Szanowny Panie Burmistrzu, Koledzy Radni, Drodzy

Szanowny Panie Burmistrzu, Koledzy Radni,
Drodzy Goście
Żyjemy w czasach przełomów. Rozpadają się imperia, kruszą się systemy polityczne, zmienia się mapa świata.
Powstają dziesiątki nowych państw, święte do niedawna granice ulegają zmianom. Ale i geografia fizyczna musi
zrewidować swoje mapy. Znane nam ze szkoły zarysy wielkich mórz śródlądowych (na przykład Morza Kaspijskiego) już
od dawna nie odpowiadają rzeczywistości. Zasięgi lodowców górskich zmieniają się zaskakująco szybko. Nieaktualne są
też mapy klimatyczne świata, bo klimat zmienia się szybciej niż czas produkcyjny atlasów. Już w najbliższych
dziesięcioleciach daleko idącym zmianom mogą ulec zarysy linii brzegowych wielu państw świata. Już dziś przygotowuje
się plany ewakuacji tysięcy ludzi z terenów, które mogą zostać zalane. Ostatnie lata przyniosły rekordowe upały na
całym świecie i przejdą do historii jako najcieplejsze od wielu stuleci, być może nawet od końca ostatniej epoki lodowej.
Ale i cała dekada lat osiemdziesiątych była pod tym względem rekordowa. Jak pisze w jednej ze swych prac naukowych
John Gribbin : „od czasu rozpoczęcia wiarygodnych pomiarów temperatury przed 100 laty, sześć najcieplejszych lat
odnotowaliśmy w drugiej części minionego wieku – były to, w kolejności, lata 1988, 1987, 1983, 1981, 1980 i 1976 .
W tym to okresie obserwujemy intensywne i groźne
zjawiska pogodowe, które są spowodowane zmianami klimatu. Naukowcy osiągnęli konsensus, że ocieplenie jest
wynikiem wzrastającego poziomu gazów cieplarnianych, emitowanych do atmosfery w wyniku niekontrolowanej
działalności ludzkiej. Te nieoczekiwane fluktuacje aury oraz siła działających żywiołów zaczyna zagrażać lub w znaczny
sposób wpływać na różne sfery rozwoju regionalnego oraz rozwoju gospodarczego. Wszystko wskazuje więc na to, że
nadchodzą ciepłe czasy. Ilość dwutlenku węgla i innych gazów „szklarniowych” w atmosferze rośnie stale i wzrostu tego
nie da się w najbliższych latach powstrzymać. A za tym, jeśli przewidywane modele klimatyczne okażą się prawdziwe,
nieuchronnie następować powinno ocieplenie oraz najprzeróżniejsze anomalie klimatyczne.
Ochrona środowiska naturalnego to problem, który będzie wymagał wielu wysiłków w aktualnym jak i następnych
stuleciach. Z myślą o tym zagadnieniu należy zwrócić dużą uwagę zarówno na badania danych historycznych,
dotyczących różnych zdarzeń meteorologicznych i warunków pogodowych, jak również długoterminowe prognozy
synoptyczne, których wyniki powinny pomóc w podejmowaniu mądrych i właściwych decyzji. Dostępne dane
meteorologiczne mogą być wykorzystane w wielu dziedzinach badań i projektów, służących poprawie ochrony
środowisk oraz łatwiejszego i mniej kosztownego funkcjonowania zarówno w skali makro jak i na poziomie gmin i
sołectw.
Posłużę się tu kilkoma przykładami, które wielokroć mają istotne znaczenie zarówno dla mieszkańców jak i
samorządów Gminy VREES oraz Gminy LUBOMINO.
ROLNICTWO
Dziś do prowadzenia w pełni nowoczesnego gospodarstwa rolnego niezbędne są szczegółowe prognozy dla różnych
okresów, które zawierają parametry istotne dla rolnictwa, takie jak temperatura, prędkość wiatru, siła gwałtownych
podmuchów, względna wilgotność, opady atmosferyczne czy promieniowanie. Dostępne są także obrazy z satelity, czy
też radaru prognostycznego (do prognozowania opadów na wybranym terenie). Ponadto, możemy wykorzystywać
panele synoptyczne, dzięki którym informacje meteorologiczne stają się nowoczesnymi narzędziami planowania
wykorzystywanymi przez rolników. Są to panele przewietrzania i zraszania, panele wzrostu roślin, temperatury gleby,
panele odchylenia temperatury od normy i przewidywanego czasu produkcji w gospodarce roślinnej.
BUDOWNICTWO
W tej dziedzinie gospodarki, zarówno w wydaniu wielkoprzemysłowym jak i rzemieślniczym profesjonalna i wysokiej
jakości informacja o pogodzie dostarczana firmom związanym z budownictwem, przyczynia się do wzrostu efektywności
operacyjnej projektów realizowanych w segmencie budownictwa mieszkaniowego, budownictwa obiektów użyteczności
publicznej a także w segmencie budowy dróg oraz inżynierii lądowej i wodnej. Trafne prognozy pogody przyczyniają się
do optymalizacji planowania takich prac jak wylewanie betonu, prace geodezyjne i inne prace specjalistyczne
prowadzone „pod gołym niebem”. Nakładanie asfaltu, remont chodnika,praca żurawi czy naprawa dachu są zajęciami
uzależnionymi od warunków pogodowych. W czasie miesięcy zimowych trafna prognoza pogody dostarcza danych o
zasadniczym znaczeniu dla przewidywania możliwych przestojów z powodu mrozu. Jako przedsiębiorca działający w
otoczeniu budownictwa wielokrotnie „na własnej skórze” miałem wątpliwą okazję odczuć kaprysy aury.
DROGI
W sezonie zimowym niesprzyjająca pogoda może prowadzić do poważnych utrudnień w funkcjonowaniu każdego typu
infrastruktury transportowej – drogowej, kolejowej, morskiej i powietrznej. Szczegółowe, rzetelne i pozyskane w
odpowiednim czasie informacje dotyczące prognoz pogody stanowią niezwykle ważne narzędzie pomagające osobom
odpowiedzialnym za utrzymanie infrastruktury transportowej, zarówno w wydaniu makro, jak i w odniesieniu do tak
niewielkich jednostek terytorialnych jak VREES czy LUBOMINO. Trafna i pozyskana na czas prognoza pogody pozwali
osobom odpowiedzialnym w odpowiednim czasie i odpowiednim zakresie podejmować właściwe kroki zaradcze
zapewniające nieprzerwane funkcjonowanie tej infrastruktury w obu naszych Gminach.
ROZRYWKA i TURYSTYKA
Jeśli planujemy podróż, z pewnością chcielibyśmy poznać dokładne warunki pogodowe, panujące w wybranym miejscu
docelowym. Dlatego też jednym z głównych punktów naszego zainteresowania przed wyjazdem, zarówno w krótką
podróż jak i w dalszą eskapadę, jest prognoza pogody. W przygotowaniu imprez pod gołym niebem, takich jakich wiele
zarówno w Gminie VREES jak i Gminie Lubomino, trzeba uwzględnić wiele, nawet drobnych, czynników a pogoda ma
przecież kluczowe znaczenie dla powodzenia takiego przedsięwzięcia. Znajomość najaktualniejszych prognoz pozwala
wybrać odpowiedni moment do rozstawienia dodatkowych namiotów chroniących ludzi przed deszczem czy
zabezpieczenia sprzętu elektrycznego przed przemoknięciem dzięki czemu impreza toczy się gładko. A mam na tym
polu bogate doświadczenie zdobyte przy organizacji turniejów siłaczy * TROJAN CUP *
MEDYCYNA
Wiosną cała natura budzi się do życia, rozkwita. Rozpoczyna się okres wegetacji, a co za tym idzie, pylenia roślin. Dla
alergików jest to czas bardzo trudny. Mimo szybkiego rozwoju medycyny, dla zapobiegania lub złagodzenia cierpień
alergików nadal istotne jest ograniczenie kontaktu z alergenami, a do tego potrzebna jest świadomość, z jak dużym
zagrożeniem mamy do czynienia danego dnia. Alergeny nie występują w ciągu całego okresu wegetacyjnego. Dla
poszczególnych roślin zagrożenie trwa zazwyczaj 2-6 tygodni, potem ustępuje bez śladu, aby pojawić się za rok o tej
samej porze. W okresie pylenia roślin, na aktualne stężenie alergenów w powietrzu i związany z nim stopień ich
uciążliwości w dużej mierze wpływa pogoda. Opady „wypłukują” pyłki z powietrza, w związku z czym w trakcie opadów
i bezpośrednio po nich zagrożenie alergenami spada praktycznie do zera. To, jak szybko ponownie wzrośnie, zależy od
temperatury i nasłonecznienia warunkujących wysychanie, a także od prędkości wiatru, podrywającego wyschnięte
cząsteczki z podłoża i przenoszącego je na większe odległości. Na wzrost uciążliwości alergenów wpływają długie
okresy suchej słonecznej pogody.
Patrząc na te kilka przykładów powinniśmy o każdej porze dnia i nocy mieć dostęp do informacji meteorologicznych
ułatwiających prawidłowe funkcjonowanie oraz możliwość podejmowania właściwych decyzji.
Szanowni Państwo
Ponad rok temu w przesłaniu do mieszkańców Gminy VREES cytowałem słowa jednego z założycieli Wspólnoty
Europejskiej Jeana Monneta „ Nie łączmy ze sobą państw – łączmy ludzi”. Dziś zarówno dla mieszkańców Gminy VREES
jak również i naszej Gminy motto tego wielkiego polityka i Europejczyka stało się wyznacznikiem do podjęcia
wspólnych działań. Mam ogromną nadzieję iż będą to liczne działania i na wielu płaszczyznach.
Jedną z tych płaszczyzn jest ekologia. Ekologia jest też koniecznością, ponieważ gdyby człowiek nie zaczął
interesować się ekologią "na czas" być może już dziś dużo gatunków zwierząt i roślin można by tylko wpisać do
"czarnej księgi". Zanieczyszczone środowisko szkodzi człowiekowi, choroby układu oddechowego spowodowane
nadmierną ilością pyłów i gazów w szybkim tempie mogą zabić wiele osób. Dlatego też ekologia i ochrona środowiska
jest też koniecznością. Koniecznością dla decydentów w naszych państwach ale też koniecznością dla mieszkańców
naszych Gmin.
Dlatego uczmy się nawzajem tych działań, które pozwolą Naszej Wspólnej Europie w pełni "oddychać oboma płucami" ;
zdrowymi płucami.
Radny Gminy Lubomino
Piotr Trojan