chemia

WYMAGANIA SZCZEGÓLOWE Z CHEMII DLA KLASY 3
Dział 1: WĘGIEL I JEGO ZWIĄZKI Z WODOREM
OCENA DOPUSZCZAJĄCA
wymagania konieczne
OCENA DOSTATECZNA
wymagania konieczne +
podstawowe
OCENA DOBRA
wymagania konieczne +
podstawowe + rozszerzające
OCENA BARDZO DOBRA
wymagania konieczne +
podstawowe +rozszerzające +
dopełniające
Uczeń:
- określa co to są węglowodory
- podaje wartościowość węgla w
cząsteczkach węglowodorów
- zapisuje wzory strukturalne
najprostszych węglowodorów
- podaje główne źródło węglowodorów
(ropa naftowa i gaz ziemny) oraz
przykłady ich zastosowania
- omawia zasady bezpiecznego
korzystania z instalacji gazowej
- wymienia dwa tworzywa sztuczne,
otrzymane w wyniku polimeryzacji, z
którymi styka się na co dzień
- nazywa węglowodory wszystkich
szeregów zawierające do 10 atomów
węgla w cząsteczce
Uczeń:
- wyjaśnia pojęcie: szereg
homologiczny węglowodorów
- wyjaśnia zależność między stanem
skupienia węglowodorów a
wielkością ich cząstek
- dokonuje podziału węglowodorów ze
względu na rodzaj wiązania między
atomami węgla
- podaje wzór ogólny węglowodorów
nasyconych i nienasyconych
- zapisuje wzory strukturalne i
sumaryczne przykładowych alkanów
alkenów i alkinów
- podaje produkty spalania
całkowitego, półspalania i
ograniczonego spalania
węglowodorów
Uczeń:
- opisuje różnice we właściwościach
węglowodorów nasyconych i
nienasyconych
- zapisuje reakcje przyłączania
cząsteczki wodoru, chloru lub
chlorowodoru do etenu i etynu
- zapisuje równanie reakcji
półspalania, spalania całkowitego i
ograniczonego dowolnego
węglowodoru
- zapisuje reakcję polimeryzacji
prostych alkenów i alkinów
- wyjaśnia na czym polega kraking i
jaki jest jego cel
- opisuje w jaki sposób doświadczalnie
odróżnić węglowodory nasycone od
nienasyconych
- wymienia zagrożenia dla środowiska
naturalnego związane z
powszechnym stosowaniem tworzyw
sztucznych
Uczeń:
- wyjaśnia w jakich warunkach
produktami spalania węglowodorów
są tlenek węgla IV i sadza oraz
uzasadnia to równaniami reakcji
- podaje podobieństwa i różnice
między węglowodorami tego samego
szeregu homologicznego
- wykazuje podobieństwa i różnice
między węglowodorami nasyconymi i
nienasyconymi potwierdzając je
równaniami odpowiednich reakcji
- wyjaśnia wpływ wielokrotnego
wiązania między atomami węgla na
właściwości chemiczne
węglowodorów
- zapisuje wzory strukturalne,
półstrukturalne i sumaryczne każdego
węglowodoru znając ilość atomów
węgla i rodzaj wiązania
- poprawnie nazywa produkty reakcji
przyłączania chloru, chlorowodoru i
bromu do węglowodorów
nienasyconych
- wyjaśnia na przykładach zjawisko
izomerii i nazywa przykładowe
izomery
Dział 2: POCHODNE WĘGLOWODORÓW.
OCENA DOPUSZCZAJĄCA
wymagania konieczne
OCENA DOSTATECZNA
wymagania konieczne +
podstawowe
OCENA DOBRA
wymagania konieczne +
podstawowe + rozszerzające
OCENA BARDZO DOBRA
wymagania konieczne +
podstawowe +rozszerzające +
dopełniające
Uczeń:
- na przykładzie pokazuje z czego
zbudowane są alkohole
- podaje nazwy dwóch najprostszych
alkoholi
- omawia skutki działania metanolu i
etanolu na organizm ludzki
- podaje przykłady zastosowań
alkoholi
- podaje przykłady występowania
kwasów karboksylowych w
przyrodzie
- opisuje właściwości kwasu
octowego (lub mrówkowego)
- podaje przykłady zastosowania
wodnego roztworu kwasu octowego
(octu) w życiu codziennym
- określa co to są mydła i omawia na
czym polegają ich właściwości
myjące
- określa co to są estry, gdzie
występują w przyrodzie i jakie mają
zastosowania
Uczeń:
- podaje wzór ogólny alkoholi
- zapisuje wzory sumaryczne i
strukturalne oraz nazywa kilka
najprostszych alkoholi
- opisuje fizyczne i chemiczne
właściwości metanolu i etanolu
- zapisuje równania spalania metanolu i
etanolu
- podaje wzór glicerolu
- podaje ogólny wzór kwasów
karboksylowych i wyróżnia w nim
grupę funkcyjną
- zapisuje wzory kwasów mrówkowego
i octowego i opisuje ich właściwości
- przedstawia równania ich dysocjacji
- przedstawia wzory poznanych
wyższych kwasów karboksylowych i
opisuje ich właściwości
- zapisuje wzory chemiczne mydeł
potasowych i sodowych
- opisuje budowę cząsteczki estru (wzór
ogólny ) i podaje proste przykłady
nazywając je
- zapisuje równanie otrzymywania
przykładowego estru
Uczeń:
- zapisuje wzory sumaryczne i
strukturalne oraz nazywa alkohole z
szeregu metanolu (zawierające do 10
atomów węgla)
- zapisuje reakcje spalania dowolnego
alkoholu
- zapisuje równaniem proces
fermentacji alkoholowej
- wyjaśnia dlaczego roztwory wodne
alkoholi nie wykazują odczynu
zasadowego
- zapisuje wzory sumaryczne i podaje
nazwy systematyczne kwasów
karboksylowych (zaw. do 10 atomów
węgla w cząsteczce)
- wyjaśnia jak zmieniają się
właściwości kwasów w miarę
wzrostu łańcucha węglowego
- przedstawia równania reakcji
kwasów karboksylowych z
wodorotlenkami i nazywa produkty
- wyjaśnia, odwołując się do budowy
cząsteczki mydła na czym polegają
jego myjące właściwości
- zapisuje wzór estru na podstawie
jego nazwy systematycznej i
odwrotnie
Uczeń:
- zapisuje wzory sumaryczne i
strukturalne dowolnych alkoholi
jedno i wielowodorotlenowych,
nasyconych i nienasyconych i podaje
ich nazwy systematyczne
- dokonuje podziału alkoholi ze
względu na budowę ich cząsteczek
- podaje przykłady otrzymywania
alkoholi
- wyjaśnia przyczynę różnic we
właściwościach kwasów octowego i
stearynowego oraz oleinowego
- potrafi zapisać cząsteczkowo i
jonowo reakcje pomiędzy kwasami
karboksylowymi i zasadami
- podaje jak można wykazać
właściwości kwasowe wyższych
kwasów karboksylowych
- wyjaśnia dlaczego proces mycia i
prania zachodzi trudniej w twardej
wodzie
- podaje jak w sposób doświadczalny
wykazać nienasycony charakter
kwasu oleinowego
- wyjaśnia mechanizm reakcji
estryfikacji i warunki jej przebiegu
- zapisuje reakcję powstawania i
hydrolizy dowolnego estru
- zapisuje reakcje otrzymywania
nitrogliceryny.
Dział 3: SUBSTANCJE CHEMICZNE O ZNACZENIU BIOLOGICZNYM
OCENA DOPUSZCZAJĄCA
wymagania konieczne
Uczeń:
• wie, jakie główne pierwiastki
chemiczne wchodzą w skład organizmu
człowieka
• wymienia podstawowe składniki
pożywienia
• zna skład pierwiastkowy tłuszczów,
cukrów, białek
• dokonuje podziału tłuszczów, cukrów,
białek
• podaje przykłady tłuszczów, cukrów,
białek
• wie, co to są węglowodany
• zapisuje wzory sumaryczne: glukozy,
sacharozy, skrobi, celulozy
• wymienia występowanie tłuszczów
i białek
• wie, na czym polega reakcja hydrolizy
• definiuje pojęcia denaturacji, koagulacji
• wymienia czynniki powodujące
denaturację białka
• podaje reakcję charakterystyczną dla
białek, skrobi
• rozumie znaczenie wody, tłuszczów,
białek, sacharydów dla organizmu
człowieka
• wie, co to są związki
wielkocząsteczkowe i podaje ich
przykłady
• wymienia podstawowe zasady
zdrowego żywienia
• podaje podział włókien i ich przykłady
OCENA DOSTATECZNA
wymagania konieczne +
podstawowe
Uczeń:
• określa, czym są tłuszcze
• określa zachowanie oleju roślinnego
wobec wody bromowej
• omawia budowę glukozy
• wie, że glukoza ma właściwości
redukujące
• zapisuje równanie reakcji sacharozy
z wodą
• zna przebieg reakcji hydrolizy skrobi
i celulozy
• potrafi wykryć skrobię, białko
• podaje produkty hydrolizy białek
• zna właściwości tłuszczów, glukozy,
sacharozy, skrobi
• wymienia właściwości niektórych
włókien
OCENA DOBRA
wymagania konieczne + podstawowe +
rozszerzające
Uczeń:
• podaje wzór ogólny tłuszczów
• zna wzór tristearynianu glicerolu
• potrafi przeprowadzić reakcję zmydlania tłuszczu
• wyjaśnia, jaka jest różnica w budowie tłuszczów
stałych i ciekłych
• wie, dlaczego olej roślinny odbarwia wodę bromową
• potrafi zbadać skład pierwiastkowy tłuszczu, cukru
• wyjaśnia sposób wykrywania glukozy
• zna wzór fruktozy
• wyjaśnia, co to znaczy, że sacharoza jest
disacharydem
• porównuje budowę cząsteczek skrobi i celulozy
• zapisuje poznane równania reakcji hydrolizy
sacharydów
• wie, co to jest wiązanie peptydowe
• zna właściwości i zastosowanie różnych włókien
• opisuje przeprowadzane doświadczenia
• zna zastosowania poznanych związków chemicznych
OCENA BARDZO DOBRA
wymagania konieczne + podstawowe
+rozszerzające + dopełniające
Uczeń:
• planuje doświadczenie na badanie składu
pierwiastkowego omawianych związków
chemicznych
• odróżnia doświadczalnie tłuszcze nasycone od
nienasyconych
• zapisuje równania reakcji otrzymywania
i zmydlania tristearynianu glicerolu
• wyjaśnia, na czym polega denaturacja białka
• udowadnia, że glukoza ma właściwości
redukujące
• udowadnia, że sacharoza, skrobia, celuloza są
polisacharydami
• omawia hydrolizę skrobi, białek
• umie zaplanować i przeprowadzić reakcje
weryfikujące przewidywania
• identyfikuje poznane substancje
• umie wiązać teorię z praktyką
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który jest laureatem konkursu lub spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz posiada wiedzę i umiejętności wykraczające poza materiał podręcznikowy.
Wykazuje się dużym stopniem samodzielności i kreatywności, uczestniczy w różnych formach pracy zespołowej np. projekt. Dodatkowo:
-potrafi korzystać z różnych źródeł informacji nie tylko tych wskazanych przez nauczyciela,
-potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych ( problemowych ),
-proponuje rozwiązania nietypowe,
-umie formułować problemy i dokonywać analizy nowych zjawisk,
-potrafi precyzyjnie rozumować posługując się wieloma elementami wiedzy, nie tylko z zakresu chemii,
-potrafi udowodnić swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji, będącej skutkiem zdobytej samodzielnie wiedzy,
- twórczo pokonuje napotkane problemy i trudności, korzystając przy tym samodzielnie z różnych źródeł informacji
- rozwiązuje zadania o podwyższonym stopniu trudności