plik PDF 2,1 MB

VI Uroczysty Obiad
Czwartkowy
Specyfika leków biologicznych i
biopodobnych w polityce
refundacyjnej i cenowej
Temat
Teraźniejszość i przyszłość leków
biologicznych
Prelegent
prof. Paweł Grieb
Warszawa, 16 września 2010
Strona
1z7
www.ceestahc.org
TeraĨniejszoĞü i przyszáoĞü
leków biologicznych
Paweá Grieb
Zakáad Farmakologii DoĞwiadczalnej
Instytut Medycyny DoĞwiadczalnej i Klinicznej
im. M Mossakowskiego PAN
Próby syntezy związków organicznych – nieudane
XVII wiek - wyjaĞnienie:
Jean Baptiste van Helmont
– hipoteza vis vitalis…
1828
Friedrich WĘhler
– synteza mocznika –
obalenie hipotezy vis vitalis
Powszechnie zaakceptowane.
A jednak…
Leki biologiczne (Biologicals):
Definicja – 4 atrybuty:
• substancje czynne to organiczne polimery lub agregaty
makromolekularne o MW > 1.000 Da
• przy obecnym stanie techniki wytwarzane
[z bardzo nielicznymi wyjątkami] tylko przez Īywe komórki
• podawane parenteralnie (iniekcyjnie) [z bardzo nielicznymi wyjątkami]
• dziaáają na organizm za poĞrednictwem procesów rozpoznawania
molekularnego
Leki biologiczne tworzą continuum substancji
o wzrastającym stopniu komplikacji.
VI Uroczysty Obiad
Czwartkowy
Specyfika leków biologicznych i
biopodobnych w polityce
refundacyjnej i cenowej
Temat
Teraźniejszość i przyszłość leków
biologicznych
Prelegent
prof. Paweł Grieb
Warszawa, 16 września 2010
Strona
2z7
www.ceestahc.org
Kalcitonina (32aa; MW=3.455 Da)
Insulina
(heterodimer, 21aa+30aa; 5.808 Da;
tworzy heksamery)
Hormon wzrostu
(191aa; MW=22.124 Da)
Albumina (584aa; MW=65kDa)
Erytropoetyna
(165aa; polipeptyd
glikozylowany,
MW=34kDa)
Heparyna
(glikozaminoglikan,
MW=12-15kDa)
Przeciwciaáa klasy IgG
(cztery áaĔcuchy biaákowe,
MW=150KDa)
a takĪe:
• wektory i transgeny do terapii genowej
• szczepionki (np. rekombinowane wirusy)
• komórki uĪywane w celach leczniczych (somatyczne, macierzyste)
VI Uroczysty Obiad
Czwartkowy
Specyfika leków biologicznych i
biopodobnych w polityce
refundacyjnej i cenowej
Temat
Teraźniejszość i przyszłość leków
biologicznych
Prelegent
prof. Paweł Grieb
Warszawa, 16 września 2010
Strona
3z7
www.ceestahc.org
Otrzymywanie leków biologicznych:
Od wyodrĊbniania
prostymi metodami
z organizmów genetycznie
niezmienionych …
(przykáad: heparyna)
Izolacja heparyny z jelit ĞwiĔskich
Zakáad produkcyjny
firmy Hanzhou SPL, Chiny
(oddziaá Scientific Protein Labs,
Waunakee, WI, USA)
Otrzymywanie leków biologicznych:
… do skomplikowanej
produkcji przy pomocy tzw.
platform komórkowych
w warunkach in vitro
(przykáady: bakterie E.
coli, droĪdĪe, komórki owadów,
komórki CHO z wprowdzonymi
transgenami kodującymi
rekombinowane biaáka –
inkubowane w fermentorach)
Pilotowy fermentor 300 L
firmy CebTech Service
Aberdeen, ND, USA
Leki biologiczne otworzyáy nowe perspektywy przed medycyną:
Insuliny – leczenie cukrzycy
Heparyny – leczenie/zapobieganie zakrzepicy, leczenie zawaáów serca,
techniki krąĪenia pozaustrojowego
Interferony alfa – leczenie wirusowego zapalenia wątroby i niektórych
nowotworów
Interferony beta – leczenie stwardnienia rozsianego
Hormon wzrostu – leczenie niskorosáoĞci
Erytropoetyny – leczenie anemii, w tym w niewydolnoĞci nerek
Tkankowy aktywator plazminogenu (rtPA) – leczenie zawaáów serca,
niedokrwiennych udarów mózgu
Czynniki wzrostu (G-CSF, GM-CSF) – cytopenie krwi (w tym w przebiegu
chemioterapii nowotworów)
Przeciwciaáa monoklonalne – leczenie nowotworów, innych chorób,
zapobieganie odrzucaniu przeszczepionych narządów
Szczepionki rekombinowane – zapobieganie/leczenie róĪnych chorób
(np. zapalenie wątroby typu B, grypa, nowotwory macicy)
VI Uroczysty Obiad
Temat
Czwartkowy
Teraźniejszość i przyszłość leków
biologicznych
Specyfika leków biologicznych i
biopodobnych w polityce
refundacyjnej i cenowej
Prelegent
prof. Paweł Grieb
Warszawa, 16 września 2010
Strona
4z7
www.ceestahc.org
WZROST SPRZEDAĩY LEKÓW BIOLOGICZNYCH
JEST SZYBSZY NIĩ WZROST SPRZEDAĩY WSZYSTKICH LEKÓW
Wzrost sprzedaĪy [% r/r]
25%
20%
15%
10%
5%
0%
2000
2001
2002
Leki biologiczne
2003
2004
2005
Wszystkie leki
GàÓWNE GRUPY LEKÓW BIOLOGICZNYCH
Epo
TNF
Insuliny
Przeciwciaáa p-nowotw.
IFN-beta
G-CSF
Hormon wzrostu
Czynniki krzepniĊcia
IFN-alfa
Enzymy
0
2
4
6
8
10
12
ĝwiatowa sprzedaĪ [mld USD]
ĝWIATOWY RYNEK LEKÓW PODAWANYCH PARENTERALNIE
[mld USD/rok]
Inne
Leki syntetyczne
(drobnocząsteczkowe)
Szczepionki
Przeciwciaáa monoklonalne
Rekombinowane
peptydy i biaáka
VI Uroczysty Obiad
Czwartkowy
Specyfika leków biologicznych i
biopodobnych w polityce
refundacyjnej i cenowej
Temat
Teraźniejszość i przyszłość leków
biologicznych
Prelegent
prof. Paweł Grieb
Warszawa, 16 września 2010
Strona
5z7
www.ceestahc.org
PRZYSZàOĝû LEKÓW BIOLOGICZNYCH
1. Nowe klasy leków biologicznych
2. Leki biologiczne ulepszone
3. Upowszechnienie leków biologicznych
4. Wydajniejsze platformy produkcyjne
5. Szybka produkcja w duĪej skali
6. Nieinjekcyjne drogi podawania
7. ….. ?
LEKI BIOLOGICZNE OBECNIE OPRACOWYWANE
Inne
Interleukiny
Immunoterapie
Czynniki wzrostu
Interferony
Antysensy
Terapie komórkowe
Rekombinowane biaáka
Terapie genowe
Szczepionki
Przeciwciaáa
0
50
100
150
PRZYKàAD NOWEJ KLASY LEKÓW BIOLOGICZNYCH:
ANTYBIOTYKI PEPTYDOWE
200
VI Uroczysty Obiad
Temat
Czwartkowy
Teraźniejszość i przyszłość leków
biologicznych
Specyfika leków biologicznych i
biopodobnych w polityce
refundacyjnej i cenowej
Prelegent
prof. Paweł Grieb
Warszawa, 16 września 2010
Strona
6z7
www.ceestahc.org
PRZYKàADY „ULEPSZONYCH” LEKÓW BIOLOGICZNYCH
Darbopoetyna (hiperglikozylowana Erytropoetyna) – podawana raz na tydzieĔ
Pegylowany Interferon alfa – korzystniejsza farmakokinetyka, wyĪsza skutecznoĞü
Analogi insuliny – korzystniejsza farmakokinetyka, mniejsze zagroĪenie
hipoglikemią (ale czy nie są karcinogenne?)
Biaáka fuzyjne i koniugaty – róĪne, niekiedy zadziwiające kombinacje typu
„dwa w jednym”:
przykáad: szczepionka TA-NIC,
koniugat toksyny cholery i nikotyny
produkt firmy Xenova (Wielka Brytania)
pomoĪe rzuciü palenie?!
(po badaniach klinicznych I fazy)
GàÓWNE LEKI BIOLOGICZNE
WOBEC KTÓRYCH WYGASàA OCHRONA PATENTOWA
Lek
Substancja czynna
Firma
Data
koĔca
ochrony
FILGRASTIM
GM-CSF
Amgen
2007
ENGERIX-B
Szczepionka p-ko Hepatitis B
GSK
2006
NEUPOGEN
G-CSF
Amgen
2006
NOVOLIN
Insulina ludzka
NovoNordisk
2005
PROTROPIN
Hormon wzrostu
Genetech
2005
ACTIVASE
rtPA
Genetech/BI
2005
EPOGEN
Erytropoetyna
Amgen/J&J/Sankyo
2004
NUTROPIN
Hormon wzrostu
Genetech
2003
HUMANTROPE
Hormon wzrostu
Eli Lilly
2003
AVONEX
Interferon b1a
Biogen
2003
INTRON A
Interferon a2b
Schering Plough
2002
HUMULIN
Insulina ludzka
Eli Lilly
2001
WielkoĞü sprzedaĪy
„Cykl Īyciowy” sprzedaĪy leku
Wzrost
rynku
Rynek
„dorosáy”
Akceptacja generyków
i pojawienie siĊ
konkurencyjnych
producentów powoduje
spadek sprzedaĪy
Wprowadzenie
leku na rynek
Rozwój leku
Czas
Pierwsza rejestracja
8-10 lat
(10-12 lat po patencie)
(data wygaĞniĊcia patentu,
pojawiają siĊ generyki)
VI Uroczysty Obiad
Temat
Czwartkowy
Teraźniejszość i przyszłość leków
biologicznych
Specyfika leków biologicznych i
biopodobnych w polityce
refundacyjnej i cenowej
Prelegent
prof. Paweł Grieb
Warszawa, 16 września 2010
Strona
7z7
www.ceestahc.org
„Cykl Īyciowy” ceny leku
Cena leku
Lek niezarejestrowany,
cena nieskoĔczenie
wysoka
Akceptacja generyków
i pojawienie siĊ
konkurencyjnych
producentów powoduje
radykalny spadek ceny
Po rejestracji cena
leku spada wraz ze
wzrostem produkcji
Pierwsza rejestracja
(10-12 lat po patencie)
8-10 lat
Czas
(data wygaĞniĊcia patentu)
Wpáyw upowszechnienia leków odtwórczych na cenĊ
INNOWACYJNE
INNOWACYJNE
+ ODTWÓRCZE
Cena leku
Leki biologiczne
Leki syntetyczne
(drobnocząsteczkowe)
-30% Leki
biopodobne
-70% Leki
generyczne
Pierwsza rejestracja
8-10 lat
(10-12 lat po patencie)
(data wygaĞniĊcia patentu)
Czas
ZWIERZĉTA TRANSGENICZNE JAKO „ĩYWE REAKTORY”
Przykáad: transgeniczne kury znoszące jajka zawierające
glikozylowany interferon alfa …
(Produkcja przygotowywana na WĊgrzech)