Temat I

Transkrypt

Temat I
Badanie realizowane w ramach „Finansowanie działalności polegającej na prowadzeniu badań
naukowych lub prac rozwojowych oraz zadań z nimi związanych, służących rozwojowi młodych
naukowców oraz uczestników studiów doktoranckich” w roku 2014 (numer badania: KES/BMN/12/14)
Osoby starsze o sprawowaniu opieki
nieformalnej nad seniorem w Polsce
- Komunikat z badania jakościowego
INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY
INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO
Sylwia Timoszuk
Magdalena Maciejasz
Instytut Gospodarstwa Społecznego
INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY
INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO
METODOLOGIA BADANIA
Cel badania
• Identyfikacja sytuacji, w których należałoby prowadzić działania
wspierające osoby starsze z powiązaniem, które podmioty i dlaczego
powinny udzielać seniorowi pomocy?
• Z czym wiąże się opieka nieformalna nad osobą starszą w opinii
badanych?
• Jak według seniorów powinni być wspierani opiekunowie nieformalni
osób starszych?
Badani (18 osób, 09-10.2014)
•
•
•
•
Kobiety i mężczyźni (13:5)
W wieku 60–69 oraz 70–79 (13:5)
Białystok / Bydgoszcz (9:9)
Różne formy życia rodzinnego
–
–
–
–
Mieszkający samotnie (7)
Małżeństwo (7)
Małżeństwo + nieusamodzielnione dzieci (2)
Mieszkający z osobami, którymi się opiekują (2)
• Posiadający oraz nieposiadający dzieci (14:4)
Proces analizy danych
• Kodowanie z góry
– podstawowa jednostka analizy: zdanie
– 6 głównych bloków (wg scenariusza)nostka analizy: zdanie
– 6 głównych bloków (wg scenariusza)
• Kodowanie z dołu
• Porównanie wniosków:
„z d„z dołu” – „z góry” ołu” – „z góry”
•
a
• NVivo10
• Matryce w MS Excel
INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY
INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO
OBSZARY TEMATYCZNE
1.
2.
3.
4.
5.
Obraz opiekuna
Rodzina jako opiekun
Potrzeby opiekunów nieformalnych
Wsparcie dla opiekunów nieformalnych
Wizja przyszłej opieki
INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY
INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO
OBSZAR — Obraz opiekuna
Temat I: Szacunek dla opiekuna
• Podziw
• Szacunek
PANI JANINA: na dole była pani, która dwa lata
temu umarła. (…) I nią się opiekował brat za co ja
jego podziwiałam. Natomiast pani bardzo tego
swojego brata krytykowała. Tylko ja uważam, że
jak na mężczyznę to on był święty.
PAN JERZY: Ale wie Pani, mam wielki szacunek do tych
ludzi, którzy opiekują się. Bardzo ich szanuję za to.
Temat II: Obciążenie opiekuna
•
•
•
•
Udręczenie
„Zdołowanie”
Samotność
Fizyczne i psychiczne
wykończenie
• „Kłębek nerwów”
• Poświęcenie
PANI LILIANNA: Ona [opiekunka – przyp.] była
takim kłębkiem nerwów, że [krótka pauza] tego nie
da się wyrazić słowami. (…) Rano, wieczorem
trzeba umyć, kilka razy dziennie nakarmić. To
posadzić, to położyć.
I tak na zmianę, to jeszcze w dzień to człowiek tego
tak nie odczuwa, ale najgorsze jest w nocy. Nie
zdąży się położyć, już krzyczy: „mnie posadź”. Tylko
posadziła, już krzyczy: „mnie połóż” i tak w koło i w
koło.
INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY
INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO
OBSZAR — Rodzina jako opiekun
Temat I: Rodzina jako opiekun – dlaczego tak
•
•
•
•
•
•
Obowiązek
PANI HALINA: No myślę, że tak i taka jest kolej rzeczy chyba, nie?
Bo wychowujemy dzieci, a potem kiedy już nam ubywa tych sił,
Powinność
to chyba dzieci mają niejako obowiązek dbania o tych rodziców
w podeszłym wieku.
Tradycja
Rekompensata
Rodzina zajmie się najlepiej
Rodzina zna osobę starszą najlepiej
Temat II: Rodzina jako opiekun – dlaczego nie
•
•
•
•
Praca
Brak czasu
Odległość
Wyjazdy
Temat II: Rodzina jako opiekun – dlaczego nie
PANI ANTONINA: Nie chciałabym być
na łasce rodziny. (...) wolałabym, żeby
przyszła pani, której zapłacę.
Osoba, której można by było ją potem
z tego rozliczyć, że wykonuje dobrze
obowiązek. A jak to się robi z łaski, to
znaczy z uprzejmości, to nie można
wymagać.
PANI MAŁGORZATA: Wydaje mi się, że dzieci nie
powinno się zbytnio obciążać.
PANI GRAŻYNA: [o opiece dzieci nad rodzicem –
przyp.]
(…) burzy się spokój drugiej rodziny, bo każdy tworzy
jakąś swoją grupę, każda rodzina, Pani jest moją
córką - jest Pani moja, ale jak Pani ma męża i ma
dzieci to już ma Pani swoją rodzinę, tak? (…) Nie
może Pani patrzeć na moje dobro całe życie, tylko
musi Pani patrzeć na dobro swoich dzieci, swojej
rodziny. Będą pierwsze Pani dzieci, a potem ja.
INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY
INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO
OBSZAR — Potrzeby opiekunów
nieformalnych
Koszty finansowe
Koszty
pozafinansowe
Potrzeby
PANI ANTONINA: (…) moja bratowa [opiekun osoby chorej na Alzheimera – przyp.],
mówi: „Mam wyrzuty sumienia, bo ja się modliłam, żeby on umarł. Bo ja już nie
mogłam chodzić i przy tym wszystkim on wyzywał, rzucał talerzami.”
INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY
INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO
OBSZAR — Wsparcie dla opiekunów
nieformalnych
Temat I: Wsparcie dla opiekunów nieformalnych
• Brak wsparcia formalnego
• Brak wsparcia nieformalnego
• Brak dostrzeżenia potrzeby wsparcia
PAN ANDRZEJ: Nie ja nie słyszałem, aby dla opiekuna jakiekolwiek wsparcie było z
czyjejkolwiek strony. Takiego zjawiska w ogóle chyba u nas nie ma. Nie widziałem
żeby ktoś jak się kimś opiekuje, żeby miał wsparcie i pomoc z tego tytułu (…). Takiego
zjawiska nie ma, nie występuje. Nie ma tego po prostu.
INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY
INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO
OBSZAR — Wizja przyszłej opieki
Temat I: Refleksja nad przyszłą opieką
Czy zastanawia się Pani nad swoją przyszłością?
PANI MAŁGORZATA: Naprawdę wolę
nie myśleć, bo się boję. [śmiech]
PANI GRAŻYNA: Nie myślę [odpowiada od razu]. Nie myślę o
tym, życie przyniesie samo [niezrozumiałe]. To nie idzie tego
zaplanować [śmiech].
Temat I: Refleksja nad przyszłą opieką
Czy rozmawiała Pani z dziećmi na temat ewentualnej opieki w przyszłości?
PANI LILIANNA: Nie [odpowiada od razu, mocno], nie
rozmawiałam. Myślę, że to chyba odległy temat [ze śmiechem].
Dlatego nie rozmawiałam [z uśmiechem].
PANI ANNA: Nie, nigdy nie rozmawiałam [delikatny śmiech]. Nie.
Na razie nie potrzeba, to co tam mam rozmawiać zawczasu?
Jak będzie trzeba wtenczas będę rozmawiać.
INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY
INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO
PODSUMOWANIE
Podsumowanie
• Rodzina jako opiekun – tak czy nie?
• Otrzymywanie pomocy – rozdźwięk między tym
kto powinien
od kogo chciałbym
od kogo prawdopodobnie otrzymam
• Dostrzegane obciążenie opiekunów, ale brak świadomości, że można
oczekiwać wsparcia
• Temat własnej opieki – temat tabu?
Badanie realizowane w ramach „Finansowanie działalności polegającej na prowadzeniu badań
naukowych lub prac rozwojowych oraz zadań z nimi związanych, służących rozwojowi młodych
naukowców oraz uczestników studiów doktoranckich” w roku 2014 (numer badania: KES/BMN/12/14)
INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY
INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO
Dziękujemy za uwagę
Sylwia Timoszuk
Magdalena Maciejasz
[email protected]
[email protected]