Długotrwałe doświadczenia z reteinerami klejonymi: aktualizacja i
Transkrypt
Długotrwałe doświadczenia z reteinerami klejonymi: aktualizacja i
Przeglądy, streszczenia Reviews and abstracts Tom 4 nr 1 2008 Volume 4 no 1 2008 Długotrwałe doświadczenia z reteinerami klejonymi: aktualizacja i porady kliniczne Long-Term Experience with Direct-Bonded Retainers: Update and Clinical Advice Bjorn U. Zachrisson, DDS, MSD, PHD Journal of Clinical Orthodontics 2007; 12: 728-37 Stałe reteinery klejone stosowane są w ortodoncji od wielu lat i zyskują coraz większą popularność. Są one niewidoczne dla otoczenia, nie wymagają zaangażowania ze strony pacjenta, pozwalają na długotrwałą lub nawet dożywotnią retencję. Celem autora było zaprezentowanie aktualnych poglądów na temat stosowania stałych reteinerów na podstawie ponad 30- letnich obserwacji własnych. W praktyce klinicznej ważne miejsce zajmują dwa rodzaje stałych reteinerów klejonych: z drutu grubego 0,030” lub 0,032” oraz cienkiego plecionego 0,0215”. Gruby drut, najczęściej pozłacany, stosowany do retencji w żuchwie ma płaskie, wypiaskowane końcówki i jest przyklejony tylko do powierzchni językowych kłów. Cienki pleciony drut pozłacany ma zastosowanie w wielu sytuacjach klinicznych i jest przyklejony do wszystkich zębów, wzdłuż których przebiega. U pacjentów rosnących autor zaleca zakładanie w żuchwie reteinera z drutu grubego, przyklejonego tylko do powierzchni językowej kłów. W szczęce stosuje drut pleciony, przyklejony do powierzchni podniebiennych każdego z czterech siekaczy oraz zdejmowaną płytę górną, wykonaną z akrylu, która nie może kontaktować z reteinerem drucianym. Odmienny schemat dotyczy pacjentów dorosłych. Zarówno w żuchwie jak w szczęce stosowany jest drut cienki pleciony w odcinku od kła o kła, przyklejony do każdego zęba, przy czym w szczęce dodawana jest zdejmowana płyta górna. Stwierdzana u dorosłych większa tendencja do nawrotów, lepsza motywacja do utrzymania osiągniętych leczeniem rezultatów oraz zdolność zachowania należytej higieny w okolicy klejonych reteinerów przemawia za stosowaniem bardziej restrykcyjnej retencji. Oprócz rutynowych zastosowań stałych reteinerów klejonych istnieją specjalne sytuacje kliniczne, w których można je wykorzystać. Dokładna analiza modeli przed leczeniem pozwala zadecydować, które zęby narażone będą szczególnie na ryzyko nawrotu, np. po zamknięciu diastemy, w szparowatości lub przy leczeniu dużych stłoczeń u pacjentów dorosłych. Zęby te można włączyć do zasięgu stałego reteinera od strony językowej. Należy też rozważyć zastosowanie reteinerów stałych, klejonych do powierzchni policzkowych zębów bocznych.W szczególnych sytuacjach reteinery tego rodzaju zapobiegają otwieraniu się luk poekstrakcyjnych. Za ich stosowaniem przemawia większa trwałość, szczególnie w porównaniu z reteinerami klejonymi od strony językowej na zębach przedtrzonowych dolnych oraz, co zaskakujące, duża akceptacja ze strony pacjentów. Reteinery klejone na stałe z drutu 0,030” mogą służyć do utrzymywania przestrzeni w okresie osteointegracji implantów przed odbudową protetyczną. W przypadku dorosłych pacjentów z chorobami przyzębia stała retencja po leczeniu ortodontycznym może spełniać dodatkowo funkcję szyny periodontologicznej. Z obserwacji przeprowadzonych przez autora wynika, że trwałość stałych reteinerów zależy od wielu czynników takich jak: prawidłowe oczyszczenie i przygotowanie powierzchni zębów do klejenia reteinera, dobór odpowiedniej żywicy, gładkiego wypolerowania powierzchni po przyklejeniu reteinera, dokładne dopasowanie drutu do językowych powierzchni zębów jak również zapobieganie kontaktom okluzyjnym z zębami przeciwstawnymi. Drut przed przyklejeniem musi być uformowany i precyzyjnie dopasowany za pomocą kleszczy, tak, aby po przyłożeniu do powierzchni zębów był pasywny. Trwałość stałych reteinerów jest zależna nie tylko od prawidłowej techniki wykonania, ale w dużej mierze również od pacjenta. Utrata reteinerów stałych na powierzchniach podniebiennych zębów górnych jest największa gdy włączone są kły i wynosi 22%, w pozostałych odmianach waha się od 4 do 7%, jest więc akceptowalna dla lekarza i pacjenta. FORUM ORTODONTYCZNE 21 ORTHODONTIC FORUM Przeglądy, streszczenia Reviews and abstracts Tom 4 nr 1 2008 Volume 4 no 1 2008 Obserwacje pacjentów użytkujących stałe reteinery klejone przez okres 10-15 lat są zadowalające. Reteinery te są z reguły niewidoczne i dlatego są chętnie utrzymywane przez okres minimum 10 lat. Jest to korzystne szczególnie w przypadkach oczekiwania na wyrzynanie trzecich trzonowców oraz zapobiegania niepożądanym efektom wzrostu szczątkowego, nawet w drugiej i trzeciej dekadzie życia. W niektórych sytuacjach zalecane jest stosowanie retencji dożywotniej. Podsumowując, obserwacje długoterminowe pozwalają stwierdzić, że stałe reteinery klejone stanowią wygodny, estetyczny i skuteczny system zapewnienia stabilności osiągniętych wyników leczenia ortodontycznego. opracowała lek. stom. Anna Bardowska Zastosowanie tomografii komputerowej w diagnostyce i leczeniu ciężkiej ektopii zębów The use of cone-beam computed tomography in the diagnosis and treatment of severely ectopic teeth William Mehan, DMD, MS Journal of Clinical Orthodontics 2007; 11; 701-704 Siły ortodontyczne działają w trzech płaszczyznach przestrzennych, jednakże nasza diagnostyka i planowanie leczenia przeważnie opiera się na obrazach dwuwymiarowych. Trzeci wymiar przestrzenny czerpiemy z wiedzy anatomicznej oraz dotychczasowych doświadczeń. Ograniczona perspektywa może być nieadekwatna do rzeczywistości, co pokazuje przedstawiony przypadek. Opis przypadku Pacjentka 13-letnia została skierowana przez stomatologa ogólnego z powodu niewyrzniętych kłów stałych w szczęce. Na zdjęciach rentgenowskich zaobserwowano podniebiennie zatrzymane kły. Założono aparat stały oraz chirurgicznie odsłonięto kły od strony podniebienia. Z powodu niewielkiej odległości między zatrzymanymi zębami, a wierzchołkami siekaczy bocznych przyłożoną do kłów siłę skierowano w kierunku dotylnym i okluzyjnym. Po 3 miesiącach zauważono dowargowe przemieszczenie koron siekaczy bocznych szczęki. Na podstawie analizy mechaniki wzajemnych sił nie znaleziono przyczyny przemieszczenia siekaczy. Przerwano leczenie i wykonano kolejne badania rentgenowskie, które nie pokazały niczego niezwykłego. Cefalogram boczny głowy potwierdził doprzednią rotację górnych siekaczy. Ponieważ potrzebne były dalsze informacje wykonano badanie tomograficzne. Analiza trójwymiarowej rekonstrukcji obrazu pokazała, że wierzchołki koron kłów znajdują się wargowo w stosunku do wierzchołków korzeni siekaczy bocznych szczęki. Prawdopodobnie siła skierowana do tyłu i do dołu, przyłożona do koron zatrzymanych kłów spowodowała przemieszczenie językowe korzeni i wargowe koron siekaczy. Zlikwidowano wszelkie siły ortodontyczne na bocznych siekaczach i pozwolono ich korzeniom przemieszczać się razem z kłami. Kiedy korony kłów oddaliły się od wierzchołków siekaczy zęby te zostały bez przeszkód wyprostowane. Po 6 miesiącach zauważono wyrzynające się kły, po następnych 3 miesiącach zęby te były dostępne na podniebieniu. Wnioski Przedstawiony przypadek pokazuje zalety użycia trójwymiarowego obrazowania w diagnostyce i planowaniu leczenia u pacjentów z ciężką ektopią zębów. opracowała lek. dent. Anna Sławatyńska FORUM ORTODONTYCZNE 22 ORTHODONTIC FORUM