luteranin 10.10.p65 - Konfesyjny Portal Luterański

Transkrypt

Informator luterańskiego Zboru Ewangelickiego A.W. przy kościele ap. Piotra i Pawła w Czeskim Cieszynie
Èeský Tìšín - Czeski Cieszy n
Nr 10 / 2010
www. luterani-lecav.cz
Říjen – Październik
ZBÓR LUTERAÑSKI W CZESKIM CIESZYNIE
MA JU¯ W£ASN¥ ŒWI¥
TYNIÊ
ŒWI¥TYNIÊ
Zbór Czeskocieszyński Luterańskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania [LECAV] w Republice
Czeskiej, uchwałą Rady Miasta Czeskiego Cieszyna może
odkupić od miasta dawną synagogę znajdującą się przy
ul. Cmentarnej na skraju cmentarza żydowskiego i komunalnego w Czeskim Cieszynie.
Taką uchwałę w dniu 20 września 2010 r. na prośbę
Zboru podjęła Rada Miasta Czeskiego Cieszyna.
Następnie została podpisana umowa kupna – sprzedaży i jednocześnie wpłacona suma 200 000 KČ.
We wtorek, dnia 19.10.2010 r. w obecności Biskupa
Kościoła ks. Jana Niedoby, członka Rady Kościelnej
LECAV inż. Stanisława Macury oraz miejscowego duszpasterza ks. Rafała Bukowieckiego nastąpiło „fizyczne”
przekazanie świątyni Zborowi LECAV w Czeskim Cieszynie.
Dawna synagoga (dom przedpogrzebowy) pomiędzy
żydowskim i komunalnym cmentarzem w Czeskim Cieszynie przy ul. Cmentarnej (Městský hřbitov v Českém
Těšíně), powstały wraz z kaplicą na cmentarzu komunalnym (chrześcijańskim) dla ewangelików i katolików na
10/2010
skraju cmentarza żydowskiego po podziale miasta Cieszyna w roku 1920 r.
Otóż w latach 1924-1926 na zlecenie Urzędu Miasta Czeskiego Cieszyna, firma budowlana Eugena Fuldy wybudowała na ówczesnych obrzeżach miasta w dzielnicy „Brandys” dwie kaplice cmentarne: dla chrześcijan i dla wyznawców judaizmu (1928). Zarówno cmentarz jak i kaplicę Władze Miasta, które są ich właścicielami, wydzierżawiły miejscowej Gminie Żydowskiej. „W czasie wojny naziści wywieźli większość nagrobków, ale dom przedpogrzebowy nie
uległ zniszczeniu.”
Po zakończeniu II wojny światowej (1945) na Śląsku Zaolziańskim pozostały około 42 osoby wyznania mojżeszowego. Ostatni pogrzeb na cmentarzu żydowskim odbył się
w roku 1986, a więc przed 24 laty. Następowała powolna
dewastacja cmentarza (pozostało około 25 nagrobków,
macewy).
Obiekt mieszczący do około 100 miejsc siedzących jest
obiektem zabytkowym i znajduje się pod ochroną Konserwatora Zabytków w Ostrawie.
Zanim budynek ten zostanie uroczyście poświęcony
przez naszego Biskupa na chrześcijański Dom Boży i przejmie go w posiadanie nasz Zbór, musi zostać wyremontowany i przystosowany do kultu chrześcijańskiego.
Posiada on piękną kaplicę z dwoma wejściami, małą
salkę na lekcje religii, konfirmacji i szkółki niedzielnej, jak
również dla celów chórowych. Drugie pomieszczenie
to kancelaria parafialna. Wszystkie te pomieszczenia, jak
również elewacja zewnętrzna (wymiana rynien) wymaga remontu i malowania, a przed wszystkim w pierwszym rzędzie do obiektu musi być doprowadzony prąd.
Do nowego naszego kościoła istnieje dobry dojazd
autobusowy, obok cmentarza znajduje się parking samochodowy. Porę odprawiania nabożeństw zarówno niedzielno – świątecznych jak i w święta wypadające w tygodniu
Cz e s k o c i e s z y ñ s k i
1
dostosujemy do przyjazdów i odjazdów autobusów, aby
nasi zborownicy mieli dobry dojazd do kościoła na nabożeństwo.
Za wiedzą naszego Biskupa zwróciliśmy się do różnych
instytucji i władz kościelnych z prośba o pomoc materialną
(Martin Luther-Bund w Erlangen, Samodzielny Kościół Ewangelicko – Luterański w Niemczech – SELK oraz do Diecezji
Cieszyńskiej i Katowickiej Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce, a także do Parafii Ewangelicko – Luterańskiej w Dreźnie (ks. dr Thomas Böttrich). Jako pierwsza odpowiedziała właśnie Parafia w Dreźnie przekazując nam z kościoła zbudowanego w latach 70 – tych ubiegłego stulecia:
ołtarz, chrzcielnicę i ambonę oraz fisharmoniom oraz tablice
na pieśni, a także 60 wyściełanych krzeseł (zdjęcia poniżej).
Dlatego w imieniu naszego Prezbiterstwa zwracam się do
Was, umiłowani bracia i siostry, o ofiarność na ten zbożny
cel.
Nasze ofiary możemy wpłacać w kancelarii zborowej,
jak również przesyłać na nasze zborowe konto:
L u t e r s k á e v a n g e l í c k á c í r k e v a. v.
Farní sbor - ÈeskyTìšín
Èeska spoøitelna 000000-1665374319/0800
A naszego Pana i Boga prosimy słowami psalmu:
Pragniemy także zwrócić się za pośrednictwem ks. proboszcza Jana Byrta z Salmopola do chrześcijan w Holandii
o ufundowanie do naszego kościoła odpowiednich organów.
Oczywiście, że nie możemy patrzeć na innych i prosić
ich o pomoc, ale sami jesteśmy zobowiązani do złożenia
swoich ofiar i do pracy rąk dla naszej wspólnej świątyni.
2
10/2010
„Rozwesel nas w zamian za dni, gdyś nas utrapił,
za lata, w których oglądaliśmy niedolę! Niech się
ukaże sługom Twoim dzieło Twoje, a majestat Twój
synom ich!
Niech spocznie na nas łaska Pana, Boga
naszego, a dzieło rąk naszych utwierdzaj wśród
nas! Tak, utwierdź dzieło rąk naszych!”
Róża Lutra za pomoc Kościołowi w diasporze
Diecezja Katowicka uhonorowała ks. dr Rainera Stahla,
Sekretarza Generalnego Martin Luther Bund
W czasie uroczystego nabożeństwa z okazji 100. rocznicy erygowania parafii w Świętochłowicach, zwierzchnik Diecezji Katowickiej – ks. bp Tadeusz Szurman wręczył diecezjalną nagrodę „Róży Lutra” sekretarzowi Generalnemu Martin Luther Bund – ks. dr. Rainerowi Stahlowi.
W odczytanej po polsku i po niemiecku laudacji podkreślono wielkie zaangażowanie i otwartość ks. dr. Rainera
Stahla na specyficzną problematykę Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce oraz gotowość niesienia różnorodnej pomocy, z której wielokrotnie korzystały w przeszłości - między innymi - parafie Diecezji Katowickiej.
Laureat nagrody „Róża Lutra” pełni funkcję sekretarza generalnego MLB od roku 1998. Sam Martin-LutherBund powstał w roku 1932 we Wrocławiu jako organizacja mająca w swoim założeniu nieść pomoc luteranom
żyjącym w diasporze. Dziś organizacja ta, z siedzibą
w Erlangen koło Norymbergi jest ściśle powiązana ze strukturami Zjednoczonego Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego w Niemczech (VELKD), a także współpracuje
z Niemieckim Komitetem Krajowym Światowej Federacji
Luterańskiej. MLB wspiera projekty budowlane i remontowe dotyczące kościołów, kaplic, domów parafialnych
i plebanii. Pomaga teologom w zakupie niemieckojęzycznej literatury, wspierając w ten sposób prowadzone przez
nich badania naukowe. Niesie parafiom pomoc przy zakupie naczyń liturgicznych czy antependiów. MLB organizuje również w swej siedzibie w Erlangen kursy języka
niemieckiego, z których korzystają nasi teologowie.
Ks. dr Rainer Stahl przyjmując nagrodę podkreślił,
iż jest ona uhonorowaniem całego zespołu obecnych
i wcześniejszych współpracowników MLB, a także darczyńców – ludzi zaangażowanych w Kościele luterańskim
w Niemczech w niesieniu pomocy siostrom i braciom
w diasporze.
ks. Marcin Brzóska
Patrz: http://www.luteranie.pl/pl/index.php?D=3309
10/2010
Związek Marcina Lutra (Martin Luther-Bund: MLB) reprezentowany przez ks. dr. hab. Rainera Stahla w Erlangen
służy także naszemu małemu Kościołowi [LECAV] w Republice Czeskiej wielką pomocą.
W dniu 22 września 2010 r. oficjalną wizytę złożył ks. dr
Rainerowi Stahlowi, Ks. Biskup Jan Niedoba, któremu asystował ks. Rafał Bukowiecki oraz jako tłumacz mgr Czesław
Fajt.
Poruszono m.in. sprawę pomocy Zborowi w Czeskim
Cieszynie z racji otrzymania nowego miejsca kultu przy
ul. Cmentarnej. Prośba naszego Zboru spotkała się ze zrozumieniem Generalnego Sekretarza MLB. Jesteśmy pełni
nadziei, że MLB przyjdzie nam z pomocą.
Omówiono także sprawę wydania nowej Agendy luterańskiej w języku polskim dla naszych księży [Księga liturgiczna dla księży przy odprawianiu nabożeństw] zgodnej
ze wspólnym Śpiewnikiem Ewangelickim z roku 2002 wydanego dla Kościołów: Ewangelicko – Augsburskiego [Luterańskiego] w Polsce, Luterańskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania w Republice Czeskiej, oraz
Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania w Republice Czeskiej.
Do tej współpracy zaprosiliśmy długoletniego byłego
przewodniczącego Komisji Liturgicznej w Polsce ks. radcę
Jana Grossa z Cieszyna, który był przewodniczącym Międzykościelnej Komisji Śpiewnikowej Śpiewnika Ewangelickiego z roku 2002. Wziął on także udział jako gość
w naszej delegacji u ks. dr. doc. Reinera Stahla w Erlangen.
Generalny Sekretarz MLB ks. dr R. Stahl odwiedzi nasz
Kościół w dniu 1 i 2 listopada 2010 r. przy okazji udziału
w poświęcenia w Święto Reformacji, dnia 31 października
br nowego kościoła ewangelickiego w Piasku.
3
50 – LECIE ORDYNACJI
W BRATNIM KOŒCIELE W POLSCE
W bieżącym roku 50-lecie ordynacji obchodzili trzej księża Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce: ks.
Alfred Neumann (ord. 3 IV 1960 r.), były proboszcz
w Cieplicach Śl. – Jeleniej Górze, bp senior dr Jan Szarek
(ord. 25 IX 1960 r.), em. Biskup Kościoła Ewangelicko –
Augsburskiego w RP oraz ks. Jan Gross (ord. 2 X 1960 r.),
emerytowany proboszcz w Mikołowie i Tychach, b. radca
Konsystorza i Prezes XI Synodu Kościoła oraz długoletni
przewodniczący Śląskiego Oddziału Polskiej Rady Ekumenicznej. Wspólna uroczystość dziękczynna za 50 lat
służby duszpasterskiej w Kościele trzech duchownych
odbyła się w Bielsku-Białej w kościele Zbawiciela przy placu Marcina Lutra w czasie uroczystego nabożeństwa ze
spowiedzią i Sakramentem Ołtarza, w sobotę 25 września
2010 r. o godz. 15.00
Nabożeństwo rozpoczęło się od procesjonalnego wejścia duchowieństwa wraz z biskupami: Jerzym Samcem,
Januszem Jaguckim, Pawłem Anweilerem, Władysławem
Volnym (Czechy) i biskupem seniorem Kościoła Ewangelicko-Reformowanego Zdzisławem Trandą. W kościele byli
również obecni: bp senior Rudolf Pastucha i bp Tadeusz
Szurman z Diecezji Katowickiej.
4
10/2010
Po powitaniu przez gospodarza uroczystości bpa
Pawła Anweilera, liturgię Słowa odprawili ks. Jan Lech Klima oraz ks. Henryk Mach i ks. dr Piotr Szarek. Przemówienie do Jubilatów oraz modlitwę zmówił zwierzchnik Kościoła bp Jerzy Samiec, który powiedział, że jest mu trudno mówić do najstarszych duchownych naszego Kościoła, z których bp Jan Szarek był jego zwierzchnikiem, a ks.
radca Jan Gross uczył go przez 5 lat religii, a następnie
konfirmował. Błogosławieństwa Jubilatom udzielili wszyscy biskupi.
Kazanie wygłosił Jubilat bp senior dr Jan Szarek, który
dał w kazaniu wyraz wdzięczności Bogu i ludziom za powołanie, za możliwość służenia ludowi Bożemu przez 50
lat, a także wspomniał dwóch braci w urzędzie ordynowanych z nim tego samego dnia, a których Pan odwołał już
do wieczności: śp. ks. Erwina Kruczka z Bielska - Białej
i śp. ks. Otona Jaworskiego z Ustronia(obaj umarli w Niemczech i tam zostali pochowani). Biskup Senior powiedział
także, że z naszej służby rozliczy nas miłosierny i sprawiedliwy Bóg, a nie jakaś ziemska komisja.
Liturgię Sakramentu Ołtarza odprawili biskupi: Jerzy Samiec i Paweł Anweiler. Do Komunii Św. przystąpiła większość uczestników nabożeństwa dziękczynnego. W liturgii pokomunijnej wzięli udział Jubilaci: ks. Alfred Neumann
i ks. Jan Gross, a błogosławieństwa udzielił bp senior Jan
Szarek.
Po nabożeństwie oficjalni goście w kościele złożyli Jubilatom swe życzenia. Zrobili to: bp Paweł Anweiler, bp
senior Zdzisław Tranda (mówił o pracy i działalności trzech
Jubilatów, zwłaszcza o ich ekumenicznym zaangażowaniu), bp senior Władysław Volny z Czech (wspominał piękne lata dobrej współpracy z dwoma Jubilatami oraz przekazał życzenia dla wszystkich Jubilatów od bpa dr. Stanisława Piętaka z Czeskiego Cieszyna). Prezydent miasta
Bielska – Białej Jacek Krywult mówił o bp. Janie Szarku
jako rodowitym bielszczaninie, który wiele dobrego wyświadczył dla Bielska – Białej, ale też dla Kościoła w Polsce. Wspomniał, że za czasów gdy Biskup był Prezesem
Polskiej Rady Ekumenicznej z jego inicjatywy podpisano
pomiędzy polskimi Kościołami deklaracje o wzajemnym
uznaniu Chrztu Świętego. Była ona wcześniej wiele lat dyskutowana, a członkiem Komisji Dialogu był wówczas m.in.
ks. radca Jan Gross. Głos zabrał również przedstawiciel
starostwa w Cieszynie, który złożył życzenia w imieniu starosty cieszyńskiego Czesława Gluzy.
Trzecia część uroczystości odbyła się w sali „Augustana”, gdzie pozostali gratulanci złożyli życzenia Jubilatom
i spędzili wspólny czas na rozmowach.
W uroczystości wzięli udział oprócz już wymienionych
gości m.in.: Prezes XII Synodu Kościoła ks. Waldemar
10/2010
Pytel oraz przedstawiciele Konsystorza z wiceprezesem
Adamem Pastuchą na czele, a także były Prezes Synodu
Kościoła ks. prof. dr hab. Manfred Uglorz.
Udział wzięli też księża Diecezji Cieszyńskiej i Katowickiej, z Warszawy ks. radca Piotr Gaś, ks. Waldemar
Preiss z małżonką, przedstawiciele bielskiego KIK, z Zaolzia: Ks. Biskup Władysław Volny, ks. senior Janusz Kożusznik i ks. pastor Witold Strumph [SCEAV], ks. pastor
Rafał Bukowiecki [LECAV, Czeski Cieszyn], z Niemiec
koleżanka rocznikowa diakon mgr Krystyna Frank. Śląski
Oddział PRE reprezentowali oprócz bp. Pawła Anweilera,
który jest Jego przewodniczącym także pastor Jerzy Rogaczewski Prezbiter Okręgowy Kościoła Chrześcijan Baptystów z Katowic. Kościół Rzymsko – Katolicki reprezentował ks. prof. dr hab. Józef Budniak z Cieszyna.
Życzenia nadesłali m.in.: bp Ryszard Bogusz i gen.
dyrektor Wanda Falk w imieniu Diakonii Polskiej, Polska
Rada Ekumeniczna w Warszawie, Arcybiskup Metropolita
Dr Damian Zimoń z Katowic, Prezydent Miasta Tychy Andrzej Dziuba, Okręg Śląski Kościoła Chrześcijan Baptystów w RP, Ks. Infułat Dziekan Eugeniusz Stelmach w imieniu Dekanatu Śląskiego Kościoła Polskokatolickiego i wielu duchownych i świeckich przedstawicieli Kościołów
Chrześcijańskich, a na stronie internetowej MLB w imieniu
Związku Marcina Lutra w Erlangen jego Generalny Sekretarz ks. dr hab. Rainer Stahl z Erlangen.
tekst i zdjęcia :Śląski Oddział Polskiej Rady Ekumenicznej
zdjęcie : Zwiastun Ewangelicki - więcej zdjęć
5
30 ROCZNICA POWSTANIA „SOLIDARNOŒCI” W POLSCE
(Gdy odwaga stania³a)
Dziś, gdy „odwaga staniała” w naszym Kraju (w Polsce) ludzie wzajemnie się oczerniają, często swą wiedzę historyczną opierają na tzw. „świstkach esbeckich” (Polskie SB
= Czeskie „StB” - Státní bezpečnost). Wielu uważa, że to co
tam zostało zapisane przez wrogów demokracji i wrogów
jakiegokolwiek Kościoła jest wprost „święte”. Jednak gdy
zajrzymy do literatury niezależnej, nie mającej nic wspólnego z komunistyczną „esbecją”, wtedy stwierdzimy jak błogosławione było działanie dla dobra drugiego człowieka
tych, których dziś się albo niedocenia, albo też na podstawie „literatury świstkowej” obwinia się o współpracę z „esbecją” , która w owych czasach nachodziła wszystkich, wbrew
woli odwiedzanych i pisała o nich to co tylko chciała.
W naszym Kraju (w Polsce) obchodziliśmy w sierpniu
2010 roku 30 – tą rocznicę powstania w roku 1980 „Solidarności”, ruchu który doprowadził do obalenia komunizmu
w naszym Kraju i w innych krajach europejskich. Temu ruchowi oczywiście sprzyjał Kościół, przede wszystkim ten
największy Kościół, do którego i ja należę, Kościół Rzymsko – Katolicki, poprzez wizyty wielkiego Papieża Polaka
Jana Pawła II.
Niestety, w naszym Kraju nie docenia się nieraz udziału
w tym ruchu innych Kościołów, Kościołów zrzeszonych
w Polskiej Radzie Ekumenicznej (od 1946), a zwłaszcza
Kościołów Ewangelickich.
Na terenie Śląska prężnie działał w owym czasie Śląski
Oddział Polskiej Rady Ekumenicznej, na czele którego wówczas stali tacy duchowni jak: ks. konsenior Jan Gross, proboszcz mikołowski, ks. senior Jan Szarek, proboszcz bielski i senior diecezji cieszyńskiej, oraz ks. infułat Eugeniusz
Stelmach, polskokatolicki proboszcz strzyżowicki i dziekan
śląski. Można by wymienić jeszcze wielu innych, jak: ks.
superintendent Adam Hercuń z Kościoła Metodystycznego, czy Prezbiter Okręgowy, pastor Stefan Rogaczewski
z Kościoła Baptystów, ks. mitrat Sergiusz Dziewiatowski
z Kościoła Prawosławnego, czy też ks. proboszcz M. Kazimierz Kaczmarski, kapłan mariawicki. Ci duchowni i wielu
jeszcze innych śląskich duchownych, których tu niesposób
wszystkich wymienić wnieśli wielki wkład w życie całego
Śląska (Górnego) w okresie gdy w sklepach nic nie było,
gdy panował głód, gdy w szpitalach i aptekach brakowało
lekarstw i narzędzi chirurgicznych. To był olbrzymi wkład
Kościołów Mniejszościowych w dzieło „Solidarności”.
I o tym nam nie wolno zapomnieć w czasach, gdy „odwaga
staniała”.
6
10/2010
Z okazji 25 rocznicy powstania „Solidarności” i tragedii
jaka miała miejsce w czasie pacyfikacji Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach w dniu 16 grudnia 1981 r.
wydano w Lędzinach (2006) „w 25 rocznicę strajku w kopalni
„Ziemowit” w dniach 15-24 grudnia 1981 roku” specjalny album pt.: „Zapisy Ziemowickiej „Solidarności” 19802006 (Dokumenty, relacje, wspomnienia, wywiady)”.
Kilka osób odegrało tam znaczącą rolę. Był to Biskup
Katowicki Ks. Biskup Herbert Bednorz, dyrektor „Ziemowita” Antoni Piszczek, ks. proboszcz Józef Przybyła, Komisarz Wojskowy pułkownik Jerzy Szewełło, Zygfryd Ścierski
i wielu, wielu innych, także ewangelików (Ernst – Paweł Centner, Józef Centner). Ale wśród zasłużonych było także dwóch
księży ewangelickich: miejscowy ks. proboszcz Karol
Bauman i mikołowski proboszcz ks. Jan Gross.
To wtedy, gdy brakowało środków spożywczych, chemicznych, lekarstw i odzieży, gdy wielu zostało internowanych, wielu prześladowanych bez środków do życia, ci dwaj
ewangeliccy księża wraz z księżmi katolickimi nie lękali
się przyjść potrzebującym z pomocą, chociaż przyłapani
na tym, że tajnie pomagają internowanym i ich rodzinom
mogli za to słono zapłacić, nawet pozbawieniem wolności.
Żona ks. Karola Baumana – Wanda przepłaciła tę pracę
charytatywną życiem.
Ale najlepiej będzie jeżeli o tym opowiedzą autorzy wspomnianej księgi pamiątkowej. Jeden z współautorów na stronie 161 tak pisze:
„Stan przygnębienia panował na całym Górnym Śląsku
po tragicznych wydarzeniach na „Wujku”, „Manifeście”, „Piaście”, „Ziemowicie” i innych miejscach w całym kraju. Ci,
którzy byli jeszcze na wolności, działacze „Solidarności”
oraz ludzie wielkich serc i nieustraszeni, zaczęli organizować pomoc dla rodzin więzionych, internowanych. Na „Ziemowicie” zabrakło wspaniałych i nieustraszonych o dobrych
sercach, ci nieustraszeni zaczynają organizować pomoc dla
tych rodzin oraz samych więźniów i internowanych, ludzie
spontanicznie z dobroci swych serc, choć im samym brakowało, przyłączyli się do pomocy. Okoliczne parafie, tak
katolickie, jak i ewangelickie, spieszyły z pomocą. Była
to zasługa wspaniałych księży, pracujących w tych parafiach.”
(Ks. Stanisław Szarlej, ks. Józef Przybyła, ks. Karol Bauman i ks. Jan Gross).
O grudniu 1981 r. i o późniejszym okresie tak pisze wspomniany Ernst – Paweł Centner na stronie 228: „Dobiła nas
informacja z kopalni Wujek. Władza i Zomowcy zastrzelili górników. A wśród zabitych jest nasz krewny – Joachim Gnida.”
Był on także krewnym żony księdza
ewangelickiego z Mikołowa ks. Jana
Grossa. Rodzice zabitego górnika pochodzili z Orzesza, skąd też pochodziła teściowa ks. Jana Grossa. Zamieszkali w Tychach. Zastrzelony młody górnik był jednym z czworga rodzeństwa
(ur. 1952), ożenił się w Halembie w rodzinie ewangelickiej, był członkiem
Rady Parafialnej w Wirku, służył wielu ludziom swoim samochodem, był uczciwym, pracowitym, religijnym ewangelikiem, ojcem dwuletniej córeczki. W dniu pacyfikacji kopalni
został trafiony kulą w głowę. Leżał w Klinice w Ochojcu nieprzytomny. Parafia w Wirku (ks. Tadeusz Szurman) i parafia
mikołowska modliły się za niego, był operowany, ale w dniu
2 stycznia 1982 r. zakończył swoje młode życie jak 8 jego
kolegów (2 stycznia, a nie 25 stycznia jak podają niektóre
strony internetowe!) w wieku 28 lat.
Pan Centner tak opisuje to co zastał na kopalni „Wujek”:
„Pojechaliśmy samochodem od Franka. Było nas kilku:
Franek Noras, Janek Marudy, Bronek Kasperczyk, mój brat
Józef Centner i ja Ernest – Paweł Centner.
Na kopalni „Wujek” zastaliśmy bardzo wzruszający i zarazem straszny widok. Tam gdzie był rozwalony mur leżały
chełmy. Pod kotłownią na ziemi leżało mnóstwo żelaznych
kulek i w murze widać było pełno małych dziur po kulkach.
Później dowiedziałem się, że kulki te były zrzucane
z helikopterów i jedna z nich trafiła w głowę (i przebiła ją na
wylot) mojego krewnego.
Atmosfera tego miejsca była tak wstrząsająca i przygnębiająca, że w drodze powrotnej żaden z nas nic nie mówił.
Jedynie oczy Franka pałały ogniem!”
Przed pogrzebem „tajniacy” po
cywilu (zapewne SB) odwiedzili
w tym samym czasie ks. proboszcza Jana Grossa i ks. Tadeusza Szurmana w Świętochłowicach. Żądali od
proboszcza mikołowskiego aby pogrzeb skrócił, nie szedł do kościoła, tylko prosto z kaplicy cmentarnej
do grobu i aby przedstawił im swoje
kazanie. Na wszystkie te żądania proboszcz odpowiedział stanowczym i mocnym - „nie!” Utwierdził go w tym wspaniały Naczelnik Miasta mgr Zygfryd Machnik, który powiedział do „tajniaków”, że kościołem i cmentarzem rządzi proboszcz i tak powinno być jak proboszcz
ukształtuje pogrzeb. Podobnie w Świętochłowicach ks. Tadeusz Szurman, który miał uczestniczyć w pogrzebie swojego parafianina z Wirku i wygłosić nad grobem przemówienie odmówił wydania swego kazania, które i tak było nagry-
10/2010
wane w czasie pogrzebu przez tajniaków posiadających
magnetofony zapakowane w gazecie. Pogrzeb odbył się 7
styczna 1982 r. (a nie jak podaje pan Centner na str. 228,
że 2 stycznia!) z kaplicy cmentarnej do kościoła św. Jana
i z kościoła na cmentarz mikołowski.
Z zapisków „tajniaków” znajdujących się w katowickim
IPN wynika, że w pogrzebie uczestniczyło ok. 100 osób,
ale miejscowy proboszcz, który przewodniczył uroczystości żałobnej twierdził, że od 150 – 200 osób (http://
www.13grudnia81.pl/portal/sw/744/6773/Zdjecia_z_pogrzebu_ofiar_tragedii_w_kopalni_Wujek_16121981_r.html).
Pan Centner tak opisuje swój udział w pogrzebie: „Wybraliśmy się w czwórkę: mój szwagier Rajmund Kubica, który
wiózł nas swoim maluchem, mój brat Józef Centner, moja
żona i ja Ernest – Paweł Centner.
Jadąc przez Mikołów, widzieliśmy pełno milicyjnych samochodów. Przed cmentarzem stała masa młodych, obcych
ludzi i któryś z nich poinformował, że pożegnać zmarłego
może tylko żona i rodzice, dalsi krewni tego prawa nie mają.
My jednak czekaliśmy. W pewnym momencie parę ludzi
otworzyło drzwi kostnicy aby wpuścić księdza i żonę. To nam
wystarczyło i prawie siłą wtargnęliśmy do środka.
Kościelny, który był odpowiedzialny za porządek krzyczał: „Ludzie nie wchodźcie, bo mnie zastrzelą!” – ale nikt
go nie słuchał. I ten kto przybył na pogrzeb mógł pożegnać
Joachima. Szwagier mój – Rajmund trzymał wieniec, a ja
w kieszeni płaszcza do ostatniej chwili ukrywałem szarfy
z napisem, że górnicy z naszego Ziemowita żegnają kolegę
z Wujka. Bałem się zabiorą mi te szarfy, tym bardziej, że
podczas pogrzebu cały czas krążyli między nami jacyś obcy
i nas bacznie obserwowali. Ale nie zabrali. Przed wyjazdem
na ten pogrzeb przygotowałem naszą najstarszą córkę, aby
w razie gdybyśmy z żoną nie wrócili zaopiekowała się młodszymi siostrami. Ale dzięki Bogu wróciliśmy szczęśliwie.”
(str. 229).
Wracając do pogrzebu warto odnotować, że rozpoczął go
w kaplicy cmentarnej
młody wówczas teolog
– praktykant w Mikołowie, dzisiaj ks. proboszcz Cezary Jordan
(obecnie: Zduńska Wola) od słów Psalmu 139,2: „Rzekłem:
Będę pilnował dróg swoich, bym nie zgrzeszył językiem, będę
trzymał na wodzy usta swoje, póki bezbożny stoi przede
mną. Zaniemówiłem, zamilkłem, pozbawiony szczęścia…”,
co było ryzykowne wobec „tajniaków” otaczających szczelnie kaplicę cmentarną. Podczas żałobnego nabożeństwa
kazanie w kościele wygłosił ks. proboszcz Jan Gross,
7
a przemówienie pożegnalne ks. Tadeusz Szurman z Świętochłowic – Wirku.
Na stronie 230 opisuje pan Centner stan jaki panował na
kopalni i w domach internowanych.
Pisze on: „Po jakimś czasie górnicy wyjechali – radość,
ale i strach. Zaczęły się aresztowania! Co ja mam w tej sytuacji robić? Z tym pytaniem zwróciłem się do Franka Norasa.
On mi powiedział: „Musimy pomagać rodzinom aresztowanych. Zbieraj pieniądze wśród znajomych i dobrze by było
zorganizować jakieś paczki żywnościowe…”. Naradzałem
się z moim bratem – Józefem (kolega ks. J. Grossa – przyp.
mój.), co możemy zrobić i to brat wpadł na pomysł aby
zwrócić się do naszych księży.
Pogadał z księdzem Baumanem z Szopienic i z księdzem Grossem z Mikołowa, oboje byli duchownymi ewangelickimi. Nie odmówili, byli nam bardzo przychylni.
Franek Noras miał samochód, więc jeździł z moim bratem
parę razy do tych księży po paczki z żywnością i następnie
rozwoziliśmy je do potrzebujących. Datki pieniężne zbierało
wielu. Oprócz mnie i brata między innymi zbierał Franek Kukucz i Franek Noras. Trafiły one do rodzin, których ojcowie lub
mężowie byli aresztowani i internowani.”
Tej pomocy charytatywnej ani wspomniani księża, ani w
Bielsku – Białej ks. senior Jan Szarek, czy jego ekumeniczny sąsiad, polskokatolicki proboszcz, zmarły 20 września 2010 r. ś.p. ks. infułat Henryk Buszka, czy w okręgu
będzińskim ks. infułat Eugeniusz Stelmach i wielu wielu innych zacnych duszpasterzy, nigdy nie odmawiało pomocy
nie tylko swoim parafianom, ale szpitalom, szkołom, przedszkolom i t.p. O tym należy pamiętać w czasach „gdy odwaga staniała” i gdy łatwo zapomina się o tym co ludzie ludziom dobrego uczynili.
Mgr Marta Magiera
OG£OSZENIA P
ARAFIALNE
PARAFIALNE
W Święto Reformacji 31 października 2010 r.
o godzinie 10.00 z kościoła katedralnego Zmawrtwychwstania Pańskiego w Katowicach transmitowane będzie na żywo nabożeństwo reformacyjne przez TVP 2 i Polskie Radio Katowice.
Zachęcamy was do nabożnego zobaczenia
i wysłuchania tego nabożeństwa. Kazanie wygłosi
ks. biskup Tadeusz Szurman.
W Święto Reformacji 31 października 2010 r.
podczas nabożeństwia w Czeskim Cieszynie
prosimy o złożenie ofiary ołtarzowej na potrzeby
remontowe naszego Kościoła.
Nabożeństwo w Pamiątkję Umarłych dnia
1.11. 2010 o godzinie 16.00 w kaplicy cmentarnej w Kocobędzu.
Film „Luter” jest dostępny w naszej parafialnej
biblioteczce, zachęcam do pożyczenia i oglądania na DVD.
8
10/2010
Nowy adres
Administratora Parafii
(aktualny od 20 listopada 2010 r.)
Ks. Rafał Bukowiecki
Plac Kościelny 8
43-400 Cieszyn
(parter, na plebanii (farze) obok kościoła Jezusowego)
Telefony:
TČ (Telefon czeski - Mobil): 775171347
T.PL (Telefon polski- komórkowy):
0048 51 85 18 301
mail: [email protected]
e-mail: [email protected]
Strona internetowa Kościoła [LECAV]
oraz Parafii w Czeskim Cieszynie:
http://www.luterani-lecav.cz

luteranin 10.10.p65 - Konfesyjny Portal Luterański

Transkrypt

Podobne dokumenty