2/2008 - Hufiec ZHP Tarnów

Niepodległy...
Pamiętamy, szanujemy
uczymy!
Nie tak dawno temu, bo dopiero 30 października obchodziliśmy
uroczystości dotyczące odzyskania niepodległości przez Tarnów.
Nasze miasto było pierwszym,
które otrzymało ten ważny dokument i uwolniło się spod zaborów.
W tym dniu w naszym mieście
gościliśmy prezydenta RP - pana
Lecha Kaczyńskiego. Uroczystość
była bardzo wyniosła, a my, słuchając przemówień mogliśmy się
wiele nauczyć.
No właśnie, czego ?
Nie tylko dat ważnych bitew, ale
także szacunku dla naszych rodaków, którzy z oddaniem i prawdziwą odwagą walczyli w obronie Ojczyzny. Nasza historia nie
„Nam trud niestraszny ani znój
Bo myśmy złu wydali bój
I z nim do walki wciąż nas gna
Harcerska dola radosna…”
Druhny i druhowie!
sprowadza się tylko i wyłącznie
do zdarzeń które są zaznaczone
w kalendarzu jako święta narodowe. Musimy sobie zdać sprawę z tego, czego dokonali nasi
rodacy, a takie uroczystości są
doskonałe do poważnych przemyśleń. Bo gdzie indziej możemy
lepiej poczuć naszą historię, jeżeli nie podczas wsłuchiwania się w
dźwięki patriotycznych pieśni ?
Zbliża się
okres o
mocnym
charakterze niepodległościowym,
mianowicie dwie dla Nas ważne rocznice.
Poddania się władzom w Warszawie miasta Tarnowa, co miało
miejsce 30 października 1918 r.
Nadszedł czas abyśmy odwdzięoraz rocznica odzyskania niepodczyli się obrońcom Rzeczpospoległości, którą obchodzimy co roku
litej, okazując nasz szacunek dla
11 listopada.
nich i Ojczyzny, oraz nauczając
tego innych poprzez naszą harcerską postawę.
Tak już bywa, że wszędzie gdzie
dzieje się dla kraju coś ważnego
są i harcerze. W październikową
Po prostu pamiętajmy... !
noc oddziały Polskiej Organizacji
Wojskowej oraz tarnowscy harAnita Stawarz - 19TDSH cerze z Pogotowia Narodowego
rozbroiły stacjonujące na terenie
miasta wojska Austro-Węgierskie.
Dowodził nimi nie kto inny jak sam
Adam Ciołkosz, który w tamtym
okresie był komendantem harcerskiej „Dzielnicy Tarnowskiej”.
Ogromna radość mnie ogarnia,
że harcerstwo tarnowskie mogło
dotrwać do 90-tej rocznicy odzyskania niepodległości. Zamanifestujmy, że pamiętamy o naszych
dzielnych druhach i stańmy przy
Grobie Nieznanego Żołnierza oddając im cześć i honor.
phm. Maksym Pękosz
1
iskierka
Harcerskie zwyczaje
Zapałka
Łowczówek 2008
Czy ktoś z was zastanawiał się kiedyś moi drodzy harcerze oraz młodzi instruktorzy czemu zapala się watrę i świeczkowisko jedną zapałką? Czy zadawaliście
sobie pytanie po co w ogóle stosuje się ten obrzęd?
Oto pierwsza część opowieści z rodzącego się cyklu
„skąd to się wzięło?”.
Tradycyjnie w niedziele poprzedzającą Święto Odzyskania Niepodległości, przy cmentarzu wojskowym nr 171 w Łowczówku ma
miejsce uroczystość patriotyczna
przypominająca pierwszą bitwę Legionów
Polskich jaka
miała miejsce
pod Łowczówkiem w dniach
22-25 grudnia
1914 roku.
Zapałka to przecież kawałek drewienka i odrobina siarki, a jednak
posiada w sobie potężny potencjał. Niewidoczny i niezauważony
sprawia, że jest jedną z wielu w
pudełku. No właśnie jedną z wielu, więc mając tak wiele zapałek
wykorzystujemy tylko tę jedną do
zapalenia ognia?
szczegółem.
Zapałki pozwalają sterować ogniem, zapalać go kiedy mamy na
to ochotę! No dobrze ale co to ma
do rzeczy, ktoś zapyta. Ano ma bo
pochodnia podtrzymywała ogień
bardzo długo, a zapałka dosłownie kilka sekund. Czas palenia się
zapałki jest tak długi jak długa jest
zapałka. PamiętajGeneza jest barmy, że harcerz ma
dzo odległa i sięwykonać wszystko
ga do początków
co robi najlepiej jak
ludzkości. Ujarzumie i potrafi. Dla
mienie
ognia
tego watrę przygoto był ogromny
towuje się tak by zapostęp człowiepalono ją od jednej
ka i spowodozapałki. Harcerz jest
wał jego rozwój.
zaradny, bo potrafi
Samo rozpalejedną zapałką rozpanie jeszcze nic
lić potężne czasami
nie znaczyło, bo
ognisko. Wręcz nieprzecież
było
wyobrażalne jest, że
to jednorazowa
taka mała z pozoru
zagrywka. Paniewinna
zapałka
lono aż drewna
potrafi wzniecić tak
starczyło by nie
wielki ogień. Wszystzgasło. Ogień darzono ogromnym ko wspaniale, znów ktoś może
szacunkiem bo dawało bezpie- zadać pytanie „a co jeśli komuś
czeństwo przed drapieżnikami, zgaśnie zapałka lub po prostu nie
ciepło, światło i jednoczyło wszyst- rozpali ogniska?”.
kich siedzących przy nim. Ludzie
jednak chcieli zachować ogień na Wtedy najzwyczajniej w świecie
trochę dłużej, wręcz przenosić do kończymy spotkanie. Bo jeśli roznastępnej jaskini, legowiska. Wy- palanie ognia rozpoczyna ognisko
obraźcie sobie, że późniejsze po- to jego zgaszenie właśnie je końchodnie , które służyły do przeno- czy. Więc jeśli będziemy rozpalać
szenia właśnie ognia to protoplasta ogień to zróbmy to jak najlepiej by
naszej zapałki. Lecz i ona różni się nasza zbiórka trwała i trwała i ....”
od pochodni jednym znaczącym
phm. Maksym Pękosz
2
Na cmentarzu znajduje się 275
mogił indywidualnych oraz 20
zbiorowych w których spoczywają
Polacy, Austriacy i Rosjanie którzy
polegli w tej bitwie.
Rokrocznie tarnowscy harcerze
biorą aktywny udział w przygotowaniach i przeprowadzeniu tej
uroczystości. Tak też było i w tym
roku o czym możecie się przekonać
oglądając tych kilka fotografii.
Po zakończonej uroczystości zuchy
z 5 Gromady Zuchowej z Ryglic złożyły Obietnicę Zuchową dołączając
tym samym do naszej wielkiej harcerskiej rodziny.
iskierka
Zapomniany bohater
Śpiewogranie
Harcerski kryż
Od początku istnienia harcerstwa,
w dni pogodne i te
chmurne,
harcerstwu towarzyszy
piosenka.
„Harcerski Krzyż”, która często była i jest
wykorzystywana jako piosenka obrzędowa przy ceremonii Przyrzeczenia Harcerskiego. „... po latach,
które przeminą harcerski zostanie
krzyż ...” jako oznaka złożonego
Przyrzeczenia Harcerskiego.
Idziemy w życie bez trwogi
Samotni wśród ludu mas
I z raz obranej już drogi
Moc żadna nie zepchnie nas
Idziemy w życie bez trwogi
Samotni wśród ludu mas
I z raz obranej już drogi
Moc żadna nie zepchnie nas
Marsz naprzód nasza drużyno
W dół nigdy, lecz zawsze wzwyż
Po latach które przeminą
Harcerski zostanie krzyż
W warsztacie, w szkole czy w
biurze
Na jeden zeszliśmy szlak
W harcerskim szarym mundurze
Ten jeden łączy nas znak
Adam Ciołkosz (ur. 5 stycznia 1901 w Krakowie, zm.
1 października 1978 w Londynie) – instruktor harcerski, porucznik piechoty Wojska Polskiego, publicysta,
jeden z przywódców Polskiej Partii Socjalistycznej w
kraju i na emigracji, poseł na Sejm II RP
Adam Ciołkosz urodził się w Krakowie w rodzinie o tradycjach
demokratycznych i niepodległościowych. W 1903 rodzina Ciołkoszów przeniosła się do Tarnowa.
Tu Adam uczęszczał
do gimnazjum gdzie
w 1911 r. wstąpił do
I Drużyny Skautowej
im. Zawiszy Czarnego
(później sam założył I
Drużynę Harcerską w
Zakopanem, prowadzoną następnie przez
Andrzeja Małkowskiego). W latach 19171918 sprawował obowiązki komendanta ...„Dzielnicy
Tarnowskiej” (jak łatwo przeliczyć
w 1918 roku miał zaledwie 17 lat!)
przyczyniając się do dynamicznego rozwoju miejscowego ruchu
skautowego. We wrześniu 1918
utworzył ze starszych harcerzy Pogotowie Narodowe, które wspólnie z POW rozbroiło posterunki
austriackie w Tarnowie w nocy z
30 na 31 października 1918. Kilka dni później, 13 listopada 1918
z grupą 26 harcerzy wyruszył do
Lwowa, gdzie wziął udział w walkach o miasto.
Rok później, po złożeniu matury
mianowany został podporuczni-
Iskierka to miesiecznik: ZWIĄZKU HARCERSTWA POLSKIEGO, Chorągiew
Krakowska, Hufiec im. Gen. J. Bema w Tarnowie, ul. Konarskiego 17, 33-100 Tarnów,
e-mail: [email protected]
Skład redakcji: phm Maksym Pękosz, phm Anna Moskal, pwd Krzysztof Kluza
pwd. Cezary Przęczek
Zapraszamy do współpracy! Teksty prosimy nadsyłać na adres Hufca.
Skład i opieka techniczna: C R E A T I F F Agencja Marketingowa www.creatiff.com.pl
www.tarnow.zhp.pl
kiem. Podczas wojny polsko-bolszewickiej zorganizował cztery kompanie karabinów maszynowych w
205 pułku piechoty, wziął udział
w walkach o Grodno, Wilno i w
obronie Warszawy. W
bitwie nad Niemnem
dowodząc półbatalionem został ranny. Następnie w 1921 walczył
w III powstaniu śląskim
(dowodząc pociągiem
pancernym) m.in. w bitwie o Górę Św. Anny.
Za zasługi w powstaniu
otrzymał Śląską Wstęgę
Waleczności i Zasługi.
W okresie poprzedzającym plebiscyt na Warmii i Mazurach popularyzował i organizował ruch
harcerski na tych ziemiach. Był komendantem Naczelnej Komendy
Organizacji Harcerskiej na Warmię
i Mazury.
Po zakończeniu działań wojennych
ukończył naukę na Uniwersytecie
Jagiellońskim oraz Szkołę Nauk
Politycznych w Krakowie. W latach
międzywojennych był aktywnym
działaczem i politykiem Polskiej
Partii Socjalistycznej.
Zaraz po wybuchu II wojny światowej Adam Ciołkosz uniknął aresztowania przez gestapo udając się
pieszo z żoną Lidią i synem do
Lwowa, stamtąd przez Rumunię
przedostał się na Zachód do Paryża, a następnie do Londynu. Tam
prowadził działalność polityczną.
Po zakończeniu wojny pozostał w
Londynie, kierując organizacją PPS
na emigracji w Wielkiej Brytanii.
Zmarł w Londynie 1 października
1978.
3
iskierka
Przyda się!
Ostre pytanie
Posiadanie finki z dawien dawna było przywilejem harcerza
i harcerki. Finka pomagała w budowaniu łóżka polowego,
szałasu, przygotowaniu posiłku, można było nią wyciąć łódkę lub... serduszko z kory dla sympatycznej druhny. Pamiętam, jak sam szedłem kupić pierwszą finkę... Wtedy było
wiadomo dokładnie, o jaki nóż chodzi, bo innych niż „czarna
finka” w składnicy harcerskiej nie było.
Obecnie do wyboru mamy setki,
jeżeli nie tysiące modeli i odmian
finek – czy szerzej, noży – produkowanych przez firmy z każdego
kontynentu. Problemem staje się
– jaki nóż wybrać, żeby nie wyrzucić pieniędzy w błoto, lub, co
gorsza, nie wyrządzić krzywdy sobie i innym? Czy nóż za 30 złotych
może być dobry? Czy nóż za 300
złotych może być zły? Postaram
się Wam pomóc. Jeżeli będziecie
mieli jakieś pytania, przekażcie je
do redakcji „Iskierki” lub na moją
skrzynkę na forum Hufca.
Pierwszym pytaniem, jakie trzeba sobie zadać, jest: do czego tak
naprawdę potrzebuję noża?
To bardzo ważne pytanie, a odpowiedź na nie wcale nie jest łatwa.
Popatrzcie na siebie na apelu na
którymś z rajdów. Są druhny i druhowie, którzy mają 10 lat, 15, 25
i 45. Małe druhny mają mniejsze
butki, niż duże druhny, nie mówiąc
o dużych druhach :) To samo dotyczy noża. Dorosły druh pójdzie po
drewno na watrę, i jemu potrzebny będzie duży nóż, taki,
żeby mógł rąbać grube
gałęzie. Młodsze druhny i druhowie zostaną w
obozie, przygotowując
posiłek, więc pewnie
trzeba będzie otworzyć
konserwy, obrać ziemniaki i pokroić mięsko.
4
o długości 9-12 cm.
Widzicie
więc, o jakim
nożu mówimy. Ale to,
co
można
zrobić finką,
da się wykoDlatego wybierając nóż zastanów- nać też innymi nożami... a czasem
cie się, do czego najczęściej bę- pozostawiają one finkę daleko w
tyle... Mówię o scyzorykach szwajdziecie go używać.
carskich firm Victorinox i Wenger.
Po drugie: jak duży nóż mam wy- Duży scyzoryk z blokadą, która zabezpiecza przed złożeniem ostrza
brać?
To też ważne pytanie. Zwłaszcza na palce, z otwieraczem do kondruhowie lubią wybierać DUŻE serw i butelek, możliwością użycia
noże, ale duży – nie zawsze zna- jako śrubokręta i piłą do drewna,
czy „lepszy”. Optymalna długość może być naprawdę ciekawą alterostrza finki dla harcerzy w wieku natywą dla finki.
powyżej 10 lat to 9-12 cm. DlaczePo czwarte: czy zawsze kupować
go tyle?
Bo to wystarczy, żeby zaostrzyć pa- oryginał?
tyk i pokroić kiełbaskę do piecze- Tak. Tylko i wyłącznie. Próba
nia, pokroić chleb lub bułeczki, a oszczędzenia paru złotych może –
potem użyć tego noża do krojenia acz nie musi – skończyć się na przykiełbasy i smarowania jej musz- kład utratą palców. Sami sobie odtardą :) Tej wielkości nóż jest naj- powiedzcie, czy warto? Producent
bardziej uniwersalny, i wystarczy markowych wyrobów zapewnia
Wam do 95% potrzeb. Większy nóż nas, że są one pozbawione wad, i
może mieć np. druh kwatermistrz, nie ukrywa się – podaje swój adres
starsi druhowie, którzy, jak wspo- i inne dane. Na bazarze czy w sklemniano, wykonują cięższe prace pie z chińskimi podróbkami możecie sobie pytać o gwarancję...
– również nożami.
Po trzecie: czy potrzebuję finki?
Przewrotnie powiem – nie. Umów- W kolejnych odcinkach tego cyklu
my się, że finką będziemy nazywać – o ile spotka się z Waszym zainnóż, który się nie składa, ma ostrze teresowaniem – przedstawię Wam
kilka pomysłów: jakich noży sam
używam, jak o nie dbam, co nożem
można robić, a czego absolutnie
nie wolno, jak ostrzyć nóż...
Czuwaj!
pwd. Krzysztof Kluza
Zdjęcia w artykule pochodzą ze stron
producentów: firmy Marttiini i Victorinox.