Pierwiastki bloku s

Pierwiastki bloku s
1. metale wyjątkowo reaktywne, silne reduktory, występują głównie w postaci związków
chemicznych;
2. wraz ze wzrostem liczby atomowej wzrasta zdolność do jonizacji, która może być
wywołana czynnikami chemicznymi (reakcja chemiczna), czynnikami
niechemicznymi (promieniowanie elektromagnetyczne lub wysoka temperatura);
3. stopień utlenienia: litowce +1, berylowce +2;
4. otrzymywanie poprzez elektrolizę stopionych soli;
5. niskie gęstości, duże objętości molowe, duże promienie atomowe;
6. litowce – niskie temperatury topnienia; berylowce znacznie wyższe;
7. dobrze przewodzą prąd elektryczny i ciepło;
8. litowce: miękkie, kowalne i ciągliwe, berylowce: bardziej kruche i twarde
9. wraz ze wzrostem l.a. wzrasta toksyczność;
10. Fr, Ra – promieniotwórcze;
11. Na, K – najbardziej rozpowszechnione w przyrodzie;
12. bezpośrednio reagują z P, As, Sb, chlorowcami;
13. tworzą: wodorki: XH, XH2 (silne reduktory), tlenki: X2O, XO, nadtlenki: X2O2, XO2,
ponadtlenki: XO2, azotki: Li3N, X3N2 (spalanie w azocie)
14. reakcja z wodą:
azotki + H2O  LiO/X(OH)2 + NH3
XH + H2O  XOH + H2
XH2 + 2H2O  X(OH)2 + 2H2
2X + 2H2O  2XOH + H2, X + 2H2O  X(OH)2 + H2
X2O + H2O  2XOH, XO + H2O  X(OH)2
X2O2 +2H2O  2XOH + H2O2, XO2 + 2H2O  X(OH)2 + H2O2
2XO2 + 2H2O  2XOH + H2O2 + O2
15. XOH – rozpuszczalne w wodzie; X(OH)2 – rozpuszczalność rośnie wraz ze wzrostem
l.a.;
16. sole: litowców – rozpuszczalne w wodzie (wyj. KClO4); berylowców - węglany,
siarczany, chromiany, szczawiany, fosforany, fluorki prawie nierozpuszczalne
(rozpuszczalność maleje wraz ze wzrostem l.a.), pozostałe sole rozpuszczalne;
17. znane związki kompleksowe
18. krystalizują
Pierwiastki bloku p
Metale
1. znacznie mniej aktywne niż metale bloku s;
2. najczęściej występują na dwóch stopniach utlenienia; niższy stopień utlenienia –
właściwości redukujące, wyższy stopień utlenienia – właściwości utleniające;
3. wzrost l.a. – wzrost: gęstości, temperatura topnienia i wrzenia, właściwości
metalicznych;
4. występują metale o właściwościach amfoterycznych;
5. mogą tworzyć związki kompleksowe
Niemetale
1. występują w postaci związków chemicznych i w stanie wolnym;
2. występują na kilku stopniach utlenienia – dodatnich lub ujemnych, w różnych stanach
skupienia, kilku odmianach alotropowych;
3. właściwości utleniające;
4. wraz ze wzrostem l.a. maleje zdolność do jonizacji;
5. wraz ze wzrostem nr grupy wzrasta aktywność;
6. fluorowce, tlen, siarka, azot, fosfor – stosunkowo niskie temperatury topnienia i
wrzenia, które wzrastają wraz ze wzrostem l.a.
7. C, Si, B – kryształy kowalencyjne;
8. tlenki o charakterze obojętnym (np. CO, NO) i kwasowym które z H2O tworzą kwasy
tlenowe;
9. fluorowce i tlenowce tworzą kwasy beztlenowe (moc wzrasta wraz ze wzrostem l.a.);
10. z pierwiastkami I gr tworzą związki jonowe, z pozostałymi kowalencyjne;
Gazy szlachetne
1. bezbarwne, jednoatomowe gazy;
2. konfiguracja elektronowa: He 1s2, Ne, Ar ns2np6, Kr, Xe ns2np6 nd10, Rn ns2np6nd10f14
3. wysokie energie jonizacji;
4. tworzenie związków chemicznych wymaga: m.in. napromieniowania UV, , strumieni
e-, n
Sól mocnego kwasu i słabej zasady
MA  M n   Am 
M n   H 2O  MOH ( n 1)   H 
K
[ H  ][ MOH ( n 1)  ]
[ M n  ][ H 2O]
[ H  ][ MOH ( n 1)  ]
K h  K [ H 2O ] 
[M n ]
( n 1) 
[ H  ][ MOH ( n 1)  ] [OH  ]
]

 [ MOH
Kh 

 [ H ][OH ]
n

n

[M ]
[OH ]
[ M ][OH ]
[ M n  ][OH  ]
 Kz
( n 1) 
[ MOH
]
[ H  ][ OH  ]  K w
Kh 
Kw
Kz
Sól słabego kwasu i mocnej zasady
M m A n  mM
n
 nA m 
A m   H 2 O  HA ( m  1)   OH
K 
[OH  ][ HA ( m  1)  ]
[ A m  ][ H 2 O]
K h  K [ H 2 O] 
Kh

[OH  ][ HA ( m  1)  ]
[A m  ]
[OH  ][ HA ( m  1)  ] [ H  ]
[ HA ( m  1)  ]




 [ H ][OH ]
[A m  ]
[H  ]
[ A m  ][ H  ]
[ Am  ][ H  ]
 Kk
[ HA( m 1) ]
[ H  ][OH  ]  K w
Kw
Kh 
Kk
Pierwiastki bloku d
1. metale;
2. kilka dodatnich stopni utlenienia;
3. prawie wszystkie to ciała stałe;
4. kowalne, ciągliwe, tworzą stopy;
5. znaczna gęstość;
6. wysokie temperatury topnienia i wrzenia (wyj. Zn, Cd, Hg, La, Ag)
7. dobra przewodność cieplna i prądu;
8. wraz ze wzrostem l.a. aktywność maleje (metale szlachetne)
9. na niższym stopniu utlenienia – tworzą związki o charakterze jonowym, na wyższym
stopniu utlenienia – wzrost udziału kowalencyjnego w wiązaniu;
10. właściwości kwasowo-zasadowe, utleniająco-redukcyjne zmieniają się:
a. niższy - właściwości zasadowe
b. pośredni – właściwości amfoteryczne
c. wyższy – właściwości kwasowe
d. niższy - właściwości redukujące
e. wyższy – właściwości utleniające
11. tworzą związki kompleksowe:)
Pierwiastki bloku f
1. typowe metale;
2. lantanowce głównie występują na +3 stopniu utlenia, aktynowce od +2 do +4;
3. gwałtownie reagują z woda i tlenem (przechowywane w atmosferze gazu obojętnego);
4. niezbyt rozpowszechnione w skorupie ziemskiej, występują w postaci minerałów
tworzących złoża wspólne, niektóre otrzymano sztucznie, które to mają właściwości
promieniotwórcze