Krajowy Plan Rozwoju Sektora Kosmicznego – propozycje

Lipiec 2013 roku
Krajowy Plan Rozwoju Sektora Kosmicznego
– propozycje zmian ze strony Stowarzyszenia ARDiS
1) Rozszerzenie paragrafu 2 – Cel dokumentu oraz priorytetowe
działania w sektorze kosmicznym, w działaniach informacyjnych o
następującą treść:
- działania informacyjne, promocyjne i edukacyjne przeprowadzane przez organizacje pozarządowe
związane z sektorem kosmicznym, mające na celu uświadamianie społeczeństwa o zyskach płynących
z technologii kosmicznych, aktywizowanie grup społecznych i jednostek do podejmowania działań
w sektorze kosmicznym oraz nauka z zagadnień powiązanych z wykorzystaniem przestrzeni
kosmicznej
2) W punkcie 3 – Przedsięwzięcia determinujące rozwój sektora
kosmicznego w Polsce, propozycja oddzielnego podpunktu
do 3.3 Działania wspierające rozwój sektora kosmicznego w Polsce
o następującej treści:
3.3.4. Aktywizacja społeczeństwa – działania wspierające rozwój sektora kosmicznego w Polsce
nadzorowane przez organizacje pozarządowe
Organizacje pozarządowe działające w polskim sektorze kosmicznym posiadają doświadczenie
i potencjał do przeprowadzania zadań związanych z edukacją pozaformalną społeczeństwa w Polsce
a także aktywizacją szczególnie pożądanych grup takich jak studenci i młodzież ostatnich lat szkół
średnich.
Ich rolą w edukacji może być uzupełnianie wiedzy przedstawianej w toku edukacji formalnej
o zagadnienia szczegółowe, bliżej związane z przestrzenią kosmiczną. W ten sam sposób, organizacje
pozarządowe mogą wpływać na kierunki studiów obrane przez młodzież szkół średnich.
Działania popularyzatorskie będą budowały pozytywny wizerunek sektora kosmicznego wśród opinii
publicznej. W ten sposób organizacje pozarządowe, przy jednoczesnym działaniu administracji
publicznej, szkół wyższych i jednostek naukowo-badawczych oraz przedsiębiorstw, (każde w swoim
zakresie), mogą wzmocnić sektor kosmiczny także w świadomości obywateli nie związanych z nim
w żaden sposób.
Organizacje pozarządowe mogą stanowić cenną pomoc dla przedsiębiorstw i administracji publicznej,
których działania nie zawsze wymagają obecności dedykowanych specjalistów i mogą być
koordynowane i przeprowadzane przez organizacje pozarządowe. Takie zagadnienia jak ekonomia
społeczna można silnie powiązać z sektorem kosmicznym.
Dodatkowym atutem organizacji pozarządowych jest możliwość pozyskiwania środków na swoje
działania z innych źródeł, (w przeciwieństwie do pozostałych podmiotów uczestniczących w rozwoju
polskiego potencjału kosmicznego), co przy popularyzacji, edukacji pozaformalnej, a nawet
projektach naukowo-badawczych stanowi istotną zaletę dla rozwoju polskiego przemysłu
kosmicznego.
3) W punkcie 3 – Przedsięwzięcia determinujące rozwój sektora
kosmicznego w Polsce, komentarz do 3.3.2 Edukacja – stworzenie
nowych kierunków kształcenia związanych z technikami
kosmicznymi, Część 1 – Wspieranie rozwoju edukacji… o następującej
treści:
Zdaniem stowarzyszenia ARDiS, składającego się w dużej mierze z uczniów i studentów, punkt ten nie
uwzględnia realnych potrzeb związanych z szybkim wdrożeniem się w działalność kosmiczną
studentów i młodych pracowników naukowych.
Utworzenie interdyscyplinarnego kierunku powinno być działaniem podrzędnym do aktywizacji
studentów z istniejących już kierunków do zainteresowania się sektorem kosmicznym. Takie kierunki
jak Mechanika i Budowa Maszyn, Elektronika i Telekomunikacja, Informatyka, Mechatronika,
Automatyka i Robotyka, Geodezja, Fizyka Techniczna i Lotnictwo i Kosmonautyka są powiązane
z zagadnieniami sprzętowymi jak i aplikacyjnymi sektora kosmicznego. Wymagane jest
przedstawienie tych powiązań studentom w/w. kierunków. Przykładowo poprzez dedykowane
warsztaty/szkolenia w postaci dodatkowych wykładów i ćwiczeń na uczelniach w Polsce
lub wytycznych programowych i nowych przedmiotów w trakcie studiów.
Zamiast tworzyć nowe dedykowane kierunki inżynierii kosmicznej, lepiej skupić młodych, ambitnych
i aktywnych ludzi wokół studenckich projektów kosmicznych. Należy tylko pójść krok dalej i nie
realizować tych projektów niejako po godzinach, jako zajęć dodatkowych ale uczynić z nich
integralną, wręcz podstawową formę kształcenia kadry dla sektora kosmicznego. Wykłady i ćwiczenia
powinny być tylko źródłem wiedzy teoretycznej niezbędnej do realizacji realnych projektów.
Takie rozwiązanie ma kilka zalet.
Projekty mogą być realizowane we współpracy lub na zlecenie przemysłu, administracji, placówek
badawczych i NGO, co w znacznym stopniu może przyczynić się do zacieśnienia współpracy między
nimi.
Studentów można zachęcić do udziału w projektach, konkursach i zawodach organizowanych przez
zagraniczne lub międzynarodowe instytucje i organizacje. Umożliwi im to zapoznanie się
ze standardami panującymi w sektorze kosmicznym w innych krajach i pozwoli porównać swoją
wiedzę i umiejętności z rówieśnikami z całego świata.
W elastyczny, rynkowy sposób będzie regulowana liczba studentów, wiążących swoja przyszłość
z sektorem kosmicznym, poprzez podaż projektów pochodzących od pozostałych partnerów z branży
kosmicznej.
Kształcenie nie będzie odbywało się tylko w kilku ośrodkach, w których powstały dedykowane
kierunki lecz wszędzie tam gdzie są wystarczająco zdolni i aktywni studenci oraz zapotrzebowanie na
ich pracę.
Aktywność studentów a w związku z tym i kadry naukowej zwiększy potencjał naukowy uczelni.
Zaowocuje on wzrostem liczby prac naukowych, publikacji, patentów.
Wysiłek uczelni zostanie przynajmniej częściowo skierowany z produkcji dyplomów na kształcenie
i badania naukowe.
Uważamy także, że chęć wpisania kierunku proponowanego w dokumencie na listę kierunków
zamawianych ma cel wyłącznie marketingowy, a skutek – czyli zwiększenie liczby zdolnych
absolwentów na danym kierunku – będzie niewspółmierny do zainwestowanej kwoty. Działania tego
typu świadczą o słabości w propagowaniu zalet studiów inżynierskich, w tym przypadku związanych
z sektorem kosmicznym. O wyborze kierunku studiów związanych z technikami satelitarnymi wśród
uczniów szkół średnich, a nawet gimnazjalnych, zadecydują: pasja (hobby) albo miejsca pracy dla
osoby z danym wykształceniem. W tym miejscu wracamy do problemu aktywizacji studentów na już
istniejących kierunkach technicznych, szczególnie w celu zakładania własnych przedsiębiorstw
związanych z branżą kosmiczną.
Problem ten jest poważny, co zasygnalizowano już w KPRSK. Z punktu widzenia młodych ludzi, którzy
wkrótce będą wchodzić na rynek pracy, także z własnymi pomysłami na działalność gospodarczą,
możemy stwierdzić, że szkolenia związane z zakładaniem działalności gospodarczej, pisania
biznesplanów i wdrażania wyników naukowych na rynek, powinny być przeprowadzane przez
wyspecjalizowane podmioty szkoleniowe albo na zasadzie dobrych praktyk. (Mając jako wzór
polskich jak i zagranicznych studentów i doktorantów, którzy założyli firmy związane z ich pasją).
Przekazywanie tej wiedzy przez pracowników naukowych lub administracyjnych uczelni, którzy sami
nie prowadzą działalności gospodarczej jest dwuznaczne z punktu widzenia beneficjentów takich
warsztatów.
Propozycją stowarzyszenia ARDiS jest także realizacja programów na najlepsze prace dyplomowane
związane z sektorem kosmicznym i stypendia na prowadzenie konkretnych projektów zamiast,
postulowanych w KPRSK stypendiów dla kierunków zamawianych.
4) Paragraf 2 – Cel dokumentu oraz priorytetowe działania w sektorze
kosmicznym, w Powołaniu dedykowanej struktury organizacyjnej
(biuro/agencja) komentarz:
Utworzenie agencji kosmicznej, na przykładzie ESA i NASA, będzie miało znacznie lepszy skutek
organizacyjny niż utworzenie biura. Mamy obawy, że zmieniające się władze będą miały negatywny
skutek na działalność biura, czego mogłaby uniknąć częściowo samodzielna polska agencja
kosmiczna.
Powstanie agencji miałoby także lepszy skutek dla współpracy między sektorami, przede wszystkim
administracją publiczną a przedsiębiorstwami i jednostkami naukowymi, ponieważ mógłby to być
jeden z jej głównych celów i nie podlegałaby zmiennym naciskom politycznym.
5) Paragraf 3.2.1 (Satelitarna obserwacja Ziemi) punkt 2 - Wspieranie
zastosowania serwisów Copernicus, w tym w gospodarce
przestrzennej i w monitorowaniu środowiska:
W Polsce dzięki wsparciu UE jest prowadzonych wiele inwestycji mających wpływ na oblicza miast
takich rewitalizacja centrów miejskich (wpływ bezpośredni) jak i budowa obwodnic, autostrad czy
stref przemysłowych (wpływ pośredni). Doceniając powagę wpływu tych inwestycji na obraz i rozwój
Polski oraz chcąc projektować dalszy bieg tych inwestycji tak, aby osiągnąć zrównoważony rozwój
obszarów miejskich i wokół miejskich proponujemy podkreślić rolę programu satelitarnego
obrazowania Ziemi także w tej gestii.