Budowa i funkcje łodygi

Scenariusz lekcji
Scenariusz
z zastosowaniem
„skrzynki odkryć”
45 min
Budowa i funkcje łodygi
ttHasło programowe:
Świat roślin – budowa i funkcje organów roślinnych.
ttZakres treści:
Rodzaje łodyg. Budowa zewnętrzna łodygi. Budowa
wewnętrzna łodygi. Obliczanie wieku drzewa. Przekształcenia łodyg.
ttCel ogólny:
Poznanie budowy i funkcji łodygi.
ttCele szczegółowe:
Wiadomości
A – Uczeń:
• podaje nazwy części pędu,
• wymienia funkcje łodygi,
• wymienia elementy budowy zewnętrznej łodygi.
B – Uczeń:
• rozpoznaje elementy budowy wewnętrznej
łodygi na ilustracji,
• r ozróżnia rodzaje łodyg.
Umiejętności
C – Uczeń:
•o
blicza wiek drzewa,
• omawia różnice między łodygami zielnymi
a zdrewniałymi,
• omawia budowę zewnętrzną i wewnętrzną
łodygi.
D – Uczeń:
•a
nalizuje związek budowy zmodyfikowanych
łodyg z ich funkcjami.
Postawy
Dociekliwość w szukaniu odpowiedzi na pytania.
Współpraca z innymi członkami grupy. Odpowiedzialność za powierzone zadania.
ttMetody:
skrzynka odkryć, obserwacja, pogadanka.
ttFormy pracy:
indywidualna, grupowa, zbiorowa.
ttŚrodki dydaktyczne:
karty pracy dla wszystkich uczniów; dla sześciu
grup: skrzynki odkryć (kartony lub pudełka) zawierające: pędy roślin (np. fiołek polny, jaskier ostry,
tasznik pospolity), koperty oznaczone numerem 1
z nazwami części pędu (załącznik nr 1), pęk czterech
łodyg owiniętych wstążką (dwie zielne, np. chaber
bławatek, mak polny, firletka poszarpana, oraz dwie
zdrewniałe, np. bez lilak, głóg jednoszyjkowy,
sosna zwyczajna), koperty oznaczone numerem 2
z nazwami budowy zewnętrznej łodygi (załącznik
nr 2), plaster drewna (przekrój poprzeczny przez
pień drewna), tacę papierową z bulwą ziemniaka,
kłączem kosaćca, rozłogami truskawek, cierniami
tarniny i pnączem winorośli; plansza dydaktyczna
przedstawiająca budowę wewnętrzną łodygi.
ttPrzygotowanie do lekcji:
Przed lekcją nauczyciel przygotowuje sześć stanowisk pracy. Na każdym z nich umieszcza skrzynkę
odkryć.
ttPrzebieg lekcji:
Faza wprowadzająca
1. Czynności organizacyjne.
2. Nauczyciel wyjaśnia zasady pracy na lekcji i dzieli klasę na sześć grup. Każda grupa wybiera swojego lidera.
3. Grupy uczniów zajmują przygotowane stanowiska pracy. Nauczyciel prosi, aby uczniowie zapoznali się z zawartością skrzynek odkryć, a następnie podaje temat i cel lekcji.
Faza realizacyjna
1. Nauczyciel prosi liderów grup o wyjęcie okazów
pędów roślin oraz kopert z numerem 1 (załącznik
nr 1) ze skrzynek odkryć. Zadaniem uczniów jest
przyporządkowanie nazw części roślin znajdujących się w kopercie do okazów pędów roślin.
2. Uczniowie w grupach wykonują zadanie. Nauczyciel kontroluje poprawność jego wykonania.
3. Nauczyciel zadaje pytanie: Jakie funkcje pełni
łodyga? Chętni uczniowie wymieniają i omawiają
funkcje łodygi. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź uczniów.
4. Nauczyciel prosi liderów grup o wyjęcie pęku łodyg ze skrzynki odkryć. Następnie podaje nazwy
gatunków roślin, a uczniowie w grupach zastanawiają się nad różnicami między poszczególnymi
łodygami.
5. Chętna grupa omawia na forum klasy różnice
między łodygami zielnymi a zdrewniałymi. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje wypowiedź.
6. Nauczyciel prosi liderów grup o wyjęcie zawartości koperty nr 2 (załącznik nr 2). Następnie
uczniowie mają wskazać elementy budowy zewnętrznej łodygi na pędach roślin wykorzystanych na początku lekcji.
7. Uczniowie wykonują polecenie, a nauczyciel kontroluje poprawność jego wykonania.
8. Nauczyciel wyjaśnia, czym są: pąk wierzchołkowy, pąk boczny, pąk kwiatowy, pąk uśpiony, węzeł
i międzywęźle. Następnie omawia zjawisko dominacji wierzchołkowej.
Scenariusz lekcji
9. Nauczyciel w oparciu o planszę dydaktyczną
omawia budowę wewnętrzną łodygi. Następnie
rozdaje karty pracy i wyznacza czas na wykonanie zadań (ok. 10 min).
10. Uczniowie wykonują zadania, a nauczyciel kontroluje ich pracę i w razie potrzeby pomaga oraz
wyjaśnia ewentualne wątpliwości.
11. Po upływie wyznaczonego czasu wskazani uczniowie przedstawiają rozwiązania zadań. Reszta
klasy czuwa nad poprawnością odpowiedzi.
12. Nauczyciel informuje uczniów, że kolejnym zadaniem jest obliczenie wieku drzewa na podstawie przekroju poprzecznego. Liderzy grup wyjmują plaster drewna ze skrzynki odkryć. Chętny
uczeń wyjaśnia, w jaki sposób oblicza się wiek
drzewa. Nauczyciel uzupełnia jego wypowiedź
oraz omawia różnice między drewnem wiosennym a letnim. Następnie uczniowie w grupach
obliczają wiek swoich okazów drzew. Nauczyciel
sprawdza poprawność wykonania zadania.
13. Nauczyciel prosi liderów grup o wyjęcie ze
skrzynki odkryć papierowej tacy z przykładami
przekształconych łodyg. Kolejno opisuje te łodygi. Chętni uczniowie nazywają rodzaje zmodyfikowanych łodyg oraz analizują przystosowania
w budowie łodyg do pełnionej funkcji.
Faza podsumowująca
Nauczyciel podsumowuje lekcję i ocenia pracę grup
oraz uczniów szczególnie aktywnych na lekcji.
Opracował Jacek Pawłowski
Załącznik nr 1. Części pędu.
✂
kwiat
owoc
łodyga
liść
✂
✂
✂
✂
✂
Załącznik nr 2. Budowa zewnętrzna łodygi.
✂
pąk wierzchołkowy
pąk boczny
węzeł
międzywęźle
✂
✂
✂
✂
✂