Plan Rozwoju Miejscowości

Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XIV/181/08
Rady Miejskiej w Tłuszczu
z dnia 15 maja 2008 r.
GRUPA INICJATYWNA
JARZĘBIA ŁĄKA
Plan Odnowy Miejscowości
Jarzębia Łąka
w Gminie Tłuszcz
na lata 2008-2016
Jarzębia Łąka, kwiecień 2008 r.
1
Spis treści:
Strona
I. Wstęp
I. 1. Cel opracowania Planu Odnowy Miejscowości
3
II. Charakterystyka miejscowości Jarzębia Łąka
II. 1. Położenie geograficzno – przestrzenne
4
II. 2. Zasoby miejscowości i zagospodarowanie terenu
4
II. 3. Walory kulturowe, krajobrazowe i ochrona przyrody
5
II. 4. Inicjatywy mieszkańców i osiągnięcia
6
III. Analiza SWOT miejscowości Jarzębia Łąka
7
IV. Kierunki rozwoju miejscowości Jarzębia Łąka
8
V. Arkusz planowania
V. 1. Zarządzanie
9
V. 2. Cel planowanych inwestycji.
9
Planowane do realizacji zadania w ramach Planu Odnowy Miejscowości
10
Jarzębia Łąka na lata 2008-2016
2
I. Wstęp
I. 1. Cel opracowania Planu Odnowy Miejscowości
Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości jest obszar wsi Jarzębia Łąka,
a czas jego realizacji obejmuje lata 2008 – 2016.
Na wielu spotkaniach mieszkańców dyskutowano o potrzebach dokonania zmian na
terenie miejscowości. Wiele pomysłów i inicjatyw postanowiono zanotować, aby ustalić
wspólną spójną wizję rozwoju miejscowości i wyjść naprzeciw potrzebom wszystkich
mieszkańców. Powołano w tym celu Grupę Inicjatywną, której zadaniem było zredagowanie
ostatecznego kształtu Planu. Dokonano tego po konsultacjach z zaangażowaniem
różnorodnych gremiów:
1. Mieszkańcami sołectwa Jarzębia Łąka.
2. Radą Sołecką.
3. Przedstawicielami samorządu terytorialnego.
Plan Odnowy Miejscowości Jarzębia Łąka jest spójny z następującymi dokumentami:
1. Studium Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Tłuszcz.
2. Strategią Powiatu Wołomińskiego.
3. Strategią Województwa Mazowieckiego.
Plan powyższy przedstawia oczekiwania mieszkańców, wynikające ze szczegółowej
analizy mocnych stron miejscowości, planowanych przedsięwzięć, zasobów wiejskich i
sposobu ich wykorzystania.
Plan ma na celu skoordynowanie działań mieszkańców, właściwe ich zaplanowanie i
wykorzystanie potencjału okolicznych mieszkańców, mających na celu:
1. Poprawę warunków życia mieszkańców.
2. Zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych.
3. Poprawę stanu bezpieczeństwa.
4. Umożliwienie dzieciom i młodzieży rozwijania zainteresowań i zagospodarowanie
czasu wolnego.
5. Kultywowanie tradycji i obyczajów.
6. Budowę infrastruktury.
7. Rozwój tożsamości społeczności wiejskiej.
8. Poprawę estetyki miejscowości.
9. Integrowanie społeczności lokalnej.
10. Rozwijanie inicjatyw obywatelskich.
Plan Odnowy Miejscowości jest dokumentem niezbędnym przy wnioskach o pomoc
w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013”.
3
II. Charakterystyka miejscowości Jarzębia Łąka
II. 1. Położenie geograficzno – przestrzenne
Jarzębia Łąka stanowi zwartą zabudowę mieszkaniową i położona jest na Mazowszu,
po prawej stronie Wisły, w województwie Mazowieckim, powiecie Wołomińskim i gminie
Tłuszcz. Wieś Leży w północnej części gminy Tłuszcz w odległości ok. 40 km od Warszawy
i ok. 18 km od miasta powiatowego Wołomin.
W miejscowości Jarzębia Łąka znajduje się stacja kolejowa położona na trasie
Warszawa – Ostrołęka, a w bezpośredniej bliskości przebiega droga wojewódzka Nr 636
prowadząca m.in. do Warszawy i Jadowa.
Dzięki temu czas dojazdu do centrum Warszawy samochodem lub pociągiem nie przekracza
godziny.
Jarzębia Łąka przynależy do Równiny Wołomińskiej wchodzącej w skład Niziny
Środkowo – Mazowieckiej. Jest to obszar wyjątkowo płaski o małym zróżnicowaniu rzeźby
terenu. Wzniesienia nad poziomem morza sięgają 104 m.
II. 2. Zasoby miejscowości i zagospodarowanie terenu
Na dzień 31.12.2007 roku powierzchnia miejscowości Jarzębia Łąka wynosiła
2,07 km2, co stanowi ok. 2% ogólnej powierzchni gminy. W skali gminy jest to średniej
wielkości obszar osadnictwa znajdujący się na terenach wiejskich gminy. Zamieszkuje tu
695 osób, stanowi to ok. 3,7% ogólnej liczby mieszkańców gminy. Średnia gęstość
zaludnienia wynosi ponad 335 osób/km2, co powoduje, że jest znacznie wyższa, niż w kraju
i województwie i w gminie.
Podstawową funkcją tej miejscowości jest funkcja rolniczo – mieszkalna.
Dzieci i młodzież w wieku szkolnym uczęszcza do Zespołu Szkół w położonej
w bezpośrednim sąsiedztwie wsi Postoliska. Tam też znajduje się m.in. ośrodek zdrowia,
który świadczy usługi zdrowotne dla ok. 1/3 mieszkańców gminy i interesujący pod
względem architektonicznym kościół – siedziba parafii, do której należy Jarzębia Łąka.
Liczba ludności Jarzębiej Łąki systematycznie rośnie: na przestrzeni ostatnich 10 lat
zwiększyła się o ponad 12 % (w 1998 r. było 616 mieszkańców, natomiast w 2007 r. – 695
osób). Z liczby tej 48 % stanowią kobiety (337) i 52 % mężczyźni (358).
Struktura ludności według kategorii wiekowych*
L.p.
1.
2.
3.
Kategoria wiekowa
Udział procentowy
Osoby w wieku przedprodukcyjnym
23 %
Osoby w wieku produkcyjnym
65 %
Osoby w wieku poprodukcyjnym
12 %
Razem
100 %
*Źródło informacji : Dane z referatu meldunkowego Urzędu Miejskiego w Tłuszczu.
Atrakcyjne położenie wsi jest jednym z powodów stałego wzrostu osadnictwa. Osiedlaniu się
sprzyja również dobry stan środowiska naturalnego oraz konkurencyjne w stosunku do rynku
podwarszawskiego ceny gruntów.
4
Społeczeństwo tej miejscowości jest mało aktywne gospodarczo – na koniec 2007 r.
funkcjonowało 6 podmiotów gospodarczych, głównie z branży handlowo – usługowej.
Działalność gospodarczą podejmują w dużej mierze ludzie młodzi. Na podstawie ilości i
rodzaju zmian dokonywanych we wpisach do ewidencji działalności można stwierdzić, że
przedsiębiorcy są elastyczni w doborze profilu swej działalności.
Obecnie na tym terenie funkcjonuje 62 gospodarstwa rolne o średniej powierzchni
ok. 2 ha, co świadczy o dużym ich rozdrobnieniu.
Struktura wykorzystania gruntów we wsi Jarzębia Łąka prezentuje się następująco:
Powierzchnia w ha
Udział % w ogólnej
powierzchni sołectwa
Użytki rolne
87,74
42,4
Użytki zielone (pastwiska, łąki)
50,66
24,4
Użytki leśne
30,52
14,7
Tereny zabudowane (w tym również siedliska)
17,60
8,5
Sady
1,50
0,7
Nieużytki
0,19
0,1
Drogi
6,00
2,9
Tereny kolejowe
11,44
5,5
Wody
1,59
0,8
207,24
100
Wyszczególnienie
Razem
Pomimo występowania sporej ilości gospodarstw rolnych praca w rolnictwie nie stanowi
głównego źródła utrzymania dla mieszkańców wsi, a jedynie uzupełnienie budżetów
domowych.
II. 3. Walory kulturowe, krajobrazowe i ochrona przyrody
Miejscowość Jarzębia Łąka położona jest w rejonie o wysokich walorach
przyrodniczych i ekologicznych. Krajobraz jest tu mało przekształcony przez człowieka.
Na terenie miejscowości brak przemysłu, lecz czynnikiem stwarzającym ekologiczne
zagrożenie jest istniejące wysypisko w m. Wólka Kozłowska.
Dominuje krajobraz rozległych dolin łąkowych, z mozaiką pól uprawnych, kęp leśnych
przemieszanych z pasmami leśnymi.
Kompleksy leśne położone w tej części gminy stanowią dużą wartość przyrodniczą z
racji położenia w obrębie dawnej Puszczy Sulejowskiej i Jadowskiej, łączącej się z Puszczą
Kamieniecką i Białą, gdzie występuje bogata fauna i flora.
Od strony północno – wschodniej teren przylega do obrzeży obszaru „Zielonych Płuc
Polski”, w sąsiedztwie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego położonego kilkanaście
kilometrów na północ.
Takich półnaturalnych krajobrazów rolniczych gdzie zachowały się elementy
polskiego rolnictwa i kształtowanych przez nie ekosystemów rzadko można spotkać w innych
częściach Europy.
5
II. 4. Inicjatywy mieszkańców i osiągnięcia
Wieś Jarzębia Łąka ma piękne położenie i bogaty dorobek. Z uwagi na wspaniały
klimat już przed II wojną światową kwatery na letni wypoczynek zamawiano z rocznym
wyprzedzeniem.
Po II wojnie światowej prężnie funkcjonowała wiejska świetlica. Występowali tutaj
m.in. Mieczysław Fogg i Hanka Bielicka. Następnym zrealizowanym pomysłem było
utworzenie wiejskiej biblioteki. Liczni ofiarodawcy przekazali wiele pozycji książkowych i
biblioteka prężnie funkcjonowała. Patronat nad działalnością świetlicy i biblioteki objął
„Ekspres Wieczorny”.
Przebiegająca przez Jarzębią Łąkę linia kolejowa zapewniająca dogodne połączenie ze
stolicą kraju oraz wspaniały mikroklimat zachęca do osiedlania się na tym terenie.
Piękne plenery sprawiły, że kręcono tu sceny do filmu „Wielka majówka”.
Bardzo ważną inicjatywą mieszkańców miejscowości było utworzenie w 1989 r.
Społecznego Komitetu Telefonizacji Jarzębiej Łąki. Mieszkańcy nie mogąc doczekać się
budowy sieci telefonicznej przez telekomunikację „wzięli sprawę we własne ręce”.
Wielkie zaangażowanie mieszkańców sprawiło, że w ciągu dwóch tygodni ułożono
własnoręcznie ponad 10 km kabla telefonicznego z Tłuszcza do Jarzębie Łąki (łącznie z
wykopami).
Ten wielki wyczyn sprawił, że teren zyskał na atrakcyjności, a mieszkańcy mają dostęp do
telefonu i internetu.
Z inicjatywy mieszkańców podjęto również inne działania mające wpływ na rozwój
Jarzębie Łąki. Po roku 2002 wykonano:
• Modernizację linii kolejowej Tłuszcz – Ostrołęka,
• Modernizację drogi wojewódzkiej Nr 636,
• Nakładkę asfaltową długości ok. 1 km na ulicy Długiej,
• Dokumentację na sieć wodociągową,
• Zawarto porozumienie w sprawie gazyfikacji miejscowości,
• Uchwalono Studium Zagospodarowania Przestrzennego.
6
III. Analiza SWOT miejscowości Jarzębia Łąka
Poprzez analizę SWOT postarano się przeanalizować mocne i słabe strony miejscowości
Jarzębia Łąka oraz jej szanse i zagrożenia występujące w otoczeniu, które mogą mieć wpływ
na przyszłość sołectwa i jego mieszkańców. Pozwala to na określenie obecnej sytuacji w tej
miejscowości oraz przyszłych kierunków jej rozwoju.
Skrót SWOT pochodzi od pierwszych liter angielskich słów: Strenghts (mocne strony),
Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse), Threats (zagrożenia).
Mocne strony:
- duże zaangażowanie społeczne mieszkańców;
- czyste powietrze, gleby i wody – wspaniały mikroklimat;
- piękny, mało przekształcony krajobraz naturalny;
- korzystne położenie komunikacyjne – możliwość transportu drogowego i kolejowego;
- telefonia stacjonarna i dostęp do intrnetu;
- korzystne warunki dla rozwoju budownictwa jednorodzinnego i wzrostu liczby
mieszkańców;
- bliskość Warszawy.
Wyżej wymienione mocne strony miejscowości to jednocześnie walory, które wyróżniają tę
miejscowość.
Słabe strony:
- niski poziom technologiczny niektórych gospodarstw;
- mała aktywność ekonomiczna mieszkańców;
- bezrobocie,
- brak wyznaczonych terenów pod budownictwo;
- słabe gleby i niski poziom dochodów rolniczych.;
- niski poziom życia wśród części mieszkańców;
- brak sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej;
- brak ulic o utwardzonych nawierzchniach,
- brak chodników i częściowo oświetlenia ulicznego;
- mała powierzchnia gospodarstw.,
- brak boisk sportowych,
- przestarzała i mało wydolna sieć energetyczna,
- mała ilość kursujących pociągów,
- brak poczekalni na stacji kolejowej.
Szanse:
- możliwość wybudowania sieci wodociągowej (dzięki funduszom unijnym) i gazowej
- rozwój agroturystyki;
- budowa zbiornika wodnego;
- rozwój rolnictwa ekologicznego;
- dopłaty bezpośrednie dla rolnictwa;
- rozwój sportu i rekreacji;
- wzrost migracji z miast;
- rozwój przedsiębiorczości;
- rozwój edukacji.
7
Zagrożenia:
- wzrost bezrobocia;
- ubożenie części społeczeństwa;
- składowanie odpadów w sąsiedztwie Jarzębie Łąki.
-
IV. Kierunki rozwoju miejscowości Jarzębia Łąka
Miejscowość Jarzębia Łąka położona jest w północnej części gminy Tłuszcz. Ludność
tam mieszkająca zajmuje się głównie usługami i rolnictwem. Na tych terenach nie ma
gospodarstw dużych, ale są ekologicznie czyste.
Osoby pracujące zawodowo dojeżdżają do pracy głównie w Warszawie. Wzrasta też
liczba podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.
Tereny, na których leży miejscowość są wyjątkowo atrakcyjne. Dlatego rolnictwo
i agroturystyka mogą stanowić o rozwoju tej miejscowości.
W najbliższych latach przewiduje się, ze wśród gospodarstw rolnych Jarzębiej Łąki
zajdą duże zmiany. Przede wszystkim zmniejszy się liczba gospodarstw rolnych,
a w zamian zwiększy się ich powierzchnia. Znikną głównie gospodarstwa małe
i nieekonomiczne, natomiast rozwijać będą się gospodarstwa większe, stosujące
nowocześniejsze technologie. Zmniejszenie się liczby gospodarstw spowoduje między innymi
odejście z rolnictwa sporej liczby osób tam pracujących. Osoby takie będą mogły się
utrzymywać z pracy zawodowej w okolicy gminy lub powiatu (dogodne połączenia
komunikacyjne) lub rozpocząć własną działalność gospodarczą. Szansą dla takich osób jest
także możliwość rozwoju na terenie wsi małego ruchu turystycznego. Wówczas mogły by one
czerpać dochody z jego obsługi. Dodatkowymi atutami są czyste powietrze, piękne
krajobrazy, dogodny dojazd oraz bliskość stolicy kraju.
Ważnym elementem życia mieszkańców w ciągu najbliższych kilku lat jest rozwój
działalności społecznej i wdrażanie inicjatyw społecznych.
8
V. Arkusz planowania
V. 1. Zarządzanie
Za realizację całego Planu Odnowy Miejscowości Jarzębia Łąka odpowiedzialny będzie:
Zbigniew Pożarko.
Za poszczególne elementy odpowiedzialni będą:
1. Zbigniew Pożarko
2. Dariusz Narowski
V. 2. Cel planowanych inwestycji.
Celem planowanych inwestycji jest przede wszystkim zaspokojenie potrzeb społecznych
i kulturalnych społeczeństwa, poprawa estetyki oraz stanu bezpieczeństwa w Jarzębiej Łące.
Mają temu służyć m.in.: budowa chodników i ulic o utwardzonych nawierzchniach, oświetlenia
ulicznego, budowa sieci wodociągowej i gazowej, budowa zbiornika wodnego i boiska
sportowego. Inwestycje te przyczynią się do poprawy jakości życia mieszkańców i podniesienia
kultury spędzania wolnego czasu.
9
Przewidywane do realizacji przedsięwzięcia w ramach Planu Odnowy Miejscowości Jarzębia Łąka
w latach 2008 – 2016.
Lp.
1
Nazwa planowanego
działania
2
Czas realizacji
działania
w latach
3
Oczekiwane rezultaty
Szacunkowy koszt w tys. złotych
4
5
1.
Budowa sieci wodociągowej
2008 -09
Zapewni wodę, zmniejszy zachorowalność, pozwoli rozwijać się
gospodarstwom, wpłynie na rozwój budownictwa
5.000
2.
Przeprowadzenie gazyfikacji
miejscowości
2009 - 10
Zapewnienia ochronę środowiska, wzrost budownictwa i
atrakcyjność terenu poprawi warunki życia
2.500
3.
Budowa kanalizacji sanitarnej
i deszczowej
2011 – 12
Zapewnienia ochronę środowiska, wzrost budownictwa i
atrakcyjność terenu poprawi warunki życia
8.000
4.
Wyznaczenie terenów pod
budownictwo mieszkaniowe
2009
5.
Wykonanie nawierzchni ulic
2009 – 2012
6.
Budowa wiejskiego domu
kultury i przedszkola
7.
Budowa zbiornika wodnego
na rzece Fiszor
Zwiększy atrakcyjność terenów, rozwój budownictwa
mieszkaniowego
50
Poprawi bezpieczeństwo, zapewni płynność ruchu
1.200
2010
Poprawi warunki życia mieszkańców i podniesie kulturę
spędzania wolnego czasu.
2.000
2014
Ochrona środowiska, wzrost atrakcyjności terenu
1.500
10
8.
Budowa wielofunkcyjnego
boiska sportowego
9.
Modernizacja linii
energetycznych
Zapewni rozwój kultury fizycznej, zapewni możliwość
organizacji imprez spotkaniowych
1.000
2011
Zapobiegnie częstym przerwom w dostawie energii elektrycznej
1.500
10. Budowa poczekalni na stacji
kolejowej
2010
Zwiększenie bezpieczeństwa i wygody podróżowania
100
11. Budowa wiat przystankowych
i zatok
2009
Zwiększenie bezpieczeństwa i wygody podróżowania
80
Zapewni bezpieczne dojście do dworca kolejowego, szkoły, itp.
250
12. Budowa chodników
2009 – 2011
2009 – 2012
11