Pierwsza Pomoc w Pracy

Transkrypt

2 ProTraining Pierwsza Pomoc Pracy Witam w Twoim ProTraining Pierwsza Pomoc w Pracy.Ten kurs ma sie odbywac w
klasie ale zaleceniem HSE jest by odswiezac wiadomosci co roku by utrwalic
wiadomosci,mozesz to zrobic poprzez ogladniecie filmu przez internet na stronie
www.profaw.co.uk .Kurs w klasie musi byc przeprowadzony przez trenera
zaakceptowanego przez ProTrainings.Mozesz takiego instruktora znalesz na
stronie www.procourses.co.uk lub skontaktuj sie z nami bezposrednio pod
[email protected] lub zadzwon pod numer telefonu 01206 585 068.
Ta ksiazka zostala skonstruowana dla osob ktore ukonczyly ProTrainings
Pierwsza Pomoc w Pracy lub kurs ktory jest uwzgledniany przez ProTrainings
Europe Ltd.
Mozesz uprawomocnic swoj certyfikat I otrzymac wersje PDF online na stronie
www.profaw.co.uk .
Jesli chcesz znalesc kontakt z instruktorem mozesz to zrobic uzywajac strony
www.procourses.co.uk by znalezc kurs lub instruktora blisko twojego
zamieszkania.
Po ukonczeniu kursu w klasie otrzymasz od swojego instruktora certyfikat,
legitymacje oraz po zalogowaniu otrzymasz ProTrainings CPD
certyfikat,przypomnienia I tygodniowe odswierzenia. Jesli nie masz email
[email protected]
Upewnij sie ze jestes zarejestrowany online by otrzymywac wiadomosci, jest to
automatyczne dla kursantow online. Twoj instructor prawdopodobnie cie juz
zarejestrowal wiec robiac jakikolwiek kurs online uzyj loginu ktory otrzymales
emailem.Jesli masz jakies problem z emailem lub certyfikatem zadzwon do nas
lub napisz. Przyklad certyfikatu ktory otrzymasz poczta.Jesli robiles kurs online dostaniesz
go droga meilowa.
Copyright ProTrainings Europe Ltd 2014
3 Opis Kursu Nasz ProTrainings FAW kurs jest oparty na wytycznych z 2010 roku ERC oraz UK
Wytyczne Resuscytacji, I upowaznia kursanta do zrozumienia I nabrania
umiejetnosci w podtrzymywaniu zycia.Kurs pokrywa wszelkie wytyczne w prawie
HSE Pierwsza Pomoc w Pracy.
Wymagania HSE sa bardzo scisle. Kurs musi byc przeprowadzony w
przystosowanym do tego miejscu I przez przetrenowanego insruktora.ProTrainins
jest uznany przez HSE. Kurs musi trwac 3 dni lub dluzej I zawierac w sumie 18
godzin kursu. Jesli jest to przekwalifikowanie musi trwac 2 dni I zawierac 12
godzin kursu.Te dwa Kursy nie moga byc przeprowadzone razem.By sie
zakwalifikowac na dwudniowy kurs przekwalifikowania twoj certyfikat musisz miec
wazny certyfikat lub po dacie ale nie pozniej niz 28 dni. Musisz takze dostarczyc
kopie certyfikatu swojemu instruktorowi.Jesli reguly nie sa spelnione certyfikat
bedzie niewazny. Copyright ProTrainings Europe Ltd 2014
4 Slowniczek Prawo dobrego samarytanina – stwierdza ze osoba dzialajaca w dobrej
wierze, rozsadnie udzielajac pierwszej pomocy nie zostanie pociagnieta do
odpowiedzialnosci za szkody ktore wyrzadzi osobie poszkodowanej , chyba ze
zostalo zlamane prawo.To prawo nie obowiazuje w krajach takich jak Wielka
Brytania ale sa inne prawa ktore maja na celu ochrone pierwszej pomocy.
Pozwolenie – Pacjent pozwala ci na udzielenie pierwsze pomocy.
Swiadoma zgoda – Uswiadamiasz pacjenta o konsekwencji I on wyraza zgode
na udzielenie pierwszej pomocy.
Ukryta zgoda – Kiedy pacjent jest nieprzytomny, jest to zrozumiane ze jesli
osoba ta byla by przytomna napewno chciala by otrzymac pomoc.
Zaniechanie – inicjowanie opieki a nastepnie jej zatrzymanie bez zapewnienia ze
dana osoba ma swiadczony ten sam lub wyzszy poziom opieki.
Zaniedbanie – kiedy masz obowiazek udzielenia pomocy a tego nie zrobisz l
udzielisz niewlasciwie, niezapewnienie opieki lub niewlasciwa opieka powoduje
wieksze obrazenia lub uszkodzenia.
Uniwersalne srodki ostroznosci- Uzywaj rekawiczki, maske,fartuch itp.Za
kazdym razem dla kazdego pacjenta,kiedy tylko dojdzie do kontaktu z krwia lub
plynow fizjologicznych.
Smierc Kliniczna –Moment w ktorym oddech I bicie serca zanika.Zazwyczaj
osoba ma wysokie prawdopodobienswo ozycia, bez wiekszych uszkodzen
komorek.
5 Pierwsza Pomoc w Pracy Wiele panstw ma specyficzne reguly I przepisy udzielania pierwszej pomocy w pracy. W
Wielkiej Brytani Wykonawcy Zdrowia I Bezpieczenstwa Ustanowili prawo ze kazdy
pracodawca musi miec odpowiednia liczbe osob udzielajacych piewszej pomocy
odpowiednia ilosci pracownikow czy jest to jednodniowy kurs EFAW lub trzydniowy FAW
kurs.
HSE zaleca roczne przypomnienia dla osob ktore byly uprzednio przetrenowane,moze
byc to zrobione online lub przez odpowiedniego instruktora.Kolejne z Wymagan w
Wielkiej Brytani jest to by prowadzic ewidencje wypadkow I chorob z udzialem leczenia.
Wszelkie raporty z ksiazki wypadkow powinny byc usuniete I
przechowywane w bezpiecznym miejscu zgodnie z ustawa o
ochronie danych.
Kazdy Pracodawca ma obowiazek prawny zglosic do HSE kazdy
wypadek ktory uniemozliwyl powrot do pracy przez 7 dni, kiedy
wypadek byl smiertelny lub powazny, niebezpieczny lub jest to
choroba zawodowa.
Zaklady moga miec swoja wlasna ksiazke wypadkow, ktora
pierwsza pomoc moze wypelnic na miejscu.
Inne obowiazki pierwszej pomocy w pracy to uzupelnienie
apteczki, upewnij sie ze apteczka zawiera wszelkie potrzebne
rzeczy,kazdy zanieczyszczony material jest sprzatniety I usuniety w prawidlowy
sposod.Informacje na ten temat mona znalesc na stronie www.hse.gov.uk/firstaid
Zdrowie I Bezpieczenstwo (Pierwsza Pomoc) Regulamin (1981)- Glowne prawo
ochraniajace pierwsza pomoc w pracy.Ten document warto miec-mozesz go wziac z
ksiazki HMSO.
Zarzadzanie Zdrowia I Bezpieczenstwa z pracy, przepis z 1999- To zapewnia firmom
oceny ryzyka zawodowego na wszystkich stanowiskach pracy gdzie pracuje pracownik.
RIDDOR- Prawo Raportowania wypadkow, chorob I wszelkich niebezpieczenstw
COSHH- Kontrola niebezpiecznych substancji (2002)
Administracja Bezpieczenstwa Spolecznego (1992)- Omawia jak firma ma przekazac
informacje o wypadku.
Zdrowie I Bezpieczenstwo w Pracy (1974) - Prawo wymaga od firmy by
zagwarantowala pracownikom ochrone przed urazami I chorobami.Dotyczy to takze
kontrachentow I innych osob przebywajacych na terenie zakladu pracy.
6 Wazne czesci ciala
Serce Sklada sie z czterech komor, jest wielkosci twojej piesci, umieszczone jest pod mostkiem.Jego zadaniem jest pompowanie krwi do mozgu,,pluc I reszty ciala.Twoje cialo ma okolo 5,6 litrow krwi ktora krazy po twoim ciele trzy razy w ciagu minuty. Uklad krazenia sklada sie z serca, tetnic, naczyn wlosowatych i zyl. Pluca Sa dwa pluca I ich zadaniem jest pobrac tlen i uwolnic dwutlenek wegla.Powietrza w plucach jest okolo 21%.Nasze cialo zuzywa okolo 4-‐6%. Kiedy oddychamy uwalniamy dwutlenek wegla I okolo 16% tlenu. Mozg Mowi reszcie ciala co ma robic, ciagle potrzebuje powietrza.Komorki mozgowe zaczynaja umierac w ciagu 4-‐6 minut.Przecietny ludzki mozg wazy 1,36 kilo I zuzywa 20% powietrza z ciala. Komorki Wszystkie komorki potrzebuja ciagle powietrza by normalnie funkcjonowac.Dwutlenek wegla jest produkowany jako cos niepotrzebnego I musi zostac usuniety z organizmu poprzez pluca.Czerwone komorki krwi transportuja tlen do tkanek. Copyright ProTrainings Europe Ltd 2014
7 Obawy Pierwszej Pomocy
Zauwazylismy ze osoby ktore uczestnicza w kursie pierwszej pomocy, czesto sa mniej
aktywni, poniewaz maja obawy I watpliwosci dotyczace udzielania pierszej pomocy.
Omawiajac te watpliwosci I nazywajac ich po imieniu powoduje ze dalsza czesc kursu
przebiega lepiej.
Pierwsza obawa jest, czy nie zostane pozwana do sadu.Wiele panstw posiada prawo
“Dobrego samarytanina” lub temu podobne, ktore ochraniaja pierwsza pomoc.Tak dlugo
jak postepujesz zgodnie z tym co sie nauczyles ,zapytaj o pomoc,niepozostawiaj pacjeta
bez opieki,dzialaj jak normalny czlowiek.
Obawa przed infekcja poprzez krew lub inne plyny fizjologiczne.Infekcje te, to HIV,
Zoltaczka I nieprzyjemnosc bliskiego kontaktu z plynami ustrojowymi.To sie odnosi do
uzywania barier, zostanie to omowione pozniej.
Obawa przed zrobieniem czegos zle lub nie wiem co robic.Najgorsza medyczna
kondycja jest wtedy gdy osobie przestaje bic serce I przestaje oddychac.Osoba niezyje I
ty nie mozesz juz pogorszyc stanu zdrowia osobie niezyjacej.Kazda pomoc jaka mozesz
udzielic tej osobie moze tylko podniesc jej szanse przezycia.W najgorszym wypadku
osoba ta pozostanie niezywa.
Obawa przed skrzywdzeniem pacjenta CPR jest to bardzo podstawowa pomoc
.Badania medyczne informuja nas ze jaki kolwiek przebieg powietrza w organizmie jest
to wazny krok do uratowania zycia.Prawdziwy problem to nie jest robienia CPR zle ale
nierobienie go wcale. Sa przypadki ze mozesz skrzywdzic osobe ale omowione to
zostanie pozniej.Ogolnie rzecz biorac, pierwsza pomoc jest po to by otoczyc osobe
troska zawolac EMS (Pogotowie ratunkowe) najszybciej jak to jest mozliwe, w
wiekszosci przypadkow bedzie to siedzenie z pacjentem I zatroszczenie sie o jego
comfort.
Inne obawy to obawy o swoje bezpieczenstwo.Na ironie w prawdziwej sytuacji nie jest to
wcale problemem.W wiekszosci przypadkow ludzie automatycznie wchodza w scene bez
poswiecenia uwagi dla siebie.Bedziemy omawiac jak podejsc do osoby poszkodowanej
uzywaja trzech podstawowych krokow. Copyright ProTrainings Europe Ltd 2014
8 Pytanie o pozwolenie udzielenia pomocy
Jednym prostym rozwiazaniem by ochronic sie przed obawa bycia pozwanym do sadu
jest zapytanie o pozwolenie udzielenia pomocy, “Czesc, nazywam sie Keith.Jestem
Pierwsza Pomoca.Czy moge ci pomoc?”
Przytomny pacjent moze odpowiedziec slownie, kiwajac glowa lub podajac zraniona
czesc ciala do opatrunku.Wszystko to jest wziete jako pozwolenie na udzielenie pomocy.
Kiedy pacjent jest nieprzytomny, ciagle musisz zapytac o pozwolenie,milczenie uznajesz
za zgode poniewaz wiekszosc ludzi w tej sytuacji chcialaby miec udzielona pomoc.Kiedy
ktos odmowi ci I nie mozesz pomoc tej osobie , mozesz zadzwonic po karetke,
poinformuj kierownika lub rodzine I rozmawiaj z ta osoba, uspokuj ja.
W twoim miejscu pracy, masz obowiazek opieki I w takim przypadku poszkodowany
musi sam przyjsc do ciebie bys udzielil mu pomocy.
Jesli pomagasz komus kto jest nieprzytomny taka osoba nie ma jak wydac ci pozwolenia
o pomoc.My jako pierwsza pomoc mamy pozwolenie na to by udzielic tej osobie
pomocy,przypuszczalnie gdyby osoba ta byla przytomna udzielila by nam
pozwolenia.Ciagle musisz zapytac sie o pozwolenie I przedstawic sie I jesli osoba nie
odpowiada ciagle mozesz jej pomoc.Przez caly czas mow do osoby poszkodowanej
kiedy pomagasz poniewaz sluch jest ostatni by go stracic I pierwszy wraca gdy osoba
odzyskuje przytomnosc.
Lancuch przetrwania
Lancuch przetrwania jest zaprojektowany do tego by pokazac ci twoje zadanie w awaryjnych przypadkach.Sledzac poszczegolne ogniwo w lancuchu w odpowiedni sposob zwieksza szanse pacjenta. Pamietaj ogniwa w lancuchu to Szybkie wezwanie pomocy, Szybkie CPR, Szybkie uzycie defibrylatora I Szybkie zaawansowane zabiegi resuscytacyjne.Pierwsza pomoc prowadzi dwa pierwsze ogniwa I czasami trzecie ale jesli nie wezwales pomocy czwarte ognowo nigdy nie przyjdzie. Copyright ProTrainings Europe Ltd 2014
9 Scena niebezpieczenstwa
Upewnij sie ze Ty, osoby postronne I poszkodowany sa bezpieczni kiedy zblizasz sie do
miejsca wypadku.Zawsze pamietaj by Zatrzymac sie, pomyslec I wykonac. Sprawdz
wszelkie niebezpieczenstwa tj. Szklo, plyny fizjologiczne, elektrycznosc,gaz lub ruch
drogowy.Pamietaj bezpieczna scena to twoja pierwszy troska.
Sprawdz Otoczenie
Kluczowe pytania:
•
•
•
•
•
Jest to bezpieczne dla mnie, by pomoc?
Co sie stalo?
Ile jest osob poszkodowanych?
Czy mam przy sobie swoj ochronny ekwipunek I jest on gotowy do uzycia?
Czy jest dostepne AED?
Sprawdz pacjenta jesli jest bezpiecznie
Poklep pacjenta I sie przedstaw, jesli nieodpowiada wezwij karetke. By wezwac karetke
zadzwon pod numer 999 lub 112.
Jesli jestes sam- zadzwon najpierw – Wez AED jesli jest dostepne, start CPR I uzyj
AED.
Jesli nie jestes sam- Wyslij kogos by zadzwonil po karetke I przyniusl AED, upewnij sie
ze wiedza gdzie sie znajduja, co sie stalo I ile osob jest poszkodowanych.
Powiedz im by przyszli spowrotem I powiedzieli ci jakie wskazowki podal im doctor przez
telefon.
Kiedy dzwonisz na pogotowie, uzyskasz informacje I pomoc ktora potrzebujesz.Zapoznaj
sie jak uzyc glosnika w telefonie lub rozmawiac bez uzycia rak, by pomagac pacjentowi I
jednoczesnie rozmawiac z lekarzem przez telefon.
10 A B C D’s
ABCDs koncepcja ma na celu dostarczyc pierwszej pomocy przewodnika co robic gdy
jest potrzeba udzielenia pomocy.Zaczynasz od A- airway-drogi oddechowe-otworz droge
oddechowa pacjentowi, odsuwajac jezyk od tylnej czesci gardla,czesto blokuje
oddychanie.
Nastepnie, sprawdz B- breading-oddychanie.Jesli nie oddycha sprawdz C-cyrkulacje I
rozpoczni CPR.Nastepna rzecz ktora pacjent potrzebuje jest D-defibrylator, gdzie
elektryczny szok przerywa zatrzymanie akcji serca I miejmy nadzieje pozwoli sercu
zaczac od nowa.Kiedy jest juz wszystko dobrze,przechodzimy do S-serios bleedingpowazne krwawienie,szok I uszkodzenie kregoslupa.Wszystko to zostanie omowione na
kursie.
Przed udzieleniem pomocy, osoba udzielajaca jej powinna przeprowadzic ocene
wstepna miejsca wypadku, by sie upewnic ze jest ono bezpieczne.Nastepnie,sprzed do
ochrony osobistej powinien byc zalozony w celu ochrony ratownika.Jesli jest
sam,powinien ulozyc pacjenta ktory oddycha w pozysji bezpiecznej I pojsc skontaktowac
sie ze sluzbami ratowniczymi.Jesli pacjent nie oddycha rozpoczac CPR.Pozycja
bezpieczna ulatwia oddychanie,zachowuje bezpieczenstwo I niweluje ryzyko zadlawienia
sie wymiotami.
Bariery-‐ rekawiczki I maska
Strach przed infekcja moze zniechecic niektore osoby do udzielania pierwszej pomocy.
Efektywne wykorzystanie barier w tym rekawice I oslona twarzy, chroni zarowno ciebie
jak I pacjenta przed ryzykiem infekcji.Kazdy zaklad pracy ma swoje zasady usuwania
rekawic I innych zainfekowanych materialow, najlepiej bedzie sprawdzic lokalne
przepisy.
Istnieje wiele rodzajow masek, jak maski kieszonkowe, maski jako breloczki.Sa one w
roznych opakowaniach ale wszystkie sa w zasadzie takie same.Nowe 2011 BSi HSE
apteczki pierwsze pomocy w miejscu pracy zawieraja obecnie maske.
Zawsze uzywaj barier kiedy udzielasz pierwszej pomocy
11 Zakladanie rekawic: Przy udzielaniu pierwszej pomocy zawsze uzywaj jednorazowych rekawic.Jesli masz
alergie na lateks, uzywaj rekawic alternatywnych z nitrylu lub winylu.Zanim udzielisz
pomocy upewnij sie ze rekawice nie sa pekniete lub uszkodzone.Moze bedziesz musiec
zdjac pierscionki by nie rozerwac rekawic.
Uzywaj skora do skory, rekawica do rekawiczki system.Zlap wewnetrzny koniec
rekawiczki druga reka w rekawiczce.Sciagnij rekawiczke wywracajac ja ne lewa strone,
trzymaj ja w rece na ktorej masz zalozona rekawiczke.Uzyj reki bez rekawiczki I zlap
koniec rekawiczki kolo nadgarstka z zewnetrzej strony reki zdejmuj przewracajac na
lewa strone z poprzednia rekawiczka w srodku.Usun w odpowiedni sposob. Jesli zrobisz
to dobrze zewnetrzna strona rekawiczki nigdy nie dotknie twojej skory.
Jak bakterie we krwi sie przenosza Kontakt sexualny jest podstawowym trubem w przenoszeniu bakterii.
Kiedy zakazony ostry przedmiot przetnie skore lub ukluje. (Przyklad:strzykawka z
igla,uzywanie nielegalnych narkotykow,uciecie rozbitym szklem,ugryzienie)
Kiedy zainfekowane plyny fizjologiczne dostana sie do rany na skorze, blony
sluzowej.(do oka,buzi,uszu I nosa)
Kiedy zanieczyszczony obiekt dotknie skory z zapaleniem,z tradzikiem lub skory otartej.
Nasza cudownie stworzona skora, jesli jest nienaruszona jest pierwsza obrona przed
choroba.Bakterie nie moga sie przez nia wchlonac.
12 Pozycja Bezpieczna Sprawdz czy pacjent nie ma zadnych uszkodzen ktore mogly by sie pogorszyc podczas
przewracania pacjenta I uloz pacjenta bardzo ostroznie przewroc pacjenta do pozycji
bezpiecznejMonitoruj oznaki zyciowe I utrzymuj pacjenta w konforcie I cieple tak dlugo
az przyjedzie pogotowie.
Jesli podejrzewasz ze pacjent ma uszkodzony kregoslup I nie jest w natychmiastowym
niebezpieczenstwie, nie odwracaj go.W tedy kiedy musisz zostawic pacjenta by pojsc po
pomoc lub kiedy on wymiotuje, musisz przewrocic go do pozycji bezpiecznej.
Zadaniem pierwszej pomocy jest zapobieganie pacjentowi pogorszenia sie I mozna to
zrobic w latwy, prosty sposob ktorego nauczymy sie na kursie.
P – Preserve life – ochrona zycia
P – Prevent deterioration- zapobiec uszkodzeniu-zatrzymac pogorszeniu
P – Promote recovery – reklamuj zdrowie
13 Atak Serca Jest spowodowany blokada w sercu, nie ma dostepu do krwi I tlenu.Moze to byc
zwezenie, plytka, zakrzep lub skurcz miesni I moze bys smiertelny.Zawal serca jest
najczestsza forma smierci w Wielkiej Brytanii.
Nagle zatrzymanie krazenia jest gdy serce przestaje bic ale atak serca jest wtedy gdy
serce ma powazny uraz.Moze przestac bic w kazdej chwili.
Duzym problemem jest to ze pacjenci czesto nie akceptuja tego ze maja zawal I to
opoznia leczenie.
OBJAWY
Bol w srodkowel czesci klatki piersiowej, bol promieniuje od brzucha do szczeki,czasami
do jednego ramienia.
Miazdzacy bol w klatce piersiowej,dyszenie,szybki lub nieregularny
puls,nudnosci/wymioty,bladosc,zimna wilgotna skora,szaro-niebieski kolor skory,uczucie
przewleklej niestrawnosci
LECZENIE
Uspokuj pacjenta i posadz w pozycji W.
Zadzwon na pogotowie. Obserwuj pacjenta(ABCDs).Rozluznij ubranie.Przygotuj sie na
udzielenie CPR jesli samopoczucie pacjenta sie pogorszy.
ASPIRYNA
Zaoferuj pacjentowi 300mg tabletke pacjent moze z niej skorzystac.Musi ja ssac nie
polykac,takim sposobem szybciej sie wchlonie.
14 ANGINA- DUSZNICA BOLESNA
Atak dusznicy bolesnej to nie jest atak serca,dusznica ta jest zazwyczaj kontrolowana
lekami ale moze przeksztalcic sie w stan bardziej powazny.Angina spowodowana jest
gromadzeniem sie plytek cholesterolu na blonie Tetnicy Wiencowej lub zawalenie sie
Sciany Tetnicy co utrudnia przeplyw krwi swobodnie do serca.Atak czesto jest po wysilku
fizycznym lub stresie.Leki relaksuja sciany zyl i krew moze przeplywac spokojnie.
OBJAWY
Podobne do ataku serca.Nagle oslabienie,lek i strach,oznaki stresu lub wysilku
fizycznego.
LECZENIE
Pozycja taka sama jak przy ataku serca.Ulokuj i upewnij sie ze wzial leki.Zazwyczaj po
wzieciu lekarst i odpoczynku bol ustepuje.Jesli nie ustapil lub jest to pierwszy atak
wezwij karetke.
KONTROLOWANIE CZYNNIKOW RYZYKA Jest wiele czynnikow ktore moga doprowadzic do choroby serca.Jedne mozna kontrolowac, drugie nie. • Palenie papierosow • Wysokie cisnienie krwi • Otylosc • Brak ruchu • Wysoki poziom cholesterolu • Niekontrolowana cukrzyca • Dieta o wysokiej zawartosci tluszczu • Stres Oznaki i objawy Dyskomfort w klatce piersiowej,cisnienie,ucisk dluzej niz 2 minuty,nudnosci,pocenie,ciezki oddech,zaprzeczenie,oslabienie. Niekontrolowanie czynnikow ryzyka Rasa,dziedzicznosc,plec i wiek Obecnie kobiety wiecej cierpia na zadyszke,ekstremalne zmeczenie i objawy podobne do grypy. Leczenie Oznaki i objawy takie same jak przy ataku serca,zadzwon po karetke 999 lub 112. Uloz pacjenta wygodnie,nie podawaj nic do picia lub jedzenia,uspokuj pacjenta. Jesli jest to mozliwe umiesc pacjenta w pozycji W Copyright ProTrainings Europe Ltd 2014
15 Pierwsz Pomoc-‐ Schemat
16 OSOBA DOROSLA CPR Udzielanie CPR u doroslych rozpoczyna sie przez sprawdzenie zyciowych oznak,kontakt
ze sluzbami ratowniczymi i sprawdzeniem czy pacjent oddycha przez 10 sekund.Jesli
nie oddycha,zacznij od 30 uciskow na kladke piersiowa ,100 do 120 uciskow na minute o
glebokosci 5 do 6 cm posrodku klatki piersiowej.Ucisk musi byc wykonany z taka sama
szybkoscia przy nacisku jak i zwolnieniu oraz w regularnych odstepach czasu.
Po 30 uciskach powinienes zrobic dwa oddechy,powtarzaj ta czynnosc do czasu az
mozesz uzyc AED lub gdy przyjedzie karetka.Nie trac czasu miedzy uciskami i
oddechem.Powinna byc tylko 5-10 sekundowa przerwa podczas masazu serca.
Kompresja jest bardzo wazna poniewaz dostarcza tlenu ktory wzbogaca krew krazaca w
organizmie.
Oddechy robisz poprzez odchylenie glowy do tylu,glowe odchylasz uzywajac czola i
podbrutka,nastepnie sciszkasz miekka czesc nosa i swoimi ustam zakrywasz usta
pacjenta ,wdmuchaj powietrze ok jednej sekundy lub kiedy zobaczysz ze klatka
piersiowa sie podniosla.
CPR Zamiana z drugim ratownikiem Udzielanie CPR moze byc bardzo meczoce i im bardziej zmeczony jestes tym mniej efektywna jest twoja pomoc.Jesli jest to mozliwe podziel sie praca z drugim ratownikiem.Nie jest to istotne czy ta druga osoba byla przetrenowana poniewaz ty mozesz udzielic instrukcji.Kiedy pomocnik robi masaz ty udzielasz mu instrukcji i przygotowujesz sie do zmainy. Dobrze jest zmieniac sie co dwie minuty.Jesli jestes sam i zaczynasz byc zmeczony ,mozesz wziac pod uwage robienie ucskow bez oddechow. CPR Zamiana z drugim ratownikiem Tylko rece CPR pomaga zaangazowac do pomocy osoby ktore wczesniej nam by jej nie
udzielily.Wielu ludzi jest niechetnych do udzielania CPR poniewaz musza robic oddech.Z
ta nowa technika,krew krazy po organizmie i dotlenia komorki i narzady.
Ratownik uciska na glebokosc 5-6 cm z szybkoscia 100-120 uciskow na minute bez
uzywanai usta-usta techniki.Rece tylko CPR eliminuje obawy przed kontaktem z
choroba.
Ciagle jest zalecane by zmieniac sie co 2 minuty by upewnic sie ze uciski sa ciagle
dobrze wykonywane zanim uzyjemy AED lub przyjedzie pogotowie. Copyright ProTrainings Europe Ltd 2014
17 CPR U DZIECKA Dzieciece CPR jest to bardzo wrazliwy I frasobliwy temat do wykonania
samemu.Dziecko potrzebuje CPR z przyczyn oddechowych niz sercowych,ktore czesciej
pojawiaja sie u osob doroslych.Dletego wlasnie najpierw udzielamy 5 oddechow a
pozniej 30 uciskow a nastepnie 2 oddechy .Powtarzasz 30:2 tak dlugo az przyjedzie
pogotowie lub stracisz sily.
Kiedy robisz oddech, zakryj usta dziecka swoimi i scisnij nos lub uzyj maski.Nastepnie
delikatnie wdmuchnij powietrze przez okolo 1 secunde az podniesie sie klatka
piersiowa.Do robienia uciskow urzywasz tylko jednej reki ,umiejscawiasz ja posrodku
klatki piersiowej i uciskasz na jedna trzecia glebokosci klatki piersiowej , 30 uciskow z
szybkosc 100-120 na minute .Jesli nie dasz rady uzyj dwie rece.
Jesli jest ktos z toba wyslij te osobe by wezwala pogotowie.Jesli jestes sam uzyj metody
“dzwon szybko” co oznacza jedna minuta CPR zadzwon po pomoc i wroc do udzielenia
CPR.
CPR U NIEMOWLECIA CPR u niemowlecia jest to takze bardzo wrazliwy i frasobliwy temat.Niemowlaki tak
samo jak dzieci potrzebuja CPR z przyczyn oddechowych.Najpierw zrob piec oddechow
a pozniej 30 uciskow i 2 oddechy.Kontynuuj 30:2 az przyjedzie pogotowie lub stracisz
sily.Kiedy robisz oddechy zakryj usta i nos niemowlaka lub uzyj maski.Delikatnie
wdmuchnij powietrze przez 1 sekunde tak by uniosla sie klatka piersiowa.Do uciskow
uzyj dwoch palcow,umiesc je posrodku klatki piersiowej i uciskaj na jedna trzecia
glebokosci klatki piersiowej z szybkoscia 100-120 uciskow na minute.
Niemowlaka mozesz bezpiecznie niesc do karetki kontynuujac CPR,chociaz CPR jest
najlepiej wykonywac na twardym podlozu.
Jesli jest ktos ,mozesz wyslac te osobe by zadzwonil po karetki,jesli jestes sam uzyl
“zadzwon szybko” czyli jedna minuta CPR,pujdz i zadzwon po pomoc,kontynuuj CPR.
18 UTONIECIE Podczas utoniecia nie wdycha sie zbyt
wiele wody,kazda polknieta woda jest
zazwyczaj zwymiotowana podczas
reanimacji.
Upewnij sie ze jest bezpiecznie.Uzyj
“dzwon szybko” przystap do
jednominutowego CPR zanim
pujdziesz wezwac pomoc.
Zanim zaczniesz uciski daj 5
oddechow,dlaczego ,powodem tego
jest to ze osoba nie oddycha z powodu problemow ukladu oddechowego a nie
problemem serca
Wieksze szanse uratowania przez CPR ma osoba ktora utonela niz ta z problemem
sercowym.
Problemem jest wtorne utoniecie , ktore moze nastapic godzine po utonieciu lub
najblizszym przypadku utoniecia,dlatego zawsze powinna byc podjeta konsultacja z
lekarzem.
Zatrzymanie akcji serca-‐ skala przezycia Niektore dane na temat resuscytacji zostaly wydane przez Zoll Medical.Kiedy dochodzi
do zatrzymania krazenia ,tylko polowa pacjentow potrzebuje szoku.Druga polowa
wymaga wysokiej jakosci resuscytacji krazeniowo – oddechowej.Ogolnie rzecz biorac z
kazda minuta szansa przetrwania spada o 10%.Jest to oparte na tym, ze nikt nie robi
CPR.
Jesli CPR jest skutecznie przeprowadzone , szansa przezycia spada zaledwie o 3-4% na
minute. Do wyjasnienia tych danych przyjmuje sie, ze osoba ma 100% szans na
przezycie w momencie naglego zatrzymania krazenia.
To jest duzy dowod na to, ze skuteczny i szybki masaz serca jest istotny dla pacjenta by
zwiekszyc jego szanse na przezycie, a takze skuteczne szkolenie pozwoli nauczyc sie
tych umiejetnosci.
19 DLACZEGO POTRZEBUJEMY AED I DLACZEGO TO TAKIE WAZNE? Wczesne uzycie AED moze uratowac zycie.Rola pierwszej pomocy konczy sie na
udzieleniu CPR.Jest to bardzo powazny krok I jedyna rzecz na ktora czekamy to by
pogotowie przywiozlo AED.
AED urzadzenie przerywa nieprawidlowe skurcze serca w nadziei ze zostanie
przywrocone normalne bicie.
Urzadzenie AED ratuje zycie I im wiecej tych urzadzen jest dostepnych tym lepiej.Dodac
do tego dobrze przetrenowana pierwsza pomoc I podwyzszymy szanse przezycia
pacjenta.
Jedyny problem z AED jest to ze nie ma ich zbyt wiele.Wysoki koszt zniecheca zaklady
pracy przed ich zakupem ale to sie pomalu zmienia I coraz wiecej urzadzen zostaje
umieszczonych w miejscach gdzie sa potrzebne.
Skala przetrwania kiedy oczekujemy na Z kazda minuta kiedy czekamy na AED szansa przezycia pacjenta spada o 10%.Celem
jest by dotrzec z AED w ciagu 4 minut lub najszybciej jak to jest mozliwe.
Dobrze jest zapytac czy jest dostepne AED ktos moze pojsc zobaczyc I przyniesc
szybciej niz przyjedzie pogotowie.
20 Gdzie mozesz znalesc urzadzenie AED? Urzadzenie AED moze byc umieszczone w wielu miejscach musisz zapytac lub
obserwowac .Wiekszosc miejsc pracy je posiada .Znajduja sie one w miejscu
widocznym.Znjdziesz je takze w miejscach publicznych tj Lotnisko, stacji kolejowej,u
doktora , u dentysty, w centrum miasta i w klubach sportowych.
Kiedy masz doczynienia z zatrzymaniem akcji serca, masz nie tylko wezwac pomoc ale
takze zapytac czy jest dostepne AED ktos moze wiedziec gdzie jest.Kiedy chodzisz po
miescie rozejrzyj sie I zobacz ile AED jest dostepnych.
Uniwersalne oznaczenie AED Jest uniwersalny znak dla urzadzenia AED
I mozna go znalesc tam gdzie jest to
urzadzenie.
Moze by umieszczony na pojemniku AED
lub nad nim tak by byl widoczny z daleka.
Jest on takze uzyty po to by doprowadzic
cie do miejsca gdzie znajduje sie AED.
21 Rozne rodzaje AED Copyright ProTrainings Europe Ltd 2014
22 Zadlawienie – osoba swiadoma Zapytaj “Czy sie dlawisz?” Jesli osoba ta
nie moze oddychac I mowic, pomoz jej
tak jak jest podane ponizej,jesli moga
mowic lub kaszlnac , niech kontynuuja
poki obiekt nie zostanie usuniety lub
zauwazysz ze trzeba wezwac pogotowie.
Leczenie
Zawolaj pogotowie
Dla doroslych I dzieci
Stan za osoba, twoja noga niech bedzie ustawiona
miedzy nogami pacjenta a druga noga w tyle.
Zrob 5 uderzen w plecy pomiedzy jego
lopatkami.Przyluz wewnetrzna czesc piesci do brzucha
pacjenta, troche powyzej pepka, Zlap druga reka piesc I
pchnij jednoczesnie do srodka I do gory.
Kontynuuj uderzenia I pchniecie brzucha poki obiekt nie
wyskoczy lub pacjent straci przytomnosc.Wtedy
rozpocznij CPR.
Doradz pacjentowi zeby skontaktowal sie z lekarzem nawet w tedy gdy obietk zostal
usuniety.
Niemowle: 5 uderzen w plecy, ucik brzycha uzywajac do tego tylko dwoch palcow. tak
dlugo az obiekt wyskoczy lub straci przytomnosc.
Specjalne okolicznosci
Jesli pacjent jest w ciazy lub zbyt duzy by go objac, uloz piesc posrodku klatki piersiowej
I zrob ucisk klatki piersiowej.
Nigdy nie uzywej do cwiczen realnej osoby.
23 Zadlawienie – osoba nieprzytomna To jest,gdy ktos znajduje sie:
•
•
•
•
Nieprzytomny
Zadnych oznak zycia
Nie oddycha
Pacjent mogl zemdlec kiedy robiles udezenia w plecy I ucisk na brzuch.
Leczenie
Zawolaj pogotowie, jesli jeszcze tego nie zrobiles.Jesli wiesz ze nie oddycha zacznij
robic CPR.
Zrob 30 uciskow z szybkoscia 100-120 uciskow na minute, na glebokosc 5-6 cm.
Sprawdz jame ustna czy czegos tam nie ma, jesli cos jest wyciagnij palcem ale nigdy nie
wkladaj palca do buzi by cos znalesc nim.
Zrob 2 wdechy,jesli wykonujac je klatka piersiowa sie nie podniosla ,zmien ulozenie
glowy i powtorz jeszcze raz.Jesli klatka piersiowa dalej sie nie podnosi, powtorz uciski na
klatke,sprawdz czy nie ma czegos w buzi wdmuchuj powietrze poki klatka piersiowa sie
uniesie.
Po oddechach ktore uniosa klatke piersiowa ,kontynuuj 30 uciskow na klatke i 2 wdechy
tak dlugo az przyjedzie karetka ,az zmienisz sie z kims innym,az osoba odzyska oznaki
zyciowe, gdy zauwazyles ze jest niebezpieczne otoczenie,gdy otrzymasz AED przyrzad
lub jestes zbyt zmeczony.
24 Rodzaje krwawienia Sa rozne rodzaje krwawienia i w tym rozdziale omowimy jak je kontrolowac.
Sa cztery podstawowe rodzaje krwawienia:
1.
2.
3.
4.
Kapilarne
Zylne
Tetnicze
Wewnetrzne
Twoje serce pompuje krew z jednej strony do pluc, nastepnie wysysa ja spowrotem z
pluc I przesyla do drugiej strony serca gdzie jest wypompowywana przez
tetnice,nastepnie do organow wewnetrznych I kapilar,powraca z powrotem do serca
zylami.
Rodzaj krwawienia poznajemy przez kolor krwi I to jak opuszcza organizm.
Krwawienie Kapilarne: jest to najmniej powazne krwawienie,krew uwalnia sie z
organizmu przez przeciecie,zadrasniecie skory.Krwawienie kapilarne zazwyczaj ustaje
samo.Latwo moze byc kontrolowane.Upewnij sie ze rana jest czysta I zaloz plaster lub
mala gaze.
Krwawienie Zylne: mozesz je rozpoznac przez powolny niepulsujacy uplyw krwi koloru
bardzo ciemno czerwonego.Jest ciemno czerwona poniewaz zawiera niewielka ilosc
tlenu I jest w drodze powrotnej do serca.Jest to powazne krwawienie.
Krwawienie Tetnicze: Jest to jeden z niebezpieczniejszych rodzai krwawienia, krew jest
koloru jasno czerwonego I jest pulsujaca.Jest jasno czerwona poniewaz pochodzi z
serca I z pluc zawiera duzo tlenu.
Krwawienie wewnetrzne: moze byc spowodowanie przez wiele przyczyn tj. Choroby,
uderzenie, moze zostac zidentyfikowane przez siniaki I oznaki szoku.Pierwsza pomoc
moze jedynie wezwac pogotowie I leczyc jak osobe w szoku, co omowimy pozniej.
25 Kontrolowanie powaznego krwawienia Jesli jest to mozliwe popros pacjenta by uniosl rane I zalozyl bezposredni ucisk a ty w
tym czasie zaloz rekawiczki.
Sprawdz rane, zobacz skad wychodzi krew I zawolaj pogotowie.
Uciskaj bezposrednio uzywajac do tego
gazy lub bandazu.Zacznij od dalszego
miejsca od serca i bandazuj w strone
serca.
Jesli krew przechodzi przez pierwszy
opatrunek, zaluz kolejny na gore.Jesli krew przechodzi przez drugi opatrunek, usun
obytwa I zacznij od nowa . Upewnij sie ze ucisk jest dokladnie na miejscu w ktorym
uplywa krew.
Uzyj swojej wlasnej oceny, jezeli
jest niewielka ilosc krwi na drugim
opatrunku, moze nie trzeba ich
zmieniac wogole.
Umiesc okaleczone ramie w huscie
by je uniesc I ulozyc reke w
bezpiecznej pozycji.
Jesli nie mozesz zapanowac nad
krwawieniem miej na uwadze uzycie
punktu ucisku (popatrz na
diagram).Punkt ucisku to miejsce
gdzie tetnica przechodzi nad koscia,
uciskajac to miejsce miazdzysz
tetnice.
Trzeba zastosowac spory ucisk, po
tym czy przeplyw krwi sie zmniejszy
bedziesz wiedziec czy ucisk jest
wystarczajacy.Uwazaj kiedy
zwalniasz ucisk, sila przeplywu krwi
moze rozerwac skrzep ktory sie
utworzyl, dlatego rozluznianie ucisku
musi byc powolne.
We wszystkich przypadkach
krwawienia musisz obserwowac
pacjenta czy nie doznal szoku.Posadz lub poloz pacjenta.
26 Szok Jest duzo rodzai szoku.Pierwszy z nich jest spowodowany utrata krwi lub urazem, gdzie
krew opuszcza uklad krazenia zewnetrznie lub wewnetrznie lub uklad krazenia krwi nie
powoduje laczenia krwi w ukladzie krazenia.w polaczeniu z szokiem powoduje brak tlenu
w tkankach organizmu.
Oznaki I objawy: Niepokoj, zawroty glowy, dezorientacja, zimna wilgotna skora,lek
.oslabienie
Inna odmiana szoku jest w tedy gdy cialo reaguje na alergie wywolane substancjami
ktore zostaly zjedzone, wstrzykniete lub wchloniete nazywa sie to szok anafilaktyczny,
zostanie omowiony pozniej.
Leczenie szoku jest latwe.Poniewaz nie ma wystarczajacej ilosci krwi w obiegu, mozesz
tymczasowo wyrownac balas krwi podnoszac nogi pacjenta 15-30 cm by krew powrocila
do istotnych czesci ciala.
• Upewnij sie ze pacjentowi jest wygodnie
• Uniesc nogi 15-30 cm
• Zadzwon po karetke
** Nigdy nie unos nug jesli podejrzewasz uszkodzenie kregoslupa lub uszkodzenie
konczyny*
Szok hypowolemiczny: zbyt malo krwi krazacej po organizmie.Moze byc spowodowany
krwawieniem lub uszkodzeniem
Szok neurogeniczny: Organizm nie ma kontroli nad systemem obiegu krwi.
Szok kardiologiczny: Slaba praca serca
Oslabniecie Oslabniecie jest to lagodna forma szoku I czesto nie jest uznawana na tyle powazna by
wzywac pogotowie.Omdlenie wystepuje z powodu braku tlenu w mozgu I spadkiem
cisnienia krwi.
Same w sobie nie sa powazne, ale jesli nie wiemy przyczyny,nalezy powiadomic
pogotowie.Ludzie moga omdlec z wielu przyczyn jak przegrzanie,stres
emocjonalny,ciaza a takze bardziej niebezpieczne przyczyny tj
padaczka,cukrzyca,alergia lub inne powazne dolegliwosci medyczne.
Kiedy ktos zaslabnie upewnij sie ze oddycha, ma otwarte drogi oddechowe I nogi
uniesione .Bardzo wazne jest by pacjenci lezeli na podlodze (w zaleznosci jaka
przyczyna bylo oslabnieci) tak dlugo az przyjedzie pogotowie.Podniesienie pacjenta
spowoduje ze krew odplynie z waznych organow ciala I moze spowodowac
niebezpieczenstwo.
27 Ocena skaleczenia (Od glowy do stop) Z oceny skaleczenia dowiemy sie jakiemu wypadkowi ulegl pacjent, niektore urazy moga
byc oczywieste a niektore nie.
Dlatego sprawdzamy od glowy do stop by upewnic sie co dolega pacjentowi jak mu
pomoc I czy mozemy go ruszyc.
Wazne jest by powiedziec pacjentowi by sie nie ruszal.Jesli podejzewasz problemy z
kregoslupem nie ruszaj pacjenta, zadzwon na pogotowie I unieruchom glowe I szyje
pacjentowi.(Omowione w nastepnym rozdziale).
Istnieje formalny sposob wykonywania oceny skaleczen ale w realnym swiecie moze to
wygladac troche inaczej, jesli isnieja oczywiste oznaki ze osoba moze ruszac
konczynami I nie jest powaznie ranna.Jesli jednak musisz ocenic pacjenta posteraj sie
nie przeoczyc niczego.
W wiekszosci wypadkow rola pierwszej pomocy jest by ustabilizowac pacjenta do czasu
az przyjedzie pogotowie, w niektorych przypadkach nie musisz robic tej oceny.
Od glowy do stop
By dowiedziec sie co dolega pacjentowi musimy sprawdzic go od glowy do
stop.Schodzac w dol sprawdzamy wszelkie znaki I jesli mozliwe symptomy.
Glowa-miekkie plamy, krwawienie, rozciecia,spojrz w oczy ,zeby,Krwawienie z nosa lub
uszu,siniaki kolo oczu I za uszami.
Szyja-krwawienie, rozdecie zyl szyjnych, odchylenie tchawicy,rany,sprawdz obojczyk I
lopatki.
Klatka piersiowa-rany, oddech, polamane zebra
Ramiona-krwawienie, siniaki, deformacja,rany,drgawki,brak czucia
Brzuch-Krwawienie, wrazliwosc brzucha, siniaki
Miednica-krwawienie, chwiejnosc, jesli nogi nie sa w jednej lini moze to byc oznaka
zlamania miednicy.
Nogi-krwawienie, siniaki, deformacja,rany,drgawki,brak czucia
PRZEZ CALY CZAS ROZMAWIAJ Z PACJENTEM NAWET JASLI MYSLISZ ZE
PACJENT JEST NIEPRZYTOMNY.
28 Kregoslup I szyja Kregoslup musi byc elastyczny by umozliwic poruszanie sie.Dlatego jest skonstruowany
nie z jednej kosci tylko z 33 oddzielnych kregow, ktore sa umieszczone jedna na drugiej I
polaczone sa miesniami I wiezadlami.
W celu utrzymania stabilnego srodka ciezkosci, tylne miesnie powinny byc mocne by
mogly sluzyc jako przeciwwaga I powinny utrzymac rownowage w ruchu ciala.
Dobra postawa powinna byc przez caly czas by uchronic przed bolem w plecach.
Wyrozniamy 33 kregi kregoslupa:
•
•
•
7 kregow szyjnych
12 kregow piersiowych
5 kregow ledzwiowych
Podzielone sa 23 dyskami miedzykregowymi.
5 kregow krzyzowych jest polaczona tak samo
jak 4 kregi kosci ogonowej, tworzac kosc
krzyzowa I kosc ogonowa.
Patrzac z przodu kregi sa dokladnie
dopasowane w pionie.Jednakze patrzac z boku
, kregoslup jest zakrzywiony.Gorna (szyjna)
czesc I dolna (ledzwiowa) czesc sa
wykrzywione do tylu.Jest to okreslane jako
skrzywienie kregoslupa szyjne lub
ledzwiowe.Srodkowa czesc jest wygieta do
przodu , jako kifoza grzbietowa.
Ta pozycja uodparnia kregoslup na ciezar
pionowy, a krzywizna umozliwia
elastycznosc.Jesli waga jest znaczna,
Krzywizna kregoslupa moze sie tymczasowo
zwiekszyc, lagodzac nacisk wywierany na kregi.T o dlatego
przenoszenie ciezaru na glowie jest tradycja w niektorych
krajach.Noszac w taki sposob, srodek ciezkosci jest utrzymany
na osi kregoslupa a miesnie kregoslupa sa zwolnione z wysilku.
Rdzen kregowy jest glowna droga komunikacji miedzy glowa a reszta ciala.Jest to dluga,
krucha rurka ktora rozciaga sie w dol z podstawy mozgu .Rdzen jest chroniony tylnymi
koscmi (kregami) kregoslupa.Kregi sa rozdzielone dyskami wykonanych z chrzastki.
29 Leczenie urazu kregoslupa Ostroznosc z rdzeniem
Podejrzenie uszkodzenia rdzenia z powodu:
Wypadek samochodowy, potrecenie przez
samochod, upadek,uraz tepy,wypadek podczas
nurkowania lub jakikolwiek uraz kiedy pacjent jest
nieprzytomny.
Jedna z obaw przy udzielaniu pierwszej pomicy
jest to by nie wyrzadzic pacjentowi wiecej
krzywdy.Wprzypadku uszkodzenia to moze sie
zdarzyc jesli nie bedziesz przestrzegal kilku
zasad.Kregoslup sam w sobie zawiera rdzen
kregowy ktory sluzy do przenoszenia wszelkich
wiadomosci z mozgu do reszty ciala.
Kiedy rdzen kregowy jest zniszczony nie mozna go
naprawic I w zaleznosci w ktorym miejscu zostal
uszkodzony bedzie mial wplyw na poziom paralizu
ktory wtedy nastepuje.Uszkadzajac rdzen w jego
dolnej czesci kregoslupa moze spowodowac
paraliz nog,uszkodzenie wyzszych czesci
kregoslupa moze spowodowac utrate kontroli
niektorych organow takze oddychanie.
Jesli podejrzewasz ze ktos uszkodzil kregoslup ale ma problem z oddychaniem I
musisz go umiescic w pozycji bezpiecznej, postaraj sie utrzymac kregoslup
prosto.
•
•
•
•
Jesli jestes sam uzyj pozycji bezpiecznej ktora omawialismy wczesniej
Jesli jest 1 pomocnik , jeden z was asystuje glowe wtedy gdy drugi przewraca
Z 2 pomocnikami , jedna osoba trzyma glowe , druga przewraca a trzecia trzyma
kregoslup prosto
Jesli jest was czworo uzyj log roll
Czasami moze sie zdazyc ze pacjent nie ma uszkodzonego kregoslupa ale jest lepiej
zrobic cos bezpiecznie niz wyrzadzic krzywde.Jest tylko jedno miejsce gdzie mozna
powstrzymac uraz kregoslupa I jest to szpital wiec pogotowie bedzie uzywac wszelkich
ostroznosci by pozostawic ich w tej samej pozycji w drodze do szpitala.
Leczenie
• Wezwij pogotowie
• Nie ruszaj pacjenta ( chyba ze ratujesz mu zycie lub jest w
niebezpieczenstwie)
• Unieruchom
• Sprawdz ABCs
30 Uraz glowy Uraz glowy nastepuje latwo przez udzerzenie w glowe, upadek, wypadek samochodowy
,kopniecie w glowe,mozesz uszkodzi mozg przez skakanie I ladowanie na stopach,sila
uderzenia moze zostac przetransportowana przez cialo I uszkodzic podstawe mozgu.Sa
rozne rodzaje uszkodzenia glowy.
Wstrzas- wstrzasnienie mozgu
Ucisk- ucisk na mozg poprzez opuchniecie lub krwawienie, poprzez posrednia lub
bezposrednia sile.
Pekniecie- kiedy czaszka jest peknieta.
Pacjent z urazem glowy nie zawsze moze stracic przytomnosc, ale jest to
prawdopodobne.
Oznaki I symptomy urazu glowy to rozwodniona krew z uszu I nosa,
nudnosci,wymioty,zawroty glowy,dezorientacja,zmiana w zachowaniu,problem z
mowa,bol glowy .
Uraz glowy musi byc sprawdzony przez lekarza, twoim zadaniem jako pierwsza pomoc
jest obserwacja pacjenta sprawdzenie ABCs I zatrzymanie krwawienia.
Leczenie
• Rozpoznaj I zadzwon po pogotowie
• Usztywnij glowe I kregoslup
• Sprawdz ABCs
Postaraj sie polozyc pacjenta na podlodze I otworz drogi oddechowe, jesli to mozliwe
usztywnij glowe i szyje w razie gdyby kregoslup byl uszkodzony.By dowiedziec sie czy
pacjent jest swiadomy uzywamy AVPU.
A – Alert- czujnosc – czy osoba jest czujna
V – Voice- Glos- czy reaguja na glos
P – Pain – Bol – czy reaguja na bol
U- Unresponsive? – Nie reaguje? – Pacjent jest nieprzytomny
Krwawienie mozgu jest to krwawienie w mozgu lub naokolo mozgu, moze byc
spowodowane przez uraz mozgu lub moze sie zdarzyc spontanicznie przez pekniecie
tetniaka, ktory jest forma udaru, znany rowniez jako udar krwotoczny.
31 Zlamanie Kosci Zlamana kosc lub podejrzenie zlamanej kosci, trzeba ja unierochomic, nie zawsze to
oznacza ze musimy ja zwiazac. Trzeba zachowac ostroznosc I nie ruszac konczyny przy
zakladaniu opatrunku. Mozesz uzyc gazety lub szyne by usztywnic reke.Zwiaz I uloz
ramie na niskiej podwieszce.
Jezeli nastapilo zwichniecie barku, umiesc reke w niskiej podwieszcze I uzyj drugiej
podwieszki by zwiazac ramiona tak by nimi nie ruszac.
Palce moga byc usztywnione za pomoca dlugopisu lub przez zwiazanie palec do
drugiego palca.Zlamana noge powinnismy zostawic I wezwac pogotowie.
•
•
•
•
•
Zlamanie to pekniecie kosci
Zamknieta przerwa lub zlamanie wtedy gdy kosc jest polamana calkowicie
Zlamanie zlozone wtedy gdy kosc przebila skore
Zlamanie skomplikowane kiedy doszlo do uszkodzen nerwow.
Przemieszczenie kiedy kosc wyskoczyla ze stawu.
Uraz tkanek miekkich Wiazadla wiaza stawy a sciegna przywiazuja miesnie
do kosci.Naciagniecie jest to uszkodzenie miesni lub
sciegien.Zwichniecie jest to uszkodzenie wiazadel
otaczajacych staw.
Leczone sa tak samo I by to zapamietac nalezy
zastosowac RICE
R – Rest the limb – daj konczynie odpoczac
I – Apply Ice to reduce swelling- przyloz lod by
zredukowac opuchlizne
C – Compressions with a crape bandage – ucisk
bandazem elastycznym
E – Elevate the limb to reduce swelling – uniesc
konczyne by zredukowac opuchlizne
Sprawdz obrazenia, deformacja, rany, wrazliwosc,opuchlizna,siniaki lub utrata ruchow.
Unieruchom konczyne w znalezionej pozycji.
Rane zakryj suchym, czystym bandazem ale nie stosuj ucisku na
prawdopodobnym zlamaniu.Jest wiele rodzaji lodu w paczkach,
niektore mocno scisnac I wtedy automatycznie zmieniaja sie w lod
lub woreczki z zelem ktore trzeba wlozyc do zamrazarki.
32 Inne urazy URAZY I KRWAWIENIE Uniesc jesli jest taka mozliwosc,zastosuj bezposredni ucisk
bandazem uciskowym z gaza,uzyj wiecej gazy jesli jest potrzeba.Zadzwon po pogotowie
jesli nie przestaje krwawic.Jesli rana jest zabrudzona przeplucz czysta lub sterylna
woda.Mniejsze rany oczysc I zaluz opatrunek.
KRWAWIENIE Z NOSA (EPISTAXIS) LECZENIE Scisnij nospochyl glowe do przodu I
przyloz zimny opatrunek na przegrody nosowe.
WYPATROSZENIE (DISEMBOWELMENT) Zadzwon na pogotowie, przykryl sterylnym
lub czystym, wilgotnym opatrunkiem.Nie proboj wkladac jelit lub organow wewnetrznym
spowrotem do srodka.Utrzymuj pacjenta w cieple,zwroc uwage czy nie jest w
szoku,sprawdz ABC.
AMPUTACJA Zawolaj pogotowie, kontroluj krwawien przez bezposredni ucisk, usztywnij
kikut grubym opatrunkiem,Jesli amputowana konczyne mozna znalesc, zawin ja czystym
opatrunkiem I umiesc w czystym worku foliowym.Umiesc worek w pojemniku z lodem I
woda.Sprawdz czy osoba nie doznala szoku,sprawdz ABC. Nie umieszczaj
amputowanej konczyny bezposrednio w wodzie ani jej nie zamrazaj.
URAZY STOMATOLOGICZNE Jesli krwawi,przyloz zwilzona gaze do miejsca ktore
krwawi zastosuj ucisk tak dlugo az przestanie krwawic.Uwazaj nie blokuj drug
oddechowych lub nie spowoduj zagrozenia zadlawienia sie.Jesli zeby zostaly wybite
,staraj sie nie podnosic ich za korzen,oplucz woda I przechowaj w mleku.Przyloz zimny
ucisk z zewnetrznej strony ust ,body,blisko urazu by zmniejszyc opuchlizne I troche
ulzyc w bolu.Jesli nastepuje zagrozenie zycia,problemy z oddychaniem,szok lub krwotok
zadzwon na 999 lub 112.Pacjent ma sie udac jak najszybciej do dentysty.
Sa rozne rodzaje ran:
• Skaleczenie
• Naciecie
• Przebicie – kiedy w ciele jest dziura
• Stluczenie – siniec
• Ugryzienie – kiedy zwierze lub insect przebil skore
• Przebicie – kiedy objekt przebil czesc ciala na wylot
• Amputacja – kiedy czesc ciala zostala odcieta
• Zerwanie – Kiedy skora zostala zerwana
Kiedy opatrujesz rane na rece lub nodze – zacznij od wiazania opatrunku blizej serca
By sprawdzic czy jest normalne krazenie krwii po zalozeniu opatrunku nalezy scisnac
czubek palca przez 5 sekund, powinien stac sie bialy,zwolnij ucisk i kolor powinien
powrocic w ciagu kolejnych 5 sekund.Moze byc to zastosowane na kazdej czesci ciala.
33 Uraz brzucha
Jest wiele przyczyn urazu brzucha.Moga obejmowac : Krwotok wewnetrzny,zapalenie
slepej kiszki,niedroznosc jelit itp.
Leczenie:Rozpoznaj i zadzwon na pogotowie,uloz pacjenta tj bylby w szoku,sprawdz
ABCs.
Zmiazdzenie
Podstawowa zsada jest ze jesli nie mozesz usunac rzeczy ktora zmiazdzyla pacjenta w
ciagu 15 min zostaw ja na miejscu.Toksyny ktore sie nagromadzily moga uleczyc jedynie
specjalisci.
Obiekt w ciele
Podstawowa zasada jest by nie wyjmowac obiektu z ciala,moze doisc do wiekszych
uszkodzen i odsloni rane.Uzyj bandazu i zawiasz naokolo obiektu,upewnij sie ze nic nie
naciska na obiekt od gory.Bedzie dobrze jesli nic nie zrobimy,jesli nie ma krwawienia.
Zerwanie usuniecie skory
Jest kiedy nie ma czesci skory.Moze powstac z wielu przyczyn,powazne oparzenia,kiedy
konczyna zostala zablokowana i uwalniajac ja zostala zerwana skora.Trzeba szybko
opatrzec poniewaz w takim przypadku szybko wdaje sie infekcja.Zazwyczaj nastepuje
szok.
Krwawienie wewnetrzne
Nie jest to cos co pierwsza pomoc moze zatrzymac ale mozna leczyc pacjenta jak w
szoku , uspokoj pacjenta.Poloz pacjenta na podlodze z nogami uniesionymi 15-30cm ,
by krew byla dostepna dla istotnych organow wewnetrznych.
Uraz klatki piersiowej
Polamane lub pekniete zebra sa bardzo bolesne,uraz klatki piersiowej moze czasami
doprowadzic do zmiazdzenia lub przebicia pluc, co moze byc smiertelne,stan pacjenta
moze pogorszyc sie bardzo szybko poniewaz poziom tlenu w plucach jest bardzo maly.
Zlamane zebra moga czasami przebic skore lub zranic pluca,jesli pluca sa zranione,plyn
moze przedostac sie do jamy klatki piersiowej.
Krwawy kaszel moze swiadczyc o uszkodzeniu pluc.Jesli pluca zostaly przeklute mozesz
uslyszecpowietrze wydostajace sie z rany a krew bedzie jasno czerwona.Jesli zalozysz
opatrunek zawsze zostaw jedna jego czesc lekko uniesiona by powietrze moglo sie
wydostawac.Jesli do pluc nie dostaje sie odpowiednia ilosc powietrza,pluca beda sie go
domagaly i moze dojsc do niedotlenienia organizmu.
Falujaca klatka piersiowa
Kiedy zebra zostaly polamane w wielu miejscach klatka piersiowa wyglada tak jak by
falowala
Odma plucna
Kiedy pluca sie zapadna.
34 Poparzenie Oparzenie powieszchowne
Bol / Czerwona skora / Opuchlizna
Czesciowo grubsze
Bol / Pecherz / Biala lub czerwona skora / Plyn
ustrojowy wydzielajacy sie z oparzenia
Oparzenie grube
Minimalny bol w punkcie oparzenia / wielokolorowa skora ,biala/czarna/szara/czerwona/
Duza ilosc utraconego plymnnu ustojowego.
Leczenie: Zatrzymaj pieczenie poprzez ochlodzenie miejsca zimna woda przez 10
minut,uzyj zelu chlodzacego jesli jest dostepny,uzyj czystej folii kuchennej lub do
oparzen, zaluz na okolo rany ale sciskaj by reka miala miejsce kiedy spuchnie.
Oparzenia chemiczne jesli jest to oparzenie 1wszego lub 2giego stopnia oplucz zimna
woda przez 15-20 min.Zawolaj pogotowie jesli jest bardzo zle.
Jesli jest grube oparzenie – wezwij pogotowie odrazu.
Oparzenie elektryczne
• Upewnij sie ze jest bezpiecznie
• Zobacz gdzie jest wejscie i wyjscie oparzenia
• Lecz jak w szoku
• Sprawdz ABCs
35 Uraz oka Oparzenie – Usun pacjenta od zrodla urazu,
zabandazuj oczy.
Chemikalia- Oplucz letnia woda okolo 15-20 minut
tak by woda nie dostala sie do zdrowego oka,
zabandazuj obydwa oczy , uspokuj pcjenta, zostan
z nim tak dlugo jak beda potrzebowali.
Penetracja oka – nie usuwaj obiektu z oka,
zabandazuj oko w okolo obiektu starajac sie nie wyrzadzic wiekszych szkod, staraj sie
nie uciskac danego obiektu, uzyj plastikowego kupka by chronic oko.Zabandazuj obydwa
oczy.
Jesli jest potrzeba zadzwon po pogotowie.Przy kazdym urazie oka zalecane jest
skontaktowac sie z lekarzem
• Pacjenci ktorzy nosza szkla kontaktowe musza je usunac.
Bandazujemy obydwa oczy by uniknac powaznych uszkodzen, jedno oko sledzi drugie
oko nawet gdy jedno jest zabandazowane.
•
Zatrucie Najperw upewnij sie ze trucizna ktora zatrula pacjenta nie zaszkodzi tobie.Bardzo wazne
jest by rozpoznac przyczyne zatrucia, przeczytac ulotke co robic w takim przypadku.
Sa dwa glowne rodzaje zatrucia
1. Gdy jest dobrze spowodowac wymioty-zatrucie tabletkami
2. Gdy jest dobrze pozostawic trucizne w zoladku, poniewaz podczas wymiotow
trucizna moze wejsc z nimi w reakcje I spowodowac powazny problem drog
oddechowych.
Trucizna moze by zjedzona, wdychana, wstrzyknieta, zaszczepiona I wchlonieta
(przez skore)
Oznaki I objawy
• Zmieniony poziom swiadomosci
• Uczucie pieczenia w klatce piersiowej I gardle
• Duze pocenie
• Problem z oddechem
• Nudnosci I wymioty
• Halucynacje
• Bol glowy
• Pieczenie naokolo ust
• Skorcze zoladka
Leczenie: Zawolaj pogotowie I zadzwon do Poison Control Services-lecz wedlug
instrukcji
36 Ugryzienia I uzadlenia Po pierwsze jesli do szlo do ugryzienia lub uzadlenia, czy to co zaszkodzilo im moze
zaszkodzic mnie? Duzo osob ktore sa pierwsza pomoca skonczylo jako osoby
poszkodowane poniewaz nie sprawdzili wczesniej otoczenia.
Ugryzienia
Moze byc spowodowane przez zwierzeta I ludzi.Sprawdz ABCs, sprawdz czy wystepuje
powazne krwawienie.Opatruj rany uzywajac metod ktore wczesniej omowilismy.
Uzadlenie
Postaraj sie by zadlo nie zostalo w organizmie.Uzyj karty kredytowej I zeskrob zadlo, nie
wyciskaj zodla poniewaz mozesz wposcic wiecej toksyn do organizmu.
Uzadlenia moga byc smiertelne jesli osoba cierpi na alergie.
Obiekt obcy Podstawowa regula jest by nie wyciagac obiektu,wyciagajac mozemy dokonac wiecej
uszkodzen,wystawimy rane na dzialanie bakterii oraz mozemy spowodowac duza utrate
krwi.Bedzie to bardzo przerazajace dla pacjenta i dla pierwszej pomocy ale postaraj sie
przestrzegac podstawowych regol.
Postaraj sie uzyc opatrunku by zabandazowac rane z danym przedmiotem tak by nie
naciskac go.Najlepiej nie ruszac niczego chyba ze jest powazny uplyw krwi.
Mozesz uzyc chusty,zawiazujac ja naokolo przedmiotu ale wiekszosc hust z apteczki sie
do tego nie nadaje.
Jesli nie mozesz zastosowac bezposredniego ucisku,zrob usisk w punktach ucisku.Przez
caly czas rozmawiaj z pacjentem.
37 Reakcja Alergiczna Cialo moze roznie reagowac na
uzadlenia,chemicalia,jedzenie lub gas.
W wiekszosci wypadkach reakcja jest lagodna
aczkowiel niekomfortowa.Np. jesli zostales uzadlony
przez ose w reke, twoja reka spuchnie i bedzie bolec
ale dla kogos kto ma alergie na osy , cialo zareaguje
bardziej agresywnie,spowoduje lek,czerwone plamy
na skorze w okolicach szyi i twarzy,opuchlizne jamy
ustnej,jezyka,twarzy ,szyi oraz przyspieszy puls.
Poniewaz reakcja staje sie co raz bardziej powazna,beda cierpiec z powodu problemow
z oddychaniem a w niektorych wypadkach zatrzymania oddechu.
Czesta przyczyna alergiczna u dzieci jest na niektore jedzenie tj, orzechy,nawet
niewielka ilosc moze wywolac u dzieci i u doroslych reakcje alergiczna,objawy
wystepuja bardzo szybko,nalezy jak najszybciej wezwac pogotowie.Uloz pacjenta na
podlodze,uspokoj i podaj im lekarswo jesli takowe posiadaja.Alergicy maja za soba Epipen, Emerade lub Jexts a niekturzy moga miec tabletki.Automatyczne wtryskiwacze
podaja pojedyncza dawke leku do ciala.Zazwyczaj podaja ja sobie sami pacjenci.
Reakcja alergiczna moze sie przydazyc z powodu lekarstw,trucizny,roslin,inhalacji lub
uzadlenia.
Oznaki i symptomy
• Zmieniony poziom swiadomosci
• Halucynacje
• Pieczenie w gardle i klatce piersiowej
• Silne pocenie
• Nudnosci I wymioty
• Skorcze zoladka
• Wysypka,
Leczenie
•
•
•
•
Zadzwon na pogotowie , uloz pacjenta w wygodnej pozycji
Sprawdz gdzie jest
ugryzienie,uzadlenie
Pomoz pacjentowi skozystac z urzadzenia
Kiedy juz lekarstwo zostalo wstrzykniete pacjent z minuty na minute bedzie czul sie
lepiej, jednak ciagle nalezy czekac na wezwane wczesniej pogotowie.
38 Cieplo I Zimno Nasze cialo bardzo efektywnie koryguje nasza temperature cieplo I zimno.Mozemy
jezdzic na nartach kiedy jest bardzo zimno lub lezec na plazy w upalne dni.
Uzywamy roznych srodkow by kontrolowac temperature, ubierajac lub zdejmujac
ubranie, siedzimy w cieniu, plywamy by sie ochlodzic, siedzimy przy grzejniku by sie
ogrzac.Jest to swiadome dzialanie I tylko my podejmujemy decyzje.
Nasze cialo ma takze automatyczny termostat, ktory utrzymuje temperature przez
dostosowanie krazenia i bicie serca,mamy dreszcze kiedy cialo stara sie nas ogrzac i
pocimy sie kiedy chce nas ochlodzic.
Problem jest w tedy gdy termostat nie dziala prawidlowo w skrajnej temperaturze.
Skorcze cieplne
Oslabienie, zawroty glowy, wyczerpanie,sztywny jak deska brzuch,nudnosci I
wymioty,nienormalne zachowanie,bol miesni,skorcze miesni.
LECZENIE – Zabierz pacjenta z goracego miejsca, ochlodz,usun ubranie I podaj lyk
wody jesli pacjent bedzie ja tolerowal.
Wyczerpanie cieplne
Wilgotna lepka skora, bladosc, oslabienie,zawroty glowy,bol glowy,nudnosci I wymioty.
Leczenie – Zabierz pacjenta z goracego miejsca, delikatnie ochlodz,usun ubranie I
podaj wode jesli toleruje,Jesli pacjentowi sie nie polepszy wezwij pogotowie I sprawdz
ABCs
Udar cieplny
Jest to stan zagrozenia zycia, termostat w organizmie przestal dzialac z powodu
ekstremalnej temperatury.Przy udarze nigdy nie podawaj pacjentowi niczego do
picia.Oznaka udaru jest to ze pacjent sie nie poci I ma bardzo sucha skore..
•
•
•
Sucha lub mokra skora,zazwyczaj czerwona
Bardzo wysoka temperatura ciala
Spiaczka lub przed spiaczka
Zawolaj pogotowie, zabierz pacjenta z goracego miejsca, sprawdz ABCs, Usun ubranie
jesli jest to konieczne,nic nie podawaj do picia,powoli ochlodz pacjenta uzywajac
mokrego recznika lubm polewaj woda,sprawdzaj ABCS przez caly czas az przyjedzie
pogotowie.
Istotnym czynnikiem w kazdym przegrzaniu jest problem zwiazany z odwodnieniem,
dlatego upewnij sie ze pijesz duzo wody by nawilzyc cialo by moglo kontrolowac
samodzielnie temperature.
39 Czynniki ktore wplywaja na wystapienie zimna •
•
•
•
Woda
Wiek
Istniejace wczesniejsze schorzenia
Ubranie
Hipotermia
Dreszcze, uczucie dretwienia, powolny oddech, powolny puls,niewyrazna
mowa,obnizony poziom swadomosci,zimno,nieodczuwanie bolu,smierc.
Leczenie
•
•
•
Usun pacjenta z zimnego miejsca
Ostroznie ogrzewaj,usun mokre ubranie i otul cieplym suchym kocem
Jesli pacjentowi sie nie polepsza I sa oznaki obnizonego poziomu swiadomosci
lub pacjent jest nieprzytomny wezwij pogotowie.
Pamietaj by ogrzewac pacjenta bardzo powoli, nie wystawiaj pacjenta na
extremalne cieplo.
Uszczypliwy mroz
Jest w tedy gdy skora jest zmrozona I czerwono biala I odczuwa sie bol.Zazwyczaj
pomaga wsuniecie rak pod ramiona by je ogrzac.
Ugryzliwy mroz
•
•
•
•
Woskowa skora
Skora bez koloru
Odretwienie
Obrzek konczyn (zazwyczaj palce rak I nog) spowodowane dlugotrwala
ekspozycja na zimno
Leczenie
Jak najszybciej zadzwon po pomoc,nie wycieraj zmrozonych miejsc.Ogrzej letnia (nie
goraca) woda. Nie ogrzewaj pacjenta jesli istnieje mozliwosc ponownego zmarzniecia.
40 Ocena choroby Podczas wykonywania oceny choroby, pamietaj, chorobe okresla sie jako niezdrowy
stan organizmu I mozesz miec do czynienia z kims kto czuje sie zle lub osobe z
problemami medycznymi.
Jest prosty sposob oceny kogos.Nalezy pamietac I uzyc S.A.M.P.L.E
S – Signs and Symptoms- Oznaki I Objawy- Oznaki tj. Temperatura, kolor skory
puls,zapytaj pacjenta o objawy.Zapytaj sie czy osowa zle sie czuje,czy ma
nudnosci,odczuwa bol,dyskomfort.
A – Allergies – Alergia – musimy zapytac pacjenta czy nie ma na nic alergii tj jedzenie,
uzadlenie lub antybiotyki.
M – Medication – Lek – Musimy zapytac czy pacjent bierze jakies lekarstwa, jesli tak
zapytaj czy bral dzisiaj.
P – Pre-existing medical conditions – Wczsniejsze medyczne problemy- zapytaj
czy nie maja astmy, cukrzycy, problemow z sercem.
L – Last meal – Ostatni posilek – zapytaj kiedy jadl ostatni posilek, to pomoze ci
znalesc przyczyne dlaczego czuja sie zle, jesli jedli lud nie jedli posilku moze to dzialac
zle kiedy maja problem z cukrzyca.
E – Event – Wydarzenie – Zapytaj co sie wydarzylo ze pacjent czuje sie zle,np. Osoba
z cukrzyca jesli czuje sie zle kilka godzin lub dni moze to oznaczac ze cierpi na
Hiperglikemie, jesli ci powie ze czuje sie zle wlasnie teraz moze to oznaczac ze ma
hypoglikemie.
41 Wylew Wylew moze wystapic gdy naczynia krwionosne w mozgu sa zablokowane lub nastepuje
pekniecie, co powoduje ze czesc mozgu zostaje niedotleniona.
Jesli podejzewasz Udar,musisz wezwac pogotowie natychmiastowo.Oznaki I symptomy
to nagly bol glowy,dezorientacja,dretwienie,paraliz jednej strony ciala,popuszczenie
moczu,utrata kontroli nat jelitami,niekoordynacja ruchu.
Objawy I oznaki – bol glowy,oslabienie,odretwienie,drgawki,utrata kontroli nad moczem
I kalem,obnizony poziom swiadomosci,podwojny lub zamazany wzrok,niemoznosc
mowienia lub znieksztalcona wymowa,problem z oddychaniem,paraliz jednej strony
ciala,nudnosci I wymioty.
Leczenie – Rozpoznasz uraz uzywajac metody FAST,
zadzwon po pogotowie,sprawdz ABCs.Nic nie podawaj do
jedzenia lub picia.
Poloz pacjenta w bezpiecznej pozycji jesli jest on
nieprzytomny, skutecznie oddycha I nie podejzewasz zadnego
urazu glowy,szyi lub kregoslupa.
F – Face- Twarz- opadniecie jednej strony
A – Arms – Ramiona – czy moga uniesc ramiona
jednoczesnie
S – Speech – Mowa – czy moga wyraznie mowic
T – Time – Czas – zadzwon szybko po pogotowie
Im szybciej rozpoznasz ze ktos ma wylew tym szybciej
uzyskaja pomoc lekarska I wieksza czesc mozgu bedzie mozna uratowac, pomoze im to
takze w szybszym dojsciu do pelnego zdrowia.
Wylew moze sie zdarzyc bez wyraznej przyczyny, osoba w kazdym wieku, jest szansa
by zmniejszyc ryzyko.
Niektore rzeczy nie moga byc zmienione ale mozna zmienic styl zycia lub zazywane
lekarstwa.
Notatka
150.000 ludzi ma wylew kazdego roku w UK I ponad 10.000 sposrod tych ludzi ma
wylew przed osiagnieciem roku emerytalnego.Ponad 67.000 ludzi umiera w ciagu roku z
powodu wylewu.Wylew jest trzecia na liscie przyczyna smierci w UK I Walii, zaraz po
problemie z sercem I raku.Smiertelnosc procentowa to 9%mezczyzn I 13%kobiet umiera
w samej Anglii.Wylew ma wiekszy wplyw na niepelnosprawnosc niz jakiekolwiek inne
przewlekle choroby.
Ponad 300.000 ludzi zyje z umiarkowanym I znacznym stopniu niepelnosprawnosci
W wyniku wylewu krwi do mozgu.Pacjenci po wylewie zajmuja 20% lozek szpitalnych na
ostrym dyzurze I 25% lozek dlugoterminowych.
42 Astma Astma jest choroba ktora atakuje drogi oddechowe, male rurki ktore prowadza powietrze
do i z pluc.
Gdy osoba z astma ma kontakt z czyms co podraznia drogi oddechowe (wyzwala astme)
miesnie wokol scian drug oddechowych zwerzaja sie, tak ze w wysciulce drog
oddechowych dochodzi do stanu zapalnego I zaczyna puchnac.
Czasami lepki sluz lub flegma moga nagromadzic sie co jeszcze bardziej utrudnia
przeplyw powietrza w drogach oddechowych.
Wszystko to powoduje ze drogi oddechowe sie zwezaja I sa bardziej wrazliwe – staje sie
to problemem w oddychaniu I sa to oznaki astmy.5,4 m ludzi w UK aktualnie jest
leczonych na astme.1.1 m dzieci w UK jest leczonych na astme.
Przynajmniej 1 na 5 domownikow w UK ma astme,i nie wazne ze biora lekarstwa i
staraja unikac sie rzeczy ktore irytuja gardlo i tak moga miec atak astmy.Cwiczenia, kurz,
Alergia lub zmiany w temperaturze sa czesta przyczyna ataku astmy.
Wszystko to powoduje ze drogi oddechowe sie zwezaja I sa bardziej wrazliwe – staje
sie to problemem w oddychaniu I sa to oznaki astmy.
Osoby chore na astme zazwyczaj nosza dwa rodzaje inhalatorow
Niebieski – leczy w trakcie ataku
Brazowy – jest zapobiegawczy
Oznaki i Objawy – Krotki swiszczacy oddech, pochyla sie do oddychania,nie moze
halasowac lub mowic,niebieskawe usta I paznokcie,spocona skora,szybki
oddech,Zapytaj pacjenta czy cierpi na stme i znajdz lekarstwo.
Leczenie – zadzwon po pogotowie,uspokoj pacjenta.Uloz komfortowo.Zapytaj czy cierpi
na alergii , astme lub inne choroby.Zobacz czy nie zostal urzadlony,ugryziony.Jesli
pacjent posiada inhalator lub automatyczna strzykawke , pomusz ja
zaaplikowac,sprawdz ABCs.
Wprzypadku ataku astmy, inhalator umozliwy oddychaniejuz po kilku minutach ale i tak
badz przygotowany na to ze moze byc potrzebna pomoc medyczna.
43 Cukrzyca Cukrzyca jest choroba w ktorej ilosc glukozy we krwi jest zbyt wysoki, poniewaz
organizm nie uzywa go prawidlowo.Glukoza pochodzi z fermentacji zywnosci i napojow
zawierajacych weglowodany, a takze produkowana jest przez watrobe.Weglowodany
pochodza z wielu roznych zrodel, w tym produktow skrobiowych tj chleb,ziemniaki i
ciapata, owocow, produktow mlecznych, cukru i innych slodkosci.
Insulina jest niezbedna do zycia.Jest to hormon produkowany przez trzustke I pomaga
glukozie wniknac do komorek, gdzie jest uzywany jako paliwo do produkcji energii, dzieki
ktorej mozemy pracowac, bawic sie i ogolnie zyc.
Oznaki i objawy
Zmieniony poziom swiadomosci,zmiana osobowosci, drazliwosc, oslabienie, zawroty
glowy, problemy z oddychaniem, chlodna i wigotna skora, spiaczka.
Cukrzyca typu 1
Wynika z niewydolnosci organizmu do wytwarzania insuliny i wymaga od osoby do
monitorowania codziennie poziom cukru, wstrzykujac insuline by kontrolowac stan
zdrowia.10 % cierpi na cukrzyce typu 1.
Cukrzyca typu 2
Jest stanem w ktorym komorki nie wykorzystuja prawidlowo insuliny, czasami jest to
polaczone z niedoborem insuliny.Typ 2 jest bardziej rozpowszechniona forma i moze
wplywac na osoby cierpiace w pozniejszym zyciu.Jest kontrolowane przez diete i
tabletki.
Hiperglikemia
Jesli osoba jest nieprzytomna wezwij pogotowie – uloz pacjenta w pozycji bezpiecznej.
Sprawdz ABCs.
Hipoglikemia
Posadz pacjenta i podaj slodki napoj lub slodkie jedzenie.Obserwuj i uspokuj
pacjenta.Zadzwon na pogotowie jesli sie nie polepsza.Jesli jest nieprzytomny, uloz w
pozycji bezpiecznej, sprawdz ABCs.
Obecnie tylko w UK jest ponad 2,5 miliona ludzi co maja cukrzyce, kolejne pol miliona
nie wie ze cierpi na cukrzyce.
44 Drgawki i padaczka Padaczka jest obecnie definiowana jako tendencja do nawracajacych napadow czasami
zwana drgawkami).Atak spowodowany jest naglym wybuchem nadmiaru aktywnosci
elektrycznej w mozgu, co powoduje zaklucenia w transmisji miedzy komorkami
mozgowymi.Powoduje to zaklucenia w mozgu,wiadomosc zostaje zatrzymana lub
pomieszana.
Mozg jest odpowiedzialny za funkcje calego ciala, wiec co doswiadczas podczas napadu
bedzie zalezalo gdzie jest w mozgu, miejcse, szerokosc i szybkosc rozprzestrzeniania
sie.Z tego powodu jest wiele rodzai napadow drgawek i kazdy doswiadczy padaczki w
sposob ktory jest unikalny dla niego.
Podstawy pierwszej pomocy przy drgawkach
Ochraniaj osobe przed skrzywdzeniem sie ( schowaj wszelkie niebezpieczne
rzeczy).Poloz poduszke pod glowe.Rozgladnij sie czy osoba posiada karte identyfikujaca
padaczke lub identyfikujaca bizuterie.Delikatnie uloz pacjenta w bezpiecznej
pozycji.Kiedy drgawki ustana uspokuj pacjenta i zostan z nim dopoki w pelni nie odzyska
zdrowia.
Nie ograniczaj osoby,nic nie wkladaj do ust pacjentowi,nie przenos osoby chyba ze jest
w niebezpieczenstwie,nic nie dawaj do jedzenia lub picia az do pelnego przywrocenia
swiadomosci.
Dzwon po pogotowie jesli ....... Wiesz ze to byl pierwszy atak.Atak trwa dluzej niz 5
minut.Drugi atak wystepuje zaraz po pierwszym a osoba nie odzyskala swiadomosci w
miedzy czasie.Osoba skaleczyla sie podczas ataku.Jestes pewien ze osoba potrzebuje
opieki medycznej.
Notatka
Jest ok 40 roznych rodzai padaczek i jedna osoba moze miec wiecej niz jedna
odmiane.Padaczke moze miec kazdy bezwzgledu na wiek i rodzaj prowadzonego
zycia.456,000 lub jeden na 131 osob w UK ma padaczke.Padaczka jest to stan
neurologiczny.Tylko 52% osob z padaczka nie ma ataku drgawek.
Przy prawidlowym leczeniu pacjenta 70% ludzi moze nie miec drgawek.Jedna osoba na
20 bedzie miala pojedynczy atak w ciagu calego zycia.Wiele osob ktore maja padaczke
ponizej 20 roku zyciu w zyciu doroslym moga jej niemiec.Wiele osob ktore cierpia na
padaczke sa dyskryminowane z powodu ignorowania tej choroby. W UK ludzie z
padaczka podlegaja ochronie prawnej Disability Discrimination Act.Zdecydowana
wiekszosc osob z padaczka moga brac udzial z tych samych czynnosci jak kazdy inny, z
pomoca prostych srodkow bezpieczenstwa w razie potrzeby.Nagla Niespodziewana
Smierc w padaczce jest wytlumaczenie 500 zgonow rocznie w samej Wielkiej Brytanii.
45 Slowniczek skrotow ABCD’s – Podstawowa pomoc. Drogi oddechowe,Oddech,CPR/Ucisk klatki
piersiowej,Defibrylator I “S,s” dotyczy Powazne krwawienie,Szok,Uraz kregoslupa
AED – Automatic External Defibrillator, Automatyczny zewnetrzny defibrylator
BP – Blood presure, cisnienie krwi
BPM – Beats per minute, uderzenia na minute
Child – dziecko w wieku od roku do okresu dojrzewania
COSHH – Control of Substances Hazardous to Health, Kontrolowanie Substancji
Niebezpiecznych dla Zdrowia
CPR – Cardio Pulmonary Resuscitation, Masaz Serca
DRAB – Niebezpieczenstwo, Przytomnosc,Drogi oddechowe I Oddech.Czasami z
litera “C”dla CPR/ Ucisk Klatki Piersiowej
EMS – Emergency Medical Services, Pogotowie Ratunkowe
ERC – European Resuscitation Council, Europejska Rada Resuscytacji
FAST – Uzywana podczas udaru Twarz,Ramiona,Mowa I Czas
HSE – Health & Safety Executive, Przedstawiciele Zdrowia I Bezpieczenstwa
Infant – dziecko od urodzenia do pierwszego roku zycia
ILCOR – International Liaison Committee of Resuscitation, Miedzynadodowy Komitet Ds.
Resuscytacji
PPE – Personal Protective Equipmant, Odziez Ochronna
RIDDOR – Reporting of Disease and Dangerous Ocurrencess Regulation 1995,
Zglaszanie Chorob I Niebezpiecznych Zdarzen Regulacja z 1995.
SAMPLE – Objawy/oznaki, Alergia,Lekarstwa,Dlugotrwale choroby,ostatni
posilek,Otoczenie.
Sign – Cos co zobaczysz na pacjencie
SCA – Sudden Cardiac Arrest, Nagle Zatrzymanie Krazenia
Symptom – Cos co pacjent ci powie
VF – Venticular Fibrillation, Migotanie Serca
VT – Ventricular Tachycardia, Czestokurcz Komorowy
46 Podsumowanie Jesli ukonczyles kurs przez internet, bedziesz mogl sciagnac certyfikat zaraz po tym
jakzdasz test.Jesli ukonczyles kurs w klasie certyfikat otrzymasz droga pocztowa,
certyfikat plus maly identyfikator,tj jest to przedstawione na obrazku.Zta wersja mozesz
sciagnac certyfikat CPD uzywaja swojej strony w ProTraining.Sprawdz takze inne
dostepne linki.
Jesli w przyszlosci bedziesz potrzebowal pomocy lub bedziesz chcial skorzystac z
innych kursow wysli email na [email protected] lub zadzwon 01206 805359.
ProTrainings Europe Ltd
First Floor, Digby House, Riverside Offices, Causton Road
Colchester, Essex. CO1 1RJ. UK
Email [email protected]
www.protrainings.eu
Phone 01206 805359

Pierwsza Pomoc w Pracy

Transkrypt

Podobne dokumenty

kodensacji Zapobieganie

KONCERT CHARYTATYWNY

neon Zobacz w grafice Google Rejestracja hasła

TEL. 077 3739 9588 FAX 020 8894 0166 "_~_I-I - Iwona Tokc

Karty kredytowe - moje porownanie

Dominika

"Glos Wolsztynski" ma juz S lat