Nr 6/ 16 - 31 Marzec 1979 r.
Transkrypt
Nr 6/ 16 - 31 Marzec 1979 r.
DWUTYGOOH • ORGANPOLSWEGOZWIĄZKUŁOWIECKIEGO* 16-31 MARCA • CENA4ZŁ tOKIEC POLSKI Treść numeru TRUDNA ZIMA P. D Z I E D U S Z Y C K I S Y M P O Z J U M ŁOWIECKIE W ROGOWIE G . Matuszewski NA PÓŁKACH Z KSIĄŻKAMI DZIEŃ MYŚLIWSKI P U S Z C Z Y K O ZIENICKIEJ L . Pomarnacki X X X L A T KŁ „ J E L E Ń " Z DĘBNA LUBUSKIEGO W k w i e t n i u w o l n o p o l o w a ć na na stępujące zwierzęta łowne: do 15 k w i e t n i a - na kaczory; o d 21 k w i e t n i a na: bataliony-koguty; Przez c a ł y m i e s i ą c na: lisy, borsuki, jenoty, t c ł i ó r z e , p i ż m a k i , g ł u s z c e - k o g u t y , c ł e t r z e w i e - k o g u t y , dzilde g ę s i (z w y j ą t k i e m w o j e w ó d z t w ; b y d g o skiego, e l b l ą s k i e g o , g o r z o w s k i e g o , jeleniogórskiego, kaliskiego, koniń skiego, k o s z a l i ń s k i e g o , o l s z t y ń s k i e go, p i l s k i e g o , p o z n a ń s k i e g o , s u w a l skiego, s z c z e c i ń s k i e g o , t o r u ń s k i e g o , wrocławskiego i zielonogórskiego), słonki. D R O P w P O L S C E W 1978 R. A. B e r e s z y ń s k i , Z . J a m i o ł k o w s k i G D Y CIĘŻKO BYŁO L U D Z I O M . . . H . Białas, T. Budziński 8-9 P O R T R E T Y ZWIERZĄT W. P u c ł i a l s k i ZAPACH DUBELTA L. Radyński Przez c a ł y r o k w o l n o s t r z e l a ć : w i l k i - na terenach w o j e w ó d z t w : k r o ś n i e ń skiego, n o w o s ą d e c k i e g o i przemy skiego, kuny l e ś n e - na t e r e n a c h z os toją g ł u s z c a , c i e t r z e w i a i j a r z ą b k a oraz w o ś r o d k a c h h o d o w l i z w i e r z y n y , z a j ą c e szaraki i dzikie k r ó l i k i - na t e r e n a c h s a d ó w i s z k ó ł e k ogrodzo nych w s p o s ó b uniemożliwiający przedostanie s i ę z w i e r z y n y , czaple si w e - na terenach s t a w ó w zagospoda rowanych, wrony siwe, sroki i gawrony. 10 „DYPLOMATYKA I ŁOWY" 11 K U C H N I A MYŚLIWSKA P O D KOŁEM P O L A R N Y M B. F r u z i ń s k i 12 C O PISZĄ I N N I C I E N K I M ŚRUTEM 13 ROZRYWKI UMYSŁOWE 14 ROZSTRZYGNIĘCIE KONKURSU FOTOGRAHCZNEGO GODZINY WSCHODU I ZACHODU SŁOŃCA I KSIĘŻYCA RYc. J.KOSSAK Kwiedeń 15 PASJA... J . Anusz 16 Z d j ę c i e na o k ł a d c e : WŁODZIMIERZ ŁAPIŃSKI tOmEC POLSKI N r 6 (1585) W Y D A W C A : Polski Z w i ą z e k Ł o w i e c k i - Z a r z ą d G ł ó w n y , 0 0 - 0 2 9 Warsza wa, N o w y Ś w i a t 35, t e l . 2 6 - 4 6 - 1 3 , konto: N B P X V O M 1153-3157-132. R E D A K C J A : Z . G o i a ń s k i , A . Kryński (red. nacz.), A , S i k o r s k a , R-Terentjew (sekr. red.), U . T a ń s k a (red. techn.), A. Krzyszloforski (red. graf.), K O M I T E T R E D A K C Y J N Y : A . Brzezicki, E . F r a n k i e w i c z , Z . G o i a ń s k i , A . Kryński ( p r z e w o d n i c z ą c y ) , J . E . Kucliarsici, M . Kurek, W. Mazurek, G . M r o c z k o w s k i , T . P a s ł a w s k i , I t Terentjew, B . Z i e l i ń ski. Redaktor „ Ł O W C A POLSKIEGO" przyjmuje w e w t o r l d i c z w a r t k i w godz. 10-12, w i n n e d n i ł g o d z i n y po uprzednim telefonicznym porozumie n i u . Redakcja zastrzega sobie p r a w o skrótów, poprawek i u z u p e ł n i e ń w przypadku wykorzystania w druku n a d e s ł a n e g o m a t e r i a ł u redakcyjnego. R ę k o p i s ó w n i e z a m ó w i o n y c h Redak cja n i e zwraca. 2 Słońce Księżyc Dnia Świt Wschód Zachód Zmrok Wschód Zachód 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 4,32 4,30 4,28 4,26 4,23 4,20 4,18 4,16 4,13 4,11 4,08 4,05 4,03 4,01 3,59 3,57 3,54 3,51 3,49 3,47 3,44 3,42 3,40 3,38 5,12 5,10 5,07 5,05 5,03 5,01 4,58 4,56 4,54 4,51 4,49 4,47 4,45 4,42 4,40 4,38 4,36 4,34 4,31 4,29 4,27 4,25 4,23 4,21 18,09 18,11 18,12 18,14 18,16 18,18 18,19 18,21 18,23 18,25 18,26 18,28 .18,30 18,31 18,33 18,35 18,37 18,38 18,40 18,42 18,43 18,45 18,47 18,49 18,49 18,51 18,53 18,55 18,56 18,58 19,00 19,02 19,04 19,06 19,07 19,09 19,11 19,13 19,15 19,17 19,19 19,21 19,23 19,24 19,26 19,28 19,30 19,32 • 7,48 8,29 9,15 10,06 11,00 11,59 12,59 14,01 15,05 16,10 17,16 18,23 19,32 20,40 21,48 22,53 23,52 _ 0,45 1,30 2,09 2,42 3,12 3,40 25 26 23,20 - 0,18 1,08 1,50 2,27 2,58 3,26 3,51 4,15 4,38 5,01 5,27 5,55 6,28 7,06 7,53 8,48 9,51 11,01 12,16 13,33 14,52 16,10 > V 28 29 30 3,35 3,33 3,31 3,29 3.26 3,24 4,19 4,17 4,15 4,13 4,11 4,09 18,50 18,52 18,54 18,56 18,57 18,59 19,34 19,36 19,38 19,40 19,41 19,43 4,08 4,37 5,07 5,42 6,21 7,05 17,27 18,43 (g) 19,56 21,04 22,05 23,00 Poprawki średnie dla miast na dzień 15 kwietnia: Słońce Zachód Zmrok Miasto .Świt Wschód ^ ^ $ Lublin Kielce Kraków Bielsko Łódź Wrocław Poznań Szczecin Słupsk Gdańsk Olsztyn Bydgoszcz Białystok Rzeszów -0,03 + 0,04 + 0,10 + 0,14 + 0,06 + 0,19 + 0,16 + 0,22 + 0,10 + 0,03 -0,02 + 0,09 -0,11 + 0,02 -0,04 + 0,03 + 0,08 + 0,12 + 0,06 + 0,19 + 0,16 + 0,24 + 0,12 + 0,05 0,00 + 0,10 -0,10 0,00 -0,08 -0,01 0,00 + 0,04 + 0,06 + 0,14 + 0,16 + 0,28 + 0,20 + 0,13 + 0,08 + 0,14 -0,06 -0,08 -0,09 -0,02 -0,02 + 0,02 + 0,06 + 0,13 + 0,16 + 0,31 + 0,23 + 0,13 + 0,llę + 0,15 -0,05 -0,10 WARUNKI PRENUMERATY: Prenumeratę na kraj przyjmują Oddziały RSW „Prasa-Książka-Ruch" oraz uizędy pocztowe i doręczydele - w terminach: - do 25 listopada na styczeń, 1 kwartał, 1 półrocze roku następnego i na cały rok następny, - do dnia 10 miesiąca, poprzedzającego okres prenumeraty na pozostałe okresy roku bieżącego. Cena prenumeraty rocznej - zi 9 6 Jednostki gospodarki uspołecznionej. Instytucje i organizacje społeczno-polityczne składają zamówietiia w miejscowych Oddziałach RSW ,,Prasa-Książka-Ruch . Zakłady pracy i instytucje w miejscowościach, w których nie ma Oddziałów RSW oraz prenumeratorzy indywidualni, zamawiają p r e n u m e r a t ę w urzędacli pocztowych lub u d o r ę c z y d e ł i . Prenumeratę ze zleceniem wysyłki za granicę, która jest o 50% droższa od prenumeraty krajowej, przyjmuje RSW „f>rasa-Książka-Ruch", Centrala Kolportażu Prasy i Wydawnictw, ul. Towarowa 28, 00-958 Warszawa, konto PKO nr 1531-71 - w terminach podanych dla premimeraly krajciwej. Cennik ogłoszeń: zacentynietrkwadrdtowyzl45.-Drobnedo25 wyrazów za wyraz zll2.-Nekrologi zł 35.za cm kwadratowy. Miejsca zastrzeżone 50 proc. drożej. Druk Zakłady Graficzne „Dom Słowa Polskiego' , Warszawa. Nalcład 60 000 egz. Papier rotogr ki V Skład techniką iotoskładu Unotron 505 T C Indeks 36451. Zam. 1196/CD ś n i e g . . . Jak go m i e r z y ć ? N a centymetry? N a k i l o gramy? N a zaspy? D o k u c z y ł n i e t y l k o l u d z i o m . Z w i e r z y n i e r ó w n i e ż . I w ł a ś n i e w trosce o n i ą M i n i s ter L e ś n i c t w a i P r z e m y s ł u D r z e w n e g o w y s t o s o w a ł 24 stycznia br. d w a pisma - j e d n o do Naczelnego D y r e k t o r a L a s ó w P a ń s t w o w y c h , d r u g i e do Z a r z ą d u G ł ó w n e g o P Z Ł . O b a w tej samej sprawie - p r z e r w a nia p o l o w a ń z d n i e m 1 l u t e g o na j e l e n i e - b y k i i c i e l ę t a oraz na d z i k i - o d y ń c e , w y c i n k i , p r z e l a t k i i w a r c h l a k i do k o ń c a k w i e t n i a br. O c h r o n a z w i e r z y n y to t y l k o c z ę ś ć d z i a ł a l n o ś c i gospodarzy ł o w i s k . Bardzo w i e l e z a l e ż a ł o od w ł a ś ciwego dokarmiania. Wydaje się, że nie było źle pod t y m w z g l ę d e m . Z w r a c a ł u w a g ę fakt, ż e p r z y o k a z j i wizyt i reportaży w kołach łowieckich, myśliwi z a p y t a n i , c z y m m o g ą s i ę u siebie p o c h w a l i ć , z r e g u ły z a c z y n a l i m ó w i ć n a j p i e r w o d o k a r m i a n i u . M ó w i l i c h ę t n i e , z d u m ą , p a d a ł y cyfry o k r e ś l a j ą c e i l o ś ć kar m n i k ó w , p a ś n i k ó w , ton w y ł o ż o n e j paszy, o z a s ł u ż o n y c h w tej mierze k o l e g a c h , o p o l e t k a c h ż e r o w y c h i p r o d u k c y j n y c h , a dopiero p o t e m p r z y c h o d z i ł y opo w i a d a n i a o ambonach, i l o ś c i strzelonej z w i e r z y n y itd. P o j e c h a ł e m w pierwszych dniach lutego w odwie d z i n y do k r a k o w s k i e g o Koła Ł o w i e c k i e g o , , K n i e j a ". Tereny ma nie n a j w i ę k s z e ; dwa obwody, jeden o k o ł o czterech, d r u g i c o ś p o n a d trzy t y s i ą c e h e k t a r ó w . Poluje 30 m y ś l i w y c h , 2 jest na s t a ż u . W k a ż d y m o b w o d z i e s t r a ż n i k etatowy, a s ą i s p o ł e c z n i . To gospodarze m i e j s c o w i , z , , K n i e j ą " z a p r z y j a ź n i e n i . Bardzo sympatyczne s t o s u n k i i p o m i ę d z y c z ł o n k a m i Koła i z gospodarzami. Z w i e r z y n a jest, ho s i ę i o n i ą dba. N i e w i e l k i e lasy, w i ę c j e l e ń i d z i k t y l k o prze chodnie. ,,Swoja" - to s a m a (w u b i e g ł y m sezonie strzelono 8 k o z ł ó w i 10 k ó z ) , b a ż a n t (500 strzelo nych), z a j ą c (450 strzelonych i 150 o d ł o w i o n y c h ) , k u r o p a t w a (1000 strzelonych). Rocznie wypuszcza s i ę do ł o w i s k a 300 b a ż a n t ó w , A l e n i e t y l k o b a ż a n t y d o s t a j ą s i ę do ł o w i s k a . Rocznie „ z o s t a j e " i , , z n i k a " t a m 20 000 k i l o g r a m ó w o d p a d ó w nasion, w a r z y w i b u r a k ó w , a owsa w snopkach, k o n i c z y n y i siana 21 m\ L u t o w y m r a n k i e m p r z y j e c h a l i ś m y do ł o w i s k a . Sanie z sianem i o w s e m j u ż o d j e c h a ł y (,,wie pan, m a m y s w o j ą s t o d o ł ę na m i e j s c u , jest 36 p a ś n i k ó w , to trzeba bardzo w c z e ś n i e z a c z ą ć , ż e b y ze w s z y s t k i m z d ą ż y ć , a jeszcze teraz w i ą ż e m y owies w s t o ż k i w k o ł o p n i d r z e w d o d a t k o w o , bo z w i e r z y n i e c i ę ż k o po ś n i e g u c h o d z i ć . . . ' ) , a w i e l k a fura i sanie p e ł n e w o r k ó w z k a r m ą g o t o w e b y ł y do d r o g i . M y ś l i w i j a k k t ó r y c h c i a ł , ze s t r z e i b ą cz>' bez - n i e za g r u b o u b r a n i , bo roboty b ę d z i e sporo. C a ł y t e r e n ma 170 k a r m n i k ó w , z czego o b w ó d na k t ó r y m b y l i ś m y o k o ł o 70. W i ę c w d r o g ę . Ś n i e g m i e j s c a m i w zaspach, k o n i o w i c i ę ż k o . G d z i e ś w szczerym p o l u d w a psy, t y p o w e rabusie. Gdy się któryś z myśliwych gotował z bronią w y c z u ł y i p o r w a ł y s i ę do u c i e c z k i . L e k k i mrozek, s ł o n c e stało już nisko, wory na s a n i a c h puste. - W i e pan, redaktorze - m ó w i prezes Koła, M i e c z y s ł a w W o r o b k i e w i c z - p a r ę lat t e m u p o s t a w i l i ś m y tu niedaleko taki drewniany domek - magazynek. Pojedziemy t a m teraz. Z a s t ę p c a prezesa, Jerzy L e w i ń s k i m a w Kole jeszcze j e d n ą , n i e o f i c j a l n ą , lecz w a ż n ą i g o d n ą funkcję. Kucharzy z p o w o ł a n i a . M ó w i ą o n i m w Ko le, ż e w d o m u z g o t o w a n i e m to p e w n i e r ó ż n i e b y w a , ale j a k jest na ł o w a c h , to c h o ć b y i z niczego, w s p a n i a l e j e ś ć z r o b i . P o j e c h a l i ś m y . Wszystko szczera prawda. Kolega L e w i ń s k i w y g ł a s z a j ą c c h w a l e b n ą z a s a d ę , ż e ,,dla z w i e r z y n y z r o b i m y wszystko, ale i dla m y ś l i w y c h p r z e c i e ż coś się n a l e ż y " d a ł wspa n i a ł e f l a k i i pieczone na ruszcie k i e ł b a s k i . Siedsdel i ś m y i g a w ę d z i l i o Kole, jego sprawach i h i s t o r i i . Żyją, p o l u j ą i g o s p o d a r z ą c z ł o n k o w i e - z a ł o ż y c i e l e : koledzy J ó z e f Szczerbowski (75 lat), M a r i a n N o w a k (78), A n d r z e j Lenc (70). Z m a r ł k o l . C z e s ł a w Battek, natomiast syn jego, A n d r z e j , p o l u j e od 6 lat z b r o n i ą ojca, jest n a w e t sekretarzem Koła. S k a r b n i k , W a l d e mar S m o l s k i n i e bardzo narzeka: , , U c h w a l i l i ś m y , ż e co d r a g i strzelony k o g u t czy k u r o p a t w a i d z i e n a dobro K o ł a , a co d r u g i e g o bierze sobie m y ś l i w y . I saldo roczne m a m y zawsze p r z y z w o i c i e dodatnie.'' Strażnik, p. Zenon Mikos z w i d o c z n ą s y m p a t i ą podkreśla w s p ó ł p r a c ę z dziećmi z okolicznych s z k ó ł . P r z y p o m i n a m sobie, j a k podczas r o z w o ż e n i a k a r m y p r z e c h o d z i l i ś m y przez gospodarstwo. Przy b i e g ł zaraz do nas m o ż e d z i e s i ę c i o l e t n i c h ł o p a k , a k t ó r y ś z k o l e g ó w z a g a d n ą ł go o z w i e r z y n ę . O p o - T r u d n a zima w i e d z i a ł n a m , ż e rano w k o ń c u s a d u b y ł y sarenki, ż e b a ż a n t y n a j p i e r w c h o d z i ł y t a m po l e w e j , a teraz s i e d z ą w t y c h k r z a k a c h o p o d a l , a w tamtej dalszej b u d c e j u ż p r a w i e wszystka k a r m a wyjedzona... Po t e m s t a ł d ł u g o , c i c h u t k o i bez r u c h u za m n ą p r z y brogu, k i e d y c z e k a ł e m z aparatem fotograficznym w nadziei, ż e m o ż e przy budce p o j a w i ą się b a ż a n t y . Dzieci z okolicy l u b i ą m y ś l i w y c h . C h ę t n i e i m d o p o m a g a j ą . O d ł o w y , d o k a r m i a n i e , sadzenie (w z e s z ł y m r o k u 2-3 t y s i ą c e d r z e w e k ) , a starsze c h ę t n i e i w n a g a n k ę pójdą. , , P c h a j ą s i ę do tego g r o m a d a m i , a ż n i e r a z p r z y k r o do d o m u o d e s ł a ć - m ó w i prezes W o r o b k i e w i c z - bo zdarzy s i ę , ż e za l e k k o l u b n i e o d p o w i e d n i o u b r a n e p r z y j d ą . Jasne, staramy s i ę o d w d z i ę c z y ć za pomoc j a k m o ż e m y . N a j l e p i e j u k ł a d a s i ę n a m praca ze Szkołą P o d s t a w o w ą w Widomej z gminy Iwanowice, a z g m i n y S ł o m n i k i to S z k o ł a Zbiorcza w S ł o m n i kach i w N i e d ź w i e d z i u . Dajemy m ł o d z i e ż y z tych s z k ó ł prezenty - g ł ó w n i e s p r z ę t sportowy." Miły był ten dzień. Zmierzał już k u końcowi. C h c i a ł e m , z a n i m s i ę zacznie z m i e r z c h a ć , , , z r o b i ć z a s i a d k ę ' na sarny przy p a ś n i k u . P r z y g o t o w u j ą c aparaty w y p y t y w a ł e m o najlepsze miejsce do foto grafowania. ,,Oj, c h y b a n i e ł a t w o b ę d z i e - m ó w i ą k o l e d z y p a ś n i k i stale d o p e ł n i a n e , d u ż o i c h i jeszcze ,,na l e s i e " t e n owies w i ą z a n y w k o ł o p n i drzew. M a j ą sarny paszy w s z ę d z i e p o d d o s t a t k i e m , w i ę c m a ł o c h o d z ą po lesie." Po p o w r o c i e do W a r s z a w y o t r z y m a ł e m i n f o r m a c j ę z I n s t y t u t u M e l i o r a c j i i G o s p o d a r k i W o d n e j na t e m a t grubości pokrywy śnieżnej w kraju. Opady dały się t a k bardzo w e z n a k i ze w z g l ę d u n a to, ż e p o k r y w y ś n i e ż n e j p r z y b y w a ł o n i e j a k na , . p r z y z w o i t ą " z i m ę p r z y s t a ł o - s t o p n i o w o , lecz g w a ł t o w n y m i s k o k a m i . Raz na p r z e ł o m i e r o k u , a d m g i raz w k o ń c u stycznia, i zwykle w połączeniu z wiatrem powodującym zamiecie. D o tego s k o k i t e m p e r a t u r y od d o d a t n i e j do silnego m r o z u . S p o w o d o w a ł o to, j a k w i e m y , t r u d n o ś c i w k o m u n i k a c j i , energetyce i i n n y c h g a ł ę z i a c h g o s p o d a r k i . D l a z w i e r z y n y n a j w i ę k s z y m za g r o ż e n i e m b y ł o tajanie p o w i e r z c h n i ś n i e g u w d z i e ń i z a m a r z a n i e j e j w nocy, co w efekcie s p o w o d o w a ł o powstanie grubej i twardej skorupy. Tekst i z d j ę c i a : PAWEŁ D Z I E D U S Z Y C K I Sympozjum łowieckie w Rogowie w d n i a c h 22-23 stycznia b r . w O ś r o d k u Szkole n i o w y m S G G W - A R w R o g o w i e o d b y ł o s i ę spotkanie naukowców z większości ośrodków badań łowiec k i c h w Polsce, z o r g a n i z o w a n e przez Z e s p ó ł d/s Ekologii Z w i e r z ą t Ł o w n y c h i Rzadkich przy Komite cie E k o l o g i c z n y m P A N ( P r z e w o d n i c z ą c y Z e s p o ł u : prof. dr hab. Z. Pucek, sekretarz: prof. dr h a b . i n ż . R. Dzięciołowski), we współpracy z Z a k ł a d e m Łowiec t w a S G G W - A R ( k i e r o w n i k : doc. dr hab. R. A n d r z e jewski), k t ó r e g o pracownicy z w i e l k i m powodze n i e m p e ł n i l i na m i e j s c u r o l ę gospodarzy. W s p o t k a n i u w z i ę ł o u d z i a ł 30 o s ó b z 12 o ś r o d k ó w n a u k o w y c h ; 19 o s ó b z g ł o s i ł o 16 r e f e r a t ó w . 7 refera tów dotyczyło z w i e r z ą t kopytnych i ich roli w bioce nozach l e ś n y c h , 2 referaty o m a w i a ł y e l e m e n t y p r o d u k t y w n o ś c i p o p u l a c j i k a c z k i k r z y ż ó w k i , 3 - doty c z y ł y w o l i e r o w e j h o d o w l i n i e k t ó r y c h g a t u n k ó w pta k ó w ł o w n y c h (głuszca, dropia i b a ż a n t a ) , 2 - reintrod u k c j i b o b r a w Polsce, 1 - f i z j o l o g i i w z r o s t u i r o z w o j u p o r o ż a j e l e n i o w a t y c h oraz 1 - e k o l o g i i d z i k i c h gatunków ssaków w mieście. O d n o ś n i e k o p y t n y c h - zreferowano b a d a n i a t r e ś ci ż w a c z y i obserwacje z k o n t a k t ó w p o k a r m o w y c h j e l e n i w Puszczy B i a ł o w i e s k i e j (Z. G ę b c z y ń s k a ) . N a w y m i e n i o n y m terenie b a d a n o t a k ż e s t r u k t u r ę przes t r z e t m ą i w i e l k o ś ć g r u p ż u b r ó w (K. C a b o ń - R a c z y ń ska, M . K r a s i ń s k a , Z . K r a s i ń s k i ) , p r z y p o m o c y zna kowania wybranych zwierząt kolczykami i cyframi w y m r a ż a n y m i c i e k ł y m azotem (12 o s o b n i k ó w ) . O b y d w i e referowane prace p r e z e n t o w a ł y interesu j ą c e w y n i k i p o g ł ę b i a j ą c e z n a j o m o ś ć naszej f a u n y p u s z c z a ń s k i e j . B a d a n i a te b ę d ą k o n t y n u o w a n e . S t r u k t u r ę p o p u l a c j i sarny w j e d n y m z ł o w i s k wielkopolskich badano m e t o d ą p ę d z e ń p r ó b n y c h , o b s e r w a c j i b e z p o ś r e d n i c h i l i c z e n i a na s t a ł y c h tra sach o b s e r w a c y j n y c h (B. F r u z i ń s k i ) . O k r e ś l o n o roz mieszczenie p o p u l a c j i w z a l e ż n o ś c i o d w a r u n k ó w ż e r u i osłony, pory roku, struktury w i e k o w e j popula c j i oraz o d l e g ł o ś c i m i g r a c j i o d miejsca z n a k o w a n i a . Model optymalizujący gospodarowanie popula L u d w i k J a s t r z ę b s k i , Wiktor U p k o . „ P r a w o Łowieckie. Komentarz". Wydawnictwo Prawnicze. W a r s z a w a 1978. N a k ł a d 7000 egz. LUDWIK JASTRZĘBSKI WIKTOR LIPKO PRAWO ŁOWIECKIE KOMENTARZ cją s a m y w l e ś n i c t w i e Ispina, p o ł o ż o n y m w Puszczy Niepołomickiej, wykazał możliwość zwiększenia i n t e n s y w n o ś c i p o z y s k a n i a o m a w i a n e g o g a t u n k u (B. Bobek). Prace Stacji Badawczej P Z Ł n a d k o m p l e k s o w y m zagospodarowaniem ł o w i e c k i m t e r e n ó w l e ś n y c h N a d l e ś n i c t w a Smolarz (patrz , , Ł o w i e c P o l s k i " nr 19/1978) oraz w y n i k i dalszych b a d a ń n a d e k o t y p e m sarny , , p o l n e j " b y ł y t e m a t e m w y s t ą p i e n i a doc. Z . P i e l o w s k i e g o . Uzyskane w y n i k i s ą o b i e c u j ą c e , j e d n a k potrzeba d a l s z y c h b a d a ń d l a w y j a ś n i e n i a w i e l u szczegółowych kwestii. R e p a r t y c j ę nisz ś r o d o w i s k o w y c h j e l e n i na tere nach g ó r s k i c h (A. T o m e k ) b a d a n o m e t o d ą obserwa c j i b e z p o ś r e d n i c h oraz t r o p i e ń . W s k a ź n i k r e p a r t y c j i o k r e ś l o n o j a k o stosunek ilości o b s e r w a c j i o s o b n i k ó w do ilości ś r o d o w i s k przez n i e w y k o r z y s t y w a nych. Zreferowano t a k ż e badania n a d s p a ł o w a n i e m d r z e w przez j e l e n i e w lasach g ó r s k i c h (T. K u b a c k i ) . Rozmiar s p a ł o w a n i a z a l e ż y o d z a g ę s z c z e n i a j e l e n i , z a s o b n o ś c i s i e d l i s k oraz s t m k t u r y p o p u l a c j i . N a j b a r d z i e j uszkadzana b y ł a j o d ł a w I i V k l a s i e b i o l o g i c z nej Krafta oraz d o m i e s z k i biocenotyczne: j e s i o n i j a w o r . Uszkodzenia u j o d ł y g o j ą s i ę w o l n o , co sprzyja r o z w o j o w i g r z y b ó w i o w a d ó w - s z k o d n i k ó w wtórnych. Prof. G r a c z y k o m a w i a j ą c p r ó b y w o l i e r o w e j ho d o w l i głuszca i dropia podkreślił, że zwierzęta dzi k i e z n a j d u j ą s i ę w stanie stresu w m o m e n c i e s t y k a nia s i ę z c z ł o w i e k i e m , n a w e t w ó w c z a s , g d y s ą j u ż do n i e g o przyzwyczajone. W h o d o w l i w o l i e r o w e j z w ł a szcza okres u s a m o d z i e l n i a n i a s i ę i o s i ą g a n i a dojrza ł o ś c i p ł c i o w e j jest s z c z e g ó l n i e n i e b e z p i e c z n y , g d y ż do g ł o s u d o c h o d z ą s i l n e i n s t y n k t y , czasowo t ł u m i o ne przez p r z y z w y c z a j e n i e s i ę do n i e n a t u r a l n y c h warankow. P r o b l e m z m i a n fizjologicznych, m o r f o l o g i c z n y c h i etologicznych u b a ż a n t ó w znajdujących się w cią głej hodowli wolierowej był tematem interesujące N a k ł a d e m W y d a w n i c t w a Prawniczego (Warsza w a 1978) u k a z a ł o s i ę n o w e w y d a n i e ,,Prawa Ł o wieckiego - Komentarz" w opracowaniu Ludwika J a s t r z ę b s k i e g o i Wiktora Lipki. O d poprzedniego wydania prawa pod t y m samym tytułem u p ł y n ę ł o d z i e s i ę ć lat. W t y m okresie n a s t ą p i ł y istotne z m i a n y w ustawodawstwie łowieckim, a w szczególności w 1973 r. d o k o n a n o p o w a ż n e j z m i a n y samej ustawy o h o d o w l i , ochronie z w i e r z ą t ł o w n y c h i p r a w i e ł o wieckim, zmianie uległy też lub zastąpiono nowy m i przepisy w y k o n a w c z e do tej ustawy; n a s t ą piła zmiana p o d z i a ł u administracyjnego P a ń s t w a (1975 r.) co d o p r o w a d z i ł o r ó w n i e ż do z m i a n y s t r u k t u r y organizacyjnej Polskiego Z w i ą z k u Ł o w i e c k i e go (1976 r.). Z m i a n i e u l e g ł y k o m p e t e n c j e w spra wach ł o w i e c k i c h tak o r g a n ó w administracji p a ń s t w o w e j j a k i o r g a n ó w Polskiego Z w i ą z k u Ł o w i e c k i e g o . Wszystko to d o p r o w a d z i ł o do z d e z a k t u a l i z o w a n i a s i ę p o p r z e d n i e g o w y d a n i a w y m i e n i o n e j pra cy i to t a k j a k o z b i o m o b o w i ą z u j ą c y c h a k t ó w norma t y w n y c h z zakresu ł o w i e c t w a i p r z e p i s ó w z w i ą z k o w y c h j a k i j a k o k o m e n t a r z a do t y c h a k t ó w p r a w nych. Z d u ż y m zadowoleniem n a l e ż y w z w i ą z k u z t y m p o w i t a ć n o w e w y d a n i e ,,Komentarza", k t ó r y zawiera zbiór o b o w i ą z u j ą c y c h aktualnie p r z e p i s ó w p r a w a ł o w i e c k i e g o , p r z e p i s ó w z w i ą z k o w y c h i sze r e g najistotniejszych a k t ó w n o r m a t y w n y c h Polskie go Z w i ą z k u Ł o w i e c k i e g o oraz t a k p o t r z e b n y k o m e n t a r z do p o s z c z e g ó l n y c h a k t ó w p r a w n y c h . W y d a w n i c t w o to w y p e ł n i a bardzo o d c z u w a n ą w ostat nich latach l u k ę w t y m w z g l ę d z i e , u ł a t w i p o s ł u g i w a n i e s i ę o b o w i ą z u j ą c y m i p r z e p i s a m i z zakresu ł o w i e c t w a , p r z y c z y n i s i ę do p r a w i d ł o w e j i c h i n t e r pretacji, p o z w o l i - u n i k n ą ć b ł ę d ó w w pracy w ł a ś c i w y c h o r g a n ó w i p r z y c z y n i s i ę do w y e l i m i n o w a n i a n a s u w a j ą c y c h s i ę w ą t p l i w o ś c i . Ze w z g l ę d u n a w y mienione walory m o ż n a w y r a z i ć przekonanie, że w y d a w n i c t w o to znajdzie zastosowanie n i e t y l k o w pracy w ł a ś c i w y c h o r g a n ó w administracji p a ń s t w o w e j i o r g a n ó w Polskiego Z w i ą z k u Ł o w i e c k i e g o , go referatu p r z y g o t o w a n e g o przez n a u k o w c ó w ze Stacji Badawczej P Z Ł w C z e m p i n i u . O k a z u j e s i ę , ż e ptaki p o c h o d z ą c e od r o d z i c ó w od dawna żyjących w stanie d z i k i m s ą znacznie l e p i e j przystosowane do ż y c i a na w o l n o ś c i n i ż p t a k i p o c h o d z ą c e o d stada p o d s t a w o w e g o h o d o w a n e g o przez p o k o l e n i a w w o lierach. Doc. W . Ż u r o w s k i o m ó w i ł dotychczasowe w y n i k i r e a l i z a c j i p o g r a m u a k t y w n e j o c l i r o n y bobra euro pejskiego w Polsce, p r o w a d z o n e g o o d k i l k u lat przez P o l s k i Z w i ą z e k Ł o w i e c k i w p o r o z u m i e n i u z P a ń s t w o w ą R a d ą O c h r o n y Przyrody. W y n i k i akcji s ą z a c h ę c a j ą c e : m a m y j u ż o g ó ł e m w Polsce o k o ł o 1000 b o b r ó w na w o l n o ś c i ; ś r e d n i roczny przyrost bobrzej r o d z i n y w y n o s i d w i e s z t u k i . Planuje sito b j ę c i e w s p o m n i a n ą a k c j ą t a k ż e t e r e n ó w Polski południowo-wschodniej. Bardzo cenne dane do e k o l o g i i naszych z w i e r z ą t ł o w n y c h w n i o s ł y t e ż p o z o s t a ł e prace o m a w i a n e na s y m p o z j u m . Po k a ż d y m t e m a t y c z n y m b l o k u refera t ó w n a s t ę p o w a ł a dyskusja w y j a ś n i a j ą c a i poszerza j ą c a p r z e d s t a w i o n e z a g a d n i e n i a ; m . i n . prof. R. D z i ę c i o ł o w s k i z w r ó c i ł u w a g ę , i ż obszerne b a d a n i a k r a j o w e i zagraniczne w y k a z a ł y , ż e j e l e n i e , z g o d n i e ze s w ą n a t u r ą - j a k o m i e s z k a ń c y p i e r w o t n i e lasostepu p r e f e m j ą n a j w y r a ź n i e j p o w i e r z c h n i e trawiaste j a k o miejsca ż e r o w a n i a . O p i n i ę t ę p o p a r ł prof. Z. Pucek, p r z y t a c z a j ą c w y n i k i b a d a ń prof. R. Hofmanna z R I ^ . M o g ą one b y ć p u n k t e m w y j ś c i a do t a k i e g o z a g o s p o d a r o w a n i a ł o w i s k , k t ó r e w p r z y s z ł o ś c i rady kalnie rozwiązałoby problem szkód w y r z ą d z a n y c h przez j e l e n i e w u p r a w a c h r o l n y c h i drzewostanach. Spotkanie z a k o ń c z y ł o się d y s k u s j ą g e n e r a l n ą , p o ś w i ę c o n ą p r o b l e m o m k o o r d y n a c j i prac b a d a w czych z zakresu ł o w i e c t w a w Polsce. Stwierdzono, ż e s p o t k a n i a o charakterze s y m p o z j u m n a u k o w e g o s ą w t y m c e l u bardzo przydatne, u m o ż l i w i a j ą c o w o c n ą w y m i a n ę p o g l ą d ó w i w y n i k ó w prac b a d a w czych. Postanowiono, ż e n a s t ę p n a konferencja tego t y p u o d b ę d z i e s i ę na p o c z ą t k u p r z y s z ł e g o r o k u . GUSTAW MATUSZEWSKI lecz r ó w n i e ż w b i e ż ą c e j pracy k ó ł ł o w i e c k i c h , a po nadto b ę d z i e d u ż ą p o m o c ą d l a w s z y s t k i c h o s ó b zajmujących się p r o b l e m a t y k ą prawa łowieckiego. ANTONI CZARNOWSKI J a n E d w a r d K u c h a r s k i „Befsztyk z b a w o ł u " . Czytelnik. W a r s z a w a 1978 r. Wydanie I . N a k ł a d 15320 egz. Z p e w n y m o p ó ź n i e n i e m sygnalizujemy ukazanie s i ę n o w e j k s i ą ż k i Jana E d w a r d a K u c h a r s k i e g o . Jest to z b i ó r o p o w i a d a ń , k t ó r e ł ą c z y w s p ó l n y element. Sam autor z r e s z t ą w e w s t ę p i e d o z b i o r a m ó w i : ,,1 tak s i ę s t a ł o , ż e do d z i ś w s z y s t k i e k s i ą ż k i , j a k i e napisa ł e m , m a j ą w t l e pola, lasy i w i e ś , ż e b r a k u j e w n i c h ś r o d o w i s k a m i e j s k i e g o . T a k jest i z t o m e m , k t ó r y l e ż y p r z e d T o b ą , C z y t e l n i k u . T e k i l k a n a ś c i e zapisa n y c h przeze m n i e h i s t o r i i ł ą c z y d o ś ć i s t o t n y element - w s z y s t k i e r o z g r y w a j ą s i ę na ś w i e ż y m p o w i e t r z u " . Daje s i ę s ł y s z e ć w t y c h s ł o w a c h p e w n ą p r z e k o r ę , k t ó r a dobrze c h r o n i autora p r z e d p r ó b ą t a k modne go w k r y t y c e ,,zaszufladkowania" pisarza do j a k i e j ś k a t e g o r i i . Bo c h o ć t ł e m prozy K u c h a r s k i e g o są, j a k sam m ó w i , pola, lasy i w i e ś - n i e jest p r z e c i e ż pisarzem , , w i e j s k i m " , c h o ć p e ł n o w n i e j l a s ó w , z w i e r z a i b r o n i - n i e jest pisarzem , , ł o w i e c k i m " . J a k i m w i ę c jest? Ja b y m p o w i e d z i a ł - d o b r y m , bo tylko t a k ą klasyfikację u z n a j ę , rozbijanie bowiem l i t e r a t u r y na n u r t y i s t m m y c z k i , c z y n i b y ć m o ż e z a d o ś ć b u c h a l t e r y j n y m a m b i c j o m , lecz niczego nie w y j a ś n i a . K u c h a r s k i m ó w i i r o n i c z n i e , ż e jest pisa rzem , , ś w i e ż e g o p o w i e t r z a " . W tej p r z e n o ś n i kryje s i ę p r z e k o n a n i e , ż e w s z e l k i e n a p r a w d ę w a ż n e spra w y w y m a g a j ą przestrzeni, historia - p e r s p e k t y w y , z a ś c z ł o w i e k o w i ł a t w i e j o d n a l e ź ć siebie w ciszy lasu niż w hałaśliwym, miejskim tłumie. Ten p r z y d ł u g i w y w ó d i mnie r ó w n i e ż pozwala w y ł g a ć s i ę o d o d p o w i e d z i na znajome m i p y t a n i e ,,czy to jest k s i ą ż k a m y ś l i w s k a " . P o w i e m t y l k o , ż e P o c z y n a j ą c o d r o k u 1963 P r e z y d i u m Rady N a rodowej w s p ó l n i e z Komitetem Frontu J e d n o ś c i N a r o d u o r g a n i z u j ą corocznie w K o z i e n i c a c h po ż y t e c z n ą i m p r e z ę p o d n a z w ą „ D n i Puszczy Kozie n i c k i e j " , s t a n o w i ą c ą pokaz r o z w o j u Z i e m i Kozie nickiej, jej s p o ł e c z n e g o dorobku i twórczości ludo w e j m i e s z k a i i c ó w . W r o k u 1978 D n i Puszczy K o z i e n i c k i e j t r w a ł y o d 5 do 12 listopada, przy c z y m przedostatni d z i e ń przeznaczono na , , D z i e ń M y ś l i w s k i " , z o r g a n i z o w a n y p o d h o n o r o w y m patronatem Prezesa W o j e w ó d z k i e j Rady Ł-owieckiej w R a d o m i u m g r . M a r i a n a M o z g a w y . W pracach p r z y organiza c j i tego D n i a w z i ę l i u d z i a ł p r z e d s t a w i c i e l e 12 k ó ł ł o w i e c k i c h , d z i e r ż a w i ą c y c h o b w o d y na terenie g m i ny K o z i e n i c e . O t w a r c i e i m p r e z y z a i n a u g u r o w a ł zjazd przedsta wicieli kół łowieckich w gmachu Urzędu Gminy, fioprzedzony p r z e m ó w i e n i e m k o l . M o z g a w y . N a s t ę p n i e z e b r a n i p r z e s z l i do sali k o n f e r e n c y j n e j , w której zlokalizowano w y s t a w ę trofeów łowiec k i c h , p o z y s k a n y c h na terenie Puszczy. W y s t a w a p r e z e n t o w a ł a s i ę d o ś ć s k r o m n i e , g d y ż nie w s z y s t k i e koła dostarczyły obiecanych e k s p o n a t ó w i cały cię ż a r j e j u r z ą d z e n i a s p o c z ą ł zasadniczo na b a r k a c h z a r z ą d ó w Kół Ł o w i e c k i c h ,,Szarik" w K o z i e n i c a c h i , . P r o c h " w P i o n k a c h oraz c z ł o n k a W R Ł w R a d o m i u k o l . Romana Ż u r o w s k i e g o . D o m i n o w a ł y na n i e j p a r o s t k i rogaczy s e l e k c y j n y c h , o r ę ż a d z i k ó w , b y ł o t e ż p a r ę w i e ń c ó w j e l e n i , spreparowane p t a k i ł o w n e i jako w y j ą t k o w a ciekawostka - ł e b łosia byka w m e d a l i o n i e , ( u p o l o w a n e g o na t e r e n i e Puszczy w latach o s i e m d z i e s i ą t y c h u b i e g ł e g o stulecia). M i mo n i e z b y t w i e l k i e j i l o ś c i e k s p o n a t ó w , c a ł o ś ć za wierała wiele ciekawych okazów i prezentowała się b a r d z o dobrze za co n a l e ż ą s i ę szczere s ł o w a uzna nia j e j o r g a n i z a t o r o w i k o l . P a w ł o w i D o b r z e n i e c kiemu. Po z w i e d z e n i u w y s t a w y uczestnicy zjazdu u d a l i s i ę do sal M u z e u m Regionalnego, w k t ó r y c h b y ł a e k s p o n o w a n a stara b r o ń m y ś l i w s k a . Z n a l a z ł y s i ę t a m w s p a n i a ł e eksponaty, o d p r y m i t y w n y c h s k a ł k ó w e k a ż do t r ó j l u f e k . O g l ą d a n o p r z e r ó ż n e systemy kurkowe, jak r ó w n i e ż p i ę k n e inkrustacje i grawer u n k i b r o n i w y k o n y w a n y c h na specjalne z a m ó wienie. Kolejnym p u n k t e m ,,Dnia M y ś l i w s k i e g o " b y ł o p o l o w a n i e (9 m i o t ó w ) na d r o b n ą z w i e r z y n ę w m ł o d n i k a c h na peryferiach miasta. O p r ó c z zaproszonych t y t u ł o w y b a w ó ł n i e ma n i c w s p ó l n e g o ze z m y ś l n ą , afrykańską bestią. S ą w i ę c te o p o w i a d a n i a bardzo r ó ż n o r o d n e p o d w z g l ę d e m t r e ś c i i n i e z w y k l e j e d n o r o d n e g d y b y roz p a t r y w a ć je p o d k ą t e m z a i n t e r e s o w a ń autora. K u c h a r s k i e g o interesuje w s p ó ł c z e s n o ś ć ale n i e t r a k t o w a n a ł a t w o , w y r y w k o w o i sporadycznie. Szu ka jej u w a m n k o w a ń w przeszłości, bo dopiero wte d y jest szansa na znalezienie k l u c z a do postaw i z a c h o w a ń w s p ó ł c z e s n y c h . Jego b o h a t e r o w i e n i e mają zwykle kłopotów z tożsamością, w przeciwień s t w i e do l u d z i z n o w y c h m i e j s k i c h ś r o d o w i s k , m a j ą j e d n a k k ł o p o t y z w e j ś c i e m w e w s p ó ł c z e s n o ś ć z ca- | M U m m I K M i M n l a ' (LJ) Dzień Myśliwski Puszczy Kozienickiej gości, wzięło w n i m u d z i a ł po d w ó c h przedstawi c i e l i k a ż d e g o k o ł a . R o z k ł a d b y ł d o ś ć s k r o m n y , ale u r o z m a i c o n y , p a d ł o b o w i e m 12 s z a r a k ó w , l i s , 2 kuropatwy i 3 bażanty. Polowanie prowadził kol. Franciszek W ó j c i k , k t ó r y t e ż z a s ł u ż e n i e z o s t a ł k r ó l e m . N a g a n k i d o s t a r c z y ł O c h o t n i c z y H u f i e c Pracy, d o w o d z o n y przez K o m e n d a n t a R e m i g i u s z a Ż a k a . Z lasu w r ó c o n o p o d D o m K u l t u r y , g d z i e r o l ę gospodarza o b j ą ł j e g o d y r e k t o r k o l . M i r o s ł a w M a te ra. N a specjalnie z b u d o w a n e j estradzie na u l i c y u ł o ż o n o t r a d y c y j n y pokot. M i s t r z t r ą b k i m y ś l i w s k i e j k o l . S t a n i s ł a w J ę d r z e j e w s k i o t r ą b i ł k o l e j n o wszyst k i e rodzaje z w i e r z y n y , po c z y m o d b y ł a s i ę dekora cja M e d a l a m i Z a s ł u g i Ł o w i e c k i e j 8 k o l e g ó w , k t ó r e j d o k o n a ł prezes W R Ł . S r e b r n y m M e d a l e m odzna czeni zostali k o l e d z y : E d w a r d N i p o c h o r s k i , Jerzy P i e n i ą ż e k i Roman Żurowski, a b r ą z o w y m S t a n i s ł a w B e d n a r s k i , Tadeusz P y r k o , S t a n i s ł a w S t ó j , Jerzy W a c ł i ł a c z e n k o i Franciszek W ó j c i k . Z k o l e i bardzo c z y n n y w s p ó ł o r g a n i z a t o r ,,Dnia M y ś l i w s k i e g o " i gospodarz tej z i e m i , z a s t ę p c a na c z e l n i k a G m i n y K o z i e n i c e , ob. Jan Ż a k w y g ł o s i ł referat na t e m a t y m y ś l i w s k i e . W g m i n i e tej tereny ł o w i e c k i e z a j m u j ą 83 tys. ha, w t y m 30 tys. ha sta n o w i ą lasy. P r o w a d z i na n i c h g o s p o d a r k ę 12 k ó ł ł o w i e c k i c h z W a r s z a w y , Radomia, P i o n e k i K o zienic. D o k o n a n a ostatnio i n w e n t a r y z a c j a w y k a z a ł a na obszarze Puszczy 110 j e l e n i , 3 ł o s i e , p o n a d 1000 sarn, o k o ł o 250 d z i k ó w , 180 l i s ó w i 50 c i e t r z e w i , z a ś na terenie p ó l g m i n y 10 tys. s z a r a k ó w , 16 tys. k u r o p a t w i 4800 b a ż a n t ó w . Ponadto w y s t ę p u j ą t u borsu k i , p i ż m a k i , przelotne d z i k i e g ę s i , g r z y w a c z e i s ł o n ki. W w y n i k u zmian zachodzących w środowisku przyrodniczym z a g r o ż o n e są jednak cietrzewie i d z i k i e k a c z k i , z w i ę k s z a s i ę natomiast stan s a m i dzików. łym b a g a ż e m przeszłości, k t ó r e g o b ą d ź nie chcą, b ą d ź nie p o t r a f i ą s i ę p o z b y ć . W l i r y c z n y m o p o w i a d a n i u , n a j l e p s z y m c h y b a w c a ł y m zbiorze ,,Echo w puszczy" b o h a t e r o w i e , k t ó r y c h ś w i a t n a g l e s i ę z a w a l i ł , z c z y m p o t r a f i l i s i ę p o g o d z i ć , u s i ł u j ą urato w a ć to co n i e m a m a t e r i a l n e j w a r t o ś c i , co jest n i e z m i e n n e i ponadczasowe - s w ą m i ł o ś ć do l e ś n y c h o b r z ę d ó w . P o l o w a n i e bez p s ó w , n a g a n k i i b r o n i t y l k o z p o z o m s p r a w i a n i e c o surrealistyczne w r a ż e nie, w istocie jest b o w i e m najczystszym w y r a z e m stosunku m y ś l i w e g o do p r z y r o d y . T o jest j u ż g r a o r a t o w a n i e w ł a s n e j o s o b o w o ś c i a nie s e n t y m e n t a l ne u l e g a n i e starym n a w y k o m . T r a d y c j a historyczna czy m i t n a w e t - zdaje s i ę mówić Kucharski - utmdnia b y ć m o ż e wygodne u s a d o w i e n i e s i ę w ż y c i u , ale bez n i e j , w s z e l k i e na sze d z i a ł a n i a n o s z ą t y m c z a s o w y charakter. Potrze b i e m i t u u l e g a j ą n i e t y l k o ,,wysadzeni z s i o d ł a " , w n a s t ę p n y m o p o w i a d a n i u ,,Legendy" z w y c z a j n y , szary c z ł o w i e k t w o r z y na u ż y t e k n i e l i c z n y c h s ł u c h a czy s w ó j w ł a s n y m i t ż o ł n i e r z a spod K o ł o b r z e g u . P o z b a w i o n y ż y c i o r y s u sam go konstruuje i sam zaczyna w e ń w i e r z y ć . T a k m u ż y ć ł a t w i e j . C z y t a j ą c te o p o w i a d a n i a odnosi s i ę c h w i l a m i w r a ż e n i e , ż e o w e p r z y r o d n i c z e t ł o jest t y l k o z r ę c z nym kamuflażem, że p e ł n i tylko s ł u ż e b n ą rolę wo bec t r e ś c i , k t ó r e autor z a m i e r z a p r z e k a z a ć c z y t e l n i kowi. „ P o strzale b y k r u n ą ł ł b e m w b a g n o i z n i e m c h o m i a ł " - to jest p i e r w s z e z d a n i e z o p o w i a d a n i a ,,Cztery ż y c i o r y s y " . C z y t e l n i k s p o d z i e w a ł b y s i ę za tem j a k i e j ś d l a j e d n y c h b a n a l n e j , d l a i n n y c h b y ć m o ż e c i e k a w e j , ale jeszcze j e d n e j h i s t o r y j k i o m y ś l i w s k i c h e m o c j a c h na r y k o w i s k u , j a k i c h napisano setki. T y m c z a s e m p o l o w a n i e p o l o w a n i e m , a K u c h a rskiego i n t e r e s u j ą l u d z i e j a k i c h p r z y tej o k a z j i m o ż n a s p o t k a ć . I j u ż m a m y cztery ż y c i o r y s y l u d z i z w i ą zanych z lasem, ż y c i o r y s y t r u d n e i t y p o w e d l a p o w o j e n n y c h lat. W lesie odnajduje narrator k a w a ł p o l skiej h i s t o r i i , osobistych d r a m a t ó w k t ó r e b y ł y u d z i a - W n a d c h o d z ą c y m sezonie m y ś l i w i i s ł u ż b a l e ś n a z a m i e r z a j ą z a k ł a d a ć sztuczne g n i a z d a d l a k a c z e k oraz szereg n o w y c h p ó ł e k ł o w i e c k i c h p o d u p r a w ę z i e m n i a k ó w , ł u b i n u , owsa i mieszanek paszowych, d ą ż ą c do z w i ę k s z e n i a ilości j e l e n i , s a m , z a j ę c y i b a ż a n t ó w , p r z y z a c h o w a n i u obecnej i l o ś c i d z i k ó w i b o r s u k ó w . Projektuje się objąć c a ł k o w i t ą ocłironą c i e t r z e w i e , k t ó r y c h i l o ś ć w y r a ź n i e maleje. S z k o d l i w y w p ł y w na stan k a c z e k w y w i e r a p r z e p ł y w a j ą c a przez P u s z c z ę rzeczka Z a g o ż d ż o n k a , z a t r u w a n a przez ś c i e k i z a k ł a d ó w p r z e m y s ł o w y c h . Po c z ę ś c i oficjalnej n i ż e j p o d p i s a n y w y g ł o s i ł ga w ę d ę myśliwską; n a s t ę p n i e odbył się konkurs dla sympatyków łowiectwa spośród publiczności. Każ dy c h ę t n y w y c i ą g a ł k a r t k ę z p y t a n i a m i i o d p o w i a d a ł na n i e . P a n o w a ł a p r z y t y m o g ó l n a w e s o ł o ś ć , g d y ż odpowiedzi b y w a ł y często w r ę c z humorystyczne. Imprezę zakończył bal myśliwski, w którym wzię ł o u d z i a ł p o n a d 200 o s ó b . R e a s u m u j ą c ,,Dzień M y ś l i w s k i " w Kozienicach b y ł i m p r e z ą ze w s z e c h m i a r u d a n ą . Jego o r g a n i z a t o rzy w p e ł n i z a s ł u ż y l i na u z n a n i e i w d z i ę c z n o ś ć c z ł o n k ó w 12 k ó ł ł o w i e c k i c h - gospodarzy Puszczy Kozienickiej. W i m p r e z i e tej w z i ą ł u d z i a ł w charakterze fotore portera r e d a k t o r n a c z e l n y , , Ż y c i a R a d o m s k i e g o " ob. Bronisław Duda, dzielnie dotrzymujący kroku my ś l i w y m . Jego c i e k a w e z d j ę c i a i l u s t r o w a ł y j u ż n i e j e d n o k r o t n i e stronice tego d z i e r m i k a , a informacje p o m o g ł y m y ś l i w y m w p r o p a g o w a n i u i c h ochroniar skiej działalności. LEOPOLD POMARNACKI l e m j e d n e g o p o k o l e n i a . B y k p o z o s t a ł na uboczu. I prawie w k a ż d y m ,,myśliwskim ' opowiadaniu K u c h a r s k i e g o w c h o d z i c z y t e l n i k w f i k c y j n y las z narratorem a odnajduje w n i m miast zwierzyny h i s t o r i ę w p r z e d z i w n y i p r a w d z i w y s p o s ó b splecio ną z teraźniejszością. Do czego w i ę c K u c h a r s k i e m u potrzebna jest strzelba i m y ś l i w s k i e k w i p u n e k ? Kajak, w ę d k a czy po prostu p l e c a k i p a r a b u t ó w ? O b s e r w u j ą c ś w i a t i l u d z i , , g d z i e ś z P o l s k i " , z p o l a , z lasu, w i d z i chyba w i ę c e j i l e p i e j n i ż b y m ó g ł dostrzec z o k i e n warsza wskiego domu. Wszystkie b o w i e m w a ż n e , powojen ne decyzje z a p a d a ł y w miastach, r e a l i z o w a ł y s i ę j e d n a k poza n i m . P a m i ę t a j m y , ż e nasza m i e j s k o ś ć , m i e j s k o ś ć c h ł o p s k i e g o p r z e c i e ż s p o ł e c z e ń s t w a jest d o ś ć ś w i e ż e j d a t y i jeszcze nie o k r z e p ł a na tyle b y w t y m bezpostaciowym k ł ę b o w i s k u m o ż n a b y ł o dostrzec c o k o l w i e k co m i a ł o b y w a l o r a u t e n t y z m u . L u d z i a u t e n t y c z n y c h i i c h autentyczne p r o b l e m y spotyka K u c h a r s k i na w s i , w l e ś n i c z ó w c e , na d r o dze. N i e opisuje w s i z j e j p r o b l e m a m i i dlatego n i e jest pisarzem , , n u r t u w i e j s k i e g o " , opisuje c z ł o w i e ka m i e s z k a j ą c e g o t a m od p o k o l e ń , który z p o w o d z i zmian jaka n a ń spadła, usiłuje wyłowić i zatrzymać prawdziwe wartości. Autor pokazuje ludzi tak j a k i zwierzęta, w ich,,naturalnym środowisku", w któ r y m k a ż d y fałsz, k a ż d e n i e a u t e n t y c z n e z a c h o w a n i e szybko w y c h o d z i na j a w . K o n i o k r a d n i e b u d z i s p r z e c i w u , jest p r z e c i e ż f r a g m e n t e m k r a j o b r a z u , e l e m e n t e m w i e j s k i e j r z e c z y w i s t o ś c i , ma swoje za sady i swoje racje. Jest po prostu k o n i o k r a d e m i n i e u s i ł u j e b y ć n i k i m i i m y m . Jest c z ł o w i e k i e m , b u d z i w i ę c nasze z a i n t e r e s o w a n i e . Tak w i ę c w tych kilkunastu opowiadaniach, p e ł nych o b r a z ó w pól, ł ą k , rzek i lasów, z pozom t y l k o i d y l l i c z n y c h , w i d a ć spory k a w a ł e k naszej w c z o r a j szej h i s t o r i i i d u ż y k a w a ł d n i a dzisiejszego. W s z a k historia s k ł a d a s i ę z l o s ó w i d o z n a ń p o s z c z e g ó l n y c h jednostek. ROBERT TERENTJEW F> xxx lat KŁ „Jeleń" z Dębna Lubuskiego Koliba „Cyranka". Widoczny k a m i e ń , n a k t ó r y m umiesz czono p a m i ą t k o w ą tablicę I I N a grobach zmar łych k o l e g ó w złożo no kwiaty Nadleśniczy Marian Izydorsiii dolionufe Koło Ł o w i e c l c i e , , J e l e ń " przy W y t w ó r n i U r z ą d z e ń K o m u n a l n y c l i ,,Presko" w D ę b n i e L u b u s k i m o b c h o d z i ł o n i e d a w n o t r z y d z i e s t ą r o c z n i c ę swego i s t n i e n i a . W p o c z ą t k a c h listopada 1948 r o k u p o w o ł a n o do ż y c i a p i e r w .sze w b y ł y m p o w i e c i e c h o j e ń s k i m K o ło Ł o w i e c k i e N r 1 w D ę b n i e . Z a ł o ż y cielami Koła byli, między innymi, nie ż y j ą c y j u ż dr Piotr Fronczak, c z ł o w i e k w i e l k i e g o serca i w s p a n i a ł y m y ś l i w y , p ó ź n i e j s z y d y r e k t o r K l i n i k i Pe diatrycznej w Szczecinie oraz Jan Baczewski, b y ł y d z i a ł a c z polityczny w N i e m c z e c h w latach 1919-1939, a o d 1952 r o k u p o s e ł na Sejm PRL. W 1960 r o k u K o l o p r z y j ę ł o n a z w ę : Koło Ł o w i e c k i e , , J e l e ń " w D ę b n i e , a wzrost j e g o s z e r e g ó w s p o w o d o w a ł w d w a lata p ó ź n i e j p o d z i a ł K o ł a . N o wo p o w s t a ł e przyjęło n a z w ę ,,Dzik". Dalsza d z i a ł a l n o ś ć „ J e l e n i a " o p i e r a ł a s i ę na 17 p o z o s t a ł y c h w m a c i e rzystym Kole c z ł o n k a c h , k t ó r z y go s p o d a r o w a l i w 3850 ha l a s ó w i na 6315 ha p ó l . Pomimo n i e w i e l k i c h ś r o d k ó w b u d ż e t o w y c h nie z a n i e d b y w a n o dzia łalności propagandowej wśród mło dzieży z okolicznych szkół, organizu j ą c w s p ó l n e akcje d o k a r m i a n i a oraz zwalczania k ł u s o w n i c t w a . Działal n o ś ć gospodarcza w t y m okresie k o n c e n t r o w a ł a s i ę na u p r a w i e p o l e t e k k a r m o w y c h oraz z a g o s p o d a r o w a n i u o b w o d u . W y b u d o w a n o w t e d y 8 am bon i 8 p a ś n i k ó w z lizawkami. 6 odsłonięcia tablicy H^spóine zdjęcie na tle pomnika złożonego w hołdzie przyrodzie Lata s i e d e m d z i e s i ą t e r o z p o c z y n a j ą ,,zloty o k r e s " w d z i a ł a l n o ś c i K o ł a . Z inicjatywy ó w c z e s n e g o przewodni czącego, W i e s ł a w a Tylmana powzięto u c h w a ł ę o budowie koliby myśliw skiej w sercu o b w o d u l e ś n e g o nad j e z i o r e m C z a p l e . Decyzja o b u d o w i e k o l i b y z a p a d ł a w k w i e t n i u 1971 r., a już w lipcu tegoż roku odbyło się uroczyste jej o t w a r c i e z u d z i a ł e m m y ś l i w y c h , i c h r o d z i n oraz zaproszonych gości. W 1975 r. z a a n g a ż o w a n o e t a t o w e g o s t r a ż n i k a ł o w i e c k i e g o oraz z a k u p i o n o s a m o c h ó d ciężaro%vy, k t ó r y r o z w i ą z a ł szereg transportowych kłopotów Koła., 1 wreszcie rok 1978, rok p o d s u m o w a n i a 30-letniej działalności Koła. A b y g o d n i e u c z c i ć ten j u b i l e u s z oraz p a m i ę ć tych, k t ó r z y w c i ę ż k i c h prze cież latach powojennych organizo w a l i d z i e ń po d n i u n o w ą , d e m o k r a t y c z n ą s p o ł e c z n o ś ć m y ś l i w s k ą , uroczys tości r o z p o c z ę t o z ł o ż e n i e m w i e ń c ó w na g r o b a c h z m a r ł y c h k o l e g ó w - m y ś l i wych. N a s t ę p n i e o d b y ł o się o d s ł o n i ę c i e t a b l i c y p a m i ą t k o w e j k u czci ojczystej przyrody, k t ó r e g o d o k o n a ł n a d l e ś n i czy, M a r i a n I z y d o r s k i . K u l m i n a c y j n y m p u n k t e m uroczys tości b y ł o w r ę c z e n i e przez z a s t ę p c ę przewodniczącego Zarządu Wojewó dzkiego PZŁ w Gorzowie W l k p . Fran ciszka K o w a l c z y k a na r ę c e p r z e w o d - W. Bogusiewicz przekazuje sztandar w ręce pocztu n i c z ą c e g o Koła, W a l d e m a r a Bogusiew i c z a p i ę k n e g o sztandaru. Wszyscy obecni mogli się t a k ż e z a p o z n a ć z wy ł o ż o n ą w tyra czasie po raz p i e r w s z y , a p r z y g o t o w a n ą na t ę w ł a ś n i e o k a z j ę k r o n i k ą K o ł a . W r ę c z o n o r ó w n i e ż pa m i ą t k o w e p l a k i e t k i . W czasie u r o czystości c z ł o n k o w i e Koła w liczbie 32 w y s t ą p i l i w m u n d u r a c h o r g a n i z a cyjnych. Na z a k o ń c z e n i e o d b y ł się b a l , k t ó r y na d ł u g o zostanie w p a m i ę c i jego u c z e s t n i k ó w . Godzi się w tym miejscu podkreślić, iż s p o ł e c z n a praca w Kole Ł o w i e c k i m sztandarowego „ J e l e ń " p r z e b i e g a zawsze w atmosfe rze p e ł n e g o z r o z u m i e n i a swej r o l i w ś r o d o w i s k u i opiera s i ę n i e t y l k o na w z o r o w e j w s p ó ł p r a c y c z ł o n k ó w Kola To, czego d o k o n a n o b o w i e m w m i n i o n y m 3 0 - l e c i u jest z a s ł u g ą nie t y l k o m y ś l i w y c h , ale i p o z y s k a n y c h w t y m czasie s o j u s z n i k ó w i s y m p a t y k ó w stałych pomocników w kultywowaniu p i ę k n y c h t r a d y c j i ł o w i e c k i c h oraz p r o w a d z e n i u nowoczesnej gospodar k i ł o w i e c k i e j , zgodnie z potrzebami gospodarki narodowej i wymogami ochrony przyrody. DROP w POLSCE w 1978 roku ANDRZEJ BERESZYŃSKI, ZBIGNIEW JAMIOŁKOWSKI A r e a ł w y s t ę p o w a n i a i stan l i c z b o w y d r o p i na c a ł y m t e r y t o r i u m z a j m o w a n y m przez t e n g a t u n e k (od P ó ł w y s p u P i r e n e j s k i e g o i p ó ł n o c n o - z a c ł i o d n i ą A f r y k ę po z a c ł i o d n i ą Azję) u l e g a j ą g w a ł t o w n e m u zmniejszeniu tak, iż ptakom t y m grozi c a ł k o w i t a zagłada. Proces w y m i e r a n i a d r o p i , z a z n a c z a j ą c y s i ę w p o ł o w i e u b i e g ł e g o w i e k u , na p r z e ł o m i e X I X i X X stulecia u l e g ł g w a ł t o w n e m u przyspieszeniu i t r w a n a d a l , ostatnio z a ś p r z e b i e g a w z a s t r a s z a j ą c o szyb k i m tempie. Drop od stuleci nie w y s t ę p u j e j u ż jako ptak l ę g o w y w Szwajcarii, Szwecji, Finlandii i Da n i i , n i e c o j j ó ź n i e j o p u ś c i ł W y s p y Brytyjskie, a w c i ą g u ostatnich d z i e s i ę c i o l e c i w y c o f a ł s i ę z t e r e n ó w l ę g o w y c h Francji, Włoch, Grecji, A l b a n i i i RFN. W B u ł g a r i i i J u g o s ł a w i i ostatnio p r a w d o p o d o b n i e już się t a k ż e nie g n i e ź d z i . Drop, jako ptak l ę g o w y z a c h o w a ł s i ę w E u r o p i e jeszcze w P o r t u g a l i i , H i s z p a n i i , A u s t r i i , N R D , C z e c h o s ł o w a c j i , Polsce, R u m u n i i , na W ę g r z e c h i w Z w i ą z k u R a d z i e c k i m . Z infor m a c j i p r z e d s t a w i o n y c h przez G r a c z y k a (1978) w y nika jednak, ż e l i c z e b n o ś ć dropia w N R D w latach 1940-1975 z m n i e j s z y ł a s i ę o 8 0 % , w A u s t r i i w t y m s a m y m okresie o 87°/o, na W ę g r z e c h o 6 2 % , w Cze c h o s ł o w a c j i w ; a t a c h 1936-1973 o 7 5 % , w R i i m u n i i w l a t a c h 1955-1976 o 73% i w Polsce w l a t a c h 1938-1975 o 7 8 % . T e m p o s p a d k u l i c z e b n o ś c i d r o p i w Polsce jest zatem o d b i c i e m o g ó l n o e u r o p e j s k i e j t e n d e n c j i w y m i e r a n i a tego g a t u n k u . Stan l i c z b o w y d r o p i w Polsce na przestrzeni ostat n i c h 40 l a t p r z e d s t a w i a ryc. 1. L i c z e b n o ś ć d r o p i w Polsce w 1978 r o k u w p o r ó w n a n i u do okresu p r z e d w o j e n n e g o z m n i e j s z y ł a s i ę o 91,4%. W u b i e g ł y m w i e k u , d r o p w o d n i e s i e n i u do w s p ó ł czesnych g r a n i c p a ń s t w a p o l s k i e g o , w y s t ę p o w a ł p r z y p u s z c z a l n i e w o d p o w i e d n i c h b i o t o p a c h w ca ł y m k r a j u , c h o ć na z n a c z n y m areale i w d u ż y m Występowanie dropi w Polsce w latach s k u p i e n i u t y l k o w W i e l k o p o l s c e i na Pomorzu Za chodnim. N a p o c z ą t k u X X w i e k u drop w W i e l k o p o l sce b y ł jeszcze na n i e k t ó r y c h s t a n o w i s k a c h t a k pospolity, ż e n p . na p o l a c h w z d ł u ż l i n i i k o l e j o w e j P o z n a ń - O p a l e n i c a (39 k m ) prof. J. S o k o ł o w s k i spo t y k a ł co n a j m n i e j trzy stada z ł o ż o n e z 10-30 o s o b n i k ó w . O b e c n i e na t y m t e r e n i e d r o p w y g i n ą ł c a ł k o w i cie. I n t e r e s u j ą c e jest, ż e w ó w c z a s d r o p g n i e ź d z i ł s i ę r ó w n i e ż t u ż p o d Poznaniem w o k o l i c y P l e w i s k i Tar nowa P o d g ó r n e g o . W całym regionie Wielkopolski, s k u p i a j ą c y m do d z i ś p o ł o w ę r o d z i m e j p o p u l a c j i tego g a t i m k u , w 1963 r o k u ( Z i ó ł k o w s k i - 1 9 6 4 ) a r e a ł z a j m o w a n y przez d r o p i e w y n o s i ł o k o ł o 120 000 ha, p r z y z a g ę s z c z e n i u 1,6 o s o b n i k a na 1000 ha, w 1975 r o k u o k o ł o 90 000 ha, przy z a g ę s z c z e n i u 0,7 osobni ka na 1000 ha ( B e r e s z y ń s k i - 1977), a w 1978 r o k u w e d ł u g p r z e p r o w a d z o n y c h przez nas obserwacji, j u ż t y l k o 80 000 ha, p r z y z a g ę s z c z e n i u c z t e r o k r o t n i e m n i e j s z y m , n i ż p r z e d 15 laty. Z a g ę s z c z e n i e to obec n i e w y n o s i 0,4 osobnika na 1000 ha. N a obszarze z a j m o w a n y m przez d r o p i e w W i e l k o p o l s c e , p r z y p a da w i ę c 1 d r o p na 2500 ha. N a l e ż y p o d k r e ś l i ć , ż e j e ś l i p r z e d 15 l a t y l i c z e b n o ś ć d r o p i w W i e l k o p o l s c e w y n o s i ł a 188 o s o b n i k ó w , to w 1978 r o k u ż y ł o i c h t a m j u ż t y l k o 29, a w c a ł y m k r a j u 56 o s o b n i k ó w . Stan liczt>owy d r o p i w 1978 r o k u w p o s z c z e g ó l n y c h w o j e wództwach przedstawiał się następująco: - w o j . p o z n a ń s k i e i l e s z c z y ń s k i e - 18 o s o b n i k ó w , woj. gorzowskie - 9 osobników, woj. zielonogórskie - 11 o s o b n i k ó w , w o j . s z c z e c i ń s k i e - 18 o s o b n i k ó w . Rozsiedlenie d r o p i w Polsce w latach 1963 i 1978 przedstawia ryc. 2. Podczas g d y jeszcze w 1963 r o k u d r o p g n i e ź d z i ł s i ę w Polsce na 20 s t a n o w i s k a c h , to obecnie zajmuje w okresie l ę g o w y m t y l k o 5 stanowisk. B i o r ą c p o d u w a g ę lata 1938 i 1963 w i d a ć , ż e zmniejszenie s i ę o p o ł o w ę liczby żyjących dropi, d o k o n a ł o s i ę w c i ą - ntr, rivt Stan liczbowy iiss LATA my rri', vrm dropi w Polsce gi4 25 lat. K o l e j n e zmniejszenie o p o ł o w ę w n a s t ę p n y m b a d a n y m etapie t r w a ł o j u ż k r ó c e j , b o w i e m d o k o n a ł o s i ę w c i ą g u 11 l a t (1963 r. i 1972 r.). Z a o b s e r w o w a n y w ostatnich latach k o l e j n y spadek d o k o ń c z e n i e na stronie 12 196311978 1078 r 1963 r • liczba osobników ne smnewiskccf -»~ iiciac cscbr.tków zaict^.ncych tcowych • liczbc cscbnikCi* oc stcncwiskcch liezbc cscb^iKÓw lęgcwych icictującycf' Smcjc Ooiwiadczaina Hodowli Dmpi IZS AU w Pamniu 7 Gdy ciężko było ludziom..* FOT. I IF.NRYK BIAŁAS T T A D F U S Z B l I D Z I Ń S K ^ ^ .•w K i l k a razy tej zimy p r z y s z ł o s i ę z m i e r z y ć c z ł o w i e k o w i z p r z y r o d ą . P a m i ę t a m y dobrze. W wielometrowych zaspach ś n i e ż n y c h , na ł ą c z n e j przestrzeni setek k i l o m e t r ó w z n i e r u c h o m i a ł y p o c i ą g i i samochody. Wiele m i e j s c o w o ś c i o d d ę tych z o s t a ł o od reszty Icraju. N a pewien czas m u s i a ł a u s t a ć praca w portach. n i e k t ó r y c h zaldadach pracy, s z k o ł a c h . T a m , d o k ą d nie z d o ł a ł y p r z e d r z e ć s i ę transporty w ę g l a ze Ś l ą s k a - c h ł ó d z a w i t a ł do m i e s z k a ń . C a ł y m i tygodniami t r w a ł a n i e u s t ę p l i w a w a l k a z ż y w i o ł e m . O dotiircie do chorych, o ogrzanie szpitali, o dostarczenie ż y w n o ś c i i o p a ł u do w i e l k i c h aglomeracji miejskich i p r z e m y s ł o w y c h . Z m a g a j ą c y s i ę z k l ę s k ą l « d z i e nie m y ś l e l i jednak tylko o sobie. Z r ó ż n y c h stron p o d n o s i ł y s i ę apele o n i ^ e n i e pomocy dziko ż y j ą c y m z w i e r z ę t o m , ś m i e r t e l n i e z a g r o ż o n y m przez w y j ą t k o w e zimno, g ł ó d i d r a p i e ż n i k i , J a k zwykle w takich chwilach p i e r w s i pospieszyli na ratunek m y ś l i w i , l e ś n i c y i w s p ó ł p r a c u j ą c a z nimi na c o d z i e ń m ł o d z i e ż szkolna. Z n a j w i ę k s z y m trudem d o w o ż o n o do l a s ó w i na pola k a r m ę , o d ś n i e ż a n o p a ś n i k i i budki, przecierano do nich d r o g ę dla zwierzyny. Nikt w tym czasie nie m y ś l a ł o robieniu z d j ę ć i zapewne dlatego te, k t ó r e tu przedstawiamy nie m ó w i ą wszystkiego o trudzie tych, k t ó r z y starali s i ę n i e ś ć z w i e r z ę t o m najbardziej e f e k t y w n ą pomoc. Warta i r ó w n i e d o s k o n a ł y pies, j e j brat, T u m r y . w ł a s n o ś ć k u z y n a . W p e w n y m m i e j s c u s t ó j k a : stoją oba psy. P o d c h o d z i m y z k u z y n e m , psy { ( o d c i ą g a j ą - t r o c h ę j a k o ś d z i w n i e - za c h w i l ę o p i e r a j ą s i ę p r a w i e nosa m i o w i e l k i k r z a k ł o z y . N a s t a w i e n i j e s t e ś m y na pardwy, a tu j a k o ś nietypowo... Zachodzimy krzak z o b u stron, b y m i e ć m o ż n o ś ć s t r z a ł u na w s z y s t k i e strony. N a g l e z k r z a k a w y s k a k u j e m o c n o j u ż w y b i e lały z a j ą c - b i e l a k i tak j a k o ś niefortunnie, że Tumry skacze i c h w y t a go za k a r k . O c z y w i ś c i e obaj inter w e n i u j e m y w o b r o n i e z a j ą c a - z a j ą c jest w o l n y i lekko słaniając się uchodzi w pobliskie krzaki. W a r t a j a k o ś ze s p e c j a l n y m z a i n t e r e s o w a n i e m pa trzy na tego z a j ą c a , ale n i e z w r a c a m na n i ą u w a g i ubawiony s ł u c h a n i e m reprymendy, kierowanej przez k u z y n a do p s a - w i n o w a j c y . - Ż e : porządny pies n i e z w r a c a u w a g i n a z a j ą c a , ż e to n i e d l a n i e g o z w i e r z y n a , ż e to w s t y d , i t d , i ż e za n a s t ę p n y m razem dostanie l a n i e ! " N a g l e z a u w a ż a m , ż e W a r t y n i e ma, a za c h w i l ę s ł y s z ę w z y w a j ą c e m n i e na p o m o c s k o m l e n i e od strony, g d z i e p o b i e g ł w y r w a n y z k u f y T u m r e g o z a j ą c . I d z i e m y tam z k u z y n e m i zastajemy W a r t ę n a d d o d u s z o n y m j u ż z a j ą c e m - bardzo, ale to bardzo z a d o w o l o n ą z siebie. N i e w ą t p l i w i e z o r i e n t o w a ł a s i ę z r u c h ó w z a j ą c a , ż e jest o n mocno przyduszony, ż e d a l e k o n i e p ó j d z i e . P o b i e g ł a , zaraz za k r z a k a m i go z ł a p a ł a - jeszcze go raz za k a r k i - k o n i e c . J a k o ś to jej z t y c h p o w o d ó w u s z ł o n a sucho. A l e t a k i e z ł a p a n i e i zaduszenie z a j ą c a , to nie b y l e frajda d l a k a ż d e g o psa. T o t e ż W a r c i e z a c h c i a ł o s i ę u r o z m a i c i ć dotychczasowy r e p e r t u a r e m o c j i m y ś l i w s k i c h i p o b a w i ć t r o c h ę z z a j ą c z k a m i . W s z a k jej za to w c a l e n a w e t n i e skarcono. N i e s t e t y j e d n a k w k r o c z y ł e m zaraz b m t a l n i e z k u r a c j ą o d w y k o w ą . Jedno lanie, d m g i e i . . . N i e d ł u g o potem p o l u j ę z M i e c z y s ł a w e m Skal s k i m " ) - u niego, w R y k a c h p o d D ę b l i n e m . P. M i e c z y s ł a w zna doskonale W a r t ę i w i e o j e j ostatnich w y b r y k a c h z z a j ą c a m i i m o i m p r z e c i w działaniu. J u ż k u r y i u gospodarza, i u m n i e p r z y z w o i c i e o b c i ą ż a j ą t r o k i i jest t a k i obrazek. W a r t a , k t ó r a w p e ł n y m galopie o k ł a d a ł a d o t ą d pole, zwalnia n a g l e b i e g , z a t r z y m u j e s i ę - to n i e jest s t ó j k a - ale stoi i z p r z e c h y l o n ą l e k k o g ł o w ą patrzy na m n i e . W tej c h w i l i , o m a ł y k r o k za n i ą , wstaje - p o w o l i zając i j a k o ś ociężale odbiega w najbliższe krzaki. No, m u s i a ł w s t a ć i w y n i e ś ć s i ę s t ą d , b o pies stał p r a w i e na n i m , c h o ć n i e z d r a d z a ł najmniejszej ochoty z a a t a k o w a n i a go. - A l e ż ta pana W a r t a i n t e l i g e n t n a - ś m i a ł s i ę gospodarz - p r z e c i e ż ona doskonale c z u ł a tego z a j ą c a , bo m u wprost s t a ł a na o m y k u , ale c h c i a ł a k o n i e c z n i e p o k a z a ć p a n u , ż e j ą t e n z a j ą c nic a nic nie o b c h o d z i , ż e nie z w r a c a na n i e g o ż a d n e j u w a g i . Bażant - kura Fot. WŁODZIMIERZ PUCHALSKI Zapach dubelta J e d e n z c z o ł o w y c h m y ś l i w y c h w ś r ó d pisarzy, t u d z i e ż - b o to spod t e g o ż kapelusza z p i ó r k i e m - j e d e n z n a j w i ę k s z y c h pisarzy w ś r ó d m y ś l i w y c h , rela c j o n u j ą c swoje p i e r w s z e w ż y c i u p o l o w a n i e n a c i e t r z e w i e , tak pisze w p e w n y m m i e j s c u : ,,...poczuwszy z a p a c h c i e t r z e w i a (to p o c z u ł pies A u t o r a ) - o i l e ż z a p e w n e silniejszy n i ż zapach k u r o p a t w y - m u s i a ł p r z y p u s z c z a ć , ż e trafiliśmy na j a k i e ś olbrzymie stado..." ^ D a w n o s i ę t a k nie u b a w i ł e m , j a k p o p r z e c z y t a n i u tego o p o w i a d a n i a . P r z y p o m n i a ł y m i s i ę n a w e t d a w ne czasy, k i e d y to z a c z y t y w a ł e m s i ę p o w i e ś c i a m i o I n d i a n a c h łCarola M a y a ( W i n n e t o u i i n n e * ' . M a ł o tego. N i e u j a w n i o n y , ale c y t o w a n y t u A u t o r podaje w k o ń c u o p o w i a d a n i a r o z k ł a d tego d n i a p o l o w a n i a w d w i e strzelby, a m i a n o w i c i e : „ 5 9 ( p i ę ć d z i e s i ą t dziewięć!) cietrzewi, 5 k r z y ż ó w e k , 4 cyranki i 2 k u l o n y " . To z n ó w p r z y p o m r u a ł o m i , j a k p e w i e n miły kawalarz o p o w i a d a ł swoim cierpliwym słucha czom, j a k to o n o g n i ś p o l o w a ł r z e k o m o w Afryce. N i e bardzo m u w p r a w d z i e w i e r z o n o , a w s z c z e g ó l 10 n o ś c i w to, ż e p e w n e g o r a n k a z a b i ł 3 (trzy) l w y , h i p o p o t a m a i strusia. No, ale j e ś l i c h o d z i o poruszony t u temat, c z y l i o n i e u c h w y t n y dla p o w o n i e n i a l u d z l d e g o z a p a c h z w i e r z y n y , to n i e jest o n absolutnie f u n k c j ą w i e l k o ś c i zwierza, czy p t a k a . (Na m a r g i n e s i e : co b y to b y ł a n p . za m a k a b r a w o k ó ł stada słoni!?) G d y b y z a p a c h b y ł f u n k c j ą w i e l k o ś c i , to np. zapach p r z e p i ó r k i czy b e k a s i k a b y ł b y t a k n i k ł y , ż e j e d y n i e z p s a m i o najfen o m e n a l n i e j s z y m w ę c h u m o ż n a b y b y ł o na te ptaszIci p o l o w a ć , a t a k w c a l e n i e jest. P o l o w a ł e m z p s a m i sporo i z m o i c h o b s e r w a c j i w y n i k a , ż e zapachy z w i e r z y n y r ó ż n i ą s i ę bardzo m i ę d z y s o b ą i pies d o s k o n a l e zdaje sobie s p r a w ę z tego, co za z w i e r z y na jest p r z e d n i m i co o n w y s t a w i a s w e m u p a n u . Pies n i e peszy s i ę b y n a j m n i e j c z u j ą c zapach s a m czy n a w e t ł o s i a , a w i e j e do m y ś l i w e g o , g d y poczuje willia. A oto p r z y k ł a d y : P o l o w a ł e m k i e d y ś z moim kuzynem, Karolem O r ł o s i e m , na p a r d w y . Mszar „ p r z e c z e s y w a ł y " m o j a J e c h a l i ś m y z m o i m d a w n y m p r z y j a c i e l e m , Roma n e m Z a b o r o w s k i m , d o s k o n a ł y m m y ś l i w y m , do Jaro s ł a w a Potockiego, g d z i e m i e l i ś m y z a p o l o w a ć na k a c z k i na jeziorze W y g o n o w s k i m . Po drodze j e d nak, za L a c h o w i c z a m i , z a t r z y m a l i ś m y s i ę na bar dziej a t r a k c y j n e p o l o w a n i e . M i e l i ś m y m i a n o w i c i e z a p o l o w a ć na bekasy i dubelty na znanym z dubelcich n a l o t ó w b ł o c i e . P o n i e w a ż d l a m e g o s ł y n n e g o w p r z y s z ł o ś c i Sira b y ł o to p i e r w s z e z e t k n i ę c i e s i ę z d u b e l f a m i i b e k a sami, p o s t a n o w i ł e m , b y z a c z ą ł to p o l o w a n i e sam, a n i e ,,przy b o k u " W a r t y . W a r t a w i ę c na p o c z ą t k u p o l o w a n i a z o s t a ł a n a furmance, na b r z e g u biłota, p o d u w a ż n ą o p i e k ą furmana. Bardzo s i ę j e j to oczy wiście nie p o d o b a ł o . D o k ł a d n i e p o d w i a t r w e s z l i ś m y na b ł o t o . Pusz czam Sira. M o ż e d w i e ś c i e m e t r ó w od b r z e g u p i e r w sza s t ó j k a . P o d c h o d z ę . , , C z r i - c z r i " - b e k a s . S t r z a ł . A p o r t e , Sir! D r a g a , trzecia s t ó j k a . Sir c h o d z i , j a k b y to b y ł o nie p i e r w s z e , a sto p i e r w s z e j e g o p o l o w a n i e na b e k a s y n a b ł o c i e . M a m y j u ż z R o m k i e m po cztery, czy p i ę ć l > e k a s ó w (strzelamy p o k o l e i ) , g d y Sir z n ó w staje n i e d a l e k o , po mojej stronie. P o d c h o d z ę . Sir ś c i ą g a . Z n ó w s t ó j k a . Frrr - d u b e l t . Strzelam. D u b e l t spada. - Aporte, Sir! Sir aportuje i n i e d o b i e g a j ą c do m n i e , jalcieś k i l k a n a ś c i e k r o k ó w , rzuca d u b e l t a na t r a w ę i zaczy na g o d o l d a d n i e o b w ą c h i w a ć . T r w a to c h y b a p o n a d p i ę ć s e k u n d . Wreszcie b i e r z e z n ó w z z i e m i d u b e l t a i t y m r a z e m p r z y n o s i m i g o do r ę k i . O g l ą d a m się, Romek się u ś m i e c h a . „Dyplomatyka i łowy"-XXV lat Koła Łowieckiego przy MSZ N i e d a w n o w a r s z a w s k i e Kolo Ł o w i e c k i e przy M i n i s t e r s t w i e Spraw Z a g r a n i c z n y c h o b c h o d z i ł o j u b i leusz ć w i e r ć w i e c z a swego i s t n i e n i a . S p o t k a n i e o d b y ł o si(j w ł o w i s k u w Z b i c z n i e k o ł o B r o d n i c y g d z i e m y ś l i w i od w i e l u lat d z i e r ż a w i ą d o m o d miejscowe go n a d l e ś n i c t w a . P o m i m o t r u d n y c h w a r u n k ó w d r o g o w y c h na m i e j sce d o t a r l i wszyscy c z ł o n k o w i e Koła oraz zaproszeni g o ś c i e . Obszerna siedziba u r z ą d z o n a nie t y l k o ze s m a k i e m lecz i f u n k c j o n a l n i e p o m i e ś c i ł a wszyst k i c h . Specyfika pracy z a w o d o w e j m y ś l i w y c h z tego Koia sprawia, ż e n i e z m i e r n i e t r u d n o s p o t k a ć s i ę i m w t a k szerokim g r o n i e . 1 t y n i razem z a b r a k ł o k i l k u k o l e g ó w , k t ó r z y p r z e b y w a j ą c za g r a n i c ą p r z y s ł a l i gratulacyjne telegramy. W c z e s n y m r a n k i e m przed d o m m y ś l i w s k i zaje c h a ł y sanie. Uroczyste ł o w y w p i ę k n e j z i m o w e j scenerii t r w a ł y do 2:mierzchu. N a p o k o c i e b y ł y t y l k o lisy ale t e ż nie o w y s o k i r o z k ł a d w t y m u r o c z y s t y m dniu chodziło. W i e c z o r e m o d b y ł o s i ę spotkanie m y ś l i w y c h oraz w s z y s t k i c h s y m p a t y k ó w i w s p ó ł p r a c o w n i k ó w Kola ze Z b i c z n a i B r o d n i c y . - Jak g o d z i c i e swoje o b o w i ą z k i z a w o d o w e z p o lowaniem w o d l e g ł y c h przecież ł o w i s k a c h - pytamy p r z e w o d n i c z ą c e g o Koła pana W ł a d y s ł a w a N e n e m a n a . - W i e l u z nas s i ł ą rzeczy i po k i l k a m i e s i ę c y a nieraz i d ł u ż e j nie b y w a w ł o w i s k u . J e d n a k k a ż d ą o k a z j ę a n a w e t u r l o p y w k r a j u w y k o r z y s t u j e m y by t u p r z y j e c h a ć . K a ż d y z nas, p o m i m o specyficznych w a r u n k ó w ma s w ó j u d z i a ł w b u d o w i e u r z ą d z e ń ł o w i e c k i c h a i d o m nasz p o w s t a ł w s p ó l n y m w y s i ł k i e m . N i e bez znaczenia d l a sprawnego f u n k c j o n o w a n i a K o ł a jest to, ż e co c z w a r t y m y ś l i w y mieszka na t e r e n i e b ą d ź w p o b l i ż u o b w o d u . Z a w d z i ę c z a m y bardzo d u ż o naszym c z ł o n k o m t e r e n o w y m , k t ó r z y w w i ę k s z o ś c i s ą l e ś n i k a m i . Sami z a ś , s z c z e g ó l n i e młodsi koledzy wiele z a w d z i ę c z a m y praktyce ł o w i e c k i e j - w naszej pracy z a w o d o w e j , j a k w i a d o m o , dyplomacja i łowy dość blisko z s o b ą sąsiadują... Koło Ł o w i e c k i e przy M S Z l i c z y 51 c z ł o n k ó w , d z i e r ż a w i trzy o b w o d y ł o w i e c k i e , ma spore o s i ą g n i ę c i a w h o d o w l i g r u b e j z w i e r z y n y , nie p o w i o d ł y s i ę natomiast, p o m i m o znacznych k o s z t ó w i w y s i ł k u p r ó b y wprowadzenia do łowisk b a ż a n t ó w W z o r o w o p r o w a d z o n ą g o s p o d a r k ę w lasach za w d z i ę c z a w d u ż e j m i e r z e fachowej opiece l e ś n i k ó w . P o l u j ą w t y m Kole: B o l e s ł a w P a l u s z y ń s k i - z a s t ę p c a n a d l e ś n i c z e g o z B r o d n i c y , M a k s y m i l i a n Talaślca leśniczy z Górali, Feliks G o d z i ń s k i , gajowy z Górali. Romuald Gierszewski - leśniczy szkółkarz. Feliks Fischer - a d i u n k t , E d m u n d G r u ż l e w s k i - p o d l e ś n i czy, H e n r y k K o z ł o w s k i l e ś n i c z y d/s ł o w i e c k i c h , M i r o s ł a w D r o d z i ń s k i - n a d l e ś n i c z y terenowy.(ter) ZdlĘcia: R. TERENTJEW - Wiesz mowi - musi być j a k a ś n i e w i e l k a r ó ż n i c a w zapachu duttelta i ł>ekasa i Sir c h c i a ł j ą dobrze w y w ą c h a ć i z a p a m i ę t a ć . C o d z i w n e g o - d l a p s ó w , jeszcze z t a k i m (!) w ę c h e m , ś w i a t s k ł a d a s i ę przede w s z y s t k i m 2 naj różniejszych z a p a c h ó w , z całej gamy z a p a c h ó w , k t ó r e d l d niegn są g ł ó w n ą orienldcją w życiu. Było n i e d a l e k o od b r z e g u . W i d z i e l i ś m y j a d ą c y d r o g ą w z d ł u ż b ł o t a w ó z , a na n i m t r z y m a n ą przez furmana W a r t ę . Podniesieniem r ę k i i p r z e c i ą g ł y m g w i z d k i e m d a l i ś m y z n a ć . by p u ś c i ł psa. P ę d z i ł a do nas. a ż b ł o t o b r y z g a ł o na strony. - Jak brać następny miot ~ duma przy ognisku łowczy Wojdyga Przerwa w polowaniu Na pieru sxym planie przewodni czący Kołdmadystaw Neneman W p a r ę g o d z i n o p o l o w a l i ś m y d u ż y szmat b ł o t a . Pieski c h o d z i ł y , j a k na k o n k u r ^ i e - K i e d y s k o i i c z y l i ś m y to p i ę k n e i p r z e m i ł e p o l o w a r u e , m i e l i ś m y ? , Rom k i e m c o ś po d w a n a ś c i e bekabuw, i: d u u i i l t w t i i a lazly psy jt-szcze t y l k o szi ś-':. N i e trafiliśray l y i p razem nn d u ż y nalot. LUDWIK RADYNSKI •' może nip wszyscy Czytelmcy wiedzą, że Karol May nigdy w Ameryce nie byl,d swoje piękne opowieści o India nach pisoJ w berlińskim kryminale, gdzie siedział za Jakieś tam kolizje z prawem. * " w opowiadaniach Janusza Meissnera jest sporo o Mie czysławie Skalskim - doskonałym strzelcu 1 zawołanym myśliwym. I jeszcze jed na P^2ygoda... Drop w Polsce w 1978 roku d o k o ń c z e n i e ze strony 7 l i c z b y ż y j ą c y c h w Polsce d r o p i o p o ł o w ę [1972 r. i 1978 r.) d o k o n a ł s i ą w c i ą g u z a l e d w i e 6 lat. N a n a j l i c z n i e j s z y m w Polsce s t a n o w i s k u d r o p i , o b e j m u j ą c y m r o z l e g ł y obszar ż y z n y c h p ó l u p r a w n y c h na granicy w o j e w ó d z t w p o z n a ń s k i e g o i leszczyńskie go, l i c z e b n o ś ć d r o p i z m n i e j s z y ł a s i ę z 76 o s o b n i k ó w w 1963 r o k u do 18 o s o b n i k ó w w 1978 r^ t j . o 7 2 % . W 1976 r o k u , populacja d r o p i z a m i e s z k u j ą c y c h w s p o m n i a n y obszar badany, z n a j d u j ą c y s i ę w o d l e g ł o ś c i 20 k m od g r a n i c a d m i n i s t r a c y j n y c h miasta Poznania, s k ł a d a ł a s i e w 23,3% z d o j r z a ł y c h , b i o r ą c y c h u d z i a ł w t o k a c h s a m c ó w , w 16,7% z s a m c ó w m ł o d y c h 3~5-letnich, w 43,3% z d o r o s ł y c h , p r z y s t ę p u j ą c y c h do l ę g ó w samic i w 16,7% z p t a k ó w m ł o d y c h w w i e k u do 2 lat. S t r u k t u r a w i e k o w a i p ł c i o w a badanej s z c z e g ó ł o w o populacji wykazuje u d e r z a j ą ce p o d o b i e ń s t w o z n a j l i c z n i e j s z ą w E u r o p i e ś r o d k o wej p o p u l a c j ą dropi, z a m i e s z k u j ą c y c h p u s z t ę w ę gierską, W badanych populacjach, m i m o tak róż nych w a r u n k ó w ekologicznych, w jakich bytują dropie w tych d w u k r a j a t h , zwraca u w a g ę n i e w i e l k i u d z i a ł procentowy p t a k ó w m ł o d y c h , Jakie s ą zatem p r z y c z y n y t a k g w a ł t o w n e g o w y m i e r a n i a dropi? Co powoduje, ż e mimo objęcia o c h r o n ą w większości (poza H i s z p a n i ą ) k r a j ó w Europy, p t a k t e n ginie? Z p r z e p r o w a d z o n y c h b a d a ń p o l s k i c h i zagranicz n y c h w y n i k a , ż e s k ł a d a s i ę na to szereg t a k i c h c z y n n i k ó w , j a k w y k a s z a n i e g n i a z d podczas s p r z ę t u z i e l o n e k , chemizacja, r o z b i j a n i e s i ę d r o p i o l i n i e n a p o w i e t r z n e , u m y ś l n e l u b p r z y p a d k o w e niszcze nie l ę g ó w i wreszcie z d a r z a j ą c e s i ę jeszcze k ł u s o w n i c t w o . Zasadnicza j e d n a k przyczyna w y m i e r a n i a d r o p i ma swe ź r ó d ł o g d z i e i n d z i e j . T k w i ona m . i n . w specyficznych w ł a ś c i w o ś c i a c h b i o l o g i c z n y c h t y c h p t a k ó w , j a k przede w s z y s t k i m m a ł y p o t e n c j a ł rozro dczy dostosowany e w o l u c y j n i e do n i e w i e l k i e g o w p ł y w u w y w i e r a n e g o przez w r o g ó w n a t u r a l n y c h , a w y r a ż a j ą c y s i ę p ó ź n ą {u s a m c ó w w 6-7 r o k u ż y c i a ) d o j r z a ł o ś c i ą p ł c i o w ą , poza t y m s k ł a d a n i e m t y l k o d w ó c h , a n i e r z a d k o j e d n e g o jaja. Ponadto w e d ł u g Graczyka (1975, 1978) w y j ą t k o w o k o n s e r w a t y w n e w ł a ś c i w o ś c i ekologiczno-eto logiczne tego g a t u n k u s p r a w i a j ą , ż e drop nie z d o ł a ł s i ę jeszcze przystoso w a ć do w s p ó ł c z e s n y c h , z m i e n i o n y c h w a r u n k ó w i na drodze n a t u r a l n y c h p r o c e s ó w m i k r o e w o l u c y j n y c h n i g d z i e w E u r o p i e nie w y t w o r z y ł jeszcze t a k i e j p o p u l a c j i , k t ó r a c h a r a k t e r y z o w a ł a b y s i ę zmniejszo n ą a n t r o p o f o b n o ś c i ą i a d a p t a c j a m i do w a r u n k ó w p a n u j ą c y c h w e w s p ó ł c z e s n y c h agrocenozach. Z a sadniczym, n i e z w y k l e s k u t e c z n y m e l e m e n t e m w y p i e r a j ą c y m d r o p i e z i c h ś r o d o w i s k ż y c i o w y c h jest człowiek, który swoją obecnością w polu zakłóca normalny przebieg tokowania, wysiadywania jaj, wodzenia piskląt, ż e r o w a n i a i odpoczynku dropi. Poprzez s w o j ą d z i a ł a l n o ś ć w s p o s ó b b e z p o ś r e d n i l u b p o ś r e d n i (rozbudowa w s i i o s i e d l i , b u d o w a d r ó g i l i n i i n a p o w i e t r z n y c h ) z a w ę ż a i ogranicza prze s t r z e ń ż y c i o w ą d r o p i . N a obszarze b a d a n y m w o k o licach Grćuiowa i K a m i e ń c a zamieszkiwanym, j a k w y ż e j w s p o m n i a n o przez najliczniejsze u g r u p o w a nia d r o p i w Polsce, od k i l k u lat t r w a j ą i n t e n s y w n e Kuchnia myśliwska (staroczeska) Dziki królik po czesku K r ó l i k a p o d z i e l i ć na c z ę ś c i i z o s t a w i ć na 24 g o d z i ny w z a p r a w i e . Z a p r a w ę n a l e ż y s p o r z ą d z i ć z r ó w n y c h ilości (np. 1 szklanka) czerwonego w i n a , w o d y i octu z d o d a t k i e m p o m i d o r a , p a r u k r ą ż k ó w c e b u l i , pieprzu, ziela angielskiego, liścia laurowego i t y mianku. N a s t ę p n e g o d n i a m i ę s o u d u s i ć w tej z a p r a w i e . P r z y g o t o w a ć z a p r a w ę z m ą k i i tłuszczu, d o d a ć do n i e j k a w a ł e k startego c i e m n e g o p i e r n i k a i odcedzon ą z a p r a w ę . K i e d y sos jest g o t o w y w ł o ż y ć do n i e g o k r ó l i k a i jeszcze k i l k a m i n u t d u s i ć . Na s a m y m k o ń c u p o s o l i ć do s m a k u . 1 0 p o s z u k i w a n i a geologiczne. O b e c n o ś ć s p r z ę t u , l u d z i oraz s z y b k o p o r u s z a j ą c y c h s i ę na p r z e ł a j p o j a z d ó w m e c h a n i c z n y c h s p r a w i a j ą , ż e d r o p i e o p u s z c z a j ą te rejony, p r z e n o s z ą c s i ę na inne. jeszcze m n i e j k o r z y stne tereny, n a k t ó r y c h r ó w n i e ż n i e p o k o i je c z ł o w i e k . C i ą g ł e n i e p o k o j e n i e w y n i k a j ą c e ze s t a ł e j p e n e t r a c j i c z ł o w i e k a , rozpowszechnienie samolo t ó w w r o l n i c t w i e - w y z w a l a j ą u d r o p i r e a k c j ę ucie c z k i , z m u s z a j ą c je do s t a ł e g o przemieszczania s i ę i w y w o ł u j ą c c i ą g ł y stan stresowy, nie p o z o s t a j ą c y bez u j e m n e g o w p ł y w u na z d r o w o t n o ś ć i p r z e ż y w a l ność ptaków. Ze w z g l ę d u n a fakt, ż e b i e r n a ochrona d r o p i n i e dała oczekiwanych rezultatów, a jedynie tylko w n i e k t ó r y c h k r a j a c h | n p . na W ę g r z e c h ) , o s ł a b i ł a tempo i c h w y m i e r a n i a , k o n i e c z n e s t a ł o s i ę przed s i ę w z i ę c i e n i e z w y k l e t r u d n e g o zadania, j a k i m jest czynna ochrona tego g a t u n k u poprzez h o d o w l ę . Z a d a n i a h o d o w l i tego n i e z w y k l e t r u d n e g o 1 oporne go g a t u n k u p o d j ą ł s i ę I n s t y t u t Z o o l o g i i Stosowanej AR w Poznaniu, k o n t y n u u j ą c c h l u b n ą t r a d y c j ę ba d a ń nad d r o p i e m z a p o c z ą t k o w a n y c h przed p ó ł w i e czem pr^ez prof. J. S o k o ł o w s k i e g o . A b y p r z y c z y n i ć s i ę c z y n n i e do r a t o w a n i a d r o p i p r z e d c a ł k o w i t ą z a g ł a d ą . Instytut, j a k o p i e r w s z y w Polsce i t r z e c i z k o l e i w Europie, p r z y s t ą p i ł d o b a d a ń h o d o w l i t y c h p t a k ó w , r e a l i z u j ą c r ó w n o c z e ś n i e szeroko z a k r o j o ny, w ł a s n y p r o g r a m b a d a w c z y w zakresie b i o l o g i i , e k o l o g i i i e t o l o g i i oraz w y s t ę p o w a n i a d r o p i . Stacja D o ś w i a d c z a l n a H o d o w l i Dropi Instytutu Zoologii Stosowanej A R w Poznaniu p o w s t a ł a w 1974 r o k u przy p e ł n y m p o p a r c i u M i n i s t e r s t w a L e ś n i c t w a i PD, U r z ę d u W o j e w ó d z k i e g o w Poznaniu i w ł a d z U c z e l n i , O b e j m u j e ona 18-hektarowe p o l e z o d p o w i e d n i m i u p r a w a m i r o ś l i n n i e z b ę d n y c h d o egzystencji d r o p i oraz w o l i e r ę o p o w i e r z c ł m i 200 m^ i o d p o w i e d n i o w y p o s a ż o n e l a b o r a t o r i u m . C a ł y obszar 18 h a o g r o d z o n y jest do w y s o k o ś c i 3 m s i a t k ą , k t ó r a po nadto w k o p a n a jest na 0,-75 m w g ł ą b z i e m i , c e l e m zabezpieczenia p r z e d p o d k o p y w a n i e m s i ę p s ó w i l i s ó w . W Stacji z n a j d u j e s i ę obecnie 6 p t a k ó w , t j . 10% w s z y s t k i c h d r o p i ż y j ą c y c h w Polsce. Drop, n i e z a l e ż n i e od p r o w a d z o n y c h prac n a u k o w o - b a d a w c z y c h i h o d o w l a n y c h , jest g a t u n k i e m ł o w n y m p o d l e g a j ą c y m c a ł o r o c z n e j ochronie i w o bec tego s t a n o w i n i e z w y k l e w a ż k i p r z e d m i o t s t a ł e j u w a g i i t r o s k i w ł a d z ł o w i e c k i c h . W y r a z e m tego jest m i ę d z y i n n y m i p o w o ł a n i e siedmiu specjalnych strażników łowieckich, zajmujących się wyłącznie o c h r o n ą ż y j ą c y c h w stanie w o l n y m d r o p i . Ponadto Z a r z ą d G ł ó w n y Polskiego Z w i ą z k u Ł o w i e c k i e g o w r a z z I n s t y t u t e m Z o o l o g i i Stosowanej A R w Pozna n i u , p r z e p r o w a d z i ł w latach 1977 i 1978 p e ł n ą i n w e n t a r y z a c j ę d r o p i w Polsce. W y n i k i i n w e n t a r y z a c j i przedstawiono w streszczonej formie w n i n i e j szym a r t y k u l e . Szereg w a ż n y c h i n f o r m a c j i o dro piach nadesłali w wypowiedziach ankietowych i o d d z i e l n e j bogatej k o r e s p o n d e n c j i m y ś l i w i , za co n a l e ż ą s i ę i m w t y m miejscu w y r a z y p o d z i ę k o w a n i a . M o ż n a m i e ć nadzieję, że przy p e ł n y m z a a n g a ż o w a n i u w s z y s t k i c h d o s t ę p n y c h ś r o d k ó w i sił, trosce w ł a d z ł o w i e c k i c h i ofiarnej pracy p o w o ł a n y c h s t r a ż n i k ó w ł o w i e c k i c h , u d a s i ę m o ż e z a t r z y m a ć proces g i n i ę c i a tych p t a k ó w i u c h r o n i ć d r o p i e od g r o ż ą c e j i m c a ł k o w i t e j z a g ł a d y . R ó w n o c z e ś n i e dotychczaso w e w y n i k i uzyskane w Stacji D o ś w i a d c z a l n e j H o d o w l i D r o p i I n s t y t u t u Z o o l o g i i Stosowanej AR w Po znaniu b u d z ą nadzieję, że możliwe będzie być może z a c h o w a n i e tego p i ę k n e g o i n i e z w y k ł e g o p t a k a na ziemiach polskich dla przeszłych pokoleń. A N D R Z E J BERESZYŃSKI Z B I G N I E W JAMIOŁKOWSKI Kuchnia myśliwska (czeska) Głuszec pieczony z winem S k r u s z a ł e g o dobrze g ł u s z c a o s k u b a ć , s p r a w i ć , d o k ł a d n i e w y p ł u k a ć , posolić, p o s y p a ć pieprzem i bardzo g ę s t o n a s z p i k o w a ć s ł o n i n ą . T a k przygoto w a n e g o p t a k a w ł o ż y ć do b r y t f a n n y i z a l a ć 2 s z k l a n k a m i w y t r w a n e g o w i n a , p o z o s t a w i a j ą c g o w bryt fannie do n a s t ę p n e g o d n i a . Na d r u g i d z i e ń u p i e c p t a k a na m a ś l e l u b margary nie, p o d l e w a j ą c w y w a r e m m i ę s n y m i w i n e m . K i e d y ptak b ę d z i e m i ę k k i , w y j ą ć z ltr>tfanny, sos podpraw i ć m ą k ą , z a g o t o w a ć i p o l e w a ć n i m m i ę s o na p ó ł misku. P o d a w a ć z frytkami i c z e r w o n ą k a p u s t ą , przypra w i o n ą d o ś ć ostro. Pod kołem polarnym BOGUSŁAW FRUZIŃSKI B ę d ą c przed k i l k u laty w Finlandii, trafiłem tam a k u r a t na , , z i m ę s t u l e c i a " . Pod k o t e m p o l a r n y m w i a t r y n i e b y ł y t a k ostre, lecz m r ó z t ę ż s z y . B i a ł y c a ł u n ś n i e g u w n i e k t ó r y c h okolicach z rzadka tylko p r z e c i n a ł pojedynczy ś l a d nart. c z ę ś c i e j z o s t a w i a ł tropy d r o b n y z w i e r z . T r w a ł a jeszcze p e ł n i a zimy, g d y w k i l k u o . s o b o w y m g r o n i e w y j e c h a l i ś m y na ob serwacje c i e t r z e w i w o k o l i c e K u r i k k a (zachodnia Finlandia). 9 stycznia. M r ó z t ę g i , s ł o ń c e , b i e l ś n i e g u , , , b u d k i " p r z y g o t o w a n e . Były to n i e w i e l k i e schronienia k o m b i n a c j a desek, t e k t u r y i p ł y t y p i l ś n i o w e j . Jedy ne o c i e p l e n i e to lampa b e n z y n o w a l u b p a l n i k gazo w y ; z w d z i ę c z n o ś c i ą w s p o m i n a m z w ł a s z c z a gruby, futrzany k o m b i n e z o n lotniczy. Przed s t a n o w i s k i e m o b s e r w a c y j n y m znajduje s i ę p i ę ć a u t o m a t y c z n y c h k a r m n i k ó w , w n i c h mieszan ka, w k t ó r e j p r z e w a ż a ziarno owsa. Ptaki p r z y l a t u j ą j u ż od ś w i t u . S t a d k a s ą n i e z w y k l e r u c h U w e . O d l a t u j ą n i b y bez p o w o d u , p o t e m s t o p n i o w o w r a c a j ą . Żerują szczególnie intensywnie kury: koguty często p r z y j m u j ą p o z y c j ę t o k o w ą , s ł y c h a ć n a w e t czuszykanie. O k o ł o pc^udnia w z a s i ę g u w z r o k u m a m 57 p t a k ó w , w t y m t y l k o 12 kur, U stycznia. P t a k ó w w i ę c e j , pozorne w a l k i k o g u t ó w . M r ó z trzyma n a d a l - nie w y t r z y m a ł a t y l k o m i g a w k a w m o j e j ,,Exactie", szkoda, g d y ż d o s ł o w n i e t u ż przed o b i e k t y w e m m a m 86 c i e t r z e w i , w t y m 42 k u r y . Stare k o g u t y m a j ą j u ż w y r a ź n e , n a b r z m i a ł e r ó ż e . J e d e n w y t r w a ł y t o k o w i k g r a ł p i e ś ń za p i e ś n i ą , j a k podczas t o k u , ł ą c z n i e z bulgotaniem.^ 8-15 l u t e g o . N a d a l c u d o w n a z i m a . Przygotowa liśmy akcję o d ł o w ó w w p u ł a k i w celu indywidual nego o z n a k o w a n i a p t a k ó w . Efekty o d ł o w u - od 4 do 8 p t a k ó w dziennie. Koguty grają intensywnie, częs te w a l k i , czuszykanie i b u l g o t a n i e . Coraz w y r a ź n i e jszy t e r y t o r i a l i z m - stare k o g u t y w y z n a c z y ł y j u ż swoje terytoria. Ś m i e s z n i e k r o c z ą w z d ł u ż ,,granic", s t r a s z ą c s i ę n a w z a j e m . Jedynie na terenach spor n y c h w y b u c h a j ą w a l k i , D o m i n a n c i s ą j u ż w zasadzie u s t a l e n i , w a l c z ą t y l k o k o g u t y n a peryferiach. 18-20 k w i e t n i a nadal u t r z y m u j e s i ę ś n i e g , lecz raczej p ł a t a m i . T o j u ż p r a w i e t o k i . Z rana n a j p i e r w p r z y l a t u j ą k o g u t y , d o p i e r o potem z j a w i a j ą s i ę kury. P i e ś ń p ł y n i e za p i e ś n i ą z r ó ż n y c h stron t o k o w i s k a . Evo. C e n t r a l n a F i n l a n d i a . 3-10 maja. C h o ć do k r ę g u a r k t y c z n e g o d a l e k o s t ą d jeszcze, w i o s n a m a t u swoisty u r o k . D o lasu na zapady w y r u s z a m y na nartach, w i o z ą c na p i e c a c h n i e z b ę d n y b a g a ż (na miot obserwacyjny, ś p i w ó r , termos i p r o w i a n t ) - n i e w a r t o w r a c a ć d o rana. O k o ł o d r u g i e j u s ł y s z a ł e m p i e r w s z e g o koguta. Gra w y t r w a l e n a bocznej g a ł ę / i ś w i e r k a . C z e g o ś m i j e d n a k w tej p i e ś n i b r a k u j e ; jest n i b y p o d o b n i e tajemnicza, p o d o b n i e f a s c y n u j ą c a j a k w Puszczy A u g u s t o w s k i e j czy Z g o r z e l e c k i e j , lecz j a k a ś inna,.. Wreszcie w i p m : b r a k k o r k a ' T o k o w i s k o to *stary, przerzedzony drzewostan ś w i e r k o w y , t r o c h ę sosny i brzozy. N a z a j u t r z w o k ó ł mego n a m i o t u w r z a ł o , u s t a w i ł e m go b o w i e m - j a k s i ę o k a z a ł o - na t e r y t o r i u m d o m i n u j ą c e g o k o g u t a , do k t ó r e g o jak ć m y z l a t y w a ł y się kury - tylko on b o w i e m miał t u prawo do p r z e d ł u ż a n i a gahinku. D ł u g o t o l e r o w a ł o b e c n o ś ć m ł o d e g o k o g u t a , do cza su g d y z a c z ą ł p r z y b i e r a ć p o z y c j ę t o k o w ą . Bardzo w y s t r a s z y ł i n n e g o starego k o g u t a , g d y ten z b l i ż y ł s i ę do g r a n i c y t e r y t o r i u m . Przede w s z y s t k i m z a ś g r a ł - p i e ś ń p ł y n ę ł a za p i e ś n i ą . O ś w i c i e s p ł y n ą ł na z i e m i ę i r o z p o c z ą ł w ł a ś c i w y tok. T e g o r a n k a n a l i c z y ł e m siedem kopulacji. 3-7 k w i e t n i a - ł o w y , c h o ć zaproszenie na n i e przyjąłem z mieszanymi uczuciami, b o w i e m d o k o ń c z e n i e n a str. 14 1 D z i e w i ę t n a s t e g o stycznia b i e ż ą c e g o r o k u z dale kiej Antarktydy nadeszła w i a d o m o ś ć o śmierci Wło d z i m i e r z a Puchalskiego, Z m a r ł n a g l e w czasie ro b i e n i a z d j ę ć f i l m o w y c h na w y s p i e K i n g George na l o d o w c u j e g o i m i e n i a . Smutna ta w i a d o m o ś ć o b i e g ł a c a ł ą P o l s k ę . Za P o l s k ą A g e n c j ą P r a s o w ą p o d a ł y j ą na p i e r w s z y c h stronach wszystkie d z i e n n i k i kra j o w e . W „ T r y b u n i e L u d u " tak oto o Nim c z y t a m y : {...f D o k u m e n t o w a n i e ś w i a t a przyrody, który wi dzimy tylko powierzchownie, było Jego zasadni czym celem i pasją życia. Nakręcił w ciągu swego życia blisko 50 filmów. -Z wykształcenia był agronomem. Zzamiłowania: obserwatorem natury. Popularyzował wiedzę przy rodniczą na kilka sposobów. Głównie w filmie. Pisał książki, opatrując je własnymi fotosami, brał udział w wyprawacli polarnych przed dwudziestu taty. zbierając bogaty materiał dokumentalny. Przyroda była przedmiotem Jego miłości i fascy nacji. Czuje się to w filmach: przedmiot miłości został w nictt trosidiwie obejrzany, a jego niezwykła uroda przekazana widzowi. Był przyrodnikiem, ale Jego narzędziem ttadawczym była kamera. Chciał pokazać naturalny zwią zek człowieka z całym światem przyrody. Był wiel kim humanistą. Naczelny Z a r z ą d Kinematografii ż e g n a ł Go, j a k o nestora p o l s k i e g o f i l m u p r z y r o d n i c z e g o , w y b i t n e g o reżysera filmów o ś w i a t o w y c h , z n a w c ę tematyki p r z y r o d n i c z e j , k t ó r e g o t w ó r c z o ś ć p r z y c z y n i ł a s i ę do u z y s k a n i a przez p o l s k i f i l m w y s o k i e j pozycji w ś w i e c i e . Komitet do Spraw Radia i T e l e w i z j i w s p o m i n a ł o N i m , jako o najwybitniejszym polskim twórcy filmów przyrodniczych, k t ó r e g o pasją życia b y ł a przyroda. Polski Z w i ą z e k Fotograficzny m ó w i ! 0 N i m , j a k o o w y b i t n y m a r t y ś c i e fotografiku, laurea cie w i e l u n a g r ó d k r a j o w y c h i z a g r a n i c z n y c h . Wy dawnictwo Sport i Turystyka ż e g n a ł o Go, j a k o w y bitnego twórcę dwudziestu a l b u m ó w przyrodni czych, w y d a n y c h przez t ę o f i c y n ę . Naczelna Rada Ł o w i e c k a , Zarząd G ł ó w n y PZŁ i redakcja „ Ł o w c a Polsldego" ż e g n a ł y Go, j a k o w i e l k i e g o z n a w c ę 1 m i ł o ś n i k a przyrody, m y ś l i w e g o o g ł ę b o k i e j etyce i w i e d z y ł o w i e c k i e j , odznaczonego n a j w y ż s z y m o d z n a c z e n i e m ł o w i e c k i m „ Z ł o m " , M i l i o n y Jego symp a t y k ó w - t e l e w i d z ó w i c z y t e l n i k ó w ż e g n a ł y Go z żalem. W ł o d z i m i e r z P u c h a l s k i od d z i e s i ą t k ó w lat b y ł naszym b l i s k i m w s p ó ł p r a c o w n i k i e m i p r z y j a c i e l e m . N i e j e d n ą s z p a l t ę naszego czasopisma p o ś w i ę c i m y jeszcze Jego p r a c o w i l e i n u ż y c i u , a przez lata z Jego bogatych z b i o r ó w b ę d z i e m y czerpali doskonale, p e ł n e a r t y z m u z d j ę c i a p r z y r n d n i c z o - ł o w i e c k i « » . Pa m i ę t a ć o N i m b ę d z i e m y zawsze. * Tegoroczna z i m a p o r z ą d n i e dala n a m s i ę we zna k i . O b f i t e s n i o g i i d u ż e mrozy p o w a ż n i e u t r u d n i ł y I s k o m p l i k o w a ł y życic, w n i e k t ó r y c h regionach kra j u w r ę c z u n i e m o ż l i w i ł y ruch na szlakach. S ł u ż b a drogowa i kolejowa z d u ż y m wysiłkiem i p o ś w i ę c e niem walczyła by u m o ż l i w i ć k o m u n i k a c j ę . Dzielnie p r z y s z ł o i m z p o m o c ą wojsko, do a k c j i o d ś n i e ż a n i a włączyło się także całe społeczeństwo. W szczególnie trudnych warunkach znalazła się z w i e r z y n a . Przyszli jej z p o m o c ą m y ś l i w i , s ł u ż b a l e ś n a , a n a w e t m ł o d z i e ż szkolna. R e p o r t a ż e , a r t y k u ły, n o t a t k i i z d j ę c i a z a k c j i d o k a r i i i i a n i a z w i e r z y n y u k a z a ł y s i ę n i e m a l w e w s z y s t k i c h gazetach. M i n i s ter L e ś n i c t w a i P r z e m y s ł u D r z e w n e g o w s t r z y m a ł z d n i e m 1 l u t e g o do 30 k w i e t n i a br, p o l o w a n i a na jelenie-byki, j e l e n i e - c i e l ę t a oraz d z i k i - o d y ń c c , p r z e l a t k i i w a r c h l a k i . R ó w n o c z e ś n i e z w r ó c i ł s i ę do myśliwych i pracowników służby leśnej o wzmoże n i e w y s i ł k ó w z w i ą z a n y c h z a k c j ą d o k a r m i a n i a oraz w z w a l c z a n i u k ł u s o w n i c t w a . Z a r z ą d G ł ó w n y PZŁ, o c z y m t a k ż e d o n i o s ł a prasa, z w r ó c i ! s i ę z a p a l e m o pomoc do w s z y s t k i c h m i e s z k a j ą c y c h w p o b l i ż u o b s z a r ó w l e ś n y c h , do c z ł o n k ó w k ó ł ł o w i e c k i c h , LOP oraz m ł o d z i e ż y . W k o ł a c h ł o w i e c k i c h z a p a n o w a ł y nie najlepsze nastroje- Trzeba b y ł o w ł o ż y ć w i e l e w y s i ł k u , b y s p r o s t a ć z a d u n i o m . Sprawa o d s z k o d o w a ń r o ś n i e z r o k u na rok, a w p ł y w y m a l e j ą . N p . na przestrzeni d w u ostatnich lat moje kolo z t y t u ł u o d s z k o d o w a ń m u s i a ł o w p ł a c i ć k i l k a s e t t y s i ę c y z ł o t y c h . Co gorsza, ż e dalej nie ma j u ż z czego w y s u p ł a ć z ł o t ó w e k . S i ł ą rzeczy n a s u w a s i ę s z e k s p i r o w s k i e p y t a n i e : b y ć a l b o nie być? A l e nie wszyscy d o p a t r u j ą s i ę w z i m i e d o p u s t u b o ż e g o i k l ę s k i . A n d r z e j O s ę k a w t y g o d n i k u „Kul tura" (Nr 6) tak oto rozpoczyna s w ó j a r t y k u ł pt, ..Krajobraz zimowy': Jeśli chodzi o krajobrazy zi mowe, mające nam uprzytomnić jak piękna jest ta właśnie pora roku wraz ze wszystkimi towarzyszą cymi jej zjawiskami, od razu przychodzi oczywiście na myśl obraz Brueghela ,,Myśłiwi na śniegu". Na pierwszym planie myśliwi wśród drzew, idący ku s w y n i zajęciom, na drugim, dalekim ślizgawka K T T . r ó w n i e ż w ,J(ulturze" (Nr 3), w a r t y k u l e „Uhu-ha, uhu-ha" p r z y p o m i n a opisy p o l s k i c h z i m , z a c z e r p n i ę t e ze starych k r o n i k i z l i t e r a t u r y na przestrzeni ostatnich czterech w i e k ó w . M i ę d z y i n n y m i cytuje j e d n e g o z z a c h o d n i c h rycerzy, g o ś c i a J a g i e ł ł y i W i t o l d a , k t ó r y zapełnia w swoim opisie podróży cztery rozdziały opowiadaniem dziwów zi my bahydciej. Myśliwi usypiali na stanowisku wie czystym snem zamrożenia... Nadto dęły zimą ilalem jakieś gwałtowne wiatry... Mokra zima podwajała wszelkie cierpienia. Wtedy jako jedynego ratunku pragniono mrozów. Nie było większego dobrodziej stwa nad tęgą zimę. Ona oczyszczała powietrze, wytępiała naprzykrzone roje owadów, mościła lo dem jeziora i bagniska." Z n o w s z y c h d z i e j ó w autor p r z y p o m i n a opisy l u tych p o l s k i c h z i m u Reymonta i u Ż e r o m s k i e g o w,,Popiołach". We wspomnieniach mojej babki - m ó w i autor utrwaliła się opowieść z c z a s ó w jej dzieciństwa, kiedy to upolowany przez jej ojca wilk stal przez wiele dni w sieni na czterech łapach, usztywniony z mrozu, będąc postrachem dzieci. Moi rówieśnicy jako ostrą zimę pamiętają zimę 1939 40 roku, srogą dodatkowo jako pierwsza zima w okupowanej Polsce. W i d z i m y w i ę c , ż e s u r o w o ś ć z i m w naszym k r a j u to nie p i e r w s z y z n a . P r z e t r z y m a l i ś m y gorsze, przetrzy m a m y 1 t ę , w s z a k w i o s n ę m a m y j u ż za pasem. W Szpilkach" (Nr 3) natomiast Jerzy U r b a n w ar t y k u l e ,,Krwawa buźka " w y r a ż a s w ó j p o g l ą d na m y ś l i s t w o i m y ś l i w y c h . C h o c i a ż autor na w s t ę p i e stwierdza, ż e myślistwo ma z w o / e n n i k ó w i p r z e c i w n i k ó w i że on nie należy ani do jednych ani do drugich, przynajmnie] w tym klasycznym wydaniu. to w d a l s z y m c i ą g u m o w i )uz bez ogodek, że ludzie polujący są to dewianci nic dI(itvgo, iż zabijają zwierzęta, d/e dlatego że to lubią, że myśliwi są to ludzio mocni, którzy mają w sobie silniejsze od innych pokłady agresji. Skoro już są ludzie o ponadprzeciętnej potrzebie agresji, którzy tak lubią zabi jać i przelewać krew - to niech się wyładowują na zwierzętach. Gdyby b o w i e m icJi p o t r z e b y n i e zna;dowaly ujścia w polowaniu, być może ulice nasze byłyby mniej bezpieczne - u t r z y m u j e autor. Dzika zwierzyna, zdaniem Urbana, pełni więc misję humarustyczną, odciąga niebezpiecznych ludzi od agresji wobec ludzi. Przy i n n e j o k a z j i w t y m s a m y m a r t y k u l e ( s n u j ą c r o z w a ż a n i a na temat n a z w y „ B r u t a l " nadanej kos m e t y k o m przez f i r m ę , , M i r a c u l u m ' ) autor zastana w i a s i ę nad t y m , czy agresją rządzi słowo i do niej pobudzaT e g o n i c w i e m , ale w i e m z c a ł ą p e w n o ś c i ą , ż e agresja m o ż e p r z e j a w i a ć s i ę w s ł o w a c h , a agresor s i e d z ą c za b i u r k i e m , ś w i e t n i e m o ż e w y ż y ć s i ę i za s p o k o i ć s w ó j insrynkt w a l k i . Rzecz jasna b ę d z i e to swoista platonizacja t e g o i n s t y n k t u . Z d a n i e m nie k t ó r y c h n a j c z ę ś c i e j w y s t ę p u j e ona u o s o b n i k ó w , nitn a l e ż ą c y c h do t z w . l u d z i m o c n y c h . U l u b i o n y m stylem autora jest a t a k o w a n i e i w a l ka, c z ę s t o czyni to b r u t a l n i e i o b r a ż l i w i e . I ^ e c i w n i ka na o g ó l d o b i e r a sobie r o z w a ż n i e . J e d n y m sło w e m , czyni to z o d w a g ą u m i a r k o w a n ą . Za P o l s k ą A g e n c j ą P r a s o w ą codzienna prasa kra j o w a p o d a ł a , ż e b l i s k o p i ę ć i pół t y s i ą c a zachodnio- J O u V Bardzo dawno - proszę Paristwa nic o „ Ł o w c u " nie pisałem, nie z powodu braku pointy, bo pomysłów wiele miałem. Lecz ze zwykłej kalkulacji, że jak coś ..zausterkuję" to redakcja - wie co pisze, no i mi rńe wydrukuje. Ale kilka komplementów to zupełnie inna sprawa: że ciekawa tematyka, oryginalna dość oprawa, że nasz „Łowiec" jak meteor: (aie wiem z czego to wyrukaj, najpierw dość go długo n i e ma, no a później - zaraz znika. To zjawisko jednych innych znów po prostu no bo znikać - szybko tylko z wyjściem ma cie^, złości, znika, trudności! Czyli „Łowiec" - jak odyniec, porównanie wprost fatalne, ale trudno - jest podobny: wyjścia ma nieregularne. SZAltAK europejsidch m y ś l i w y c h s k o r z y s t a ł o w 1978 r o k u z u r o k ó w naszych ł o w i s k . Do a m a t o r ó w ł o w i e c k i c h e m o c j i z Francji, RFN, D a n i i , W ł o c h , A u s t r i i i B e l g i i , k t ó r z y t r a d y c y j n i e j u ż od lat p o l u j ą w naszym k r a j u , d o ł ą c z y l i ostatnio H i s z p a n i e oraz A n g l i c y i A m e r y kanie. Szczególnym powodzeniem cieszyły się w ś r ó d z a g r a n i c z n y c h g o ś c i p o l o w a n i a na z w i e r z y n ę d r o b n ą , a zwłaszcza kuropatwy, chociaż i gruba nasza z w i e r z y n a jest dta m y ś l i w y c h z a g r a n i c z n y c h dużą atrakcją. W 1978 r o k u w p ł y w y z t y t u ł u o d s t r z a ł ó w d e w i z o w y c h w y n i o s ł y o k o ł o trzech m i l i o n ó w d o l a r ó w . Z n a czna c z ę ś ć tej k w o t y przeznaczona jest na d z i a ł a l ność hodowlaną i ochroniarską. 13 Pod kołem polarnym d o k o ń c z e n i e ze strony 12 I 3 W i e c z o r e m przystrzelanie b r o n i . Naz^ajutrz d ł u ż szy spacer n a nartach n a d g r a n i c ą s t a ł e g o jeszcze lodu i mniejszych p ó l lodowych, o d g r a d z a j ą c y c h nas od o t w a r t e g o morza. Fok a n i ś l a d u . W i a t r w z m a ga s i ę z k a ż d ą c h w i l ą i zmusza do d o ś ć pospiesznego o d w r o t u , w k o ń c u jest t u j u ż 8° w s k a l i Beauforta. W i e c z o r e m ze szczytu l a t a r n i s t w i e r d z a m y , ż e m o rze p o d e s z ł o n i e b e z p i e c z n i e b l i s k o do bazy - p ó ź niejszy nieco o d w r ó t b y ł b y c h y b a n i e m o ż l i w y . Ra nek w i t a nas n i e s p o d z i e w a n i e p ^ n i ą s ł o n e c z n e g o b l a s k u ; n i e w i e j e . Po spiesznym ś n i a d a n i u w y r u s z a m y na t r a s ę . W b i a ł y c h , o c h r o n n y c h k o m b i n e z o nach, ze sztucerami o w i n i ę t y m i b i a ł ą t a ś m ą nasza trzyosobowa g r u p k a s i m i e p r a w i e n i e p o s t r z e ż e n i e po pokrytej ś n i e g i e m p ł a s z c z y ź n i e lodu. I m b l i ż e j w o d y t y m b a r d z i e j a r k t y c z n y krajobraz. p o l o w a n i e na f o k i nie bardzo k o j a r z y ł o m i s i ę w pierwszej c h w i l i z trudem i urokiem „ p r a w d z i w e g o " p o l o w a n i a . Potem o k a z a ł o s i ę , j a k bardzo s i ę myliłem. M a l u t k i samolot sportowy z t r u d e m m i e ś c i n a s z ą n i e w i e l k ą g r u p k ę i b a g a ż e . Po k i l k u d z i e s i ę c i u m i nutach l o t u siada na lodzie w p o b l i ż u m a ł e j skalistej w y s e p k i S ó d e r s k a r w Zatoce F i ń s k i e j . S ą to w ł a ś c i w i e d w i e m a ł e w y s e p k i , p o ł ą c z o n e w i s z ą c y m mos t e m . Latarnia morska (nieczynna) i k i l k a b u d y n k ó w , które tworzą stację b a d a w c z ą , gdzie wiosną prowa d z i s i ę obserwacje k o l o n i i l ę g o w y c h e d r e d o n ó w , teraz s t a n o w i n a s z ą b a z ę . Na d r y f u j ą c y m p o l u l o d o w y m , w o d l e g ł o ś c i d w ó c h k i l o m e t r ó w o d l o d u . l e ż y pojedyncza foka. Jest d l a nas n i e o s i ą g a l n a . Po dalszych 5 - 6 k m , w dużej odległości w i d a ć n a s t ę p n y ciemny punkt. D r o g ę zagradza j e d n a k szeroka na 30 m e t r ó w szcze l i n a w y p e ł n i o n a d r o b n ą k r ą . N a r t y w ę d r u j ą na p l e c y i przeszkoda sforsowana. Po k i l o m e t r z e podjazdu, g d y do c e l u p o z o s t a ł o jeszcze o k o ł o 500 m e t r ó w , z m i e n i a m s p r z ę t . S u n ę teraz n a pojedynczej szero k i e j narcie, z w a n e j . . r a j l ą ' , l e ż ą c n a b r z u c ł i u i pra c u j ą c k r ó t k i m i k o s z t u r k a m i . Krajobraz w t y m m i e j scu c a ł k o w i c i e o t w a r t y , t y l k o m n i e j w i ę c e j w p o ł o w i e d r o g i w z g ó r e k l o d o w y - m ó j c e l . Foka l e ż y spokojnie, r z a d k o p o d n o s z ą c g ł o w ą , w charakterys tycznej , , o c z ą c o - w ę s z ą c e j " p o z y c j i . Z w i e l k i m t r u dem docieram do celu. C h w i l a odpoczynku, ostroż nie z d e j m u j ą b r o ń , o p i e r a m na z w a ł a c h l o d u . D i a b l o d a l e k o , co n a j m n i e j 250 m e t r ó w . Jeszcze j e d e n WIRÓWKA MYŚLIWSKA O d g a d n i ę t e w y r a z y n a l e ż y w p i s a ć do f i g u r y w k i e r u n k u z g o d n y m z r u c h e m w s k a z ó w e k zegara. P o c z ą t e k w p i s y w a n i a w y r a z ó w w p o l a c h oznaczo n y c h k r e s e c z k ą . L i t e r y w p o l a c h w e w n ę t r z n y c h (oznaczonych k ó ł e c z k a m i ) , czytane k o l e j n o w k i e r u n k u , , z e g a r o w y m " , u t w o r z ą r o z w i ą z a n i e - p i e r w s z ą l i t e r ę i m i e n i a oraz n a z w i s k o autora znanej p o w i e ś c i m y ś l i w s k i e j . Znaczenie w y r a z ó w : A ) c h o d n i k i d r ą ż o n e w ś n i e g u w czasie s i l n y c h m r o z ó w przez c i e t r z e w i e , B) w ę c h psa m y ś l i w s k i e g o , C) p t a k i z r o d ź m y k r u k o w a t y c h , D) z b i e r a n i e s i ę kaczek o ś w i c i e l u b o z m r o k u , E) m i ę d z y p i ę t r a m i , F) c z ę ś ć sztucera, G) n i e p i s a n e p r a w o ł o w i e c k i e , H ) p t a k pospolity, n i e k i e d y w y r z ą d z a szkody w b a ż a n t a r n i a c h i w p o g ł o w i u d z i k i c h kaczek, I) n o g i psa m y ś l i w s k i e g o , J) samura. K) o b w i s ł e w a r g i u n i e k t ó r y c h p s ó w m y ś l i w s k i c h , L) p o w i n n a b y ć na złomie wręczanym myśliwemu. R o z w i ą z a n i e m o ż n a n a d s y ł a ć n a kartach p o c z t o w y c h do dnia 20 kwietnia br. pod adresem: Redakcja „ Ł o w i e c Polski", u l . Nowy Ś w i a t 35, 00-029 Warszawa, z d o p i s k i e m ; „ R o z r y w k i u m y s ł o w e z n r u 6". W ś r ó d c z y t e l n i k ó w , k t ó r z y n a d e ś i ą p r a w i d ł o w e r o z w i ą z a n i e , rozlosujemy n a g r o d t , ' - n i e s p o d z i a n k ę oraz p i ę ć k s i ą ż e k . W I E S Ł A W ZIELIŃSKI 14 i glętKłki oddech, r u c h palca d o przyspiesznika i . , o s ł u p i e n i e . M i e j s c e na ś n i e g u jest puste. Bez spe cjalnych oznak niepokoju, b ł y s k a w i c z n i e i prawie n i e p o s t r z e ż e n i e l o k a z n i k n ę ł a w otworze l o d o w y m . Dalsze o c z e k i w a n i e jest j u ż bezcelowe. N i e c h ę t n i e i w nie n a j l e p s z y m nastroju rozpoczy n a m y o d w r ó t , daje z n a ć o sobie z m ę c z e n i e . Los czasem b y w a j e d n a k p o d w ó j n i e z ł o ś l i w y . N i e w i e l k a szczelina, k t ó r ą bez t r u d u s f o r s o w a l i ś m y po przednio, z a m i e n i a s i ę w szeroki na 300 m e t r ó w pas o t w a r t e j w o d y . O s ł u p i e n i e i konsternacja - s y t u a c j ę ratuje j e d e n z gospodarzy. N i e w i e l k ą s i e k i e r k ą , k t ó r ą w s p ó l n i e z n o ż e m t a s z c z y ł za pasem, o d r ą b u j e od d u ż e g o pola lodowego n i e w i e l k ą , p r z y m a r z n i ę t ą t y l k o c z ę ś c i o w o do n i e g o k r ę . T r ó j k a l u d z i zajmuje miejsce na l o d o w e j t r a t w i e , c h w y t a j ą c w r ę k ę n a r t y - w i o s ł a . D ł u g o t r w a w p r a w i a n i e w r u c h tego „ s t a t k u ' . W p o ł o w i e d r o g i zaczyna nas z a l e w a ć drobna, na s z c z ę ś c i e , fala; kra s u n i e r ó w n o z p o w i e r z c h n i ą w o d y . Po p r a w i e g o d z i n n y m w i o s ł o w a n i u d o b i l i ś m y d o s t a ł e g o l ą d u . P o z o s t a ł e 15 k m do liazy to j u ż raczej lot na nartach. Ś m i e r t e l n e z m ę c z e n i e p r a w i e bez ś l a d u u s u w a sauna. Foka p a d ł a nazajutrz - t e ż nie bez p r z y g ó d . Za brana ł ó d ź w drodze p o w r o t n e j staje się p u ł a p k ą . Pod w i e c z ó r k a n a ł y w o d n e p o k r y w a j ą się c i e n k i m l o d e m . Trzeba r ą b a ć i p c h a ć na z m i a n ę . Z m o c z e n i 1 z m ę c z e n i u n i k n ę l i ś m y jednak noclegu w łodzi Zaczynam w i e r z y ć w z a p e w n i e n i a gospodarzy, ż e jest to j e d y n e , , p r a w d z i w e ' p o l o w a n i e . Tekst i z d j ę c i a : BOCiUSŁAW FRUZIŃSKI Rozstrzygnięcie Konkursu Fotograficznego „Łowca Polskiego" 2 l u t e g o 1979 r. o d b y ł o s i ę p o s i e d z e n i e j u r y k o n k u r s u fotograficznego „ Ł o w c a P o l s k i e g o " w s k ł a d z i e : red. A r k a d y Brzezicki, r e d . Z y g m u n t G o i a ń ski ( p r z e w o d n i c z ą c y ) , p ł k . W ł a d y s ł a w M a z u r e k , red. B r o n i s ł a w Z i e l i ń s k i . J u r y d o k o n a ł o oceny 116 z d j ę ć o d p o w i a d a j ą c y c h w a r u n k o m K o n k u r s u , o p a t r z o n y c h 21 g o d ł a m i . PIERWSZĄ N A G R O D Ę w w y s o k o ś c i 5000 zł p r z y z n a n o za zestaw z d j ę ć o p a t r z o n y c h g o d ł e m . , G o n " - autor W ł o d z i m i e r z Ł a p i ń s k i . M a ć k o w a R u d a N a d l e ś n i c t w o . woj. suwalskie. D R U G Ą N A G R O D Ę w w y s o k o ś c i 3000 z ł p r z y z n a n o za zestaw z d j ę ć o p a t r z o n y c h g o d ł e m ,,14789" - autor Tadeusz B u d z i ń s k i - R z e s z ó w , u l . P o d w i s ł o c z e 2'92. Trzeciej nagrody nie przyznano. Z g ł ę b o k i m ż a l e m z a w i a d a m i a m y , ż e w d n i u 30 p a ź d z i e r n i k a 1978 o d s z e d ł z naszego g r o n a n i e s p o d z i e w a n i e w w i e k u 65 lat Kolega roku ZYGMUNT MARIAN w s p ó ł z a ł o ż y c i e l Kola ł o w i e c k i e g o , . L e ś n i k ' w K ł o d a w i e , w i e l o l e t n i prze w o d n i c z ą c y , ł o w c z y naszego k o ł a . E m e r y t o w a n y l e ś n i c z y , k t ó r y w i e l e lat s w e g o ż y c i a s p ę d z i ł w l e ś n i c z ó w c e Mszaniec, p r a c u j ą c d l a d o b r a p o l s k i e g o iasu i ł o w i e c t w a . M i ł o ś n i k p r z y r o d y i serdeczny k o i e g a . Żegnają Go z żalem. C z ł o n k o w i e i zarząd Koła Ł o w i e c k i e g o „ L e ś n i k " w Kłodawie Gorzowskiej I W Y R Ó Ż N I E N I E w w y s o k o ś c i 1500 zl p r z y z n a n o za zestaw z d j ę ć opatrzo n y c h g o d ł e m ,.Borek" - autor A n d r z e j F a l k o w s k i . Sejny. u l . 22 Lipca 25. I I W Y R Ó Ż N I E N I E w w y s o k o ś c i 1500 z l przyznano za zestaw z d j ę ć o p a t r z o n y c h g o d ł e m „ A r d e a " - autorzy Zenon C z e r a s z k ł e w i c z I Ryszard Czeraszktewicz, Szczecin, u l . M i c k i e w i c z a 160'4. i n W Y R Ó Ż N I E N I E w w y s o k o ś c i 500 zł p r z y z n a n o za zestaw z d j ę ć o p a t r z o n y c h g o d ł e m „ G r a c z " - autor A l b i n Klimczak, W i s ł a , u l . T u r y s t y c z na 9. I V W Y R Ó Ż N I E N I E w w y s o k o ś c i 500 zl p r z y z n a n o z a zestaw z d j ę ć o p a t r z o n y c h g o d ł e m . . O r i o n " autor Zygmunt S t ę p i e ń , J ę d r z e j ó w , u l . K r z y w a 40. W s z y s t k i m n a g r o d z o n y m i w y r ó ż n i o n y m K o l e g o m r e d a k c j a , , Ł o w c a Pol s k i e g o " serdecznie g r a t u l u j e . U r o d z o n y d n i a 10 k w i e t n i a 1910 r o k u w L u b l i n i e Z m a r ł d n i a 29 stycznia 1979 r o k u w Ś w i d r z e Kolega STANISŁAW FRANCISZEK LUCHT p r a w n i k , d ł u g o l e t n i c z ł o n e k naszego koia. z a m i ł o w a n y m y ś l i w y , serdeczny towarzysz ł o w ó w , p o c h o w a n y d n i a 7 lutego 1979 roku w Warszawie na Cmentarzu Komunalnym Północnym. C z e ś ć Jego p a m i ę c i ! Zarząd i c z ł o n k o w i e Koła Ł o w i e c k i e g o „ J a r " w W a r s z a w i e D n i a 23 g r u d n i a 1978 r o k u z m a r ł Kolega JERZY SMUGA OTTO W d n i u 9 l u t e g o 1979 r o k u z m a r ł w w i e k u 77 lat Kolega JÓZEF PAWŁUSIEWICZ p u ł k o w n i k WP w stanie spoczynku D ł u g o l e t n i aktywista Polskiego Z w i ą z k u ł o w i e c k i e g o i Z w i ą z k u Kynolo g i c z n e g o w Polsce. U c z e s t n i k K a m p a n i i W r z e ś n i o w e j i p a r t y z a n t k i w Bieszczadach, z a ł o ż y c i e l s z k o ł y tresury p s ó w s ł u ż b o w y c h w S u ł k o w i c a c h . O d z n a c z o n y K r z y ż e m K a w a l e r s k i m O r d e r u O d r o d z e n i a Polski, K r z y ż e m W a l e c z n y c h . Z ł o t y m i S r e b r n y m K r z y ż e m Z a s ł u g i , ICrzyżeni P a r t y z a n c k i m oraz i i m y m i o d z n a c z e n i a m i p o l s k i m i i z a g r a n i c z n y m i , w t y m b r ą z o w y m , srebrnym i złotym Medalami Z a s ł u g i Ł o w i e c k i e j . W z m a r ł y m straciliśmy najserdeczniejszego p r z y j a c i e l a i d r u h a oraz n i e z a p o m n i a n e g o towarzysza łowów. C z e ś ć Jego p a m i ę c i 1 Przyjaciele d ł u g o l e t n i c z ł o n e k Kola Ł o w i e c k i e g o , , L a s y ' , b y ł y sekretarz naszego k o l a , odznaczony z ł o t y m M e d a l e m Z a s ł u g i Ł o w i e c k i e j . Ż e g n a m y z ż a l e m serde cznego k o l e g ę i towarzysza ł o w ó w . Czesc Jego p a m i ę a ! Zarząd I c z ł o n k o w i e K o ł a Ł o w i e c k i e g o „ L a s y " przy Naczelnym Z a r z ą d z i e L a s ó w P a ń s t w . Z g ł ę b o k i m ż a l e m z a w i a d a m i a m y , ż e w dniu 10 g r u d n i a 1978 roku z m a r ł n a g l e w w i e k u 72 lat Kolega KONSTANTY TRYBUCHOWSKI d ł u g o l e t n i c z ł o n e k naszego kota. S t r a c i l i ś m y szlachetnego c z ł o w i e k a , etycz n e g o m y ś l i w e g o , d o b r e g o k o l e g ę , w i e r n e g o d r u h a ł o w ó w i prac s p o ł e c z n y c h . W p a m i ę c i naszej pozostanie na zawsze j a k o serdeczny k o l e g a i przyjaciel. C z e ś ć Jego p a m i ę c i ! Z a r z ą d , koledzy 1 przyjaciele Kola Ł o w i e c k i e g o „Ostoja" w Legnicy. R O Z W I Ą Z A N I E KRZYŻÓWKI Z N R U 15-16/78 „ŁP" P O Z I O M O : A ) ,,Rok m y ś l i w c a " * - alt, C) rogacz. E) n i z i n a , G) c y b u c h . l | k r a k w a , J) rod, K) grzywacze, L) t r o f e u m . Ł) w i z j e r k a . M ) Leonard, N | o k r ę t k d , 0 | N a n k i n , P) szyjka - siuta, R) k l u c z k a , S) p r a w k a - osoka. P I O N O W O : A ) ,.Rok m y ś l i w e g o " - p o d s y p . C) z w i e r z y n a . E) w y j ą t e k , F ) a k a , G) chrzan, H ) amur. 1) e t a l o n . J) c y r a n e c z k a , K) t o k o w i s k o , L) z g r z e b ł a - nias, L) krzepa, M ) l e c z n i c t w o rzutek, N ) A d a m . 4) Janusz S i a r k i e w i c z . S o b o l e w , 08-460 S o b o l e w , 5) E d w a r d K u ł a k , u l . Karola M i a r k i 7 m 5. 48-300 Nysa. R O Z W I Ą Z A N I E KRZYŻÓWKI Z N R U 17/78 „ŁP" Prawidłowe rozwiązanie brzmi: „DO WSZYSTKICH KÓŁ ŁOWIECKICH STOP N I E Z W L E K A J C I E Z Z A W I E R A N I E M U M Ó W Z „ J E D N O Ś C I Ą Ł O W I E C K Ą " N A O U Ł O W Z A J Ę C Y STOP O D P O W I E D N I S P R Z Ę T I W Y S Z K O L O N E EKIPY Z A P E W N I O N E STOP", Wśród nadesłanych prawidłowych odpowiedzi n a g r o d ę - n i e s p o d z i a n k ę w postaci r e p r o d u k c j i obrazu w y l o s o w a ł k o l , B o g d a n C h a n i e w s k i . u l . C e d r o w a 3, 15-798 B i a ł y s t o k . Nagrody wylosowali: 1) Bon t o w a r o w y w a r t o ś c i 800 zł - Roman Z e j m n w i c z . L e ś n i c t w o . 97-160 R o k i c i n y , 2) Bon t o w a r o w y w a r t o ś c i 400 zł - W i e s ł a w S t r y j e c k i , u l . M ł o d z i e ż o w a 7 m 23, 20-468 L u b l i n , 3-5) Bony t o w a r o w e po 200 zł - K a z i m i e r a G ó r s k a u l . L i p o w a 60 A m 1, 37-450 S t a l o w a W o l a 6, H e n r y k Hoszek, Boruszynok, 64-712 Boruszyn i K a z i m i e r z K i j o n k a . u l . Sl. K e m p y 86. 42-570 Będzin. Nagrody k s i ą ż k o w e otrzymują: 1) J a d w i g a M i c h a l s k a , u l . B i e r u t a 36 m l . 76-100 S ł a w n o , 2) A n d r z e j Ł u k a s z e w i c z , u l . L w ó w e c k a 12 m .3. 64-540 P n i e w y , 31 E d w a r d W ó j c i k , u l . O b r o ń c ó w W e s t e r p l a t t e 24 m 4. 11 -400 K ę t r z y n , O g ł o s z e n i a Preparator z wioloiołnią praktyką, wyksztalcenio policealnp leśne poszukiije piacy. Piotr Chwalihski. Porażyn, 64-33*i Bukowiec Stary. yi/7Vł Jagdlcriery szr/eiuetd rodowodowe. Od biór po 14 maja. Henryk Sakowski, ul. Śli czna 30'\S. Wrodaw 50-550, teł. 67-02-89 wipczorem. 93.'7H Szczenięta wyżły krótkowloiie i teriery wdlijskif [Mi doskonałych rodzicach użytkowycłi i eksterierowych. Hdlina Kuczyń ska, ul. Kirasjerów 4 b m 1 tel. 10-63-,'^7, 04-072 Warszawa. 92r7'ł Sprzedam szczenięta małe mtinsterlandery po rodzicach zło In medalistach użytko wych. Odbiór w pot^atkdcli kwielriia .lan Kuliczkowsłci, Chopina 5, 48-34U Głu chołazy. 94/79 Unieważniam zgubiona legityiiicicjt; PZŁ wydaną przez Zarząd Wojewódzki Szcze cin. Ryszdrd Kwiatkowski y5/7!i Rodowodowe szczenięta rasy jagdterner sprzedam Wojciech Kociuba, Hula Nowa. Osada Leśna 4. 23-43.1 Hula Krzeszowskd, fMi'7'ł Szczenięla wyżły krótkowłose po dosko nałych rodzicach użytkowych i eksteriero wych. Zenon Michalik. 23-4(K) BUgoidi, Pr7emyst(łwa Al. tel. 2ii-M 97 7H SprzedamwdabrymstaniesztucerB x M 7. lunetą x 4 oraz dubeltówkę 12 K 79Buha(j Suhl. Pila 64-920. Ludowa 3 h m 8,tel, 42%. Szcztjpari Światek. 98 79 Sukę cocer-spaniel po rodzicach użytko wych, 4-miesięczną oraz lornetkę japońską 10x50 nową sprzedam. Wiadomość w re dakcji 115 79 15 maje pm«0»l Jin^ItMIE ±3.81 S... W i o s n ą 1960 r o k u z a p r o s i ł m n i e p, Z b i g n i e w W i l s k i na p o l o w a n i e na g ę s i . Wiosna b y ł a p ó ź n a , na wscłiodzie kraju zalegały śniegi i ciągłe wywiady d o t y c z ą c e g ę s i b y ł y n e g a t y w n e . N i e b y ł o i c i i w rejo n i e Osowca, n i e b y ł o na W i ź n i e , a warszawscy g ę s i a r z e nie m o g l i spokojnie u s i e d z i e ć w domu. W y w i a d y i telefony w i n n e r e j o n y k r a j u r ó w n i e ż n i e p o z w a l a ł y na z l o k a l i z o w a n i e g ę s i , k t ó r e t e ż p e w n i e m a j ą s w ó j w y w i a d i w i e d z ą , g d z i e i j a k a jest pogo d a . Nareszcie d o t a r ł a w i a d o m o ś ć , ż e g ę s i j u ż ,są w r e j o n i e K u l a . Szybka m o b i l i z a c j a i w s o b o t ę wyjazd. M i e j s c o w y m y ś l i w y i n i o r m o w a ł , ż.e s ą d u ż e ilości, ale w a r u n k i p o l o w a n i a t r u d n e : S i e d z ą na o l b r z y micłi, z a m a r z n i ę t y c h jeszcze r o z l e w i s k a c h W a r t y , na terenach p o z b a w i o n y c h p r a k t y c z n i e z a k r z e w i e ń , d a j ą c y c h m o ż l i w o ś ć o s ł o n y i s z a n s ę strzelania. A l e to sprawa w t ó r n a . P e ł n i n a d z i e i , z a j e ż d ż a m y s z c z ę ś l i w i e do Koła i n o c u j e m y w m i e j s k i m h o t e l u . Po k o l a c j i z t r a d y c y j n ą p o z n a ń s k ą g o l o n k ą (dla smakoszy p o d a j ę : p e k l o w a n a i z g r o c h e m p i i r e e ) . d o s z l i ś m y do w n i o s k u , ż e g d y b y n a w e t g ę s i n i e l e c i a ł y , w a r t o b y ł o p r z y j e c h a ć . W nocy b y ł y t r u d n o ś ci ze s p a n i e m . N i b y to emocje przed p o l o w a n i e m , a f a k t y c z n i e to ta g o l o n k a . B y ł a c h y b a t r o c h ę za d u ż a i za t ł u s t a . . . Skoro ś w i t ruszamy w teren. J u ż na p o d w ó r k u r y b a k ó w k i d o l e c i a ł nas znany i m i ł y d l a ucha k r z y k d z i k i c h g ę s i . R y b a k p o t w i e r d z i ł o b e c n o ś ć d u ż y c h ilości t y c h p t a k ó w , ale n i e wróżył powodzenia. F a k t y c z n i e , krajobraz b y ł jeszcze z i m o w y . Pokry te l o d e m r o z l e w i s k a , m r o ź n a temperatura i t y l k o ten glos g ę s i i pojedyncze k l u c z e , u k a z u j ą c e s i ę n a niebie, ś w i a d c z y ł y o zmaganiach wiosny z zimą. B y ł o nas p i ę c i u . U s t a l i l i ś m y , ż e i d z i e m y w t e r e n g d z i e k o g o oczy p o n i o s ą i s p o t y k a m y s i ę , j a k p r z y stało na p r a w d z i w y c h gęsiarzy, po wieczornych zlotach. Z a p a d a j ą c y z m i e r z c h , w z m o ż o n y r u c h g ę s i i ograniczona w i d o c z n o ś ć daje j a k ą ś w i ę k s z ą s z a n s ę n i ż jasny i s ł o n e c z n y d z i e ń . A trzeba p r z y z n a ć , ż e d z i e ń b y ł w y j ą t k o w o p i ę k ny. M a r c o w e s ł o ń c e p o r a d z i ł o sobie szybko z noc n y m p r z y m r o z k i e m i na b i a ł e tafle l o d u z a c z ę ł a w y d o s t a w a ć się woda. W p o ł u d n i e mniej w i ę c e j tyle samo b y ł o p o w i e r z c h n i p o k r y t e j l o d e m co i w o d ą . U t r u d n i a ł o to o g r o m n i e poruszanie s i ę i d e z o r i e n t o w a ł o , g d z i e jest r o z l e w i s k o , g d z i e k o r y t o W a r t y , a g d z i e stare koryto, s t w a r z a j ą c ponadto d u ż e n i e b e z p i e c z e ń s t w o , z w ł a s z c z a , ż e l ó d nagrzany s ł o ń cem s t a w a ł s i ę k r u c h y i ł a m l i w y . POT. KYSZAKD CZEtlWir^Kt Sytuacja ta s p r a w i ł a , ż e czterej z nas, w r ó w n i e ż ja, w r ó c i ł o o k o ł o p o ł u d n i a i p r a k t y c z n i t z r e z y g n o w a l i ś m y z p o l o w a n i a . Z w ł a s z c z a , ż e w cza sie t y c h k i l k u g o d z i n n i k t n i e d o s z e d ł d o strzału, g ę s i b o w i e m s i e d z i a ł y w n i e d o s t ę p n y c h miejscach, a te, k t ó r e p r z e m i e s z c z a ł y s i ę , l e c i a ł y w y s o k o i do skonale w i d z i a ł y nasze c i e m n e s y l w e t k i na b i a ł e j , l o d o w e j t a f l i . B r a k o w a ł o t y l k o Bogdana M . , k t ó r y z a b r a ł d r y l i n g i s a n k i , aby ł a t w i e j i szybciej poru s z a ć s i ę w terenie. P o c z ą t k o w o j e g o n i e o b e c n o ś ć u w a ż a l i ś m y za rzecz z r o z u m i a ł ą , z w ł a s z c z a , ze z k i e r u n k u w j a k i m p o s z e d ł d o l a t y w a ł y nas strzały co na p o l o w a n i u t e ż n a l e ż y do z j a w i s k n o r m a l n y c h K i e d y j e d n a k z a p a d a ł z m i e r z c ł i , a Bogdana c i ą g l e n i e b y ł o , z a c z ę ł o to nas n i e p o k o i ć i c h o ć uspakaja l i ś m y s i ę n a w z a j e m , k a ż d y p r z e c z u w a ł c o ś niedo brego. T e n p o w i e r z c h o w n y s p o k ó j p r z e r o d z i ł s i ę szybko w zatroskanie z w ł a s z c z a , k i e d y z a p a d ł a noc i k i e d y n a w o ł y w a n i a n i e d a ł y rezultatu. O s t r z e ż e n i przez r y b a k a o n i e b e z p i e c z e ń s t w i e i konieczności zachowania maksymalnych warun k ó w o s t r o ż n o ś c i , r u s z y l i ś m y w k i e r u n k u ' , s k ą d przed k i l k o m a g o d z i n a m i d o l a t y w a ł y nas s t r z a ł y , dawane j a k s i ę n a m z d a w a ł o , przez Bogdana do g ę s i , Zabta l i ś m y ze s o b ą l a t a r k i i d ł u g i bosak s t r a ż a c k i , ktor* m ó g ł byc n a m p o m o c n y a s t a n o w i ł r ę k o j m i ę l>ezpieczeństwa. T r z y m a m y s i ę wszyscy tego bosaka u w a ż a j ą c , zr j e ż e l i l ó d p o d p i e r w s z y m z nas z a ł a m i e s i ę . to pozostali w y c i ą g n ą go z p r z y m u s o w e j k ą p i e l i . Usta wieni b y h ś m y w g ciężaru. Najcięższy szedł pierw szy - c z y l i ja. Po g o d z i n i e t a k i e g o marszu, na nasze n a w o ł y w a n i a d o l e c i a ł a o d p o w i e d ź . R a ź n i e j rusz>'liśmy w tym kierunku i znowu nasłuchiwaliśmy o d p o w i e d z i . T a k . N a p e w n o w o ł a . A z a t e m jesi i ż y j e . I c h o c i a ż n i k t g ł o ś n o n i e w y p o w i a d a ł s i ę co s ą d z i , to wszyscy m y ś l e l i ś m y o najgorszym. Teraz z n o w ą e n e r g i ą i o t u c h ą s z l i ś m y to p o lodzie, to po w o d z i e , d a j ą c l a t a r k a m i z n a ć , ż e i d z i e m y i gdzie jesteśmy. Po n i e s p e ł n a g o d z i n i e marszu, b y l i ś m y przy Bog danie. S i e d z i a ł na tych s w o i c h sankach, a od nas o d d z i e l a ł go bystry n u r t w o d y . N i e czas na pytanie co s i ę s t a ł o - m y ś l i m y co z r o b i ć , aby g o z a b r a ć ? D e c y d u j e m y , ż e n i e ma i n n e g o r a t u n k u , t y l k o p o d e j ś ć j a k n a j b l i ż e j n u r t u , p o d a ć m u bosak i prze c i ą g n ą ć przez w o d ę na n a s z ą s t r o n ę , A co z r o b i ć , j a k brzeg l o d u z a ł a m i e s i ę ? U b e z p i e c z a m y s i ę p a s k a m i od spodnL T y m r a z e m j a j e s t e m na k o ń c u . N a j l ż e j szy w y s u w a s i ę na k r a w ę d ź l o d u i podaje bosak B o g d a n r z u c i ł s i ę na t e n bosak, c h w y c i ł j a k szczu pak r y b ę i z d a w a ł o się, ż e z radością zanurzył w l o d o w a t e j w o d z i e . C o f a m y s i ę wszyscy w t\-ł i c i ą g n i e m y ,,zdobycz" k r z y c z ą c ; trzymaj s i ę ! m e p u ś ć bosaka! zaciskaj d ł o n i e ! - jeszcze c h w i l a i ma m y go p o swojej stronie. K r a w ę d ź l o d u z a ł a m u j e s i ę Cofamy s i ę z d e c y d o w a n i e w t y l i c i ą g n i e m y Bogda na, k u r c z o w o t r z y m a j ą c e g o s i ę bosaka. M a m y go wreszcie na l o d z i e . Jeszcze k i l k a m e t r ó w do tyłu i w m i e j s c u u z n a n y m za bezpieczne zatrzymujemy się. otaczając uratowanego i uradowanego. S t a n j e g o Jest j e d n a k c i ę ż k i . Rozbieramy go i k o m p l e t u j e m y z w ł a s n y c h u b r a ń - j e d n o suche Jest s i n y i s k o s t n i a ł y . 4 < P o s ł u g u j ą c s i ę t y m i s a n k a m i , w j e c h a ł w stare koryto Warty. Ledwie się w y d o s t a ł z wody i siedział tak na tej k r z e l o d o w e j . D r o g i p o w r o t n e j n i e ryzyko w a ł . W y s t r z e l a ł k i l k a n a b o i , k t ó r e m i a ł w kiesze niach, torba i l o r n e t k a u t o n ę ł y , w o d a w y r z u c i ł a sanki, które s t a n o w i ł y j e d y n ą izolację od lodu. D r o g a p o w r o t n a do r y b a k ó w k i m i n ę ł a szyt>ciej Była n i e j a k o sprawdzona i p r z e b y t a raarszo-bieg i e m . P o m i m o p r a w i e g o d z i r m e j r o z g r z e w k i , Bog dan b y ł n a d a l s k o s t n i a ł y i siny. G o r ą c a herbata k i e l i s Ł c k w ó d k i i do ł ó ż k a . Jego w y g l ą d j e d n a k n i e p o k o i ł nas bardzo. U z n a l i ś m y , ż e trzeba w e z w a ć ipkarza. P r z y j e c h a ł lekarz, p o p a h z y ł n a nas w s z y s t k i c h znacząco, westchnął i pokiwał głową. Nie musiał nic m ó w i ć . Wszystko b y ł o jasne. Stan u z n a ł za w y m a g a j ą c y o p i e k i szpitalnej U s p o k o j e n i , ż e wszystko dobrze s i ę s k o ń c z y ł o , w r ó c i l i ś m y p ó ź n ą n o c ą do Warszawy. B o g d a n a n a trzeci d z i e ń w y p i s a n o ze szpitala K i e d y s p o t k a l i ś m y s i ę w Warszawie, p o d z i ę k o w a ł n a m za ocalenie. Wszyscy j e d n a k z m i e n i l i ś m y tro c h ę p o g l ą d na p o l o w a n i e n a g ę s i . J e ż e l i s i ę chce p o l o w a ć - trzeba j e d n a k w i d z i e ć g r a n i c e pasji i r o z s ą d k u , J. ANUSZ