doc2011 217 rwpk broszura - Ekopol Opolski Sp. z oo
download 
Reklamacja Transkrypt
2011 217 rwpk broszura - Ekopol Opolski Sp. z oo
Broszura okolicznościowa na 217. rocznicę wybuchu Powstania Kościuszkowskiego Broszura okolicznościowa na 217. rocznicę wybuchu Powstania Kościuszkowskiego Wojciech Bartosz Głowacki w wersji Piotra Stachiewicza Od zwycięskiej bitwy po Racławicami (4 kwietnia 1794 roku) do obrony Pragi (4 listopada 1794 roku) wobec przewaŜających sił, współdziałających ze sobą armii rosyjskiej, pruskiej i austriackiej – wojsko polskie uległo ich naporowi. 16 listopada 1794 roku naczelnik powstania Tomasz Wawrzecki (zastąpił Kościuszkę, który ranny w bitwie pod Maciejowicami dostał się do niewoli rosyjskiej), pod Radoszycami rozwiązał ostatnie oddziały powstańcze i złoŜył kapitulację. Niecały rok później – 24 października 1795 roku Rosja, Prusy i Austria dokonały ostatecznego – III rozbioru Polski, wymazując ją z mapy Europy. Wykaz źródeł: 1) Wikipedia wg stanu na dzień 21.03.2011 r. – tekst w całości cytowany. Skróty oznaczono (…). 2) Wikipedia wg stanu na dzień 21.03.2011 r. – tekst w całości cytowany. 3) Herby Rzeczypospolitej Obojga Narodów pobrano ze strony internetowej Wikipedia wg stanu na dzień 21.03.2011 r. 4) Obraz Józefa Chełmońskiego – Modlitwa przed bitwą pobrano ze strony internetowej Wikipedia wg stanu na dzień 21.03.2011 r. 5) Fragment wiersza Teofila Lenartowicza (1822-1893) Bitwa Racławicka zacytowano na podstawie: Lubicz-Pachoński Jan, „Wojciech Bartosz Głowacki”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Kraków, 1987. 6) Fotokopia portretu Wojciecha Bartosza Głowackiego w wersji Piotra Stachiewicza na podstawie: Lubicz-Pachoński Jan, „Wojciech Bartosz Głowacki”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Kraków, 1987. © NTR 2011 Opracowanie Henryk Gałkowski. Skład i druk: Odlewnia śeliwa w Tułowicach Małych, „Ekopol Opolski” sp. z o.o. 8 Niemodlińskie Towarzystwo Regionalne 217 rocznica wybuchu Powstania Kościuszkowskiego 24 marca 1794 Niemodlińskie Towarzystwo Regionalne 24 marca 2011 Broszura okolicznościowa na 217. rocznicę wybuchu Powstania Kościuszkowskiego Rok 1763 „Tajne instrukcje Katarzyny II dla dyplomatów rosyjskich w Warszawie Hermana Karla von Keyserlinga i Nikołaja Repnina. Sankt Petersburg, 6 listopada 1763. Bezkrólewie w Polsce i wybór nowego króla są wydarzeniami najwaŜniejszymi dla rzeczywistych interesów naszego imperium, dotyczy integralności naszych granic i specjalnych korzyści, jakie są skutkiem naszego bezpośredniego wpływu na system polityczny całej Europy. Powierzając wam wspólnie interesy naszego cesarstwa, chcielibyśmy, o ile to jest moŜliwe, odsunąć się od biegu wydarzeń. Przechylając szalę naszych relacji i spraw publicznych na naszą stronę, chcielibyśmy wielkimi krokami przyspieszyć ich realizację. Postępujcie wzajemnie z całą szczerością, pozostawcie na stronie swoje sprawy osobiste. To jedyny środek, abyście dali nam nowy dowód, całej waszej gorliwości, wierności i nieustannych starań w obronie naszych interesów. Są one najwaŜniejsze. Tak więc spodobało się nam w tym piśmie wyrazić naszą opinię i nakreślić obraz naszych zamierzeń, w miarę jak wymagać tego będą okoliczności. Nie ignorujcie tego, Ŝe pomimo tak wielkiego i tak długiego wpływu Rosji na rządy w Polsce, naszym poprzednikom nie udało się uzyskać od tej republiki potwierdzenia tytułu cesarskiego. NaleŜy więc teraz to uzyskać, tak dla powagi naszej korony jak dla naszego własnego honoru. Jest to tym waŜniejsze, Ŝe wstępując na tron związaliśmy ten tytuł z naszą koroną i naszymi krajami. (…) Po zgłębieniu wszystkich motywów i nie wdając się we wszystkie moŜliwości jest prawdopodobne i nieodzowne, Ŝe osadzimy na tronie polskim przychylnego nam „Piasta”, uŜytecznego dla naszych rzeczywistych interesów, jednym słowem człowieka, który tylko nam zawdzięczać będzie swoje wyniesienie. W osobie stolnika litewskiego hrabiego Poniatowskiego, znajdujemy wszystkie warunki niezbędne dla naszej przychylności i w konsekwencji postanowiliśmy wynieść go na tron polski. (...) JednakŜe, by nasze intencje jeŜeli to moŜliwe były jeszcze bardziej precyzyjne, wykonają panowie, co następuje: I. Jakkolwiek zarządziliśmy przygotowania wojenne i duŜa część naszych wojsk jest gotowa przekroczyć granice na pierwsze wezwanie, to niemniej jednak waŜne jest, dla chwały naszej i imperium, by pokazać całemu światu, Ŝe Rosja we wszystkich najwaŜniejszych sprawach będzie pertraktować i działać sama, bez niczyjej pomocy, Ŝe posiada ona roztropność i znajomość prowadzenia polityki twarzą w twarz z innymi państwami i Ŝe 2 Niemodlińskie Towarzystwo Regionalne Broszura okolicznościowa na 217. rocznicę wybuchu Powstania Kościuszkowskiego się 24 marca, kiedy to NajwyŜszy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej – Tadeusz Kościuszko w obliczu Boga i całemu Narodowi Polskiemu złoŜył przysięgę, co miało miejsce na krakowskim rynku – 24 marca 1794 roku, około godziny 10.00. Modlitwa przed bitwą – Józef Chełmoński, 1906. „Podniosły się przed Kościuszką Na kosach czapeczki, Pokłonił się naród wiejski Jak zboŜe w wietrzyku, „Wiwat” – krzyknął – najmniejszy Ojcze Naczelniku ! (…) A gdy Bartosz czapkę w górę Wyrzucił nad głowy, śe juŜ teraz za ojczyznę Polski lud gotowy … (…) Jezus, Maria, hasło nasze, Jezus, Maria, wrzasną, A na rŜysku, od kos błysku 5) Zrobiło się jasno …” Niemodlińskie Towarzystwo Regionalne 7 Broszura okolicznościowa na 217. rocznicę wybuchu Powstania Kościuszkowskiego Lata 1768 – 1772 Konfederacja Barska Rok 1772 – pierwszy rozbiór Polski Lata 1788 – 1792 – Sejm Czteroletni zwany Wielkim Broszura okolicznościowa na 217. rocznicę wybuchu Powstania Kościuszkowskiego w razie potrzeby jej siły fizyczne są wystarczające by ją skutecznie podeprzeć. Jednak z drugiej strony jesteśmy w oczywisty sposób skłonni do umiłowania pokoju i ludzkości, chcielibyśmy, by elekcja naszego kandydata przebiegła bez zgiełku, bez wojny domowej i z zagwarantowaniem wszystkich prerogatyw, przywilejów i wolności Rzeczypospolitej Polskiej i byśmy w ten sposób zrealizowali wszystkie nasze projekty. Jednak gdyby, wbrew naszym przewidywaniom sprawy przyjęły inny obrót, jesteśmy zdecydowani z niewzruszoną wytrwałością wysłać wszystkie wojska, jakie Opatrzność nam powierzyła i na naszą korzyść zakończyć sprawy polskie. Z tego powodu nakazujemy wam trzymać rękę nad wykonaniem poniŜszych artykułów. 3 maja 1791 – uchwalenie Konstytucji 3-go Maja Rok 1792 – wojna polsko-rosyjska 27 kwietnia 1792 – zawiązanie w Petersburgu spisku pod patronatem cesarzowej Katarzyny II – ogłoszonej 14 maja w Targowicy Rok 1793 – drugi rozbiór Polski Rok 1794 Słudzy najjaśniejszej imperatorowej (zdrajcy, konfederaci targowiccy) po przegranej (przez Rzeczpospolitą) w 1792 roku wojnie, według jej Ŝyczenia dokonali zniszczenia dzieła Konstytucji 3-go Maja doprowadzając przy tym do bankructwa finanse państwa polskiego i do załamania gospodarczego na ziemiach Rzeczypospolitej. Wojsko Rzeczypospolitej zmniejszono o połowę a zwalnianych Ŝołnierzy obowiązywał przymusowy werbunek do wojska rosyjskiego i pruskiego. Pierwszym generałem, który odmówił zmniejszenia podległych mu oddziałów był generał Antoni Madaliński dowodzący I Wielkopolską Brygadą Kawalerii, z którą wyruszył z Ostrołęki do Krakowa. Data tego wydarzenia – 12 marca 1794 roku jest datą faktycznego rozpoczęcia Insurekcji Kościuszkowskiej. Jednak za oficjalną datę początku insurekcji przyjmuje 6 Niemodlińskie Towarzystwo Regionalne II. Niech panowie uŜyją wszystkich pieniędzy, jakie macie w swoich rękach, wraz ze 100 000 rubli, zaciągniętymi na dom handlowy Clifford syn i wspólnicy w Amsterdamie, w celu zwiększenia liczby przywódców i stronników naszej partii. Nie chcemy wam przepisywać, komu, kiedy i ile macie przelać z tych pieniędzy, wiemy bowiem, Ŝe sami zrobicie z nich najlepszy uŜytek. Spuszczamy się w tym panie hrabio Kayserling na pańską roztropność, wierność w naszej słuŜbie i wreszcie na doskonałą znajomość spraw tego państwa. Niemniej jednak zwracamy pańską szczególną uwagę na sejmiki, by posłowie tam wybrani działali całkowicie w naszym interesie. Jest więc waŜne byśmy mieli tam swoich aktywnych emisariuszy wyposaŜonych w pieniądze. Dołączamy więc ich listę, dla kaŜdego województwa, którą to listę hrabia Władysław Gurowski dostarczył niedawno naszemu tajnemu radcy Paninowi. Zweryfikuje pan skuteczność tego środka. Jednocześnie posłuŜy on panu do wyjaśnienia postępowania hrabiego Gurowskiego wobec nas, potwierdzi jego szczerość wobec nas, gdy obiecał on nam uroczyście wiernie słuŜyć naszym zapatrywaniom i zapewnił nas w sposób najbardziej stanowczy, Ŝe szybko wykonując dokładnie wszystko to, co on zaleca będzie moŜna w sposób energiczny ocalić jego ojczyznę od niebezpieczeństw, które jej zagraŜają. Poza tym oświadczył, Ŝe śmierć króla Polski uwolniła go kompletnie od zobowiązań, które zaciągnął wobec zmarłego króla i jego rodziny. (…) VI. Nie widzimy konieczności zalecać wam w osobnym piśmie, środków, jakich macie uŜyć, by skłonić Polaków do naszych zamiarów. Wasz własny sąd i zdolność zastąpią to, czego brakuje w niniejszych instrukcjach. Znajdziecie sprzyjającą okazję z czym, jak i przez kogo będzie dla was uŜyteczne pozyskać panów polskich, spuszczamy się w tym na doskonałą znajomość rzeczy i ludzi i długie doświadczenie hrabiego Kayserlinga. VIII. Wśród tak róŜnych i licznych czynności, niepodobna przewidzieć wszystkie potrzeby i stawić czoło wszystkim wydarzeniom we właściwym Niemodlińskie Towarzystwo Regionalne 3 Broszura okolicznościowa na 217. rocznicę wybuchu Powstania Kościuszkowskiego Broszura okolicznościowa na 217. rocznicę wybuchu Powstania Kościuszkowskiego czasie i miejscu. Dlatego więc, wysyłamy wam 20 naszych podpisów in blanco w róŜnej formie i wielkości. Powierzamy je waszemu doświadczeniu i sprawdzonej wierności i Ŝe zrobicie z nich uŜytek dla osiągnięcia celów wyłoŜonych powyŜej. W naszym imieniu wydajcie wszystkie noty, manifesty, rozporządzenia lub paszporty. Zobowiązujemy was w sposób jak najbardziej wyraźny, by nasza godność i nasze imię nie były wystawione na jakąkolwiek zniewagę. Rok 1764 IX. Widzimy, Ŝe ta waŜna i doniosła sprawa jest trudna do przeprowadzenia i zakończenia i Ŝe przyciągnie uwagę i zazdrość całej Europy. Trudno nam takŜe w tej chwili dokładnie określić środki które wydadzą się wam niezbędne. Nie ograniczamy wam w zupełności wysokości sum, jakie będziecie potrzebowali wydać, powierzając je waszemu honorowi i uczciwości, jednakŜe ostrzeŜcie nas o naduŜyciach, gdy będzie to konieczne, byśmy w porę mogli mogli je wam wysłać bez zbytniej straty dla naszego skarbca. (…) XII. Zdajecie sobie sprawę jak nikłe są przychody króla polskiego, według dawnego wykazu i Ŝe nie ma on własnych. Nasz interes wymaga więc, byście uŜyli całego waszego kredytu, by zasilić jego szkatułę prywatną dla utrzymania świetności królestwa. Po ten środek nie naleŜy sięgać w wypadku zabiegania o pomoc zagraniczną. Jako Ŝe leŜy w interesie Jego Królewskiej Mości króla Prus i Jej Cesarskiej Mości cesarzowej wszech Rosji, dołoŜenie wszelkich starań by zachować w Rzeczypospolitej Polskiej prawo wolnej elekcji i by nikomu nie było wolno przywrócić dziedziczności tronu w wyŜej wymienionym królestwie lub przywrócić w nim władzy absolutnej, Jego Królewska Mość król Prus i Jej Cesarska Mość cesarzowa obiecują i zobowiązują się wzajemnie i w sposób jak najbardziej stanowczy, niniejszym artykułem tajnym, nie tylko, nikomu nie pozwolić ograbić Rzeczpospolitą Polską z jej prawa wolnej elekcji, obrócenia jej w monarchię dziedziczną lub uczynienia absolutną, we wszystkich wypadkach, gdzie mogło by do tego dojść, lecz jeszcze zapobiec i unieszkodliwić wszystkimi moŜliwymi metodami i za obopólną zgodą zamiary i plany, które mogły by prowadzić do tego celu, natychmiast, gdy zostaną wykryte, i o ile zajdzie taka potrzeba będą mieli prawo do uŜycia siły zbrojnej, dla zagwarantowania republice przywrócenia jej konstytucji i jej praw fundamentalnych. Niniejszy artykuł tajny będzie miał taką samą siłę i moc, jak gdyby był umieszczony słowo po słowie w traktacie głównym przymierza ostatecznie dzisiaj podpisanego i będzie ratyfikowany w tym samym czasie. Na świadectwo czego, stworzono dwa podobne egzemplarze, które my ministrowie pełnomocni, Jego Królewskiej Mości króla Prus i Jej Cesarskiej Mości cesarzowej wszech Rosji, zaświadczamy w tym celu, podpisami, przywieszając pieczęcie swych herbów. działo się w Sankt Petersburgu 11 kwietnia 1764. XIII. Na koniec, nie powinniśmy podejrzewać, Ŝe tak człowiek tak szlachetnie myślący jak nasz kandydat dał posłuch radom przeszkadzającym w przyjęciu korony, niemniej zdajemy sobie zdecydowanie sprawę, Ŝe nasi przeciwnicy tak w Polsce jak za granicą, uŜyją w tym celu wszelkich energicznych środków i nie oszczędzą niczego by do tego doprowadzić. Zalecamy wam pilnować tego z całą moŜliwą czujnością, i zapewnić naszego kandydata, Ŝe odkąd będzie pod naszą opieką i protekcją nikomu nie uda się wydrzeć mu korony. XIV. Wydając dla was obu niniejsze instrukcje, powierzając waszemu doświadczeniu wszystkie środki, jakie uznacie za uŜyteczne do podjęcia, nie pozostaje nam nic innego jak tylko czekać na realizację naszych zamiarów. Ani przez chwilę nie wątpimy, znając dobrze wasz zapał i wierność, Ŝe hrabia Keyserling w tym celu uŜyje swoich wypróbowanych talentów, a ksiąŜę Repnin, idąc w ślady pierwszego ujawni swoje. W ten sposób zjednoczeni, nie zaniedbujcie codziennie niczego by więcej zasłuŜyć się na naszą cesarską łaskę. Katarzyna” 4 „Sankt Petersburg 11 kwietnia 1764 Traktat przymierza pomiędzy Cesarzową wszech Rosji i królem Prus. [...] Artykuł tajny Locus Sigilli Victor Friedrich von Solms Nikita Panin 2) Glicyn” Locus Sigilli* * miejsce pieczęci 1) Niemodlińskie Towarzystwo Regionalne Niemodlińskie Towarzystwo Regionalne 5
