Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku
Transkrypt
Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku
Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku 1 Szanowni Państwo, Program REKARTON realizowany jest już trzeci rok, a obecnie możemy podsumować jego działalność w pierwszym pełnym roku kalendarzowym. W początkowym okresie skupiliśmy się przede wszystkim na dalszym doskonaleniu rozwiązań prawnych i organizacyjnych nakierowanych na stworzenie sprawnego systemu zbierania odpadów po kartonach do płynnej żywności. Programowi udało się uruchomić zbiórkę zużytych opakowań w wielu miejscach w Polsce, wykorzystując do tego celu zarówno działania własne, jak i poprzez współuczestniczenie w różnego rodzaju inicjatywach lokalnych. REKARTON wziął aktywny udział w konkursach propagujących zagadnienia ekologii i recyklingu opakowań, wśród których największą popularnością cieszyły się konkursy zorganizowane w Bydgoszczy oraz w Bełchatowie. Jednym z osiągnięć Programu REKARTON było rozpoczęcie po raz pierwszy w Polsce na skalę przemysłową recyklingu odpadów po kartonach w trzech polskich papierniach i zakładach produkcji płyt wiórowych. Istniejące w naszym kraju moce recyklingowe, potwierdzone podpisanymi przez REKARTON w 2008 roku umowami, pozwalają z optymizmem patrzeć na przyszłość programu. Uzyskane rezultaty zarówno w sferze zbierania, jak i recyklingu zużytych opakowań, wskazują na dużą efektywność pracy zespołu zaangażowanego w realizację zadań programu. Pozytywny wizerunek Programu REKARTON i uzyskiwane rezultaty zachęciły Polską Izbę Mleka do dołączenia do programu w roli sygnatariusza Dobrowolnego Porozumienia. Powiększyła się również lista uczestników programu o dwie spółdzielnie mleczarskie: Spółdzielczą Mleczarnię SPOMLEK z Radzynia Podlaskiego oraz Kujawską Spółdzielnię Mleczarską z Włocławka. Dołączyły one do grona firm aktywnie wspierających i finansujących działania i rozwój REKARTON. Skuteczne funkcjonowanie Programu REKARTON przyczyniło się również do wprowadzenia nowego zapisu w projekcie Ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, który przewiduje możliwość zawarcia dobrowolnego porozumienia pomiędzy Ministrem Środowiska a wprowadzającymi produkty w opakowaniach. Przedmiotem tego typu porozumienia jest tworzenie i utrzymanie ogólnopolskiego systemu zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych. Dzięki wprowadzeniu tego typu rozwiązania do ustawy, przemysł może sam w sposób bardziej efektywny wywiązywać się z obowiązku zbierania części strumienia odpadów z opakowań i poddawania ich procesom recyklingu. Analizując wyniki działalności REKARTON w 2008 roku można śmiało powiedzieć, że program odniósł sukces. Łącznie udało się zebrać i poddać recyklingowi ponad 3 100 ton kartonów po mleku i sokach, czyli osiągnąć cel na 2008 rok założony w Dobrowolnym Porozumieniu. Zebrana masa odpadów została poddana recyklingowi, czyli użyta powtórnie zamiast surowców pierwotnych, tym samym zmniejszając obciążenie składowisk odpadów komunalnych. Program REKARTON udowodnił w praktyce zasadność tworzenia dobrowolnych porozumień w Polsce. Pokazał on również, że do osiągania zakładanych celów nie zawsze potrzebne są instrumenty narzucone przez regulacje prawne. Porozumienia dobrowolne, jako jedna z form partnerstwa prywatno-publicznego, stają się dzięki działaniu Programu REKARTON, jedną z możliwych form współdziałania administracji państwowej z przemysłem. Uważam, że osiągnięte w tym roku rezultaty bardzo dobrze wróżą dalszemu rozwojowi Programu REKARTON. Jan Jasiński Przewodniczący Rady Dobrowolnego Porozumienia 2 Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku W ramach Programu REKARTON w roku 2008: realizowaliśmy cel roczny założony w Dobrowolnym Porozumieniu, czyli zebraliśmy i podZ daliśmy recyklingowi 3 111,5 tony zużytych kartonów do płynnej żywności. S tworzyliśmy efektywnie działającą sieć firm zbierających selektywnie zużyte kartony, która stała się fundamentem dalszego rozwoju systemu zbiórki. ruchomiliśmy sprawny system recyklingu opakowań posiadający znaczące rezerwy proU dukcyjne, które zapewnią funkcjonowanie Programu REKARTON w nadchodzących latach. Pozyskaliśmy Polską Izbę Mleka jako nowego sygnatariusza Dobrowolnego Porozumienia. P oszerzyliśmy listę uczestników programu o dwie spółdzielnie mleczarskie: Spółdzielczą Mleczarnię SPOMLEK w Radzyniu Podlaskim oraz Kujawską Spółdzielnię Mleczarską we Włocławku. ozwinęliśmy współpracę z władzami miast, gmin, firmami prywatnymi oraz przedstawicieR lami mediów, która pozwala na stopniowe budowanie zmian w postawach konsumentów oraz firm z sektora odpadowego w zakresie zrozumienia potrzeby recyklingu kartonów i konieczności prowadzenia selektywnej zbiórki. ktywnie promowaliśmy koncepcję wprowadzenia nowego zapisu w projekcie Ustawy A o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, który przewiduje możliwość zawarcia dobrowolnego porozumienia pomiędzy Ministrem Środowiska a wprowadzającymi produkty w opakowaniach. Przedmiotem tego typu porozumienia jest tworzenie i utrzymanie ogólnopolskiego systemu zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych. Dzięki propozycji wprowadzenia tego typu rozwiązania do ustawy, przemysł może w sposób bardziej efektywny wywiązywać się z obowiązku zbierania części strumienia odpadów z opakowań i poddawania ich procesom odzysku i recyklingu. Dwa lata skutecznego i efektywnego funkcjonowania Programu REKARTON udowodniły zasadność podjęcia tej dobrowolnej inicjatywy, która przyczynia się do rozwoju polskiego systemu zagospodarowywania odpadów. Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku 3 O Programie REKARTON Program REKARTON jest dobrowolną inicjatywą przemysłu spożywczego i dostawców materiału opakowaniowego, która zapewnia dodatkowe fundusze na rozwój efektywnego systemu zbiórki i recyklingu odpadów opakowaniowych po kartonach do płynnej żywności (soki, mleko, nektary, zupy, napoje owocowe, itp.). Jest on praktycznym rozwiązaniem służącym do realizacji celów Dobrowolnego Porozumienia na rzecz rozwoju systemu zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych po kartonach do płynnej żywności, pierwszego tego typu przedsięwzięcia w Polsce, które zostało podpisane pod patronatem Ministra Środowiska 2 lipca 2007 roku. Misja Programu REKARTON Misją Programu REKARTON jest budowanie oraz finansowanie projektów i działań na rzecz zbierania, odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych po kartonach do płynnej żywności oraz działalność edukacyjna w tym zakresie. Realizatorami programu są dostawcy kartonowego materiału opakowaniowego, firmy wprowadzające na rynek produkty zapakowane w kartony, firmy zbierające i sortownie odpadów, firmy recyklingowe, jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa uczestniczące w szeroko rozumianej działalności na rzecz ochrony środowiska i gospodarki odpadami, a także gospodarstwa domowe, w których dokonuje się selekcji odpadów. Sygnatariusze Dobrowolnego Porozumienia: Organizacje reprezentujące użytkowników opakowań: Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich – Związek Rewizyjny Związek Prywatnych Przetwórców Mleka Polska Izba Mleka Organizacje reprezentujące branżę gospodarki żywnościowej i opakowaniową: Stowarzyszenie „Polska Federacja Producentów Żywności” Stowarzyszenie Polska Koalicja Przemysłowa na rzecz Opakowań Przyjaznych Środowisku EKO-PAK Krajowa Izba Gospodarcza „Przemysł Spożywczy” Firmy dostarczające kartonowy materiał opakowaniowy: Elopak S.A. SIG Combibloc Sp. z o.o. Tetra Pak Sp. z o.o. Patronat honorowy nad porozumieniem objął Minister Środowiska. 4 Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku Uczestnicy Dobrowolnego Porozumienia: Agros Nova Sp. z o.o. „AGRO-DANMIS” Sp. z o.o. Coca-Cola HBC Polska Sp. z o.o. UIAVIA Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska C w Inowrocławiu EMIG Sp. z o.o. w Warszawie Tymbark SA Polska Żywność SA Hortex Holding SA Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Siedlcach Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska WART-MILK w Sieradzu Pepsi Cola General Bottlers Poland Sp. z o.o. Rzeszowska Spółdzielnia Mleczarska „RESMLECZ” w Trzebownisku ROTR Spółdzielnia Mleczarska w Rypinie „Sokpol” Sp. z o.o. JANTOŃ SPÓŁKA AKCYJNA Sp.K. Spółdzielcza Mleczarnia SPOMLEK w Radzyniu Podlaskim ujawska Spółdzielnia Mleczarska „KESEM” K we Włocławku Spółdzielnia Dostawców Mleka w Wieluniu brzańska Spółdzielnia Mleczarska O w Kościanie Spółdzielnia Mleczarska w Gostyniu kręgowa Spółdzielnia Mleczarska O w Chojnicach Spółdzielnia Mleczarska „JOGSER” w Sosnowcu kręgowa Spółdzielnia Mleczarska O w Garwolinie Spółdzielnia Mleczarska Polmlek-Maćkowy Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Kaliszu kręgowa Spółdzielnia Mleczarska O w Krasnymstawie kręgowa Spółdzielnia Mleczarska O w Nowym Dworze Gdańskim kręgowa Spółdzielnia Mleczarska O w Radomsku kręgowa Spółdzielnia Mleczarska O w Sanoku Spółdzielnia Mleczarska „MLEKOVITA” Spółdzielnia Mleczarska „MLEKPOL” Spółdzielnia Mleczarska „OSTROŁĘKA” Zakład Mleczarski Polmlek Mława Sp. z o.o. Z akład Mleczarski Sp. z o.o. w Płońsku z/s w Skarżynie Z akład Przetwórstwa Mleka „MLECZ” Sp. z o.o. w Wolsztynie Sygnatariusze i uczestnicy Dobrowolnego Porozumienia zobowiązali się do aktywnego promowania Programu REKARTON, zarówno wśród członków swoich organizacji, jak i w bezpośrednim otoczeniu biznesowym. Program REKARTON działa przy pełnej aprobacie wszystkich uczestników w zakresie uzgodnionych celów i podejmowanych działań. Dobrowolne Porozumienie w warunkach polskich jest pionierskim rozwiązaniem, które może „przetrzeć” szlak kolejnym podobnym koncepcjom i to nie tylko w sferze zagospodarowywania odpadów. Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku 5 Współpraca z recyklerami Program REKARTON nawiązał współpracę z sześcioma firmami, które zajmują się m.in. recyklingiem zużytych kartonów do płynnej żywności. Są to papiernie przerabiające odpady po kartonach oraz firmy produkujące ze zużytych kartonów surowce wykorzystywane m.in. do produkcji płyt mających zastosowanie w przemyśle meblarskim czy budownictwie. Lista recyklerów, z którymi współpracuje REKARTON: Mondi Świecie S.A. Packprofil Sp. z o.o. w Kolonowskiem Fabryka Papieru i Tektury „Beskidy” S.A. w Wadowicach EKO-UTYL Sp. z o.o. w Wojkowicach „PMP RECYKL” w Ostrowcu Świętokrzyskim EKO POL WOS Sp. z o.o. w Pawłowicach-Zagajach Forma prawna i finansowanie Programu REKARTON Aby Program REKARTON mógł w pełni funkcjonować, niezbędne było nadanie mu formy prawnej. Ze względów pragmatycznych zdecydowano się na inkorporowanie programu do struktur organizacyjnoprawnych Krajowej Izby Gospodarczej „Przemysł Spożywczy”, która jest sygnatariuszem Dobrowolnego Porozumienia. W ramach KIG „Przemysł Spożywczy” Program REKARTON działa na zasadzie wyodrębnionej, także finansowo, komórki. REKARTON wspomaga finansowo sortownie odpadów komunalnych, firmy zajmujące się zbieraniem i wywozem odpadów oraz gminy tak, aby zapewnić firmom zajmującym się recyklingiem (głównie zakładom papierniczym) regularne dostawy surowca. Środki finansowe na wspomaganie tych działań są pozyskiwane od przedsiębiorstw, które wprowadzają na rynek produkty pakowane w kartony do płynnej żywności na podstawie dobrowolnej „dopłaty recyklingowej”. Bieżącą kontrolę nad funkcjonowaniem Programu REKARTON sprawuje Rada Dobrowolnego Porozumienia powołana 2 lipca 2007 roku, która opracowuje roczne plany operacyjne oraz określa, po konsultacji z sygnatariuszami, wysokość dopłaty recyklingowej za tonę opakowań wprowadzanych na rynek na każdy kolejny rok. Środki uzyskane w ten sposób są przeznaczane na rozwój systemu zbierania i recyklingu kartonów do płynnej żywności, a korzyści z programu odnoszą uczestnicy systemu, przemysł papierniczy, a przede wszystkim środowisko. 6 Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku Korzyści z implementacji Programu REKARTON Program REKARTON jest atrakcyjnym rozwiązaniem zapewniającym następujące korzyści: Z punktu widzenia środowiska, a także wobec rosnących opłat składowiskowych, działania Programu REKARTON zdecydowanie sprzyjają polepszeniu kondycji środowiska naturalnego w Polsce. Zbiórka kartonów powoduje zmniejszanie masy odpadów opakowaniowych trafiających na wysypiska. Cały łańcuch zagospodarowywania odpadów z opakowań kartonowych zyskuje dodatkowe źródło zasilania finansowego, co powinno zdecydowanie przyspieszyć proces rozwoju selektywnej zbiórki tego strumienia odpadów oraz umożliwić recykling na pożądaną skalę. Kontrola i bezpośredni wpływ na wielkość kosztów związanych z obowiązkiem zbierania części strumienia odpadów z opakowań i poddawania ich procesom recyklingu. Z punktu widzenia przemysłu mleczarskiego i sokowego w Polsce oznacza to unikalną szansę rozwiązania problemu zagospodarowywania odpadów pokonsumpcyjnych w sposób skuteczny, a zarazem najbardziej efektywny kosztowo. Utrwalenie pozytywnego wizerunku produktów mlecznych i sokowych zapakowanych w kartony, które są produkowane z odnawialnych źródeł surowca, jako przyjaznych środowisku. Podstawowym komponentem kartonu jest papier pochodzący z odnawialnych zasobów leśnych. Firmy sektora komunalnego zyskują nowe źródła przychodów. Rozwijają się nowe moce recyklingowe, a przemysł papierniczy uzyskuje atrakcyjny surowiec wtórny. Długie włókna celulozowe zawarte w kartonikach charakteryzują się bardzo dobrymi parametrami i przyczyniają się do znacznego polepszenia jakości produktu finalnego. Cele Programu REKARTON Program REKARTON jest odpowiedzią przemysłu na zaistniałą sytuację związaną z niskim poziomem recyklingu kartonowych opakowań do płynnej żywności. Program ma na celu rozwój systemu selektywnego zbierania tego typu opakowań oraz ich recyklingu. W Dobrowolnym Porozumieniu określona została wielkość masy odpadów, które mają zostać poddane recyklingowi, wyrażona w procentach masy opakowań kartonowych dostarczonych na rynek w kolejnych latach: 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 15,0 % 12,5 % 10,5 % 9,0 % 7,5 % 6,0 % 4,5 % 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku 7 Działania Programu REKARTON w 2008 roku Strategiczne partnerstwo z Mondi Świecie S.A. Program REKARTON rozpoczął działalność w drugiej połowie 2007 roku. W pierwszych miesiącach REKARTON skupił się na budowaniu struktury programu oraz tworzeniu i wdrażaniu zasad współpracy. Program nawiązał kontakt z firmami wprowadzającymi opakowania kartonowe do płynnej żywności na rynek oraz z podmiotami odpowiedzialnymi za zagospodarowywanie odpadów i ich recykling. Dopiero po stworzeniu ram organizacyjnych systemu, w czwartym kwartale 2007 roku, rozpoczął się recykling opakowań, który pełną parą ruszył w styczniu 2008 roku, w firmie Mondi Świecie S.A. w Świeciu n/Wisłą. Oficjalna inauguracja recyklingu zużytych kartonów do mleka i soków odbyła się w Świeciu 17 stycznia 2008 roku. W spotkaniu uczestniczyli m.in. poseł Janusz Mikulicz, przedstawiciel sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, reprezentanci firm i organizacji branżowych będących sygnatariuszami Dobrowolnego Porozumienia oraz przedstawiciele zarządu firmy Mondi Świecie S.A. „Opakowania po żywności płynnej, zawierające włókno celulozowe, poddawane są recyklingowi w przemyśle papierniczym celem odzyskania i ponownego wykorzystywania części włóknistej do produkcji papieru. W zakładach papierniczych Mondi Świecie S.A. podjęto próbę przerobu kartonów po żywności płynnej w istniejącej instalacji przeznaczonej do przerobu makulatury. Recykling tych opakowań wymagał opracowania technologii rozwłóknienia i oczyszczenia uzyskanej masy papierniczej oraz separacji foli aluminiowej i polietylenu, z których wykonane są opakowania do żywności płynnej. Wykorzystując niskostężeniowe rozwłókniacze wirowe ciągłego działania oraz istniejący system separacji zanieczyszczeń i oczyszczania masy uzyskano masę papierniczą nadającą się do wykorzystania dla potrzeb maszyn papierniczych. Recykling odpadów, jakie stanowią opakowania po żywności płynnej możliwy jest dzięki zmianie systemu rozwłókniania z ciągłego na okresowy oraz właściwy dobór cyklu pracy rozwłókniacza. Do podjęcia prób przerobu takich odpadów skłania zawartość w nich włókien pierwotnych, których ilość w makulaturze ciągle spada. Możliwości przerobu kartonów po żywności płynnej są jednak ograniczone i wynikają z dostępności urządzeń do ich przerobu oraz czynników ekonomicznych.” Wypowiedź pana Andrzeja Błażejewicza, pełnomocnika Zarządu Mondi Świecie S.A. do spraw nowej inwestycji 8 Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku Działania edukacyjne W 2008 roku działalność operacyjna Programu REKARTON została poszerzona o programy edukacyjne realizowane w gminach i szkołach. Przedstawiciele REKARTON spotkali się z nauczycielami w Bełchatowie, Bydgoszczy oraz Staszowie. Głównym celem spotkań było uświadomienie nauczycielom problemu rosnącej ilości odpadów oraz konieczności ich segregacji i recyklingu jako skutecznego sposobu ochrony środowiska. Za pośrednictwem nauczycieli REKARTON pragnie rozwijać w społecznościach lokalnych nawyk segregacji odpadów ze szczególnym uwzględnieniem odpadów opakowaniowych. Podczas spotkań przedstawione zostały zasady funkcjonowania Programu REKARTON oraz jego działania promujące selektywną zbiórkę i odzysk zużytych kartonowych opakowań do mleka i soków. Zaprezentowano również korzyści, jakie niesie selektywna zbiórka odpadów oraz ich recykling. Podkreślono, że recykling zużytych kartonów po mleku i sokach odbywa się w papierniach w ten sam sposób i przy zastosowaniu takich samych technologii, jak ma to miejsce w przypadku recyklingu zużytego papieru. Cele i założenia działalności Programu REKARTON zostały przedstawione również władzom Olsztyna, Poznania, Wrocławia oraz powiatu staszowskiego. REKARTON został zaprezentowany także podczas serii spotkań zorganizowanych przez organizację odzysku REKOPOL oraz w trakcie spotkań podczas Międzynarodowych Targów Ochrony Środowiska POLEKO w Poznaniu. Konkursy Konkurs „Przeglądu Komunalnego” o Puchar Recyklingu Dzięki staraniom Programu REKARTON IX Edycja Konkursu o Puchar Recyklingu organizowanego przez „Przegląd Komunalny” zyskała nową kategorię o nazwie „Rekordowy Karton”. W chwili obecnej puchary są przyznawane aż w dziewięciu kategoriach. Uczestnikami konkursu są jednostki, które prowadzą selektywną zbiórkę odpadów i podejmują działania edukacyjne w zakresie ekologii. Udział Programu REKARTON w konkursie pozwala rozpropagować ideę zbierania kartonów po mleku i sokach wśród szerokich rzesz potencjalnych partnerów. Zdjęcie: J. Dyrla-Dohrmann 27 października 2009 roku podczas finału konkursu, który odbył się w trakcie Międzynarodowych Targów Ochrony Środowiska POLEKO w Poznaniu, zostały przyznane statuetki, wyróżnienia oraz nagrody finansowe i rzeczowe. Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku 9 W kategorii „Rekordowy Karton” statuetki otrzymały poniższe firmy: Usługi Komunalne „Wodnik”, Trzebnica – w kategorii do 30 tys. mieszkańców Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., Bolesławiec – w kategorii do 100 tys. mieszkańców Celowy Związek Gmin CZG-12, Długoszyn – w kategorii powyżej 100 tys. mieszkańców Konkurs o Puchar Recyklingu to pierwsza ogólnopolska akcja, która kompleksowo ocenia selektywną zbiórkę odpadów. Jego celem jest propagowanie i wdrażanie przedsięwzięć recyklingowych w systemie gospodarki odpadami komunalnymi, promowanie działań w kierunku edukacji ekologicznej oraz rozpowszechnianie efektywnych systemów selektywnej zbiórki odpadów. Konkurs w Bydgoszczy Wydział Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Bydgoszczy zorganizował we współpracy z Programem REKARTON odbiór odpadów opakowaniowych po mleku i sokach z placówek oświatowych zlokalizowanych na terenie miasta. Akcji towarzyszył konkurs, w ramach którego zostały wyłonione i nagrodzone placówki, które zebrały największą wagowo ilość odpadów opakowaniowych po kartonach do płynnej żywności w przeliczeniu na jednego ucznia. Zbiórka kartoników po napojach oraz konkurs miały na celu przede wszystkim edukację dzieci i młodzieży w zakresie zbierania i recyklingu opakowań kartonowych. Dodatkowo akcja pozwoliła na zwiększenie procentowego odzysku odpadów oraz zmniejszenie ilości odpadów przekazywanych na wysypisko w Bydgoszczy. Według ocen Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska UM Bydgoszczy, Program REKARTON doskonale wpisał się w dotychczasowe działania wydziału mające na celu propagowanie zachowań proekologicznych wśród dzieci i młodzieży. Uroczyste wręczenie nagród miało miejsce w dniach 13 i 14 czerwca 2008 roku w Bydgoszczy. Główną nagrodę otrzymało Przedszkole nr 33 z Bydgoszczy, które w przeliczeniu na jednego przedszkolaka uzbierało 12,3 kg zużytych kartonów po mleku i sokach. Kolejne miejsca zajęły: Przedszkole nr 66 z Bydgoszczy (9,1 kg na przedszkolaka) oraz Szkoła Podstawowa nr 65 z Bydgoszczy (7,7 kg na ucznia). „Na tropie surowców” – podsumowanie akcji „Raz, dwa, trzy, …Kartoniki zbieraj Ty!” Źródło: EKO-REGION Sp. z o.o. w Bełchatowie W konkursie wzięły udział szkoły podstawowe mieszczące się w mieście i gminie Bełchatów. Głównym organizatorem konkursu była spółka komunalna EKO-REGION Sp. z o.o. z Bełchatowa we współpracy ze Szkołą Podstawową nr 4 im. Stefana Żeromskiego w Bełchatowie. Celem konkursu było uświadomienie dzieciom i młodzieży problemu rosnącej ilości odpadów, konieczności ich segregacji, zagospodarowania odpadów przydatnych do ponownego wykorzystania lub przetwarzania oraz rozwijanie w społecznościach lokalnych nawyków segregacji odpadów ze szczególnym uwzględnieniem odpadów opakowaniowych. 10 Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku Patronat nad konkursem objął Program REKARTON i Fundacja Nasza Ziemia. W ramach konkursu wyodrębniono trzy kategorie: szkolną, klasową i indywidualną. ajwięcej kartoników zebrała Szkoła Podstawowa nr 12 (2,6 kg na N ucznia). ajwięcej kartonów w przeliczeniu na jednego ucznia zebrała szkoła N z Janowa, w której na 1 ucznia przypadło 5,82 kg kartoników. kategorii najaktywniejszych klas pierwsze miejsce zajęła klasa IVc W ze Szkoły Podstawowej nr 4 w Bełchatowie. kategorii indywidualnych zbieraczy wygrała Aleksandra Ścieglińska W ze Szkoły Podstawowej nr 4, która dostarczyła w trakcie trwania akcji ponad 3,5 tysiąca kartoników. Wyróżniające się zaangażowaniem szkoły i najaktywniejsi uczniowie nagrodzeni zostali cennymi upominkami i pamiątkowymi dyplomami. Konkurs tak spodobał się uczestnikom, że jednogłośnie zadeklarowali oni chęć kontynuowania akcji w następnym roku. Nagrody Program REKARTON znalazł się wśród wyróżnionych „Nagrodą Rynku Spożywczego” w kategorii: Innowacja rynku spożywczego. Nagroda jest przyznawana przez redakcję magazynu „Rynek Spożywczy” i portalu internetowego www.portalspozywczy.pl firmom z branży żywnościowej. Celem nagród jest wspieranie pozytywnych zmian zachodzących w polskiej branży spożywczej. Wyróżnieniami „Rynku Spożywczego” nagradzane są firmy, produkty, innowacje oraz wydarzenia, które wyróżniły się w polskim sektorze żywnościowym w ostatnim czasie. Program REKARTON został wyróżniony za skuteczne realizowanie celów Dobrowolnego Porozumienia na rzecz rozwoju systemu zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych po kartonach do płynnej żywności oraz działania wspierające proces samoorganizowania się przedsiębiorstw dla wspólnej pracy w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi. Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku 11 Realizacja celów założonych na rok 2008 W dokumentach poprzedzających podpisanie Dobrowolnego Porozumienia założono, że w 2008 roku masa opakowań kartonowych do płynnej żywności wprowadzonych na rynek wyniesie 60 000 ton, a poziom recyklingu zużytych opakowań wyniesie 4,5% masy materiału wprowadzonego na rynek, czyli 2 700 ton. Wyniki uzyskane w 2008 roku (3 111,5 tony) pokazują, że dzięki działaniom REKARTON cel roczny założony w porozumieniu został osiągnięty. Biorąc pod uwagę faktyczną masę opakowań kartonowych wprowadzonych do obrotu w 2008 roku, która wyniosła 69 035,08 tony, Program REKARTON zebrał i doprowadził do recyklingu 4,5% masy materiału rzeczywiście wprowadzonego na rynek. W roku 2008 firmy współpracujące z Programem REKARTON zebrały łącznie 3 111,5 ton odpadów po kartonach do płynnej żywności, co daje średnio ponad 250 ton odpadów zbieranych i poddawanych recyklingowi miesięcznie. Jak widać na poniższym wykresie, proces zbierania i recyklingu kartonów po mleku i sokach przebiegał w sposób zróżnicowany. Po stosunkowo wolnym starcie w I kwartale roku, w okresie od maja do września ilość zebranych odpadów przekroczyła cele miesięczne i oscylowała pomiędzy 300 a 375 ton. W październiku nastąpił zdecydowany wzrost ilości zebranych opakowań (ponad 475 ton). W dwóch ostatnich miesiącach roku poziom zebranych i poddanych recyklingowi kartonów nieco osłabł, ale był bliski zakładanym celom miesięcznym. 1 200,00 1 100,00 1 000,10 1 000,00 900,00 961,10 850,78 800,00 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 299,53 200,00 100,00 0,00 I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Program REKARTON pozyskuje odpady po kartonach z dwóch głównych źródeł: od firm prywatnych zajmujących się selektywnym zbieraniem odpadów oraz ze zbiórki prowadzonej przez przedsiębiorstwa gminne. Pierwszy rodzaj partnerów obejmuje zarówno tzw. punkty skupu zajmujące się skupem makulatury, która jest następnie segregowana na frakcje (np. tektura, papier, kartony do żywności) oraz przedsiębiorstwa, które prowadzą sortownie odpadów. Kanał zbiórki gminnej obejmuje przedsiębiorstwa komunalne o różnej formie własności zajmujące się zbieraniem odpadów komunalnych. 12 Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku Poniższa tabela prezentuje strukturę zbierania odpadów przez REKARTON w podziale na kanały ich pozyskiwania. Źródło I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Łącznie 47,66 190,69 37,70 106,44 382,49 Kanał gminny tony % 15,91% 22,41% 3,77% 11,07% 12,29% Kanał prywatny tony 251,87 660,09 962,40 854,65 2 729,01 % 84,09% 77,59% 96,23% 88,93% 87,71% 299,53 850,78 1 000,10 961,09 3 111,50 Łącznie Jak wynika z powyższej tabeli, dominującym źródłem pozyskiwania surowca jest kanał przedsiębiorstw prywatnych, które w 2008 roku dostarczyły prawie 90% kartonów poddanych recyklingowi w ramach Programu REKARTON. Najwięksi dostawcy odpadów opakowaniowych EKO-UTYL Wojkowice JAREMA AKRYL Sędziszów Małopolski PMP Recykl Ostrowiec Świętokrzyski Eko-Partner Białystok Plastimet Tarnowskie Góry Stowarzyszenie „Niepełnosprawni dla Środowiska - EKON” Otrębusy ALBA Dąbrowa Górnicza ALBA Wrocław Eko-Mar Jastrzębie Zdrój EKO AB Nowa Sól Strukturę geograficzną zbiórki zużytych kartonów zaprezentowaną w podziale na makroregiony wyodrębnione przez Ministerstwo Środowiska przedstawiają poniższa mapa i tabela. Makroregiony Masa w tonach Północno-zachodni 97,26 Północno-wschodni 309,72 Południowo-wschodni 455,94 Środkowo-wschodni 710,41 Południowo-zachodni 1 538,17 Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku 13 Strukturę mas poddanych recyklingowi ze względu na zastosowane technologie recyklingowe prezentuje poniższy wykres. Kategoria „inne” obejmuje technologie przerabiania zużytych kartonów na surowce, z których powstają m.in. płyty mające zastosowanie w przemyśle meblarskim oraz budownictwie. 700,00 628,27 599,89 600,00 500,00 413,46 400,00 437,32 371,83 361,20 300,00 200,00 137,10 162,43 100,00 0,00 I kwartał Papier II kwartał III kwartał IV kwartał Inne Sprawozdanie finansowe W 2008 roku uczestników Programu REKARTON obowiązywała jednolita stawka dobrowolnej opłaty produktowej w wysokości 5 zł netto za każdą tonę kartonów do płynnej żywności wprowadzoną na rynek. Stawka była jednolita dla wszystkich uczestników porozumienia. Zgodnie z zasadami przyjętymi w Dobrowolnym Porozumieniu nie udzielano żadnych rabatów czy upustów od obowiązującej stawki. Dopłaty pobierano zgodnie z przyjętymi zasadami od 36 uczestników (tj. od firm pakujących mleko i soki w kartoniki), którzy w 2008 roku wykorzystali 69 035,08 tony materiału opakowaniowego. W sumie REKARTON zgromadził netto 345 175,39 zł. Opłatę pobierano na bieżąco każdego miesiąca i nie odnotowano żadnych odstępstw od tej zasady. Całe zgromadzone środki zostały wydane, zgodnie z przyjętymi zasadami, wyłącznie na wspomaganie selektywnego zbierania odpadów po kartonach i ich dowóz do miejsca recyklingu. Średni roczny koszt zbiórki i recyklingu jednej tony odpadów po kartonach do mleka i soków wyniósł netto 110,94 złotego. Koszty utrzymania biura (koszty administracyjne) zostały w pełni pokryte, zgodnie z zasadami zapisanymi w Dobrowolnym Porozumieniu, przez firmy dostarczające kartonowy materiał opakowaniowy. 14 Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku Raport niezależnego biegłego rewidenta z uzgodnionych procedur audytorskich Programu REKARTON za rok 2008 dla Rady Porozumienia działającej w ramach Dobrowolnego Porozumienia na rzecz rozwoju systemu zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych po kartonach do żywności płynnej. Audyt wykonany przez PWB Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu (kod pocztowy: 61-831) przy placu Wiosny Ludów 2 (nr 2678 na liście podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych). W imieniu podmiotu uprawnionego pracami kierował biegły rewident Ksymena Jazy-Kozłowska (Nr 10794/7891). (Streszczenie) Raport został przygotowany na zlecenie Rady Dobrowolnego Porozumienia na rzecz rozwoju systemu zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych po kartonach do żywności płynnej zgodnie z umową nr 251/10 z dnia 23 lutego 2009 roku zawartą z Krajową Izbą Gospodarczą „Przemysł Spożywczy”, której zostały powierzone przez Radę Porozumienia obowiązki w zakresie obsługi administracyjnej systemu wspomagania finansowego Programu REKARTON. Celem prac była weryfikacja wydatków ponoszonych w ramach Dobrowolnego Porozumienia na rzecz rozwoju systemu zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych po kartonach do żywności płynnej. Zarząd jednostki udostępnił żądane w czasie audytu dane, informacje, wyjaśnienia i oświadczenia niezbędne do przygotowania raportu z uzgodnionych procedur. Zakres prac obejmował analizę: ydatków dokonanych z wydzielonego rachunku bankowego w celu identyfikacji błędów, niezgodw ności, nieprawidłowości, wpływów pochodzących z dopłaty recyklingowej, wpływów pochodzących ze sprzedaży materiału opakowaniowego (odpadów opakowaniowych po kartonach do płynnej żywności), sposobu rozdysponowania pozyskanych środków, oraz ich zgodności z zasadami określonymi w Dobrowolnym Porozumieniu na rzecz rozwoju systemu zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych po kartonach do żywności płynnej. System wspomagania finansowego stworzony w celu realizacji postanowień Dobrowolnego Porozumienia opiera się na zasadzie „non profit”, dlatego takie pojęcia jak: przychód, koszt, zysk zostały zastąpiono kolejno pojęciami: wpływy, wydatki, gromadzenie środków. Obsługę administracyjną systemu wspomagania finansowego powierzono Krajowej Izbie Gospodarczej „Przemysł Spożywczy”, która ponosi odpowiedzialność materialną za powierzone jej środki finansowe. Celem Dobrowolnego Porozumienia jest stworzenie mechanizmu wspomagania systemu selektywnego zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych po kartonach do płynnej żywności w Polsce, zapewniającego osiągniecie zakładanych wskaźników recyklingu tych odpadów. Wskaźnik ustalony dla roku 2008 na poziomie 4,5% został zrealizowany. Pełna treść raportu znajduje się na stronie www.rekarton.pl Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku 15 Kontakt: Biuro Programu REKARTON Krajowa Izba Gospodarcza „Przemysł Spożywczy” Al. Wilanowska 97E, 02-765 Warszawa dr Władysław Janikowski Dyrektor Programu REKARTON tel.: 022 742 10 47, 022 853 74 06 fax: 022 742 10 45, tel. kom.: 0 697 82 88 77 e-mail: [email protected] www.rekarton.pl 16 Raport z realizacji Programu REKARTON w 2008 roku