Podręcznik prowadzącego - Konsultacje społeczne

Rozegraj
miasto
P
p
k
i
n
z
c
ę
r
d
go
o
e
c
ą
z
d
ro w a
Rozegraj
miasto
Gra edukacyjna
Warszawa 2012
www.konsultacje.um.warszawa.pl
PUBLIKACJA SFINANSOWANA ZOSTAŁA ZE ŚRODKÓW URZĘDU M.ST. WARSZAWY.
EGZEMPLARZ UDOSTĘPNIANY JEST NIEODPŁATNIE.
SPIS TREŚCI
Spis treści .............................................................................................................................................................................................................3
Wstęp ....................................................................................................................................................................................................................4
Opis gry.................................................................................................................................................................................................................5
Założenia i cele gry..............................................................................................................................................................................................6
Dlaczego powstała ta gra? ................................................................................................................................................................................6
Cele edukacyjne.................................................................................................................................................................................................6
Materiały................................................................................................................................................................................................................7
Opis materiałów: ................................................................................................................................................................................................9
Mechanika gry ....................................................................................................................................................................................................10
Pola ..................................................................................................................................................................................................................10
Obiekty .............................................................................................................................................................................................................10
Tury ..................................................................................................................................................................................................................10
Punktacja..........................................................................................................................................................................................................10
Przygotowanie i prowadzenie rozgrywki dla grupy 4-12 osób....................................................................................................................12
Tydzień przed rozgrywką .................................................................................................................................................................................12
W dniu rozgrywki ..............................................................................................................................................................................................12
ROZGRYWKA..................................................................................................................................................................................................13
Podsumowanie ..................................................................................................................................................................................................17
Praca domowa .................................................................................................................................................................................................18
Notatki .................................................................................................................................................................................................................18
SPIS TREŚCI
3
WSTĘP
Konsultacje społeczne są jedną z form bezpośredniego uczestnictwa w życiu publicznym. Pozwalają na kształtowanie
swojego otoczenia i umożliwiają wpływanie na decyzje administracji poprzez aktywny udział w tworzeniu wizji rozwoju,
pomysłów na funkcjonowanie instytucji i planowaniu zagospodarowania przestrzennego. Chcielibyśmy, aby młodzi ludzie –
uczniowie szkół ponadgimnazjalnych – zdobyli wiedzę na temat konsultacji społecznych i potrafili zamieniać ją w praktykę;
innymi słowy, żeby nauczyli się brać sprawy okolicy, w której mieszkają, w swoje ręce.
Dlatego przygotowaliśmy grę edukacyjną Rozegraj miasto. Jej celem jest zapoznanie uczniów z podstawową wiedzą na
temat konsultacji społecznych w zajmujący i przystępny sposób. Oparty na realistycznych sytuacjach scenariusz gry zachęca młodzież do uczestniczenia w konsultacjach i aktywnego włączenia się w życie publiczne. Liczymy na to, że gra
przyczyni się do zwiększenia obywatelskiej świadomości wśród uczniów, co z kolei doprowadzi do głębszego zaangażowania na rzecz środowiska lokalnego.
Metoda gry pozwala na aktywne poznawanie technik prowadzenia konsultacji społecznych. Uczniowie wcielają się
w przedstawicieli różnych grup interesów, ucząc się negocjowania swoich stanowisk i osiągania optymalnego dla wszystkich stron rozwiązania. Dowiadują się, w jaki sposób podejmować współpracę z władzami oraz innymi uczestnikami życia
publicznego, a także zyskują wiedzę na temat zasad owocnej dyskusji, formułowania skutecznych argumentów i wyrażania ich na forum.
Mamy nadzieję, że prezentowana gra pomoże młodym ludziom włączyć się w dialog społeczny na poziomie lokalnym,
a w szerszej perspektywie – zachęcić ich do przyjęcia aktywnej obywatelskiej postawy.
Gra może być uzupełnieniem programu nauczania wiedzy o społeczeństwie.
Życzymy dobrej zabawy!
Zespół Konsultacji Społecznych i Wzmacniania Wspólnoty Lokalnej Urzędu m. st. Warszawy
Gra została przygotowana przez Pracownię Gier Szkoleniowych
na zlecenie Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy.
WSTĘP
4
OPIS GRY
Gracze wcielają się w mieszkańców pewnego miasta. Są reprezentantami czterech grup obywateli, które – w zależności
od liczby graczy – liczą po 1, 2 lub 3 osoby. Jedna z nich to lokalne władze, a pozostałe grupy to mieszkańcy skupieni
wokół pewnej wizji rozwoju miasta (ekologicznej, biznesowej i rodzinnej). Podstawowym celem graczy jest stworzenie
miejscowości jak najbardziej zbliżonej do ich wizji.
Realizacja wizji jest możliwa przez rozmieszczanie w mieście rozmaitych obiektów, np. stojaków rowerowych w przypadku
postawy ekologicznej. Decyzje o lokalizacji obiektów podejmują władze miasta, po przekonsultowaniu ich z przedstawicielami poszczególnych grup.
Gra składa się z sześciu tur, każda to jedne konsultacje społeczne, które polegają na dyskusji o umieszczaniu różnych
obiektów w określonych punktach miasta. Na początku każdej tury gracze otrzymują sfabularyzowane wskazówki, które
stawiają dodatkowe cele i często wymuszające współpracę między rywalizującymi na ogół grupami.
Cała rozgrywka zajmuje dwie godziny lekcyjne.
Opis gry
5
ZAŁOŻENIA I CELE GRY
Celem gry jest przekazanie uczniom podstawowych informacji o konsultacjach społecznych, czyli o jednym ze sposobów
uczestniczenia we współzarządzaniu miejscowością przez jej mieszkańców. Ma także na celu zainspirować uczniów do
uczestniczenia w rzeczywistych konsultacjach społecznych.
DLACZEGO POWSTAŁA TA GRA?
Gra jest odpowiedzią na zdiagnozowane wyzwania:
Mieszkańcy nie wiedzą, czym są konsultacje społeczne, a co za tym idzie, nie biorą w nich udziału. Tymczasem badania
wskazują, że blisko połowa z tych, którzy w nich uczestniczyli uważa, że warto w nich brać udział. Ich stosunek do konsultacji był zdecydowanie pozytywny. (za: Raport końcowy z badania efektywności mechanizmów konsultacji społecznych,
przygotowany przez MillwardBrown SMG/KRC dla Pracowni Badań i Innowacji Społecznych Stocznia, Warszawa, luty
2011, str. 86).
CELE EDUKACYJNE
Uczestnicy dowiedzą się:

Czym są konsultacje społeczne.

Dlaczego warto uczestniczyć w konsultacjach.

O skuteczności konsultacji urząd – obywatel, która wynika stąd, że:

odbywają się one przed podjęciem decyzji,

są konstruktywne, bo każdy głos może być włączony do procesu decyzyjnego.
Co ważne, spotkania z obywatelami reprezentowane w grze to tylko jedna z metod prowadzenia konsultacji społecznych. Jest ich o wiele więcej. Mogą to być na przykład warsztaty, panele dyskusyjne, spotkania przy makiecie, spacery
badawcze czy ankiety.
Założenia i cele gry
6
MATERIAŁY
W każdym zestawie znajduje się spis materiałów i ich skany dla grupy (do 12 osób):
NAZWA I ILOŚĆ SZTUK
ILUSTRACJA
Plansza (x1)
Obiekty – reprezentowane przez magnetyczne kartoniki z symbolicznymi rysunkami różnych typów obiektów miejskich (10 x
parkingi, 10 x nadajniki Wi-Fi, 10 x kawiarnie, 10 x pawilony handlowe, 10 x ścieżki
rowerowe, 10 x stojaki rowerowe, 10 x
deptaki, 10 x pojemniki do segregacji, 10 x
place zabaw, 10 x ławki, 10 x progi zwalniające, 10 x podjazdy dla wózków).
Instrukcje – to karty dla każdego z graczy
zawierające najważniejsze informacje
dotyczące celów, punktacji, zasad. Są
cztery typy instrukcji: dla władz miasta,
mieszkańca proekologicznego, probiznesowego i prorodzinnego (1 dla władz miasta, 1 dla grupy ekologicznej, 1 dla grupy
biznesowej, 1 dla grupy rodzinnej).
Instrukcja ogólna – to spis najważniejszych
reguł, wspólny dla wszystkich graczy (1 dla
całej grupy).
Materiały
7
Bloczki ze wskazówkami na kolejne tury (1
dla władz miasta, 1 dla grupy ekologicznej,
1 dla grupy biznesowej, 1 dla grupy prorodzinnej).
Ankieta zadowolenia mieszkańców (1 dla
grupy
ekologicznej,
1
dla
grupy
biznesowej, 1 dla grupy prorodzinnej)
Tabela „Ocena władz miasta przez mieszkańców” (1 dla całej grupy)
Tabela „Ogólna polityka miasta” (1 dla
całej grupy)
Materiały
8
OPIS MATERIAŁÓW:

Plansza magnetyczna – symboliczny plan miasta podzielony na kilkadziesiąt pól.
Na niej układane są niewielkie magnetyczne kartoniki obiektów. Każde pole podlega ograniczeniom wynikającym z
szerszej polityki miasta (nie wszystkie obiekty mogą stanąć na każdym polu). Tak jak w rzeczywistości nie wszędzie
może powstać centrum handlowe czy parking, podobnie w grze na określonych polach dozwolona jest budowa tylko
niektórych obiektów.

Obiekty – niewielkie magnetyczne kartoniki pasujące do pól na planszy.
Symbolizują rozmaite inwestycje, które mogą być realizowane w mieście. Niektóre mają charter proekologiczny, inne
są przyjazne dla biznesu, a jeszcze inne dla rodzin. Podczas gry gracze decydują, gdzie na planszy staną poszczególne inwestycje.

Instrukcje dla każdego z graczy (władz miasta, grupy proekologicznej, probiznesowej, oraz prorodzinnej).
Zawierają fabularne opisy ról, w które wcielają się gracze, opis wszystkich czynności, które dany gracz musi wykonać
w każdej turze oraz tabelkę do zapisywania punktacji. Można ich również użyć do losowania ról przed grą.

Instrukcja ogólna – opis zasad obowiązujących podczas gry.

Wskazówki na kolejne tury – bloczki składające się z kart w formacie A5.
Zawierają opisy celów, do realizacji których gracze będą dążyć podczas każdej tury. Za ich wykonanie otrzymują dodatkowe punkty.

Ankiety zadowolenia mieszkańców – po każdej turze mieszkańcy oceniają decyzje władz miasta, przyznając im od 2 do 2 punktów. Następnie punkty te sumują i otrzymany wynik nanoszą do tabeli „Ocena władz miasta przez mieszkańców”, w kolumnie odpowiadającej numerowi danej rundy.

Tabela „Ocena władz miasta przez mieszkańców” – tabele, w których po każdej turze gracze zapisują zsumowane
wyniki ankiet zadowolenia mieszkańców.

Tabela „Ogólna polityka miasta” – objaśnia, na których polach mogą powstawać określone obiekty.

Test – wspiera podsumowanie; uczniowie rozwiązują go bezpośrednio po grze; test nie pełni funkcji sprawdzającej
wiedzę czy umiejętności, lecz jest narzędziem pobudzającym do refleksji.

Marker do folii suchościeralnej – można nim pisać po materiałach pokrytych folią.
Materiały
9
MECHANIKA GRY
POLA
Plansza tworzy uproszczony plan miasta i podzielona jest na pola przedstawiające różne przestrzenie miejskie. Jest sześć
typów pól: place, osiedla, ulice handlowe, ulice zabytkowe, skwery i parki. Na każdym z tych miejsc mogą powstawać tylko
niektóre obiekty (więcej informacji w tabeli „Ogólna polityka miasta”).
OBIEKTY
Obiekty symbolizowane są przez magnetyczne kartoniki. Jest dwanaście typów obiektów, każdy należący do jednej
z trzech kategorii: ekologicznej (stojaki rowerowe, ścieżki rowerowe, deptaki, pojemniki do segregacji), biznesowej (parkingi, pawilony handlowe, kawiarnie, nadajniki Wi-Fi) i prorodzinnej (podjazdy dla wózków, progi zwalniające, ławki, place
zabaw).
Rozróżnienie kategorii ułatwiają kolory: zielony – ekologia, szary – biznes, niebieski – rodzina. Poszczególne grupy otrzymują punkty za każdy umieszczony na planszy obiekt należący do ich kategorii. Np. ekolog dostaje punkty za każdy stojak
rowerowy, ścieżkę rowerową, deptak i pojemnik do segregacji, które powstaną na planszy. UWAGA! Ekolog dostanie
punkty również wtedy, gdy taki obiekt powstanie nie z jego inicjatywy.
TURY
Gracze otrzymują bloczek ze wskazówkami na każdą z tur.
Wskazówki dla władz miasta zawierają plany zagospodarowania określonych fragmentów miasta, a więc motyw przewodni
konsultacji w danej turze.
Wskazówki dla pozostałych graczy zawierają specjalne zadania, które motywują do zajęcia określonego stanowiska podczas konsultacji.
Rozgrywka podzielona jest na sześć tur. Każda z nich przebiega według określonego schematu:
 Gracze zapoznają się ze wskazówkami na daną turę.

Władze miasta rozpoczynają konsultacje, kładąc kartoniki obiektów na wyznaczonych polach, zgodnie ze wskazówkami.

Mieszkańcy dokładają swoje kontrpropozycje w postaci kartoników bądź ustnie wyrażają poparcie dla propozycji władz
miasta. Mieszkańcy mogą dokładać kartoniki obiektów tylko na polach, których dotyczą konsultacje w danej turze. Gracze dyskutują o swoich pomysłach. Zaleca się wprowadzenie ograniczenia czasowego tej części tury – do 8 minut.

Władze miasta podejmują decyzję o ostatecznym umiejscowieniu obiektów na planszy. Powinny wziąć pod uwagę:

ogólną politykę miasta, wskazówki na daną turę i koszty związane z ich niedotrzymaniem,

argumenty mieszkańców i koszty ich niewysłuchania.
Władze miasta powinny pamiętać, że na każdym polu może powstać tylko jeden obiekt. Symbolicznym aktem podjęcia decyzji jest ułożenie magnetycznych kartoników na wybranych polach kolorową stroną do góry.

Na koniec tury mieszkańcy oceniają decyzje podjęte przez władze w anonimowej ankiecie, a następnie sumują wyniki
i nanoszą je w odpowiednim miejscu tabeli „Ocena władz miasta przez mieszkańców”. W pierwszej turze robi to ekolog, w następnej gracz siedzący po jego prawej stronie itd.
PUNKTACJA
Gracze zdobywają punkty na kilka sposobów.
WŁADZE MIASTA
Otrzymują punkty za:

Zgodność ze wskazówkami na daną rundę.
Władze otrzymują 1 punkt za każdy obiekt, który powstanie na planszy zgodnie ze wskazówkami na daną rundę.
Każde odstępstwo od nich oznacza odjęcie władzom miasta 1 punktu.
Mechanika gry
10

Oceny mieszkańców
Po każdej turze mieszkańcy oceniają decyzje władz miasta. Każda z grup, zależnie od swojego zadowolenia, może
odjąć władzom maksymalnie 2 punkty bądź maksymalnie 2 punkty dodać. Punkty przyznane przez 3 grupy mieszkańców są sumowane i dodawane (lub odejmowane) do wyniku władz z danej rundy.

Zrównoważony rozwój
Jeśli na koniec gry na planszy będzie po 12 obiektów każdego koloru, to władze miasta otrzymują dodatkowe 20
punktów.
GRUPY (EKOLOGICZNE, BIZNESOWE, PRORODZINNE)
Grupy mieszkańców otrzymują punkty za:

Obiekty
Grupa otrzymuje po 1 punkcie za każdy powstały na planszy obiekt ze swojej kategorii (ekologia, biznes, rodzina),
niezależnie, czy powstanie on z jej inicjatywy, czy z inicjatywy innej grupy.

Tereny specjalne
Ekolodzy otrzymują 2 punkty (zamiast 1) za każdy obiekt ekologiczny powstały na polu, przez które przepływa rzeka.
Biznesmeni otrzymują 2 punkty (zamiast 1) za każdy biznesowy obiekt powstały na polu, przez które przebiega
główna ulica.
Gracze prorodzinni otrzymują 2 punkty (zamiast 1) za każdy rodzinny obiekt powstały na polu, oznaczonym jako
przedmieścia.

Zadania ze wskazówek
Wskazówki w każdej turze stawiają przed graczami dodatkowe cele, które umożliwiają zdobycie premii punktowej. Jej
wysokość określają właśnie te wskazówki.
Mechanika gry
11
PRZYGOTOWANIE I PROWADZENIE ROZGRYWKI DLA GRUPY 4-12 OSÓB
TYDZIEŃ PRZED ROZGRYWKĄ
Należy przeczytać podręcznik, wszystkie materiały, łącznie z instrukcjami dla uczestników. Zanim przeprowadzisz pierwszą rozgrywkę, sugerujemy testowe rozłożenie materiałów i przejście gry krok po kroku. Wskazane jest też rozegranie gry
z życzliwą grupą, na przykład z rodziną, dziećmi, znajomymi. Do rozgrywki wystarczą już 4 osoby.
W razie wątpliwości można też skontaktować się mailowo z Zespołem Konsultacji Społecznych i Wzmacniania Wspólnoty
Lokalnej Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy pod adresem [email protected] lub z Pracownią Gier Szkoleniowych pod adresem [email protected].
W DNIU ROZGRYWKI
SALA
W sali należy zaaranżować wygodne stanowisko do gry (uwzględniając wielkości sali i liczbę osób, przy stanowisku może
grać od 4 do 12 osób). Jeżeli klasa liczy ok. 30 osób to w sali można zaaranżować 3 oddzielne stanowiska do gry. Będą
wtedy potrzebne dodatkowe zestawy do gry.
MATERIAŁY
Przed rozpoczęciem gry, na stanowisku musi znaleźć się komplet materiałów startowych, czyli:

Plansza

Zestaw kartoników - obiektów (ułożonych tak, by każdy miał do nich łatwy dostęp)

Tabela: „Ocena władz miasta przez mieszkańców”

Marker do folii suchościeralnej
Pozostałe materiały (instrukcje dla poszczególnych drużyn, zasady ogólne oraz wskazówki na każdą turę) najlepiej rozdać
po ogólnym ustnym wprowadzeniu. Zapewni to większą uwagę uczniów podczas wprowadzenia.
PODZIAŁ GRACZY
Są trzy sugerowane sposoby przydzielenia graczy do ról:

losowy – wchodząc do sali uczniowie losują rolę, w którą się wcielą, w tym celu można im losowo rozdać instrukcje,

nauczyciel może podzielić grupę według własnego uznania,

uczniowie mogą podzielić się sami – to rozwiązanie jest najbardziej czasochłonne.
Rozpoczynając grę, uczestnicy powinni znać swoje role.
ORGANIZACJA CZASU GRY
Na początku, po przeczytaniu wprowadzenia, należy poświęcić od 10 do 20 minut na dokładne objaśnienie zasad i odpowiedzi na ewentualne pytania.
Sama rozgrywka zajmuje najwyżej 60 minut. Warto wprowadzić ograniczenie czasu każdej tury konsultacji do 8 minut.
Ten czas może nie być wykorzystywany do końca przez graczy, jest to tylko pewna granica, którą warto ustalić, aby dyskusje nie przeciągały się przesadnie. W tym celu nauczyciel może informować uczniów o upływającym czasie, na przykład
notując na tablicy minuty pozostałe na konsultacje.
Po rozgrywce należy poświęcić co najmniej 20 minut na podsumowanie wyników i omówienie gry.
Przygotowanie i prowadzenie rozgrywki dla grupy 4-12 osób
12
Co się dzieje?
Czas
Rola prowadzącego
10-20 min
Wprowadzenie zasad, objaśnienie materiałów, odpowiedzi na pytania
Aktywna
5 min
Rozdanie materiałów
Aktywna
10 min
Pierwsza runda
Aktywna
40 min
Rundy 2-6
Obserwator, kontroler czasu
20-30 min
Podsumowanie
Aktywna
ROZGRYWKA
Wprowadzenie do gry – tekst do odczytania uczniom:
Wcielicie się teraz w mieszkańców miasta. W mieście znajdują się przedstawiciele czterech grup liczących po 1, 2 lub 3
osoby.
Jedna z grup to władze miasta /poproś, by przedstawiciele władz podnieśli ręce/, a pozostałe to grupy mieszkańców skupionych wokół pewnej wizji rozwoju miasta (ekologicznej, probiznesowej i prorodzinnej) /poproś, by podnieśli ręce przedstawiciele poszczególnych grup/.
Jaki jest wasz cel?
Chodzi o stworzenie miasta jak najbardziej zbliżonego do Waszej wizji. Dla zwolennika ekologii będzie to miasto przyjazne
środowisku, w tej grze oznacza to miasto ze ścieżkami dla rowerzystów, stojakami rowerowymi czy pojemnikami do segregacji odpadów. Przedstawiciel biznesu oczekuje miasta, w którym łatwo funkcjonują prywatni przedsiębiorcy, w tej grze
będzie to miasto z wygodnymi parkingami, bezprzewodowym Internetem oraz dobrze zlokalizowanymi pawilonami handlowymi. Jeśli reprezentujesz grupę prorodzinną, od wymarzonego miasta oczekujesz dobrych warunków dla wychowania
dzieci, w grze będą to podjazdy dla wózków, place zabaw oraz ławki przy parkowych alejkach.
Jak to w grach bywa, sukces mierzy się liczbą zdobytych punktów. Chodzi o to, by zdobyć ich jak najwięcej.
Jak to zrobić?
Przed sobą macie planszę przedstawiającą Wasze miasto. Plansza podzielona jest na kilkadziesiąt pól. Są to parki, skwery, ulice, na których wciąż brakuje parkingów, podjazdów dla wózków czy stojaków rowerowych. W każdej turze zapadać
będą decyzje o nowych inwestycjach. Jeśli powstawać będą obiekty zgodne z wizją Twojej grupy – otrzymujecie punkty.
Ale uwaga! Są pewne ograniczenia. Ogólna polityka miasta wyraźnie mówi, co i gdzie może się znaleźć. Tak jak w rzeczywistości nie wszędzie może powstać centrum handlowe czy parking, podobnie w grze na określonych polach dozwolona jest budowa tylko niektórych obiektów. Dodatkowo, jak się szybko przekonacie, każda ze stron ma trochę inną wizję
wymarzonego miasta. Musicie więc szukać porozumienia.
Co się będzie działo?
Gra składa się z sześciu tur, z których każda to jedne konsultacje społeczne. Poszczególne konsultacje (tury) polegać
będą na dyskusji o umieszczaniu przeróżnych obiektów w określonych punktach miasta. Na początku każdej tury otrzymywać będziecie wskazówki, mówiące o tym, jakich obiektów i dlaczego potrzebujecie w danej turze. Często będą one
wymuszały współpracę między rywalizującymi grupami. Jak zobaczycie w instrukcjach, realizacja wskazówek pozwoli
zdobyć dodatkowe punkty.
Jak przebiega tura konsultacji?
 Zapoznajcie się ze wskazówkami – z nich dowiecie się, jakie są wasze cele i jak zdobyć dodatkowe punkty.

Pierwszy ruch należy zawsze do władz miasta – muszą proponować rozmieszczenie obiektów na polach, które są
przedmiotem konsultacji. Stanąć możecie na przykład przed dylematem, czy nad rzeką postawić stojaki rowerowe, a
może podjazdy dla wózków?

Jak to w konsultacjach – następny krok należy do przedstawicieli różnych grup. Zgłaszajcie kontrpropozycje. Może
bardziej niż na stojakach rowerowych zależy Wam na pasażach handlowych, a może ważniejsze jest dla Was usytuowanie parkingów?

Dyskutujcie, argumentujcie, przekonujcie się wzajemnie.
Przygotowanie i prowadzenie rozgrywki dla grupy 4-12 osób
13

Ostatnie słowo należy do władz miasta – zdecydujcie, jakie decyzje podejmiecie w tej turze.

Ale uwaga – władze miasta nie mogą zapominać o opiniach mieszkańców! W każdej turze mieszkańcy będą oceniać
decyzje władz w specjalnych ankietach.

I pamiętajcie – jedna tura to maksymalnie 8 minut.
Jak zdobyć punkty?
Powinniście doprowadzić do ustawienia jak największej liczby obiektów zgodnych z Waszą wizją miasta w najkorzystniejszych, z Waszego punktu widzenia, punktach miasta.
Pamiętajcie, że inni mogą nie podzielać Waszej opinii i musicie być przygotowani na rzeczową dyskusję. Miasto jest teraz
w Waszych rękach! Do dzieła!
PYTANIA SPRAWDZAJĄCE
Teraz upewnij się, czy ogólne zasady są zrozumiałe. Zadaj pytania, na przykład:
Kim jesteście?
 Przedstawicielami władz miasta i 3 grupami mieszkańców w kilku miastach.
Jakie grupy mieszkańców są w każdym mieście?
 Ekologiczna, prorodzinna, biznesowa. Każda grupa liczy od 1 do 3 osób. Grupa działa jako jeden gracz, musicie więc
najpierw uzgodnić stanowisko w swoim zespole.
Co przedstawia plansza?
 Miasto podzielone na kilkadziesiąt różnych pól.
Jaki jest Wasz cel?
 Rozwinąć miasto w najbardziej odpowiadającym Wam kierunku. W zależności od tego, jak Wam się to uda – otrzymujecie punkty.
Ile będzie tur – konsultacji społecznych?
 6
Do czego służy tabela „Ogólna polityka miasta”?
 Mówi o tym, co i na których polach może powstać.
Jak przebiega każda tura?
Przypomnij, co dzieje się w poszczególnych turach i wyjaśnij, jak będzie to technicznie przebiegało. Pokazuj wszystkie
materiały, o których mówisz.
 Zapoznanie się ze wskazówkami na daną rundę przez każdą grupę (musicie uważnie przeczytać wskazówki na daną
turę) – pokaż, o które materiały chodzi.

Ogłoszenie propozycji przez władze miasta – władze miasta ustawiają odpowiednie obiekty na proponowanych polach.

Zgłaszanie kontrpropozycji – uczestnicy proponują inne rozwiązania, ustawiając obiekty na wybranych polach.

Decyzja władz miasta – władze układają proponowane obiekty na dyskutowanych polach.

Ocena władz miasta – każda z 3 grup ocenia władze miasta na skali od -2 do 2 – zależenie od zadowolenia z decyzji.
Następnie suma wyników zapisywana jest na wykresie „Ocena władz miasta przez mieszkańców”.
Uwaga: Wyniki na materiałach zapisujcie tylko markerem do folii suchościeralnej. W przeciwnym razie materiały nie będą
nadawały się do kolejnej rozgrywki.
Zapisz hasłowo te kroki na tablicy.
Po takim wprowadzeniu rozdaj graczom pozostałe materiały.
Następnie połóż na stole instrukcje ogólną ze wszystkimi zasadami.
Przygotowanie i prowadzenie rozgrywki dla grupy 4-12 osób
14
Ogłoś początek pierwszej tury.
UWAGA: w pierwszej turze konieczne jest pokierowanie rozgrywką, przypominanie, jakie są kroki w grze, kto co robi, kontrola czasu, wyjaśnienie niejasności. Prowadzący powinien stać przy stoliku i upewniać się, że uczestnicy wiedzą, co robić.
W kolejnych turach uczestnicy grają już sami, konieczna jest jedynie kontrola czasu i ogłaszanie końca rundy.
Po zakończeniu ostatniej rundy poproś uczestników o podliczenie punktów, zapisz wyniki poszczególnych zespołów na
tablicy. Następnie rozdaj każdemu zespołowi kopię testu (znajdziesz go w materiałach), mówiąc, że to kolejna okazja
zdobycia punktów – po 5 punktów za każdą prawidłową odpowiedź.
UWAGA: podstawową funkcją testu jest skierowanie uwagi uczestników na konsultacje społeczne i płynne przejście z gry
do podsumowania. Uczestnicy rozwiązują test dyskutując w zespołach.
Po kilku minutach ogłoś, że sprawdzasz wyniki testu. Odczytuj kolejne pytania i proś o odpowiedzi. Komentuj je. Nie zapomnij przyznać dodatkowych punktów.
Odpowiedzi:
1.
b
2.
a
3.
c
4.
c
5.
a
6.
a
7.
c
8.
b
Przygotowanie i prowadzenie rozgrywki dla grupy 4-12 osób
15
Test
1. Co to są konsultacje społeczne?
a) Sposób podejmowania decyzji przez władze.
b) To forma dialogu, prowadzona po to, by zasięgnąć opinii mieszkańców na temat różnych istotnych kwestii
lub wspólnie wypracować jakieś rozwiązania.
c) Forma zebrania głosów mieszkańców przez urząd, w której decyduje większość głosów.
2.Kto prowadzi konsultacje społeczne i jest odpowiedzialny za ich przebieg?
a) „Władze”: administracja rządowa lub samorządowa.
b) Mieszkańcy.
c) Organizacje pozarządowe.
3. Na czym polegają konsultacje społeczne?
a) Chodzi o to, że racje ma ten, kto najgłośniej krzyczy.
b) Należy oddać głos.
c) Na udziale obywateli w recenzowaniu pomysłów władz, a czasem nawet współdecydowaniu w ważnych dla miasta
sprawach.
4. Po co robi się konsultacje społeczne?
a) By mieszkańcy wiedzieli, że władze mają rację.
b) By zbojkotować decyzje władz.
c) By wypracować możliwie najlepszą decyzję w danej sprawie.
5. W konsultacjach społecznych mogą wziąć udział:
a) Wszyscy zainteresowani mieszkańcy.
b) Tylko zaproszeni przez władze goście.
c) Tylko znani działacze i aktywiści miejscy.
6. Czy oferta domu kultury może być konsultowana?
a) Tak.
b) Nie.
c) Tylko wtedy, gdy mieszkańcy wyrażą na to zgodę.
7. Którą z tych metod można uznać za konsultacyjną?
a) Spotkanie z mieszkańcami.
b) Ankieta.
c) Każdą powyższą, istotne jest zachowanie zasady zwrotności, czyli poinformowanie mieszkańców, co stało się z ich
głosami i opiniami.
8. Dlaczego warto uczestniczyć w konsultacjach społecznych?
a) Bo można poznać nowe osoby.
b) Bo można mieć wpływ na politykę miasta, a tym samym na najbliższe otoczenie.
c) Nie warto, nic się nie da zmienić.
Przygotowanie i prowadzenie rozgrywki dla grupy 4-12 osób
16
PODSUMOWANIE
Gra powinna być traktowana jako pretekst do dyskusji o konsultacjach społecznych, a nie cel sam w sobie. Jednym
z modeli podsumowania, który rekomendujemy, jest tzw. system OAZA, który zakłada przeprowadzenie uczestników
przez cztery fazy podsumowania:

Opis (zachowań i uczuć) – rozgrywka budzi wiele emocji, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Należy dać
uczestnikom możliwość porozmawiania o tym, co się wydarzyło, podzielenia się wrażeniami. WAŻNE: w rezultacie tej
fazy gracze powinni oczyścić się z negatywnych emocji, a nie wzmacniać poczucie winy, obwiniać się wzajemnie itp.

Analiza (zachowań i działań) – w tej części ważna jest interpretacja zachowań graczy. Jak oceniają swoje decyzje?
Dlaczego grali tak, a nie inaczej? Jakie było znaczenie poszczególnych elementów gry?

Zestawienie – to prawdopodobnie najtrudniejsza część podsumowania, czyli zainspirowanie graczy do poszukiwania
analogii między grą a rzeczywistością.

Aplikacja – czyli co można zrobić, by przenieść wnioski z gry na rzeczywistość?
W wyniku tak poprowadzonego podsumowania, uczestnicy powinni uświadomić sobie, o czym jest gra, czym są konsultacje społeczne i dlaczego warto w nich uczestniczyć.
Podsumowanie powinno maksymalnie angażować uczestników i włączać ich do wspólnej dyskusji. Zadawaj pytania i komentuj odpowiedzi. Sugerowane pytania:

Jak się czuliście? Jak się czuli przedstawiciele władz miasta? A przedstawiciele poszczególnych grup?

Czy udało się Wam zbudować wymarzone miasto? W jaki sposób? Dlaczego tak/nie?

Jak przebiegały konsultacje? Czy władze miasta liczyły się z Waszym zdaniem? Skomentujcie wykresy popularności
władz miasta – dlaczego są tak wysokie/niskie?

Co było najtrudniejsze?

Czy jesteście zadowoleni z wyniku?

O czym jest ta gra?
Wskazówka: o konsultacjach społecznych; o tym, w jaki sposób w demokratycznych społeczeństwach realizowana jest
zasada konsultowania decyzji władz miasta z obywatelami.

Na podstawie doświadczenia gry zdefiniujcie, czym są konsultacje społeczne?
Wskazówka: to forma dialogu władz z obywatelami. Tak jak w grze – władze miasta organizują je, żeby przedyskutować z obywatelami ważne sprawy. Żeby nie tylko poinformować o decyzji, lecz także skonsultować się przed jej podjęciem. Warto też podkreślić, że konsultacje nie zawsze odbywają się w formie bezpośrednich spotkań – czasami na
przykład obywatele przysyłają swoje pisemne stanowiska w różnych sprawach.

Po co są organizowane?
Wskazówka: aby poinformować, poszukać pomysłów, zaangażować i wypracować najlepsze możliwe rozwiązanie.

W jakich sprawach?
Wskazówka: zagospodarowanie przestrzeni wspólnej, co zrobić ze skwerkiem, jak urządzić nowy park. Konsultacje
zajmują się nie tylko kwestiami przestrzeni publicznej, ale również innymi (choć nie zostały one ujęte w grze), takimi jak
oferta domu kultury lub ośrodka sportu.

Gdzie można dowiedzieć się o najbliższych konsultacjach?
Wskazówka: na stronach internetowych gminy, urzędu miasta.

Dlaczego warto brać w nich udział?
Wskazówka: konsultacje społeczne to narzędzie prowadzenia dialogu społecznego przedstawicieli władz z mieszkańcami. Za sprawą konsultacji społecznych obywatel może poznać i ocenić na przykład zakres przyszłych inwestycji, zmian
w planie zagospodarowania przestrzennego i ich ograniczeń wynikających z wysokości budżetu lub wymagań konserwatora zabytków itd.
Konsultacje społeczne to forma dialogu, którą prowadzi urząd z mieszkańcami, po to by zasięgnąć ich opinii na temat
różnych istotnych kwestii. Mówiąc prościej, to rozmowa, której celem jest nie tylko poinformowanie mieszkańców o jakichś sprawach, ale także dowiedzenie się od nich, co myślą na temat ważnych problemów. Dzięki konsultacjom społecznym obiekty czy programy lepiej odpowiadają na potrzeby mieszkańców. Dlatego konsultacje są inicjowane przez
Podsumowanie
17
przedstawicieli władz (rządowych lub samorządowych), a uczestniczyć w nich mogą zarówno pojedynczy obywatele, jaki
i ich reprezentacje, instytucje, organizacje pozarządowe, specjaliści czy eksperci zewnętrzni.
PRACA DOMOWA
Aby wzmocnić efekt gry, sugerujemy pracę domową wykonaną indywidualnie przez każdego z uczestników. Proponowane
zadanie domowe:
Dowiedz się o najbliższych konsultacjach społecznych organizowanych w Twojej lub sąsiednich gminach albo dzielnicach.
Przygotuj krótki esej (koło 200 słów) w formie e-maila do Twojego kolegi, w którym namówisz go do udziału w tych konsultacjach. Opierając się na doświadczeniu wyniesionym z gry, podaj przynajmniej 3 argumenty zachęcające do uczestnictwa
w tych konsultacjach.
NOTATKI
……………………………………………………………………………………………………………………………………………...
.……………………………………………………………………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....
notatki
18
Wydawca:
Miasto Stołeczne Warszawa
Pl. Bankowy 3/5
00-950 Warszawa
Druk: Gabi s.c.
Koordynacja: Justyna Piwko
Projekt i koncepcja gry: Pracownia Gier Szkoleniowych
Egzemplarz bezpłatny
Publikacja sfinansowana ze środków Miasta Stołecznego Warszawy.
www.konsultacje.um.warszawa.pl
Warszawa 2012
notatki
19
Rozegraj
miasto
Par
ki
ng
Plac za
baw
ajnik
Nad
i
Wi-F
Dep
tak
Poje
m
do s niki
egre
gacj
i
rnia
ia
Kaw
ak
Stoj owy
r
rowe