Przedmiot: Modelowanie procesów eksploatacyjnych

Transkrypt

Przedmiot: Modelowanie procesów eksploatacyjnych
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W KATOWICACH
W YDZIAŁ TRANSPORTU
KATEDRA TECHNOLOGII LOTNICZYCH
POMIAR PARAMETRÓW REAKCJI
SYMULATOR PRACY W STRESIE
Kolejny numer zajęć: 5
Przedmiot: Ergonomia i Bezpieczeństwo Pracy
Semestr: IV
Liczba godzin: 2
Katowice
Ergonomia i Bezpieczeństwo - Pracy Pomiar Parametrów Reakcji. Symulator pracy w stresie
Spis treści
1. CEL ĆWICZENIA ............................................................................................................................... 2
2. WSTĘP TEORETYCZNY .................................................................................................................. 2
3. PRZEBIEG BADAŃ DOŚWIADCZALNYCH ................................................................................... 3
3.1. MIERNIK PARAMETRÓW REAKCJI .................................................................................................... 3
3.2. SYMULATOR PRACY W STRESIE ....................................................................................................... 9
-1-
Ergonomia i Bezpieczeństwo - Pracy Pomiar Parametrów Reakcji. Symulator pracy w stresie
1. CEL ĆWICZENIA
Celem projektu jest zapoznanie studenta z pomiarem parametrów reakcji, oraz symulacją pracy w
stresie operatorów transportowych (transport drogowy, szynowy, wodny, lotniczy i przemysłowy).
2. WSTĘP TEORETYCZNY
Miernik Parametrów Reakcji
Jest to rozszerzona formuła dawnego aparatu MRK. Autorzy do wersji współczesnej włączyli poza
czasem reakcji parametry określające rodzaje reakcji (np. reakcje poprawne, spóźnione, pominięte
itd.). Określenie progu reakcji dot. bodźców na bodźce wzrokowe i słuchowe. Wynikami badania są:
czas poszczególnych reakcji, średni czas reakcji prawidłowych, ilość reakcji prawidłowych,
spóźnionych, pominiętych oraz błędnych. Program dokonuje wstępnej obróbki statystycznej - wyniki
prezentowane są w postaci wykresu słupkowego. Całość zestawu sterowana jest układem
mikroprocesorowym – rys. 1.
Rysunek 1. Miernik MPR – Laboratorium badań psychotechnicznych przy Katedrze Technologii
Lotniczych Politechniki Śląskiej
Symulator Pracy w Stresie
Urządzenie autorskie, umożliwiające określenie poziomu sprawności oraz stopnia koncentracji na
zadaniu w warunkach stresu wywołanego bodźcami zakłócającymi. Całość zestawu sterowana jest
układem mikroprocesorowym – rys. 2.
-2-
Ergonomia i Bezpieczeństwo - Pracy Pomiar Parametrów Reakcji. Symulator pracy w stresie
Rysunek 2. Symulator SPS – Laboratorium badań psychotechnicznych przy Katedrze Technologii
Lotniczych Politechniki Śląskiej
3. PRZEBIEG BADAŃ DOŚWIADCZALNYCH
3.1. MIERNIK PARAMETRÓW REAKCJI
Budowa aparatu
Miernik Parametrów Reakcji MPR - 03 jest stacjonarnym aparatem diagnostycznym, umożliwiającym
określenie progu reakcji na bodźce wzrokowe i słuchowe. Wynikami badania są: czas poszczególnych
reakcji, średni czas reakcji prawidłowych, ilość reakcji prawidłowych, spóźnionych oraz błędnych.
Program dokonuje wstępnej obróbki statystycznej – wyniki prezentowane są w skali stenowej, również
w postaci wykresu słupkowego. Pogłębione menu umożliwia podgląd wyników w czasie badania.
Całość zestawu sterowana jest układem mikroprocesorowym
W jego skład wchodzą:
- panel sterujący z monitorem i zespołem przycisków
- część ekspozycyjna z zespołem manipulatorów oraz kolumną ekspozycji bodźców
W wyposażeniu znajduje się również:
- przewód transmisyjny
- zasilacz
Warunki pracy
Temperatura otoczenia 10 - 45 º C
Parametry techniczne
Zasilany zewnętrznym układem zasilania o napięciu 12V.
Wymiary:
- część sterująca 220x140x50 mm
-3-
Ergonomia i Bezpieczeństwo - Pracy Pomiar Parametrów Reakcji. Symulator pracy w stresie
- część ekspozycyjna 600x300x800 mm
- masa 6.5 kg
Opis elementów
1. Manipulatory ręczne
2. Panel ekspozycyjny
3. Blat
4. Rozdzielacz z gniazdem zasilania
5. Przyłącze manipulatorów nożnych
6. Manipulatory nożne
BADANIE
Po włączeniu urządzenia na ekranie monitora pojawi logo GPE Psychotronics a następnie nazwa
urządzenia – Miernik Parametrów Reakcji oraz aktualna data i czas zaś w lewym rzędzie przycisków
podświetlone opcje:
START – wejście w tryb oczekiwania na start badania.
USTAWIENIA – określenie parametrów badania
SERWIS – obsługa funkcjonalna urządzenia
START
Po wybraniu mamy aktywne następujące funkcje:
-4-
Ergonomia i Bezpieczeństwo - Pracy Pomiar Parametrów Reakcji. Symulator pracy w stresie
START – rozpoczęcie właściwego badania: na monitorze pojawią się parametry badania – TRYB i
IMPULSY
WYJDŹ – powrót do ekranu początkowego
DEMO – funkcja krótkiej prezentacji procesu badawczego
DŹWIĘK W – demonstracja bodźca dźwiękowego (ton wysoki)
DŹWIĘK N – demonstracja bodźca dźwiękowego (ton niski)
CZERWONY – demonstracja bodźca świetlnego (czerwony)
ŻÓŁTY – demonstracja bodźca świetlnego (żółty)
ZIELONY – demonstracja bodźca świetlnego (zielony)
Przykład ekranu w trybie oczekiwania na start badania. Ustawiony jest tryb złożony – realizowany w
programie 1 złożonym z 30 bodźców
W wersji typowej - ze względów metodologicznych - ekspozycję bodźców dźwiękowych ograniczono
do dźwięku niskiego.
Naciśnięcie START w menu głównym powoduje wejście w tryb oczekiwania na start badania.
W trybie tym przedstawiane są parametry badania oraz aktywne są dwa przyciski START i ANULUJ.
Ponowne naciśnięcie przycisku START rozpoczyna badanie. W tym czasie w górnej części monitora
są prezentowane parametry badania a pod nimi liczby kolejnych ekspozycji oraz charakterystyki
poszczególnych reakcji.
W tym czasie aktywne są dwa przyciski:
PAUZA – wstrzymanie ekspozycji bodźców z możliwością kontynuacji badania po naciśnięciu
przycisku START
STOP – anulowanie rozpoczętego badania i wejście w tryb oczekiwania na
Badanie
Po rozpoczęciu badania na semaforze ustawionym przed osobą badaną pojawią się pojedyncze
bodźce świetlne oraz dźwiękowe. W górnej części monitora są przedstawione parametry badania zaś
w dolnej aktualna statystyka.
-5-
Ergonomia i Bezpieczeństwo - Pracy Pomiar Parametrów Reakcji. Symulator pracy w stresie
Przykład ekranu w trybie badania
USTAWIENIA
Przy pomocy tego przycisku ustawiamy parametry badania.
AKCEPT – zatwierdzenie ustawionych parametrów
ANULUJ – powrót do poprzednich ustawień
IMPULSY – ustawienie liczby bodźców (od 5 do 60 impulsów)
PROG – wybór programu badania (4 programy różniące się układem bodźców oraz odstępami
czasowymi)
BODZIEC – przypisanie manipulatora odbierającego reakcje do eksponowanego bodźca. Chcąc
dokonać zmiany posługujemy się tym przyciskiem wielokrotnie. Każdorazowe naciśnięcie przesuwa
podświetlenie na żądane pole.
Chcąc dokonać zmiany:
- liczby impulsów,
- wyboru programu,
- zmiany odbioru bodźca
wywołujemy wybrany przycisk (pojawi się podświetlenie danej funkcji) a następnie
posługujemy się przyciskami: - oraz + .
Opis Użytych skrótów:
RL – ręka lewa RP – ręka prawa NL – noga lewa NP – noga prawa
PM – bodziec pominięty (prawidłową reakcją jest jej brak)
NA – nieaktywny (bodziec wyłączony z procedury badawczej)
Urządzenie pozwala na konstruowanie własnych programów badawczych. Programowanie odbywa
się z poziomu obsługi serwisowej.
Informacje dodatkowe
· przy ustawianiu liczby impulsów posługujemy się interwałami złożonymi z 5 impulsów.
· przypadek przypisania wszystkim bodźcom jednego manipulatora zostanie rozpoznany przez
program jako tryb prosty (reakcja prosta). Przypisując różnym bodźcom dany manipulator program
określi badanie jako tryb złożony (reakcja złożona)
WYNIKI
Zakończenie badania jest sygnalizowane na semaforze urządzenia trzykrotną ekspozycją wszystkich
bodźców świetlnych i dźwiękowych równocześnie.
-6-
Ergonomia i Bezpieczeństwo - Pracy Pomiar Parametrów Reakcji. Symulator pracy w stresie
Przykład ekranu w trybie badania
Po zakończeniu badania w dolnej części monitora pojawi się napis BADANIE ZAKOŃCZONE a nad
nim zbiór podstawowych wyników.
Aktywne przyciski to:
WYNIKI – wejście do trybu prezentacji wyników
STOP – wejście do trybu nowego badania
Naciśnięcie przycisku WYNIKI w menu głównym lub w trybie badania (zakończonego) powoduje
wejście w tryb wyświetlania wyników badania. Na samej górze na środku (w orientacji poziomej) jest
tytuł wyświetlanej planszy który zaczyna się zawsze od „Wyniki badania” – następnie jest podana
nazwa podmenu wyników czyli (zbiór, czasy, wykres), następnie podany jest numer planszy
informacyjnej w danym podmenu. Tak więc jeśli pokazywane są w podmenu czasy rekcji od 11 do 20
to jest podany 2 numer planszy informacyjnej.
Opis przycisków w menu WYNIKI:
WYJDŹ - wychodzi do menu głównego
DALEJ - przełącza na kolejne podmenu wyników
WSTECZ - przełącza na poprzednie podmenu wyników
- przełącza na następną plansze wyników w danym podmenu
- przełącza na poprzednia plansze wyników w danym podmenu
Menu WYNIKI dzieli się na trzy podmenu
1. Wyniki Badania – zbiór 1
Ekspozycje – ilość wszystkich impulsów (ekspozycji)
R. poprawne – ilość reakcji poprawnych (w czasie ekspozycji)
R. poprawne spóźnione – ilość reakcji poprawnych (po czasie ekspozycji)
R. poprawnie pominięte – ilość reakcji pominiętych (zgodnie z programem)
R. błędne – ilość błędnych reakcji
R. błędnie pominięte – ilość pominiętych reakcji
R. błędnie niepominięte – ilość reakcji na bodziec o statusie pominiętego
-7-
Ergonomia i Bezpieczeństwo - Pracy Pomiar Parametrów Reakcji. Symulator pracy w stresie
Wyniki Badania – zbiór 2
R. średni czas – iloczyn sumy czasów reakcji poprawnych
R. maksymalny czas – czas reakcji najdłuższej
R. minimalny czas – czas reakcji najkrótszej
Procent wykonania – stosunek reakcji poprawnych do wszystkich reakcji
Wyniki badania – czasy
Na jednym ekranie mieści się opis 10 impulsów badania. Dla każdego impulsu podany jest numer
impulsu, typ reakcji:
R. popr. – reakcje poprawne R. popr. (spóź.) – poza czasem ekspozycji
R. bł. – reakcje błędne R. bł. (pom.) – reakcje błędnie pominięte i poza reakcjami pominiętymi także
czas reakcji. Od tego z ilu impulsów składało się badanie zależy ilość plansz informacyjnych. I tak np.
jeśli impulsów było 35 to opis tych impulsów zmieści się na 4 planszach (na ostatniej zostanie
zamieszczone tylko 5 impulsów).
Przykład ekranu z prezentującego charakterystykę wszystkich reakcji
Wyniki Badania – wykres
Jest to graficzna prezentacja wszystkich czasów reakcji. Wysokość wykresu wyliczana jest
automatycznie w oparciu o najdłuższy czas reakcji. Wykres jest rysowany dla reakcji prawidłowych. W
przypadku reakcji błędnych lub pominiętych brak prezentacji graficznej. Na jednej planszy mieści się
do 40 prezentacji graficznych. W przypadku większej ilości reakcji wykres jest kontynuowany na
kolejnej planszy.
Przykład ekranu z graficzną prezentacją wyników
-8-
Ergonomia i Bezpieczeństwo - Pracy Pomiar Parametrów Reakcji. Symulator pracy w stresie
3.2. SYMULATOR PRACY W STRESIE
Warunki zewnętrzne
Badanie przeprowadza się w pomieszczeniu o ograniczonym dostępie światła dziennego – wskazany
półmrok lub całkowite zaciemnienie.
Opis elementów
1. Klamra mocująca
2. Pole testowe
3. Blat
4. Sterowanie
5. Urządzenie wykonawcze
Budowa aparatu
Symulator Pracy w Stresie SPS - 03 jest stacjonarnym aparatem
diagnostycznym, umożliwiającym określenie poziomu sprawności oraz stopnia koncentracji na
zadaniu w warunkach stresu wywołanego bodźcami zakłócającymi . Całość zestawu sterowana jest
układem mikroprocesorowym
W jego skład wchodzą:
- panel sterujący z zespołem przycisków
-9-
Ergonomia i Bezpieczeństwo - Pracy Pomiar Parametrów Reakcji. Symulator pracy w stresie
- zestaw ekspozycyjny
- arkusz testowy
- klucz poprawnych zestawień
W wyposażeniu znajduje się również:
- zasilacz
- przewód transmisyjny
- instrukcja obsługi
Warunki pracy
Temperatura otoczenia 10 - 45 º C
Parametry techniczne
Zasilany zewnętrznym układem zasilania o napięciu 12V.
Wymiary:
- panel sterujący 170 x 88 x 33 mm
- panel ekspozycyjny 400 x 600 x 740mm
Obsługa urządzenia
Po włączeniu zasilacza do sieci oraz włączeniu pod blatem symulatora włącznika, w panelu
sterującym zapali się wyświetlacz cyfrowy. Przy pomocy znajdujących się w panelu sterującym dwóch
rzędów przycisków ustawiamy program badania:
- naciśnięcie w polu czerwonym przycisku światło uruchomi w czasie badania
podświetlanie płyty
- naciśnięcie w polu czerwonym przycisku pulsacja uruchomi w czasie badania działanie stresora
świetlnego
- naciśnięcie w polu czerwonym przycisku dźwięk uruchomi w czasie badania działanie stresora
dźwiękowego
- naciśnięcie w polu zielonym przycisku start / stop uruchomi procedurę badawczą
- naciśnięcie w polu zielonym przycisku plus wydłuży czas procedury badawczej o 1 min.
- naciśnięcie w polu zielonym przycisku minus skróci czas procedury badawczej o 1 min.
Po zakończeniu programowania urządzenie jest gotowe do pracy.
Badanie
Na blacie symulatora wpinamy pod klamrę mocującą arkusz testowy. Następnie podajemy osobie
badanej instrukcję badania.
Twoim zadaniem będzie wpisywanie w pustych polach pod literami, przypisanych im – zgodnie
z umieszczoną powyżej tabelą – cyfr arabskich. Wpisuj cyfry w kolejnych polach – poziomo –
od strony lewej do prawej. Staraj się pracować tak szybko jak to jest możliwe – na wykonanie
całego zadania masz trzy minuty. W czasie badania pod arkuszem testowym będzie pulsowało
jasne światło a w słuchawkach będziesz słyszał szum.
-10-
Ergonomia i Bezpieczeństwo - Pracy Pomiar Parametrów Reakcji. Symulator pracy w stresie
W zależności od wyboru programu badania (zastosowania poszczególnych zmiennych), badający
modyfikuje instrukcję.
Po przedstawieniu instrukcji, zakładamy osobie badanej słuchawki, a następnie uruchamiając w polu
zielonym przycisk start / stop demonstrujemy program i zasady badania.
W czasie demonstracji możemy włączać i wyłączać poszczególne stresory. Po demonstracji,
upewniając się, ze osoba badana rozumie zasady badania, przytrzymując przycisk start / stop przez 3
sekundy kasujemy procedurę, a następnie naciskając ten sam przycisk uruchamiamy badanie.
Możliwości czasowe realizowania badania są zawarte w przedziale: 1 – 9 minut.
W czasie trwania badania na wyświetlaczu jest emitowany czas badania w systemie malejącym.
Arkusz testowy
Na arkuszu testowym ( biały papier formatu A 4 ) znajduje się 10 poziomych rzędów złożonych z 20
podwójnych pól. W polach górnych (mniejszych) wpisano przy pomocy procedur losowych litery
alfabetu greckiego od A do H. Dolne pola (większe) są puste i słuŜą do wpisywania przez osobę
badaną cyfr arabskich zgodnie z przedstawioną w górnej części testu tabelą wzorcową.
Po naciśnięciu przycisku start (1) urządzenie będzie realizowało zadany program – po upływie
ustawionego czasu nastąpi automatyczne zakończenie procedury badawczej.
Ze względu na możliwość wyuczenia, niewskazanym jest powielanie arkusza testowego dla celów
poza diagnostycznych.
Wyniki badania
Wynikiem badania jest liczba poprawnych zestawień cyfr rzymskich z przyporządkowanymi im cyframi
arabskimi (zgodnych z umieszczonym w górnej części arkusza testowego zestawem wzorcowym).
Biorąc pod uwagę specyfikę poszczególnych regionów i egzystujących tam populacji oraz brak
jednolitych warunków pomiaru, producent proponuje wypracowanie indywidualnych norm, będących
odniesieniem dla każdego diagnosty.
Dla porównania na 100 przeprowadzonych pomiarów uzyskano wyniki:
wynik średni (średnia odporność na bodźce zakłócające) - 107
wynik najniższy (niska odporność na bodźce zakłócające) - 44
wynik najwyższy (wysoka odporność na bodźce zakłócające) - 145
-11-

Podobne dokumenty