i odpowiedzialność zawodowa farmaceutów
Transkrypt
i odpowiedzialność zawodowa farmaceutów
Vitamina C++ 8/2004 PR AWO Etyka Źródła Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz. U. z 2003 r. Nr 9, poz. 108) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2003 r. w sprawie postępowania w sprawach odpowiedzialności zawodowej farmaceutów (Dz. U. z 2003 r. Nr 65, poz. 612) i odpowiedzialność zawodowa farmaceutów Kodeks Etyki Aptekarza Rzeczypospolitej Polskiej Odpowiedzialność zawodowa W myśl ustawy o izbach aptekarskich, członkowie samorządu aptekarskiego podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądami aptekarskimi za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz przepisami prawnymi dotyczącymi wykonywania zawodu farmaceuty. Etyka zawodowa Zasady Kodeksu Etyki Aptekarza Rzeczpospolitej Polskiej poprzedza krótki wstęp. Na treść składa się część ogólna (art. 1 do 8) i część szczegółowa określająca zasady postępowania farmaceuty wobec chorego (I), zasady postępowania wobec nauki (II), zasady postępowania wobec zawodu (III), zasady postępowania wobec członków zawodu (IV), zasady postępowania wobec przedstawicieli innych zawodów ochrony zdrowia (V), zasady postępowania wobec społeczeństwa (VI) i zasady końcowe (VII). W myśl postanowień kodeksu najważniejszymi obowiązkami aptekarza wobec pacjenta i chorego są: - udzielanie jednakowo troskliwej pomocy fachowej wszystkim zwracającym się osobom, - udzielanie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach w ramach posiadanej wiedzy fachowej, - udzielanie niezbędnych porad w doborze leków niewymagających recepty lekarskiej, - udzielanie pacjentowi rzetelnej i zrozumiałej informacji o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych oraz innych artykułach, - zachowanie w tajemnicy wszelkich wiadomości o chorym i jego otoczeniu uzyskanych w związku z wykonywaniem czynności zawodowych z wyjątkiem przypadków określonych prawem. Do innych obowiązków należą, m.in.: - odmówienie wykonania czynności niezgodnych z zasadami etyki, obowiązującymi ustaleniami prawnymi i naukowymi, - podnoszenie kwalifikacji i umiejętności zawodowych, 32 - troska o godność zawodu, - wspieranie działalności samorządu aptekarskiego, - niepodejmowanie działań sprzecznych z interesami środowiska aptekarskiego, - przestrzeganie zasad rzetelnej informacji dotyczących działalności apteki lub hurtowni. Kodeks określa też prawa farmaceuty, m.in.: - prawo do wolności postępowania w zakresie wykonywania czynności, zgodnie ze swym sumieniem, wskazaniami etycznymi, aktualnym stanem wiedzy i obowiązującym ustawodawstwem prawnym, - prawo do odmowy wydania leku w interesie chorego w sytuacjach szczególnych, - prawo do zastąpienia, za zgodą pacjenta, leku zapisanego na recepcie lekiem synonimowym, po poinformowaniu zarazem zainteresowanego o różnicy w cenie leku. Sąd aptekarski Właściwość Sprawy odpowiedzialności zawodowej farmaceutów rozpatrują okręgowe sądy aptekarskie i Naczelny Sąd Aptekarski. Te pierwsze orzekają we wszystkich sprawach jako I instancja, z tym, że w sprawach odpowiedzialności zawodowej członków okręgowej rady aptekarskiej i okręgowej komisji rewizyjnej orzeka okręgowy sąd aptekarski wyznaczony przez Naczelny Sąd Aptekarski. Właściwy do rozpoznania spraw w I instancji jest sąd aptekarski okręgowej izby aptekarskiej, której obwiniony jest członkiem w chwili wszczęcia postępowania. Od tej zasady są pewne wyjątki. Otóż, jeżeli przewinienie zawodowe, które objęte jest łącznym rozpoznaniem popełniło dwóch lub więcej obwinionych, którzy podlegają odpowiedzialności przed okręgowym sądem aptekarskim i Naczelnym Sądem Aptekarskim, właściwy jest Naczelny Sąd Aptekarski. Pozostałe wyjątki są zawarte w ustawie o izbach aptekarskich. Naczelny Sąd Aptekarski orzeka jako I instancja także w sprawach odpowiedzialności zawodowej członków: Naczelnej Rady Aptekarskiej, Naczelnej Komisji Rewizyjnej, Naczel- nego Sądu Aptekarskiego, Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej i jego zastępców, a także członków okręgowych sądów aptekarskich oraz okręgowych rzeczników odpowiedzialności zawodowej i ich zastępców. W przypadku, gdy odpowiedzialność zawodowa za to samo przewinienie dotyczy członków różnych izb aptekarskich, właściwym do rozstrzygnięcia sprawy jest sąd, na którego terenie popełniono przewinienie. Jeżeli w sprawie występuje dwóch lub więcej farmaceutów, których dotyczy postępowanie lub którzy są obwinieni, bądź jeżeli farmaceucie, którego dotyczy postępowanie, zarzuca się popełnienie dwóch lub więcej przewinień zawodowych, postępowanie można przeprowadzić łącznie. Sąd aptekarski posiada przewodniczącego i wiceprzewodniczącego, którzy są wybierani ze swojego grona w głosowaniu tajnym. Zadaniem przewodniczącego sądu aptekarskiego jest kierowanie jego pracą, które w szczególności polega na: zaznajamianiu się z każdą sprawą wpływającą do sądu i wyznaczaniu terminów posiedzeń; ustalaniu składu orzekającego i wyznaczaniu jego przewodniczącego, a także zapewnianiu sprawnego przebiegu prowadzenia postępowania. Skład Okręgowy sąd aptekarski orzeka w składzie trzyosobowym. Natomiast Naczelny Sąd Aptekarski orzeka: 1) w składzie trzyosobowym, jeżeli orzeka na mocy ustawy w I instancji w sprawach odpowiedzialności zawodowej farmaceutów; 2) w II instancji w składzie pięcioosobowym w sprawach odwołań od orzeczeń wydanych przez ten sąd w I instancji oraz od orzeczeń okręgowych sądów aptekarskich. Ponadto w składzie orzekającym sądu aptekarskiego może uczestniczyć bez prawa głosu jeden z członków sądu aptekarskiego w charakterze sędziego rezerwowego. Istnieje zastrzeżenie, że w razie ponownego rozpoznawania sprawy w składzie orzekającym sądu aptekarskiego nie mogą uczestniczyć członkowie sądu aptekarskiego, którzy poprzednio orzekali w tej sprawie. PR AWO Postępowanie wyjaśniające Strony Stronami w postępowaniu dotyczącym odpowiedzialności zawodowej są: rzecznik odpowiedzialności zawodowej, obwiniony oraz pokrzywdzony. Rzecznik Okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej prowadzi postępowanie wyjaśniające w sprawach członków tej izby aptekarskiej, której jest organem. W sprawach, w których występuje dwóch lub więcej farmaceutów, których dotyczy postępowanie, lub którzy są obwinieni, bądź jeżeli farmaceucie, którego dotyczy postępowanie zarzuca się popełnienie dwóch lub więcej przewinień zawodowych, postępowanie wyjaśniające prowadzi rzecznik okręgowy odpowiedzialności zawodowej, który pierwszy wszczął postępowanie wyjaśniające. W przypadku gdyby pojawił się spór pomiędzy rzecznikami odpowiedzialności zawodowej, rozstrzyga go Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej, wyznaczając zarządzaniem właściwego okręgowego rzecznika. W sytuacji, gdy zostanie wniesiony wniosek o wyłączenie od udziału w sprawie okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej, rozstrzyga go Naczelny Rzecznik wydając zarządzenie, a w sytuacji kiedy wniosek dotyczy właśnie jego, rozstrzyga Naczelny Sąd Aptekarski. Naczelny Rzecznik odpowiedzialności ma również możliwość przekazania prowadzenia postępowania okręgowemu rzecznikowi odpowiedzialności zawodowej innej okręgowej izby aptekarskiej, stać się tak jednak może tylko w szczególnych okolicznościach i ze względu na dobro sprawy. Farmaceuta Farmaceucie, który jest obwiniony przysługuje prawo odmowy składania wyjaśnień, a także prawo do odmowy udzielenia odpowiedzi na poszczególne pytania. Farmaceuta, którego dotyczy postępowanie ma możliwość skorzystania z takiego samego prawa. Ponadto ma prawo w toku postępowania wyjaśniającego zgłaszać wnioski dotyczące przesłuchania świadków, powołania biegłych oraz przeprowadzenia innych dowodów. Obrońca Obwiniony może w postępowaniu dotyczącym odpowiedzialności zawodowej, wybrać obrońcę spośród członków izby aptekarskiej lub adwokatów. Obrońcą nie może jednak być ani członek sądu aptekarskiego, ani rzecznik odpowiedzialności zawodowej. W pewnych sytuacjach, gdy nie ma obrońcy z wyboru, sąd aptekarski wyznacza obrońcę z urzędu. Dzieje się tak w następujących przypadkach: 1) jeżeli istnieją uzasadnione wątpliwości co do poczytalności farmaceuty, którego postępowanie dotyczy; 2) postępowanie toczy się po śmierci farmaceuty, którego postępowanie dotyczy; 3) istnieją inne uzasadnione przesłanki do wyznaczenia obrońcy z urzędu. Vitamina C++ 8/2004 Przedstawienie zarzutów W trakcie toczącego się postępowania pokrzywdzony posiada pewne uprawnienia. I tak, pokrzywdzony może przeglądać akta sprawy i sporządzać z nich odpisy, zgłaszać wnioski dowodowe, brać udział w rozprawie i innych czynnościach przeprowadzanych przez sąd. Ma także możliwość zadawania pytań obwinionemu, świadkom i biegłym oraz zajmowania stanowiska w sprawach podlegających rozstrzygnięciu przez sąd aptekarski. Rzecznik odpowiedzialności zawodowej sporządza postanowienie o przedstawieniu zarzutów, jeżeli dane istniejące w chwili wszczęcia postępowania lub zebrane w jego toku zawierają dostateczne podstawy do przedstawienia zarzutów farmaceucie. Następnie rzecznik ogłasza te zarzuty farmaceucie i przesłuchuje go. Postanowienie o przedstawieniu zarzutów zawiera: wskazanie farmaceuty, którego dotyczy postępowanie, dokładne określenie zarzucanego mu przewinienia zawodowego sprzecznego z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz przepisami prawa dotyczącymi wykonywania zawodu farmaceuty i uzasadnienie. Wszczęcie postępowania Postępowanie wyjaśniające Postanowienie o wszczęciu postępowania wyjaśniającego wydaje rzecznik odpowiedzialności zawodowej, jeżeli uzyskał wiarygodną informację uzasadniającą podejrzenie, iż miało miejsce postępowanie sprzeczne z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz przepisami prawnymi dotyczącymi wykonywania zawodu aptekarza. Rzecznik przed wszczęciem postępowania, ma obowiązek zbadać czy nie zachodzi okoliczność, która według kodeksu postępowania karnego wyłącza ściganie. W przypadku, kiedy stwierdzi, że takie okoliczności mają miejsce, rzecznik wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Jeżeli natomiast takie okoliczności, wystąpią w toku postępowania wyjaśniającego lub jeżeli rzecznik stwierdzi, że zebrany materiał dowodowy nie daje podstaw do wniesienia wniosku o ukaranie, wydaje wówczas postanowienie o umorzeniu wszczętego postępowania. Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub umorzeniu postępowania wyjaśniającego pokrzywdzonemu przysługuje zażalenie do Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, a jeżeli postanowienie to wydał Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej, zażalenie przysługuje do Naczelnego Sądu Aptekarskiego. Należy je wnieść w terminie do 14 dni od daty doręczenia postanowienia, za pośrednictwem rzecznika odpowiedzialności zawodowej, który to postanowienie wydał. Rzecznik, na którego postanowienie złożono zażalenie, ma dwie możliwości: może zażalenie uwzględnić albo niezwłocznie przekazać je niezwłocznie organowi właściwemu do rozpatrzenia zażalenia. Organ ten ma 30 dni od daty doręczenia na rozpatrzenie zażalenia. Po rozpatrzeniu zażalenia, Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej może: - orzec o utrzymaniu w mocy postanowienia, - uchylić postanowienie w całości lub części. W toku postępowania wyjaśniającego obowiązkiem rzecznika odpowiedzialności zawodowej jest dążenie do szczegółowego wyjaśnienia sprawy. W tym celu może on przesłuchać farmaceutę, którego dotyczy postępowanie, świadków lub biegłych, a także przeprowadzać dowody. Jeżeli nie zachodzi potrzeba uzupełnienia postępowania wyjaśniającego, rzecznik odpowiedzialności zawodowej wydaje postanowienie o jego zamknięciu, o czym powiadamia farmaceutę, którego dotyczy postępowanie. Następnie udostępnia mu zebrane dowody oraz umożliwia złożenie dodatkowych wyjaśnień i wniosków dowodowych. Czynności te powinny nastapić w terminie 14 dni od daty doręczenia postanowienia o zamknięciu postępowania wyjaśniającego. Ostatnia sytuacja pozostawia sądowi aptekarskiemu dużą swobodę w tej kwestii. Pokrzywdzony Termin Postanowienia rozporządzenia określają maksymalny czas prowadzenia postępowania wyjaśniającego. Powinno ono zostać zakończone w ciągu trzech miesięcy od daty zawiadomienia o popełnieniu przewinienia zawodowego. Tylko w szczególnie uzasadnionym przypadku Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej może przedłużyć okres postępowania wyjaśniającego na dalszy okres, maksymalnie jednak 3 miesiące. Jeśli natomiast postępowanie nie zakończy się w terminie 6 miesięcy, akta sprawy należy przekazać Naczelnemu Sądowi Aptekarskiemu, który może przedłużyć postępowanie na dalszy okres. Wniosek o ukaranie Kiedy postępowanie wyjaśniające zakończy się, a jego wynik potwierdzi zasadność zarzutów stawianych farmaceucie, którego dotyczy postępowanie, rzecznik odpowiedzialności ma obowiązek sporządzić wniosek o ukaranie, a następnie niezwłocznie go skierować do sądu aptekarskiego, o czym zawiadamia pokrzywdzonego, obwinionego i właściwą radę aptekarską. 33 Vitamina C++ 8/2004 Postępowanie przed sądem I instancja Kiedy wniosek o ukaranie otrzyma przewodniczący sądu aptekarskiego, ma dwie możliwości: - skierować sprawę do rozpoznania, wydając stosowne zarządzenia przygotowujące rozprawę, lub jeśli uzna, że zachodzą podstawy do umorzenia lub zawieszenia postępowania, - skierować sprawę na posiedzenie niejawne. Na posiedzenie niejawne kieruje się też wnioski w stosunku, do których należy uzupełnić postępowanie wyjaśniające. Postanowienie co do wniosku, wydane przez sąd na takim posiedzeniu, należy doręczyć stronom, oraz ich obrońcom i pełnomocnikom. Rozprawa Na rozprawę sąd wzywa obwinionego, pokrzywdzonego, obrońcę i rzecznika odpowiedzialności zawodowej. Należy zwrócić uwagę na to, że pomiędzy terminem doręczenia obwinionemu wniosku o ukaranie, a terminem rozprawy powinno upłynąć co najmniej 14 dni. W przeciwnym razie obwiniony może żądać odroczenia rozprawy. Przewodniczący z urzędu zarządza wezwanie świadków i biegłych oraz przedstawienie innych dowodów, zarówno tych wskazanych we wniosku jak i tych zgłoszonych przez strony przed rozpoczęciem rozprawy. Istotny jest fakt, że nieusprawiedliwione niestawiennictwo obwinionego lub jego obrońcy, lub pokrzywdzonego, na rozprawie, nie stanowi przeszkody do rozpoznania sprawy. Warto zwrócić uwagę na uprawnienie, jakie posiada obwiniony. Może on wyłączyć jednego wskazanego przez siebie członka składu orzekającego. Wniosek taki obwiniony może zgłosić w terminie 7 dni od dna otrzymania zawiadomienia o terminie rozprawy. Jeżeli przyczyna wyłączenia doszła do wiadomości obwininego później, termin ten liczy się od chwili, w której dowiedział się o przyczynie. Zadaniem przewodniczącego jest kierowanie rozprawą i czuwanie nad jej prawidłowym przebiegiem. Sąd jest zobowiązany do tego, aby dążył do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy. W tym celu ma prawo dopuścić z urzędu wszelkie dowody, jakie uzna za potrzebne. Rozprawa rozpoczyna się od odczytania przez rzecznika odpowiedzialności zawodowej wniosku o ukaranie, po czym przewodniczący składu orzekającego sądu aptekarskiego zwraca się do obwinionego o złożenie wyjaśnień. Dopiero po złożeniu wyjaśnień przez obwinionego, sąd przesłuchuje świadków i biegłych oraz ocenia dokumenty lub przeprowadza inne dowody. Z ważnych powodów sąd może zarządzić przerwę w rozprawie, nie dłużej jednak niż na 21 dni. 34 PR AWO Sąd może także odroczyć rozprawę, wówczas jeżeli: a) nie stawił się rzecznik odpowiedzialności zawodowej; b) nie stawił się obwiniony, z usprawiedliwionego powodu; c) nie stawił się obwiniony, a jego obecność sąd uznał za konieczną; d) nie stawił się obwiniony, któremu wezwanie nie zostało doręczone. Sąd może także odroczyć rozprawę w razie niestawiennictwa świadka lub biegłego, a także z innej ważnej przyczyny. Po zakończeniu postępowania dowodowego, następują przemówienia stron, obrońców i pełnomocników. Jako ostatni głos ma prawo zabrać obwiniony, po czym rozprawa zostaje zakończona. Sąd aptekarski przystępuje wówczas do narady, której przebieg, podobnie jak w przypadku głosowania jest tajny. W naradzie i głosowaniu uczestniczyć mogą tylko członkowie składu orzekającego. Sąd aptekarski jest zobowiązany orzekać na podstawie materiału dowodowego, który został ujawniony na rozprawie. Biorąc pod uwagę stopień winy, naruszenie zasad etyki i deontologii zawodowej, naruszenie przepisów o wykonywaniu zawodu farmaceuty, skutki czynu oraz zachowanie się obwinionego przed popełnieniem przewinienia zawodowego i po jego popełnieniu, sąd wymierza karę. Orzeczenia sądu Sąd aptekarski może orzekać kary: 1) upomnienia; 2) nagany; 3) zawieszenia prawa wykonywania zawodu farmaceuty na okres od trzech miesięcy do trzech lat; 4) pozbawienia prawa wykonywania zawodu farmaceuty. W razie jednoczesnego ukarania za kilka przewinień zawodowych sąd aptekarski wymierza kary za poszczególne przewinienia, a następnie wymierza jedną karę łączną za wszystkie czyny. Przy orzekaniu kary łącznej: 1) w przypadku orzeczenia kar upomnienia i nagany wymierza się karę łączną nagany; 2) kara zawieszenia prawa wykonywania zawodu nie wyłącza orzeczenia kary upomnienia i nagany; 3) przy orzekaniu za klika przewinień kar zawieszenia prawa wykonywania zawodu kara łączną nie może przekroczyć 3 lat; 4) przy orzeczonych za kilka przewinień karach rodzajowo rożnych i kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu wymierza się karę łączną pozbawienia prawa wykonywania zawodu. Orzeczenie sądu powinno zawierać: 1) oznaczenie sądu aptekarskiego, który je wydał, oraz nazwiska członków sądu, rzecznika odpowiedzialności zawodowej protokolanta; 2) datę oraz miejsce rozpoznania sprawy i wydania orzeczenia; 3) imię i nazwisko oraz inne dane określające tożsamość obwinionego; 4) opis zarzuconego przewinienia zawodowego; 5) rozstrzygnięcie sadu aptekarskiego; 6) uzasadnienie. Orzeczenie skazujące powinno nadto zawierać: 1) dokładne określenie przewinienia zawodowego przypisanego obwinionemu przez sąd aptekarski; 2) rozstrzygniecie co do kary. Przewodniczący po odbyciu narady, ogłasza orzeczenie, przytaczając ustnie najważniejsze jego motywy. W sprawach szczególnie skomplikowanych, sąd ma prawo odroczenia ogłoszenia orzeczenia na czas do 7 dni. Sad aptekarski z urzędu uzasadnia, na piśmie rozstrzygnięcia, od których przysługuje środek odwoławczy. Uzasadnienie powinno być sporządzone w ciągu 14 dni od dnia wydania rozstrzygnięcia. Odwołanie Prawo odwołania przysługuje od orzeczeń i postanowień kończących postępowanie w I instancji w terminie 14 dni od daty doręczenia orzeczenia albo postanowienia wraz z uzasadnieniem. Prawo to przysługuje stronom, ich pełnomocnikom i obrońcom. Odwołanie wnosi się do sądu aptekarskiego, który wydał zaskarżone orzeczenie, i który jest obowiązany w ciągu 7 dni od daty wpływu odwołania przekazać akta sprawy sądowi właściwemu do rozpoznania odwołania. Może jednakże odmówić przyjęcia odwołania, jeżeli zostało wniesione po terminie lub przez osobę nieuprawnioną albo jest niedopuszczalne PR AWO Po rozpoznaniu odwołania Naczelny Sąd Aptekarski może orzec: 1) o utrzymaniu w mocy zaskarżonego orzeczenia, albo 2) o zmianie orzeczenia w całości lub w części; Jeżeli pozwalają na to zebrane dowody, naczelny Sąd Aptekarski zmienia zaskarżone orzeczenie, albo uchyla w całości lub części i umarza postępowanie w odpowiednim zakresie, w innych przypadkach uchyla orzeczenie i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi aptekarskimi I instancji. Wykonanie orzeczeń z mocy ustawy. Wówczas o odmowie przyjęcia odwołania przysługuje wnoszącemu zażalenie do sądu właściwego do rozpoznania odwołania w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia. II instancja Sądem, który rozpatruje odwołania jest Naczelny Sad Aptekarski. Wszczyna on postępowanie odwoławcze po tym jak otrzyma odwołanie od sądu I instancji wraz z całością sprawy. Odwołanie powinno odpowiadać warunkom formalnym. Wówczas Przewodniczący Naczelnego Sądu Aptekarskiego zarządza doręczenie stronom odpisów odwołania wraz z uzasadnieniem i wydaje stosowne zarządzenie przygotowujące rozprawę. Cofnięcie odwołania, wiąże Naczelny Sąd Aptekarski, tylko jeśli zostanie dokonane przed rozpoczęciem rozprawy. Istnieje także zastrzeżenie, że odwołania wniesionego na korzyść obwinionego nie można cofnąć bez jego zgody. Naczelny Sąd Aptekarski, jeżeli działa w II instancji, rozpoznaje sprawę w granicach odwołania. Natomiast niezależnie od granic odwołania, sąd II instancji z urzędu rozważa rażące naruszenie prawa oraz istotną odmienność oceny, co do naruszenia zasad etyki i deontologii zawodowej. Ważny jest fakt, że wydanie orzeczenia na niekorzyść obwinionego farmaceuty może nastąpić tylko wtedy, gdy wniesiono odwołanie na jego niekorzyść, i tylko w granicach odwołania. Natomiast niezależnie od granic odwołania orzeczenie podlega zmianie na korzyść obwinionego albo uchyleniu, jeżeli jest ono oczywiście niesprawiedliwe. Sąd I instancji przesyła do wiadomości najpóźniej w ciągu 14 dni od daty uprawomocnienia się orzeczenia jego odpis okręgowej radzie aptekarskiej, która ma za zadanie wykonać orzeczenie, a także wojewodzie oraz Prezesowi Naczelnej Rady Aptekarskiej. Termin rozpoczęcia i zakończenia kary zawieszenia prawa wykonywania zawodu farmaceuty ustala w drodze uchwały Okręgowa Rada Aptekarska w ciągu 14 dni o otrzymaniu odpisu prawomocnego orzeczenia. Uchwała taka zostaje przesłana ukaranemu farmaceucie, wojewodzie i kierownikowi zakładu pracy ostatnio zatrudniającego ukaranego farmaceutę. Wznowienie postępowania O ewentualnym wznowieniu postępowania orzeka postanowieniem sąd aptekarski, który wydał orzeczenie kończące postępowanie. Jeżeli postępowanie zostało zakończone orzeczeniem Naczelnego Sądu Aptekarskiego, o wznowieniu orzeka Naczelny Sad Aptekarski w składzie 5 sędziów. Na postanowienie sądu aptekarskiego, służy zażalenie do Naczelnego Sadu Aptekarskiego. Koszty postępowania O kosztach postanawia sąd aptekarski w orzeczeniu. Jeżeli jednak tego nie zrobił, określa je przewodniczący w terminie 14 dni od wydania orzeczenia. W przypadku wydania orzeczenia o ukaraniu sąd aptekarski obciąża ukaranego farmaceutę kosztami postępowania na rzecz izby aptekarskiej, której członkiem był w czasie wniesienia wniosku o ukaranie. Sąd aptekarski może zwolnić ukaranego od zwrotu kosztów postępowania w całości lub w części, jeżeli uzna, że poniesienie ich byłoby dla ukaranego lub jego rodziny zbyt uciążliwe. W razie wydania orzeczenia uniewinniającego, umorzenia postępowania oraz nieściągalności, koszty postępowania ponosi organ prowadzący postępowanie. Koszty postępowania prowadzonego przez okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej i przed okręgowym sądem aptekarskim, wykłada właściwa okręgowa izba aptekarska, a koszty postępowania prowadzonego przez Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialno- Vitamina C++ 8/2004 ści Zawodowej i przed Naczelnym Sadem Aptekarskim – Naczelna Izba Aptekarska. Do kosztów postępowania należą: 1) koszty doręczenia wezwań i innych pism; 2) należności rzeczników odpowiedzialności zawodowej i członków sądu aptekarskiego związane z postępowaniem, a w szczególności zwrot utraconych zarobków i koszty przejazdów; 3) należności świadków i biegłych. Przedawnienie Termin przedawnienia w przypadku odpowiedzialności zawodowej wynosi 3 lata. Po tym okresie nie można wszcząć postępowania. Należy zwrócić jednakże uwagę, że jeżeli czyn zawiera znamiona przestępstwa, przedawnienie następuje nie wcześniej niż przedawnienie karne. Karalność natomiast ustaje, jeżeli od czasu popełnienia przewinienia upłynęło pięć lat. Rejestr ukaranych Naczelna Rada Aptekarska prowadzi rejestr ukaranych. Informacje o ukaraniu udziela się organom izb aptekarskich oraz osobom i instytucjom posiadającym lub mogącym wykazać interes prawny w uzyskaniu takich informacji. Informacji takich okręgowa rada aptekarka, jest również obowiązana udzielić na wniosek odpowiednich władz lub organizacji państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Usunięcie z rejestru wzmianki o ukaraniu następuje z urzędu po upływie: 1) roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia o ukaraniu karą upomnienia, 2) dwóch lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia o ukaraniu kara nagany, 3) pięciu lat od odbycia kary zawieszenia prawa wykonywania zawodu, jeżeli farmaceuta nie zostanie w tym czasie ukarany lub nie zostanie wszczęte przeciwko niemu postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej. Nie usuwa się natomiast wzmianki o karze pozbawienia prawa wykonywania zawodu. Polubowne rozstrzyganie sporów Ustawa o izbach aptekarskich określa również inną role sądów aptekarskich. Na mocy art. 63 ustawy, okręgowe sądy aptekarskie, mogą rozpatrywać – jako sądy polubowne – spory pomiędzy aptekarzami oraz pomiędzy aptekarzami, a innymi pracownikami służby zdrowia, a także pomiędzy aptekarzami, a innymi osobami lub instytucjami, jeżeli spory te dotyczą wykonywania zawodu aptekarza. W takim przypadku sądy aptekarskie stosują odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego o sądach polubownych. Robert Zugaj [email protected] 35