Pobierz
Transkrypt
Pobierz
42-47 (Agro_10/10) 25.10.10 17:52 Page 42 T e s t Wszechstronny Fin /Valtra T 162e Versu/ „Ciàgnik ∫ la carte” to has∏o przyÊwiecajàce firmie Valtra. Wszystko jest mo˝liwe: przek∏adnia bezstopniowa albo prze∏àczalna pod obcià˝eniem, amortyzowana kabina, resorowana oÊ przednia, hydraulika typu Load Sensing lub urzàdzenie do jazdy wstecz. Dzi´ki temu rolnik mo˝e ∏atwiej dopasowaç ciàgnik do swoich potrzeb i gruboÊci portfela. My wybraliÊmy do testu model T 162e Versu. S eria T, wprowadzona na rynek w 2002 r., obejmuje modele o oznaczeniach od T 120 do T 190, których moc si´ga do 180 KM. Zastosowanie w ubieg∏ym roku nowej przek∏adni oznacza∏o drugà z kolei gruntownà zmian´ konstrukcji ciàgników. Obecnie, oprócz znanej przek∏adni HighTech z 36 biegami do przodu i 36 do ty∏u oraz 3 stopniami prze∏àczalnymi pod obcià˝eniem, oferowane sà jeszcze dwie przek∏adnie: wersja Direct (przek∏adnia bezstopniowa) i wersja Versu z 30 biegami do przodu i do ty∏u (4 grupy biegów, 5 biegów prze∏àczalnych pod obcià˝eniem i 2 grupy biegów pe∏zajàcych). Obydwie nowe przek∏adnie majà jednakowà konstrukcj´ bazowà. W jednej jest modu∏ prze∏àczalny pod obcià˝eniem, w drugiej jest to modu∏ bezstopniowy. Mo- 42 AGROmechanika 11/2010 dele Valtra T2 majà moc w zakresie od 130–200 KM. My testowaliÊmy model T 162e Versu. Silnik Sisu Silnik umiejscowiony jest, tak jak dotychczas, czyli na osi przedniej, na której wspiera si´ 45% masy ciàgnika. Odczuwa si´ to w praktyce: z przodu wystarcza stosunkowo niewielkie docià˝enie. Elementy zawieszenia osi przedniej, miski olejowej i pó∏ramy wykonane sà ze staliwa. Zdaniem producenta, zapewnia to lepsze parametry amortyzacji i t∏umienia ha∏asu. Ze wzgl´du na zastosowanie nowych komponentów przek∏adni i uk∏adu hydraulicznego nie by∏o ju˝ miejsca mi´dzy przek∏adnià a osià tylnà na zbiornik paliwa. Teraz znajduje si´ on na zewnàtrz. Jego pojemnoÊç (275 l) jest wystarczajàca. Opcjonalnie zapas paliwa mo˝e wynosiç 385 l. W modelach T Versu montowany jest 6-cylindrowy silnik AGCO Sisu Diesel o pojemnoÊci 6,6 lub 7,4 l, odpowiadajàcy normie emisji spalin TIER 3a. System 4-zaworowy, ch∏odzenie powietrza do∏adowujàcego, wtrysk Common Rail i elektroniczne sterowanie wentylatorem Viscotronic to cechy tego nowoczesnego silnika. Poczàwszy od biegu C1, do dyspozycji jest transportowy tryb Boost. W przypadku modelu T 162e rezerwa wynosi 14 KM. W systemie Viscotronic pr´dkoÊç obrotowa wentylatora jest elektronicznie dostosowywana do potrzeb ch∏odzenia. Dzi´ki temu zmniejsza si´ zu˝ycie paliwa. Do tego dochodzi wi´ksza moc znamionowa, stabilniejsza i korzystniejsza temperatura wody i oleju oraz mniejszy ha∏as. Silnik powinien byç serwisowany co 500 godzin. cy z: We wspó∏pra 42-47 (Agro_10/10) 25.10.10 17:53 Page 43 T e s t 1 2 4 5 3 1. Na pod∏okietniku obs∏uguje si´ przek∏adni´, gaz r´czny, tempomat, EHR i zawory hydrauliczne. 2. WyÊwietlacz mo˝na indywidualnie wyregulowaç. Na pod∏okietniku programuje si´ równie˝ funkcje hydrauliczne. Ga∏ki obrotowe s∏u˝à do nastawienia d˝ojstika na obs∏ug´ ∏adowacza czo∏owego, podnoÊnika przedniego lub dwóch zaworów z ty∏u. 3. Na prawej konsoli ustawia si´ pr´dkoÊç WOM-u i biegi pe∏zajàce. Znajdujà si´ tam te˝ elementy obs∏ugi EHR-u (ustawienia podstawowe), tempomatu, nap´du na wszystkie ko∏a i funkcji WOM-u. 4. Kokpit jest przejrzysty. Po lewej stronie znajduje si´ przek∏adnia nawrotna z hamulcem postojowym. 5. WyÊwietlacz na prawym s∏upku A pokazuje podstawowe dane dotyczàce przek∏adni (w∏àczona grupa biegów, bieg prze∏àczalny pod obcià˝eniem, funkcje automatyczne). Ma∏a litera „e” w oznaczeniu ciàgnika symbolizuje tryb Eco. Prze∏àcznikiem przechylnym mo˝na zredukowaç znamionowà pr´dkoÊç obrotowà do 1800 obr./min. Ma to skutkowaç 15-procentowym spadkiem zu˝ycia paliwa i obni˝eniem poziomu ha∏asu. Wyt∏umienie kabiny nie mo˝e byç ju˝ chyba wi´ksze – poziom ha∏asu wynosi 68,5 dB (np. kiedy gra radio, nie sposób rozpoznaç, czy ciàgnik pracuje). Maksymalny moment obrotowy, wynoszàcy 830 Nm, przypada w tym trybie ju˝ przy 1100 obr./min. Tryb Eco nadaje si´ do ci´˝kich prac pociàgowych. Do prac z WOM-em i do transportu lepiej nadaje si´ tryb Power, poniewa˝ w trybie Eco nie jest osiàgana pr´dkoÊç 1000 obr./min. Poza tym maszynie brakuje dynamiki niezb´dnej w transporcie. Przedzia∏ pr´dkoÊci obrotowej jest bardzo wàski i trzeba zbyt szybko zmieniaç biegi. Ponadto w trybie Eco ciàgnik zbyt ∏atwo schodzi z obrotów, pracujàc na stoku. Pod obcià˝eniem lub bezstopniowa Nowa przek∏adnia Versu stanowi jednoczeÊnie konstrukcyjnà baz´ bezstopniowej przek∏adni Direct Fot. dlz EcoPower Z tego miejsca mo˝na obs∏ugiwaç tylny podnoÊnik EHR, WOM i dwa przy∏àcza hydrauliczne. (zajmiemy si´ nià podczas kolejnych testów). Tym samym koncern AGCO ma do dyspozycji dwie samodzielne skonstruowane przek∏adnie bezstopniowe. Przek∏adnia Versu, która zamontowano w testowanej przez nas maszynie, sk∏ada si´ z: przek∏adni nawrotnej, przek∏adni grup biegów (4 grupy), mechanizmu za∏àczania nap´du na wszystkie ko∏a i 5-biegowej przek∏adni prze∏àczalnej pod obcià˝eniem (4 sprz´g∏a wielop∏ytkowe). Grupy biegów (A, B, C i D) oraz 5 biegów prze∏àczalnych pod obcià˝eniem zmienia si´ na pod∏okietniku: biegi prze∏àczalne pod obcià˝eniem za pomocà przycisków „zajàc” i „˝ó∏w”, a grupy biegów – przyci- skiem Hi Shift. Wówczas obs∏uga sprz´g∏a g∏ównego odbywa si´ automatycznie. Istnieje mo˝liwoÊç przeskakiwania biegów i grup biegów w ramach dopuszczalnych przez system elektroniczny przy danej pr´dkoÊci jazdy. Prze∏o˝enie pe∏zajàce nastawia si´ tradycyjnà dêwignià. Przek∏adnia jest wi´c w znacznym stopniu obs∏ugiwana w trybie „wire” (przewodowo). System Valtra Power Control Center kontroluje uk∏ad przeniesienia nap´du i wykonuje polecenia traktorzysty. Mechaniczne elementy przek∏adni sà prze∏àczane przez system zgodnie ze zdefiniowanymi schematami. Dzi´ki temu unika si´ b∏´dów obs∏ugowych. Przebieg prze∏àczania dostosowywany jest do temperatury oleju przek∏adniowego. Konstruktorom nale˝y si´ pochwa∏a za mechanizm prze∏àczania pod obcià˝eniem. Funkcjonuje on wyjàtko- ➠ AGROmechanika 11/2010 43 42-47 (Agro_10/10) 25.10.10 17:54 Page 44 T e s t Nowe przek∏adnie Versu (5 biegów prze∏àczalnych pod obcià˝eniem) i Direct (prze∏o˝enie bezstopniowe) majà wiele elementów wspólnych. T 162e Versu – dane techniczne Silnik AGCO Sisu Diesel Citius 66 CTA-4V Cylindry 66 CTA-4V PojemnoÊç skokowa 6,6 l Ch∏odzenie woda Moc znamionowa (ISO) 118 kW/160 KM Znamionowa pr´dkoÊç obrot. 2200 obr./min Moc maks. (ISO) 128 kW/174 KM Maks. moment obrot. 830 Nm Wzrost momentu obrot. 36% PojemnoÊç zbiornika paliwa 275/385 l Cz´stotliwoÊç wymiany oleju silnikowego 500 h Przek∏adnia / WOM Typ przek∏adni 4 grupy biegów po 5 biegów prze∏àczalnych pod obcià˝eniem Liczba biegów 30/30 (z biega(do przodu/do ty∏u) mi pe∏zajàcymi) Maks. pr´dkoÊç jazdy 40 km/h (Eco) // 50 km/h Pr´dkoÊci WOM-u 1000/540E/540 Cz´stotliwoÊç wymiany oleju przek∏adniowego 2000 h Uk∏ad hydrauliczny Rozdzielne obiegi w standardzie PodnoÊnik z ty∏u kat. II/III Maks. udêwig z ty∏u 8,5 t Maks. udêwig z przodu 3,5 t Liczba zaworów sterujà5 dwustr. dzia∏.// cych z ty∏u // z przodu 3 dwustr. dzia∏. + 2 on/off Wydatek pompy 115 (160) l/min // ciÊnienie // 205 b Zasób/pobieralna iloÊç oleju hydr. 62/47 l Pozosta∏e dane Masa w∏asna 6770 kg Dopuszcz. masa ca∏kowita 13 000 kg WysokoÊç/szerokoÊç 3035/2280 mm Rozstaw osi 2748 mm Ogumienie z przodu 540/65 R30 Ogumienie z ty∏u 650/65 R42 Poziom g∏oÊnoÊci w kabinie 68,5 dB (A) Cena netto Wersja podstawowa 340 tys. z∏ z resorowanà osià przednià, amortyzacjà kabiny, podnoÊnikiem przednim, spr´˝arkà i zaworami podwójnego dzia∏ania (4+2) 44 AGROmechanika 11/2010 wo sprawnie i niemal˝e bez najmniejszych szarpni´ç. Zmiana grup biegów odbywa∏a si´ zbyt wolno, a sytuacja pogarsza∏a si´, kiedy by∏o zimno. Wprowadzenie nowej generacji oprogramowania pozwoli∏o na znaczne przyspieszenie procesu prze∏àczania. Do sposobu obs∏ugi przek∏adni trzeba si´ przyzwyczaiç. Nie ma bowiem ani dêwigni zmiany biegów, ani d˝ojstika. Ale doÊç szybko zdobywa si´ orientacj´ w systemie, który okazuje si´ ca∏kiem eleganckim rozwiàzaniem. Za pomocà trzech przycisków mo˝na w sumie za∏àczyç 20 biegów. Dêwignia biegów pe∏zajàcych udost´pnia dodatkowo 10 biegów pe∏zajàcych. Automatyka do wykorzystania Obs∏ug´ maszyny u∏atwiajà ró˝ne tryby automatyczne. W trybie „1” (Auto 1) zmiana biegów prze∏àczalnych pod obcià˝eniem nast´puje automatycznie w zale˝noÊci od pr´dkoÊci obrotowej silnika i obcià˝enia maszyny. Gdy dzia∏a funkcja Speed Matching, bieg prze∏àczalny pod obcià˝eniem jest automatycznie dostosowywany do pr´dkoÊci jazdy. W przypadku aktywnej funkcji Kick Down zmiana na odpowiedni bieg prze∏àczalny pod obcià˝eniem nast´puje (o ile jest konieczna) po ca∏kowitym dociÊni´ciu peda∏u gazu. W trybie „2” traktorzysta mo˝e nastawiç pr´dkoÊç obrotowà silnika, przy której powinna nastàpiç zmiana biegu prze∏àczalnego pod obcià˝eniem. W obu wariantach mo˝liwe jest zaprogramowanie automatycznej zmiany grupy C na grup´ D. Dzi´ki temu nast´puje samoczynne prze∏àczanie 10 biegów z kolei, a˝ do osiàgni´cia maksymalnej pr´dkoÊci. Bieg C1 startuje przy ok. 5 km/h lub innej zaprogramowanej pr´dkoÊci. Ju˝ 5 km/h wystarczy do ruszenia z pe∏nymi przyczepami. Biegi poczàtkowe i automatycznà zmian´ grup biegów C/D mo˝na bardzo ∏atwo na- stawiç. Dost´pna jest równie˝ funkcja regulacji rozruchowej Auto Traction. Gdy pr´dkoÊç obrotowa silnika przekracza 1000 obr./min, sprz´g∏o jest automatycznie w∏àczane, a jeÊli naciÊnie si´ hamulec przy pr´dkoÊci poni˝ej 18 km/h, nast´puje automatyczne wysprz´glenie. Jest to rozwiàzanie zapewniajàce komfort obs∏ugi maszyny wspó∏pracujàcej z ∏adowaczem czo∏owym lub prasà. Nabieranie pr´dkoÊci na drodze podczas prac transportowych tak˝e jest bez zarzutu. Zakresy pr´dkoÊci sà dobrze dobrane. Korzystajàc z biegów grupy C, mo˝na ruszyç i przyspieszyç do 25 km/h. Nast´pnie mo˝na zmieniç grup´ i przyspieszyç do pr´dkoÊci maksymalnej (w przypadku testowanej maszyny to 40 km). W wariancie Eco Speed pr´dkoÊç 40 km/h osiàgana jest ju˝ przy 1650 obr./min. Biegi zachodzà na siebie w korzystny sposób. W polu niemal wcale nie trzeba zmieniaç grupy biegów. Praktyczny tempomat Ka˝dorazowo w pami´ci sà do dyspozycji dwa miejsca – na pr´dkoÊç jazdy i pr´dkoÊç obrotowà silnika. D∏u˝sze naciÊni´cie przycisku powoduje zapisanie ich wartoÊci, które koryguje si´ przyciskami plus/minus. Tempomat w∏àcza si´ na pod∏okietniku lub na konsoli bocznej. Naszym zdaniem, przyciski plus/minus przyda∏yby si´ tak˝e na pod∏okietniku. Przek∏adnia nawrotna (Power Shuttle) jest programowalna. Mo˝na nastawiç bieg do przodu i do ty∏u, za∏àczany pod obcià˝eniem, co jest bardzo praktyczne podczas pracy ∏adowaczem czo∏owym i na uwrociach. Hamulec postojowy jest zgrabnie zintegrowany z przek∏adnià nawrotnà. Hydraulika Uk∏ad hydrauliczny bazuje na systemie Advance znanym z wczeÊniejszych konstrukcji. Osobne obiegi przek∏adni i pozosta∏ej hydrauliki zapewniajà du˝à ˝ywotnoÊç i nieza- 42-47 (Agro_10/10) 25.10.10 17:54 Page 45 T e s t wodne dzia∏anie przek∏adni. Okres mi´dzy konserwacjami zosta∏ wyd∏u˝ony do 2000 godzin. Pompa typu Load Sensing modelu Versu t∏oczy standardowo 115 l oleju na minut´. Opcjonalnie instalowana pompa ma wydajnoÊç 160 l/min. Maksymalne ciÊnienie wynosi 205 b. Maksymalnie mo˝na pobraç 47 l oleju. Powinno to wystarczyç do wspó∏pracy tak˝e z du˝ymi wywrotkami i wozami wypychajàcymi. Udêwig z ty∏u, podawany przez producenta, wynosi 85 kN. To bardzo dobra wartoÊç. Stabilizatory ci´gie∏ dolnych mog∏yby byç nieco solidniejsze. Przy opuszczaniu, np. podczas orki, ci´g∏a dolne sà odryglowywane za pomocà spr´˝yny i ∏aƒcucha. Zdarza si´ jednak, ˝e zanieczyszczony mechanizm ryglujàcy nie otwiera si´ od razu, ale dopiero przy oraniu. Wtedy pojawiajà si´ napr´˝enia, które powodujà zwol- Oprócz maski stosowane sà dwa segmenty boczne, które mo˝na ∏atwo zamontowaç. Dost´p do silnika jest bardzo dobry. W trybie Eco, przy aktywowanej funkcji transportowej Boost solidny silnik Sisu osiàga moc maksymalnie 172 KM (ISO 14396). nienie ryglowania, czemu towarzyszy wyraêne szarpni´cie. Z tego powodu musieliÊmy wymieniç jeden ze wsporników ci´gie∏. Seryjnie instalowany podnoÊnik czo∏owy ma udêwig 35 kN (na ˝yczenie – 50 kN). Jego obs∏uga odbywa si´ za pomocà d˝ojstika na pod∏okietniku lub dwóch przycisków na masce silnika, na której dodatkowo znajduje si´ 12-woltowe gniazdko. To wzorowe rozwiàzanie (mo˝liwoÊç pod∏àczenia dodatkowych Êwiate∏ gabarytowych). Dostatek przy∏àczy Konstruktorzy nie oszcz´dzali na hydraulicznych zaworach sterujàcych. Z ty∏u mo˝na stosowaç maksymalnie 5 zaworów proporcjonalnych, z przodu – 3. Do tego dochodzà 2 zawory „on/off”, np. do obs∏ugi ∏àcznika górnego i przy∏àcza Power Beyond. ➠ Reklama 42-47 (Agro_10/10) 25.10.10 17:56 Page 46 T e s t Ch∏odnice sà rozk∏adane w bardzo praktyczny sposób, wi´c mo˝na je ∏atwo czyÊciç. Traktorzysta ma mo˝liwoÊç czasowego i iloÊciowego nastawiania zaworów proporcjonalnych dla obydwu wyjÊç. Odbywa si´ to w bardzo prosty sposób za poÊrednictwem ekranu na pod∏okietniku. Prze∏àcznikiem obrotowym nastawia si´ d˝ojstik na obs∏ug´ zaworów z przodu (podnoÊnik i ∏adowacz czo∏owy) lub z ty∏u. Rozwiàzaniem, które mo˝e si´ bardzo podobaç, jest ga∏ka obrotowa do hydraulicznych ustawieƒ zaworów. W okreÊlonej pozycji uzyskuje si´ jednakowe nat´˝enie przep∏ywu we wszystkich zaworach sterujàcych (np. 100, 50 lub 10%). Wtedy traktorzysta od razu wie, co dzieje si´ z ty∏u. Dzi´ki temu unika si´ np. omy∏kowego nastawienia pe∏nego przep∏ywu do znaczników lub belki polowej. Kiedy obróci si´ prze∏àcznik maksymalnie w prawo, mo˝na nastawiaç ka˝dy zawór indywidualnie. Niezbyt komfortowe jest ustawianie pozycji p∏ywajàcej – nie znajdziemy jej wÊród trzech ustawieƒ wst´pnych. Firma Valtra powinna to zmieniç. Poza tym nie ma wskaênika, który pokazywa∏by brak ciÊnienia w zaworach. Pozycj´ p∏ywajàcà – wraz z ustawieniami czasowymi i iloÊciowymi oraz pracà ciàg∏à funkcji opuszczania – mo˝na zaprogramowaç dopiero w ramach ustawieƒ indywidualnych. Powinno to byç prostsze i szybsze. WOM Stosowane sà trzy pr´dkoÊci WOM-u: 540, 540E i 1000, przy czym w trybie Eco dost´pne sà pr´dkoÊci 540 i 540E, a w trybie Power – 540E i 1000. Przy pracach z WOM-em zasadniczo lepiej sprawdza si´, naszym zdaniem, tryb Power, ponie- 46 AGROmechanika 11/2010 Ty∏ ciàgnika jest elegancki. Rozmieszczenie przy∏àczy w uk∏adzie V nie u∏atwia sprz´gania. Mechaniczna amortyzacja zapewnia wysoki poziom komfortu jazdy. wa˝ silnik ma wy˝sze obroty i jest bardziej dynamiczny. Uwaga ta dotyczy zw∏aszcza takiej sytuacji, kiedy na WOM-ie potrzebna jest moc. Do lekkich prac z WOM-em mo˝na stosowaç równie˝ tryb Eco. delu Versu wyposa˝ony by∏ w amortyzacj´ mechanicznà, z której tak˝e byliÊmy bardzo zadowoleni. WejÊcie do kabiny jest bardzo wygodne, a du˝e przeszklone powierzchnie zapewniajà bardzo dobrà widocznoÊç wokó∏ maszyny. Automatyczna klimatyzacja funkcjonuje sprawnie i cicho, a ogrzewanie dzia∏a bardzo efektywnie. System zarzàdzania pracà na uwrociach (U Pilot) umo˝liwia zapisanie dwóch sekwencji po maksymalnie 15 funkcji. Programowanie jest stosunkowo ∏atwe, nie ma jednak mo˝liwoÊci korekty wczeÊniejszych zapisów. Oprócz podnoÊnika, WOM-u, tempomatu i przek∏adni prze∏àczalnej pod obcià˝eniem systemem mogà zostaç obj´te tak˝e zawory hydrauliczne. OÊ przednia Podsumowanie Model Versu standardowo wyposa˝any jest w oÊ przemys∏owà z czujnikiem kàta wychylenia, w który mo˝na doposa˝yç równie˝ automatyczne systemy kierownicze. Na ˝yczenie montowana jest oÊ z wbudowanymi hamulcami tarczowymi (dop∏ata 1100 euro). Wtedy u˝ytkownik ciàgnika ma do dyspozycji prawdziwy hamulec na cztery ko∏a. Maszyna hamuje bez zarzutu. Model Valtra T 162e Versu jest solidnym i zwrotnym ciàgnikiem rolniczym o bardzo dobrym rozk∏adzie masy i wyjàtkowo bogatym wyposa˝eniu fabrycznym. Masa w∏asna modelu Versu wynosi 6770 kg, dopuszczalna masa ca∏kowita to 12 500 kg (bardzo dobra wartoÊç), ale mo˝na jà zwi´kszyç do 13 000 kg. Silnik Sisu jest krzepki, ale zbyt ma∏o dynamiczny w trybie Eco. Rekompensuje to jednak obni˝one zu˝ycie paliwa. Inaczej ni˝ w przypadku pierwszych ciàgników Valtra z trybem Eco, traktorzysta ma teraz mo˝liwoÊç wyboru mi´dzy trybem Eco i Power. Obs∏uga nowej przek∏adni jest ∏atwa tak˝e bez dêwigni zmiany biegów i d˝ojstika. Prze∏àczanie 5-biegowe pod obcià˝eniem funkcjonuje bez zarzutu. ■ OÊ przednia, zawieszona na ramie, dobrze wypad∏a w teÊcie. Oprócz amortyzatora pneumatycznego (takiego jak w samochodzie ci´˝arowym) stosowany jest zwyk∏y amortyzator. Plus tej konstrukcji to tylko dwa gniazda smarowe. Kabina Wyjàtkowo dobre wyt∏umienie to nie jedyna zaleta kabiny. Do wyposa˝enia seryjnego nale˝y mechaniczna amortyzacja. Opcjonalnie instalowana jest pó∏aktywna amortyzacja hydropneumatyczna, pozwalajàca na dostosowanie stopnia twardoÊci t∏umienia do warunków eksploatacji. Testowany przez nas egzemplarz mo- sm/fe