Wojciech Ufel Czy mężczyźni mogą walczyć o swoje prawa? Konflikt

Wojciech Ufel
Czy mężczyźni mogą walczyć o swoje prawa? Konflikt w radykalnej demokracji
Zjawisko i pojęcie demokracji, szczególnie w ostatnich latach, dyskutowane jest na wielu obszarach
nauki: w prawie, socjologii, naukach politycznych, ekonomi, stosunkach międzynarodowych itd.
Również w ramach filozofii pojęcie to otrzymało odpowiednią dawkę uwagi, by chociaż w
niewielkim stopniu rozjaśnić to pojęcie. Zderzenie filozoficznej refleksji na temat demokracji,
równości i wolności z empirycznymi badaniami systemów politycznych i społecznych odsłania
jednak wielką różnicę pomiędzy nimi, dlatego też filozofowie raczej odrzucają to, co współcześnie
nazywa się „demokracją” na rzecz nowego pojęcia „demokracji radykalnej”. W moim referacie
skupię się na dwóch modelach myślenia o tej ostatniej: na modelu reprezentowanym przez Chantal
Mouffe i Jacques'a Ranciere oraz na demokracji deliberacyjnej znanej z pism m.in. Jürgena
Habermasa, ale dyskutowanej również przez wielu innych filozofów.
W ostatnich latach w Europie zaobserwować można gwałtownie rosnącą liczbę konfliktów i
problemów na tle tożsamości politycznej. Niezależnie od tego, czy wynikają one z problematycznej
nieraz polityki wielokulturowości w krajach z relatywnie wysokim odsetkiem imigrantów
(szczególnie muzułmanów), czy są to starcia pomiędzy reprezentantami nowych ruchów
społecznych (tj. feministyczne, LGBTQ czy ekologiczne) z bardziej konserwatywnymi członkami
społeczności, czy wreszcie są one skutkiem dyskryminacji mniejszości etnicznych (np. mniejszości
romskiej w Polsce, Francji, Słowacji, na Węgrzech itd.), kryzys ekonomiczny spowodował
eskalację owych napięć, co niejednokrotnie kończyło się aktami przemocy. Z tego właśnie powodu
chciałbym skupić się na tym, w jaki sposób zwolennicy radykalnej demokracji postrzegają rolę
konfliktu w polityce – czy (tak jak Mouffe i Ranciere) traktują ją jako środek konieczny do
zapewnienia równości i pełnej inkluzji społecznej, czy (jak zwolennicy demokracji deliberacyjnej)
uważają, że należy dążyć do usunięcia go z polityki w celu ustanowienia równej i demokratycznej
sfery publicznej. Wierzę, że odpowiedź na to pytanie ma znaczący wpływ na to, w jaki sposób
powinna być rozumiana i rozwijana współcześnie demokracja.