Wydanie papierowe

Transkrypt

Wydanie papierowe

Polska
i jej fundusze
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
2007-2013
2004-2006
Wstęp
„Nie trzeba przypominać ogromnego wysiłku, jakiego dokonały
Grecja, Hiszpania, Portugalia i Irlandia w latach 1994‑2006.
Weźmy choćby przykład Irlandii, w której dzięki polityce spój‑
ności i polityce makroekonomicznej PKB na mieszkańca w cią‑
gu 10 lat wzrósł ze 102 do 145% średniej unijnej. Dzisiaj dy‑
namiczne zmiany zachodzą w nowych krajach członkowskich,
które szybko nadrabiają dzielący je od reszty dystans. Żeby
się o tym przekonać, wystarczy popatrzeć na rozwój takich
państw jak Polska.” – José Manuel Barroso, przewodniczący
Komisji Europejskiej.
Unia Europejska, skupiająca obecnie w swoich granicach 27 państw, należy do najbogatszych obszarów świata, nie
jest jednak jednolita społecznie i gospodarczo. Przyjęcie w ostatnich latach nowych państw z Europy Środkowej i Wschodniej
znacznie zaostrzyło różnice pomiędzy jej 271 regionami.
Od początku integracji europejskiej dostrzegano problemy
w zróżnicowaniu tempa rozwoju regionalnego i negatywnych
konsekwencjach politycznych, społecznych i kulturowych tego
zjawiska. Od lat 60. ubiegłego wieku próbowano temu przeciwdziałać poprzez tworzenie funduszy na wyrównywanie dysproporcji. Podpisane w 1957 r. Traktaty Rzymskie dały podstawę
do utworzenia Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej. W 1975 r. powstał
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, a po wejściu w ży-
cie Traktatu z Maastricht na początku lat 90. fundusze zostały
skoordynowane i rozbudowane. Obecnie stanowią podstawę
realizacji polityki spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej
Polityki Rybackiej, których celem jest wzrost konkurencyjności
europejskiej gospodarki oraz rozwój społeczno-ekonomiczny
biedniejszych członków Unii.
Jeszcze przed wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej nasz
kraj mógł korzystać z pomocy w ramach programów Phare, ISPA
czy SAPARD, ale dopiero przystępując w 2004 roku do struktur
unijnych, Polska stała się pełnoprawnym uczestnikiem rynku europejskiego i odbiorcą unijnych funduszy. Na lata 2004-2006
Unia Europejska przeznaczyła dla nas 12,8 mld euro, co stanowiło
ponad połowę puli środków zarezerwowanych dla 10 nowych
państw członkowskich. W perspektywie finansowej 2007-2013
Polska, uzyskując kwotę 67,3 mld euro, stała się największym
beneficjentem polityki spójności spośród wszystkich członków
UE. Łącznie ze środkami krajowymi, prywatnymi oraz dotacjami
na rolnictwo i rybołówstwo inwestycje w naszym kraju zostaną
zrealizowane za kwotę około 108 mld euro.
Nie ma wątpliwości, że Fundusze Europejskie wpływają korzystnie na rozwój, wzrost gospodarczy oraz sytuację na rynku
pracy. Przyjrzyjmy się zatem Polsce, która dzięki członkostwu
w Unii Europejskiej z roku na rok staje się nowocześniejsza,
podnosząc swoją rangę na arenie międzynarodowej.
Polska i jej fundusze| 1
Bogaci i biedniejsi
Do głównych celów polityki Unii Europejskiej należy zrównoważony rozwój i dążenie do wyrównywania poziomu życia we
wszystkich krajach członkowskich. Miernikiem poziomu zamożności regionów jest wielkość PKB na mieszkańca, mierzona w stosunku do średniej unijnej. Najzamożniejsze regiony Europy notują ponad 200% unijnej pomocy. Co czwarty nie osiąga granicy
75%. Do tej grupy należy 15 polskich województw. Biedniejsze
od polskich są jedynie niektóre obszary Rumunii i Bułgarii. Poziom
PKB na mieszkańca w najbogatszym regionie jest 13 razy większy
niż poziom PKB w regionie najbiedniejszym. Na niwelowanie tych
różnic Unia poświęca najwięcej środków finansowych.
Najbogatsze regiony (PKB na mieszkańca UE27=100)
Inner London (Wielka
Wielka Brytania)
Brytania
Luxemburg (Luksemburg)
Bruxelles-Capitale (Belgia)
Hamburg (Niemcy)
Groningen (Holandia)
Ile de France (Francja)
Oberbayern (Niemcy)
Wien (Austria)
Stockholm (Szwecja)
Berkshire, Buckinghamshire & Oxfordshire (W. Brytania)
(
Southern & Eastern (Irlandia)
Praha (Czechy)
336
267
233
200
174
170
168
166
166
164
163
162
Najbiedniejsze regiony (PKB na mieszkańca UE27=100)
Do 68 regionów, w których PKB na mieszkańca nie
przekracza 75% średniej unijnej, należy 15 regionów z Polski,
po 7 z Rumunii i Czech, po 6 z Bułgarii, Grecji i Węgier, 5 z Włoch,
po 4 z Portugalii i Francji (regiony zamorskie), 3 ze Słowacji,
oraz po 1 z Hiszpanii, Słowenii, Estonii, Łotwy i Litwy.
2 |Polska i jej fundusze
Nord-Est (Rumunia)
(
)
Severozapaden (Bułgaria
(Bułgaria)
Severen tsentralen (Bułgaria
Bułgaria)
Yuzhen tsentralen (Bułgaria)
Sud-Vest Oltenia (Rumunia)
Yugoiztochen (Bułgaria)
Severoiztochen (Bułgaria
Bułgaria)
Sud-Muntenia (Rumunia)
Sud-Est (Rumunia)
Lubelskie (Polska)
Podkarpackie (Polska)
Nord-Vest (Rumunia)
Źródło: Eurostat , dane z 2009 r.
25
25
27
28
30
31
32
32
33
36
36
36
Europa regionów
Polskie regiony w UE
■ PKB na mieszkańca w stosunku do średniej UE (w %)
51,5
39,5
47,7
2,3
1,6
45,7
-0,8
kujawsko-pomorskie
38,4
83,6
podlaskie
3,0
2,5
55,1
46,5
lubuskie
wielkopolskie
2,6
4,2
mazowieckie
8,6
48,0
W Polsce od lat najwyższy poziom rozwoju osiąga województwo mazowieckie – 83,6% PKB średniej unijnej.
Na podobnym poziomie są najbiedniejsze regiony państw
Europy Zachodniej. Niewiele ponad połowę unijnej średniej osiągają województwa wielkopolskie i dolnośląskie.
Województwa wschodnie naszego kraju należą do najbiedniejszych w całej Unii – Lubelszczyzna i Podkarpacie mają
PKB stanowiące zaledwie 35% unijnej średniej. Z uwagi
na niski poziom rozwoju wszystkie polskie województwa
otrzymują z Unii pokaźne fundusze na ożywienie wzrostu
gospodarczego i zatrudnienie.
56,0
35,3
4,0
dolnośląskie
39,8
42,1
5,5
0,8
55,5
1,5
Zmiany w PKB
per capita
w latach 2000-2006
(UE27=100)
45,4
3,7
5,5
podkarpackie
3,1
4 do 9
2 do 4
0 do 2
-1 do 0
56,0
PKB w 2006 r.
(UE27=100)
Źródło: Eurostat, dane z 2009 r.
35,8
0,8
POLITYKA SPÓJNOŚCI to jedna z polityk UE, której celem jest
wyrównywanie dysproporcji rozwojowych między regionami
i wzmacnianie ich konkurencyjności oraz zapewnienie
harmonijnego rozwoju całego terytorium Wspólnoty. Na realizację
polityki spójności przeznaczone są olbrzymie środki z unijnego
budżetu. Polityka spójności jest silnie ukierunkowana
na realizację strategicznych celów Unii.
K
omisja Europejska w związku z nowymi wyzwaniami
stojącymi przed Europą postanowiła przeznaczyć na politykę regionalną w latach 2007-2013 prawie 350 mld
euro. Te ogromne środki mają przyczynić się do znacznego podniesienia jakości życia mieszkańców Unii Europejskiej
oraz zwiększenia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej między poszczególnymi regionami Unii. Między innymi ze
względu na cele, jakie stoją przed polityką regionalną jest ona
nazywana polityką spójności.
Środki na rozwój państw europejskich,
w tym na realizację polityki spójności, planowane są w ramach siedmioletnich okresów budżetowych. Polska, wkraczając do UE
w 2004 r., skorzystała z funduszy zaplanowanych w budżecie na lata 2000‑2006.
Dziś otrzymywane środki są zaprogramowane na lata 2007‑2013. Kolejny okres
będzie obejmował lata 2014‑2020.
Oprócz polityki regionalnej Unia Europejska realizuje także,
Wspólną Politykę Rolną oraz Wspólną Politykę Rybacką. Choć
działania na rzecz rolnictwa i rybołówstwa zostały wyłączone
z obszaru polityki spójności, pozostają z nią w ścisłym związku.
Ich najważniejszym celem jest w wyrównywanie szans rozwojowych oraz wspomaganie zmian strukturalnych na wsi, takich jak przekwalifikowanie rolników czy promocja samozanigdy jeszcze
trudnienia na obszarach wiejskich.
Europa
nie przeznaczyła tak
dużych pieniędzy
na rozwój regionów.
Wśród wszystkich państw
najwięcej zyskuje Polska.
W obecnym okresie programowania Polska ma do dyspozycji 67,3 mld euro, a po uzupełnieniu o środki krajowe wartość
nakładów na rozwój wynosi 85 mld euro (w tym środki publiczne
to ponad 11 mld euro, a prywatne – 6,5 mld euro). Efektywne wykorzystanie tak dużego wsparcia wymaga dobrej strategii. Polską
strategię wydatkowania Funduszy Europejskich określa Narodowa
Strategia Spójności 2007-2013 (oficjalna nazwa dokumentu to
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013). NSS jest
wdrażana za pomocą programów operacyjnych.
Polska korzysta więc także ze środków finansowanych na rozwój rolnictwa
i rybołówstwa. Na wsparcie tych dwóch
obszarów mamy do dyspozycji prawie 14 mld euro. Podstawą ich wydatkowania są odpowiednio: Program Rozwoju
Obszarów Wiejskich oraz programu Zrównoważony Rozwój Sektora Rybołówstwa i Nadbrzeżnych Obszarów
Rybackich 2007-2013.
Wartość wszystkich środków przeznaczonych na rozwój Polski
i jej regionów w okresie 2007-2013, łącznie z wkładem krajowym
(publicznym i prywatnym), to ponad 100 mln euro. Wydatkowanie tej kwoty to wielka szansa dla Polski.
Fundusze 2007-2013
Cele polityki spójności
■ Podział środków w ramach polityki spójności 2007-2013
według celów
Konkurencyjność
i zatrudnienie w regionach
12,6%
Europejska Współpraca
Terytorialna
2,5%
Nowa polityka spójności wychodzi naprzeciw głównym problemom Unii. Środki podzielono na 3 priorytetowe cele:
• Konwergencja – pomoc dla obszarów najbiedniejszych w zmniejszaniu dysproporcji między regionami; zadania realizowane są
za pomocą Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
(EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu
Spójności.
• Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie – wsparcie dla obszarów przechodzących gospodarcze i społeczne przekształcenia;
zadania realizowane są z EFRR i EFS.
81,5%
• Europejska Współpraca Terytorialna – umacnianie współpracy
na poziomie transgranicznym (między obszarami przygranicznymi), transnarodowym (wszystkie regiony w ustalonych przez Komisję 13 obszarach współpracy) i międzyregionalnym (tworzenie
sieci i wymiany doświadczeń). Działania finansowane są z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Konwergencja
Źródło: Komisja Europejska, dane z 2007 r.
Fundusze dla Europy
27 państw o zróżnicowanym poziomie gospodarczym to
duże wyzwanie dla Unii Europejskiej. Potrzeba wielu starań
i środków finansowych, aby ujednolicić wspólny rynek i zbliżyć państwa do siebie. Nowa polityka spójności stara się niwelować różnice w poziomie rozwoju, kształtując budżet tak, by
najwięcej środków trafiło do krajów najbardziej potrzebujących
wsparcia. Silne regiony stają się motorem napędowym regionów słabszych. Polska w nowym okresie programowania jest
największym odbiorcą unijnej pomocy – co piąte euro zasili
polskie inwestycje.
■ Wielkość unijnej pomocy dla państw członkowskich UE w latach 2007-2013 (w mln euro)
67 284
Europejska Współpraca Terytorialna
Pomoc przejściowa Phasing in
Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie
Pomoc przejściowa Phasing out
Konwergencja
Fundusz Spójności
35 216
28 812
26 691 26 339
25 307
21 510 20 420 19 668
14 320
Rep.
PortuPolska Hiszpania Włochy Czeska Niemcy Węgry galia
11 588 10 613
6 884 6 853
Wlk.
Grecja Rumunia Francja Słowacja Brytania Litwa
Bułgaria
4 621 4 205 3 456
2 257 1 907 1 891 1 716 1 461
Łotwa
Słowenia Estonia Belgia
HolanSzwecja Finlandia Austria
dia
902
855
640
613
65
Irlandia Malta
Cypr
Dania
Luksem-burg
Źródło: Komisja Europejska, dane ze stycznia 2007 r.
Fundusze 2007-2013
■ Środki na realizację Narodowej Strategii Spójności
na lata 2007-2013
Fundusz Spójności
22 176 353 774 EUR
wkład podmiotów prywatnych
6 400 000 000 EUR
rezerwa wykonania
1 300 000 000 EUR
środki krajowe
11 860 000 000 EUR
Europejski
Fundusz Społeczny
9 707 176 000 EUR
Europejski Fundusz
Rozwoju Regionalnego
34 069 415 893 EUR
33 programy
W latach 2007-2013 pieniądze z Unii będą wydawane w ramach 16 programów regionalnych, 5 programów krajowych
oraz 12 programów operacyjnych Europejskiej Współpracy Terytorialnej oraz Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Parterstwa.
Każdy program składa się z priorytetów, które dzielą się na działania i poddziałania. Wszystkie zostały skonstruowane tak, by
wzajemnie się uzupełniać. Dzięki temu dostępne fundusze dotrą
do wszystkich obszarów wymagających wsparcia. Najwięcej pieniędzy, bo ponad 40%, przeznaczono na realizację przedsięwzięć
z zakresu infrastruktury transportowej i środowiskowej. Prawie
jedna czwarta budżetu płynie na inwestycje w regionach, rozwój
innowacyjności i przedsiębiorczości.
Źródło: NSS 2007-2013, maj 2007 r.
Trzy fundusze
Realizacja celów Narodowej Strategii Spójności odbywa się
nie tylko przy wsparciu Funduszy Europejskich, lecz także środków krajowych i prywatnych. Polska otrzymuje pieniądze unijne
z trzech funduszy: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) na realizację projektów twardych – inwestycyjnych,
Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) na działania miękkie
– szkolenia i doradztwo, oraz Funduszu Spójności (FS) na duże
projekty komunikacyjne i środowiskowe.
DWA
WA rAzY WIęKSzE fUNDUSzE
Biorąc pod uwagę długość okresów programowania, Polska otrzymuje
prawie dwa razy więcej pieniędzy niż w poprzednim okresie.
Alokacja na lata 2004-2006
Alokacja na lata 2007-2013
16,85 mld euro
67,3 mld euro
Programy dla Polski
Na realizację polityki spójności w latach 2007-2013 zaplanowano następujące programy:
•
•
•
•
•
•
•
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ)
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG)
Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL)
Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW)
Program Operacyjny Pomoc Techniczna (PO PT)
16 Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO)
12 Programów Operacyjnych Europejskiej Współpracy
Terytorialnej i Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa
i Partnerstwa (EWT)
PrOGrAMY OPErACYJNE – narzędzia do realizacji NSS, zarządzane
na poziomie centralnym przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego,
na poziomie regionalnym przez zarządy województw, a w przypadku
programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej oraz Europejskiego
Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa wspólnie z partnerami
zagranicznymi. Część obowiązków może być przekazywana innym
organom, tzw. Instytucjom Pośredniczącym i Pośredniczącym II stopnia.
■ Podział środków pomiędzy programy operacyjne
Program Operacyjny Pomoc Techniczna
0,5 mld euro (1%)
16 Regionalnych
Programów Operacyjnych
16,6 mld euro (25%)
12 programów
operacyjnych
współpracy
terytorialnej
0,7 mld euro (1%)
Program Operacyjny
Rozwój Polski
Wschodniej
2,3 mld euro (3%)
rezerwa wykonania
1,3 mld euro (2%)
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
9,7 mld e uro (14%)
Program Operacyjny
Innowacyjna
Gospodarka
8,3 mld euro (12%)
PO I
Reg
Program Operacyjny
Infrastruktura i Środowisko
27,9 mld euro (42%)
Źródło: NSS 2007-2013, maj 2007 r.
Fundusze 2007-2013
Ile zyskują regiony?
Unijne pieniądze to także duże wyzwanie dla samorządów.
Wielość środków, jakie otrzymaliśmy z Unii wymaga odpowiedniego zarządzania. W nowym okresie programowania, inaczej
niż w poprzednim, dużą częścią funduszy unijnych dysponują
Urzędy Marszałkowskie (poprzez Zarządy Województw). Instytucje Zarządzające ogólnopolskimi programami operacyjnymi
są ulokowane w ramach Ministerstwa Rozwoju Regionalnego,
ale często to Instytucje Pośredniczące i Pośredniczące II stopnia
na poziomie regionalnym decydują o konkretnym wykorzystaniu
alokacji, wyłaniają projekty do realizacji. Dzięki temu każde euro
dotrze tam, gdzie jest naprawdę potrzebne, a przeniesienie poziomu decyzyjnego na samorządy pozwoli na ich efektywniejsze
wydatkowanie.
■ Podział środków z NSS pod względem dostępnych
funduszy dla każdego województwa (w mld zł)*
dolnośląskie
1,6
kujawsko-pomorskie
1,3
lubelskie
lubuskie
2,1
0,6
łódzkie
1,4
małopolskie
1,8
mazowieckie
opolskie
2,6
0,6
podkarpackie
1,9
podlaskie
1,2
pomorskie
1,2
śląskie
2,3
świętokrzyskie
1,4
warmińsko-mazurskie
rOzWÓJ rEGIONALNY W ręKACh SAMOrząDÓW
Na lata 2004-2006 w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego
Rozwoju Regionalnego Unia przekazała 4 mld euro. Program zarządzany był
centralnie. Dziś regiony dysponują prawie 25 mld euro w ramach
programów regionalnych (RPO), programu Kapitał Ludzki (PO KL)
i programu Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW).
1,7
wielkopolskie
zachodniopomorskie
1,8
1,1
* 16 programów regionalnych,
kompotent regionalny PO KL, PO Rozwój Polski Wschodniej.
wartość dostępnych
funduszy
Źródło: NSS 2007-2013, maj 2007 r.
Program Infrastruktura i Środowisko
To największy program Narodowej Strategii Spójności
2007-2013. Na jego realizację przeznaczono ponad 40% wszystkich pieniędzy z UE. Wdrażane projekty mają przyczynić się do podniesienia atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez
rozwój infrastruktury technicznej, ochronę i poprawę stanu środowiska oraz zdrowia, zachowanie tożsamości kulturowej i rozwijanie
spójności terytorialnej. Infrastruktura i Środowisko jest jedynym
programem finansowanym z dwóch źródeł: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Funduszu Spójności. Umożliwia
finasowanie zazwyczaj dużych przedsięwzięć o znaczeniu ogólnopolskim i ponadregionalnym. Wnioski o dofinansowanie mogą składać m.in. jednostki samorządowe i administracja rządowa, a także
przedsiębiorcy, szkoły wyższe, policja czy straż pożarna.
■ Dostępne środki w ramach Programu Infrastruktura
i Środowisko
Priorytet
I Gospodarka wodno-ściekowa
2783,9
II Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi
1215,7
Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie
III
zagrożeniom środowiska
IV
Przedsięwzięcia dostowosowujące przedsiębiorstwa
do wymogów ochrony środowiska
V Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych
VI Drogowa i lotnicza sieć TEN-T
VII Transport przyjazny środowisku
VIII Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe
IX
Infrastruktura energetyczna przyjazna
środowisku i efektywność energetyczna
Bezpieczeństwo energetyczne, w tym
X
dywersyfikacja źródeł energii
INSTYTUCJA zArząDzAJąCA:
Departament Koordynacji Programów Infrastrukturalnych
ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa
tel. 022 461 39 36, www.pois.gov.pl
wkład wspólnotowy
(w mln euro)
556,8
200
89,9
8802,4
7676
2945,5
748
974,3
XI Kultura i dziedzictwo kulturowe
490
Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa
XII
efektywności systemu ochrony zdrowia
350
XIII Infrastruktura szkolnictwa wyższego
XIV Pomoc techniczna – EFRR
XV Pomoc techniczna – Fundusz Spójności
RAZEM
500
187,8
393,5
27 913,7
Źródło: MRR
Fundusze 2007-2013
Regionalne Programy Operacyjne
1279,79
1831,5
636,21
1036,54
951
835,44
885,06
■ Dostępne środki w ramach rPO (w mln euro)
439,17
1136,3
1290,27
725,81
1712,98
427,14
1156
1006,38
podlaskie
1213,14
W myśl zasady decentralizacji unijnych funduszy utworzono 16 Regionalnych Programów Operacyjnych. Na ich finansowanie przeznaczono 25% wszystkich środków. Każde województwo
zyskało możliwość wzmocnienia swojego potencjału i samodzielnie kształtuje priorytetowe kierunki rozwoju. Średnio na jednego mieszkańca przypada 436 euro, najwięcej w województwach
wschodnich, najmniej w bogatszych regionach – Wielkopolsce
i na Mazowszu.
Beneficjenci otrzymują dotacje na wiele typów inwestycji
z zakresu edukacji, ochrony zdrowia, infrastruktury drogowej
i ochrony środowiska, społeczeństwa informacyjnego, kultury, turystyki, sportu, a także na takie działania, które przyczyniają się
do wzrostu konkurencyjności przedsiębiortstw.
środki wsparcia
per capita (w euro)
zarządy poszczególnych województw
500-600
434-500
380-434
355-380
podkarpackie
Program Kapitał Ludzki
Bez zaangażowania człowieka żadne przedsięwzięcie by się
nie powiodło, dlatego dużą wagę przykłada się do inwestowania
w kapitał ludzki. W bieżącym okresie programowania Polska przeznaczyła na ten cel 9,7 mld euro. Jest to największe przedsięwzięcie w historii Unii współfinansowane z Europejskiego Funduszu
Społecznego. Główne cele Programu Kapitał Ludzki to zwiększenie zatrudnienia i wykształcenia oraz zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego. Program obejmuje 10 priorytetów, część
z nich zarządzana jest centralnie za pośrednictwem Ministerstwa,
część regionalnie – poprzez Urzędy Marszałkowskie, Wojewódzkie Urzędy Pracy i inne powołane do tego instytucje.
Wnioski w ramach programu mogą składać organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje rynku
pracy, ośrodki szkoleniowe, szkoły i uczelnie, a także przedsiębiorcy i instytucje otoczenia biznesu.
Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym
ul. Chałubińskiego 8, 00-613 Warszawa
tel. 022 501 50 04, www.efs.gov.pl
■ Dostępne środki w ramach Programu Kapitał Ludzki
Priorytet
wkład wspólnotowy
(w mln euro)
I
Zatrudnienie i integracja społeczna
430,3
II
Rozwój zasobów ludzkich i potencjału
adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa
stanu zdrowia osób pracujących
661,3
III
Wysoka jakość systemu oświaty
855,3
IV
Szkolnictwo wyższe i nauka
816,3
V
Dobre rządzenie
519,3
VI
Rynek pracy otwarty dla wszystkich
VII
Promocja integracji społecznej
1320
VIII
Regionalne kadry gospodarki
1350
IX
Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach
X
Pomoc techniczna
rAZeM
1918,4
1447,9
388,3
9707,1
Źródło: MRR
Fundusze 2007-2013
Program Innowacyjna Gospodarka
Gospodarka jest konkurencyjna, jeśli przedsiębiorcy mają
zdolność do tworzenia i wdrażania nowoczesnych produktów,
procesów, rozwiązań marketingowych i organizacyjnych. Dlatego za główny cel Programu obrano rozwój polskiej gospodarki
w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa. Aby go osiągnąć, trzeba wzmocnić polską naukę oraz wspierać współpracę między sektorem badawczo-rozwojowym a biznesem, po to aby efekty pracy
naukowców częściej kończyły się wdrożeniami w przedsiębiorstwach. Na realizację Programu przeznaczono ponad 8,2 mld euro
z Funduszy Europejskich. Środki te umożliwiają finansowanie innowacyjnych przedsięwzięć oraz projektów związaznych z badaniami i rozwojem, nowoczesnymi technologiami oraz wdrażaniem
i stosowaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych.
Instytucja Zarządzająca:
Departament Zarządzania Programami Konkurencyjności i Innowacyjności
tel. 022 501 53 07, www.poig.gov.pl
■ Dostępne fundusze w ramach priorytetów PO IG
Priorytet
wkład wspólnotowy
(w mln euro)
I
Badania i rozwój nowoczesnych technologii
1104,4
II
Infrastruktura sfery B+R
1104,4
III
Kapitał dla innowacji
IV
Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia
V
Dyfuzja innowacji
VI
Polska gopsodarka na rynku międzynarodowym
349
VII
Społeczeństwo informacyjne – budowa
elektronicznej administracji
670
VIII
Społeczeństwo informacyjne – zwiększanie
innowacyjności gospodarki
IX
Pomoc techniczna
RAZEM
289
2915,3
339,1
1203,5
280,2
8254,9
Źródło: MRR
Program Rozwój Polski Wschodniej
5 województw – lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie – otrzymuje wsparcie z Programu Rozwój Polski Wschodniej na przyspieszenie tempa
rozwoju społeczno-gospodarczego. Najważniejsze przedsięwzięcia to: usprawnienie sieci drogowej, przygotowanie te-
Priorytet
alokacja
(w mln euro)
I
Nowoczesna gospodarka
789,96
II
Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego
255,12
III
Wojewódzkie ośrodki wzrostu
452,62
IV
Infrastruktura transportowa
660,38
V
Zrównoważony rozwój potencjału turystycznego
opartego o warunki naturalne
47,50
VI
Pomoc techniczna
68,21
rAZeM
renów pod inwestycje, rozwój uczelni, parków technologicznych, powszechny dostęp do internetu i sieci transportowych.
Unijne pieniądze mają m.in. zwiększyć atrakcyjność turystyczną tych regionów i zachęcić mieszkańców do większej aktywności gospodarczej.
■ Podział środków na województwa (w mln euro)
lubelskie
podkarpackie
podlaskie
świętokrzyskie
pomoc techniczna
68,21
2273,79
447,37
Departament Koordynacji Programów Ponadregionalnych
tel. 022 536 73 73, www.polskawschodnia.gov.pl
375,30
508,57
487,48
386,86
Źródło: MRR, dane na 30.06.09 r.
Fundusze 2007-2013
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej
Europejska Współpraca Terytorialna (EWT) służy realizacji
inicjatyw na poziomie lokalnym i regionalnym we współpracy
z partnerami z innych krajów. EWT jest realizowana w ramach
trzech typów programów:
• współpraca transgraniczna
• współpraca transnarodowa
• współpraca międzyregionalna
Polscy partnerzy mogą również realizować projekty z partnerami spoza UE w ramach programów Współpracy Transgranicznej
Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP).
Projekty finansowane ze środków programów współpracy
terytorialnej powinny sprzyjać budowie wzajemnych powiązań
„ponad granicami” pomiędzy samorządami terytorialnymi, in-
stytucjami edukacyjnymi, organizacjami pozarządowymi czy też
instytucjami kulturalnymi.
Głównym celem tego typu programów jest promowanie współpracy i bezpośrednich kontaktów wspierających rozwój gospodarczy i społeczny oraz ochronę środowiska jak również szeroko
pojętą wymianę doświadczeń. Polska ze środków UE przeznaczyła
na ten cel ponad 700 mln euro, które zostały włączone do wspólnych międzynarodowych budżetów poszczególnych programów.
■ Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej
Programy Współpracy Transgranicznej w ramach EWT
Polska – Meklemburgia Pomorze Przednie / Brandenburgia (województwo
zachodniopomorskie)
Polska – Brandenburgia (województwo lubuskie)
Polska – Saksonia
Polska – Republika Czeska
Polska – Słowacja
INSTYTUCJE:
Ogłaszaniem konkursów, naborem oraz oceną projektów zajmują się
Wspólne Sekretariaty Techniczne (WST). Informacje na temat
poszczególnych programów z udziałem Polski (w tym adresy Instytucji
Zarządzających i WST) można znaleźć pod adresem www.ewt.gov.pl.
Krajowym koordynatorem programów realizowanych w Polsce jest:
Ministerststwo Rozwoju Regionalnego
Departament Współpracy Terytorialnej
Polska – Litwa
Południowy Bałtyk (Polska – Dania – Litwa – Niemcy – Szwecja)
Programy Współpracy Transgranicznej w ramach EISP
Polska – Białoruś – Ukraina
Litwa – Polska – Rosja
Programy Współpracy Transnarodowej
Region Morza Bałtyckiego
Program dla Europy Środkowej
Program Współpracy Międzyregionalnej INTErrEG IV C
Po dwóch latach realizacji
Realizacja programów operacyjnych nabiera rozmachu. Według danych na koniec czerwca 2009 r., z beneficjentami podpisano już 14,5 tys. umów na realizację projektów o łącznej
wartości 48,6 mld zł, w tym środki unijne to prawie 31 mld zł.
Najwięcej przedsięwzięć jest wdrażanych w ramach Programu
Kapitał Ludzki. Największe pod względem wartości projekty są
realizowane z Programu Infrastruktura i Środowisko.
BENEfICJENT – to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka
organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, korzystająca z pomocy
finansowej na podstawie umowy o dofinansowanie projektu.
■ Poziom wykorzystania dostępnych środków według programów operacyjnych (liczba i wartość podpisanych umów)
PO Innowacyjna
983
Gospodarka
Regionalne Programy
3839
Operacyjne
PO Kapitał
Ludzki 9304
PO Infrastruktura
i Środowisko 162
PO Rozwój Polski
41
Wschodniej
PO Pomoc 109
techniczna
14 034 474 798,44
7 637 600 390,99
13 930 635 061,06
7 703 033 939,03
10 674 906 862,34
8 863 479 253,15
7 478 406 202,85
XXX liczba podpisanych
umów o dofinansowanie
4 924 481 358,86
1 767 584 748,81
wartość podpisanych
umów o dofinansowanie (w zł)
1 255 204 847,59
740 173 043,42
dofinansowanie UE
w podpisanych umowach (w zł)
Fundusze 2007-2013
Mając doświadczenie z poprzedniego okresu programowania,
chcemy jak najlepiej wykorzystać każde przyznane nam euro. W ramach wszystkich programów krajowych i regionalnych przez pierwsze dwa lata złożono prawie 80 tys. wniosków o dofinansowanie
o łącznej wartości 220 mld zł. W wielu konkursach wartość złożonych
projektów znacznie przekracza dostępną alokację. Pieniądze dostają
najlepsi, co gwarantuje wysoką jakość realizacji zamierzonych celów.
Projektodawcy najliczniej ubiegają się o unijne pieniądze z Programu
Kapitał Ludzki oraz Regionalnych Programów Operacyjnych.
Liczba podpisanych umów
Program operacyjny
PO IG
377
191
168
67
256
679
1066
89
257
125
336
453
68
100
489
111
dolnośląskie
kujawsko-pomorskie
lubelskie
lubuskie
łódzkie
małopolskie
mazowieckie
opolskie
podkarpackie
podlaskie
pomorskie
śląskie
świętokrzyskie
wielkopolskie
zachodniopomorskie
■ Wartość złożonych wniosków o dofinansowanie
wg województw po dwóch latach realizacji (w mld zł)
24,6
PO KL
3646
2324
3575
1319
3881
3308
6467
1316
3485
2040
2306
4786
2078
2929
3557
2369
PO IŚ
62
55
51
42
44
98
82
34
57
44
67
114
28
49
92
52
PO RPW
24
8
7
4
11
RPO
656
574
984
731
409
886
1981
553
1059
586
1437
2694
700
800
1150
362
18,5
12,3
5,2
ie
ie
sk
or
sk
ur
sk
ie
m
po
o
ni
od
ch
a
z
el
az
sk
o-
św
ię
to
ko
po
l
ie
sk
zy
kr
4,4
wi
ie
sk
ślą
iń
or
sk
ie
4,0
m
kie
po
dl
as
ie
pa
ck
ie
dk
ar
ec
az
ow
i
m
ol
op
ał
m
po
kie
ie
sk
kie
dz
łó
sk
ie
bu
lu
ie
lsk
4,3
4,3
rm
ku
s
jaw
be
sk
ie
lą
oś
do
ln
ko
po
lu
ie
rsk
mo
4,6
op
ol
sk
4,7
8,6
7,5
7,4
m
7,6
po
8,1
wa
11 ,7
Bilans za lata 2004-2006
Unia Europejska na lata 2004-2006 dla nowych krajów członkowskich przeznaczyła 23 mld euro, z tej sumy Polska otrzymała prawie 13 mld euro. Zasady wykorzystania dotacji unijnych
w tym okresie programowania określał Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006, który był realizowany za pomocą 7 programów
operacyjnych oraz 2 inicjatyw wspólnotowych – INTERREG III
oraz EQUAL. INTERREG koncentrował się na współpracy regionów, a EQUAL na zwalczaniu dyskryminacji i nierówności na rynku pracy oraz na integracji społecznej i zawodowej imigrantów.
Okres programowania 2004-2006 już za nami. Ostatnie projekty finansowane z Funduszu Spójności zakończą się w 2010 r.,
ale już dziś możemy powiedzieć, że odnieśliśmy sukces. Według
danych Komisji Europejskiej, Polska należy do liderów wśród
państw członkowskich – na koniec czerwca 2009 r. przyznane
nam środki wydaliśmy w 100%, kolejny etap to rozliczenie z Komisją Europejską. Wartość złożonych wniosków o dofinansowanie była ponaddwukrotnie wyższa niż dostępna alokacja.
Wysoka liczba i wartość zrealizowanych projektów wpłynęły pozytywnie na wzrost gospodarczy i poprawę jakości życia,
a efekty widoczne są w każdym regionie Polski.
■ Wartość i liczba projektów w ramach poszczególnych
programów operacyjnych
Pomoc techniczna (155)
112 930 031,85 zł
Fundusz Spójności (130)
26 459 655 703,37 zł
Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora
Żywnościowego oraz Rozwój
Obszarów Wiejskich (50 017)
4 569 604 432,50 zł
Rybołówstwo
i Przetwórstwo Ryb (4104)
768 564 772,51 zł
Rozwój Zasobów
Ludzkich (4015)
5 694 972 905,00 zł
Transport (150)
5 713 469 264,37 zł
INTERREG (1034)
681 684 271,88 zł
EQUAL (117)
575 857 444,50 zł
Wzrost Konkurencyjności
Przedsiębiorstw (15 386)
4 735 142 049,25 zł
Zintegrowany Program Operacyjny
Rozwoju Regionalnego (13 185)
12 054 119 114,79 zł
Źródło: MRR, dane na 31.03.09 r. W nawiasie podano liczbę projektów.
Fundusze 2004-2006
Wsparcie dla regionów
scach pod względem wysokości dotacji znalazły się projekty ze
Śląska, Dolnego Śląska, Wielkopolski i Łódzkiego. Nawet regiony
biedniejsze i mniej zaludnione w pełni wykorzystują dostępne
fundusze. Na Opolszczyźnie i w Lubuskim na jednego mieszkańca przypadło więcej niż 1000 zł unijnej pomocy.
■ Liczba i wartość podpisanych umów (bezwzględna oraz per capita)
* dotyczy programów operacyjnych, inicjatyw wspólnotowych i Funduszu Spójności
4355
4472
4,4 mld zł
3653
e
rm
iń
1 288,10 zł
2,1 mld zł
ko
p
ol
sk
ie
ie
el
sk
or
m
po
io
n
od
wi
ur
sk
sk
o-
m
to
ię
az
z
kr
ie
ki
ys
św
1 460,20 zł
1 001,90 zł
1,3 mld zł
7,1 mld zł
Wykorzystanie unijnych funduszy w przeliczeniu
na 1 mieszkańca
ie
sk
ślą
wa
or
sk
po
m
4069
1 514,00 zł
3,2 mld zł
1 459,20 zł
ie
1,2 mld zł
1 028,10 zł
e
ki
as
dl
955,30 zł
1,0 mld zł
po
dk
ar
pa
ck
ie
1 005,80 zł
ol
sk
ie
1 722,50 zł
911,60 zł
2 989 277 243 zł
m
ał
op
ol
sk
ie
m
az
ow
ie
ck
ie
Wartość wsparcia
wspólnotowego na region
2,0 mld zł
3626
8704
5743
5387
po
2354
3,0 mld zł
3,4 mld zł
1 311,40 zł
e
ki
dz
ie
sk
bu
lu
Liczba podpisanych
umów o dofinansowanie
łó
1,4 mld zł
1 389,90 zł
2,3 mld zł
1 044,20 zł
ie
lsk
ie
sk
lą
oś
ln
m
po
be
ie
sk
or
lu
2,4 mld zł
1 156,60 zł
1 681,10 zł
4,8 mld zł
1830
ko
ws
a
j
do
5055
op
4110
ku
6464
8,9 mld zł
13 265
8745
5437
3,2 mld zł
w części dofinansowania UE*
1 902,60 zł
W ramach programów unijnych podpisano ponad 88 tys.
umów o wartości dofinansowania UE przekraczającej 57 mld zł
(dane na koniec maja 2009 r.). Najwięcej projektów powstało
w województwie mazowieckim, a na ich realizację wykorzystano 16% całego dofinansowania dla Polski. Na kolejnych miej-
h
c
za
Na co wydajemy pieniądze z UE?
Najwięcej, bo ponad 50 tys. projektów zrealizowano w sektorze rolnym, dużym zainteresowaniem cieszyło się także wsparcie
dla przedsiębiorstw. Jednakże największe znaczenie społeczne
i gospodarcze mają inwestycje w dziedzinie transportu i ochrony
środowiska. Te projekty miały największą wartość – łącznie na ich
cele wykorzystano 65% wszystkich środków unijnych. Znaczny
odestek funduszy przenaczono na rozwój zasobów ludzkich i społeczeństwa informacyjnego.
■ Wartości zrealizowanych projektów wg obszarów wsparcia
■ Wartości zrealizowanych projektów wg beneficjentów
przedsiębiorstwo 22 954
jednostka budżetowa
Infrastruktura społeczna (3141)
2 682 924 307,40 zł
Infrastruktura
transportowa (1564)
23 853 457 786,38 zł
Rolnictwo (50 281)
3 482 768 797,61 zł
Społeczeństwo
informacyjne (1123)
3 772 674 803,55 zł
Przedsiębiorstwa (18 586)
4 259 605 130,77 zł
Zasoby ludzkie (7760)
5 658 087 258,20 zł
Źródło: MRR, dane na 31.03.09 r. W nawiasie podano liczbę projektów.
Infrastruktura
środowiskowa (1249)
15 531 375 822,98 zł
13 632 640 384,53
2235
rolnik 45 026
NGO
1961
rybak
1891
12 725 635 738,01
2 208 738 989,30
2 183 879 161,72
1 430 710 210,14
placówka oświatowa
1152 491 901 497,07
placówki ochrony zdrowia
485 424 062 501,21
jednostka naukowo-badawcza
295 293 983 827,07
instytucje kultury
119 274 928 703,74
kościoły, związki wyznaniowe
56 193 460 778,53
państwowa jednostka organizacyjna
39 132 265 662,94
inne
Inne (4589)
2 125 106 083,13 zł
27 333 966 840,74
jednostka samorządu terytorialnego 11 910
Wartość dofinansowania
UE (zł)
XXX Liczba projektów
170 39 825 695,03
Kto korzysta z unijnego wsparcia?
Największym odbiorcą funduszy w Polsce okazały się jednostki
samorządu terytorialnego, w szczególności gminy. Według danych
na koniec maja 2009 r., na realizację swoich przedsięwzięć pozyskały ponad 44% całości środków z Unii, co oznacza, że nawet
do najmniejszych wsi i miasteczek w Polsce trafiło euro. Dużym
zainteresowaniem unijnymi dotacjami wykazali się rolnicy i przedsiębiorcy. Najmniejszy odsetek funduszy trafił do administracji
państwowej i kościołów.
Fundusze 2004-2006
Nowe miejsca pracy
■ Wartość projektów w przeliczeniu na bezrobotnego (w zł)
846,7
1201,2
853,2
■ Wpływ realizowanych programów na zatrudnienie
podlaskie
7,88
7,68
6,51
5,99
3,82
2,43
SPO
RZL
SPO
WKP
ZPORR
4,91
2,63
SPO
Transport
2,65
1,49
SPO
ROL
2,40
1,25
PO Pomoc
IW
Techniczna EQUAL
1,18
średnia liczba
IW
INTERREG utworzonych
miejsc pracy
III
Źrodło: PAG Uniconsult i Pentor Research International na podstawie badania CAWI
„Wpływ interwencji z funduszy strukturalnych UE na zatrudnienie”.
wsparcie UE
904,5
1104,5
753,4
918,2
10,19
942,1
10,63
1006,4
112,5
miejsca pracy utworzone
dzięki projektom (w tys.)
14,66
4,33
914,1
miejsca pracy utworzone ogółem (w tys.)
17,89
917,7
1054,0
1071,0
1002,4
952,5
Wdrażanie programów unijnych przyczyniło się do powstania
nowych miejsc pracy. W okresie 2004-2006 zatrudnienie w Polsce wzrosło o 853 tys. osób, prawie połowa z nich dostała miejsca
pracy dzięki projektom unijnym. Bezpośrednio dzięki projektom
każdy badany beneficjent utworzył średnio 2,4 miejsca pracy.
powyżej 1000 zł
900-1000
800-900
poniżej 800 zł
wartość wsparcia
Źródło: MRR, Departament Koordynacji i Zarządzania PWW; GUS, Komunikat o sytuacji społeczno-gospodarczej
województw z września 2007 r.
Ochrona środowiska
■ Długości zbudowanych lub zmodernizowanych sieci
wodociągowych i kanalizacyjnych w ramach zPOrr
Poprawia komfortu życia ludności nie jest możliwa bez odpowiedniej troski o środowisko. W ramach programów na inicjatywy w tym obszarze przeznaczono 13,5 mld zł, w tym 60% kwoty
na infrastrukturę środowiskową. Największym zainteresowaniem
projektodawców cieszyły się inwestycje związane z budową i modernizacją oczyszczalni ścieków oraz tworzeniem sieci wodociągowej i systemów zaopatrywania w wodę – łącznie w tym zakresie
podpisano prawie tysiąc umów na kwotę ponad 4 mld zł.
33
Źrodło: MRR, dane na 31.03.09 r.
W nawiasie podano liczbę projektów.
145
417
mazowieckie
752
25
436
opolskie
143
podkarpackie
210
354
60
119
902
podlaskie
124
pomorskie
126
śląskie
428
świętokrzyskie
379
68
Infrastruktura
środowiskowa (150)
8 041 416 875,21 zł
220
małopolskie
377
Infrastruktura energetyczna (11)
6 037 752,10 zł
268
lubuskie
łódzkie
139
218
519
Woda pitna (394)
1 748 913 746,90 zł
Oczyszczanie ścieków (574)
2 522 969 988,79 zł
lubelskie
277
z zakresu infrastruktury środowiska ze względu na rodzaj
realizowanych projektów
Ochrona, poprawa i odtworzenie Odnawialne
środowiska naturalnego (56) źródła energii (9)
141 178 917,34 zł 13 660 591,85 zł
274
240
kujawsko-pomorskie
70
■ Liczba i wartość dofinansowania zrealizowanych projektów
Utylizacja i zagospodarowanie
odpadów (37)
418 731 091,69 zł
Technologie przyjazne
środowisku (244)
550 757 841,62 zł
dolnośląskie
206
130
336
wielkopolskie
402
zachodniopomorskie
długość sieci wodociągowej w km
119
długość sieci kanalizacyjnej w km
Do maja 2009 r. w ramach ZPORR oddano do użytku 3557 km
sieci wodociągowej i 4959 km sieci kanalizacyjnej. Razem z wybudowanymi i zmodernizowanymi oczyszczalniami ścieków utworzone systemy wodociągowe i kanalizacyjne są najbardziej widocznym efektem realizacji działań w zakresie rozbudowy infrastruktury
ochrony środowiska.
Fundusze 2004-2006
Regiony a środowisko
Pod względem wartości środków przeznaczonych na ochronę środowiska w czołówce znajdują się województwa śląskie
i mazowieckie. Wykorzystały na ten cel odpowiednio 2,5 mld zł
oraz 2,3 mld zł z funduszy UE. Dużą część środków wykorzystały też województwa zachodniopomorskie, dolnośląskie i mało-
polskie. Średnio na jednego mieszkańca Polski przypadło ponad 300 zł w zakresie ochrony środowiska. Niewielkie inwestycje poczyniono na Podlasiu i Lubelszczyźnie, województwach
najmniej zurbanizowanych.
■ Liczba i wartość zrealizowanych projektów z zakresu infrastruktury środowiska w regionach (w mln zł)
2492
2248
1393
114 719 963,54 zł
1123
1092
888
661
548
e
ki
ur
sk
az
m
iń
rm
wa
t
ię
św
s
zy
r
ok
sk
o-
s
ślą
121
97
65
ie
sk
or
ie
96
e
ki
ko
po
lsk
133
ie
38
or
sk
ie
78
po
m
115
ki
e
54
as
154
dl
111
po
88
op
ol
sk
ie
ie
lsk
be
ku
64
po
dk
ar
pa
ck
ie
ws
ja
lu
ie
sk
lą
oś
m
po
ko
ln
do
77
e
i
sk
or
m
ał
op
ol
sk
ie
m
az
ow
ie
ck
ie
87
308
159
łó
dz
ki
e
121
272
lu
bu
sk
ie
200
342
el
575
406
om
op
ni
d
ho
wi
711
c
za
Unia stawia na przedsiębiorczość
Społeczeństwo przedsiębiorcze, dobrze wykształcone i elastyczne – tak o swoich obywatelach chciałaby mówić Unia Europejska. Czy jesteśmy przedsiębiorczy? Firmy podpisały ponad
23 tys. umów o dofinansowanie projektów z Funduszy Europejskich na kwotę prawie 13 mld zł. Najwięcej projektów zrealizowali
przedsiębiorcy z Mazowsza, Wielkopolski i Śląska, najmniej z województwa świętokrzyskiego. Największych inwestycji dokonały
duże przedsiębiorstwa, ale najwięcej dotacji wpłynęło do sektora
małych i średnich firm (MSP).
■ Przedsiębiorcy – średnia wartość podpisanych umów
dofinansowania na przedsiębiorstwo
kujawsko-pomorskie
lubelskie
lubuskie
małopolskie
opolskie
podkarpackie
podlaskie
Przedsiębiorcy byli beneficjentami prawie wszystkich programów. Najwięcej, bo 14,5 tys. umów podpisano w ramach programu Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw. Dużym zainteresowaniem cieszył się także Zintegrowany Program Operacyjny
Rozwoju Regionalnego oraz Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich, z odpowiednio 3771 i 1704 podpisanymi umowami.
812 929,59 zł
pomorskie
śląskie
świętokrzyskie
wielkopolskie
zachodniopomorskie
1 284 450,96 zł
380 456,70 zł
695 259,44 zł
208 539,21 zł
1 286 255,79 zł
452 631,39 zł
2,030,774.81 zł
łódzkie
mazowieckie
Finansowanie firm
1 412 294,91 zł
dolnośląskie
257 690,02 zł
852 403,99 zł
702 455,60 zł
1 443 200,72 zł
621 219,22 zł
760 712,66 zł
271 303,57 zł
668 796,31 zł
288 961,78 zł
1 123 176,89 zł
368 214,30 zł
467 867,25 zł
205 838,64 zł
średnia wartość
projektu
na przedsiębiorstwo
średnia wartość
dofinansowania
na przedsiębiorstwo
1 615 367,85 zł
399 268,77 zł
1 477 441,69 zł
371 663,90 zł
744 503,71 zł
275 820,77 zł
446 519,98 zł
1 155 059,56 zł
878 424,23 zł
255 995,05 zł
Fundusze 2004-2006
Największe pod względem wartości inwestycje zrealizowane
przez przedsiębiorców były finansowane z Funduszu Spójności
oraz Programu Transport – średnia wartość projektu realizowanego przez przedsiębiorstwa i współfinasowanego z tych dwóch
źródeł wynosiła prawie 300 mln zł. Najliczniejsze inwestycje
w przedsiębiorczość to małe projekty od wartości kilku tysięcy
złotych na realizację szkoleń i targów.
■ rozwój zasobów Ludzkich w przedsiębiorstwach
wg województw
dolnośląskie
kujawsko-pomorskie
lubelskie
lubuskie
łódzkie
59 116 561,20 zł
7 771 351,44 zł
21 222 648,85 zł
11 003 815,78 zł
36 830 672,10 zł
małopolskie
51 975 684,94 zł
mazowieckie
■ finansowanie projektów dla przedsiębiorstw
EQUAL (8)
66 889 537,68 zł
pomorskie
Wzrost konkurencyjności
przedsiębiorstw (14 786)
12 774 092 853,40 zł
105 543 148,42 zł
15 372 697,87 zł
29 010 400,44 zł
8 270 613,37 zł
22 165 966,21 zł
śląskie
świętokrzyskie
wielkopolskie
rozwój zasobów ludzkich (909)
990 876 781,92 zł
zachodniopomorskie
74 878 863,98 zł
21 427 393,70 zł
wartość projektów
12 343 565,68 zł
41 918 252,70 zł
21 502 318,29 zł
dofinansowanie
Transport (10)
1 656 617 051,65 zł
Rozwój zasobów ludzkich
ZPORR (3771)
2 464 843 565,08 zł
Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora
Żywnościowego oraz Rozwój
Obszarów Wiejskich (1704)
3 955 511 414,76 zł
podkarpackie
podlaskie
INTERREG (6)
12 336 975,05 zł
Rybołówstwo
i przetwórstwo ryb (1992)
928 425 365,78 zł
opolskie
Fundusz Spójności (18)
6 902 000 506,47 zł
Celem Programu Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) było budowanie nowoczesnego społeczeństwa, opartego na wiedzy i kreowanie aktywnej polityki rynku pracy. W ramach programu zrealizowano ponad 900 projektów szkoleń ogólnych i specjalistycznych dla przedsiębiorców i ich kadr na łączną wartość 990 mln zł.
■ Liczba i wartość realizowanych projektów w ramach SPO rOL
69,60
158,16
209,01
112,51
124,47
81,12
135,63
123,47
87,03
279,68
89,39
28,44
155,30
203,80
174,93
83,04
wartość (w zł) per capita
dolnośląskie
1704
kujawsko-pomorskie
3874
lubelskie
6338
lubuskie
696
łódzkie
4457
małopolskie
2647
266 002 964,45
mazowieckie
7954
703 732 570,73
opolskie
1430
podkarpackie
1553
podlaskie
4028
pomorskie
1936
śląskie
1328
świętokrzyskie
3056
1983
wielkopolskie
5752
592 475 547,78
zachodniopomorskie
1311
140 531 228,00
liczba projektów
200 323 705,69
326 778 532,90
452 762 529,76
113 463 215,53
318 134 969,66
128 052 251,51
182 534 861,79
333 561 260,09
197 639 007,56
132 383 773,61
198 090 897,99
290 650 753,79
wartość (w zł)
Wsparcie dla rolnictwa
Rolnictwo było dofinansowane w ramach Programu Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich. Na realizację projektów przeznaczono 4,5 mld zł. Do maja 2009 r. podpisano łącznie ponad 50
tys. umów o dofinansowanie, w ramach których poprawiono
konkurencyjność gospodarki rolno-żywnościowej oraz przyczyniono się do zrównoważonego rozwoju terenów wiejskich.
Najwięcej zyskali rolnicy z Mazowsza i Wielkopolski – otrzymali łącznie 28% wszystkich środków przeznaczonych dla Polski. Średnio w każdym województwie zrealizowano inwestycje
na ponad 200 mln zł.
Fundusze 2004-2006
Społeczeństwo informacyjne i B+R
Warunkiem trwałego wzrostu gospodarczego jest inwestowanie w rozwój społeczeństwa informacyjnego. Realizacja projektów
w tym obszarze pochłonęła ponad 2,3 mld zł z Funduszy Europejskich. Projekty realizowały głównie ośrodki badawczo-rozwojowe,
uczelnie wyższe oraz jednostki samorządowe – łącznie podpisano 607 umów o dofinansowanie. Trzy województwa: mazowieckie,
śląskie i małopolskie – skupiły na swoim terenie ok. 56% wartości
inwestycji przeznaczonych na badania i rozwój.
SPOłECzEńSTWO INfOrMACYJNE – to termin określający
społeczeństwo, w którym informacja stała się szczególnym towarem
i które wykorzystuje technologie informacyjne w gospodarce, edukacji
i życiu codziennym. Już w latach 60. zastosowali go w tym w znaczeniu
Japończycy. W 2005 r. UE przyjęła inicjatywę „i2010 – Europejskie
społeczeństwo informacyjne dla wzrostu i zatrudnienia”.
■ Wartość realizowanych projektów z podziałem na wsparcie dla projektów sektora badawczo-rozwojowego i technologii
informacyjno-komunikacyjnych (w mln zł)
734
badania i rozwój
technologie informacyjno-komunikacyjne
322
256
e
ie
el
ko
po
lsk
ur
sk
az
rm
ie
sk
or
om
p
io
dn
o
ch
iń
sk
o-
m
to
ię
św
48
ie
ki
ys
z
kr
wa
ie
or
sk
m
po
ie
sk
ślą
115
78
32
e
ki
as
dl
ol
sk
ie
ec
az
ow
i
m
ol
op
ał
m
op
ki
e
ie
sk
ki
e
34
wi
47
dz
łó
sk
ie
bu
lsk
be
ku
lu
ln
do
lu
sk
ie
lą
oś
p
ko
ws
a
j
ie
ie
sk
or
om
139
103
80
19
po
99
po
dk
ar
pa
ck
ie
132
101
za
■ Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg (w km)
dolnośląskie
87
98
55
kujawsko-pomorskie
lubuskie
222
127
130
42
123
łódzkie
211
194
196
małopolskie
181
mazowieckie
opolskie
213
217
98
podlaskie
pomorskie
55
śląskie
53
świętokrzyskie
140
107
106
156
80
42
73
126
110
wielkopolskie
zachodniopomorskie
327
27
28
podkarpackie
Na rozwój infrastruktury komunikacyjnej i transportowej Polska przeznaczyła znaczny odsetek unijnych funduszy
na lata 2004-2006. Do połowy 2009 r. wydano wszystkie pieniądze
w ramach Programu Transport
Transport. W latach 2004-2006 kluczowe projekty komunikacyjne finansowane były w ramach Funduszu Spójności i Programu ISPA, do 2010 roku zrealizowanych będzie 38 projektów na kwotę prawie 4 mld euro.
173
lubelskie
50
129
Długość (w km) zmodernizowanych dróg wojewódzkich,
powiatowych i gminnych o znaczeniu regionalnym w ramach ZPORR
Długość (w km) dróg powiatowych i gminnych o znaczeniu lokalnym w ramach ZPORR
Źródło: MRR, dane na koniec 2008 r.
Szybciej i bezpieczniej
DO KOńCA MAJA 2009 r.
r ODDANO DO UżYTKU:
• 264 km autostrad
• 2506 km dróg krajowych i regionalnych
• 2074 km dróg lokalnych
• 565 km torów kolejowych
• 317 obiektów mostowych
• 14 skrzyżowań wielopoziomowych
Fundusze 2004-2006
W trosce o bezpieczeństwo
Policja i Państwowa Straż Pożarna pozyskiwały dofinansowanie
na swoje projekty z Sektorowego Programu Operacyjnego Transport,
Transport
INTERREG oraz ZPORR. Celem dofinansowania było przede wszystkim doposażenie jednostek w nowoczesny sprzęt usprawniający
funkcjonowanie policji i straży pożarnej. Unijne pieniądze pomogły
także we wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań, w ramach realizowanych projektów tworzono m.in. centra powiadamiania ratunkowego
i kupowano wyposażenie dla jednostek straży i policji.
DO KOńCA MAJA 2009 r. ODDANO DO UżYTKU:
• 10 radiowozów oznakowanych i nieoznakowanych
PO Transport
• 10 wideorejestratorów
• 70 000 narkotestów i 1000 alkotestów
• 2313 mobilnych terminali noszonych
wartość projektów (w tys. zł)
■ Wartość zrealizowanych projektów na rzecz Państwowej Straży Pożarnej i Policji
12
103 847
wartość wsparcia (w tys. zł)
14
9
Straż Pożarna
46 782
PO Transport
10
30 224
42 996
14
28 978
19 300
12 449
INTERREG
ilość projektów
Policja
21
77 839
INTERREG
ZPORR
34 933
8
10 881
18 304
8 118
PO Transport
INTERREG
ZPORR
Z
Sport i edukacja
■ Analiza regionalna wartości projektów z zakresu ochrony
zdrowia
Do końca marca 2009 r. na rozbudowę i modernizację infrastruktury edukacyjnej przeznaczono prawie 2 mld zł. Najwięcej
środków unijnych w tym zakresie wykorzystało województwo mazowieckie – ponad 200 mln zł. Największa pod względem wartości
inwestycja powstała w Katowicach – za 57 mln zł zbudowano tam
Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej Symfonia.
■ Wartość i liczba dofinansowanych projektów w ramach
infrastruktury edukacyjnej
mazowieckie 120
232 874 300,45 zł
małopolskie 126
145 002 346,27 zł
139 234 561,87 zł
śląskie 93
135 950 513,68 zł
dolnośląskie 76
lubelskie 112
128 539 498,11 zł
wielkopolskie 67
104 305 026,08 zł
103 026 481,00 zł
świętokrzyskie 57
podkarpackie 113
100 088 610,68 zł
pomorskie 63
82 042 463,52 zł
warmińsko-mazurskie 68
80 487 810,84 zł
podlaskie 90
79 254 757,33 zł
kujawsko-pomorskie 95
77 218 973,92 zł
łódzkie 52
opolskie 56
73 870 942,44 zł
66 677 440,10 zł
40 125 436,71 zł
wartość dofinansowania
XX liczba projektów
71 933 758,97
110 119 072,88
85 379 681,34
50 651 399,60
85 123 753,43
57 986 330,89
47 039 345,62
72 308 056,28
47 395 832,52
71 420 751,11
46 640 731,82
65 840 520,15
29 136 015,73
60 199 305,19
51 394 858,46
35 423 274,71
30 307 042,20
46 191 637,95
29 693 102,48
46 068 425,16
43 699 892,15
28 916 913,58
29 395 832,52
41 416 639,41
26 420 633,51
20 921 009,82
17 606 499,77
38 396 422,46
29 774 124,32
24 455 889,36
9 506 279,31 / 14 872 508,65
113 468 334,81 zł
zachodniopomorskie 127
lubuskie 80
mazowieckie
małopolskie
śląskie
podkarpackie
lubelskie
wielkopolskie
dolnośląskie
zachodniopomorskie
łódzkie
podlaskie
kujawsko-pomorskie
świętokrzyskie
pomorskie
opolskie
lubuskie
wartość projektów ogółem (w zł)
wysokość wkładu UE (w zł)
Ochrona zdrowia
W zakresie ochrony zdrowia podpisano 600 umów o wartości
ponad 889 mln zł. Pieniądze zostały przeznaczone na podniesienie standardu świadczonych usług medycznych. Szpitale i ośrodki
zdrowia kupowały specjalistyczny sprzęt operacyjny i diagnostyczny, nowe samochody ratownicze, a także modernizowały infrastrukturę swych placówek. Średnio szpitale w każdym województwie
otrzymały ponad 50 mln zł na unowocześnienie swoich obiektów.
Punkty Informacyjne o Funduszach Europejskich
Centralny Punkt Informacyjny
Punkt Informacyjny Ministerstwa Rozwoju
Regionalnego
ul. Krucza 38/42
00-512 Warszawa
tel. 022 626 06 32; 022 626 06 33
e-mail: [email protected]
www.funduszeeuropejskie.gov.pl
Dolnośląskie
Główny Punkt Informacyjny o Funduszach
Europejskich
Urząd Marszałkowski Województwa
Dolnośląskiego
ul. Mazowiecka 17
50-412 Wrocław
infolinia 0 801 700 008
tel. 071 776 95 01; 071 776 96 51
e-mail: [email protected] www.fundusze.dolnyslask.pl
Kujawsko-pomorskie
Europejskich przy Urzędzie Marszałkowskim
pl. Teatralny 2, 87-100 Toruń
tel. 056 62 18 341, 056 62 18 409
e-mail: [email protected] www.fundusze.kujawsko-pomorskie.pl
Lubelskie
Europejskich
ul. Stefczyka 3B
20-151 Lublin
tel. 081 44 16 864
www.lubelskie.pl
Lubuskie
Główny Punkt Informacyjny
o Funduszach Europejskich przy Urzędzie
Marszałkowskim w Zielonej Górze
ul. Podgórna 7
65-057 Zielona Góra
tel. 068 456 54 54
www.lubuskie.pl Łódzkie
Główny Punkt Informacyjny przy Urzędzie
Marszałkowskim
ul. Roosevelta 15
90-056 Łódź
tel. 042 663 31 07, 042 663 34 05
www.lodzkie.pl
Małopolskie
Główny Punkt Informacyjny Centrum
Informacyjne Fundusze Europejskie
w Małopolsce
Małopolskiego
ul. Wielicka 72
30-552 Kraków
tel. 012 299 07 40
www.fundusze.malopolska.pl/fem
Mazowieckie
Mazowiecka Jednostka Wdrażania
Programów Unijnych
ul. Jagiellońska 74
03-301 Warszawa
tel. 0 801 101 101
www.mazowia.pl Opolskie
o Funduszach Europejskich w Opolu
ul. Ostrówek 5-7
45-082 Opole
tel. 077 541 62 00
www.opolskie.pl
Podkarpackie
Świętokrzyskie
Główny Punkt Informacyjny Funduszy
Europejskich w Rzeszowie
ul. Ceplińskiego 4
35-032 Rzeszów
tel. 017 747 64 15
fax: 017 747 64 27, 747 64 83
e-mail: [email protected] www.si.podkarpackie.pl
Europejskich
Świętokrzyskiego
ul. św. Leonarda 1
25-311 Kielce
tel. 041 343 22 95
www.rpo-świetokrzyskie.pl
Podlaskie
Europejskich
Podlaskiego
ul. Kard. St. Wyszyńskiego 1
15-888 Białystok
tel. 085 749 75 16, 085 749 75 99
e-mail: elzbieta.panasiuk@wrotapodlasia.
pl; [email protected];
[email protected]
www.gpi.wrotapodlasia.pl
Pomorskie
Główny Punkt Informacyjny Urząd
Marszałkowski Województwa Pomorskiego
ul. Augustyńskiego 2, pok. 18
80-819 Gdańsk
tel. 058 326 81 47, 326 81 48, 326 81 52
e-mail: [email protected],
www.pomorskiewunii.pl
Śląskie
Regionalny Punkt Informacyjny
o Funduszach Europejskich
ul. Dąbrowskiego 23 (siedziba)
ul. Ligonia 46 (poczta)
40-037 Katowice
tel. 032 77 40 172
Warmińsko-mazurskie
Europejskich w Olsztynie
ul. Kościuszki 83
10-950 Olsztyn
e-mail: [email protected],
www.rpo.warmia.mazury.pl
Wielkopolskie
Europejskich
Wielkopolskiego
ul. Strzelecka 49
61-846 Poznań
tel. 061 858 12 27, 061 858 12 37
www.wrpo.wielkopolskie.pl
Zachodniopomorskie
Główny Punkt Informacyjny Funduszy
Europejskich
Zachodniopomorskiego
ul. Kolumba 60 A 70-035 Szczecin
tel. 091 488 98 68, 091 489 08 66
e-mail: [email protected] www.rpo.wzp.pl Polska i jej fundusze| 31
Spis treści
Wstęp . ............................................................................................................................ 1
Europa regionów . ........................................................................................................ 2
Fundusze 2007-2013.................................................................................................. 4
Fundusze 2004-2006............................................................................................... 18
Adresy Punktów Informacyjnych o Funduszach Europejskich ....................... 31
Wydawca: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
www.mrr.gov.pl
www.funduszeeuropejskie.gov.pl
ISBN: 978-83-7610-136-1
Departament Informacji, Promocji i Szkoleń
tel. +48 22 461 39 62
fax +48 22 461 35 78
Egzemplarz bezpłatny.
Warszawa 2009
UNIA EUROPEJSKA
EUROPEJSKI FUNDUSZ
ROZWOJU REGIONALNEGO

Wydanie papierowe

Transkrypt

Podobne dokumenty

Znajdź najbliższy Punkt Informacyjny:

Znajdź najbliższy Punkt Informacyjny:

Wykaz centralnych licencji sędziowskich w biegach 2014

MS Services jest liderem w branży usług wsparcia sprzedaży

Mama może wszystko - Fundusze Europejskie na lata 2007-2013

Lokalny Punkt Informacyjny o Funduszach Europejskich w Brzegu

Agenda konferencji w Raciborzu_20.04.12._19.04.12

Sieć Punktów Informacyjnych Funduszy

mobilny punkt informacyjny w czechowicach

tutaj - Zamek Piastowski w Raciborzu