Show publication content!

Prof. dr hab. Zbigniew Dudkiewicz
Wydział Fizjoterapii
Informacje ogólne
Wydział Fizjoterapii
adres: 90-647 Łódź, pl. Hallera 1
tel: 0-42 63-93-350 (-356)
e-mail: [email protected]
• Dziekan Wydziału Fizjoterapii – prof. nadzw. dr hab. n. med. Zbigniew Dudkiewicz (tel.
604-963-038, 0-42 63-93-351 e-mail: [email protected])
• Prodziekan ds. Nauki – dr hab. n. med. Alina Morawiec-Sztandera – prof. nadzw. UM
(tel. 0-42 689-54-61, 0-42 63-93-352, e-mail: [email protected])
• Prodziekan ds. Dydaktyki – dr hab. n. med. Elżbieta Poziomska-Piątkowska – prof. nadzw.
UM (tel. 0-42 63-93-249, 0-42 63-93-353, e-mail: [email protected])
• Prodziekan ds. Organizacyjnych i Programowych – dr hab. n. med. Jan Czernicki – prof.
nadzw. UM (tel. 63-93-064, 0-42 63-93-352, e-mail: [email protected])
• Kierownik dziekanatu – mgr Ewa Błaszczyk (tel. 0-42 63-93-356, e-mail: eblaszczyk@
achilles.wam.lodz.pl).
Wydział Fizjoterapii Uniwersytetu Medycznego utworzony został w dniu 1 października
2002 roku, po rozwiązaniu Wojskowej Akademii Medycznej. Jest to zatem najmłodszy wydział
naszej Uczelni, ale w ciągu 6 lat istnienia wyraźnie zaznaczył się w życiu akademickim Łodzi.
Obecnie Wydział składa się z 29 samodzielnych jednostek – klinik i zakładów (w tym 5 katedr
międzywydziałowych) i zatrudnia 102 pracowników naukowo-dydaktycznych i naukowotechnicznych. Rada Wydziału liczy 29 samodzielnych pracowników nauki, z których 12 jest
profesorami tytularnymi. Posiada uprawnienia do nadawania stopnia doktora nauk medycznych
w zakresie medycyny, ale władze Wydziału wystąpiły z wnioskami do Centralnej Komisji ds.
Stopni i Tytułów o rozszerzenie uprawnień do nadawania tytułów: doktora nauk medycznych
w specjalności biologia medyczna i doktora habilitowanego nauk medycznych. Oczekujemy na
ich pozytywne rozpatrzenie, gdyż wnioski te są merytorycznie uzasadnione.
Dydaktyka i baza dydaktyczna
Rok akademicki 2008/2009 rozpoczęło na Wydziale Fizjoterapii 789 studentów, w tym na
jednolitych studiach magisterskich 104, na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach pierwszego
stopnia 347, a na stacjonarnych i niestacjonarnych drugiego stopnia 338. Program studiów na
wszystkich stopniach i sposobach kształcenia obejmuje wymagane przedmioty, obowiązujące
w standardach nauczania fizjoterapii. W minionym roku Wydział poddany został kontroli przez
Państwową Komisję Akredytacyjną, uzyskując dobrą ocenę swojej działalności i przedłużenie
akredytacji do roku 2013. Zgodnie z zaleceniami Komisji pokrywającymi się z intencjami
118 Kronikarz 2008/2009 R. 7 nr 13
Wydziału, wprowadzane są zmiany, odnoszące się głównie do niektórych treści programowych
i obciążeń godzinowych poszczególnych przedmiotów tak, aby jednocześnie odpowiadały
one standardom bolońskiego systemu nauczania. Według obowiązujących ustaleń bolońskich,
pierwszy stopień studiów wyższych (licencjat) obejmuje 180 punktów ECTS, co odpowiada
zrealizowaniu w ciągu 3 lat ok. 3 000 godzin dydaktycznych. W czasie odbywania drugiego
stopnia studiów (uzupełniających – magisterskich) obowiązuje wypracowanie ok. 1 800 godzin
dydaktycznych, co odpowiada 120 punktom ECTS. Chcielibyśmy, aby wymienione kryteria
obowiązywały już od najbliższego roku akademickiego. Zostały one zaaprobowane przez Radę
Wydziału Fizjoterapii. Równocześnie z istotnymi zmianami nauczania, przeprowadzono także
restrukturyzację Wydziału, który składać się będzie obecnie z siedmiu katedr. Propozycja ta
również została zaakceptowana przez Radę Wydziału i, w przypadku uzyskania pozytywnej
oceny Senatu i Władz Uczelni, od roku akademickiego 2009/2010 struktura Wydziału Fizjoterapii przedstawiałaby się następująco:
I. Katedra Biomedycznych Podstaw Fizjoterapii
1. Zakład Biologii Medycznej i Genetyki (prof. Tomasz Ferenc).
2. Zakład Chemii i Biochemii Klinicznej (od 1 X 2009 roku prof. Ireneusz Majsterek - zmiana
zaaprobowana przez Władze Uczelni)
3. Zakład Metodyki Nauczania i Kształcenia Ruchowego (prof. Elżbieta Poziomska-Piątkowska).
4. Zakład Biochemii Hormonów (prof. Agnieszka Fogel).
5. Zakład Biologii Strukturalnej (prof. Lucyna Woźniak).
II. Katedra Klinicznych Podstaw Fizjoterapii
1. Oddział Kliniczny Chirurgii Klatki Piersiowej i Rehabilitacji Oddechowej (prof. Józef
Kozak).
2. Zakład Alergologii i Rehabilitacji Oddechowej (prof. Krzysztof Buczyłko) z pracownią
Arteterapii (prof. n. muz. Sławomir Kaczorowski).
3. Klinika Dermatologii Ogólnej, Estetycznej i Dermatochirurgii (prof. Grażyna Broniarczyk-Dyła),
4. Zakład Fizjoterapii Pediatrycznej (dr n. med. Zofia Merc-Gołębiowska)
III. Katedra Fizjoterapii i Rehabilitacji Medycznej - nowa
1. Klinika Rehabilitacji i Medycyny Fizykalnej (prof. Jan Czernicki),
2. Zakład Dydaktyki Fizjoterapii (będzie utworzony 1 X 2009 r.)
3. Zakład Fizykoterapii (prof. Włodzisław Kuliński).
4. Zakład Biomechaniki i Zaopatrzenia Protetyczno – Ortopedycznego (dr n. med. Elżbieta
Łuczak)
IV. Katedra Ortopedii, Traumatologii i Rehabilitacji Pourazowej
1. Klinika Ortopedii i Traumatologii z Zakładem Rehabilitacji Pourazowej (prof. Krystian
Żołyński),
2. Oddział Kliniczny Chirurgii Ręki (prof. Zbigniew Dudkiewicz),
3. Oddział Kliniczny Artroskopii i Traumatologii Sportowej (prof. Jarosław Fabiś),
4. Zakład Balneoklimatologii i Fizjoterapii (dr n. med. Bernard Solecki),
5. Zakład Rehabilitacji Pourazowej (dr n. med. Andrzej Żytkowski).
V. Katedra Rehabilitacji Kardiologicznej i Humanistycznych Podstaw Fizjoterapii
1. Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej (prof. Lucjan Pawlicki)
2. Zakład Rehabilitacji Psychospołecznej (prof. Józef Kocur),
3. Zakład Historii Nauk, Medycyny Wojskowej i Humanistycznych podstaw Fizjoterapii
(prof. Czesław Jeśman).
VI. II Katedra Otolaryngologii
1. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej (prof. Jurek Olszewski),
2. Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi (prof. Alina Morawiec-Sztandera)
Kronikarz 2008/2009 R. 7 nr 13
119
3. Zakład Audiologii, Foniatrii i Otoneurologii (prof. Wiesław Konopka).
VII. Katedra Rehabilitacji Medycznej – nowa
1. Klinika Rehabilitacji Medycznej (prof. Jolanta Kujawa) z Pracownią Ergonomii i Fizjologii Wysiłku Fizycznego (dr hab. n. med. Robert Irzmański),
2. Klinika Chorób Układu Pozapiramidowego (prof. Andrzej Bogucki).
Powyższe rozwiązania były konieczne nie tylko z uwagi na dostosowanie do wymogów
europejskiego systemu bolońskiego, ale także z tego powodu, aby usprawnić funkcjonowanie
wydziału i zarządzanie wszystkimi jego zasobami kadrowymi.
Są one bardziej zrozumiałe, jeżeli zdamy sobie sprawę z faktu, iż w ubiegłym roku akademickim 2007/2008 łączne pensum dydaktyczne, zrealizowane przez pracowników na macierzystym
Wydziale, wynosiło 38 178 godzin (35 965 na zajęciach w trybie dziennym i 2 213 w zaocznym).
Pensum etatowe wynosiło 28 004 godziny, przekroczono je więc o 10 174 godziny. Ponadto kadra
naukowo-dydaktyczna na innych Wydziałach naszej Uczelni zrealizowała pensum dydaktyczne
wynoszące 8 288 godzin, w tym na Wydziale:
• Wojskowo-Lekarskim – 5 930 godzin
• Lekarskim – 525 godzin
• Lekarsko-Dentystycznym – 195 godzin
• Farmacji – 588 godzin
• Pielęgniarstwa i Położnictwa – 637 godzin
• Nauk o Zdrowiu – 413 godzin.
Po uwzględnieniu jeszcze tego pensum pracownicy Wydziału Fizjoterapii przekroczyli pensum etatowe o 18 462 godziny. Łącznie kadra naukowo-dydaktyczna Wydziału Fizjoterapii na
kształcenie studentów Uniwersytetu Medycznego poświęciła 46 466 godziny.
Również z wniosków pokontrolnych Państwowej Komisji Akredytacyjnej wynika, że zarówno
na studiach Iº, jak i uzupełniających (IIº) znacznie przekroczono liczbę godzin i odpowiadających im punktów ECTS przeznaczonych na realizację kształcenia tzw. treści podstawowych
i kierunkowych wg standardów, opracowanych i przekazanych rozporządzeniem Ministerstwa
Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 roku.
Korekty organizacyjne i programowe mają także na celu ugruntowanie wśród młodzieży,
studiującej na naszym Wydziale, świadomości związków pomiędzy fizjoterapią, jako specyficzną
dyscypliną nauki, wchodzącej w skład rehabilitacji, a zasadami humanizmu. Interdyscyplinarność fizjoterapii czyni ją nie tylko niezwykle interesującą jako przedmiot studiów i badań naukowych, ale także i dlatego, że wszelkie działania w tych obszarach odnoszą się do człowieka
chorego, niepełnosprawnego. Absolwent Wydziału Fizjoterapii powinien ze studiów wynieść
przekonanie, że stanowi ważne ogniwo i odgrywa znaczącą rolę w kompleksowym leczeniu
pacjentów, a jego zadaniem jest nie tylko powstrzymanie rozwoju choroby i towarzyszących
jej dolegliwości, ale również spowodowanie odzyskania przez chorych sprawności fizycznej,
a także psychicznej i społecznej. Stąd nowy program nauczania w naszym Wydziale odpowiada
dezyderatom zarówno medycznym, jak i humanistycznym. Uwzględnia zarówno powszechnie
znane, niefarmakologiczne i nieoperacyjne sposoby leczenia, stosowane w fizjoterapii, a także
te, które jeszcze do niedawna budziły wątpliwości, co do zasadności ich stosowania jak np. muzykoterapię (wykładana na Iostudiów), czy w szerszym wymiarze arteterapię (na IIo studiów).
Zaakceptowanie muzykoterapii jako elementu rehabilitacji zajęło wiele czasu. Od 1993 do 2000
roku muzykoterapeuci opublikowali 24 prace, związane z chorobą Huntingtona, urazowym
uszkodzeniem mózgu, chorobą Parkinsona i udarem. Zastosowanie tej formy terapii, szczególnie w treningu chodu, stało się jednym z elementów leczenia dwóch ostatnich wymienionych
chorób.
Obok muzykoterapii, już w ramach licencjatu, studiujący będzie miał szansę zdobyć wiadomości także z innych przedmiotów, poszerzających wiedzę humanistyczną, a mianowicie: z etyki
i biblioterapii, a na IIo studiów z historii rehabilitacji, filozofii, bioetyki, pedagogiki specjalnej,
120 Kronikarz 2008/2009 R. 7 nr 13
socjologii niepełnosprawności i rehabilitacji, psychologii klinicznej i psychoterapii. Na tym
etapie kształcenia będzie miał również możność zapoznania się z zagadnieniami prawa, ekonomii i systemów ochrony zdrowia, zarządzania i marketingu, balneoklimatologii, aktywności
ruchowej adaptacyjnej, sportu dla osób niepełnosprawnych, protetyki i ortotyki. Aby licencjat
lub magister fizjoterapii mógł (i nie bał się) podejmować samodzielnych decyzji terapeutycznych
w ramach przysługujących mu kompetencji, 75% godzin przeznaczonych na nauczanie z zakresu kinezyterapii, terapii manualnej, fizykoterapii, masażu leczniczego, podstaw fizjoterapii
klinicznej, fizjoterapii klinicznej w dysfunkcjach narządu ruchu i chorobach wewnętrznych
(Io studiów), oraz z zakresu medycyny fizykalnej i balneoklimatologii, diagnostyki funkcjonalnej
i programowania rehabilitacji (IIo studiów) realizowanych będzie w formie ćwiczeń klinicznych.
Chodzi tutaj oczywiście (łącznie z zajęciami w ramach praktyk śródrocznych i wakacyjnych),
aby absolwent naszego Wydziału posiadł jak największy zasób wiedzy i umiejętności praktycznych. Działaniami tymi wychodzimy także naprzeciw postulatom samych studentów – nie tylko
naszego Wydziału, aby upraktyczniać studia.
Jednocześnie władze Wydziału, poprzez omówione zmiany programowe, pragną jeszcze
bardziej zintegrować fizjoterapię z innymi dziedzinami medycyny, albowiem, jak twierdził organizator i twórca polskiej rehabilitacji, znakomity znawca przedmiotu profesor Wiktor Dega,
„lekarz myślący kategoriami rehabilitacji nie może ograniczyć się do leczenia chorego narządu,
lecz musi leczyć także chorego człowieka jako członka społeczeństwa. Rehabilitacja przeciwstawia się dehumanizacji medycyny, w której postęp techniczny oddalił chorego od lekarza”.
Dla każdego z nas jest obecnie lub powinno być sprawą oczywistą, iż rehabilitacja, a wraz z nią
fizjoterapia, jest koniecznym elementem współczesnej terapii, to te dziedziny według opinii
profesora Degi są w wielu przypadkach jedyną nadzieją dla ludzi, którym współczesna medycyna uratowała życie, lecz nie potrafiła uratować zdrowia. Zaniechanie więc rehabilitacji już
we wczesnej fazie leczenia jest błędem w sztuce lekarskiej. Aby stworzyć odpowiednie warunki
do realizacji wymienionych zamierzeń, należy zwiększyć bazę dydaktyczną nie tylko poprzez
wzbogacenie jej o nowe pomieszczenia i sprzęt audiowizualny, ale przede wszystkim o aparaturę do praktycznej nauki zawodu. Z tą myślą nawiązano więc współpracę z 21 Wojskowym
Szpitalem Uzdrowiskowo-Rehabilitacyjnym w Busko-Zdroju, dysponującym nie tylko właściwie przygotowaną do dydaktyki kadrą, ale również bardzo bogatym i nowoczesnym sprzętem
rehabilitacyjnym. W tym samym celu podjęto rozmowy (są już finalizowane poprzez odpowiednią umowę) ze Spółdzielnią i Przychodnią „Creator”. Postęp techniczny odgrywa bowiem
znaczącą rolę w zakresie różnych rozwiązań diagnostyki funkcjonalnej i zaopatrzenia w sprzęt
rehabilitacyjny, poszerzając merytoryczne podstawy do racjonalnego stosowania rozmaitych
środków fizjoterapii. Fizjologiczne działanie w seriach bodźców termicznych, mechanicznych,
elektrycznych, a w pewnych przypadkach także chemicznych (np. wody mineralne), usprawnia czynność narządów i układów, powodując równocześnie korzystne zmiany ich struktury
i zwiększenie wydolności ogólnej ustroju. Wraz z poprawą warunków studiowania, będą również
czynione działania, zmierzające do podniesienia efektywnego nauczania przez kadrę Wydziału,
dyscypliny studiów i egzekwowania wiedzy od studentów. Wprowadzane zmiany są zbieżne
z przedsięwzięciami realizowanymi w całej naszej Uczelni.
Badania i prace naukowe
Nie mniejszą uwagę władze Wydziału i Rada Wydziału poświęcają rozwojowi naukowemu
kadry w niej zatrudnionej. W chwili obecnej realizowane są 2 granty KBN i 5 prac własnych
z grantów UM. Pracownicy naukowi Wydziału współuczestniczą w realizacji 2 grantów w ramach
współpracy międzynarodowej. Na konkurs grantów MNiSzW przesłano 8 projektów badawczych
i 3 wnioski do 7 Projektu Ramowego na granty w ramach FP7 – Health – 2009. Bierzemy również
udział w międzynarodowej współpracy naukowej, bowiem wraz z Politechniką Łódzką podpi-
Kronikarz 2008/2009 R. 7 nr 13
121
sano umowę z Queen Mary College University w Londynie. Uzyskano również zgodę ze strony
angielskiej na podpisanie porozumienia o współpracy w ramach ERASMUS z tą samą uczelnią.
Odpowiedzialny za wymianę ze strony angielskiej jest prof. Geoffrey Haweks, a stronę polską
reprezentuje prof. Lucyna Woźniak - członek Rady Wydziału Fizjoterapii UM. Nawiązano także
współpracę z Kaunas College, drugą co do wielkości uczelnią zawodową na Litwie, działającą
zgodnie z normami Unii Europejskiej i posiadającą unijne akredytacje. Obecnie w uczelni tej
odbywają studia Io dwie nasze studentki. W grudniu 2008 roku otrzymaliśmy informację, że
Europejski Program Współpracy w dziedzinie badań naukowo-technicznych zatwierdził dwie
nowe akcje COST, w których będzie uczestniczył Zakład Biochemii Hormonów, kierowany
przez prof. Wiesławę Fogel.
Wydział Fizjoterapii planuje aktywnie włączyć się w wykorzystanie środków UE, w tym
Funduszy Strukturalnych, w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki oraz programów dla województw na lata 2007–2013. Program stanowi odpowiedź na wyzwania, jakie przed państwami
członkowskimi UE, w tym również Polską, stawia odnowiona Strategia Lizbońska.
Celami programu, które w bezpośredni sposób dotyczą jednostek akademickich, w tym Wydziałów Uczelni są:
• podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo,
• poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących
w gospodarce,
• upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia, przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami
gospodarki opartej na wiedzy.
W tych obszarach planujemy jako Wydział, przygotować wnioski, w momencie ogłaszania
odpowiednich konkursów, w priorytetach dotyczących różnych aspektów przystosowania kształcenia do wymogów UE, wraz z podniesieniem jakości kształcenia (kadra naukowa i studenci),
stanu i jakości zaplecza dydaktycznego, wzrostu dostępności do nowoczesnych technik i metod
nauczania.
Pragniemy nadal zachęcać do pracy naukowej studentów naszego Wydziału. Przy Klinice
Rehabilitacji (prof. J. Kujawa) działa Studenckie Koło Naukowe liczące obecnie 41 członków od
II do V roku studiów. Dotychczas członkowie Koła wygłosili na różnych zjazdach i konferencjach
naukowych 75 referatów, uzyskując 14 nagród i 16 wyróżnień. Opublikowali również 2 prace
w krajowych czasopismach naukowych. Zorganizowali ponadto warsztaty pt. „Fizjoterapia
w służbie współczesnego człowieka” podczas VII Festiwalu Nauki, Techniki i Sztuki (18-24
IV 2007, Łódź) oraz Sesję Fizjoterapii podczas XLX Ogólnopolskiej i III Międzynarodowej
Konferencji Studenckich Towarzystw Naukowych i Młodych Lekarzy. Członkowie Koła wraz
z kierownikiem Kliniki Rehabilitacji prof. J. Kujawą są także członkami-założycielami Ogólnopolskiego Studenckiego Forum Naukowego „Badania naukowe w rehabilitacji i fizjoterapii”,
które powstało 18 kwietnia 2002 roku w Warszawie.
Wydział Fizjoterapii, z inicjatywy prof. Jurka Olszewskiego, przy akceptacji władz Uczelni,
podejmuje się otwarcia „Kampusu” przy Uniwersytecie w Lugano (Szwajcaria), oraz ustanowienie własnego programu studiów, prowadzonego do uzyskania przez studentów dyplomu
licencjata w zakresie fizjoterapii.
Aby zdynamizować działalność naukowo-dydaktyczną, powołano wydziałową Komisję ds.
Rozwoju Naukowego, której zadaniem będzie wytyczanie określonych kierunków w pracach
badawczych i okresowy ich przegląd.
Mamy nadzieję, że omówione przedsięwzięcia Wydziału pozwolą na jego dalszy systematyczny rozwój, którego efektem będzie zarówno większa aktywność studentów i pracowników
naukowo-dydaktycznych, jak również podniesienie jego kondycji w prezentowanych obszarach
działania.
122 Kronikarz 2008/2009 R. 7 nr 13