Przypisy i bibliografia

Materiał dodatkowy
Przypisy i bibliografia
W tym materiale dodatkowym znajdziesz podstawowe informacje o przypisach dolnych (znajdujących
się na dole strony).
1. Po co wiedzieć o przypisach i bibliografii?
Za każdym razem, gdy korzystasz z informacji, opinii, fragmentu itp. pochodzących z cudzej pracy,
musisz o tym poinformować czytelnika. W innym przypadku możesz zostać posądzony o plagiat.
2. Czym się różni przypis od bibliografii?
a) bibliografia — wykaz prac cudzych autorów z których korzystał autor danej publikacji, zazwyczaj
zamieszczany jako osobna część publikacji na jej końcu;
b) przypis — informacja o pochodzeniu cytowanego fragmentu (o jego autorze, tytule dzieła itp.)
umieszczana w otoczeniu fragmentu, którego dotyczy (np. na dole strony, na końcu rozdziału)
i bezpośrednio z nim powiązana (poprzez np. liczbę arabską, gwiazdkę),
å przypis może dotyczyć nie tylko cytowania czy zaczerpnięcia cudzej myśli, ale również objaśnienia własnego tekstu, wyjaśnienia trudnego słowa, odesłania do materiałów rozszerzających itp.
Wiedząc, czym jest przypis i bibliografia, możemy wskazać różnice między nimi. Są to m.in.: miejsce
zamieszczenia w publikacji, budowa pojedynczego wpisu, (częściowo) treść, którą zawierają.
Warto zauważyć, że przypisy i bibliografia mają podobną funkcję: ich zamieszczanie ma służyć
umożliwieniu weryfikacji treści zawartych w pracy i niedopuszczeniu do posądzenia autora o plagiat.
Nie znaczy to jednak, że umieszczając bibliografię można zrezygnować z tworzenia przypisów (lub
na odwrót). Bibliografia służy bardziej umożliwieniu szybkiego przeglądu wykorzystanych źródeł
w całej pracy, zaś przypisy umożliwiają weryfikację poszczególnych jej treści.
3. Z jakich elementów składa się przypis?1
W zależności od typu źródła, do którego tworzymy przypis, będzie się on składał z innych elementów.
Ogólna zasada przy tworzeniu przypisów to: przypis musi być tak zbudowany, by jednoznacznie wskazywał wykorzystane źródło.
Poniżej znajdują się schematy budowy przypisów dla 3 wybranych rodzajów źródeł. Zawierają one
kolejne elementy przypisu odpowiednio sformatowane i złożone z użyciem odpowiednich znaków
przestankowych, symboli itp. Pamiętaj, że poszczególne elementy z tych schematów możesz pomijać,
gdy zajdzie taka konieczność. Każdy przypis musi być zakończony kropką.
a) fragment książki jednego autora
å imię i nazwisko autora/autorów (jeśli jest ich mniej niż trzech),
å tytuł i podtytuł dzieła,
å imię i nazwisko tłumacza,
å numer cytowanego tomu,
å tytuł tomu (jeśli inny niż tytuł dzieła),
å numer wydania (jeśli było ich kilka),
å miejsce wydania (jeśli brak miejsca wydania, wpisz „[b.m.]” — bez miejsca):
å nazwa wydawcy
å data wydania (jeśli brak, wpisz „[b.d.]”)
å numery stron, na których zawarty jest wykorzystany fragment.
b) fragment artykułu/rozdziału jednego autora w publikacji zbiorowej
å imię i nazwisko autora/autorów fragmentu (jeśli jest ich mniej niż trzech),
å tytuł i podtytuł fragmentu, np. rozdziału,
å imię i nazwisko tłumacza,
1
Opracowano na podstawie Grażyna Jurkowlaniec, Aneks, [w:] Umberto Eco, Jak napisać pracę dyplomową? Poradnik
dla humanistów, tłum. Grażyna Jurkowlaniec, [b.m.]: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2007, s. 265–270.
1
Materiał dodatkowy
w:
å tytuł i podtytuł dzieła,
å imię i nazwisko redaktora naukowego,
å numer cytowanego tomu,
å tytuł tomu (jeśli inny niż tytuł dzieła),
å numer wydania (jeśli było ich kilka),
å miejsce wydania (jeśli brak miejsca wydania, wpisz „[b.m.]” — bez miejsca):
å nazwa wydawcy
å data wydania (jeśli brak, wpisz „[b.d.]”)
å numery stron na których zawarty jest wykorzystany fragment.
c) zasób internetowy
å dokładny adres internetowy (nie tylko adres serwisu)
å (data ostatniej aktualizacji).
Nie bój się rozszerzać i zmieniać powyższych schematów, jeśli uznasz to za celowe. Przykład:
jeśli jakiś artykuł dostępny jest w internecie, warto w przypisie zamieścić autora i tytuł artykułu,
a następnie połączyć to z adresem używając np. „[w:]”.
Możesz wybrać inne zasady dotyczące budowy przypisów. Pamiętaj jednak, aby były one jednolite, np. jeśli nie chcesz używać przecinków, to ich nie używaj konsekwentnie we wszystkich
przypisach.
4. Jak wstawić przypis korzystając z programu Microsoft Word?
å Umieść kursor na końcu wybranego fragmentu.
å Z paska menu wybierz Wstaw. Rozwinie się lista.
å Z listy wybierz Odwołanie → Przypis dolny.
å Ustaw preferowane przez siebie opcje i kliknij Wstaw.
2