Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów

Transkrypt

Załącznik do Uchwały
Rady Gminy Zabrodzie
Nr XVI/88/2008
z dnia 25. 04. 2008 r
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW
SPOŁECZNYCH
W GMINIE ZABRODZIE
NA LATA 2008-2013
1
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Zabrodzie na lata 2008-2013
Spis treści
I.
Wstęp ............................................................................................................................. 4
II.
Podstawa prawna dokumentu..................................................................................... 6
III.
Analiza gminy Zabrodzie na tle powiatu i województwa ......................................... 8
1.
PołoŜenie geograficzne i administracyjne................................................................ 8
2.
Środowisko naturalne ............................................................................................... 9
3.
Turystyka i rekreacja .............................................................................................. 10
4.
Główne miejscowości w gminie ............................................................................ 12
5.
Ludność .................................................................................................................. 13
6.
Wykształcenie i edukacja w gminie ....................................................................... 16
7.
Bezrobocie.............................................................................................................. 22
8.
Migracje ................................................................................................................. 24
9.
Sytuacja i tendencje gospodarcze w gminie, powiecie, województwie. ................ 26
10.
Lokalna administracja ............................................................................................ 28
11.
SłuŜba zdrowia ....................................................................................................... 33
12.
śycie kulturalne...................................................................................................... 34
13.
Stan bezpieczeństwa............................................................................................... 37
14.
Sytuacja mieszkaniowa i infrastruktura ................................................................. 39
15.
Zasoby transportowe i komunikacyjne .................................................................. 39
16.
Stan i moŜliwości pomocy społecznej ................................................................... 40
17.
Charakterystyka grup społecznie wraŜliwych........................................................ 52
18.
Potrzeby gminy ...................................................................................................... 54
IV.
2
Diagnoza problemów społecznych w gminie........................................................... 58
1.
Ubóstwo ................................................................................................................. 59
2.
Bezdomność ........................................................................................................... 61
3.
Lokalny system edukacji ........................................................................................ 61
4.
Bezrobocie i lokalny rynek pracy........................................................................... 64
5.
Migracje ................................................................................................................. 66
6.
UzaleŜnienia , wykluczenie i marginalizacje społeczne ........................................ 67
7.
Niepełnosprawność i długotrwała choroba ............................................................ 69
8.
Opieka nad dzieckiem i rodziną ............................................................................. 74
9.
Aktywność społeczna ............................................................................................. 77
10.
Osoby starsze na terenie gminy.............................................................................. 78
11.
Konieczne zmiany w systemie słuŜby zdrowia...................................................... 80
V.
Działania podejmowane przez gminę w ostatnich 5 latach .................................... 83
VI.
Analiza moŜliwości Gminy Zabrodzie...................................................................... 87
1.
Ekonomia sił i środków.......................................................................................... 88
2.
Zespolenie wysiłków (ludzi, środków, pieniędzy)................................................. 92
3.
Konstrukcja zespołu wykonawców ........................................................................ 93
4.
Bariery ograniczające realizację celów i ich charakterystyka................................ 95
VII.
Misja i cele strategiczne. ............................................................................................ 97
1.
Cele strategiczne Gminy Zabrodzie ....................................................................... 98
2.
Obszary działań w których będą realizowane wyznaczone cele strategiczne........ 98
3.
Cele operacyjne strategii ........................................................................................ 99
4.
Metody realizacji celów ....................................................................................... 109
VIII. Harmonogram projektów na lata 2008-2013......................................................... 111
IX.
Zakończenie .............................................................................................................. 122
X.
Załączniki do strategii: ............................................................................................ 123
3
I.
Wstęp
Celem niniejszej strategii jest stworzenie długofalowego systemu rozwiązywania
najwaŜniejszych problemów społecznych zaobserwowanych na terenie gminy Zabrodzie oraz
planowanie i realizacja wyznaczonych zadań w zakresie polityki społecznej. Zamierzamy
takŜe zwiększyć efektywność naszych oddziaływań w sferze lokalnej polityki społecznej.
Prowadzenie zadań w zakresie rozwiązywania problemów społecznych wymaga
prowadzenia działań na szczeblu gminnym, rodziny oraz indywidualnym (przez
mieszkańców). Wybór i realizacja tych najbardziej skutecznych i niezbędnych wymaga
prowadzenia systematycznej analizy i diagnozy problemów zaobserwowanych na terenie
gminy.
Diagnoza problemów lokalnych została opracowana na podstawie danych Gminnego
Ośrodka Pomocy Społecznej w Zabrodziu, statystyk gminnych z ostatnich 5 lat oraz danych
makroekonomicznych Głównego Urzędu Statystycznego.
Strategia powstała z wykorzystaniem szerokiej partycypacji społecznej.
Partycypacja podmiotów środowiska lokalnego w procesie planowania strategicznego
przebiegała z wykorzystaniem dwóch technik:
- badanie opinii publicznej z zastosowaniem takich narzędzi, jak:
⇒ ankieta, skierowana do mieszkańców gminy,
⇒ wywiady z pracownikami jednostek samorządowych.
- metodą uczestniczącą:
⇒ horyzontalny zespół ds. Strategii,
⇒ warsztaty
planowania
strategicznego
(
z
udziałem
konsultanta
zewnętrznego).
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych ma charakter zintegrowanego
planu społecznego. Cele podjęte w ramach niniejszej strategii są wyrazem wspólnych dąŜeń
do rozwiązania lokalnych problemów społecznych, takich jak bariery społeczne, nierówny
dostęp do edukacji, zmniejszenie szans na rynku pracy. Niniejsze opracowanie wyraŜa chęć
4
zmierzenia się z najwaŜniejszymi problemami społecznymi z terenu gminy. W szczególności
odnosi do przeciwdziałania konkretnym kwestiom społecznym i dotyczy spraw: bezrobocia,
wykluczenia społecznego, niepełnosprawności, patologii społecznych, marginalizacji osób
starszych, problemów dzieci i młodzieŜy, edukacji, ochrony zdrowia. Wierzymy, Ŝe
zrealizowanie działań opisanych poniŜej pozwoli na zapewnienie godnego Ŝycia naszym
mieszkańcom.
Planowane do uruchomiania programy mają nie tylko
charakter interwencyjny
i ratowniczy, ale takŜe profilaktyczno-edukacyjny. W myśl zasady pomocniczości staramy
się zmienić nastawienie osób obecnie korzystających z Ośrodka Pomocy Społecznej
i zmobilizowanie ich do podejmowanie własnych działań.
Opracowanie Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla gminy Zabrodzie
umoŜliwi na wskazanie głównych kierunków działań w latach 2008-2013 oraz opracowanie
wstępnego harmonogramu projektów na te lata.
Przy opracowaniu diagnozy i analizy lokalnego terenu na cele niniejszej strategii brały
udział osoby zatrudnione w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej, Urzędzie Gminy
i Jednostkach Organizacyjnych Gminy Zabrodzie. Nadzór nad opracowaniem niniejszej
strategii pełnił Wójt Gminy Pan Adam Ołdak. Prowadzono równieŜ rozmowy w lokalnymi
organizacjami pozarządowymi, których działania są uzupełnieniem dla zadań wykonywanych
przez gminę oraz korzystano z usług firmy konsultingowej Empirio.
Osiągniecie
wymiernych
rezultatów wymaga
ścisłej
współpracy i
szeroko
rozumianego partnerstwa wszystkich podmiotów działających na polu społecznym.
5
II.
Podstawa prawna dokumentu
Podstawą prawną opracowania jest art. 17 ust.1 pkt.1 ustawy o pomocy społecznej z dnia
12 marca 2004r. ( Dz.U. Nr 64, poz.593 z późniejszymi zmianami) który wskazuje, Ŝe do
zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym naleŜy opracowanie i realizacja gminnej
strategii
rozwiązywania
problemów
społecznych,
ze
szczególnym
uwzględnieniem
programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka.
Zgodnie z Zarządzeniem Nr 51/2007 Wójta Gminy Zabrodzie z dnia 31 grudnia 2007r.
w sprawie powołania Komisji ds. przygotowania projektu ,,Gminnej Strategii Rozwiązywania
Problemów społecznych na lata 2008-2013”, niniejszą strategię opracowały zespoły
tematyczne w składach:
Przewodnicząca Komisji i jednocześnie Koordynator ds. Strategii :
- Irena Dziarska – Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zabrodziu.
Zespół ds. kulturalno-oświatowy i sportu:
- Małgorzata Wiśniewska – Dyrektor Gminnego Centrum Kultury w Zabrodziu,
- Bogumiła Kuhiwczak - Dyrektor Zespołu Szkół Zawodowych w Zabrodziu,
- Maria Kaczmarska – Dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej w Kicinach,
- ElŜbieta Oleksiak – Dyrektor Publicznego Gimnazjum w Zabrodziu,
- ElŜbieta Sosnowska – Dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej w Zabrodziu,
- Jadwiga Teodorczyk – Dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej w Dębinkach,
- Hanna Gajewska - Dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej w Adelinie,
- Krzysztof Laskowski – Przewodniczący Rady Gminy w Zabrodziu,
- ks. Leszek Bajurski – Proboszcz Parafii w Kicinach,
- Piotr Nida - Instruktor sportu.
Zespół ds. wykluczenia społecznego:
- ks. Janusz Grygier - Proboszcz Parafii w Mostówce,
- Brabara Kysiak - Stowarzyszenie ,,Nasze NadbuŜańskie Młynarze”,
- Józef Kućmierowski – Stowarzyszenie ,,Bractwo Zabrodzie”,
- Wacław Sternik – wiceprzewodniczący Rady Gminy Zabrodzie,
Zespół ds. społecznych, uzaleŜnień i ochrony zdrowia:
- Nina Kacprzuk – Specjalista Pracy Socjalnej w GOPS Zabrodzie,
- Irena Tryc – Specjalista Pracy Socjalnej w GOPS Zabrodzie,
6
- Jacek Garbarczyk – Specjalista Pracy Socjalnej w GOPS Zabrodzie,
- Eliza Wójcik -Specjalista ds. Świadczeń Rodzinnych.
Opracowując strategię wykorzystano następujące dokumenty
•
Strategia Rozwoju Gminy Zabrodzie
•
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Zabrodzie
•
ZałoŜenia do Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013 / Narodowa Strategia
Spójności 2007-2013
•
Strategia Rozwoju Kraju na lata 2007-2015
•
Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego 2001/ z aktualizacją do 2020 roku
•
Strategia Wojewódzka
w zakresie Polityki Społecznej Dla Województwa
Mazowieckiego na lata 2005-2013
•
Strategia ZrównowaŜonego Rozwoju Powiatu Wyszkowskiego do roku 2015
(aktualizacja czerwiec 2007)
•
Poakcesyjny Program Wspierania Obszarów Wiejskich – Program Integracji
Społecznej
•
Dane makroekonomiczne Głównego Urzędu Statystycznego za lata 2002-2006
•
Gminna strategia integracji i rozwiązywania problemów społecznych na lata 20052007 w gminie Zabrodzie
•
Lokalny Program Opieki nad dzieckiem i rodziną na lata 2006-2011
•
Statut Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zabrodziu.
Ponadto przeprowadzone zostały konsultacje społeczne. Projekt Strategii zamieszczono na
stronie internetowej Gminy Zabrodzie www.zabrodzie.pl oraz udostępniono w lokalu
Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej - informacje o tym fakcie zamieszczono w prasie
o zasięgu powiatowym i na Tablicy Ogłoszeń Urzędu Gminy Zabrodzie i Gminnego Ośrodka
Pomocy Społecznej w Zabrodziu. Praca nad opracowaniem strategii i określeniem celów
i zamierzeń odbyła się przy udziale
jednostek organizacyjnych
gminy
i organizacji
pozarządowych działającym na rzecz gminy Zabrodzie.
7
III.
Analiza gminy Zabrodzie na tle powiatu i województwa
Analiza gminy pod względem geograficznym, ekonomicznych i społecznym pozwoli
na opracowanie diagnozy lokalnych terenów pozwoli na stworzenie tła dla dalszego opisu
głównych problemów społecznych, z jakimi przychodzi nam się zmierzyć .
1. PołoŜenie geograficzne i administracyjne
Gmina Zabrodzie leŜy w centralnej części województwa mazowieckiego w kierunku
północno — wschodnim od Warszawy oraz w północnej części subregionu fizyczno —
geograficznego pod nazwą Niziny Środkowopolskiej. Zajmuje lewą stronę dolnego Bugu, na
zachód od rzeki Liwiec. W kierunku północnym sięga Puszczy Kamienieckiej, a na wschód
dochodzi do lasów Łochowskich. Obejmuje teren 92,03 km2 w obrębie wielkiego obniŜenia
tektonicznego, jakim jest Niecka Mazowiecka. Ma współrzędne geograficzne: 21° 26
długości geograficznej wschodniej i 52° 56 szerokości geograficznej północnej, oraz
połoŜona jest na średniej wysokości około 100 m n.p.m.
Zgodnie z podziałem administracyjnym nasza gmina jest jedną z 325 gmin Mazowsza
wraz z 4 innymi tworzy powiat wyszkowski. Od północy graniczy z Gminą Wyszków, na
południu z Gminą Tłuszcz, na zachodzie z Gminą Somianka i Dąbrówka, na wschodzie
z Gminą Jadów. Sama gmina posiada 22 sołectwa, łącznie liczące w 2007 roku 5599
mieszkańców. Pod względem powierzchni i zaludnienia jesteśmy najmniejszą gminą
w powiecie wyszkowskim, jednak bardzo zurbanizowaną (zajmujemy 2 miejsce w powiecie
pod względem gęstości zaludnienia osiągając na 1 km2 61 osób).
Gmina Zabrodzie leŜy ok. 43 km od Warszawy i ok. 11 km od miasta powiatowego Wyszkowa. Posiada dogodne połączenia komunikacyjne zarówno ze stolicą kraju, jak
i powiatu. Gminę przecina międzynarodowa trasa K-8 Warszawa – Białystok przebiegająca
przez Niegów , Gaj i Głuchy oraz linia kolejowa Warszawa – Ostrołęka (z dwoma stacjami
kolejowymi gminie: w Grzegorzewie i Mostówce).
8
2. Środowisko naturalne
Gmina posiada doskonałe walory turystyczne. Przez jej obszar przepływa rzeka Bug
i maleńka rzeczka Fiszor. Tutejszy krajobraz ukształtował się w wyniku działań lodowca
i obecnie stanowi równinę z paskami wydm i pagórków. NajwyŜsze wzniesienie usytuowane
jest w pobliŜu Mostówki i wynosi 116 m n.p.m. Górę tę, będącą najwyŜszym wzniesieniem
w okolicy, upodobali sobie zimą narciarze. Pasma wydm ciągną się od Strachowa przez Górę
Rudnę, która osiąga wysokość 109 m n.p.m., do Mostówki i Słopska. Pojedyncze wydmy
występują w pobliŜu wsi Adelin i Słopsk.
Walory przyrodnicze i krajobrazowe przyciągnęły mieszkańców aglomeracji
warszawskiej, którzy spędzają tu wakacje na swoich działkach rekreacyjnych. Jest tu ich ok. 2
tys. Najwięcej domków letniskowych moŜna spotkać wśród lasów i pagórków wydmowych
w Mostówce, Choszczowym oraz w leŜącym blisko Bugu - Słopsku, czy w połoŜonych na
międzyrzeczu Bugu i Fiszora Młynarzach.
W okolicach Mostówki i Lucynowa piaszczyste wydmy porośnięte są unikalnymi
wrzosowiskami mącznicowymi. Teren w okolicach tej wsi jest tak urokliwy, Ŝe jego
mieszkańcy zarówno stali, jak i sezonowi zawiązali społeczny komitet. Jego zadaniem jest
stworzenie rezerwatu, parku lub uŜytku ekologicznego. Opracowano juŜ nawet projekt
rezerwatu przyrody „Wrzosowiska mącznicowe na wydmach lucynowsko – mostowieckich
koło Wyszkowa”.
Tereny zalesione stanowią 24% powierzchni gminy, w których przewaŜają drzewa
iglaste. UŜytki rolne stanowią natomiast 70% powierzchni gminy. Nadaje to naszej gminie
charakter typowo rolniczy.
Od sołectwa Mostówka w kierunku gminy Wyszków rozciąga się kompleks wydm
polodowcowych na obszarze 480 ha. Na wydmach znajduje się jedno z największych, ściśle
chronionych wrzosowisk mącznicy lekarskiej. Rezerwat mącznicy został zgłoszony do
objęcia ochroną w ramach Europejskiego Programu „Natura 2000”. Na terenie gminy
znajduje się około 348 gatunków roślin, z tego większość jest objętych ścisłą ochroną.
W 2005 roku gmina, po uzgodnieniach z mieszkańcami, podjęła decyzję o chęci przyłączenia
części gminy do NadbuŜańskiego Parku Krajobrazowego. Obecnie Urząd Gminy czeka na
wydanie decyzji przez Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody.
9
3. Turystyka i rekreacja
Województwo mazowieckie jest jednym z pręŜniej rozwijających się terenów
turystycznych. Warszawa, przyciągająca turystykę z racji centralnego połoŜenia oraz
znaczenia administracyjnego, moŜe być czynnikiem pomocnym w podejmowaniu działań
zmierzających do rozwoju turystycznego zaplecza.
Na terenie powiatu wyszkowskiego znajduje się kilkanaście obiektów noclegowych,
w tym: 5 hoteli, 2 schroniska młodzieŜowe oraz 7 ośrodków wypoczynkowych. Dodatkowo
powiat dysponuje 8 obiektami agroturystycznymi, 2 internatami oraz 4 obiektami typu motelzajazd. Gmina Wyszków, pełniąca centrum turystyczne w powiecie, posiada 5 obiektów
gastronomicznych.
Do najstarszych zabytków powiatu naleŜą:
•
kościół parafialny z 1793 r. i obelisk Wazów z 1655 r. w Wyszkowie,
•
kościół z 1758 r. (zabytek klasy 0) z drewnianą dzwonnicą z 1768 r. w Barcicach,
•
kościół z 1833 r. w Brańszczyku, pałac z XVIII w. w Dębinkach,
•
zespół dworski z XVIII w. we wsi Głuchy, w którym urodził się Cyprian Kamil
Norwid,
•
drewniany dom z poł. XVIII w. w Jasieńcu (pod nr 9),
•
zespół pałacowy w Kręgach Starych z I poł. XIX w.,
•
kościół z lat 1836-66 i zespół pałacowy z 1872 r. w Niegowie,
•
pałac z XVIII w. i plebania z 1838 r. w Popowie Kościelnym i kościół z 1880 r.
w Porębie.
Gmina Zabrodzie, choć ma atrakcyjne połoŜenie, które docenili mieszkańcy stolicy
organizując sobie prywatny wypoczynek, ma stosunkowo nieduŜą bazę wypoczynkowo –
rekreacyjną i noclegową. Ogólnie w gminie Zabrodzie dostępne jest 89 miejsc noclegowych,
z czego znaczna większość przypada na Motel ,,Gościnny Gaj” gdzie znajduje się , 29 pokoi
2 –osobowych, 2 pokoje 4-osobowe, oraz 3 apartamenty 5-osobowe. W motelu znajduje się
restauracja i baza do organizacji imprez integracyjnych i okolicznościowych do 100 osób.
W gminie zlokalizowane są równieŜ 2 gospodarstwa agroturystyczne tj. w miejscowości
10
Mostówka z bazą noclegową na 6 osób oraz miejscowości Anastazew z bazą noclegową na 2
osoby. Lokalnie nie ma jednak wyspecjalizowanych ośrodków wypoczynkowych, mogących
zapewnić zorganizowany wypoczynek dla przyjezdnych gości. ZauwaŜany jest brak
restauracji, dyskoteki, a nawet barów przydroŜnych. Jedynymi czynnymi punktami
gastronomicznymi są restauracja w motelu ,,Gościnny Gaj”.
znajduje się
W miejscowości Niegów
równieŜ Dom Biesiadny ,,BM”, gdzie odbywają się wesela i imprezy
okolicznościowe do 250 osób.
Wykorzystanie połoŜenia gminy i
jej walorów krajobrazowych do celów
turystycznych i wypoczynkowych jest jednym z waŜniejszych zadań dla samorządu
gminnego, planowane jest wybudowanie przystani wodnej w miejscowości Młynarze, co
przyczyni się m.in. do organizacji spływów kajakowych oraz aktywnego wypoczynku nad
rzeką Bug.
Gmina posiada takŜe wiele obiektów zabytkowych, które mogą być nie lada atrakcją
i czynnikiem przyczyniającym się do rozwoju lokalnej turystyki. między innymi naleŜą do
nich:
•
dworek rodzinny wraz z zespołem parkowym Cypriana Kamila Norwida z przełomu
XVIII i XIX wieku (zlokalizowany we wsi Głuchy);
•
pałac w Dębinkach z I-połowy XVIII wieku – obecnie siedziba Domu Dziecka ;
•
pałac w Niegowie z XIX wieku, od 1931 roku własność Zgromadzenia Sióstr
Benedyktynek Samarytanek KrzyŜa Chrystusowego, który otaczają ponad 300-letnie
dęby.
•
XIII-wieczny Kościół w Niegowie
•
Cmentarz Ewangelicki w Młynarzach
Na terenie powiatu wyszkowskiego działa kilkanaście organizacji i klubów
sportowych, boiska, pływalnie, kluby kolarskie i piłkarskie oraz firmy organizujące spływy
kajakowe. Ludność, gminy Zabrodzie będącej najbiedniejszą gminą powiatu wyszkowskiego,
w większości przypadków jest zmuszona korzystać z oferty powiatowej. Na terenie gminy nie
posiadamy Ŝadnych większych obiektów rekreacyjnych, a jedynie boiska przyszkolne.
11
4. Główne miejscowości w gminie
Do głównych sołectw gminy zaliczamy:
•
Niegów liczące na koniec 2007 roku 685 mieszkańców
•
Dębinki liczące na koniec 2007 roku 547 mieszkańców
•
Mostówka licząca na koniec 2007 roku 610 mieszkańców
•
Gaj liczący na koniec 2007 roku 320 mieszkańców
•
Zabrodzie liczące na koniec 2007 roku 590 mieszkańców
•
Słopsk liczący na koniec 2007 roku 304 mieszkańców
Ze względów administracyjnych główną miejscowością gminy jest Zabrodzie,
pełniące rolę siedziby gminy i liczące na koniec 2007 roku 590 mieszkańców. Tutaj równieŜ
znajduje się oddział Banku Spółdzielczego, poczta oraz (niepubliczny i publiczny) ośrodek
zdrowia. Zabrodzie jest jedną z miejscowości typowych dla Powiatu Wyszkowskiego.
Największe prace infrastrukturalne są prowadzone w ostatnich latach,
właśnie w tej
miejscowości . Obecnie gmina posiada 3 km chodników, 12,2 km systemu kanalizacji
zbiorczej oraz 79,3 km wodociągów.
Miejscowości Niegów, Gaj, i Głuchy są zlokalizowane przy głównej trasie krajowej
Warszawa – Białystok. Droga Krajowa Nr 8
jest obecnie modernizowana do drogi
ekspresowej. Budowana jest równieŜ sieć dróg lokalnych wzdłuŜ krajowej ,,ósemki”.
Atrakcyjne ze względu komunikacyjnego umiejscowienie ma ogromny wpływ na rozwój
tych miejscowości. W odległości 8 km od miejscowości Gaj, poruszając się droga krajową,
połoŜone jest miasto powiatowe Wyszków z którego infrastruktury korzystają mieszkańcy
gminy Zabrodzie.
Na rozwój Dębinek ma wpływ bliska lokalizacja zarówno z linii kolejowej Warszawa
– Ostrołęka, ale równieŜ bliskość do miejscowości Tłuszcz, pełniącej rolę jednego z satelit
Warszawy.
12
5. Ludność
Na koniec 2007 roku łączna liczba ludności zamieszkującej terenie gminy Zabrodzie
wynosiła 5599 mieszkańców (stanowi to 0,11% mieszkańców województwa mazowieckiego).
Analizując dane demograficzne liczby mieszkańców z podziałem na płeć, liczba kobiet
i męŜczyzn w gminie jest wyrównania. W 2007 roku 50,2% ogółu mieszkańców stanowiły
kobiety. W porównaniu z danymi wojewódzkimi nasza gmina charakteryzuje się więc
większym wyrównaniem pomiędzy grupami płci.
Gmina Zabrodzie naleŜy do gmin wiejskich, gdzie średnia gęstość zaludnienia gminy
wynosi 61 osoby/km2.
W ujęciu wieloletnim zauwaŜamy utrzymującą się
równowagę
w liczbie mieszkańców w gminie, czego przykładem moŜe być niniejsza tabela:
Tabela 1
Liczba mieszkańców gminy w latach 2002 - 2007
Płeć
2002
2003
2004
2005
2006
2007
kobiety
2782
2793
2788
2785
2792
2812
męŜczyźni
2804
2771
2770
2779
2766
2787
ogółem
5586
5564
5558
5564
5558
5599
Jesteśmy gminą młodą pod względem wieku naszych mieszkańców. Osoby w wieku
produkcyjnym stanowią u nas prawie 63,76% ogółu mieszkańców tj. 3570 osób z czego 1636
to kobiety i 1934 męŜczyzn. W wieku poprodukcyjnym jest 14,61% mieszkańców tj. 818
osób z czego 468 to kobiety i 350 męŜczyzn. W wieku przedprodukcyjnym jest 21,63%
mieszkańców tj. 1211 osób tj. 606 kobiet i 605 męŜczyzn. Na koniec 2007 roku
odnotowaliśmy dodatni przyrost naturalny (86 urodzeń – 70 zgonów) i niewielki wzrost
liczby mieszkańców spowodowany migracjami. Przyczyną zwiększenia liczby mieszkańców
moŜe być wzrost tempa Ŝycia, chęć odpoczynku na obszarach wiejskich (atrakcyjne połoŜenie
rekreacyjne) oraz styl Ŝycia zbliŜony do miejskiego. Zjawisko to jest korzystne z punktu
widzenia ekonomiczno-społecznego. Nie miej jednak trzeba mieć na uwadze systematyczne
wyludnianie się ściany wschodniej gminy.
13
Rysunek 1 - Ludność według ekonomicznych grup wieku1
Ludność wg ekonomicznych grup wieku
14,61%
21,63%
63,76%
w wieku przedprodukcyjnym
w wieku produkcyjnym ogółem
w wieku poprodukcyjnym
Lokalną ludność w większości stanowią osoby w sile wieku. Wedle podziału
procentowego łączna liczbę dzieci w wieku do 14 roku Ŝycia stanowi ok. 19 % mieszkańców.
Osoby starsze w wieku od 65 roku wzwyŜ stanowi jedynie 13% mieszkańców. Resztę stanowi
młodzieŜ (15-24 lata) oraz kobiety i męŜczyźni w wieku od 25 do 65 roku Ŝycia. PoniŜej
przedstawiamy dane dotyczące wieku mieszkańców gminy.
Tabela 2 Struktura wiekowa mieszkańców poszczególnych regionów wedle Narodowego Spisu Ludności
z 2002 roku
1
Wiek mieszkańców
Woj. Mazowieckie
0-2
145 568
186
3-6
210 631
290
7-14
523 034
743
15-24
824 644
1040
25-34
729 487
838
35-64
1 963 150
1807
65 i więcej
726 626
750
RAZEM
5.124.000
5654
Narodowy Spis Powszechny 2002, GUS
14
Gmina Zabrodzie
Tabela 3 Liczba mieszkańców w poszczególnych grupach wiekowych
Grupa
wiekowa
2002
2003
2004
2005
2006
powiat
gmina
powiat
gmina
powiat
gmina
powiat
gmina
powiat
gmina
0-3
3 276
245
3 154
238
3 171
247
3204
238
3171
245
4-6
2 765
205
2 663
195
2 565
179
2462
186
2381
175
7-12
6 737
525
6 453
519
6 185
495
5868
441
5644
415
13-15
3 715
264
3 743
263
3 692
263
3564
272
3419
283
16-18
3 980
306
3 828
281
3 698
265
3657
270
3704
264
Wiek
42 401
3242
43 014
3274
43 528
3329
42718
3374
43190
3415
20 067
1469
20 410
1497
20 651
1528
20816
1551
21085
1572
9 860
799
9 954
794
10 015
780
10061
783
10238
761
Kobiety
6 590
539
6 619
539
6 620
526
6666
534
6837
530
Ogółem:
71 393
5586
71 454
5564
71 574
5558
71534
5564
71747
5558
produkcyjny
Kobiety
Wiek
po
produkcyjny
Analizując dane na przestrzeni ostatnich 5 lat zauwaŜamy tendencję spadkową wśród
liczby dzieci w wieku od 7 do 18 roku Ŝycia. Szacujemy, Ŝe tendencja ta nie ulegnie
w najbliŜszym czasie radykalnej zmianie. Obecnie młode kobiety później podejmują decyzję
o posiadaniu pierwszego dziecka, to jest w wieku 25-30 lat. Jednym z czynników za tym
przemawiających jest wydłuŜenie okresu edukacji wśród kobiet. ZauwaŜa się takŜe spadek
liczby małŜeństw, przy jednoczesnym wzroście liczby dzieci z nie zalegalizowanych
związków.
Osoby niepełnosprawne stanowią znaczną część Polskiego społeczeństwa. Według
Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (2002 r.), co siódmy Polak jest
niepełnosprawny. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe 4.450.100 osób stanowią osoby prawnie uznane za
niepełnosprawne. Pozostałe 1.006.600 stanowią osoby niepełnosprawne biologicznie, czyli
takie, które bez odpowiedniego orzeczenia same uznają się za upośledzone. 60%
niepełnosprawnych stanowią osoby w wieku poprodukcyjnym. Czynnikiem niezmiernie
waŜnym jest fakt, iŜ statystycznie co 4 rodzina z osobą niepełnosprawną zagroŜona jest biedą,
natomiast co trzeci niepełnosprawny nie ma w domu ciepłej wody. Jedynie 55%
niepełnosprawnych wykupuje przepisane im leki. Pozostałe 45% deklaruje brak pieniędzy na
tego typu przedmioty. Z danych zebranych w trakcie Narodowego Spisu Powszechnego
wynika, Ŝe co trzecia rodzina, w której Ŝyją osoby niepełnosprawne nie ma telefonu
15
stacjonarnego, 80% ludzi niepełnosprawnych nie ma „komórki”, 90% rodzin, w której Ŝyje
osoba niepełnosprawna, nie ma własnego komputera, a 95% takich rodzin nie ma dostępu do
internetu. A choć tego typu udogodnienia nie są gwarantem znalezienia pracy nietrudno
spostrzec, Ŝe ich brak jest wyraźnym znakiem zepchnięcia na margines Ŝycia społecznego.
Brak swobodnego dostępu do nowych kanałów komunikacji sprawia, Ŝe jedno z głównych
źródeł informacji o ofertach pracy (Internet) jest dla nich nie dostępne. Dlatego jednym
z największych problemów w tej grupie osób jest bezrobocie. Na terenie kraju 82,2% osób
niepełnosprawnych pozostaje w bezrobociu.
Dane dotyczące osób niepełnosprawnych
są w duŜej mierze powierzchowne,
poniewaŜ Ŝadna z instytucji publicznych czy społecznych nie posiada pełnych danych
o osobach niepełnosprawnych, a informacje o tej grupie społecznej są z reguły rozproszone
i jednocześnie mogą się wzajemnie pokrywać. Związane jest to przede wszystkim z tym, Ŝe
funkcjonują w Polsce aŜ cztery systemy orzecznictwa, ustalające uprawnienia do świadczeń
rentowych działające w ramach: ZUS, KRUS, MSWiA i MON oraz piąty system orzekania
o niepełnosprawności
działający w ramach Powiatowych Zespołów ds. Orzekania
o Niepełnosprawności. Jedynym pełnym badaniem, którego wyniki pozwalają ustalić liczbę
osób niepełnosprawnych oraz umoŜliwiających w miarę szczegółową charakterystykę tej
grupy jest
Narodowy Spis Powszechny.
Według ostatniego spisu w
województwie
mazowieckim w 2002 roku niepełnosprawni stanowili 10,95% ogółu populacji, a w tym
samym okresie na terenie naszej gminy współczynnik ten osiągał wartość prawie 14% tj. 786
osób. Na koniec 2004 roku według naszych szacunków w gminie liczba niepełnosprawnych
wzrosła z 786 w 2002 roku do 933 osób, w tym 380 kobiet. Niemniej jednak trzeba brać pod
uwagę, Ŝe aŜ 203 osoby niepełnosprawne to mieszkańcy Domów Pomocy Społecznej,
znajdujących się na terenie gminy Zabrodzie. W związku ze znaczną liczbą osób
niepełnosprawnych, które mają trudności w załatwianiu osobiście swoich Ŝyciowych spraw,
naleŜy
w budynkach uŜyteczności publicznej
zaplanować podjazdy dla
wózków
inwalidzkich. Cięgle jest jeszcze wiele do robienia w tym obszarze działania .
6. Wykształcenie i edukacja w gminie
Wykształcenie jest jednym z czynników, które w zdecydowanej mierze determinuje
styl i poziom Ŝycia codziennego. Analiza stopnia wykształcenia miejscowej ludności
16
wykazała, Ŝe większość z naszych mieszkańców kończy edukację na poziomie podstawowym
i zasadniczym zawodowym (zarówno w grupie kobiet jak i męŜczyzn). Wykształcenie wyŜsze
posiada 4% mieszkańców gminy. Godnym uwagi jest fakt, iŜ 69% osób posiadających
wyŜsze wykształcenie
stanowią kobiety.
ogólnokształcącym wykształceniem
Największy współczynnik osób ze średnim
takŜe przypada kobietom (stanowią one aŜ 78%
wszystkich absolwentów szkół średnich ogólnokształcących). W grupie męŜczyzn największą
grupę mieszkańców stanowią osoby z podstawowym i zasadniczym zawodowym
wykształceniem.
Tabela 4 Poziom wykształcenia ludności gminy na koniec 2002 roku wedle Narodowego Spisu
Powszechnego.
Ludność wg.
płci i poziomu
wykształcenia
wyŜsze
policealne
średnie razem
średnie
ogólnokształcące
średnie
zawodowe
zasadnicze
zawodowe
podstawowe
ukończone
podstawowe
nieukończone i
bez
wykształcenia
RAZEM
MęŜczyźni
osoby
% ogółu
Kobiety
Ogółem
osoby
% ogółu
osoby
%
59
8
292
30,41%
14,29%
41,13%
135
48
418
69,59%
85,71%
58,87%
194
56
710
3,63%
1,05%
13,30%
42
21,54%
153
78,46%
195
3,65%
250
48,54%
265
51,46%
515
9,65%
807
60,86%
519
39,14%
1 326
24,84%
878
47,13%
985
52,87%
1 863
34,90%
258
2 594
53,86%
48,59%
221
2 744
46,14%
51,41%
479
5 338
8,97%
100,00%
17
Tabela 5 - Wykształcenie mieszkańców z podziałem na płeć
Wykształcenie w grupie kobiet i męŜczyzn
Kobiety
MęŜczyźni
40,00%
35,00%
30,00%
25,00%
20,00%
15,00%
10,00%
podstawowe
nieukończone i
bez
podstawowe
ukończone
zasadnicze
zawodowe
średnie
zawodowe
średnie
ogólnokształcące
średnie razem
policealne
0,00%
wyŜsze
5,00%
RóŜnice w stopniu wykształcenia pomiędzy kobietami i męŜczyznami wpływają
pośrednio takŜe na zmniejszoną liczbę małŜeństw, co przyczynia się do niŜu
demograficznego.
Coraz częściej młode osoby poszukują na Ŝyciowego partnera osób
z wykształceniem podobnym do swojego. Brak równowagi między wykształceniem wśród
mieszkańców obu płci powoduje, mniejsze zainteresowanie zawieraniem małŜeństw. Dlatego
na 1545 młodych ludzi, zdolnych do załoŜenia rodziny 421 osób – to męŜczyźni po 40-tym
roku Ŝycia, którzy nie znaleźli partnerek.
Powodem niŜu demograficznego, przede wszystkim wśród młodzieŜy szkolnej są
obawy ich przyszłych rodziców o przyszłość dzieci oraz brak poczucia bezpieczeństwa
socjalnego , spowodowanego niestabilną polityką prorodzinną państwa. Coraz częściej młodzi
ludzie czekają z decyzją o dziecku na ustabilizowaną sytuację zawodową przynajmniej
jednego rodzica. Choć ostatnie rozwiązania
z zakresu tej polityki, a szczególnie ustawy
o świadczeniach rodzinnych tj. bezpośredniej pomocy finansowej w związku z urodzeniem
dziecka ( becikowe) oraz ulgi podatkowe na dzieci napawają optymizmem. W ciągu pięciu
lat w gminie Zabrodzie zostało zawartych 377 małŜeństw, natomiast urodziło się tylko 328
dzieci., 21,7% małŜeństw z gminy Zabrodzie nie posiada dzieci.
18
Tabela 6 MałŜeństwa zawarte w latach 2003 - 2007
Rok
2003
2004
2005
2006
2007
Liczba
małŜeństw
89
65
76
63
84
Mimo niŜu demograficznego wśród młodzieŜy w przedziale od „7” do „18” roku
Ŝycia , nasza gmina stara się rozszerzyć wachlarz oferty edukacyjnej dla dzieci i młodzieŜy.
Obecnie na terenie gimnazjum istnieje 6 szkół publicznych, w tym 4 podstawowe, gimnazjum
i Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych oraz Publiczne Przedszkole. PoniŜej przedstawiamy
pełną charakterystykę kaŜdej z nich.
Tabela 7 Szkoły na terenie gminy Zabrodzie według stanu na 31.12.2007
Lp.
Nazwa szkoły, adres
Klasy
Ilość
uczniów
Ilość kadry
(nauczyciele)
1
Publiczna Szkoła Podstawowa we wsi Zabrodzie
0- 6
189
23
2
Publiczna Szkoła Podstawowa we wsi Kiciny
0-6
54
11
3
Publiczna Szkoła Podstawowa we wsi Dębinki
0-6
113
10
4
5
6
Publiczna Szkoła Podstawowa we wsi Adelin
Publiczne Gimnazjum we wsi Zabrodzie
Zespół Szkół we wsi Zabrodzie
1. Technikum śywienia
i Gospodarstwa Domowego
2. Zasadnicza Szkoła Zawodowa
a).2-letnia ZSZ (kucharz małej
gastronomii, sprzedawca)
b).3- letnia ZSZ (fryzjer, elektryk, rzeźnikwędliniarz)
3. Technikum Uzupełniające na podbudowie
szkoły zawodowej ( technik Ŝywienia i
gospodarstwa domowego)
a) system wieczorowy
b) system zaoczny
0–6
3 lata
74
248
11
27
4 lata
Liczba
uczniów
ogółem
247
24
7
Publiczne Przedszkole w Adelinie
RAZEM
2 i 3 lata
3 lata
od 3-5
26
951
2 wychowawców
108
W celu zapewnienia właściwego poziomu nauczania gmina i lokalne jednostki
edukacyjne wspólnie podejmują działania zmierzające do systematycznego podnoszenia
kwalifikacji zawodowych kadry pedagogicznej. Dodatkowo gmina stosuje system
motywacyjny, adekwatny do osiągnięć zawodowych pracowników oświaty. W przypadku
19
podejmowania przez nauczycieli własnych działań w zakresie doskonalenia zawodowego,
mogą oni liczyć na wsparcie z gminy.
Z myślą o
wsparciu
uzdolnień
i
zainteresowań
poszczególnych
uczniów
w szczególnych przypadkach staramy się stosować indywidualny program nauczania.
W szkołach oferowany jest szeroki wachlarz kół zainteresowania, konkursów, olimpiad oraz
innych form skłaniających uczniów do aktywności, w tym równieŜ rekreacyjno-sportowej.
W trosce o dzieci z zaburzeniami rozwojowymi nasze jednostki edukacyjne świadczą
równieŜ pomoc psychologiczno-pedagogiczną poprzez:
a. organizowanie zajęć wyrównawczych, specjalistycznych, korekcyjnych,
b. indywidualizację procesu dydaktyczno-wychowawczego,
c. ścisłą współpracę placówek ze środowiskiem rodzinnym uczniów oraz
instytucjami wspomagającymi,
d. stałe podnoszenie kwalifikacji kadry pedagogicznej w kierunku pracy
z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
W celu zapewnienia szerokiej gamy oferty pomocy skierowanej do uczniów jednostki
edukacyjne współpracują z lokalnymi organizacjami, w tym:
•
z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w zakresie diagnozy i terapii
•
z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w zakresie doŜywiania uczniów,
pomocy socjalno-bytowej oraz wypoczynku letniego, pracy socjalnej i pomocy
prawnej,
•
z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie
organizowania i finansowania świetlic opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci
zaniedbanych środowiskowo,
•
z innymi instytucjami, które ustawowo są zobowiązane do pracy na rzecz dziecka
i rodziny.
W ciągu ostatnich kilku lat władze gminy jako zadanie priorytetowe uznały poprawę
warunków lokalowych we wszystkich szkołach. Zgodnie z tymi priorytetami gmina
przeprowadziła modernizacje: Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Zabrodziu. Obie szkoły
posiadają obecnie dostęp do nowoczesnej sali gimnastycznej. W planach jest wybudowanie
sali gimnastycznej dla potrzeb Publicznej Szkoły Podstawowej w Zabrodziu oraz boisk
szkolnych o syntetycznej nawierzchni tj. do piłki noŜnej oraz wielofunkcyjnego
20
z ogrodzeniem , łapaczami piłek, sztucznym oświetleniem, a takŜe budowę zaplecza
o powierzchni 60m dla obu tych szkół w ramach programu ,, Moje boisko Orlik 2012”.
Planowane są równieŜ inwestycje dla Zespołu Szkół im. Władysława Stanisława Reymonta
w Zabrodziu tj. budowa boiska wielofunkcyjnego z wyposaŜeniem w sprzęt sportowy.
Obecnie rozbudowywane jest Szkoła Podstawowa w Adelinie pod kątem dodatkowych
pomieszczeń dla Publicznego Przedszkola w Adelinie. Z waŜniejszych ukończonych
inwestycji to: wybudowanie sali gimnastycznej i boiska szkolnego dla potrzeb Szkoły
Podstawowej w Dębinkach oraz boiska dla potrzeb Szkoły Podstawowej w Adelinie i plac
zabaw dla Przedszkola. W Szkole podstawowej w Kicinach dokonano termomodernizacji
budynku polegającej na wymianie okien, drzwi,
dociepleniu ścian
szkoły z elewacją,
odnowieniu ścian wewnętrznych .
W szkołach podstawowych oraz gimnazjum do końca 2006 roku funkcjonowały
świetlice szkolne. Planowane jest od 2009 ponowne uruchomienie świetlic, gdyŜ widzimy
zapotrzebowanie na ich przywrócenie. KaŜda szkoła posiada dobrze wyposaŜoną bibliotekę.
Kadra pedagogów w kaŜdej z tych szkół to nauczyciele z pełnymi kwalifikacjami i ciągle
doskonalący swój warsztat pracy. Obecnie na terenie gminy posiadamy 7 sal komputerowych
oraz 1 pracownię multimedialną, zlokalizowanych w miejscowych szkołach oraz Gminnym
Centrum Kultury, z 127 stanowiskami komputerowymi ze stałym podłączeniem do internetu
Tabela 8 WyposaŜenie jednostek gminnych: edukacyjnych i kulturalnych w sprzęt komputerowy,
internet, multimedia, biblioteki oraz czytelnie według stanu na 31.03.2008
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Nazwa
jednostki
Gminne
Centrum
Kultury
w Zabrodziu
Szkoła
Podstawowa
w Adelinie
Szkoła
Podstawowa
w Dębinkach
Szkoła
Podstawowa
w Kicinach
Szkoła
Podstawowa
w Zabrodziu
Gimnazjum
w Zabrodziu
Sale
komputerowe
ilość
Serwer
Ilość
komputerów
Dostęp
do
internetu
Biblioteki:
w tym
szkolne
Pracownie
/Czytelnie multimedialne
0
0
7
TAK
1
1
1
1
10
TAK
1
0
1
1
10
TAK
1
0
1
1
12
TAK
1
1
1
1
15
TAK
1
1
1
1
22
TAK
1
1
21
7.
Zespół Szkół
w Zabrodziu
8.
Wioska
internetowa
- Zabrodzie
Ogółem:
2
1
36
TAK
1
1
0
1
15
TAK
0
1*
7
7
127
X
7
6
*Pracownia multimedialna
7. Bezrobocie
Bezrobocie jest jednym z głównych problemów w polskiej polityce społecznej. Na
koniec 2007 roku wynosiło w Polsce 11,4%. Wśród województw o największym
współczynniku bezrobocia są w województwie warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim
i kujawsko-pomorskim.
Na terenie Mazowsza na koniec 2007 roku rejestrowano bezrobocie na poziomie
9,2%. Stopniowa tendencja spadkowa jest zauwaŜalna od końca 2004 roku.
W tym samym okresie na terenie Powiatu Wyszkowskiego bezrobocie wynosiło
15,4%, z czego 66,68% (2740 osób) stanowiły osoby zamieszkujące tereny wiejskie. Łączna
liczba bezrobotnych w powiecie wyszkowskim na koniec 2007 roku wyniosła 4109 osób,
z czego jedynie 19,81% (814 osób) posiadało prawo do zasiłku. Największą grupę
zarejestrowanych bezrobotnych stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym
1540 osób (37,48% bezrobotnych) i z gimnazjalnym lub niŜszym 1237 osób (łącznie
30,10%). Pozostałe osoby bezrobotne według wykształcenia to : z wykształceniem wyŜszym
:163 osoby (3,97%), policealnym i średnim :872 osoby (21,22%) i wykształcenie średnim
ogólnokształcącym: 297 osób (7,23%).
Tabela 9 Bezrobotni w powiecie wyszkowskim według wieku stan na 31.12.2007
Wiek bezrobotnych
Bezrobotne kobiety
18-24
1000
490
25-34
1145
681
35-44
725
386
45-54
932
456
55-59
251
83
60-64
56
x
4109
2096
Razem:
22
Liczba bezrobotnych w Powiecie
Gmina Zabrodzie charakteryzuje się niŜszą niŜ powiat wyszkowski stopą bezrobocia
wynoszącą 8,8%, dzięki bliskiej odległości i dobrej komunikacji z Warszawą. Na koniec 2007
roku łączna liczba bezrobotnych wynosiła 314 osób, w tym 129 kobiet. NaleŜy jednak
zaznaczyć, Ŝe aŜ 251 osób (79,94%) z bezrobotnych nie posiada prawa od zasiłku, w tym
143 osób pozostaje bez pracy powyŜej 12 m-cy. Jest to szczególnie trudna grupa klientów
GOPS-u, poniewaŜ osoby te nie wykazują większej aktywności na pozyskanie pracy. Są to
środowiska roszczeniowe, uzaleŜnione od świadczeń z pomocy społecznej. 63 osoby tj.
20,06% ogółu osób zarejestrowanych jako bezrobotne to osoby młode, które nie ukończyły 25
roku Ŝycia. Z myślą, szczególnie o nich gmina organizuje staŜe i przyuczenia do zawodu
oraz prace interwencyjne. Z takiej formy pomocy skorzystało w 2007 roku 37 osób. Bez
kwalifikacji zawodowych jest zarejestrowanych 132 bezrobotnych, w tym: 17 osób z prawem
do zasiłku. Analizując dane statystyczne, moŜna stwierdzić, iŜ źródłem problemów są nie
tylko postawy roszczeniowe i bierność osób bezrobotnych, ale teŜ niedostosowanie
kwalifikacji do wymogów rynku pracy, słabe skomunikowanie gminy z obszarami większej
podaŜy ofert pracy, brak moŜliwości pogodzenia funkcji opiekuńczej rodziców z ich
funkcjami ekonomicznymi.
Tabela 10 Aktywizacja bezrobotnych w gminie Zabrodzie w latach 2006-2007
Forma aktywizacji
2006
2007
StaŜ
29
19
Przygotowanie zawodowe
37
18
66
37
Razem:
W ewidencji osób bezrobotnych znajduje się 5 matek samotnie wychowujących co
najmniej jedno dziecko do siódmego roku Ŝycia oraz 5 osób z orzeczonym stopniem
niepełnosprawności.
Ustawa o zatrudnieniu socjalnym z dnia 13 czerwca 2003 r. (Dz.U. Nr 122 poz. 1143
z późniejszymi zmianami) daje moŜliwość zorganizowania dla osób długotrwale
bezrobotnych nowej formy zatrudnienia polegającej na reintegracji zawodowej i społecznej,
poprzez tworzenie spółdzielni socjalnych. Jest to szansa powrotu na rynek pracy osób
23
w przedziale wiekowym 45-54 lata, których rynek pracy obecnie dyskryminuje. Nie sposób
nie zauwaŜyć , iŜ rynek pracy dyskryminuje szczególnie dotkliwie kobiety, mieszkające na
wsi. Wpływ na to ma miedzy innymi błędne przekonania pracodawców o ograniczonym
poświęceniu kobiet na rzecz miejsca pracy po urodzeniu dziecka, brak świadomości własnych
praw. Koniecznym wydaje się skierowanie do tej grupy społecznej takich programów
pomocowych, jak:
zapewnienie opieki na dzieckiem, w czasie , gdy matka pracuje,
elastyczny czas pracy lub e- praca, organizacja kursów doszkalających nie tylko zawodowo,
ale teŜ w nabyciu umiejętności autoprezentacji oraz poszerzenia wiedzy o przysługujących
prawach.
Tabela 11 Stan bezrobocia w Gminie Zabrodzie według wykształcenia i wieku w latach 2006-2007
Wykształcenie
Bezrobotni ogółem
Bezrobotni z prawem do zasiłku
Bezrobotni z wykształceniem:
- wyŜszym
- policealnym, średnim zawodowym
- średnim ogólnokształcącym
- zasadniczym zawodowym,
- gimnazjalne i poniŜej
Wiek
18-24
25-34
35-44
45-54
55-59
60-64
403
70
Długotrwale
bezrobotni 2
235
4
11
59
18
172
143
96
120
74
96
16
1
2006 r.
314
63
Długotrwale
bezrobotni
143
3
3
27
7
103
95
9
45
17
116
127
5
15
4
55
64
43
69
50
57
15
1
62
80
66
77
27
2
13
39
35
39
15
2
2007 r.
8. Migracje
W przeciągu ostatnich 5 lat zauwaŜyliśmy, Ŝe osoby młode będące w wieku
produkcyjnym coraz częściej podejmują decyzję o opuszczeniu naszej gminy. Kierunkiem
emigracji są w większości duŜe miasta polskie. Jednak coraz częściej (głównie po otwarciu
zagranicznych rynków pracy dla Polskich obywateli) osoby młode wyjeŜdŜają w celach
zarobkowych na teren unii europejskiej.
2
PowyŜej 12 miesięcy
24
Jednocześnie, z powodu bliskiego połoŜenia Gminy Zabrodzie w stosunku do
Warszawy,
odnotowuje się minimalnie zwiększoną liczbę przyjezdnych na nasze tereny,
czego dowodem moŜe być dodatnie saldo migracji. Wzrasta zainteresowanie aktywnym
wypoczynkiem letników, działkowiczów
oraz agroturystyką.
Liczba nieruchomości
( w tym: posiadłości letników , działkowiczów i stałych mieszkańców – tj. działek do 1ha )
wynosi 2660. W większości ich tereny prywatne są zlokalizowane na zachodzie gminy
w pobliŜu terenów zalesionych oraz wzdłuŜ rzeki Bug .
W perspektywie ostatnich 5 lat zauwaŜamy istotne zmiany zachodzące w gminie.
Systematycznie zwiększa się liczba urodzeń, co wpływa na wskaźnik przyrostu urodzeń
i pozostawia go na plusie.
Tabela 12 - Przyrost naturalny oraz migracje ludności w gminie Zabrodzie w latach 2001-2007
Rok
Urodzenia
Zgony
Przyrost
naturalny
Zameldow
ania
Wymeldo
wania
Saldo
migracji
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
62
50
60
65
58
77
71
66
47
52
66
63
86
70
12
-5
-19
15
-5
3
16
42
82
33
34
81
71
87
81
73
76
73
58
76
69
-39
9
-43
-39
23
-5
18
W ramach porównania gminy z tendencjami wojewódzkimi w 2006 roku na terenie
Mazowsza odnotowano dodatni przyrost naturalny (+695). Większym optymizmem napawają
dane dotyczące kierunków migracyjnych. Wedle mazowieckich danych statystycznych
w 2006 roku aŜ 4740 mieszkańców miasta podjęło decyzję o migracji na tereny wiejskie.
WiąŜe się to z trendem osiadania dotychczasowych mieszkańców miast na terenach
podmiejskich. Jednocześnie zauwaŜa się ciągły trend dodatniej migracji na teren Mazowsza
zarówno z pozostałych województw polski, jak i z Zagranicy. Nasza gmina wpasowuje się
więc w ogólny trend migracyjny obserwowalny w województwie.
25
Tabela 13 - Migracje wewnętrzne i zagraniczne w Gminie Zabrodzie na dzień 31.12.2006 r.
Migracje na pobyt stały gminne wg typu, kierunku i płci migrantów
zameldowania
w ruchu wewnętrznym - ogółem
męŜczyźni
kobiety
zagranica - ogółem
męŜczyźni
kobiety
wymeldowania
męŜczyźni
kobiety
męŜczyźni
kobiety
saldo migracji
męŜczyźni
kobiety
męŜczyźni
kobiety
Migracje na pobyt stały gminne wg typu i kierunku
zameldowania - ogółem
miasta
wieś
zagranica
wymeldowania - ogółem
miasta
wieś
zagranica
osoby
%
71
27
44
0
0
0
100%
38,03%
61,97%
76
34
42
0
0
0
-5
-5
-7
2
0
0
0
100%
44,74%
55,26%
71
37
34
0
76
42
34
0
100%
52,11%
47,89%
100%
55,26%
44,74%
9. Sytuacja i tendencje gospodarcze w gminie, powiecie, województwie.
Województwo mazowieckie jest jednym z pręŜniej rozwijających się terenów Polski.
Głównym skupiskiem i zgromadzeniem kapitału jest Warszawa. Tutaj przeprowadza się
najwięcej inwestycji, równieŜ moŜna zauwaŜyć największe zainteresowanie tym terenem
zagranicznych inwestorów.
Na terenie Mazowsza zauwaŜa się szybki rozwój budownictwa. W 2006 roku oddano
do uŜytku 12.531 budynków, z czego 10.143 stanowiły budowle mieszkalne. Łączna
powierzchnia uŜytkowa mieszkań w nowych budynkach mieszkalnych wynosi 2.535.486 m2.
26
Na terenie Mazowsza na koniec 2006 roku było 50.309 sklepów, gdzie na kaŜdy
z nich przypadało średnio 103 osób. W tym samym roku wyniki ze sprzedaŜy hurtowej
z terenu Mazowsza wyniosły 175.220mln. zł, natomiast w tym samym okresie wartość
sprzedaŜy detalicznej wyniosła 104.922 mln. zł.
Mazowsze podobnie jak pozostałe tereny polski jest zdominowane przez prywatny
sektor podmiotów gospodarczych. Na koniec 2006 roku 97,68% z 595.442 podmiotów
stanowiły prywatne firmy. Jednocześnie z 2006 roku na terenie naszego województwa
zarejestrowano 46.900 nowych przedsiębiorstw.
Powiat
Wyszkowski nie odbiega od
reszty województwa pod
względem
charakterystyki. Jedynie 1% (5960 podmiotów) ze wszystkich podmiotów gospodarczych
z terenu Mazowsza jest zlokalizowany na terenie Powiatu Wyszkowskiego. Jak więc widać
nie naleŜymy do grupy szybko rozwijających się regionów. Wśród nowych firm załoŜonych
w 2006 roku jedynie 1,03% - 483 firmy pochodzi z terenu wyszkowskiego.
Wśród największej liczby zarejestrowanych firm stanowią firmy z terenu Wyszkowa,
przynaleŜne do małych i średnich przedsiębiorstw, zatrudniające do 250 osób. DuŜą grupę
stanowią małe rodzinne przedsiębiorstwa, dla których rynkiem zbytu jest jedynie powiat
wyszkowski i jego najbliŜsze okolice.
Tabela 14 -Podmioty gospodarcze w Powiecie Wyszkowskim wedle podziału na kategorie na koniec 2006r
Kategoria Nazwa kategorii
% udział
PKD
w całości
G
Handel
hurtowy
i
detaliczny,
naprawa
liczba
pojazdów
samochodowych, motocykli oraz artykułów uŜytku osobistego o
domowego
31,82%
1 896
F
Budownictwo
15,93%
949
D
Przetwórstwo przemysłowe
9,55%
569
K
Obsługa
prowadzeniem działalności gospodarczej
9,56%
570
I
Transport, gospodarka magazynowa i łączność
8,32%
496
O
Działalność usługowa, komunalne, społeczna i indywidualna,
pozostała
5,44%
324
A
Rolnictwo, Łowiectwo i Leśnictwo
5,27%
314
N
Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
4,71%
281
J
Pośrednictwo finansowe
3,17%
189
M
Edukacja
2,90%
173
nieruchomości,
wynajem
i
usługi
związane
z
27
H
Hotele i restauracje
2,33%
139
L
Administracja publiczna i obrona narodowa; Obowiązkowe
ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne
0,87%
52
E
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę
0,07%
4
B
Rybactwo
0,03%
2
C
Górnictwo
0,03%
2
P
Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników
0,00%
0
Q
Organizacje i zespoły eksterytorialne
0,00%
0
Ogółem
100%
5960
W Gminie Zabrodzie moŜna zaobserwować trendy obecne w całym powiecie.
Podobnie jak w innych
gminach największy procent podmiotów gospodarczych
zarejestrowanych na jej terenie zajmuje się handlem hurtowym i detalicznym, budownictwem
i przetwórstwem przemysłowym. W podziale procentowym stanowią one ponad 60%
wszystkich firm w gminie. Na koniec 2006 roku w Gminie Zabrodzie zarejestrowanych było
296 podmiotów gospodarczych z tego 280 w sektorze prywatnym (w tym 247 to osoby
fizyczne prowadzące działalność gospodarczą) i 16 w sektorze publicznym ( w tym 14
państwowych i samorządowych jednostek prawa budŜetowego). Na terenie gminy znajduje
się 18 sklepów, 3 placówki gastronomiczne, ( motel z restauracją, dom biesiadny ), 2 stacje
paliw.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego za rok 2006 jednoznacznie wynika,
Ŝe na terenie województwa mazowieckiego wśród przedsiębiorstw najbardziej naraŜonych na
zamknięcie są firmy działające w sektorze budowlanym, handlu oraz w obsłudze
nieruchomości (na terenie naszego powiatu, jak i gminy zauwaŜamy tą samą tendencję).
Z 538 podmiotów gospodarczych wyrejestrowanych w powiecie w 2006 roku, aŜ 351
działano w wyŜej wspomnianych gałęziach.
10. Lokalna administracja
Na terenie gminy Zabrodzie działa kilkanaście jednostek budŜetowych. Nadrzędną
rolę pełni tu Urząd Gminy, jednostka odpowiedzialna za realizację działań lokalnych. W celu
pokazania struktury gminy oraz moŜliwości jej oddziaływań, przedstawiono schemat
współpracy poszczególnych jednostek organizacyjnych , który zamieszczono poniŜej.
28
Rysunek 2 – Schemat organizacyjny gminy Zabrodzie
Na gminę Zabrodzie składa się 22 sołectw. W większości, bo aŜ 64%, stanowisko
sołtysów piastują męŜczyźni. Kobiety zaangaŜowane w pracę administracji w większości
29
wypadków zajmują równorzędne szczeble administracyjne, co więcej,
w zatrudnieniu
w jednostkach budŜetowych jest przewaga kobiet.
Zarówno Urząd Gminy, jak i inne jednostki samorządowe i organizacje budŜetowe
podejmują wspólne działania zmierzające do zaoferowania jak najlepszych warunków Ŝycia
mieszkańcom.
Tabela 15 Struktura dochodów i wydatków gminy w latach 2004-2006.
J. m.
2004
2005
2006
DOCHODY BUDśETÓW GMIN
Dochody budŜetów gmin
10 772
ogółem
zł
8 868 900,00
441,00
Dochody własne budŜetów gmin
razem
zł
2 157 979,00 2 780 252,00
podatek rolny
zł
72 600,00
82 397,00
podatek od nieruchomości
zł
911 698,00
983 696,00
podatek od środków transportowych
zł
34 767,00
56 771,00
wpływy z innych lokalnych opłat
zł
0
0
wpływy z opłaty skarbowej
zł
12 789,00
10 796,00
podatek od czynności cywilnoprawnych zł
65 111,00
83 262,00
dochody z majątku gminy
zł
44 923,00
45 670,00
wpływy z usług
zł
29 870,00
51 571,00
udziały w podatkach stanowiących
dochody budŜetu państwa razem
zł
740 506,00
930 501,00
dochody budŜetu państwa podatek
dochodowy od osób fizycznych
zł
733 620
928 800
dochody budŜetu państwa podatek
dochodowy od osób prawnych
1 701,00
zł
6 886,00
Subwencje ogólne
razem
zł
4 970 071
5 094 756
subwencja oświatowa
zł
uzupełnienie subwencji ogólnej dla j.s.t. zł
część wyrównawcza subwencji ogólnej
dla gmin i powiatów
zł
część równowaŜąca subwencji ogólnej
dla gmin i powiatów
zł
część rekompensująca subwencji
ogólnej dla gmin
zł
Dotacje
dotacje celowe z budŜetu państwa
ogółem
zł
1 023 247,00 1 594 246,00
inwestycyjne
zł
dotacje celowe z budŜetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej
ogółem
zł
inwestycyjne
zł
dotacje celowe z budŜetu państwa na zadania własne
ogółem
zł
inwestycyjne
zł
-
30
11 908 098,51
3 219 877,87
62 394,39
1 044 163,63
49 858,69
3 300,00
14 639,73
127 779,59
136 918,35
77 981,17
1 173 024,39
1 169 160
3 864,39
5 308 785
3 304 375
43 630
1 839 361
121 419
0
2 332 879,71
0
1 986 248,98
0
346 630,73
0
dotacje celowe z budŜetu państwa na zadania realizowane na podstawie porozumień z organami
administracji rządowej
ogółem
zł
0
inwestycyjne
zł
0
dotacje otrzymane z funduszy celowych
ogółem
zł
0
40 000,00
0
inwestycyjne
zł
0
dotacje celowe otrzymane na podstawie porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego
ogółem
zł
20 332,00
24 777,00
129 516,57
inwestycyjne
zł
117 129,78
Środki na dofinansowanie własnych zadań pozyskane z innych źródeł
ogółem
ogółem
zł
697 271,00 1 238 410,00
917 039,36
inwestycyjne
zł
851 950,70
z budŜetu UE
ogółem
zł
917 039,36
inwestycyjne
zł
851 950,70
Dochody na 1 mieszkańca
ogółem
zł
1 605,23
1 947,65
2 151,42
dochody własne
zł
390,58
502,67
581,73
dochody własne - dochody podatkowe
zł
230,20
243,22
WYDATKI BUDśETÓW GMIN
Wydatki z budŜetu ogółem
ogółem
zł
10 687 143,00 9 384 890,00
13 424 306,64
dotacje ogółem
zł
154 374,00
179 133,00
182 250,00
dotacje dla jednostek gospodarki
pozabudŜetowej i funduszy celowych
zł
0
0
0
świadczenia na rzecz osób fizycznych
zł
1 063 236,00 1 654 694,00
2 322 726,31
wydatki bieŜące jednostek budŜetowych
ogółem
zł
5 660 272,00 5 968 278,00
6 446 589,29
na wynagrodzenia
zł
3 271 986,00 3 434 444,00
3 853 006,83
na zakup materiałów i usług
zł
1 467 521,00 1 498 759,00
1 546 080,10
wydatki majątkowe ogółem
zł
3 801 021,00 1 550 024,00
4 430 058,39
wydatki majątkowe inwestycyjne
zł
3 801 021,00 1 550 024,00
4 430 058,39
pozostałe wydatki
zł
8 240,00
32 761,00
42 682,65
Wydatki na rolnictwo i łowiectwo
ogółem
zł
729 849,00
690 576,00
787 130,93
ogółem
zł
0
6 259,00
12 940,00
zł
728 390,00
682 656,00
772 948,95
Wydatki na transport i łączność
ogółem
zł
451 009,00 1 039 387,00
1 574 343,84
ogółem
zł
165 747,00
207 514,00
162 704,99
zł
284 912,00
831 873,00
1 411 638,85
drogi publiczne gminne
zł
327 941,00
680 518,00
1 479 219,19
drogi publiczne powiatowe dla miast na
prawach powiatu
zł
123 068
Wydatki na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska
ogółem
zł
2 083 921,00
323 331,00
2 109 292,23
wydatki bieŜące jednostek budŜetowych zł
335 737,00
320 760,00
352 345,72
31
ogółem
zł
1 748 184,00
2 571,00
zakłady gospodarki komunalnej
zł
0
0
oczyszczanie miast i gmin
zł
53 118,00
48 806,00
utrzymanie zieleni w miastach i gminach zł
0
0
oświetlenie ulic, placów i dróg
zł
156 236,00
146 619,00
ochrona powietrza atmosferycznego i
klimatu
zł
0
0
gospodarka ściekowa i ochrona wód
zł
1 858 705,00
96 449,00
gospodarka odpadami
zł
0
0
Wydatki na gospodarkę mieszkaniową
ogółem
zł
0
14 582,00
ogółem
zł
0
0
zł
0
14 582,00
zakłady gospodarki mieszkaniowej
zł
0
0
gospodarka gruntami i
nieruchomościami
zł
0
14 582,00
Wydatki na oświatę i wychowanie
ogółem
zł
4 501 253,00 3 942 658,00
ogółem
zł
3 574 350,00 3 766 018,00
zł
774 377,00
0
szkoły podstawowe
zł
3 267 489,00 2 659 566,00
dowoŜenie uczniów do szkół
zł
131 605,00
139 652,00
gimnazja
zł
939 899,00
978 834,00
gimnazja specjalne
zł
0
0
przedszkola przy szkołach
podstawowych
zł
0
0
licea ogólnokształcące
zł
0
0
zespoły ekonomiczno-administracyjne
szkół
zł
142 996,00
139 791,00
Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego
ogółem
zł
154 374,00
179 133,00
ogółem
zł
0
0
zł
0
0
biblioteki
zł
1 499,00
0
domy i ośrodki kultury, świetlice i kluby
zł
0
0
ochrona i konserwacja zabytków
zł
0
0
galerie i biura wystaw artystycznych
zł
0
0
Wydatki na ochronę zdrowia
ogółem
zł
53 608,00
52 646,00
ogółem
zł
51 048,00
50 829,00
zł
0
0
lecznictwo ambulatoryjne
zł
0
0
przeciwdziałanie alkoholizmowi
zł
53 608,00
52 646,00
szpitale ogólne
zł
0
0
Wydatki na pomoc społeczną i pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej
ogółem
zł
1 196 990,00 1 744 890,00
384 712,00
ogółem
zł
332 890,00
32
1 756 946,51
0
44 593,04
0
190 626,23
0
1 844 892,73
0
0
0
0
0
0
4 677 524,81
4 071 814,04
432 240,51
2 976 826,33
145 946,90
1 115 166,53
0
66 834,21
0
150 236,40
202 750,00
0
30 500,00
25 262,00
0
0
0
51 816,59
48 579,59
0
0
51 816,59
0
2 488 697,66
431 669,73
wydatki majątkowe
domy pomocy społecznej
placówki opiekuńczo-wychowawcze
Ŝłobki
zasiłki i pomoc w naturze oraz składki
na ubezpieczenia społeczne
Wydatki na kulturę fizyczną i sport
ogółem
ogółem
Wydatki na administrację publiczną
ogółem
ogółem
rady gmin miast i miast na prawach
powiatu
urzędy gmin miast i miast na prawach
powiatu
starostwa powiatowe
rady powiatów
Wydatki na 1 mieszkańca
ogółem
na oświatę i wychowanie
na kulturę i ochronę dziedzictwa
narodowego
zł
zł
zł
zł
20 500,00
0
0
0
10 000,00
19 998,00
0
0
13 969,87
20 000,00
0
0
zł
159 769,00
128 844,00
122 344,48
zł
11 436,00
12 359,00
12 544,80
zł
zł
11 436,00
0
12 359,00
0
12 544,80
0
zł
1 320 531,00 1 059 437,00
1 139 543,62
zł
zł
1 020 913,00
244 658,00
982 864,00
8 342,00
1 082 361,63
0
zł
44 587,00
52 208,00
43 837,96
zł
zł
zł
1 196 527,00
0
0
915 894,00
-
998 117,32
-
zł
zł
1 934,32
814,71
1 696,78
712,83
2 425,35
845,08
zł
27,94
32,39
36,63
11. SłuŜba zdrowia
Łączna liczba obiektów działających na terenie powiatu wyszkowskiego w zakresie
ochrony zdrowia na koniec 2006 roku - wyniosła 24, zmniejszając się o 1 w stosunku do
poprzedniego roku. W zdecydowanej większości są to prywatne przychodnie oferujące
szeroki zakres usług. Na terenie gminy Zabrodzie znajdują się jedynie 4 obiekty
w tym 3
pełniące rolę przychodni tj. 1 publiczny i 2 niepubliczne oraz apteka. Jednocześnie
w przeciągu ostatnich 2 lat w znacznym stopniu zmniejszyła się liczba udzielonych porad
lekarskich przez jednostki publiczne (z 15% spadła do 10%). Na koniec 2006 roku łączna
liczba porad udzielonych przez lokalne (powiatowe) jednostki ochrony zdrowia wyniosła
272.659 porad. Gminne placówki ambulatoryjnej opieki zdrowotnej udzieliły 17.922 porady
w tym 5.912 przez placówkę podległą samorządowi terytorialnemu.
Na terenie gminy Zabrodzie mają siedzibę 3 placówki świadczące usługi w zakresie
ochrony zdrowia. Zaliczają się do nich:
33
1. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Praktyka Lekarza Rodzinnego,
zatrudniająca 1 lekarza i 2 pielęgniarki środowiskowe, obejmujący opieką 2500
pacjentów;
2. Społeczny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Wyszkowie – filia w Zabrodziu –
zatrudniający 1 lekarza i 2 pielęgniarki w niepełnym wymiarze czasu pracy - 1340
pacjentów;
3. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Markach- filia w Obrębie- zatrudniający 2
lekarzy (w niepełnym wymiarze czasu pracy) i 1 pielęgniarkę środowiskową
obejmujący opieką 1503 mieszkańców.
W placówkach medycznych
zatrudnionych jest 4 lekarzy i 5 pielęgniarek. Analizując
potrzeby w zakresie ochrony zdrowia moŜna zauwaŜyć brak gabinetu stomatologa oraz
placówki zajmującej się rehabilitacją osób niepełnosprawnych. Mieszkańcy gminy muszą
korzystać z takich usług w placówkach powiatowych.
Badając dane dotyczące stanu zdrowia mieszkańców gminy, stwierdzić naleŜy , iŜ
najczęstszymi chorobami są choroby układu krąŜenia, choroba niedokrwienna serca, cukrzyca
oraz nowotwory i nadciśnienie tętnicze. Do bezpośrednich przyczyn naleŜy zaliczyć coraz
szybszy tryb Ŝycia, brak nawyku prowadzenia badań profilaktycznych oraz Ŝycie w stresie. Te
czynniki są obecne w Ŝyciu większości Polaków i coraz częściej docierają równieŜ na tereny
wiejskie.
Jedną z najwaŜniejszych inwestycji do realizacji jest rozbudowa Ośrodka Zdrowia
w Zabrodziu , tak by placówka spełniała standardy wymagane prawem.
12. śycie kulturalne
Na terenie gminy Zabrodzie istnieje Gminne Centrum Kultury. Jest to samorządowa
instytucja kultury powstała z połączenia dwóch placówek tj. Gminnego Ośrodka Kultury
oraz Gminnej Biblioteki Publicznej - na mocy Uchwały Rady Gminy w Zabrodziu.
Obecnie gmina planuje ponownie rozdzielić te dwie jednostki, dostosowując je do
obecnych wymogów prawnych.
GCK Zabrodzie, początek swej działalności datuje z dniem 1 stycznia 1995r. Na
przestrzeni swej 12 – letniej historii działalność instytucji kształtowała się róŜnorodnie, ale
34
zawsze za jej podstawę przyjmowano pracę biblioteczną.
W dziale GCK tj. Gminnej
Bibliotece Publicznej zatrudnionych jest 2-pełnoetatowych pracowników merytorycznych na
stanowiskach magazynier i starszy magazynier biblioteczny. GBP Zabrodzie to jedyna
instytucja publiczna na terenie gminy, która udostępnia usługę faksową, kopiowania,
przesyłania drogą elektroniczną dokumentów i jest czynna przez 50 godzin tygodniowo.
Gminny Ośrodek Kultury zatrudnia 1 –osobę w wymiarze pełnego etatu tj. dyrektora GCK
oraz pracownika obsługi w wymiarze ½ etatu. Dodatkowo
w ramach umowy zlecenia,
obsługę księgową, instruktora kulturalno-oświatowego oraz informatyka.
Obecnie w Gminnym Centrum Kultury istnieje:
•
WypoŜyczalnia ksiąŜek dla dzieci i młodzieŜy.
•
WypoŜyczalnia ksiąŜek dla dorosłych.
•
Czytelnia z 5-pięcioma stanowiskami komputerowymi z dostępem do internetu.
•
Wioska internetowa z 15 stanowiskami komputerowym + serwer ( w ramach
programu ,,Wioska internetowa – kształcenie na odległość na terenach wiejskich”
W 2007 roku odnotowano łącznie 409 stałych czytelników tj. 125 osób dorosłych
(rolnicy, pracownicy miejscowych instytucji i przedsiębiorstw: wytwórczych, handlowych
i usługowych, studenci zaoczni oraz 284 czytelników z uczącej się młodzieŜy. W ubiegłym
roku odnotowano
poszukujące
pracy,
łącznie 3.865 odwiedzin czytelni, z czego 33% to osoby dorosłe:
przygotowujące
dokument
typu
CV,
list
motywacyjny
itp.,
przygotowujące ogłoszenia, osoby szukające szkół dla dzieci.
Co roku jako główna instytucja kulturalna w gminie GCK w Zabrodziu organizuje
następujące imprezy:
•
Gminny Przegląd Kolęd i Pastorałek.
•
Konkurs Piosenki Przedszkolnej „WESOŁE NUTKI”.
•
Przegląd Piosenki Religijnej
•
DoŜynki Gminne.
•
Jubileusze 50-lecie PoŜycia Par MałŜeńskich.
•
Konkursy: czytelnicze, plastyczne oraz współorganizacja przedsięwzięć kulturalnych
i rekreacyjno-sportowych
Ostatnio GCK jest inicjatorem i organizatorem konkursu „BARWY LATA” na
najpiękniejszy ogród i posesję w Gminie Zabrodzie, jak równieŜ konkursu historycznego
35
„MOJA MAŁA OJCZYZNA - GMINA ZABRODZIE”. Corocznie pracownicy GCK
udostępniają
posiadane zasoby i sprzęt i pomagają równieŜ w organizacji ,,ŚWIĘTA
KUKURYDZY”. Co roku
GCK stara się poszerzać i wzbogacać ofertę kulturalną
i edukacyjną o jej nowe formy.
społeczność
do
uczestnictwa
we
Tymi działaniami pragniemy zmotywować lokalną
wspólnym
Ŝyciu
społecznym.
W
2007
roku
przeprowadzono, jednodniowe szkolenia komputerowe dla mieszkańców gminy w ramach
projektu n@utobus. MontaŜ słowno muzyczny z okazji ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI.
Wieczór poetycko-muzyczny w dniu MIKOŁAJEK , gdzie spotkanie uświetnił
Paweł
Szklarski - autor licznych niepublikowanych wierszy oraz kapela ,,TO i Owo” z Wyszkowa.
Ponadto dorośli mieszkańcy przez dwa lata korzystali z kursu - nauka języka angielskiego.
W GCK organizowane są
róŜnego typu spotkania i akcje takie jak: pokazy sprzętu
rehabilitacyjnego oraz produktów leczniczych , badanie wzroku, prezentacja wyrobów
wełnianych i kiermasze odzieŜy i obuwia. Sporym zainteresowaniem cieszy się święto
plonów - ,,DoŜynki”, organizacja festynów oraz akcje profilaktyczne z zakresu ochrony
i poprawy stanu zdrowia.
W ofercie skierowanej do dzieci i młodzieŜy znajdują się spotkania w ramach 2 grup
tanecznych. Osobom dorosłym oferujemy moŜliwość uczestnictwa w zajęciach aerobiku.
Instytucja ta jest miejscem pracy i spotkań róŜnego typu grup, w tym równieŜ grupy
samopomocy dla kobiet samotnie wychowujących dzieci zorganizowana przez GOPS
w Zabrodziu w ramach inicjowania Klubu Integracji Społecznej. Ostatnio odbyły się 2
spotkania Grupy Samopomocy dla Matek Wychowujących Niepełnosprawne Dzieci. Przy
GCK działa równieŜ nieformalna grupa młodzieŜowa „MY MŁODZI”. Tu takŜe mieści się
punkt konsultacyjny GKRPA, przy którym odbywają się systematyczne spotkania grup
wsparcia AA i AL - ANON.
W Gminnym Centrum Kultury
jest
równieŜ siedziba
Stowarzyszenia na rzecz Gminy Zabrodzie ,,BRACTWO ZABRODZKIE”
GCK na stałe współpracuje z większymi lokalnymi instytucjami (szkoły, jednostki
gminy, biblioteki, instytucje kultury szczebla ponadlokalnego), oraz
Kołami Gospodyń
Wiejskich w Zabrodziu i Głuchach. Liczy one ogółem 38 członkiń - Pań w wieku od 45 lat
i wzwyŜ.
Działania KGW są skierowane w większości do kobiet z Zabrodzia i okolicznych
miejscowości. Celem działania jest aktywowanie grupy docelowej na podejmowanie działań
z zakresu kultury oraz zacieśnienie lokalnych kontaktów wśród mieszkańców gminy.
36
Dodatkowo działania KGW niosą urozmaiconą o aspekt ludowy ofertę kulturalną dla
mieszkańców gminy. Do uroczystości organizowanych przez Koło Gospodyń Wiejskich
naleŜą między innymi: dzień seniora, dzień dziecka, dzień kobiet. Członkinie KGW biorą
czynny udział w organizowanych przez Gminę doŜynkach. Zgodnie z tradycją przygotowują
wieńce doŜynkowe, organizują występy artystyczne z repertuarem tradycyjnych lokalnych
piosenek oraz z własną twórczością.
13. Stan bezpieczeństwa
Gmina Zabrodzie naleŜy do jednej z
bezpieczniejszych gmin w powiecie
wyszkowskim. Posiadamy 1 Posterunek Policji z lokalizacją w Zabrodziu, w którym
zatrudnionych jest 4 policjantów.
W 2006 roku Posterunek Policji w Zabrodziu przeprowadził 282 interwencji, w tym:
•
85 interwencji domowych w związku z nadmiernym naduŜyciem alkoholu
•
w 11 przypadkach wszczęto procedurę Niebieskiej Karty
•
9 osobom zostało zatrzymane prawo jazdy z powodu prowadzenia w stanie
nietrzeźwym.
•
18 osób zatrzymanych do wytrzeźwienia
•
38 osób zatrzymano (w tym 1 osoba nieletnia)
•
w stosunku do 3 osób przeprowadzono postępowanie przygotowawcze z art. 280 §
KK (rozbój)
•
2 nieletnich dopuściło się czynów karalnych.
Tabela 16 Porównanie liczby zdarzeń zaistniałych na terenie gminy Zabrodzie w latach 2005-2006
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Rodzaj zdarzenia
Rozboje
KradzieŜ z włamaniem
KradzieŜe samochodów
KradzieŜe mienia
Bójki i pobicia
Groźby, znęcanie
Uszkodzenia mienia
PoŜary
Nietrzeźwi kierujący
2005
2006
3
24
15
49
8
7
5
17
64
3
28
20
30
5
4
4
16
38
37
Z porównania wynika, Ŝe 2006 roku zdecydowanie zwiększyła się liczba skradzionych
pojazdów oraz włamań do obiektów szczególnie z działek letniskowych miejscowości:
Mostówka, Młynarze i Słopsk. Istotnym zagroŜeniem szczególnie w okresie letnim jest duŜa
liczba poŜarów ściółki leśnej w lasach Adelina, Wysych, Dębinek.
Policjanci w 2006 roku ujawnili 174 wykroczenia, z czego w 131 przypadkach
zastosowano postępowanie mandatowe na łączną sumę 11960zł, w 21 przypadkach
skierowano wnioski o ukaranie do Sądu Grodzkiego. W 22 przypadkach nie wykryto
sprawców przestępstw.
Natomiast w 2007 roku funkcjonariusze
Posterunku Policji w Zabrodziu
przeprowadzili 304 interwencje: z tego domowych 126, w 14 przypadkach nietrzeźwych
sprawców interwencji osadzono do wytrzeźwienia w Pdoz Komendy Powiatowej Policji
Wyszków. Procedurę Niebieskiej karty wszczęto w 9 przypadkach. Skierowano 11 wniosków
o podjecie leczenia odwykowego do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych w Zabrodziu.
NałoŜono 158 mandatów karnych za wykroczenia: 67
mandatów prewencyjnych z tego 15 mandatów za naruszenie Ustawy o Wychowaniu
w Trzeźwości i Przeciwdziałaniu Alkoholizmowi, pozostałe mandaty tj.; 91 za wykroczenia
w
ruchu
drogowym.
W
posterunku
policji
przeprowadzono
103
postępowania
przygotowawcze. Przeciwko 9 osobom prowadzono postępowania zakończone aktami
oskarŜenia: z tego w 1 za pobicie, w 5 przypadkach za kradzieŜ i kradzieŜ z włamaniem, w 1
za uszkodzenie mienia, w 1 przypadku za rozbój i w 1 przypadku w związku z naruszeniem
Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Na terenie gminy Zabrodzie zostało zatrzymanych
66 nietrzeźwych kierujących. W 8 przypadkach zatrzymano uprawnienia do kierowania.
Ponadto przeprowadzono 61 postępowań karno-administracyjnych, z czego 28 postępowań
z wnioskiem o ukaranie do Sądu Grodzkiego w Wyszkowie.
Na przestrzeni kilku ostatnich lat zauwaŜamy wzrost interwencji policji na lokalnym
terenie. Zarysowuje się jednocześnie spadek cięŜszej przestępczości. Podejmowane działania
prewencyjne dają duŜe szanse na spadek przestępczości, jednak nie ma szans na całkowite
wyeliminowanie tego problemu.
Przyczyną stosunkowo niskiej przestępczości w gminie Zabrodzie jest wiejski
charakter. Brak większych skupisk ludności, z jakimi mamy do czynienia w miastach
powoduje zmniejszenie anonimowości mieszkańców. To bezpośrednio wpływa na większe
38
zacieśnienie kontaktów między sąsiadami i większe restrykcje społeczne w przypadku
zaistnienia konfliktu z prawem.
14. Sytuacja mieszkaniowa i infrastruktura
Na terenie gminy dominuje zabudowa wolnostojąca, niska z przewagą domów
jednorodzinnych. Istnieją tylko 3 budynku komunalne, będące własnością gminy, w których
zamieszkuje łącznie 11 rodzin. Dwa z nich wyposaŜone we wszystkie media, a ostatni
(mieszczący się w Mościskach) nie posiada podłączenia do mediów. Nie przewiduje się
w najbliŜszym czasie rozwoju mieszkalnictwa komunalnego ze względu na brak
wystarczających środków finansowych. Obecnie gmina boryka się z dotkliwym brakiem
gruntów pod budownictwo komunalne. Zadaniem priorytetowym na przyszłość będą starania
w kierunku pozyskiwania takich gruntów od właścicieli indywidualnych bądź zasobów
Agencji Rolnej Skarbu Państwa (grunty po byłym PGR). Widzimy zatem potrzebę powstania
kilku lokali socjalnych (komunalnych) na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowych.
Podobny charakter i zabudowę posiadają wszystkie gminy w powiecie wyszkowskim
– poza gminą Wyszków. Jedynie Wyszków, będący gminą miejską, buduje mieszkania
komunalne oraz w ramach Towarzystwa Budownictwa Społecznego, dofinansowane ze
środków Banku Gospodarstwa Krajowego.
15. Zasoby transportowe i komunikacyjne
Komunikacja odgrywa we współczesnym świecie kluczową rolę w zakresie rozwoju
danego regionu. W Polsce na koniec marca 2006 roku na 38 mln ludności, 10,6 mln było
uŜytkownikami internetu3. Zwiększa się takŜe liczba uŜytkowników telefonii komórkowej.
Jak podaje GUS na koniec czerwca 2006 roku było w Polsce 32,458 mln abonentów
i uŜytkowników telefonii komórkowej. W stosunku do zeszłego roku liczba ich wzrosła
o 26,11%.
W 1995 roku na terenie gminy było jedynie 69 abonentów telefonicznych. Jednak
rozwój techniki, jak i firm telekomunikacyjnych pozwolił na zwiększenie liczby abonentów
3
Dane zaczerpnięte ze strony internetowej Internet World Stat (http://www.internetworldstats.com/stats4.htm)
39
w 1998 roku do 239 abonentów. Niestety z racji ochrony danych osobowych i tajemnicy
handlowej
nie posiadamy informacji na temat obecnej liczby abonentów telefonów
stacjonarnych.
Zgodnie z trendem ogólnoświatowym coraz większa liczba osób zamieszkujących
teren gminy korzysta takŜe z telefonii komórkowej. W większości uŜytkownikami tego
systemu są osoby w wieku od 15 do 50 roku Ŝycia. Z racji braku prowadzenia adekwatnych
badań cięŜko jest jednak podać dokładne dane liczbowe. Szacujemy jednak, Ŝe co
5 mieszkaniec gminy korzysta z tego typu komunikacji.
W przeciągu ostatnich kilku lat na terenie gminy wzrosła liczba prywatnych
komputerów podłączonych do Internetu. Obecnie z danych analitycznych i wywiadów
z mieszkańcami wynika, Ŝe średnio co 10-gospodarstwo domowe posiada dostęp do Internetu.
Dodatkowo w lokalnych szkołach znajdują się sale komputerowe z komputerami
podłączonymi do internetu. Część mieszkańców posiada dostęp do internetu w pracy.
Gmina ma takŜe dobre połączenie transportowe z okolicznymi głównymi
miejscowościami. Przez teren gminy biegnie 1 linia kolejowa łącząca Warszawę z Ostrołęką
ze stacjami kolejowymi zlokalizowanymi w Mostówce i Grzegorzewie.
Nasi mieszkańcy mają równieŜ moŜliwość korzystać z rozwiniętej linii komunikacji
powiatowej – lokalne linie autobusowe (przedsiębiorstwa prywatne i publiczne). Charakter
gminy sprawia, Ŝe nie posiadamy Ŝadnego przedsiębiorstwa taksówkowego. Bezpośrednią
przyczyną tego jest brak zainteresowania okolicznej ludności tego typu usługami. Mimo
wszystko dogodne połączenia komunikacyjne oraz bliskość w stosunku do głównych
ośrodków miejskich województwa sprawia, Ŝe duŜa część naszych mieszkańców podejmuje
pracę poza terenem gminy.
16. Stan i moŜliwości pomocy społecznej
Celem pomocy społecznej jest „umoŜliwienie osobom i rodzinom przezwycięŜanie
trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są w stanie pokonać przy wykorzystaniu własnych
zasobów i moŜliwości”4, promowanie inicjatyw zmierzających do rozwiązania konkretnych
problemów społecznych , usamodzielnianie osób i rodzin ich integracja ze środowiskiem
4
zgodnie z art. 2 Ustawy o pomocy społecznej
40
oraz aktywizacja i mobilizacja partnerów lokalnych na rzecz budowy środowiskowego
systemu wsparcia.
Na terenie Mazowsza zlokalizowanych jest 3705 ośrodków pomocy społecznej oraz
powiatowych centrów pomocy rodzinie. W województwie mazowieckim umiejscowione jest6
68 domów pomocy społecznej , 15 ośrodków wsparcia , 8 ośrodków interwencji kryzysowej,
6 ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, 75 placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz
9 jednostek specjalistycznego poradnictwa o zasięgu ponad gminnym finansowanych
z budŜetu powiatów. Jednostki organizacyjne pomocy społecznej o zasięgu gminnym , gdzie
organem prowadzącym jest gmina to 2 domy pomocy społecznej, 90 ośrodków wsparcia,
3 ośrodki interwencji kryzysowej, 16 placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz dwie
jednostki poradnictwa specjalistycznego. Na terenie Mazowsza znajduje się równieŜ sieć
placówek pomocy społecznej gdzie organem prowadzącym jest inny podmiot niŜ gmina czy
powiat. Wymienić tu naleŜy 20 domów pomocy społecznej, 12 ośrodków wsparcia oraz 34
placówki opiekuńczo-wychowawcze w tym 22 placówki wsparcia dziennego. W/w
placówkach na koniec 2006 roku zatrudnionych było 13.455 osób.
Wedle danych MPiPS
w 2006 roku z pomocy skorzystało 363.494 osób, łączna wartość udzielonych świadczeń
przez gminy wyniosła 409.212.956zł ( w tym 173.108.485zł w ramach zadań zleconych).
Powiaty na pomoc społeczną wydatkowały 65.083.096zł w tym : 15.663.634zł na pomoc
mającą na celu usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem dla osób opuszczających
rodziny zastępcze i placówki pomocy społecznej, 47.579.714zł na rodziny zastępcze oraz
1.839.748zł na pomoc dla uchodźców.
TakŜe działania powiatu wyszkowskiego i okolicznych gmin są skierowane na pomoc
grupom najbiedniejszym i zepchniętym na margines Ŝycia społecznego. Analizując region
wyszkowski pod względem pomocy społecznej, działa tu: 6 ośrodków pomocy społecznej (tj.
Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej : Brańszczyk, Długosiodło, Rząśnik, Somianka,
Zabrodzie, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Wyszkowie ) oraz Powiatowe Centrum
Pomocy Społecznej w Wyszkowie. Na terenie powiatu znajdują się 3 Domy Pomocy
Społecznej o zasięgu ponad gminnym tj. 2 DPS dla Dzieci Niepełnosprawnych Intelektualnie
w Niegowie i Gaju oraz DPS dla Dorosłych Przewlekle Chorych w Brańszczyku. Na terenie
powiatu znajdują się równieŜ 2 specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze w Wyszkowie
5
6
raport WPS dla województwa mazowieckie według KESO do końca okresu sprawozdawczego 2007.12.31
sprawozdanie MPiPS-03 stan na 31.12.2006
41
i Brańszczyku oraz Wielofunkcyjna Placówka Opiekuńczo –Wychowawcza dla Dzieci
w Dębinkach (Dawny Dom Dziecka). 3 środowiskowe Ogniska Wychowawcze w tym 2 pod
patronatem TPD z siedzibami przy Parafiach Św. Idziego i Św. Wojciecha w Wyszkowie
oraz
Środowiskowe
w Długosiodle.
Ognisko
Wychowawcze
Na terenie gminy Wyszków
Fundacja
Kultury
,,Wyzwolenie”
działa ponadto: Dom Dziennego Pobytu
,,Senior” , o zasięgu ponad lokalnym oraz Środowiskowy Dom Samopomocy ,,Soteria” tj.
placówka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej w Zabrodziu podpisał porozumienie z dyrektorem „Soterii” , umoŜliwiające
korzystanie z ich usług mieszkańcom naszej gminy.
Na terenie gminy Zabrodzie działają 4 instytucje świadcząca pomoc społeczną, do
których naleŜą:
1. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Zabrodziu
2. Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci w Niegowie
3. Dom Pomocy Społecznej dla dzieci Gaj-Fiszor
4. Wielofunkcyjna Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza w Dębinkach.
Pomoc społeczna uzupełnia system polityki społecznej. Jest to ostanie ogniwo zabezpieczenia
społecznego. Zadania z zakresu pomocy społecznej na terenie gminy Zabrodzie - realizuje
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej poprzez pomoc środowiskową i współpracę
instytucjonalną.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Zabrodziu jest jedną z jednostek
organizacyjnych gminy. Powołany został Uchwałą Gminnej Rady Narodowej w dniu 28
marca 1990r i realizuje zadania administracji rządowej i samorządowej z zakresu polityki
społecznej.
Zgodnie z zadaniami określonymi w statucie załoŜycielskim do zadań GOPS
w Zabrodziu naleŜą następujące działania:
1. analiza i ocena zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia pomocy
społecznej,
2. przyznawanie i wypłata świadczeń pienięŜnych,
3. praca socjalna, rozumiana jako działalność oparta na zasadzie pomocniczości, dzięki
której beneficjenci pomocy społecznej stają się współodpowiedzialni za rezultat
udzielonej im pomocy.
4. prowadzenie w środowisku lokalnym działalności profilaktyczno-edukacyjnej
42
5. współpraca
i
współdziałanie
ze
wszystkimi
instytucjami
i
organizacjami
pozarządowymi w zakresie pomocy społecznej.
Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym naleŜy: ( art.17 ustawy
o pomocy społecznej; Dz.U. z 2004r Nr 64 poz. 593 z późniejszymi zmianami):
1) opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych
ze
szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja
osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka;
2) sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej;
3) udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego
pozbawionym;
4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych;
5) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych;
6) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych
w wyniku zdarzenia losowego;
7) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na
świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie posiadającym
własnego dochodu oraz moŜliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów
o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia;
8) przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego;
9) opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która
zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej,
osobistej opieki nad długotrwale lub cięŜko chorym członkiem rodziny oraz
wspólnie nie zamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem;
10) praca socjalna;
11) organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych,
w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla
osób z zaburzeniami psychicznymi;
12) prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych
wsparcia dziennego lub mieszkaniach chronionych;
13) tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną;
14) doŜywianie dzieci;
15) sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym;
43
16) kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt
mieszkańca gminy w tym domu;
16a) pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu się do Ŝycia po zwolnieniu
z zakładu karnego;
17) sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie,
równieŜ w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu informatycznego;
18) utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie
środków na wynagrodzenia pracowników.
Do zadań własnych gminy naleŜy:
1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych;
2) przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie
zasiłków, poŜyczek oraz pomocy w naturze;
3) prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach
wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki;
4) podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających
z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów
osłonowych,
5) współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert
pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji
o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach.
Do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę
naleŜy: ( art.18 ustawy o pomocy społecznej; Dz. U. z 2004r Nr 64 poz. 593 z późniejszymi
zmianami):
1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych;
2) opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach
o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia;
3) organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu
zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi;
4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków
związanych z klęską Ŝywiołową lub ekologiczną;
5) prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla
osób z zaburzeniami psychicznymi;
44
6) realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej,
mających na celu ochronę poziomu Ŝycia osób, rodzin i grup społecznych oraz
rozwój specjalistycznego wsparcia;
7) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a takŜe udzielanie schronienia,
posiłku oraz niezbędnego ubrania cudzoziemcom, o których mowa w art. 5a.
Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:
( art.7
ustawy o pomocy społecznej; Dz. U. z 2004r Nr 64 poz. 593 z późniejszymi zmianami):
1) ubóstwa;
2) sieroctwa;
3) bezdomności;
4) bezrobocia;
5) niepełnosprawności;
6) długotrwałej lub cięŜkiej choroby;
7) przemocy w rodzinie;
7a) potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;
8) potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
9) bezradności
w
sprawach
opiekuńczo-wychowawczych
i
prowadzenia
gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
10) braku umiejętności w przystosowaniu do Ŝycia młodzieŜy opuszczającej
całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze;
11) trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy;
12) trudności w przystosowaniu do Ŝycia po zwolnieniu z zakładu karnego;
13) alkoholizmu lub narkomanii;
14) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
15) klęski Ŝywiołowej lub ekologicznej.
Prawo do świadczeń finansowych z pomocy społecznej osoba lub rodzina nabywa gdy –
dochód miesięczny netto nie przekracza kryterium dochodowego7 ( dla osoby samotnej –
477zł, dla osoby w rodzinie 351zł) przy jednoczesnym wystąpieniu jednego z powodów
wymienionych w art.7
lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy
społecznej (kwoty kryterium dochodowego podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem
wyniku badań progu interwencji socjalnej przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych).
7
ustalone i obowiązujące od 01.10.2006r
45
Planując działania w zakresie pomocy społecznej na terenie gminy Zabrodzie naleŜy
uwzględnić: zgodność działań z długoletnimi planami rozwoju gminy, moŜliwości finansowe
gminy w zakresie realizacji zadań lokalnej polityki społecznej, moŜliwość pozyskiwania
i absorbcji unijnych środków pomocowych, występujące dysfunkcje oraz strukturę
miejscowej ludności . Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej podejmuje działania w oparciu
o diagnozy indywidualne oraz poszczególnych grup środowiskowych. Wyłączając zadania
zlecone, na które GOPS otrzymuje środki finansowe z budŜetu państwa, realizacja
pozostałych zadań ściśle zaleŜy od nakładów finansowanych przeznaczanych przez gminę.
Co do zasady, zadania pomocy społecznej finansowane są z budŜetu wojewody- zadania
zlecone oraz ze środków własnych gminy –zadania realizowane przez gminę.
W celu wypełniania wszystkich działań GOPS Zabrodzie
zatrudnia dziewięciu
pracowników, w tym siedmiu pracowników w ramach umowy o pracę tj.; 2 pracowników
socjalnych, pracujących bezpośrednio w rejonach opiekuńczych oraz 1 w sekcji obsługi
świadczeń, 2 pracowników realizujących zadania wynikające z ustawy o świadczeniach
rodzinnych, 1 pracownika w dziale obsługi księgowej oraz kierownika jednostki. Ponadto w
ramach umowy zlecenia
zatrudnionych jest dwóch pracowników
tj.
pielęgniarka
z odpowiednim przygotowaniem zawodowym do świadczenia specjalistycznych usług
opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi i kierowca świadczący usługi
transportowe w zakresie umoŜliwiającym pracownikom socjalnym dokonywanie odwiedzin
środowiskowych u klientów GOPS Zabrodzie. Wszystkie zatrudnione osoby posiadają
wykształcenie zgodne z wymogami określonymi ustawowo. W celu ciągłego podnoszenia
kwalifikacji
zawodowych
pracowników
socjalnych
zachęcamy
do
uczestnictwa
w szkoleniach, kursach i studiach podyplomowych. KaŜde stanowisko pracy wyposaŜone jest
w sprzęt komputerowy, co umoŜliwia prowadzenie analiz zmian zachodzących w lokalnej
społeczności.
46
Rysunek 3 – Schemat organizacyjny GOPS Zabrodzie
Z przeprowadzonych analiz z zakresu działalności naszego ośrodka wynika, iŜ na
kaŜdego pracownika socjalnego pracującego w rejonie opiekuńczym przypada - 2799
mieszkańców gminy. Gmina wedle danych statystycznych z 2005 roku liczyła 1370 rodzin.
W 2007 roku ze świadczeń pienięŜnych skorzystało 261 rodzin, co stanowi 19,05% ogółu
rodzin (bez uwzględniania świadczeń rodzinnych), natomiast z pomocy w formie wyłącznie
pracy socjalnej – 29 rodzin. Ogółem w 2007 roku z pomocy społecznej i poradnictwa
skorzystało 290 rodzin tj. 21,17% wszystkich rodzin zamieszkałych w gminie.
PoniŜej przedstawiamy informację na temat rodzaju świadczeń wykonanych w ramach
budŜetu GOPS w Zabrodziu w latach 2004-2007 oraz źródeł finansowania poszczególnych
zadań .
47
Tabela 17 Świadczenia według rodzaju wypłacane przez GOPS Zabrodzie w latach 2004-20078
Kwota
świadczeń
Liczba osób
otrzymujących
świadczenie
2007
Liczba osób
otrzymujących
świadczenie
2006
Kwota
świadczeń
Kwota
świadczeń
Kwota
świadczeń
Liczba osób
otrzymujących
świadczenie
2005
Liczba osób
otrzymujących
świadczenie
2004
Zadanie według
rodzaju
świadczenia
ZADANIA ZLECONE
Zasiłki stałe
63107
17
64279
16
59901
19
62067
17
0
0
0
0
151904
115
0
0
10000
1
10000
1
9400
1
9900
1
11759
14
x
x
x
x
x
x
31350
19
x
x
x
x
x
x
1660
1
x
x
x
x
x
x
5099
16
5464
16
4756
18
4.976
16
Zasiłki okresowe
14289
17
34380
39
30567
24
23.107
32
Posiłek
77825
322
95205
320
155864
361
175903
379
Usługi opiekuńcze
59848
22
75557
22
60334
19
48801
17
Zdarzenie losowe
1
1500
0
0
2000
3
21500
7
Bilet kredytowy
x
2
0
0
0
0
0
0
Sprawienie pogrzebu
2199
1
2950
1
2524
1
0
0
Zasiłki celowe
i w naturze
Odpłatność gminy za
pobyt w DPS
27652
91
28135
89
35457
111
30604
69
0
0
0
0
0
0
15.040
2
Klęska Ŝywiołowa lub
ekologiczna
Specjalistyczne usługi
opiekuńcze
Zasiłki z tytułu
ochrony
macierzyństwa *
Zasiłki stałe z tytułu
rezygnacji z pracy
w związku z opieką
nad dzieckiem*
Zasiłki okresowe
gwarantowane *
Składki zdrowotne
ZADANIA WŁASNE
*do 30.04.2004
W ramach naszych działań poza pomocą materialną rodzinom i osobom zagroŜonym
ubóstwem nasz ośrodek pomocy społecznej oferuje równieŜ niematerialny zestaw usług, do
którego naleŜą: porady prawne i praca socjalna. Dla lepszego zobrazowania liczby
udzielonych porad niematerialnych na przestrzeni ostatnich lat poniŜej zamieszczamy tabelę
informacyjną.
8
Źródło tabel : Opracowanie własne GOPS Zabrodzie, Zabrodzie 2008
48
Tabela 18 Świadczenia niematerialne realizowane przez GOPS Zabrodzie
2003
2004
2005
2006
2007
Porady specjalistyczne
31
45
59
53
178
Praca socjalna
w tym:
wyłącznie praca socjalna
Ogółem praca socjalna
255
132
203
221
112
141
286
109
177
189
262
44
274
29
290
Świadczenia
niematerialne
Coraz większe zainteresowanie niematerialnymi świadczeniami jest spowodowane
zmianami w prawodawstwie. Niski status materialny uniemoŜliwia korzystanie przez
mieszkańców
z indywidualnych porad prawnika. Pracownicy socjalni GOPS są więc
osobami, które przejmują rolę swoistego „łącznika” w procesie objaśniania nieczytelnych
przepisów i porad prawnych oraz mediacji w sprawach spornych. Wymaga to od
pracowników socjalnych zatrudnionych w tak małych gminach wiedzy interdyscyplinarnej,
co wiąŜe się z permanentną edukacją, odpowiednich predyspozycji osobowościowych,
intuicji oraz doświadczenia. Natomiast podstawą wszelkich działań w pracy socjalnej jest
wnikliwa diagnoza, zarówno na początku kaŜdej interwencji jak i diagnoza kończąca, która
oceni skuteczność interwencji.
Na przestrzeni ostatnich lat zauwaŜamy równieŜ spadek liczby beneficjentów
korzystających z środków finansowych,
przeznaczanych na zasiłki i pomoc w naturze
wypłacanych z ośrodka pomocy społecznej w gminie Zabrodzie. Jest to jednak częściowo
spowodowane zmianą w ustawodawstwie polskim i wejściem w Ŝycie w 2003 roku ustawy
o rencie socjalnej i przekazaniem części wypłat do ZUS (na koniec września 2003r. wśród
odbiorców świadczeń pomocy społecznej było 205 wychowanków DPS w Niegowie i GajuFiszorze) oraz od maja 2004 ustawy o świadczenia rodzinnych tj. wprowadzenia np.
świadczenia opiekuńczego i dodatków do zasiłków rodzinnych w konsekwencji zastąpienia
szeregu świadczeń tj. zasiłku stałego z tytułu rezygnacji z pracy w związku z opieką nad
dzieckiem,
zasiłku okresowego gwarantowanego, zasiłków związanych z ochroną
macierzyństwa.
49
Tabela 19 Liczba odbiorców pomocy GOPS w latach 2003-2007
Wyszczególnienie
2003
2004
2005
2006
2007
Rodziny z dziećmi ogółem
301
207
217
205
208
Rodziny niepełne ogółem
38
33
37
38
37
Rodziny emerytów i rencistów
251
68
111
79
58
Rodziny ogółem:
670
349
420
310
290
Z analiz wynika równieŜ stały wzrost liczby środowisk objętych świadczeniami
rodzinnymi. Świadczenia rodzinne
są obligatoryjne i w całości finansowane z budŜetu
państwa. Rozmiar udzielanych świadczeń przedstawiają poniŜsze tabele.
Tabela 20 Świadczenia rodzinne w Gminie Zabrodzie w latach 2005-2007
Lp.
Świadczenia rodzinne*
w tym:
1.
Ilość świadczeń
2.
Kwota
2005
2006
2007
14.349
19.770
19.789
1.125.638
1.530.895
1.768.192
*Bez zaliczki alimentacyjnej
Tabela 21 Świadczenia rodzinne według rodzaju w Gminie Zabrodzie w latach 2005-2007
Lp.
Świadczenia rodzinne
2005
w tym:
1.
Zasiłek rodzinny z dodatkami
2.
kwota
2006
ilość św.
kwota
2007
ilość św.
kwota
ilość św.
947.504
13.508
1.216.358
18.447
1.354.271
17.860
Zasiłek pielęgnacyjny
91.152
633
152.757
1.040
251.991
1.647
3.
Świadczenie pielęgnacyjne
86.982
208
87.780
209
83.930
204
4.
Zaliczka alimentacyjna
11.940
59
66.470
399
63.150
316
5.
Zapomoga z tytułu ur. dziecka
74.000
74
78.000
78
1.597.365
20.169
1.831.342
20.105
Ogółem:
x
1.137.578
x
14.408
Na terenie naszej gminy działa powołana Zarządzeniem Wójta - Gminna Komisja
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
licząca obecnie
8 członków. Są to
przedstawiciele wszystkich grup zawodowych zajmujących się ustawowo problematyką
uzaleŜnień. Gmina Zabrodzie opracowuje corocznie
Gminny Program Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminny Program Przeciwdziałania
50
Narkomanii. Komisja na swoją działalność w tych obszarach wydatkowała w 2007 roku
kwotę 54.788,79zł. Celem Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych jest prowadzenie działań zmierzających do:
1. zapobiegania powstawaniu problemów związanych z naduŜywaniem alkoholu
poprzez działania profilaktyczne,
2. zwiększaniu dostępności terapii uzaleŜnienia i współuzaleŜnienia od alkoholu dla
mieszkańców gminy.
Komisja podejmowała szereg działań, mających na celu realizację zawartych
w Programach zamierzeń. Priorytetem było wspomaganie szkół w finansowaniu wypoczynku
dla dzieci i młodzieŜy szkolnej oraz wspomaganie działań profilaktycznych, polegających na
dofinansowaniu lokalnych imprez o charakterze kulturalno-rozrywkowym i sportowym,
odbywających się nie tylko bez udziału alkoholu, ale promujących zachowania prozdrowotne,
bez uŜywek i przemocy. W 2007 Komisja odbyła 3 merytoryczne posiedzenia w pełnym
składzie komisji , a obsługujący pracę komisji Pełnomocnik
skierował jeden wniosek
dotyczący wydania orzeczenia o przymusowym leczeniu odwykowym osoby uzaleŜnionej od
alkoholu do Sądu Rejonowego Wydział Rodzinny i Nieletnich w Wyszkowie. WaŜniejsze
przedsięwzięcia pod patronatem i wsparciem finansowym Komisji i GOPS Zabrodzie to:
•
w roku szkolnym 2006/2007 młodzieŜ Szkolna Publicznego Gimnazjum w Zabrodziu
i Szkoły Podstawowej w Zabrodziu brała udział w Kampanii ,,Trzeźwy Umysł” – za
materiały zapłacono ze środków przydzielonych Komisji tj. kwotę – 1.220,00zł,
•
w maju i czerwcu 2007 organizowany był wypoczynek dzieci i młodzieŜy ze szkół
podstawowych, gimnazjum i Zespołu Szkół w Zabrodziu oraz z grupy Al.-Ateen – na
ten cel wydatkowano kwotę – 18.722,73zł.
•
w dniach 10-14 grudnia 2007r Gmina Zabrodzie przystąpiła do kampanii społecznej
pod nazwa ,,Niebieski Tydzień” organizowanej
przez Mazowiecką Policję wraz
z samorządami i instytucjami społecznymi. Celem akcji była pomoc osobom które
zostały doświadczone w wyniku przemocy domowej.
Zorganizowano dyŜury
pracowników , którzy udzielali pomocy w formie porad prawnych i socjalnych.
Trzeba zaznaczyć, Ŝe osoby uzaleŜnione i współuzaleŜnione od alkoholu korzystają równieŜ
z usług Poradni Leczenia UzaleŜnień w Wyszkowie oraz Punktu Konsultacyjnego
w Tłuszczu. Komisja ds.
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na co dzień
współpracuje ściśle z Sądem Rejonowym i Prokuraturą w Wyszkowie, z Poradnią SzkolnoPedagogiczną w Wyszkowie, Poradnią Zdrowia Psychicznego w Wyszkowie, Posterunkiem
51
Policji w Zabrodziu , Powiatowym Urzędem Pracy oraz GOPS Zabrodzie. Pod opieką
2 kuratorów zawodowych i 11 kuratorów społecznych znajduje się obecnie 110 osób
mających kłopoty z prawidłowym funkcjonowaniem w środowisku lokalnym oraz szkolnym
z terenu Gminy.
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych kaŜdorazowo przed
wydaniem przez Gminę zezwolenia na sprzedaŜ produktów alkoholowych ma obowiązek
wydania pozytywnej opinii Komisji.
Zgodnie tą zasadą ilość wydanych zezwoleń uprawniających do sprzedaŜy napojów
alkoholowych wyniosła:
A - 20 zezwoleń na piwo
B - 17 zezwoleń na wino
C - 14 zezwoleń na wódkę
Liczba
mieszkańców
przypadających
na
jeden
punkt
sprzedaŜy
napojów
alkoholowych wg stanu na 31.12.2007 r wynosi:
-
5599 mieszkańców: 20 punktów sprzedaŜy = 280 osób
Liczba mieszkańców przypadających na 1 punkt sprzedaŜy napojów alkoholowych powyŜej
4,5% (bez piwa):
-
5599 mieszkańców : 17 = 329 osób.
Na realizację Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w 2007 roku
wydatkowano kwotę 5.350zł , która stanowi koszt udziału na imprezie ,,NIEĆPA”. Impreza
jest organizowana corocznie przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich oraz Komendę
Stołeczną
Policji
w
Warszawie.
Gmina
Zabrodzie
od
kilku
lat
bierze
udział
w przedsięwzięciu, którego celem jest przeciwdziałanie narkomanii , zwłaszcza wśród dzieci
i młodzieŜy szkolnej. Uczestnikami widowiska byli m.in. przedstawiciele władz gminnych
oraz
jednostek
samorządowych,
którzy
realizują
zadania
wynikające
z
ustawy
o przeciwdziałaniu alkoholizmowi i narkomani..
17. Charakterystyka grup społecznie wraŜliwych
Marginalizacja jest skutkiem wykluczenia jednostek, grup i wspólnot społecznych
z nurtu Ŝycia społecznego, m.in. w wyniku choroby, bezdomności, patologii społecznej, bycia
52
„innym” czy teŜ ubóstwa. Jest barierą (obok ubóstwa i bezrobocia) rozwoju ekonomicznego
i społecznego. Uderza w najsłabsze jednostki i grupy społeczne. Promowanie inicjatyw
zmierzających do rozwiązania konkretnych problemów społecznych pozwala skuteczniej
zapobiegać i zwalczać zjawisko wykluczenia społecznego prowadzącego do marginalizacji
jednostek i grup społecznych.
Rysunek 4 – Przyczyny i skutki marginalizacji i wykluczenia społecznego rodzin dysfunkcyjnych
Dewaluacja
wzorców wartości
Rozluźnienie
Patologiczne
moralnych
więzi
zachowania
sąsiedzkich
Brak
Niewydolność
perspektyw
opiekuńczo
Ŝyciowych
wychowawcza
Choroby
Niskie dochody
PRZYCZYNY
psychiczne
Brak wsparcia
Niska
ze strony
świadomość
zagroŜeń
środowiska
Oderwanie od
rodziny
Brak
umiejętności
radzenia sobie
w kryzysie
Najbardziej zagroŜonymi marginalizacją i wykluczeniem społecznym są:
1. osoby uzaleŜnione od alkoholu i narkotyków,
2. długotrwale bezrobotni,
3. bezdomni,
4. niepełnosprawni,
5. seniorzy,
6. rodziny dysfunkcyjne
7. rodziny będące na skraju ubóstwa.
53
Szacujemy, Ŝe największą grupę stanowią na terenie naszej gminy osoby uzaleŜnione
od alkoholu. GOPS w Zabrodziu ze środków na pomoc społeczną w 2007 roku udzielił
wsparcia finansowego 50 rodzinom , gdzie jedną z dysfunkcji był alkoholizm na kwotę
50.299,20zł.
W 2007 roku punkt konsultacyjny w Zabrodziu w zaleŜności od rodzaju działań
terapeutycznych udzielił:
•
13 osobom porad w zakresie motywowania do leczenia
•
17 osobom porad w zakresie współuzaleŜnienia
•
3 osobom porad w zakresie przemocy rodzinnej
•
3 osobom porad w zakresie trudności wychowawczych
•
20 osobom porad, wynikających ze skierowania wystawionego
przez Gminną
Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Przy Punkcie Konsultacyjnym istnieją trzy grupy wsparcia: AA, AL.-ANON, AL.ATEEN. Z ofert profilaktyczno-edukacyjnych skierowanych do dzieci i młodzieŜy szkolnej
moŜe
skorzystać
248
uczniów
Gimnazjum
w
Zabrodziu,
247
uczniów
szkół
ponadpodstawowych i 430 uczniów szkół podstawowych z terenu gminy Zabrodzie.
Dalsza szczegółowa analiza kaŜdej z tych grup będzie przedstawiona w następnym
rozdziale.
18. Potrzeby gminy
W celu prześledzenia nastrojów mieszkańców gminy Zabrodzie oraz oceny
dotychczasowej działalności lokalnej administracji w październiku 2007 roku wśród
mieszkańców gminy przeprowadzono anonimową ankietę, w której wzięło udział 99 osób.
Wynika z niej, Ŝe zdecydowana większość ankietowanych (54,55%) zauwaŜa, iŜ
wykształcenie i kwalifikacje zawodowe bezpośrednio przekładają się na standard Ŝycia i mają
główny wpływ na jego podniesienie. Pozostałe czynniki determinujące bezpośrednio
i wpływające na standard Ŝycia mieszkańców to sytuacja społeczno-ekonomiczna w kraju
54
(33% ankietowanych), inicjatywa i zaradność mieszkańców (28% ankietowanych) oraz
znajomości (26%).
Teren gminy został dość wysoko oceniony pod względem dodatkowej infrastruktury.
Większość mieszkańców (69%) uznało bowiem, Ŝe dostępność do dodatkowych udogodnień,
jak usługi lub towary jest dostateczna lub dobra. Jedynie 23% ankietowanych było zdania, Ŝe
obecna oferta usługowa i towarowa są niewystarczające.
Zupełnie odmienne odczucia panują wśród mieszkańców w zakresie lokalnego rynku
pracy. AŜ 89% ankietowanych sądzi, Ŝe na terenie gminy Zabrodzie znalezienie nowej pracy
jest trudne lub bardzo trudne. Niewielki rynek pracy w Gminie Zabrodzie stanowi więc jeden
z podstawowych problemów mieszkańców. RównieŜ dosyć istotnym problemem moŜe być
niewielka aktywność społeczna lokalnej społeczności. Jak sami ankietowani zauwaŜyli,
mieszkańcy mają raczej znikomy wpływ na lokalne sprawy i decyzje władz samorządowych.
Jedynie 8% ankietowanych było zdania, Ŝe wpływ mieszkańców jest znaczący. Mimo to
polityka lokalnych władz jest oceniana pozytywnie. W zakresie rozwiązywania problemów
społecznych działania podejmowane przez lokalny samorząd w
większości przypadków
oceniane są dostatecznie (45% ankietowanych). RównieŜ dostatecznie oceniany jest system
ochrony zdrowia dostępny na terenie gminy Zabrodzie. DuŜa część ankietowanych zauwaŜa
jednak problem z dotarciem do lekarzy specjalistów takich jak:
kardiolog, pediatra,
stomatolog. Ankietowani równieŜ zauwaŜają konieczność cyklicznego prowadzenia
lokalnych programów profilaktycznych z zakresu ochrony zdrowia. UwaŜają bowiem, Ŝe
posiadana przez nich wiedza z zakresu choćby zdrowego Ŝywienia jest obecnie
niewystarczająca. Ankietowani zauwaŜają równieŜ duŜy problem związany z alkoholizmem
wśród mieszkańców. AŜ 60% ankietowanych stwierdziło, Ŝe choroba ta dotyczy duŜej grupy
osób, a 31% uwaŜa Ŝe problem ten dotyczy niewielkiej grypy osób. Inaczej ma się sprawa
z narkomanią. W tym wypadku ankietowani twierdzą, Ŝe problem ten dotyczy jedynie
niewielkiej grupy mieszkańców gminy. RównieŜ duŜa część ankietowanych nie ma
wyrobionego zadania na temat zasięgu problemu narkomanii w gminie, co moŜe świadczyć
o nieznajomości problemu.
Badano równieŜ oczekiwania mieszkańców względem przyszłej polityki władz
lokalnych, a wyniki tego badania przedstawia poniŜsza tabela.
55
Tabela 22 Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców Gminy Zabrodzie
Zapotrzebowanie na działania lokalnej władzy w nastepnych latach
poprawę dostępności do opieki medycznej, wprowadzenie gminnych profilaktycznych
programów zdrowotnych
ograniczenie bezrobocia, poprawę rynku pracy
rozwój kultury, rozrywki, sportu i rekreacji
inwestycje w infrastrukturę (drogową, wodociągową, kanalizacyjną, inną)
bezpłatne dokształcanie absolwentów oraz osób poszukujących pracę pod kątem
dostosowania ich do potrzeb rynku pracy (kursy, szkolenia itp.)
Rozbudowa bazy turystycznej na terenie Gminy i promocja regionu
likwidację patologii społecznych (narkomania, alkoholizm) – utworzenie stacjonarnego
oddziału leczenia uzaleŜnienia od alkoholu i poradni leczenia uzaleŜnień od subst.
psychoaktywnych
poprawę gospodarowania środkami publicznymi
poprawę bezpieczeństwa i ładu publicznego poprzez usprawnienie działania policji i
straŜy miejskiej
zwiększenie pomocy bezpośredniej osobom najuboŜszym (finansowej lub rzeczowej)
prowadzenie polityki proinwestycyjnej, mającej na celu przyciągnięcie inwestorów
zewnętrznych (krajowych i zagranicznych) oraz pomoc procesie rejestracji firmy przez
wsparcie inicjatyw obywatelskich (fundacji czy stowarzyszeń prowadzących
działalność niezarobkową)
poprawę jakości Ŝycia osobom niepełnosprawnym – mieszkania chronione, zniesienie
barier architektonicznych
aktywizację społeczną ludzi starszych – organizacja Domów Seniora, Dziennych
Domów Pomocy itp.
zwiększenie liczby mieszkań socjalnych / komunalnych
wsparcie pracodawców oraz przedsiębiorczości (doradztwo, szkolenia itp.)
przeciwdziałanie tzw. emigracji zarobkowej
przeciwdziałanie bezdomności – załoŜenie przytuliska
utworzenie klubu integracji społecznej – jako element eliminowania zjawiska
wykluczenia społecznego
% poparcia
49,49%
45,45%
41,41%
41,41%
33,33%
32,32%
27,27%
23,23%
23,23%
20,20%
17,17%
16,16%
14,14%
14,14%
12,12%
12,12%
8,08%
7,07%
6,06%
Dotychczasowe działania gminy w zakresie polityki kulturalnej wydają się zadowalać
potrzeby mieszkańców, bo aŜ 38% z nich oceniło je dobrze. Zgłaszane jest natomiast
zapotrzebowanie na większą liczbę organizowanych imprez oraz na szerszą tematykę
kulturalną. Dobrze została natomiast oceniona realizowana przez nas promocja imprez
kulturalnych.
W zakresie turystyki i rekreacji ankietowani stwierdzili niewystarczającą politykę
promocyjną naszego regionu. Ponad połowa z nich zgłaszała konieczność zwiększenia
nakładów inwestycyjnych na reklamę naszej gminy. Jednocześnie mieszkańcy zauwaŜają, Ŝe
połoŜenie geograficzne gminy Zabrodzie moŜe być szansą na osiągnięcie silnej pozycji na
regionalnym rynku. Bliska odległość od centrum Polski (Warszawy) powinna być zachętą do
56
zwiększenia atrakcyjności inwestycyjnej gminy. RównieŜ działania podejmowane przez
Urząd Gminy w Zabrodziu oceniane przez 54% ankietowanych jako dobre lub bardzo dobre,
wpłyną na podwyŜszenie atrakcyjności inwestycyjnej terenów gminy.
Przeprowadzona ankieta wykazała równieŜ, Ŝe mieszkańcy zauwaŜają istnienie
problemu związanego z prawidłową gospodarka odpadami w gminie. Część ankietowanych
zauwaŜyła bowiem, Ŝe brak obowiązku wywozu nieczystości powoduje zaśmiecanie
okolicznych rowów i lasów. W dalszej perspektywie czasowej warto więc pomyśleć
o rozwiązaniu tego problemu.
57
IV.
Diagnoza problemów społecznych w gminie
Poprawne zdiagnozowanie problemów w gminie jest podstawą do poprawnego
opracowania strategii.
Osoby w wieku produkcyjnym stanowią około 63,76% ogółu mieszkańców tj. 3570
osób; z czego 1636 to kobiety i 1934 męŜczyzn. Wskaźnik ten od trzech lat utrzymuje się na
podobnym poziomie z tendencją wzrostową rzędu 1%. W związku z tym największym
zadaniem gminy będzie dąŜenie do wzrostu ilości miejsc pracy poprzez wspieranie małej
przedsiębiorczości oraz pozyskiwanie inwestorów. Osoby w wieku poprodukcyjnym stanowią
w gminie 14,61%
tj. 818 osób ogółu mieszkańców, w tym 57,21% osób
w wieku
poprodukcyjnym stanowią kobiety - 468 osób, najczęściej samotne, gdyŜ według szacunków
(75% -ogółu seniorów) na 614 samotnych seniorów, 399
– to kobiety (65%). Są to
najczęściej osoby wymagające pomocy w formie róŜnego rodzaju usług opiekuńczych, co jest
zadaniem własnym, obligatoryjnym samorządu.
Z demograficznego punktu widzenia zmiany struktury wiekowej ludności, za
niekorzystne naleŜy uznać z jednej strony starzenie się społeczeństwa (malejąca liczba
dzieci), z drugiej zaś wzrost liczby osób w wieku produkcyjnym, co jest zjawiskiem
ocenianym jako pozytywne, jeśli nastąpi wzrost miejsc pracy. W przeciwnym wypadku taka
sytuacja będzie generować bezrobocie. Nowe miejsca pracy mogą teŜ mieć wpływ na
zahamowanie zjawiska ujemnej migracji.
Gmina Zabrodzie pod względem wachlarza problemów społecznych nie wyróŜnia się
na tle innych gmin powiatu Wyszkowskiego i innych gmin wiejskich Polski. Do głównych
problemów gminy naleŜą:
58
1.
ubóstwo
2.
system edukacji i stopień wykształcenia ludności
3.
lokalny rynek pracy
4.
uzaleŜnienia i marginalizacje społeczne
5.
aktywność społeczna
6.
pomoc osobom starszym
Większość problemów jest ze sobą powiązanych. Przykładem moŜe tu być
alkoholizm, który w większości przypadków jest powiązany z ubóstwem wywołanym
brakiem pracy. Aktywność społeczna w duŜym stopniu wpływa na system opieki nad
osobami starszymi i przywróceniem ich do aktywnego Ŝycia społecznego.
Wedle danych statystycznych zebranych przez GOPS Zabrodzie wśród odbiorców
świadczeń pomocy społecznej, wyróŜnia się 6 podstawowych dysfunkcji występujących
w rodzinach.
Tabela 23 Powody przyznania pomocy ze względu na dysfunkcje (liczba środowisk) w latach 2003-2007
Lp Rodzaj dysfunkcji
2003
2004
2005
2006
2007
1
Bezrobocie
165
146
125
135
107
2
Długotrwała choroba
78
94
111
145
163
3
Rodziny wielodzietne
165
70
47
31
13
4
Rodziny niepełne
38
33
37
38
31
5
Niepełnosprawność
241
69
70
88
83
6
Alkoholizm
45
42
48
48
50
PoniŜej postaramy się pokrótce opisać kaŜdy z wyŜej wymienionych problemów
z uwzględnieniem przyczyn jego powstawania.
1. Ubóstwo
Zgodnie z definicją przedstawioną w Encyklopedii PWN za ubóstwo określa się stan,
w którym „jednostce lub grupie społecznej brakuje środków na zaspokojenie podstawowych
potrzeb, uznawanych w danej społeczności za niezbędne”9. Do niezbędnych potrzeb zalicza
się ubranie, wyŜywienie, opłaty mieszkaniowe, leczenie oraz uzyskanie wykształcenia.
Do bezpośrednich przyczyn wejścia w krąg ubóstwa zalicza się:
9
•
niskie wykształcenie,
•
niepełnosprawność
•
bierność Ŝyciowa i zawodowa
•
brak odpowiedzialności za siebie i rodzinę
Encyklopedia PWN
59
•
uzaleŜnienie
Co roku Instytut Pracy i Spraw Socjalnych (IPiSS) oszacowuje wartość minimum
socjalnego i minimum egzystencji. Kwota, odpowiadająca wartości koszyka minimum
egzystencji, wyznacza granicę ubóstwa skrajnego (absolutnego). W przypadku rozpatrywania
minimum socjalnego z danych przedstawionych przez GUS oraz opracowania IPPIS wynika,
Ŝe na koniec września 2005 roku wyniosło ono 845 PLN dla osoby dorosłej oraz 782,90 dla
samotnego emeryta. W 2004 roku wysokość minimum egzystencji 1 osobę wynosiła 371 PLN
dla osoby dorosłej i 367 PLN dla emeryta10.
Wczesna detekcja tzw. szybkie wykrywanie i docieranie do rodziny czy osób
znajdujących się na skraju ubóstwa, a później intensywna praca socjalna przyczynia się do
zapobiegania utrwalaniu się postaw bierności bądź roszczeniowości.
Wedle statystyk osoby znajdujące się w stanie ubóstwa są w większości wypadków
osobami z niskim wykształceniem, które przyczynia się do braku moŜliwości zmiany
wykonywanego zawodu. TakŜe w większości przypadków w rodzinach naraŜonych na
ubóstwo istnieje problem alkoholizmu.
Zgodnie z danymi Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zabrodziu, aŜ 57,47%
z udzielonej pomocy stanowi pomoc rodzinom ubogim. W 2007 roku wsparcie finansowe
uzyskało 150 rodzin , gdzie jedną z głównych dysfunkcji było ubóstwo. Wyjście z kręgu
ubóstwa jest w większości przypadków powiązane z wyjściem z uzaleŜnień. Natomiast
pomoc, która powinna być oferowana ma dotyczyć równieŜ wsparcia psychicznego. Wyjście
z ubóstwa jest procesem złoŜonym i długotrwałym, w którym, aby zapobiec dziedziczeniu
ubóstwa, konieczna jest obecność i wsparcie psychologów i psychoterapeutów.
Promocja edukacji wśród dzieci i młodzieŜy przyczyni się w konsekwencji do
zmniejszenia zagroŜenia bezrobociem oraz większą aktywność zawodową. Konieczne jest
równieŜ prowadzenie cyklicznych zajęć z zakresu autoprezentacji. Osoby zamieszkujące
tereny wiejskie mają znacznie utrudniony dostęp do zajęć i kursów z zakresu autoprezentacji.
Dlatego teŜ konieczne jest wprowadzenie podobnych zajęć w lokalnych instytucjach
edukacyjnych, jako element dodatkowy. Tutaj ogromną rolę odgrywać powinni pedagodzy,
którzy współpracują z lokalną młodzieŜą. Wśród osób dorosłych
10
60
Dane zaczerpnięte z opracowania P. Kurowskiego
naleŜących do rodzin
zagroŜonych ubóstwem konieczne jest wyuczenie (uświadomienie nawyku) radzenia sobie
w sytuacjach kryzysowych. Obecnie wśród rodzin o wysokim stopniu zagroŜenia ubóstwem
obserwuje się w większości wypadków podejście roszczeniowe. W przeciągu najbliŜszych lat
naleŜy podejmować działania na rzecz integracji społecznej i zawodowej oraz aktywizacji
mieszkańców zgodnie z zasadą subsydiarności .
2. Bezdomność
Osobami bezdomnymi w gminie Zabrodzie są najczęściej męŜczyźni z problemem
alkoholowym odrzuceni przez rodzinę lub osoby chore psychicznie, które były wieloletnimi
rezydentami szpitali psychiatrycznych. Bezdomnymi teŜ stają się ofiary przemocy domowej,
najczęściej kobiety z dziećmi, które uciekają z domu z obawy o własne i dzieci
bezpieczeństwo. GOPS kaŜdy przypadek analizuje indywidualnie stosując róŜne formy
pomocy. Podejmując interwencję, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej stara się przede
wszystkim nawiązać kontakt beneficjenta z jego rodziną (zwłaszcza, gdy chodzi o osoby
chore psychicznie), a w przypadku niepowodzenia,
pomaga w znalezieniu miejsca
w Ośrodku Interwencji Kryzysowej (ofiarom przemocy domowej), lub w schronisku czy
noclegowni (w przypadku osób z problemem alkoholowym). TakŜe na tym etapie działania
zobowiązuje klienta do podjęcia leczenia odwykowego i w efekcie nawiązania zerwanych
więzi rodzinnych.
Zakres problemu bezdomności na terenie Gminy Zabrodzie nie jest na tyle duŜy, Ŝeby
było konieczne załoŜenie specjalistycznej placówki do pracy z tą grupą odbiorców. Obecne
działania podejmowane przez Gminę w sposób zadowalający zaspokajają
potrzeby
mieszkańców. Na koniec 2007 roku w ewidencji GOPS znajdują się 2 rozeznane środowiska
z problemem bezdomności.
3. Lokalny system edukacji
Nasz system edukacji, podobnie jak zdecydowana większość szkół wiejskich odstaje
swoim poziomem od poziomu oferowanego w szkołach miejskich. Jako gmina dąŜąca do
podniesienia swojej rangi powinniśmy dąŜyć do zwiększenia wachlarza działań edukacyjnych
61
dla wszystkich grup społecznych. Aktywizacja zawodowa naszych mieszkańców w duŜej
mierze zaleŜy od poziomu ich wykształcenia oraz oferty placówek oświatowych.
W tym celu konieczne jest stworzenie mieszkańcom moŜliwości nauki na
nowoczesnych sprzętach oraz zapoznanie ich z nowoczesną techniką. Mimo starań Gminy
o unowocześnianie zaplecza naszych placówek oświatowych nie jest ono wystarczające
w stosunku do potrzeb. Gmina oraz placówki edukacyjne powinny w przeciągu następnych
lat występować z wnioskami o dofinansowanie zarówno do jednostek ministerialnych jak i do
organów wdraŜających fundusze strukturalne.
Obecnie za dojazd dzieci i młodzieŜy do szkół podstawowych i ponadgminazjalnych
odpowiedzialni są rodzice. Dzieci
na koszt gminy dowoŜone są do Publicznego
Gimnazjum w Zabrodziu. W związku z tym sądzimy, Ŝe w dłuŜszej perspektywie czasu
powinno się uruchomić dogodne połączenia komunikacyjne między szkołami a okolicznymi
wsiami, lub wprowadzić specjalne szkolne autobusy. Pozwoliłoby to rodzicom na
zaoszczędzenie swojego wolnego czasu, jak równieŜ zapewnienie większego bezpieczeństwa
dzieciom.
Na terenie gminy nie ma ani jednej szkoły wyŜszej czy policealnej. NajbliŜsze szkoły
wyŜsze znajdują się w Wyszkowie, Warszawie oraz w Pułtusku . Sadzimy, Ŝe gmina i lokalne
organizacje powinny przeprowadzić programy zachęcające, głównie męską część młodzieŜy,
do podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych. WyŜsze wykształcenie jest obecnie
podstawą do zdobycia lepszej pracy.
Obecnie młodzi ludzie z terenu naszej gminy kilkakrotnie częściej, niŜ przed kilkoma
laty ,,idą na studia”, chociaŜ wybierają raczej studia zaoczne, często o niŜszym poziomie
nauczania, nie dające szans na prawdziwą karierę. Wydaje się, Ŝe przyczyną jest brak wiary
we własne moŜliwości lub przekonanie, Ŝe w mieście traktuje się ludzi ze wsi gorzej.
Obserwując sukces edukacyjny w małych gminach, z których młodzieŜ dostaje często bardzo
dobre oceny na egzaminach zewnętrznych, te obawy wydają się nieuzasadnione. Wybór szkół
o niŜszym poziomie nauczania jest teŜ nierzadko spowodowany ubóstwem rodziców, których
nie stać na wydatki związane z nauczaniem dzieci.
DuŜym problemem dla młodych rodziców jest równieŜ tylko 1 przedszkole gminne
zlokalizowane w miejscowości Adelin. W większości przypadków dziećmi w wieku
przedszkolnym zajmują się dziadkowie lub matki niepracujące. NaleŜy jednak zauwaŜyć, Ŝe
kobiety, które pragną podjąć pracę, mają problem z zapewnieniem opieki dla dzieci. Brak
62
odpowiedniej placówki w duŜej mierze przyczyna się do dezaktywizacji zawodowej
mieszkanek gminy. Musimy pamiętać, Ŝe jednym ze skutków tego stanu moŜe być brak
równego dostępu do edukacji w stosunku do dzieci z powiatu.
Na terenie gminy nie ma prywatnych ośrodków nauczania języków. Jedyny kontakt
z językami obcymi jest dostępny dla dzieci i młodzieŜy w szkołach oraz dla dorosłych
w ramach kursów organizowanych przez GCK Zabrodzie. Warunki, w jakich dzieci uczą się
języków, jak i poziom niestety jest niewystarczający do płynnego posługiwania się obcymi
językami. Zarówno liczebność klas, jak i ilość godzin lekcyjnych jest niewystarczająca do
efektywnego poznania języka.
Gmina Zabrodzie do tej pory nie organizowała szkoleń językowych dla starszego
pokolenia mieszkańców. Tym samym wiedza zdobyta w trakcie obowiązkowej nauki, po
zakończeniu edukacji nie jest przez nich kontynuowana. Jedynie osoby bardziej ambitne
szukają moŜliwości nauki języków obcych za pośrednictwem Internetu lub zagranicznych
kanałów satelitarnych. Jest to jednak nieliczna grupa mieszkańców.
Zadaniem samorządu jest umoŜliwienie młodzieŜy realizacji aspiracji Ŝyciowych,
normalne wejście w dorosłość, zdobycie dobrego wykształcenia i w efekcie dobrej pracy oraz
usamodzielnienia się poprzez:
•
zwiększenie dostępu do edukacji
•
stałe podnoszenie jakości kształcenia
•
wspieranie otwartości systemu kształcenia
•
wyrównywanie szans w dostępie do edukacji, zwłaszcza młodzieŜy niepełnosprawnej
•
modernizację i rozbudowę sieci placówek edukacyjnych.
Rada Gminy w kaŜdym roku budŜetowym stara się zabezpieczyć środki na poprawę
warunków lokalowych w szkołach. Nie mniej jednak jest jeszcze wiele do zrobienia. NaleŜy
zapewnić placówkom nowoczesne wyposaŜenie, zgodne z obowiązującymi standardami,
sukcesywnie, w miarę posiadanych środków finansowych, doposaŜyć w nowoczesne pomoce
dydaktyczne, usuwać bariery architektoniczne, dostosowywać bazę lokalową do wymogów
sanitarno-epidemiologicznych, adaptować lub dobudować
szkolne z odpowiednim wyposaŜeniem i sprzętem
pomieszczenia na stołówki
do przygotowywania i wydawania
gorących posiłków dla uczniów przy kaŜdej szkole na terenie gminy.
63
Placówki oświatowe powinny tworzyć warunki do aktywnego uczestnictwa
środowiska lokalnego w planowaniu działań opiekuńczo-wychowawczych i dydaktycznych,
promować swoje osiągnięcia poprzez współpracę z mediami, podjąć teŜ działania słuŜące
wzbogacaniu oferty edukacyjnej.
4. Bezrobocie i lokalny rynek pracy
Bezrobocie jest jednym z głównych problemów całego terenu Polski. Dotyka szerokie
kręgi społeczne zarówno w grupie osób z wyŜszym wykształceniem (zdecydowanie), jak
i wśród osób z niŜszym wykształceniem. Wpływa na degradację społeczną, wejście w krąg
ubóstwa oraz zaistnienie patologii społecznych. Konieczność korzystania z zasiłku dla
bezrobotnych, a w przypadku osób długotrwale bezrobotnych z zasiłku pomocy społecznej,
prowadzi do stanu ubóstwa ze wszystkimi jego konsekwencjami. Straty i skutki społeczne
spowodowane bezrobociem są trudne do oszacowania.
Bezrobocie jednego lub obu rodziców burzy w znaczący sposób klimat Ŝycia
rodzinnego niszcząc dotychczas pełnione w rodzinie funkcje. Uszczuplenie zasobów
finansowych w budŜecie rodzinnym powoduje obniŜenie standardu dotychczasowego Ŝycia.
Z dotychczasowych danych za poprzednie okresy sprawozdawcze jednoznacznie wynika, Ŝe
dla podopiecznych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zabrodziu dotkniętych
bezrobociem duŜym problemem jest regulowanie naleŜności za opłaty mieszkaniowe.
Pierwsze oszczędności czynione są na opłatach czynszowych, co naraŜa rodzinę na
dodatkowy lęk przed eksmisją lub odcięciem dopływu gazu i energii. Obserwując zachowania
bezrobotnych korzystających z pomocy GOPS, zauwaŜa się, Ŝe oszczędzają na wydatkach,
związanych z zakupem odzieŜy, uczestnictwie w kulturze masowej, płatnych usługach
medycznych i stomatologicznych. Trudna sytuacja finansowa gospodarstw domowych
dotkniętych bezrobociem wymusza takŜe ograniczanie wydatków związanych z kształceniem
dzieci.
Długotrwałe bezrobocie zakłóca równieŜ wykształcenie wzorców promujących
szacunek do pracy. Brak pracy jest czynnikiem konfliktogennym i nasilającym patologie
społeczne. Zakres zmian w rodzinie spowodowanych bezrobociem jest uzaleŜniony od
struktury rodziny, jej fazy rozwoju, statusu społecznego oraz środowiska lokalnego.
Z powodu trudnej sytuacji materialnej rodziny, dzieci popadają w sytuacje konfliktowe
64
w szkole z wychowawcami i nauczycielami. Odbija się to wszystko bardzo silnie na
postawach dzieci i młodzieŜy, na ich zachowaniu oraz wartościowaniu zjawisk i osób.
Stan bezrobocia w powiecie wyszkowskim systematycznie spada, na koniec 2007
roku sięgał 15,4%, w porównaniu z danymi wojewódzkimi, które w tym samym okresie czasu
sięgały 9,2%. Mimo systematycznego spadku bezrobocia, ciągle jest to dotkliwy problem
społeczny.
Na dzień 31.12.2007 r gmina miała zarejestrowane 314 osób bezrobotnych, o 89 osób
mniej niŜ w roku 2006 r. Wartość ta stanowiła 8,8% osób w wieku produkcyjnym. Z czego
129 osoby bezrobotne stanowiły kobiety. Jedynie 63 osoby ze wszystkich posiadały prawo do
zasiłku, w tym 35 kobiet. Na koniec 2006 roku 403 mieszkańców naszej gminy naleŜało do
grupy osób bezrobotnych, co stanowi 11,50% ludności w wieku produkcyjnym. 160 osób to
bezrobotne kobiety , natomiast 243 to bezrobotni męŜczyźni. 70 osób posiadało prawo do
zasiłku w tym kobiety 32. Porównując dane o bezrobociu z rokiem poprzednim, moŜna
stwierdzić, systematyczny spadek
liczby bezrobotnych zarówno męŜczyzn jak i kobiet,
jednak aktywniejsze na rynku pracy są kobiety. W tym samym czasie zmalała liczba osób
bezrobotnych z prawem do zasiłku. Szacujemy jednak, Ŝe przedstawione dane są
w rzeczywistości jeszcze zawyŜone, z racji korzystania przez bezrobotnych z ubezpieczenia
zdrowotnego.
NaleŜy
takŜe zauwaŜyć, Ŝe na tle powiatu dane liczbowe bezrobotnych
w naszej gminie znacznie odbiegają od danych statystycznych powiatowych i są niŜsze.
Przyczyną tego faktu jest bliŜsze połoŜenie gminy w stosunku do miasta stołecznego Warszawy, które daje pracę wielu mieszkańcom naszej gminy.
Kwestią społeczną jest , Ŝe 45,54% wszystkich bezrobotnych stanowią osoby
długotrwale bezrobotne (pozostające w stanie bezrobocia powyŜej 12 miesięcy). Są to osoby,
które nie posiadają motywacji do zmiany swojego sytuacji. Brak wiary we własne siły,
depresja i nałogi uniemoŜliwiają im powrót na rynek pracy. Osoby te są najczęściej
klientami pomocy społecznej.
Konsekwencjami bezrobocia (zwłaszcza długotrwałego) dla większości bezrobotnych
są: pogorszenie się standardu Ŝycia, izolacja społeczna, ograniczenie uczestnictwa w Ŝyciu
publicznym, obniŜenie samooceny i wiele innych negatywnych zjawisk. Skutkiem bezrobocia
jest teŜ wzrost przestępczości, alkoholizm, przemoc w rodzinie, choroby, wzrost wydatków
socjalnych, rozpad więzi rodzinnych. W 2007 roku GOPS w Zabrodziu ze środków na
65
pomoc społeczną udzielił wsparcia finansowego 107 rodzinom, gdzie jedną z dysfunkcji było
bezrobocie i wydatkowano na ten cel kwotę 111.661,39zł
Tabela 24 Bezrobocie w liczbach według świadczeniobiorców GOPS Zabrodzie w latach 2004-2007
Dysfunkcja
2004
2005
2006
2007
Bezrobocie
146
125
135
107
Tabela 25 Finansowa pomoc okresowa dla osób bezrobotnych GOPS Zabrodzie w latach 2004-2007
10865
17
14782
9
16995
16
Kwota
świadczeń
Liczba
osób
2007
Kwota
świadczeń
2006
Liczba
osób
11
Liczba
osób
Bezrobocie
2005
Kwota
świadczeń
Zasiłek okresowy
Liczba
osób
2004
Kwota
świadczeń
Rodzaj
świadczenia/dysfunkcja
10228
Przeciwdziałanie bezrobociu jest jednym z głównych zadań władz samorządowych,
głównie powiatowych, ale przy znaczącym współudziale samorządu gminnego. Polega ono
głównie na tworzeniu nowych miejsc pracy, organizacji prac interwencyjnych i robót
publicznych, staŜy i przygotowania zawodowego, organizowania szkoleń, pozyskiwania
środków z funduszy europejskich. Zadania te wymagają ścisłej współpracy samorządów
powiatowych i gminnych oraz pracodawców.
5. Migracje
Jednym z głównych problemów polskiej wsi jest jej problem starzenia się
społeczności lokalnej. MłodzieŜ ucieka do duŜych aglomeracji miejskich w poszukiwaniu
pracy, poza tym wprowadzana
jest modernizacja i restrukturyzacja w sferze rolnictwa
prowadząca do racjonalnych poziomów zatrudnienia, dających realne moŜliwości utrzymania
się z tej dziedziny. Ostatnio jednak
66
nie zmniejsza się
liczba urodzeń , co pozwala
z optymizmem patrzeć w przyszłość, uwzględniając dodatni przyrost naturalny i migracje.
Grupą docelowych oddziaływań są na terenie wiejskim osoby starsze, którym z racji wieku
cięŜko jest podjąć decyzję o opuszczeniu rodzinnych stron oraz pozostawieniu lub sprzedaniu
swojego Ŝyciowego dorobku. Starzenie się społeczności wiejskiej moŜe stać się czynnikiem
zwalniającym rozwój wsi. Jest więc czynnikiem niepoŜądanym , który naleŜy brać pod
uwagę, diagnozując potrzeby tej grupy ludności.
W celu zahamowania „odpływu” ludności w wieku produkcyjnym naleŜy zwiększyć
moŜliwości dla inwestorów, którzy przyczynią się do wzrostu miejsc pracy. Stworzenie
pręŜnie rozwijającego się regionu powinno wpłynąć na zmniejszenie emigracji „ za chlebem”
naszych mieszkańców.
Gmina Zabrodzie powinna równieŜ zachęcać mieszkańców terenów warszawskich na
osiedlanie się na terenie naszej gminy. Zwiększenie atrakcyjności gminy poprzez
udoskonalany stale system komunikacji moŜe wpłynąć na wzrost migracji na teren naszej
gminy. Warto wspomnieć, Ŝe obecne w Europie, trendy do wyprowadzania się mieszkańców
miast na tereny podmiejskie zaczyna równieŜ przejawiać się w Polsce. Warunkiem
koniecznym do stworzenia ciekawej oferty dla Warszawiaków jest zwiększenie oferty
edukacyjnej dla dzieci, podniesienie jakości oferowanych usług edukacyjnych oraz
zapewnienie szerokiego wachlarza kulturalno - rozrywkowego dla dorosłych i dzieci. Gmina
powinna podejmować działania promocyjne w celu zachęcenia ewentualnych Warszawiaków
do osiedlania się (choćby sezonowego) na terenie Zabrodzia i okolic. NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe
wszystkie działania zmierzające do zachęcenia mieszkańców innych północno-wschodnich
centralnych mazowieckich gmin do osiedlania się na terenie gminy Zabrodzie, będą takŜe
ofertą interesującą dla naszych mieszkańców , kształcących się poza granicami naszej gminy.
Mamy nadzieję, Ŝe część z tej wykształconej młodzieŜy po zakończeniu nauki zdecyduje się
na powrót do rodzinnej miejscowości.
6. UzaleŜnienia , wykluczenie i marginalizacje społeczne
Wszelkiego rodzaju uzaleŜnienia prowadzą do marginalizacji społecznej jednostki ze
społeczność lokalnej. Z racji łatwego dostępu do alkoholu, papierosów, a takŜe narkotyków,
zagroŜenie uzaleŜnieniem moŜe dotknąć niemal kaŜdego młodego człowieka. WzmoŜona
aktywność dealerów narkotykowych obserwuje się nawet w szkołach podstawowych.
67
Największym problemem na trenie gminy jest problem alkoholowy. Od 2003 roku
funkcjonuje w gminie Punkt Konsultacyjny dla Osób UzaleŜnionych i Ich Rodzin, którego
zadaniem jest motywowanie do podjęcia leczenia, a takŜe prowadzenie edukacji w zakresie
rozwijania umiejętności prospołecznych po odbyciu leczenia odwykowego oraz udzielania
wsparcia rodzinom osób uzaleŜnionych. W celu ograniczenia negatywnych skutków
alkoholizmu prowadzone są nie tylko zajęcia w ramach klubu AA i Al.- Anon oraz Al.Ateen. Do zadań obligatoryjnych gminy naleŜy powołanie Gminnej Komisji Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych, do której obowiązków naleŜy praca z osobami juŜ uzaleŜnionymi,
ale równieŜ podejmowanie działań profilaktycznych. Do niepokojących zjawisk naleŜy
zaliczyć sięganie po alkohol coraz młodszych grup (zaczynając od dzieci w szkołach
podstawowych). Inicjacje odbywają się na prywatkach, podwórkach, a takŜe w domach
rodzinnych. NaleŜy uświadomić rodzicom, w jaki sposób powstrzymać dzieci i młodzieŜ od
sięgania do róŜnego rodzaju uŜywek. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Zabrodziu
w 2007 roku udzielił wsparcia zarówno finansowego jaki pomocy w formie pracy socjalnej
50 rodzinom, w których dominującym problemem jest alkoholizm. Priorytetem dla Komisji
jest funkcjonowanie placówek opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci i młodzieŜy szkolnej,
finansowanie zajęć profilaktycznych w placówkach oświatowych, a takŜe wspieranie
finansowe lokalnych imprez kulturalnych i sportowych, promujących zdrowy styl Ŝycia – bez
uŜywek i przemocy.
Drugim problemem, z którym Komisja musi się zmierzyć jest
uzaleŜnienie od
narkotyków. W zdecydowanej większości problem ten dotyczy ludzi młodych, uczniów
i studentów, obejmując swoim zasięgiem coraz młodsze grupy dzieci, równieŜ w szkołach
podstawowych. Trudno jest jednak podać choćby przybliŜoną liczbę osób objętych leczeniem
z powodu naduŜywania substancji psychoaktywnych. Fakt ten wynika bezpośrednio z ustawy
ochronie danych osobowych osób poddawanych leczeniu. W 2007 odnotowano
przez
tutejszą policję tylko jeden przypadek rozboju w wyniku naduŜywania narkotyków. Choć
problem wydaje się obecnie marginalny, naleŜy podjąć działania w zakresie profilaktyki,
szczególnie w miejscowych szkołach , zwłaszcza w gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
UzaleŜniania powodują szybkie wykluczenie ze społeczeństwa, co w konsekwencji
prowadzić moŜe do wyalienowania danej jednostki.
Wykluczeniu społecznemu mogą
podlegać nie tylko jednostki ale i całe grupy społeczne. Polega ono na niepodejmowaniu
zwyczajowej i społecznie akceptowanej drogi Ŝyciowej lub ,,wypadaniu” z niej. Dotyczy
osób, rodzin lub grup ludności, które:
68
- Ŝyją w niekorzystnych warunkach ekonomicznych (ubóstwo materialne),
- zostają dotknięte niekorzystnymi procesami społecznymi wynikającymi ze zmian, np.
kryzysów, restrukturyzacji i upadku branŜ (w przypadku gminy to np. nieopłacalność
produkcji rolnej, długotrwałe bezrobocie, samotność- szczególnie w wieku 50+)
- doświadczają przejawów dyskryminacji, etykietowania i piętnowania,
- posiadają cechy utrudniające im korzystanie z powszechnie dostępnych zasobów
społecznych (niepełnosprawność, uzaleŜnienia , zamykanie się i lęki, poczucie niŜszej
wartości i nieprzydatności),
- są przedmiotem niszczącego działania innych osób (przemoc, indoktrynacja,
popadanie w przestępczość).
Powrót do społeczeństwa oraz walka z uzaleŜnieniami jest długotrwałym procesem.
Najtrudniejszym jednak etapem jest uświadomienie uzaleŜnionemu jego problemu i zachęta
do podjęcia przez niego dobrowolnej walki z nałogiem. Dlatego tak waŜne są działania
profilaktyczne, oraz w przypadku zaobserwowania pierwszych oznak uzaleŜnienia, podjęcia
działań odwykowych. W
tym celu, zarówno rodzice jak i otoczenie powinno bacznie
obserwować i interweniować w przypadku zaobserwowania juŜ pierwszych symptomów
uzaleŜnienia.
Próbując ograniczyć wykluczenie społeczne jednostek i grup społecznych , Gminny
Ośrodek Pomocy Społecznej rozwija niematerialne formy świadczeń,
przede wszystkim
róŜne formy poradnictwa socjalnego i prawnego, a takŜe inicjowanie grup samopomocowych
( grupa samopomocowa dla rodziców dzieci niepełnosprawnych) we współpracy
z organizacjami pozarządowymi. Planowane jest utworzenie Klubu Integracji Społecznej,
wdroŜenie Programu Aktywizacji Lokalnej oraz wolontariatu przy ośrodku pomocy
społecznej.
7. Niepełnosprawność i długotrwała choroba
Osoby niepełnosprawne w gminie stanowią 933 osób, w tym 380 kobiet 11. Na łączną liczbę
506 osób w 2007 roku jedynie 83 osoby korzystały ze wsparcia Ośrodka Pomocy Społecznej
11
Dane szacunkowe GOPS w Zabrodziu
69
gdzie jedną z dysfunkcji była niepełnosprawność. Na ten cel wydatkowano
kwotę
121.149,96zł. We wcześniejszych latach wartość ta była większa i wynosiła w roku 2003 –
241 osób. Nagły spadek ilości udzielanych świadczeń jest pozorny i wynika z przeniesienia
obowiązku wypłat rent socjalnych z GOPS do ZUS-u.
Tabela 26
Niepełnosprawność i długotrwała choroba w liczbach według świadczeniobiorców GOPS
Zabrodzie w latach 2004-2007
Dysfunkcja
2004
2005
2006
2007
69
70
88
83
Przewlekła
choroba
94
111
145
163
Tabela 27 Okresowa i długoterminowa pomoc finansowa dla osób niepełnosprawnych i długotrwale
chorych w gminie Zabrodzie w latach 2004-2007
Kwota
świadczeń
Liczba
osób
2007
Kwota
świadczeń
Liczba
osób
2006
Kwota
świadczeń
Liczba
osób
Kwota
świadczeń
Rodzaj
świadczenia/dysfunkcja
2005
Liczba
osób
2004
Pomoc okresowa - zasiłek okresowy
1
345
0
0
1
379
0
0
Długotrwała choroba
5
3079
24
19598
14
13193
16
12879
Pomoc długoterminowa - zasiłek stały
Osoby niepełnosprawne
samotne
15
42860
16
64279
18
59553
15
61533
Osoby niepełnosprawne
pozostające w rodzinie
1
60
0
0
1
348
2
534
Poza pomocą materialną Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej świadczy równieŜ
usługi opiekuńcze, w tym równieŜ specjalistyczne dla osób psychicznie chorych. Z tej formy
70
pomocy w 2007 roku
skorzystało 18 środowisk, w tym 1 z usług specjalistycznych.
Z przeprowadzonej analizy wynika, Ŝe w ostatnich latach zwiększa się zapotrzebowanie na
tego typu pomoc. W tej kwestii konieczna jest ścisła współpraca osób odpowiedzialnych
tj.
rodziny
kuratorów
osób
chorych
z pracownikami
odpowiedzialność
za
psychicznie,
szpitali
psychiatrycznych,
sądu,
socjalnymi, na których często próbuje się przenieść
swoje
niekompetencje
i
„grzech
zaniechania”.
Tendencja wzrostowa osób długotrwale chorych korzystających ze świadczeń pomocy
społecznej
utrzymuje się gminie od 5 lat. Na koniec 2007 roku z pomocy społecznej
korzystały 163 środowiska, gdzie jedną z dysfunkcji była długotrwała
choroba
i wydatkowano na ten cel kwotę 226.598,00zł.
Ponadto Gmina Zabrodzie przystąpiła w roku szkolnym 2007/2008 do programu
finansowanego przez PFRON Oddział Mazowiecki w ramach obszaru A pilotaŜowego
programu pn. ,, Uczeń na wsi – pomoc w zdobyciu wykształcenia przez osoby
niepełnosprawne” i
uzyskała środki
w wysokości
54.000zł
na
pomoc dla 24
niepełnosprawnych uczniów , w tym: 12- uczących się w szkole podstawowej,
7
w gimnazjum oraz 5 uczniom w szkołach ponad gimnazjalnych. Program będzie trwać
3 lata
tj. od 1 września 2007 do 30 czerwca 2010. Realizatorem programu jest GOPS
w Zabrodziu.
GOPS obecnie boryka się z brakiem osób z przygotowaniem neuropsychiatrycznym
do pracy z osobami niepełnosprawnymi. ZauwaŜalna jest równieŜ potrzeba wdroŜenia na
terenie ośrodka programu „Wolontariat w GOPS”, który zachęci młodych ludzi do pomagania
osobom chorym lub niepełnosprawnym w integracji ze środowiskiem, a ich samych nauczy
odpowiedzialności za los bliskich .
Na
terenie
gminy
funkcjonuje
Dom
Pomocy
Społecznej
dla
Dzieci
Niepełnosprawnych w Niegowie, gdzie przebywa 109 wychowanków oraz Dom Pomocy
Społecznej dla Dzieci Niepełnosprawnych w Gaju-Fiszorze gdzie przebywa
94
wychowanków. Są to placówki o zasięgu ponadlokalnym podległe Starostwu Powiatowemu
w Wyszkowie.
DPS-y zapewniają prawidłowe funkcjonowanie i stwarzają
optymalne
warunków pobytu dla podopiecznych, uwzględniając stan ich zdrowia, sprawność fizyczną
i intelektualną oraz ich
indywidualne potrzeby.
DPS uczą teŜ
wychowanków
samodzielności , zaradności Ŝyciowej, dysponowania ich budŜetem ( tzw. kieszonkowym).
Ta forma praca odbywa się w systemie ,,rodzinkowym”. Jest to pewne nowum
71
w funkcjonowaniu tego typu placówek. Obie placówki jako jedne z pierwszych
w województwie mazowieckim, spełniły standardy określone rozporządzeniem Ministra
Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005r. w sprawie domów pomocy społecznej
(dz.U.Nr217 poz.1837).
Tabela 28 Obsada i zasoby Domów Pomocy Społecznej w Gminie Zabrodzie stan na dzień 31.12.2007
Obsada i zasoby
Dom Pomocy Społecznej
w Niegowie
Dom Pomocy Społecznej
w Gaju Fiszor
Wychowankowie
109
94
w tym: kobiety
41
2
Personel
73
65
Stałe etaty
72
62
w tym:
2
1
lekarze
2
3
pielęgniarki
5
5
masaŜystki
2
1
rehabilitant
1
1
terapeuci
4
5
opiekunki
26
17
pokojowe
13
16
pracownicy administracji
5
6
pracownicy gospodarczy
12
9
1
1
Wychowankowie
Personel
pracownicy socjalni
i obsługa
kapelan
Poza tym Gmina współpracuje z organizacjami pozarządowymi, zajmującymi się
statutowo pomaganiem osobom niepełnosprawnym, działającymi na terenie powiatu
wyszkowskiego. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami Gmina uchwala corocznie
72
program współpracy z organizacjami pozarządowymi, określając w nim zadania, jakie moŜe
powierzyć im do wykonania.
Do największych problemów osób
niepełnosprawnych w gminie naleŜą bariery
komunikacyjne, z którymi przychodzi się im borykać. Obiekty jednostek samorządowych,
waŜne dla mieszkańców ( np. budynki ośrodków zdrowia, budynek urzędu gminy oraz
gminnego centrum kultury) nie mają specjalnych podjazdów na niesprawnych ruchowo,
wymagają zawansowanych prac adaptacyjnych lub gruntownej przebudowy.
Zadaniem
priorytetowym jest zatem likwidacja barier architektonicznych w tych placówkach,
a szczególnie placówkach medycznych, działających na terenie gminy.
Znacznym
utrudnieniem
jest
niewystarczająca ilość specjalnych
ośrodków,
oferujących pomoc stacjonarną osobom niepełnosprawnym. Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej z racji realizacji szerokiego spektrum zadań, nie ma moŜliwości udzielania
specjalistycznej pomocy osobom niepełnosprawnym w miejscu ich zamieszkania. Często,
z uwagi na stan zdrowia podopiecznych, konieczne jest skorzystanie z pomocy stacjonarnej,
co odbywa się w placówkach podległych powiatowi.
Za pozytywne trzeba uznać przystąpienie Gminy Zabrodzie do programu
współfinansowanego przez PFRON Oddział Mazowiecki w ramach obszaru B pilotaŜowego
programu pn. ,, Uczeń na wsi – pomoc w zdobyciu wykształcenia przez osoby
niepełnosprawne”, gdzie gmina dokonała zakupu samochodu tybu BUS-COMBI,
9-cio
osobowego, przystosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych z przeznaczeniem na
dowoŜenie niepełnosprawnych uczniów do szkół i ośrodków szkolno - wychowawczych.
Koszt zakupu po stronie gminy to kwota 22.000zł + koszty eksploatacji oraz koszty
zatrudnienia kierowcy oraz 100.000zł po stronie PFRON z przeznaczeniem na zakup w/w
samochodu.
Dzieci niepełnosprawne z terenu gminy
uczą się
w Ośrodkach
Szkolno-
Wychowawczych w Wyszkowie i Brańszczyku, lub w wyjątkowych sytuacjach , w lokalnych
szkołach specjalnych, które funkcjonują
w obydwu domach pomocy społecznej, a usługi
edukacyjne wykonuje tam poprzez swoje
Filie Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
w Wyszkowie. W roku szkolnym 2007/2008 w szkole Filialnej
Szkoły Podstawowej
Specjalnej z siedzibą w DPS dla Dzieci w Niegowie funkcjonują dwie klasy Szkoły
Podstawowej Specjalnej dla osób
z niepełnosprawnością intelektualną: umiarkowaną
i znaczną (kl II w drugim roku nauczania i klasa IV) gdzie uczy się 9 osób, pięć zespołów
73
rewalidacyjno-wychowawczych – 15 osób
oraz nauczanie indywidualne dla 2 osób.
Natomiast w DPS Gaj Fiszor - według stanu na dzień 31.12.2007 obowiązek szkolny
realizowało 30 uczniów.
Niewystarczająca liczba nauczycieli z odpowiednim przygotowaniem w szkołach
gminnych sprawia, Ŝe główna oferta edukacyjna skierowana do dzieci niepełnosprawnych
jest oferowana w placówkach podległych powiatowi lub odbywa się poprzez nauczanie
indywidualne w miejscu zamieszkania dzieci. ZauwaŜalny jest tu niŜszy poziom nauczania
w porównaniu z dziećmi i młodzieŜą sprawną.
Brak równieŜ integracyjnych imprez kulturalnych organizowanych dla osób
niepełnosprawnych. Gminne Centrum Kultury oraz GOPS Zabrodzie bardzo rzadko
organizują
imprezy
kulturalne
pełniące
funkcję
integracyjną
dla
sprawnych
i niepełnosprawnych mieszkańców gminy. Natomiast imprezy organizowane w Domach
Pomocy Społecznej mają często charakter zamknięty i dotyczą mieszkańców tych domów.
Istotną pomocą dla osób niepełnosprawnych byłoby pozyskiwanie i wypoŜyczanie im
sprzętu rehabilitacyjnego. Zlokalizowanie takiej wypoŜyczalni lub otwarcie odpowiednio
wyposaŜonego punktu rehabilitacyjnego to wyzwania , które powinna podjąć gmina.
8. Opieka nad dzieckiem i rodziną
Rodzina jest pierwszym , najwaŜniejszym środowiskiem w Ŝyciu dziecka. Dlatego tak
waŜne jest zachowanie poprawnych relacji między jej członkami. Tendencję do zachowań
agresywnych dziecka najczęściej obserwuje się w rodzinach dysfunkcyjnych, czyli nie
spełniających swych funkcji wychowawczych. Proces socjalizacji dziecka moŜe wówczas
ulec zaburzeniu , manifestować się róŜnego rodzaju zachowaniami aspołecznymi, np. agresją,
nadpobudliwością, unikaniem kontaktów z rówieśnikami.
Środowiskiem szczególnie
nerwicogennym są rodziny dotknięte problemem alkoholowym. Częste nieporozumienia
i awantury naruszają równowagę domowników pozbawiając ich poczucia bezpieczeństwa.
Agresywność często maskuje lęk.
W takiej rodzinie dzieci często uczą się wypierania
prawdziwych uczuć , zaprzeczać im.
Alkoholizmowi rodziców często towarzyszy postawa odrzucenia emocjonalnego
dziecka, rodzice nie mają dla niego czasu i nie dbają o zaspokojenie jego potrzeb. Dziecko
pozostawione jest samo sobie. Rodziny dysfunkcyjne stanowią znaczną część zbiorowości.
74
Przejawy patologii społecznej są przyczyną kierowania dzieci do placówek opiekuńczowychowawczych.
Dlatego teŜ zadaniem pomocy społecznej jest tworzenie warunków budowania
zintegrowanego i efektywnego systemu zapobiegania i rozwiązywania problemów
społecznych. Wyrazem dąŜenia do poprawy funkcjonowania
tworzenie lokalnego
rodziny dysfunkcyjnej jest
programu opieki nad dzieckiem i rodziną - określającego zadania
w tym obszarze i sposób ich realizacji. Uchwałą Rady Gminy Zabrodzie Nr
XXXVIII/173/2006 z dnia 29 czerwca 2006r przyjęto ,,Lokalny Program opieki nad
dzieckiem i rodziną na lata 2006-2011”
Celem programu jest polepszenie sytuacji rodzinnej dziecka, zmniejszenie czynników
ryzyka zachowań przestępczych, zapobieganie patologii rodziny i patologii społecznej
( przestępczości, przemocy, uzaleŜnienia), poprzez
1. poprawę funkcjonowania rodziny.
2. pozostawienie dziecka w rodzinie naturalnej
3. prace z rodzinami dysfunkcyjnymi,
4. rozpoznawanie potrzeb, tworzenie świetlic środowiskowych, w których pomoc będą
znajdować dzieci zagroŜone patologią.
5. wypracowanie diagnozy i prognozy środowiska rodzinnego (rodzin korzystających
z pomocy społecznej) pod kątem występowania czynników ryzyka nieprzystosowania
społecznego dzieci i młodzieŜy.
6. zapobiegania patologii rodziny oraz patologii wychowania dzieci,
7. wsparcia rodzin dysfunkcyjnych
profesjonalną pomocą słuŜb socjalnych poprzez
specjalistyczne poradnictwo: rodzinne , socjalne, prawne i psychologiczne.
8. ścisła współpraca z instytucjami i wszystkimi organizacjami pracującymi na rzecz
rodziny.
Realizację programu
powierzono
Gminnemu Ośrodkowi Pomocy
Społecznej
w Zabrodziu. Finansowanie programu będzie odbywać się w ramach środków własnych oraz
środków zewnętrznych: Programów Systemowych, PPWOW , Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki.
W realizację programu zostają włączeni: pracownicy socjalni GOPS w Zabrodziu,
psycholodzy z Poradni Psychologicznej, kuratorzy sądowi, nauczyciele oraz wychowawcy
szkolni (szkoły podstawowe, gimnazjalne i ponadgimnazjane z terenu gminy) i placówek
wychowawczych.
75
Przedstawiony program opieki nad dzieckiem
i rodziną, obejmuje teren gminy
Zabrodzie, w którym uczestniczyć będą instytucje i organizacje, takie jak:
1. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Zabrodziu,
2. Placówki szkolne na terenie Gminy Zabrodzie,
3. Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Zabrodziu i Obrębie oraz lekarze rodzinni,
4. Starostwo tj. Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Wyszkowie,
5. Wielofunkcyjna Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza w Dębinkach,
6. Kościół ( 3 parafie rzymskokatolickie),
7. Posterunek Policji w Zabrodziu,
8. Sad Rejonowy i Prokuratura w Wyszkowie,
9. Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne w Wyszkowie i Tłuszczu.
Szczególnie waŜna jest współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Wyszkowie
w zakresie rekrutacji i szkoleń kandydatów na rodziny zastępcze.
Zadaniem rodziny zastępczej jest zapewnienie dziecku pozbawionemu całkowicie lub
częściowo
rodzicielskiej opieki - warunków do prawidłowego
rozwoju i wychowania.
Promocja prorodzinnych form opieki nad dzieckiem, a szczególnie rodzin zastępczych,
wymaga odpowiedniego naboru i szkoleń oraz zapewnienia ciągłego wsparcia i współpracy,
gdzie istotne rolę ma do spełnienia pracownik socjalny pracujący w lokalnym środowisku.
GOPS Zabrodzie mając na uwadze kompleksowość pomocy dla rodziny stale uczestniczy
w tym procesie.
Istotna jest
równieŜ
współpraca z
Wielofunkcyjną Placówką
Wychowawczą w Dębinkach posiadająca doświadczenie
w opiece
Opiekuńczo-
i pracy
z dziećmi
z rodzin dysfunkcyjnych. PoniewaŜ placówka ta znajduje się na terenie naszej gminy, poniŜej
przedstawiamy zasoby, jakimi dysponuje.
Tabela 29 Obsada i zasoby Wielofunkcyjnej Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej w Dębinkach stan na
dzień 31.12.2007
Obsada i zasoby WPO-W w Dębinkach
Wychowankowie
ogółem:
w tym:
socjalizacynje
interwencyjne
76
43
39
4
Personel
ogółem:
w tym :
34
administracja
obsługa i pracownicy gospodarczy
wychowawcy
pedagog
psycholog
terapeuta
pracownik socjalny
opiekun
pielęgniarka
6
9
12
1
1
1
1
2
1
9. Aktywność społeczna
Mieszkańcy gminy Zabrodzie starają się aktywnie uczestniczyć w Ŝyciu społecznym
gminy. W 2007 roku powołano do Ŝycia Stowarzyszenie ,,BRACTWO ZABRODZKIE”,
istnieją równieŜ Stowarzyszenia: ,,Nasze NadbuŜańskie Młynarze” oraz ,,Ochrony Przyrody
Anastazewa i Okolic” działające na rzecz dobrostanu swoich mieszkańców.
Na terenie gminy działają równieŜ Koła Gospodyń Wiejskich (Zabrodzie, Głuchy),
które zrzeszają w swoich szeregach 38 pań w wieku od 45 lat wzwyŜ. Obecnie jest to jedna
z najliczniejszych organizacji lokalnych skierowanych i prowadzonych przez mieszkanki
gminy. Główną ideą spotkań KGW jest promowanie kultury ludowej na terenie wiejskim,
oraz co waŜniejsze działanie integracyjne społeczności lokalnej. Obydwa Koła czynią starania
w kierunku zainteresowania młodzieŜy ta formą działalności kulturalnej.
Na terenie gminy działa równieŜ Ochotnicza StraŜ PoŜarna z siedzibami w Zabrodziu
i Słopsku, która jest głównie „męską” organizacją i pełni podobną rolę, co KGW wśród
kobiet. Czynnik integrujący odgrywa tu ogromną rolę.
Jak więc widać lokalna społeczność w miarę moŜliwości stara się aktywnie
uczestniczyć w Ŝyciu społecznym gminy. Wszystkie akcje o charakterze pomocowym mogą
liczyć na wsparcie tych organizacji ( podejmowanie: kampanii na rzecz niepełnosprawnych,
czy pomoc Wielofunkcyjnej Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej w Dębinkach).
Ludność gminy Zabrodzie nie naleŜy do społeczności szczególnie aktywnych
społecznie. Z analizy aktywności wyborczej ludności lokalnej wynika, iŜ
nasza gmina
77
uczestniczy niezbyt intensywnie w wyborach. Przykładem moŜe tutaj być „Referendum
ogólnokrajowe w sprawie wyraŜenia zgody na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia
Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej” w 2003 roku, w którym uczestniczyło tylko
około 45% mieszkańców naszej gminy. W powiecie wyszkowskim współczynnik ten wynosił
52%, a w porównaniu z poszczególnymi gminami z powiatu plasujemy się na przedostatnim
miejscu w zakresie frekwencji wyborczej. Wyniki wyborcze pokazują, Ŝe w 2003 roku tylko
53% mieszkańców gminy było za przystąpieniem do Unii Europejskiej.
W badanych frekwencji wyborczych w wyborach prezydenckich liczba osób
głosujących w naszej gminie oscyluje wokół 45%-50%. W 2000 roku frekwencja wynosiła
47%. Podobne wartości równieŜ zaobserwowano w 2005 roku. np. w II turze wyborów
prezydenckich jedynie 48,16% uprawnionej do głosowania ludności oddało swoje głosy.
W ostatnich wyborach do Sejmu i Senatu Rzeczpospolitej Polskiej , które odbyły się
21 października 2007 roku - frekwencja wyborcza wyniosła 48,01%.
Większe zaangaŜowanie wyborcze występuje przy wybieraniu władz lokalnych, gdzie
mieszkańcy gminy chcą mieć wpływ na zarządzanie sprawami gminnymi. Mieszkańcy
znacznie aktywniej uczestniczą w wyborach do rad gminy czy w bezpośrednich wyborach
wójta gminy. Tutaj frekwencja wyborcza według danych z ostatnich wyborów Wójta
Gminy z 2006 roku - wynosiła 51,24 %.
Obserwując powyŜsze dane powinniśmy podejmować działania zmierzające do
promowania czynnego uczestnictwa w wyborach. Świadomość i uczestnictwo w Ŝyciu
społecznym powinna być krzewiona w lokalnej społeczności.
Szczególnie waŜne jest wdroŜenie Programu Aktywności Lokalnej i wzmacnianie
ruchów sampomocowych i obywatelskich na terenie gminy.
10. Osoby starsze na terenie gminy
„Starość to faza w Ŝyciu człowieka, w której niekorzystnym zmianom związanym
z osłabieniem biologicznym organizmu i obniŜeniem sprawności psychofizycznej towarzyszą
zmiany w pozycji społecznej, statusie materialnym, aktywności zawodowej i sytuacji
rodzinnej. Następstwem tego jest stopniowa alienacja człowieka w jego dotychczasowym
78
środowisku. Wzrastający w ostatnich latach odsetek ludzi starych skłania do spojrzenia na
problem starości w wymiarze globalnym. Alienacja ludzi starych polega na ich poczuciu, iŜ
nikt nie jest zainteresowany ich sytuacją i potrzebami, pozostawieni są sami sobie ze swoimi
problemami, biernością najbliŜszego otoczenia. Brak satysfakcjonujących kontaktów
Interpersonalnych między starym a młodym pokoleniem”.
Izolacja, która dotyczy szerokiego grona osób starszych moŜe być powaŜną przyczyną
wykluczenia seniorów z Ŝycia społecznego. Efektem tego jest powielanie stereotypu
o nieodłącznej niedołęŜności i niezaradności, towarzyszącej podeszłemu wiekowi. Dlatego
konieczne jest nie ograniczanie się samorządu do pomocy społecznej w sensie materialnym,
ale takŜe pomoc w ułatwieniu im dostępu do Ŝycia społecznego. WaŜne jest organizowanie
zajęć skierowanych właśnie do tej grupy osób w celu wykorzystania ich potencjału
zawodowego i społecznego. Nie moŜna zapominać jednocześnie o konieczności zapewnienia
odpowiedniej opieki medycznej. Gmina powinna wypracować specjalistyczny system
wsparcia.
Na koniec 2007 roku osoby w wieku
poprodukcyjnym stanowiły
14,61%
mieszkańców tj. 818 osób z czego 468 to kobiety i 350 męŜczyzn. DuŜy problem to
samotność wśród seniorów z szacunków wynika , Ŝe na 614 samotnych seniorów, 399 – to
kobiety (65%). Są to najczęściej osoby wymagające pomocy w formie róŜnego rodzaju usług
opiekuńczych, co jest zadaniem własnym, obligatoryjnym samorządu. Wraz z postępującym
starzeniem się naszej ludności, problem osób starszych będzie się dotykać coraz szerszej
grupy osób.
Obecnie na terenie gminy nie ma ani jednego ośrodka opieki dla starszych osób,
zarówno wsparcia dziennego jak i całodobowego. Przyczyną tego jest konieczność
zajmowania się osobami starszymi przez ich rodziny. Jedynie GOPS Zabrodzie oferuje
w tym zakresie pomoc rodzinom opiekującym się osobami starszymi. Na terenie gminy
Zabrodzie od wielu lat organizowane są usługi opiekuńcze oraz pomoc sąsiedzka
w środowisku zamieszkania osób starszych. W 2007 roku tutejszy ośrodek wspierał w tym
zakresie 17 środowisk. Wykonano 8.414 godzin usług opiekuńczych na kwotę 48.801,00zł.
PoniŜej
przedstawiany
tabelę
obrazującą
pomoc
usługowo-opiekuńczą
oferowaną
mieszkańcom gminy w okresie ostatnich 4 lat.
79
Tabela 30 Pomoc usługowo-opiekuńcza dla mieszkańców Gminy Zabrodzie w latach 2004-2007
Rok
Liczba rodzin
Liczba osób
w rodzinach
Liczba
świadczeń
Koszt usług
2004
22
33
11083
59848
2005
22
36
13992
75557
2006
19
24
11173
60334
2007
17
21
8414
48801
ZauwaŜa się jednak brak zajęć, w których seniorzy mogliby aktywnie uczestniczyć, co
sprawia, Ŝe równieŜ ich stan psychiczny ulega pogorszeniu (czują się bezuŜyteczni
i niepotrzebni). Przejście na emeryturę wiąŜe się ze spędzaniem całych dni w zaciszu
własnych domów. Stosunkowo uboga oferta kulturalna nie wypełnia luki, jaka powstaje po
zakończeniu pracy. Imprezy skierowane do najstarszych mieszkańców gminy odbywają się
jedynie 2 razy do roku ( jubileusz 50-lecia zawarcia związku małŜeńskiego oraz wigilia dla
osób niepełnosprawnych, starszych i samotnych). Obserwuje się brak stałych imprez
i propozycji kulturalnych dla osób w podeszłym wieku, które pozwoliłyby na
zagospodarowanie im wolnego czasu. Widoczny jest brak działań integrujących tę grupę
społeczną z pozostałymi grupami.
11. Konieczne zmiany w systemie słuŜby zdrowia
Obecne zasoby w zakresie ochrony zdrowia nie są wystarczające w porównaniu
z potrzebami zgłaszanymi przez mieszkańców. Infrastruktura i sposób wyposaŜenia lokalnych
ośrodków zdrowia sprawia, Ŝe mieszkańcy gminy nie mają moŜliwości korzystać,
z pełnowartościowej oferty słuŜby zdrowia. W przypadku powaŜnych problemów
zdrowotnych nasi mieszkańcy są zmuszeni do korzystania z oddziałów jednostek
zlokalizowanych w większych miejscowościach (Wyszków, Wołomin , Warszawa, Ostrów
Mazowiecka).
80
Znając problemy związane z brakiem stosownych rozwiązań w słuŜbie zdrowia,
zwlekaniem z reformą systemu ubezpieczeń zdrowotnych i pogarszającą się dostępnością do
usług zdrowotnych (zwłaszcza do lecznictwa specjalistycznego), gmina powinna w swoich
programach, dotyczących promocji zdrowia, odpowiadając na potrzeby mieszkańców,
zapewnić dostęp
nieodpłatnie do
niektórych
badań
przesiewowych
jak:
badania
mammograficzne kobiet w wieku 45-50 lat, badania słuchu, czy teŜ badania PSA dla
męŜczyzn w wieku od 50 roku Ŝycia.
Lokalne jednostki zdrowia powinny dąŜyć do swojego rozwoju, korzystając
z moŜliwości dofinansowania w ramach funduszy unijnych. Mamy nadzieje, Ŝe w przeciągu
następnych lat poprawi się dostęp i rozszerzy oferta zdrowotna. Koniecznością są inwestycje,
rozbudowa bazy miejscowych ośrodków zdrowia, zwiększenie liczby personelu medycznego,
który dąŜyłby do podnoszenia własnych kwalifikacji. Mamy równieŜ nadzieję, Ŝe zwiększenie
konkurencji w sferze medycznej podniesie obecny poziom oferowanych usług medycznych
i dostęp do lekarzy specjalistów .
NaleŜy równieŜ połoŜyć znaczny nacisk na promowanie działań profilaktycznych.
Obecnie na terenie gminy tego typu akcje naleŜą w dalszym ciągu do rzadkości. Brak
świadomości
na temat konieczności przeprowadzania badań profilaktycznych moŜe się
przyczynić do zwiększenia
liczby osób chorych
przewlekle , co będzie skutkować
koniecznością przeznaczenia większych środków na ich leczenie. Profilaktyka powinna być
prowadzona wśród wszystkich grup wiekowych naszych mieszańców. Zajęcia z dziećmi
powinny być prowadzone juŜ w szkołach podstawowych. Dla dorosłych lokalne ośrodki
zdrowia powinny organizować seminaria, pokazy i konferencje.
W 2007 w Gminie Zabrodzie przeprowadzono badania profilaktyczne w ramach
profilaktyki chorób układu krąŜenia u 50 pacjentów w wieku od 35 roku Ŝycia oraz
udzielono 200 porad lekarskich po 40 roku Ŝycia przez lekarza rodzinnego w ramach NFZ.
Przeprowadzono równieŜ badania profilaktyczne w zakresie chorób nowotworowych mammografia dla 90 kobiet od 45 roku Ŝycia, badania profilaktyczne PSA dla 20 osób
powyŜej 45 roku Ŝycia , finansowane z NFZ i we współpracy z Urzędem Marszałkowskim,
oraz udzielono porad lekarskich dla 22 pacjentów - przez lekarza rodzinnego.
Przeprowadzono bezpłatne badania słuchu u 50 osób powyŜej 40 roku Ŝycia przy współpracy
z Firmą Audio-Med. W zakresie profilaktyki powikłań cukrzycy udzielono 250 porad
lekarskich dla osób powyŜej 30 roku Ŝycia
przez lekarza rodzinnego w ramach NFZ.
81
W zakresie profilaktyki
chorób reumatycznych udzielono 14 porad lekarskich osobom
powyŜej 45 roku Ŝycia przez lekarza rodzinnego w ramach środków z NFZ.
82
V.
Działania podejmowane przez gminę w ostatnich 5 latach
W
ostatnich latach w Gminie Zabrodzie główne działania i
zadania związane
z pomocą społeczną były podejmowane i organizowane przez Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej. Jednak brak wystarczających funduszy finansowych powodował, Ŝe udzielana
pomoc miała często charakter krótkotrwały i niewystarczający. Natomiast nie do przecenienia
jest świadczona przez pracowników ośrodka pomoc prawna, praca socjalna oraz mediacje
rodzinne. Pomoc ta pozwala klientom na lepsze zrozumienie szybko zmieniającej się
rzeczywistości i przepisów prawnych ( często niejasnych i niespójnych).
Gmina Zabrodzie stara się uczestniczyć aktywnie w projektach skierowanych na
rozwiązanie społecznych problemów. W tym celu wszystkie jednostki gminne wspólnie
podejmują działania określające dalsze kierunki wsparcia najbardziej potrzebujących pomocy
mieszkańców.
W celu przeciwdziałania długotrwałemu bezrobociu nasza gmina w 2007 roku
organizowała prace związane z
przyuczeniem do zawodu, system staŜy oraz prac
interwencyjnych. W głównej mierze, nasze działania były skierowane do grupy osób
zarejestrowanych jako bezrobotne w wieku do 25 roku Ŝycia. Osoby bezrobotne odbywały
staŜe oraz przygotowanie zawodowe i prace interwencyjne w jednostkach podległych gminie
przy współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy w Wyszkowie. Z tej aktywnej formy
pomocy skorzystało w 2007 roku - 37 osób.
Innym zadaniem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest organizowanie
systematycznego doŜywiania dzieci z uboŜszych rodzin, uczęszczających do naszych szkół.
W roku szkolnym 2007/2008 łączna liczba dzieci objętych tym projektem wyniosła - 378
uczniów.
Tabela 31 - DoŜywianie uczniów w szkołach przez GOPS w Zabrodziu w roku szkolnym 2007/2008
Wyszczególnienie
Rzeczywista liczba uczniów objęta doŜywianiem
Koszt posiłków - w zł *
z tego
własnych gmin
ze środków
rezerwy celowej budŜetu
państwa/ wieloletni program,
,,Pomoc Państwa w Zakresie
DoŜywiania”
Liczba posiłków - ogółem
Ogółem
378
175299
37434
z tego na wsi
378
175299
37434
137865
137865
50181
50181
83
z tego:
całodzienne wyŜywienie
pełen obiad
jedno danie gorące
mleko, bułka / kanapki
Koszt jednego posiłku w zł
1731
444
32728
15278
3,49
1731
444
32728
15278
3,49
Bezpłatnym doŜywianiem w szkołach podstawowych i gimnazjum objętych jest około
39,75% ogółu uczniów.
W 2006 i 2007 roku w ramach profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych
prowadzono następujące projekty:
1. zwiększające dostępność pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób
uzaleŜnionych od alkoholu przez:
a. dofinansowanie uczestnictwa w obozach terapeutycznych
b. współpracę z Poradnią Leczenia UzaleŜnień w Wyszkowie, mającą na celu
leczenie i rehabilitację osób uzaleŜnionych od alkoholu.
c. udzielanie porad i informacji w zakresie moŜliwości podjęcia leczenia
odwykowego i wskazanie jego form.
d. kierowanie na badania przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie
uzaleŜnienia.
e. motywowanie do terapii, przeprowadzanie rozmów, zmierzających do podjęcia
przez osoby uzaleŜnione leczenia odwykowego.
f. udzielanie wsparcia po zakończonym leczeniu odwykowym oraz inicjowanie
interwencji w przypadku zdiagnozowania przemocy domowej.
g. dofinansowanie zajęć terapeutycznych odbywających się w trakcie obozów
organizowanych przez kluby abstyneckie i grupy wsparcia.
h. sfinansowanie usług konsultacyjnych superwizora w Punkcie Konsultacyjnym.
2. udzielenie rodzinom w których występują problemy alkoholowe pomocy
psychologicznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie
poprzez:
a. prowadzenie
Punktu
Konsultacyjnego
dla
osób
uzaleŜnionych
i współuzaleŜnionych od alkoholu oraz ofiar przemocy domowej udzielającego
pomocy psychologicznej, prawnej i socjalnej.
b. ochronę przed przemocą domową
84
c. organizowanie i finansowanie szkolenia kadry medycznej, terapeutów, liderów
grup samopomocowych oraz pomocy dla stowarzyszeń prowadzących
programy profilaktyczne
d. wspieranie działalności środowiskowej w zakresie wzajemnej pomocy osób
z problemem alkoholowym.
e. zatrudnianie specjalistów do prowadzenia zajęć w świetlicach opiekuńczowychowawczych
f. dofinansowanie szkoleń specjalistycznych w zakresie terapii DDA .
g. wdroŜenie procedury „Niebieskiej Karty” w przypadkach przemocy domowej.
h. współpraca z przedstawicielami wymiaru sprawiedliwości.
3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej dla dzieci
i młodzieŜy szkolnej poprzez:
a.
organizowanie i finansowanie na terenie szkół i innych placówek oświatowych
programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieŜy.
b.
organizowanie form spędzania wolnego czasu, obozów profilaktycznoterapeutycznych
c.
realizację kampanii edukacyjnych z wykorzystaniem środków społecznej
komunikacji (gazety o zasięgu powiatowym , internet ).
d.
prelekcje dla dzieci, młodzieŜy i ich rodziców
e.
konkursy i festyny
f.
przystąpienie do kampanii „Trzeźwy umysł”
4. Wspomaganie
działalności
instytucji,
stowarzyszeń
i
osób
fizycznych
w rozwiązywaniu problemów alkoholowych poprzez:
a.
wspieranie grup samopomocowych AA, AL.-ANON, AL.-ATEEN.
b.
wsparcie finansowe, edukacyjne i lokalowe dla podmiotów zajmujących się
statutowo rozwiązywaniem problemów alkoholowych.
c.
wspieranie finansowe organizacji imprez sportowych i kulturalnych,
promujących zdrowy styl Ŝycia
d.
dofinansowanie imprez o charakterze kulturalno-turystycznym organizowanym
przez stowarzyszenia i kluby abstynenckie, które mają na celu propagowanie
idei trzeźwości.
85
5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art.
13 i 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz
występowanie przed sądem w charakterze oskarŜyciela posiłkowego poprzez:
a.
podejmowanie działań w przypadku złamania zakazu sprzedaŜy alkoholu
nieletnim lub nietrzeźwym oraz w przypadku złamania zakazu promocji
i reklamy napojów alkoholowych
b.
składanie do organów policji wniosków o wszczęcie postępowania
dowodowego
c.
występowanie przed sądem w charakterze oskarŜyciela publicznego.
W 2007 roku w zakresie integracji społecznej i przeciwdziałaniu
wykluczeniu
społecznemu podjęto :
1. Współpracę z jednostkami gminnym, szkołami, i innymi partnerami społecznymi
m.in. stowarzyszeniem ,,Bractwo Zabrodzkie” oraz ,,Nasze NadbuŜańskie Młynarze”
w zakresie planowania wspólnych przedsięwzięć w działalności z zakresu integracji
społecznej i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.
2. Przystąpiono do programu ,, Uczeń na wsi – pomoc w zdobyciu wykształcenia przez
osoby niepełnosprawne” w obszarach: ,,A” pomoc materialna dla uczniów i ,,B”
dowoŜenie niepełnosprawnych uczniów do szkół.
3. Przystąpiono
do
Poakcesyjnego
Programu
Wspierania Obszarów Wiejskich
w zakresie integracji społecznej.
4. WyraŜono gotowość aplikowania
i podjęto starania o środki systemowe
z przeznaczeniem na Program Aktywizacji Lokalnej i Kontrakty Socjalne.
86
VI.
Analiza moŜliwości Gminy Zabrodzie
Mimo stosunkowo niewysokiego dochodu gminy na jednego mieszkańca, Zabrodzie
dysponuje wystarczającymi moŜliwościami zarówno finansowymi jak i lokalowymi (lub
moŜe
je
pozyskać)
na
prowadzenie
działalności
prospołecznej.
Posiadamy
wyspecjalizowany zespół kadry pracowników socjalnych, dzięki którym moŜemy
zdiagnozować i podjąć się rozwiązywania
najwaŜniejszych
lokalnych
problemów
społecznych.
W celu dokładnej analizy moŜliwości gminy poniŜej przedstawiamy analizę SWOT.
Tabela 32 Analiza SWOT
ZagroŜenia
1.
Szanse
Częste zmiany legislacyjne z zakresu polityki
prorodzinnej,
uniemoŜliwiające
podejmowanie
właściwych i długofalowych działań.
2.
1.
posiadane walory przyrodnicze
2.
Niewystarczająca ilość środków finansowych na
realizację zadań.
Sprzyjające połoŜenie geograficzne gminy oraz
Postępująca decentralizacja zadań i środków na
pomoc społeczną.
3.
Rozwój
niematerialnych
form
pomocy,
ze
3.
Pogłębiający się kryzys rodziny.
szczególnym uwzględnieniem przeciwdziałania
4.
Starzenie się społeczeństwa.
wykluczeniu społecznemu.
5.
Długotrwałe
bezrobocie
i
uzaleŜnienia
4.
Wzrost poziomu wykształcenia społeczeństwa, co
powodujące marginalizację i wykluczenie grup
skutkuje wzrostem świadomości obywatelskiej,
społecznych.
wymuszającej na słuŜbach społecznych lepszą
jakość usług.
5.
MoŜliwość aplikacji środków finansowych z Unii
Europejskiej i środków zewnętrznych.
Słabe strony
1.
Mocne strony
Stale rosnący problem uzaleŜnień od alkoholu
i
narkotyków,
zwłaszcza
wśród
1.
dzieci
Bogata i ciągle poszerzana oferta edukacyjna
placówek oświatowych dla dzieci, młodzieŜy
i młodzieŜy.
i dorosłych.
2.
UboŜenie społeczeństwa.
2.
3.
Bezrobocie i brak odpowiedniej aktywizacji
gminnych , w tym edukacyjnych, kulturalnych
zwłaszcza osób mało aktywnych i długotrwale
i społecznych.
bezrobotnych.
4.
Niedostateczna współpraca między wszystkimi
słuŜbami
5.
3.
działającymi
w
obszarze
polityki
Zasoby instytucjonalne i rzeczowe jednostek
Zasoby ludzkie - profesjonalna kadra, stale
podnosząca swoje kwalifikacje zawodowe.
4.
Wzajemna
chęć
podjęcia
współpracy
grup
społecznej.
zajmujących się rozwiązywaniem problemów
Niewystarczające zasoby w zakresie profilaktyki
społecznych z władzami samorządowymi.
i ochrony zdrowia.
5.
MoŜliwość
współpracy
z
miejscowymi
87
6.
7.
Brak
spójnych
programów
w
zakresie
profilaktyki zdrowotnej poszczególnych grup
Zabrodzkie”,
społecznych.
Młynarze” oraz
Niewystarczający system opieki nad ludźmi
Anastazewa i Okolic” oraz
starymi i niepełnosprawnymi, brak infrastruktury
Wiejskich: w Zabrodziu
i placówek stacjonarnych dla osób ,,złotego
wieku”
8.
organizacjami pozarządowymi: Stow. - ,,Bractwo
np. klubów seniora , domu dziennego
6.
Stow.
,,Nasze
Stow. ,,Ochrony Przyrody
Kołami Gospodyń
i Głuchach.
Szczegółowy
i
w
profilaktyki
zakresie
NadbuŜańskie
spójny
program
i
działania
rozwiązywania
pobytu.
problemów alkoholowych oraz program opieki
Bariery architektoniczne w budynkach ochrony
nad dzieckiem i rodzina.
zdrowia , kultury i jednostkach gminnych oraz
psychologiczne
i
społeczne
w
kontaktach
z osobami niepełnosprawnych.
9.
Niewystarczająca baza lokalowa szczególnie do
niematerialnych działań i projektów socjalnych.
10. Brak zaangaŜowania w wolontariat.
11. Brak mieszkań socjalnych i komunalnych.
12. Brak odpowiedniej
jednostek
koordynacji współpracy
samorządowych
z
organizacjami
pozarządowymi
1. Ekonomia sił i środków
Analiza i ocena zasobów
Realizowane do tej pory działania gminne zmierzające do rozwiązywania problemów
społecznych spotykały się z ogólną aprobatą mieszkańców gminy. „Zabrodzianie” w ramach
swoich moŜliwości starali się aktywnie uczestniczyć w realizacji tych działań. TakŜe lokalne
organizacje pozarządowe i stowarzyszenia, działające na terenie gminy starają się wspierać
działania gminnych podmiotów .
Do instytucji i organizacji (partnerów społecznych) aktywnie działających i mogących
się włączyć w rozwiązywanie problemów społecznych naleŜą następujące podmioty i ich
zasoby ludzkie oraz rzeczowe :
•
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej zatrudniający 9 osób, w tym 3 pracowników
socjalnych,
88
•
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
•
Punkt Konsultacyjny w zakresie uzaleŜnień,
•
grupy wsparcia: AA, AL.-ANON, AL.-ATEEN, Rodziców Wychowujących Dzieci
Niepełnosprawne
•
Posterunek Policji, w którym pracuje 4 policjantów,
•
2 Ośrodki Zdrowia - zatrudniające łącznie 4 lekarzy i 5 pielęgniarek,
•
Placówki edukacyjne: 4 Szkoły Podstawowe- zatrudniające 55 nauczycieli,
1 Gimnazjum - 27 nauczycieli, 1 Szkoła Zawodowa- 24 nauczycieli, 1 Przedszkole
– 2 wychowawców.
•
Placówki kulturalne – Gminne Centrum Kultury w Zabrodziu
•
2 Domy Pomocy Społecznej w Niegowie i Gaju
•
Wielofunkcyjna Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza w Dębinkach
•
Kościoły ( 3 parafie rzymskokatolickie)
•
Stowarzyszenia i organizacje: ,,Bractwo Zabrodzkie”, ,,Nasze NadbuŜańskie
Młynarze”, ,,Ochrony Przyrody Anastazewa i Okolic” oraz Koła Gospodyń Wiejskich
w Zabrodziu i Głuchach.
Osoby pracujące we wszystkich wspomnianych organizacjach podejmują wspólną
pracę i działania profilaktyczne w rozwiązywaniu problemów społecznych. Tylko w ten
sposób jesteśmy w stanie stworzyć sprawnie działający system polegający na współpracy
i dialogu społecznym tak waŜny przy diagnozowaniu i rozwiązywaniu problemów
społecznych . W sytuacjach kryzysowych podejmowane będą równieŜ działania na szczeblu
powiatowym, kierując osoby uzaleŜnione do Poradni Leczeniu UzaleŜnień w Wyszkowie.
Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych współpracuje ściśle z Sądem
Rejonowym i Prokuraturą w Wyszkowie, z Poradnią Szkolno-Pedagogiczną w Wyszkowie,
Poradnią Zdrowia Psychicznego w Wyszkowie i Powiatowym Urzędem Pracy w Wyszkowie.
Pod opieką 2 kuratorów zawodowych i 11 kuratorów społecznych znajduje się obecnie 110
osób mających kłopoty z prawidłowym funkcjonowaniem w środowisku lokalnym oraz
w środowisku szkolnym. Placówki te zatrudniają profesjonalistów od uzaleŜnień, co pozwala
na
efektywne
rozwiązywanie
problemów
związanych
z
naduŜywaniem
alkoholu
i stosowaniem przemocy domowej oraz przeciwdziałaniu wykluczeniu zawodowemu osób,
które zakończyły terapię odwykową i wracają na rynek pracy.
89
Mimo skromnych środków finansowych (gmina Zabrodzie miała najniŜsze dochody
w porównaniu z pozostałymi gminami Powiatu Wyszkowskiego) posiadamy jeden
z większych, co do wielkości współczynnik wydatków na oświatę na jednego mieszkańca
(845,08 PLN w 2006 roku).
Tabela 33 - Wydatki Gminy Zabrodzie w 2006 r.
Wydatki Gminy Zabrodzie w 2006 roku
Wydatki na ochronę
zdrowia
Wydatki na pomoc
społeczną i pozostałe
zadania w zakresie
polityki społecznej
Wydatki na oświatę
i wychowanie
Wydatki gminy na
1 mieszkańca
ogółem
wydatki bieŜące jednostek budŜetowych ogółem
lecznictwo ambulatoryjne
przeciwdziałanie alkoholizmowi
szpitale ogólne
ogółem
wydatki bieŜące jednostek budŜetowych ogółem
wydatki majątkowe
domy pomocy społecznej
placówki opiekuńczo-wychowawcze
Ŝłobki
zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia
społeczne
ogółem
szkoły podstawowe
dowoŜenie uczniów do szkół
gimnazja
gimnazja specjalne
przedszkola przy szkołach podstawowych
licea ogólnokształcące
zespoły ekonomiczno-administracyjne szkół
ogółem
na oświatę i wychowanie
na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego
PLN
51 817
48 580
0
0
51 817
0
2 488 698
431 670
13 970
20 000
0
0
122 344
4 677 524
4 071 814
432 241
2 976 826
145 947
1 115 167
0
66 834
0
150 236
2425,35
845,08
36,63
Jako gmina posiadamy zasoby materialne i finansowe, które mogą być wykorzystane
w trakcie realizacji poszczególnych działań. PoniŜsza tabela przedstawia zwiększenie
w ostatnich latach środków finansowych na działalność Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Zabrodziu.
90
Tabela 34 - Wydatki na świadczenia społeczne ze środków gminy w latach 2004-2007
Wydatki na świadczenia z zadań własnych gminy
Rok
Liczba osób, którym
przyznano pomoc
Dotacja do zadań własnych
Ogółem:
Środki
gminy
Ogółem:
w tym
doŜywianie
w tym: zasiłek
okresowy
2004
183.313
162.013
21.300
12.000
9.300
216
2005
236.227
166.227
70.000
48.000
22.000
221
2006
286.746
118.699
168.047
150.100
17.947
257
2007
299915
135915
164000
147000
17000
249
Dodatkowo naleŜy pamiętać, Ŝe wszystkie jednostki, które uczestniczą w procesie
rozwiązywania problemów społecznych i zmniejszenia
skutków marginalizacji muszą
sygnalizować swoje potrzeby i ściśle ze sobą współpracować, inicjować projekty socjalne
i podejmować
przedsięwzięcia oraz
pozyskiwać i aplikować o środki pozabudŜetowe.
Przykładem tego mogą być lokalne instytucje edukacyjne, Gminy Ośrodek Pomocy
Społecznej czy Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Społecznych realizuje swoje zadania
w oparciu o wpływy z opłat za wydawanie zezwoleń na sprzedaŜ napojów alkoholowych
punktom handlowym i gastronomicznym. Jej działalność w zakresie profilaktyki uzaleŜnień,
szczególnie w sferze edukacji wśród młodzieŜy szkolnej jest pozytywnie odbierana przez
lokalną społeczność.
Przykładem moŜe tutaj być rok 2007, w którym za wydawanie zezwoleń na sprzedaŜ
napojów alkoholowych
w Gminie Zabrodzie organizowane były
wypoczynek dzieci i młodzieŜy szkolnej
oraz
liczne wyjazdy na
prowadzono działalność edukacyjną
z zakresu uzaleŜnień dla młodzieŜy szkolnej. Na swoją działalność Komisja w 2007r
wydatkowała
54.789 złotych. Zgodnie z Gminnym Programem Przeciwdziałania
Alkoholizmowi
środki
pochodzących z opłat za zezwolenia na sprzedaŜ napojów
alkoholowych wykorzystano na :
•
prowadzenie rozmów interwencyjnych, których efektem jest leczenie odwykowe
•
kierowanie
wniosków
do
Sądu
Rejonowego
o
zastosowanie
obowiązku
przymusowego leczenia odwykowego,
•
prowadzenie dla dzieci i młodzieŜy profilaktycznej działalności edukacyjnej,
91
•
wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, słuŜącej
rozwiązywaniu problemów alkoholowych,
•
udzielanie pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed
przemocą w rodzinie.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w ubiegłych latach, biorąc pod uwagę
wykonanie budŜetu,
dysponował
przeciętnie w ciągu roku środkami finansowymi
w wysokości około 2.258 mln PLN. Szacujemy, Ŝe w następnych latach fundusze te nie
ulegną znacznemu zmniejszeniu.
Tabela 35 BudŜet GOPS (świadczenia, płace , wydatki rzeczowe) w latach 2005-2007
2005
BudŜet PLN
Plan
Wykonanie Plan
Zadania zlecone*
1.491.302
Zadania własne**
272.575
Ogółem:
2006
1.763.877
Wykonanie Plan
1.463.385 1.889.746
261.508
2007
610.927
1.724.893 2.500.673
1.887.956 2.147.561
580.740
Wykonanie
1.979.211
645.095
602.103
2.468.696 2.792.656
2.581.314
* łącznie z dotowaniem zadań własnych gminy przez budŜet centralny
** łącznie ze świadczenia rodzinnymi
2. Zespolenie wysiłków (ludzi, środków, pieniędzy)
W przypadku działań zmierzających do poprawy jakości świadczonych usług grupom
z problemami społecznymi obecna kadra zaangaŜowana w prace na rzecz integracji
społecznej okazuje się juŜ nie wystarczająca. W obliczu zwiększonej liczby prowadzonych
działań i planowanych projektów będziemy musieli rozwaŜyć zmianę dotychczasowego
systemu zarządzania nimi oraz
zaprosić
do współpracy inne organizacje społeczne.
Konieczne jest zatrudnienie wykwalifikowanych osób do zarządzania projektami socjalnymi.
Współpraca Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej z Urzędem Gminy w Zabrodziu
powinna dawać gwarancję zapewnienia ciągłości realizacji projektów. Przed rozpoczęciem
poszczególnych zamierzeń
rozwaŜa się
moŜliwości finansowe i kadrowe ośrodka oraz
posiadane zasoby rzeczowe. Posiadane zabezpieczenia finansowe jest najlepszym gwarantem
realizacji projektu.
92
Stworzenie sprawnego systemu rozwiązywania problemów
pozwoli na dalsze
prowadzenie projektów, nawet w sytuacjach nieoczekiwanych i kryzysowych. Zastosowanie
jasnego podziału pracy w poszczególnych zakresach pozwoli na sprawniejsze działanie
w przypadku jakichkolwiek problemów.
Realizacja zadań Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych będzie
się odbywać ze środków finansowych gminy i z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaŜ
napojów alkoholowych, wnoszonych przez podmioty prowadzące tę sprzedaŜ. Dodatkowo
zadania Programu Profilaktyki Alkoholowej będą finansowane z dotacji celowych Wojewody
oraz Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, darowizn, zapisów
i innych wpływów od osób prawnych i fizycznych.
Na zadania z zakresu integracji społecznej GOPS ma moŜliwość pozyskiwania
środków
zewnętrznych
w ramach: Programów Systemowych, Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki, Poakcesyjnego Programu Wsparcia Obszarów Wiejskich oraz Państwowego
Funduszu Osób Niepełnosprawnych.
3. Konstrukcja zespołu wykonawców
W ramach realizacji
projektów zasadą działania jest
jednostek organizacyjnych. Partnerstwo i dialog społeczny
współpraca wszystkich
poprzez budowanie sieci
powiązań róŜnych podmiotów jest jednym z priorytetów, gdyŜ tylko
koalicja tych
podmiotów ( instytucji, organizacji pozarządowych, grup samopomocowych i obywatelskich)
daje szanse na zrealizowanie zamierzeń wynikających z niniejszej strategii.
Głównym organem odpowiedzialnym za sprawy związane z koordynacją działań
ujętych w Strategii będzie Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
Za realizację projektów i ich ewaluację odpowiedzialnymi są ich autorzy,
a, w szczególności:
⇒ z zakresu edukacji - dyrektorzy placówek oświatowych,
⇒ sportu , turystyki i rekreacji – Urząd Gminy oraz organizacje ngo12
12
ngo –organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, fundacje
93
⇒ z zakresu kultury – dyrektor GCK oraz organizacje pozarządowe
⇒ z zakresu profilaktyki uzaleŜnień , wykluczenia społecznego - GKRPA,
GOPS, Związki wyznaniowe
⇒ z zakresu integracji społecznej -GOPS we współpracy z organizacjami ngo
i GKRPA, Związki wyznaniowe
⇒ z zakresu opieki nad dzieckiem i rodziną – GOPS, oraz Placówka
Opiekuńczo-Wychowawcza w Dębinkach we współpracy z partnerami
społecznym
⇒ z
zakresu
likwidacji
barier
architektonicznych
i
urbanistycznych
w placówkach uŜyteczności publicznej – Urząd Gminy
⇒ z zakresu ochrony zdrowia - lekarze rodzinni we współpracy z Urzędem
Gminy Zabrodzie
⇒ z zakresu opieki stacjonarnej - Domy Pomocy Społecznej
⇒ z zakresu budownictwa socjalnego –Urząd Gminy
Na realizacje zadań w w/w obszarach Urząd Gminy ogłasza konkursy do których
mogą przystępować zarówno jednostki samorządowe jak i organizacje poŜytku publicznego,
związki wyznaniowe, przedsiębiorcy i osoby fizyczne.
działającymi na terenie
Organizacjami
non-profit ,
Gminy jest ,, Bractwo Zabrodzkie” , „Nasze NadbuŜańskie
Młynarze” oraz nowo powstałe „Stowarzyszenie Ochrony Przyrody Anastazewa
i Okolic”. Realizują one swoje zadania w oparciu o Gminny Program Współpracy
z Organizacjami PoŜytku Publicznego i Wolontariacie, który uchwalany jest corocznie przez
Radę Gminy. Nie wyklucza to jednak przystępowania do realizacji zadań organizacji z poza
terenu gminy. W zakresie działań skierowanych na rozwiązywanie problemów alkoholowych
i profilaktyki zadania są koordynowane przez
pełnomocnika Wójta Gminy ds.
rozwiązywania problemów alkoholowych. Pełnomocnik jest odpowiedzialny za merytoryczną
i formalną prawidłowość wydatkowania środków przeznaczonych na realizację zadań
z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Do zadań Gminnej Komisji
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych naleŜy równieŜ moŜliwość kierowania osób
uzaleŜnionych od alkoholu do Sądu w celu zastosowania
odwykowego.
94
przymusowego leczenia
Pracownicy socjalni ośrodka są odpowiedzialni za diagnozowanie stanu rzeczy np.
uzaleŜnienia
poszczególnych
realizowanych przez gminę
klientów,
opracowywanie
programów
pilotaŜowych
oraz rekrutację osób do projektów socjalnych. WaŜnym
zadaniem staje się uruchomienie wolontariatu przy GOPS Zabrodzie.
W celu zachęcenia
mieszkańców do uczestnictwa w realizacji tego projektu przewiduje się prowadzenie akcji
i kampanii promujących poszczególne działania. Wśród zadań realizowanych na rzecz
mieszkańców gminy, planuje się wsparcie integracji międzypokoleniowej poprzez działania
łączone na rzecz seniorów, dzieci, młodzieŜy oraz grup zagroŜonych wykluczeniem
społecznym. Czynny udział wolontariuszy będzie szczególnie cenny podczas organizowania
zajęć skierowanych do dzieci, młodzieŜy oraz w zakresie pomocy osobom starszym.
4. Bariery ograniczające realizację celów i ich charakterystyka
Z dotychczasowych doświadczeń wynika, Ŝe największym problemem przy realizacji
działań skierowanych na rozwiązywanie problemów społecznych moŜe być kwestia zasobów
finansowych. Rozmiary problemów społecznych rodzą obawy , Ŝe środki przeznaczone na
realizację działań mogą być nie wystarczające, aby nastąpiły trwałe zmiany. Z doświadczenia
wiemy, Ŝe wyeliminowanie biedy, ubóstwa, niechęci do podnoszenia własnych kwalifikacji
wymaga długiego czasu w pracy z poszczególnymi beneficjentami. Długi okres realizacji
projektów wymaga w większości znacznych nakładów finansowych. NaleŜy podjąć takie
działania , aby zapewnić ciągłość w procesie zmian.
Koniecznym działaniem na rzecz harmonijnego rozwoju społeczno – gospodarczego
jest tworzenie klimatu partnerstwa i otwartości pracowników na lokalne oczekiwania
i inicjatywy. Współzarządzanie łączy w sobie takie elementy, jak: partnerstwo, partycypacja,
tworzenie sieci.
Teren naszej gminy jest zamieszkały przez mieszkańców naleŜących do jednorodnej
grupy etnicznej, dlatego nie przewiduje się barier etycznych. Nie posiadamy stale
zamieszkujących obcokrajowców, brak jest więc równieŜ punktów ewentualnych moŜliwych
konfliktów. System wartości etycznych jest w miarę jednorodny dla wszystkich naszych
mieszkańców, co równieŜ przyczynia się do jednolitego postrzegania poszczególnych kwestii.
95
Wszystkie działania zmierzające do rozpatrzenia wszystkich „za” i „przeciw”,
przeprowadzenie analizy poszczególnych moŜliwych barier pozwoli na lepszą kontrolę
i przygotowanie się na poszczególne problemy.
96
VII.
Misja i cele strategiczne.
Gmina Zabrodzie w najbliŜszej przyszłości wykorzystując, zarówno walory
turystyczne, czyste środowisko naturalne jak i bliskie połoŜenie tak duŜej metropolii, jaką
jest Warszawa, ma szansę zostać gmina typowo turystyczną. Dochody z takiej działalności
pozwoliłyby rozwiązać wiele problemów społecznych. NaleŜałoby zatem uznać , Ŝe jednym
z priorytetów jest rozbudowa bazy hotelarskiej i agroturystycznej . Zadaniem gminy jest
tworzenie warunków, zachęcających
nie tylko do wypoczynku i zwiedzania, ale takŜe
osiedlania się na naszym terenach ludzi młodych, wykształconych, z duŜym potencjałem
twórczym. Do zagospodarowania są tereny po byłym Państwowym Gospodarstwie Rolnym
( obecnie będących w zasobach Agencji Nieruchomości Rolnej ) , które mogą być bazą pod
zabudowę usługową, zaspokajającą wiele potrzeb społecznych mieszkańców.
Z diagnozy wynika Ŝe, najsłabszą grupą, wymagającą nieustannej czujności ze strony
władz, są osoby w podeszłym wieku i niepełnosprawne. Planując zadania w obszarze
polityki społecznej, te grupy społeczne będą przedmiotem szczególnej troski wszystkich
instytucji samorządowych, a przede wszystkim pomocy społecznej.
Społeczeństwo na ogół
postrzega ludzi biednych jako obciąŜenie
a nie jak
potencjalny, cenny zasób, który trzeba uruchomić. Aby wykorzystać ludzi z niŜszych warstw
społecznych, naleŜałoby rozbudzić w nich dumę i poczucie, Ŝe są równoprawnymi
obywatelami, a nie beneficjentami pomocy społecznej. Dlatego opracowując strategię
postawiliśmy, zgodnie z zasadą merytokracji, na edukację masową , która w połączeniu
z gospodarką wolnorynkową , postępem technologicznym i praworządnością pozwoli na
osiągnięcie sukcesu zarówno tej grupie społecznej, jak i całemu społeczeństwu.
W obszarze edukacji postawiliśmy na jakość, a nie na ilość. Tylko wysoka jakość
nauczania pozwoli unowocześnić techniki zarządzania i wprowadzenie elastycznego modelu
rozwoju zawodowego. Zachęci teŜ ludzi do większej mobilności , zarówno w zdobywaniu
wiedzy na wysokim poziomie, jak i w poszukiwaniu satysfakcjonującej pracy. Społeczeństwo
nie moŜe sobie pozwolić na niewłaściwe wykorzystywanie
zasobów ludzkich
i marnotrawienie talentów.
Wyznaczenie kierunków strategii wiąŜe się z jasnym określeniem głównych
kierunków działania gminy w obszarze szeroko pojętej polityki społecznej. Kluczowym
celem strategii jest współzarządzanie w rozwiązywaniu problemów społecznych poprzez
97
zintegrowany i spójny system powiązań oraz współdziałanie otoczenia gospodarczego
i obywatelskiego. PoniŜej przedstawiamy cele strategiczne porządkujące ład społeczny w
gminie z zakresu rozwiązywania poszczególnych kwestii społecznych w latach 2008 – 2013.
1. Cele strategiczne Gminy Zabrodzie
⇒ Podejmowanie selektywnych działań na rzecz osób znajdujących się
w trudnej sytuacji Ŝyciowej.
⇒ Podniesienie jakości Ŝycia seniorów
poprzez zaspokajanie ich potrzeb
i rozwój usług socjalnych.
⇒ Rozwijanie aktywnej polityki rynku pracy ze szczególnym uwzględnieniem
wyrównywania szans osób zagroŜonych wykluczeniem społecznym
i marginalizacją.
⇒ Integracja i aktywizowanie lokalnego środowiska w zakresie promowania
i wspierania samopomocowych form działania.
⇒ wyrównywanie
szans
osób
niepełnosprawnych
i
przeciwdziałanie
wykluczeniu społecznemu.
⇒ Profilaktyka uzaleŜnień.
⇒ Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, zapobieganie patologiom.
⇒ Promocja zdrowego trybu Ŝycia.
⇒ Nowoczesny, sprawny
i spójny system edukacji, zapewniający pełny
rozwój psychofizyczny dziecka
2. Obszary działań w których będą realizowane wyznaczone cele strategiczne.
•
Edukacji publicznej i tworzenia nowych kierunków nauczania w placówkach
oświatowych umoŜliwiających edukację młodzieŜy ze szkół ponadgimnazjalnych
i ludzi dorosłych.
•
Kultury , dziedzictwa narodowego oraz promocja gminy.
•
Wspierania rozwoju dzieci z rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi.
•
Prowadzenia zajęć z rodzicami niewydolnymi wychowawczo.
•
Stymulowania społeczności lokalnej do zdrowego stylu Ŝycia, wolnego od
uzaleŜnień i przemocy domowej.
•
98
Rynku pracy - zmierzając do organizowania nowych miejsc pracy.
•
Infrastruktury i budynków uŜyteczności publicznej w zakresie znoszenie barier
urbanistycznych i architektonicznych.
•
Pomocy społecznej i uaktywniania środowiska lokalnego oraz wspieranie klientów
pomocy społecznej w dąŜeniach do samorealizacji.
3.
•
Profilaktyki zdrowotnej i poprawy dostępu do specjalistycznej opieki medycznej.
•
Ekologii, ochrony środowiska, turystyki i rekreacji.
Cele operacyjne strategii
Do osiągnięcia zamierzonego celu głównego konieczne jest wytyczenie celów
szczegółowych.
W ramach rozwiązywania
problemów wyznaczyliśmy sobie kilkanaście działań
szczegółowych, skierowanych do poszczególnych grup mieszkańców i w róŜnych zakresach
działalności. DuŜa cześć naszych działań skierowana jest do dzieci i młodzieŜy, jako grupy
która w przyszłości decydować będzie o kierunku rozwoju naszej gminy.
PoniŜej przedstawiamy tabelę opisującą charakter celów operacyjnych określonych
przez gminę.
99
Cel główny strategii: Zintegrowanie i doskonalenie systemu polityki społecznej w gminie Zabrodzie
Obszar działań
Edukacja publiczna
Cel operacyjny
Rozbudowa infrastruktury obiektów
szkolnych.
Tworzenie i finansowanie sieci
placówek wspierających rodzinę w
procesie wychowania.
UmoŜliwienie szerokiego dostępu do
nauki osobom niepełnosprawnych .
Planowany efekt końcowy,
rezultaty
Realizacja programu poprzez:
1.
budowa boisk szkolnych przy
szkołach: Podstawowej i
Gimnazjum w Zabrodziu oraz przy
Zespole Szkół w Zabrodziu.
2. budowa sali gimnastycznej dla
potrzeb Szkoły Podstawowej
w Zabrodziu,
3. budowa placu zabaw przy Szkole
Podstawowej w Kicinach
4. tworzenie i finansowanie świetlic
opiekuńczo-wychowawczych
wspierających rodzinę w
wychowaniu i opiece nad dzieckiem,
5. doposaŜenie świetlic w sprzęt
sportowy, muzyczny i materiały do
prowadzenia zajęć,
6. wydłuŜenie pracy świetlic we
współpracy z wolontariuszami.
7. doposaŜenie szkół w sprzęt
komputerowy , multimedialny i
muzyczny.
8. Utworzenie stołówek szkolnych .
w kaŜdej szkole.
9. Powstanie chóru przy Gimnazjum
w Zabrodziu i Szkole Podstawowej
w Kicinach.
10. Utworzenie w Szkole Podstawowej
w Kicinach - koła zainteresowań
dla uczniów pn. ,,Koło Nauk
Eksperymentalnych”
11. utworzenie Zespołu Ludowego przy
Zespole Szkół w Zabrodziu
12. organizowanie zawodów
sportowych o Puchar Wójta Gminy
•
•
•
•
•
właściwe zagospodarowanie
czasu wolnego dzieci
i młodzieŜy oraz zapewnienie
opieki dzieciom z rodzin a w
szczególności
dysfunkcyjnych.
wyrównanie szans uczniom w
szkołach wiejskich w dostępie
do najnowszych zdobyczy
edukacyjnych w stosunku do
oferty edukacyjnej w miastach
dostęp do nowoczesnych
boisk i obiektów sportowych
zwiększenie liczby uczniów
niepełnosprawnych
objęcie doŜywianiem w
formie gorącego posiłku
wszystkich uczniów
Ewaluacja i monitoring
a). liczba oddanych do uŜytku
sportowych obiektów szkolnych
b). ilość powstałych świetlic
c). liczba dzieci uczestniczących
w zajęciach świetlicowych,
d). ilość dowoŜonych dzieci
niepełnosprawnych na zajęcia
szkolne
e) liczba podpisanych umów z
wolontariuszami
f)liczba wydanych posiłków
i doŜywianych dzieci
g). sprawozdania finansowe
kwartalne, półroczne i roczne
h). raporty przedstawiające postęp
w realizacji projektów
i). ankiety oceniające jakość i
efekty
j) informowanie społeczeństwa o
osiągniętych rezultatach
w formie: spotkań, konferencji,
seminariów oraz przy udziale
internetu i mediów publicznych
100
Obszar działań
Cel operacyjny
rezultaty
Zabrodzie we wszystkich szkołach
13. udział młodzieŜy szkolnej w
doŜynkach parafialnych oraz
gminnych.
14. pozyskanie nauczycieli do języków
obcych w kaŜdej szkole.
15. Realizacja programu ,,Uczeń na wsi
– pomoc w zdobyciu wykształcenia
przez osoby niepełnosprawne”
Nowe kierunki
nauczania w
placówkach
oświatowych
umoŜliwiających
edukację młodzieŜy ze
szkół
ponadgimnazjalnych i
ludzi dorosłych.
Urozmaicenie i nowe kierunki
nauczania w szkołach
ponadgimnazjanych.
1.
Dokształcanie osób dorosłych,
z uwzględnieniem kobiet wiejskich.
Kursy umoŜliwiające korzystanie z
najnowszych technik informacyjnych
2.
E-learning – szkolenie na odległość.
Utworzenie Uniwersytetu Trzeciego
Wieku.
3.
4.
Kultura , dziedzictwo
narodowe oraz
promocja gminy
Rozszerzenie oferty kulturalnej dla
1.
2.
prowadzenie nauczania w systemie
zaocznym i wieczorowym w
Zespole Szkół w Zabrodziu – 3
letniego Technikum Uzupełniającego
w zawodach
•
technik Ŝywienia i gospodarstwa
domowego
•
technik rolnik
uruchomienie w Zespole Szkół
w Zabrodziu 2 letniego Liceum
Uzupełniającego,
utworzenie w Zespole Szkół w
Zabrodziu Liceum
Ogólnoksztalcącego o profilu
,,Edukacja dla bezpieczeństwa” –
klasy przygotowujące do pracy w
policji, straŜy miejskiej i ochronie
Realizacja programu ,,Wioska
internetowa - kształcenie na odległość
na terenach wiejskich”
Rozbudowa GCK Zabrodzie
Powstawanie i wspieranie
istniejących fundacji i stowarzyszeń
•
•
•
•
•
podwyŜszenie jakości edukacji
i zmiana kierunków
kształcenia stosownie do
potrzeb rynku pracy
Nabycie umiejętności z
zakresu autoprezentacji,
obsługi najnowszych
urządzeń biurowych
przekwalifikowania
zawodowe
kształcenie z wykorzystaniem
internetu
wykorzystanie potencjału i
aktywizacja ludzi starszych
• Powstanie nowoczesnego
budynku GCK
a).ilość nowo powstałych
kierunków nauczania
b). liczba osób podejmujących
nauczanie na tych kierunkach.
c). ilość zorganizowanych kursów
i szkoleń
d). ilość uzyskanych zaświadczeń
i dyplomów z ukończenia nauki
w formie; E-learning
e).liczba seniorów podejmujących
samokształcenie
f). sprawozdania finansowe
g). raporty przedstawiające postęp
h). ankiety oceniające jakość i
efekty
i) informowanie społeczeństwa o
a).oddanie do uŜytku
przebudowanego , funkcjonalnego
budynku GCK
101
Obszar działań
Cel operacyjny
Zachęcanie do spędzania wolnego czasu
na rzecz czynnego uczestnictwa w
Ŝyciu kulturalnym
3.
Patronat nad Kołami Gospodyń
Wiejskich
4.
5.
Rozbudzanie zainteresowań twórczych
i mecenat nad talentami
6.
PrzybliŜenie historii ziemi zabrodzkiej.
Dbałość o zabytki i pielęgnowanie
lokalnych tradycji i obrzędów.
7.
8.
9.
Integracja międzypokoleniowa na rzecz
ciągłości kulturowej.
organizacji lokalnych imprez
okolicznościowych i obrzędowych
oraz uczestnictwo w wydarzeniach o
zasięgu ponad lokalnym
tworzenie kółek zainteresowań i
patronat nad młodymi talentami
organizowanie warsztatów i
wyjazdów na imprezy kulturalne
gromadzenie zbiorów lokalnych
twórców ludowych i organizowanie
wystaw i wernisaŜy
plan renowacji zabytków gminnych
organizacja kwest na odrestaurowanie
nekropolii
promocja walorów gminy
rezultaty
• organizacja : Festynów
rodzinnych, Warsztatów
Sztuki oraz imprez
obrzędowych
• zatrudnienie instruktorów
• udostepnianie lokalu GCK
na działalność koła
Gospodyń Wiejskich
i Stowarzyszenia ,,Bractwo
Zabrodzkie”
• dofinansowanie i
wspieranie miejscowych
artystów w zakresie
rozwoju ich twórczości,
zorganizowanie wystaw ,
pokazów i wernisaŜy.
• powstanie muzeum ziemi
zabrodzkiej.
• renowacja zabytków.
• powstanie Gminnego
Centrum Informacji i
Promocji
b).ilość imprez integracyjnych i
kulturalnych
c).ilość powstałych kół
zainteresowań
d).liczba uczestników zajęć,
warsztatów, wyjazdów
e).ilość zorganizowanych ;
wystaw, wernisaŜy, pokazów i
wieczorów poetyckich
f).liczba zgromadzonych
eksponatów
g).liczba osób zwiedzających
muzeum
h). ilość odrestaurowanych
zabytków i nagrobków
i) liczba aktywnie działających
członkiń Koła Gospodyń
Wiejskich
j). częstotliwość spotkań koła
KGW oraz Stowarzyszenia
,,Bractwo Zabrodzkie”
k).ilość środków finansowych na
promocję gminy
l). liczba imprez promujących
walory gminy
m). sprawozdania finansowe
n). raporty przedstawiające postęp
o). ankiety oceniające jakość i
efekty
p) informowanie społeczeństwa o
102
Obszar działań
Wspieranie rozwoju
dzieci z rodzin z
problemami
opiekuńczowychowawczymi
Cel operacyjny
Pomoc materialna rodzinom w
finansowaniu wydatków szkolnych
dzieci
1.
2.
Poradnictwo rodzinne : pedagoga ,
psychologa, prawnika i pracownika
socjalnego
WdroŜenie programu opartego na
wolontariacie „Starszy Brat- Starsza
Siostra”, kierowanego do dzieci
zaniedbanych wychowawczo.
rezultaty
3.
wsparcie rodzin najuboŜszych w
dostępie dzieci do edukacji
utworzenie grup składających się z
wolontariusza i dziecka np. student
lub starszy uczeń słuŜy pomocą w
nauce młodszemu, spędza z nim
wolny czas, opiekuje się nim.
Utworzenie świetlicy
socjoterapeutycznej
•
•
•
•
•
rozwijanie nowych
zainteresowań dziecka
wzmacnianie funkcji rodziny,
przełamywanie izolacji
dziecka w środowisku
domowym i szkolnym
uczenie dziecka pewności
siebie, wiary we własne siły.
kontynuowanie programu
„Wyprawka szkolna” oraz
zapewnienie środków na
Stypendia
Wsparcie środowiskowe dzieci i
młodzieŜy z rodzin dysfunkcjonalnych
a) .liczba dzieci objęta programem
„Starszy Brat- Starsza Siostra”,
b). liczba wolontariuszy
zaangaŜowanych w program.
c).ilość udzielonych przez
fachowców porad
d). liczba dzieci biorących udział
w zajęciach świetlicowych
e) liczba i kwota udzielonych
stypendiów i wyprawek szkolnych
f). sprawozdania finansowe
g). raporty przedstawiające postęp
h). ankiety oceniające jakość i
efekty
i) informowanie
społeczeństwa o
w formie: spotkań,
konferencji, seminariów
oraz przy udziale
internetu i mediów
publicznych
Prowadzenie zajęć dla
rodziców niewydolnych
wychowawczo.
Pomoc w opiece i wychowaniu dziecka
Wymiana doświadczeń między
rodzicami
1. szkolenie nauczycieli, pedagogów
prowadzących zajęcia z rodzicami,
2. prowadzenie zajęć z rodzicami nt.
promocji zdrowego stylu Ŝycia.
3. organizowanie festynów rodzinnych
•
•
pomoc rodzicom w radzeniu
sobie z problemami
opiekuńczo-wychowawczymi,
uczenie,
nabyta wiedza z zakresu
gospodarowania budŜetem
domowym, radzenia sobie w
sytuacjach kryzysowych
a). liczba przeszkolonych
nauczycieli i pedagogów
szkolnych
b). liczba rodzin objętych pomocą.
c).liczba uczniów którzy podnieśli
średnia ocen
d). ilość zorganizowanych
festynów rodzinnych
d). ankiety oceniające jakość
i efekty
103
Obszar działań
Cel operacyjny
rezultaty
e) informowanie społeczeństwa o
Stymulowanie
społeczności lokalnej do
zdrowego stylu Ŝycia,
wolnego od uzaleŜnień
i przemocy domowej
Zmniejszanie rozmiaru patologii
poprzez działania naprawcze oraz
prowadzenie skutecznej profilaktyki
uzaleŜnień i przemocy w rodzinie
1.
2.
3.
Rynek pracy- działania
zmierzające do
organizowania nowych
miejsc pracy
Aktywizacja zawodowa długotrwale
bezrobotnych
Powstawanie nowych miejsc pracy dla
osób sprawnych i niepełnosprawnych.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
pozyskiwanie animatorów poprzez
wystosowanie ofert współpracy do
nauczycieli, lekarzy, pielęgniarek,
pracowników socjalnych, kuratorów,
psychologów,
szkolenia przyszłych animatorów.
organizowanie szkoleń wśród
mieszkańców
•
wspieranie małej przedsiębiorczości,
pozyskiwanie inwestorów ,
permanentna współpraca gminy z
Powiatowym Urzędem Pracy
organizacja szkoleń w celu zdobycia
konkretnego zawodu (kontrakt
socjalny)
aplikacja funduszy europejskich,
organizowanie prac społecznieuŜytecznych
organizowanie przez GOPS Klubów
Integracji Społecznej i Zawodowej
oraz wspieranie spółdzielni
socjalnych.
organizowanie grup wsparcia dla
•
•
•
•
•
•
•
•
podniesienie samooceny ludzi
doświadczających przemocy i
uzaleŜnień
zwiększenie liczby
fachowców realizujących
programy naprawcze,
wzrost ilości realizowanych
przedsięwzięć
profilaktycznych.
a). liczba osób objętych
działaniem profilaktycznym.
b). ilość osób które podjęły
leczenie odwykowe
c).liczba interwencji domowych
d).ilość przeszkolonych
animatorów
e). ilość zorganizowanych szkoleń
dla mieszkańców gminy
f) informowanie społeczeństwa o
udostępnianie ofert pracy
osobom zainteresowanym,
poradnictwo zawodowe,
wsparcie przedsiębiorców z
funduszu PFRON-u ,
zatrudniających osoby
niepełnosprawne,
szkolenia, stypendia, prace
interwencyjne i roboty
publiczne ,
powstanie grup
samopomocowych
promocja samozatrudnienia.
a). liczba osób podejmująca pracę
na własny rachunek,
b). liczba osób zatrudnionych przy
pracach interwencyjnych, staŜach
i przygotowaniu zawodowym
c). liczba osób przeszkolonych w
kierunku zdobycia nowego
zawodu,
d). powstanie KISS-u,
e). liczba osób niepełnosprawnych
podejmujących pracę zarobkową.
f). nowo powstałe podmioty
gospodarcze
g).liczba grup wsparcia
h) informowanie społeczeństwa o
104
Obszar działań
Cel operacyjny
rezultaty
osób bezrobotnych.
Infrastruktura i
budynki uŜyteczności
publicznej - znoszenie
barier urbanistycznych
i architektonicznych
Likwidacja barier architektonicznych
w budynkach uŜyteczności publicznej
oraz dostosowywanie ich do potrzeb
osób niepełnosprawnych.
1.
2.
Rozwój budownictwa komunalnego
i socjalnego
Tworzenie mieszkań chronionych
i hosteli.
3.
4.
Pomoc społecznauaktywnianie
środowiska lokalnego
oraz wspieranie
klientów pomocy
społecznej w dąŜeniach
do samorealizacji.
•
•
•
•
•
podnoszenie kwalifikacji
pracowników socjalnych GOPS ,
utworzenie nowych stanowisk
pracy , w tym do obsługi osób
niepełnosprawnych
realizacja programu współpracy z
organizacjami pozarządowymi,
prowadzenie w środowisku
lokalnym działalności edukacyjnoprofilaktycznej,
wdroŜenie procedury Kontraktu
1.
2.
3.
4.
przebudowa budynku Ośrodka
Zdrowia w Zabrodziu do wymogów
NFZ,
likwidacja barier architektonicznych:
w Szkołach Podstawowych,
Gimnazjum , Zespole Szkół w
Zabrodziu, GCK w Zabrodziu i
budynku Urzędu Gminy,
adaptacja budynków będących
w zasobach gminy na lokale
socjalne
Dofinansowanie przekształcania
mieszkań prywatnych w mieszkania
chronione i hostele
•
uczestniczenie przez pracowników
socjalnych w kursach i studiach
podyplomowych,
przygotowanie i wyposaŜenie
nowych stanowisk pracy w GOPS
Zabrodzie
realizacja uchwalonego przez Radę
Gminy corocznego programu
współpracy z organizacjami poŜytku
publicznego.
doskonalenie umiejętności
posługiwania się kontraktem
•
•
•
•
•
•
•
•
umoŜliwienie osobom
niepełnosprawnym
samodzielnego załatwiania
waŜnych spraw urzędowych,
umoŜliwienie dostępu dzieci
i młodzieŜy niepełnosprawnej
do edukacji w szkołach.
poprawa warunków
lokalowych w Ośrodku
Zdrowia w Zabrodziu.
gminne zasoby mieszkaniowe
na wypadek sytuacji
kryzysowych w rodzinach
powstanie mieszkań
chronionych i hosteli
a). ilość zlikwidowanych barier
architektonicznych i
urbanistycznych
b).ilość oddanych lokali
socjalnych
c).ilość powstałych mieszkań
chronionych i hosteli
d). oddanie do uŜytku budynku
Ośrodka Zdrowia w Zabrodziu
e). sprawozdania finansowe
f). raporty przedstawiające postęp
g). ankiety oceniające jakość i
efekty
h) informowanie społeczeństwa o
zmniejszenie liczby klientów
uzaleŜnionych od pomocy
społecznej,
podniesienie samooceny w
klientach pomocy społecznej,
zwiększenie dostępu
mieszkańców do informacji,
poradnictwa i doradztwa.
doskonalenie jakości
świadczonych usług
socjalnych.
a). liczba osób objętych
świadczeniami rodzinnymi.
b). liczba rodzin, którym
udzielono pomocy w ramach
programów profilaktycznych.
c).liczba interwencji pracowników
socjalnych w sprawach przemocy
w rodzinie.
d). liczba wolontariuszy
działających na rzecz klientów
pomocy społecznej.
e). liczba osób włączonych do
105
Obszar działań
Cel operacyjny
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Socjalnego,
wdroŜenie procedury mediacji,
stosowanie pracy socjalnej opartej
na zasadzie subsydiarności,
współpraca ze wszystkimi
instytucjami i organizacjami
działającymi na rzecz osób
wymagających pomocy,
pozyskanie nowego budynku dla
potrzeb GOPS.
zorganizowanie wolontariatu przy
GOPS Zabrodzie.
wsparcie funkcji wychowawczych
rodziny poprzez system świadczeń
rodzinnych.
rozwijanie opieki nad rodziną
i dziećmi.
pomoc w sytuacjach kryzysów
Ŝyciowych
działalność profilaktyczna w
środowisku na rzecz dzieci i
młodzieŜy.
przeciwdziałanie marginalizacji
i wykluczeniu społecznemu
interwencje w przypadku
przemocy domowej.
powstanie w pełni wyposaŜonego
Gminnego Centrum Rehabilitacji
świadczącego usługi
rehabilitacyjne w miejscu
zamieszkania osób
niepełnosprawnych
opieka nad seniorami i osobami
przewlekle chorymi oraz
niepełnosprawnymi w miejscu
zamieszkania.
pogłębianie diagnozy nt. patologii
rezultaty
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
socjalnym,
edukacja mediatorów.
organizowanie grup wsparcia dla
osób i rodzin dysfunkcyjnych
zorganizowanie formy dialogu
między przedstawicielami
współpracujących instytucji,
wsparcie pracowników socjalnych
pracą wolontariuszy
udoskonalanie procedury
„Niebieskiej Karty”
opracowanie i aktualizowanie
gminnego programu „Opieka nad
dzieckiem i rodziną”
przeprowadzanie i monitorowanie
efektów mediacji rodzinnych.
aplikacja środków zewnętrznych.
pozyskanie środków w ramach
programów systemowych oraz
PPWOW.
WdroŜenie Programu Aktywności
Lokalnej (PAL)
stała współpraca z policją,
placówkami oświatowymi oraz
medycznymi na rzecz zwiększenia
skuteczności interwencji w
przypadkach przemocy w rodzinie
pomoc osobom niepełnosprawnym,
polegająca na: świadczenie usług
rehabilitacyjnych w miejscu
zamieszkania, dofinansowaniu do
zakupu sprzętu rehabilitacyjnego oraz
udzielaniu informacji o
przysługujących im uprawnieniach i
przywilejach
ograniczanie ilości osób
umieszczanych w placówkach
stacjonarnych na rzecz opieki
•
•
•
•
•
zapewnienie opieki domowej
i utrzymanie osób starszych i
chorych w ich środowisku
powstanie grup
samopomocowych
Powstanie Klubu Integracji
Społecznej
udzielanie pomocy
psychologicznej , prawnej i
pracy socjalnej osobom
i rodzinom .
współorganizowanie imprez
integrujących osoby i rodziny
wykluczone społecznie ze
środowiskiem lokalnym
działalności publicznej i
społecznej.
f).liczba osób podejmujących
terapię odwykową oraz biorących
udział w programach
profilaktycznych.
g).liczba podejmowanych
mediacji doprowadzających do
porozumienia skonfliktowanych
rodzin.
h).liczba osób niepełnosprawnych
korzystających z pomocy i pełnej
informacji.
i).liczba nowo zatrudnionych
pracowników
j). sprawozdania finansowe
k). raporty przedstawiające postęp
l). ankiety oceniające jakość i
efekty
m) informowanie społeczeństwa o
106
Obszar działań
Profilaktyka zdrowotna
i poprawa dostępu do
specjalistycznej opieki
medycznej.
Cel operacyjny
•
•
•
•
•
•
społecznej, niedostosowania
społecznego, jego przyczyn,
przejawów i skutków.
środowiskowej
18. diagnozę i monitorowanie działań
słuŜących przeciwdziałaniu
wykluczeniu społecznemu i
marginalizacji osób i rodzin.
promocja zdrowia wśród dzieci i
młodzieŜy.
poprawa dostępu uczniów do
profilaktycznych świadczeń
zdrowotnych.
objęcie osób zagroŜonych
chorobami układu krąŜenia,
cukrzycą i nowotworami badaniami profilaktycznymi.
stałe podnoszenie kwalifikacji
lekarzy rodzinnych i pielęgniarek
środowiskowych
propagowanie przez lekarzy
rodzinnych stylu Ŝycia wolnego od
alkoholu i narkotyków.
poprawa skuteczności leczenia
osób uzaleŜnionych od alkoholu i
narkotyków.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Ekologia, ochrona
środowiska , turystyka i
rekreacja.
Dbałość o środowisko , ograniczanie
emisji zanieczyszczeń.
Rozwój turystyki i rekreacji w gminie.
rezultaty
1.
2.
3.
badania przesiewowe osób
zagroŜonych, dofinansowywane przez
samorząd gminny.
stały udział personelu medycznego w
szkoleniach i kursach
organizowanych wspólnie z innymi
grupami zawodowo zajmującymi się
problemami zdrowotnymi
mieszkańców.
organizowanie przez lekarzy
i pielęgniarki środowiskowe
pogadanek na tematy dotyczące
zdrowego stylu Ŝycia.
wczesne diagnozowanie problemów
alkoholowych wśród pacjentów.
współpraca personelu medycznego z
jednostkami organizacyjnymi gminy
w zakresie problemów zdrowotnych
monitorowanie szkód zdrowotnych.
coroczny udział dzieci i młodzieŜy w
Akcji Sprzątanie Świata.
budowa ścieŜek rowerowych
oznakowanie szlaków turystycznych
•
•
•
•
systematyczne badania :
mammografia, PSA, badanie
słuchu i wzroku, mierzenie
ciśnienia tętniczego, badanie
poziomu cukru.
przywrócenie w szkołach
gabinetów zabiegowych
utworzenie gabinetu
stomatologicznego
prowadzenie fluoryzacji wśród
dzieci i młodzieŜy
a). liczba lekarzy i pielęgniarek
z ukończona specjalizacją
b). liczba osób poddanych
badaniom przesiewowym.
c).ilość zorganizowanych
pogadanek oraz liczba dzieci
i młodzieŜy w szkołach objętych
poradnictwem.
d). liczba osób podejmujących
leczenie odwykowe.
e).oddanie do uŜytku szkolnych
gabinetów zabiegowych
f).oddanie do uŜytku gabinetu
stomatologicznego
g).liczba uczniów poddanych
zabiegom fluoryzacji
h). ankiety wśród mieszkańców
w zakresie potrzeb na usługi
medyczne oraz oceny
podejmowanych juŜ działań w
zakresie ochrony zdrowia
h).raporty o stanie zdrowotnym
mieszkańców gminy
i).informowanie społeczeństwa o
• likwidacja dzikich wysypisk
śmieci w lasach .
• utrwalenie postaw
a). ilość zlikwidowanych dzikich
wysypisk śmieci
b). ilość szkół oraz liczba
uczniów biorących udział w
107
Obszar działań
Cel operacyjny
rezultaty
4.
5.
6.
- umieszczenie tablic informacyjnych
o obiektach o zabytkowych i
atrakcyjnych miejscach
turystycznych i rekreacyjnych w
gminie.
wydanie folderu o gminie Zabrodzie
z mapą o infrastrukturze kulturalnej
i turystycznej.
wybudowanie przystani wodnej w
miejscowości Młynarze
zachęcanie do otwierania
gospodarstw agroturystycznych i
ekologicznych.
•
•
•
•
•
•
proekologicznych wśród
powstanie ścieŜek
rowerowych.
postawienie tablic z mapami
turystycznymi gminy
stawienie koszy na śmieci
przy wszystkich szlakach
turystycznych
pozyskanie i
zagospodarowanie terenów
po byłym PGR-rze
wydrukowanie i dystrybucja
folderów promujących
walory turystyczne gminy.
oddanie do uŜytku przystani
wodnej.
Akcji Sprzątanie Świata
c).oddanie do uŜytku ścieŜek
rowerowych
d). ilość ustawionych koszy
i kontenerów na śmieci w
miejscach uŜyteczności
publicznej
e). odbiór oznakowania i tablic:
szlaków turystycznych, ścieŜek
rowerowych, waŜnych obiektów i
infrastruktury gminnej
f). ilość wydanych do druku i
rozprowadzonych egzemplarzy
folderu o gminie Zabrodzie
g).oddanie do uŜytku przystani
wodnej we wsi Młynarze
h). ilość gospodarstw
agroturystycznych w gminie
i).raporty o stanie środowiska
gminy
j) informowanie społeczeństwa o
108
4.
Metody realizacji celów
Realizacja zamierzonych celów szczegółowych będzie się odbywać na 5 sposobów,
w tym przez:
1.
metodę aktywizującą – polegającą na włączeniu osób naleŜących do kategorii ryzyka
w działania zmierzające do zmiany ich sytuacji
2. metodę integrującą – wzmacniającą lokalne więzi społeczne w czasie wspólnych
działań na rzecz grup ryzyka lub dobrych praktyk
3. metodę profilaktyczną – minimalizującą przyczyny generujące trudne Ŝyciowe
sytuacje
4. metodę weryfikującą – wskazującą związki między teorią a praktyką, a tym samym
utopijność bądź realność przyjętych teorii (załoŜeń).
5. metodę niwelującą – rozwiązującą problemy, zjawiska lub niepoŜądane sytuacje.
W zaleŜności od rodzaju projektu i działania będzie ono odpowiednio realizowane
przy uŜyciu odpowiedniej metody. W przypadku osób z grup szczególnego ryzyka konieczne
jest wprowadzenie działań aktywizujących. Przykładem mogą to być działania skierowane do
dzieci i młodzieŜy.
Z uwagi na narastający problem , jakim jest
w ostatnich latach
zaŜywanie
narkotyków wśród młodzieŜy oraz jego skutków, kosztów społecznych i zdrowotnych,
naleŜy podjąć działania o charakterze profilaktycznym skierowane do całej społeczności
lokalnej. Zdecydowanie naleŜy pogłębić diagnostykę w tym obszarze działania. Obecnie
w ramach działania systemu profilaktyki z osobami eksperymentującymi z substancjami
psychoaktywnymi mają kontakt lekarze rodzinni. Do ich obowiązków naleŜy skierowanie
osoby uzaleŜnionej na specjalistyczne leczenie psychiatryczne.
W celu prowadzenia pełnego programu profilaktycznego konieczne jest prowadzenie
ścisłej współpracy pomiędzy róŜnymi organizacjami pracującymi z dziećmi i młodzieŜą.
W tym celu konieczne jest prowadzenie cyklicznych szkoleń zarówno w grupie docelowej,
ale równieŜ skupienie się na przeszkoleniu kadry nauczycielskiej, pracowników socjalnych,
lekarzy rodzinnych, policji i wszystkich innych osób pracujących z młodzieŜą. Pozwoli to na
109
lepsze rozpoznanie problemu narkomanii i zastosowanie bardziej skutecznej interwencji
i działań adekwatnych do danej sytuacji.
Z rozeznania środowiskowego oraz ankiet przeprowadzonych przez osoby prowadzące
zajęcia w ramach programów profilaktycznych wynika, iŜ młodzieŜ narkotyki kojarzy
najczęściej z dobrą zabawą, lepszym samopoczuciem a nie z zagroŜeniem zdrowia i Ŝycia.
Dlatego koniecznością staje się stworzenie w gminie kompleksowego systemu zapobiegania
przestępczości, demoralizacji i naduŜywania substancji psychoaktywnych przez dzieci
i młodzieŜ. W tym celu planujemy stworzenie sieci poradnictwa i wspierania w sytuacjach
kryzysowych dla młodzieŜy w lokalnych instytucjach, szkołach i ośrodku pomocy społecznej.
Aktywizacja powinna równieŜ dotyczyć środowiska osób starszych. których
naleŜałoby włączyć do Ŝycia społecznego. WaŜne jest jednocześnie, aby wśród młodych
mieszkańców zaszczepić postawę radzenia sobie z własnymi problemami.
Nie zamierzamy równieŜ rezygnować z juŜ prowadzonych zadań np. z dopłat do
posiłków dla dzieci z najuboŜszych rodzin. Zaprzestanie tego typu dotacji, lub w ramach
„aktywizacji społecznej” wprowadzenie obowiązku częściowej zapłaty mogłoby spowodować
zwiększenie biedy w tej grupie osób.
110
VIII.
Harmonogram projektów na lata 2008-2013
Miarą sukcesu kaŜdej strategii jest opracowanie dobrego harmonogramu działań. W tym celu pragniemy przedstawić szczegółowy
harmonogram działań podejmowanych przez gminę Zabrodzie.
Rodzaj działania - tematyka projektu
Termin realizacji
Źródło finansowania
Budowa boiska szkolnego przy Szkole Podstawowej i Gimnazjum w Zabrodziu
realizacja ,, Moje boisko Orlik 2012”
2008-2010
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
i samorządu województwa
Budowa boiska szkolnego przy Zespole Szkół w Zabrodziu
2008-2010
BudŜet powiatowy
Budowa Sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej w Zabrodziu
2009-2013
BudŜet gminy
Budowa placu zabaw przy Szkole Podstawowej w Kicinach
2009
PPWOW
Finansowanie świetlic opiekuńczo-wychowawczych wspierających rodzinę w
wychowaniu i opiece nad dzieckiem.
2009-2013
DoposaŜenie świetlic w sprzęt sportowy, muzyczny i materiały do prowadzenia
zajęć
2009-2013
Program Operacyjny Kapitał
Ludzki
BudŜet gminy
Ludzki
BudŜet gminy
WydłuŜenie pracy świetlic we współpracy z wolontariuszami
2009-2013
BudŜet gminy
Podmiot wykonujący
Samorząd gminny
GZEAS Zabrodzie
Szkoła Podstawowa
i Gimnazjum Zabrodzie
Starostwo Powiatowe
w Wyszkowie
Zespół Szkół w Zabrodziu
Samorząd gminny
Szkoła Podstawowa
w Zabrodziu
Samorząd gminny
Szkoła Podstawowa
w Kicinach
Samorząd gminny
Gminne placówki
Oświatowe
Samorząd gminny
Gminne Placówki
Oświatowe
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
111
Termin realizacji
Podmiot wykonujący
DoposaŜenie szkół w sprzęt komputerowy, multimedialny i muzyczny
2008-2010
BudŜet gminy
Ludzki
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
BudŜet Gminy
PPWOW
Ludzki
Samorząd gminny
Gminne Placówki
Oświatowe
Samorząd gminny
Placówki Oświatowe
GOPS Zabrodzie
Samorząd gminny
Szkoła Podstawowa w
Zabrodziu
Gimnazjum w Zabrodziu
Samorząd gminny
Szkoła Podstawowa w
Kicinach
Utworzenie stołówek szkolnych w kaŜdej szkole
2008-2010
Zakup sprzętu muzycznego i wyposaŜenia dla uczniowskich chórów
w Gimnazjum w Zabrodziu i szkole Podstawowej w Kicinach
2008-2009
Utworzenie koła zainteresowań wśród uczniów Szkoły Podstawowej
w Kicinach pn ,,Koło Nauk Eksperymentalnych”
2009
Akcja ,,Kolorowe lato na wsi” - wypoczynek zorganizowany dla dzieci
pozostających w domu w okresie wakacji
2008-2013
Festyny i akcje promocyjne
2008-2013
BudŜet Gminy
Kuratorium Oświaty
Utworzenie Zespołu Ludowego przy Zespole Szkół w Zabrodziu
2008-2009
BudŜet powiatu
PPWOW
Samorząd gminny
Gminne Placówki
Oświatowe
Samorząd powiatowy
Organizowanie zawodów sportowych o puchar Wójta gminy Zabrodzie we
wszystkich szkołach gminy
2009-20013
BudŜet gminy
PPWOW
Ludzki
Samorząd gminny
GCK Zabrodzie
Gminne placówki
Oświatowe
Udział dzieci , młodzieŜy w doŜynkach parafialnych i gminnych
2008-2013
BudŜet gminy
Sponsorzy -przedsiębiorcy i
osoby fizyczne
Samorząd gminny
GCK Zabrodzie
Gminne Placówki
Oświatowe
BudŜet gminy
BudŜet gminy
Ludzki
Kuratorium Oświaty
Samorząd gminny
Gminne Placówki
Oświatowe
112
Termin realizacji
Podmiot wykonujący
Zatrudnienie lingwistów w kaŜdej szkole
2008-2009
2008-2009
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
PFRON Oddział /Mazowiecki
BudŜet gminny
BudŜet powiatu
2008-2009
BudŜet powiatu
2008-2013
BudŜet Gminy
BudŜet Powiatu
Samorząd gminny
Gminne Placówki
Oświatowe
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
Samorząd powiatu
Samorząd powiatu
Samorząd gminy
GOPS Zabrodzie
GCK Zabrodzie
Samorząd powiatu
Powiatowy Urząd Pracy
Realizacja programu ,,Uczeń na wsi – pomoc w zdobyciu wykształcenia przez
osoby niepełnosprawne”
Utworzenie w Zespole Szkół w Zabrodziu Liceum Ogólnokształcącego
o profilu ,,Edukacja dla Bezpieczeństwa”
Uruchomienie 2 letniego Liceum Uzupełniającego
2008-2010
Ustawiczne dokształcanie osób dorosłych , kursy i przekwalifikowania
zawodowe, nowe kierunki nauczania, utworzenie Uniwersytetu Trzeciego
Wieku dla Seniorów
BudŜet wojewody
SPO RZL
BudŜet gminy
BudŜet gminy
Realizacja programu ,,Wioska internetowa – kształcenie na odległość na
terenach wiejskich”
2008-2013
Rozbudowa GCK Zabrodzie
2009-2010
Wspieranie działalności stowarzyszeń oraz KGW zakresie realizowanych
przez nie projektów
2008-2013
Składki Członkowskie
Stowarzyszeń
BudŜet gminy
PPWOW
2008-2013
BudŜet gminy
PPWOW
Organizacja lokalnych imprez okolicznościowych i obrzędowych oraz
uczestnictwo w wydarzeniach o zasięgu ponad lokalnych:
• ,,Spotkanie opłatkowe z seniorami i osobami niepełnosprawnymi”
Samorząd gminny
GCK Zabrodzie
Samorząd gminny
GCK Zabrodzie
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
Stowarzyszenia:
,,Bractwo Zabrodzkie”,
,,Nasze NadbuŜańskie
Młynarze”
,,Ochrony Przyrody
Anastazewa i Okolic”
KGW Zabrodzie i Głuchy
Samorząd gminny
GCK Zabrodzie
GOPS Zabrodzie
113
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Termin realizacji
Jubilleusz 50-lecia poŜycia małŜeńskiego
,,Pastorałki”
,,Festyn rodzinny z okazji dnia dziecka”
,,Wakacyjne warsztaty sztuki”
,,Święto kukurydzy”
,,PoŜegnanie lata”
,,Wielka majówka -festyn rodzinny”
,,Zdrowym być , zdrowo Ŝyć”
,,Rok obrzędowy w kulturze polskiej”
,,Napoleoniada”
,,Jagodobranie”
Podmiot wykonujący
Ludzki
Stowarzyszenia:
Młynarze”
,,Ochrony Przyrody
Tworzenie kółek zainteresowań i patronat nad młodymi talentami
2008-2013
BudŜet gminy
PPWOW
Ludzki
Organizowanie warsztatów i wyjazdów na integracyjne imprezy kulturalne
2008-20013
BudŜet gminy
PPWOW
Ludzki
Utworzenie muzeum ziemi zabrodzkiej
2009-2013
Renowacja zabytków gminnych
2008-2013
BudŜet gminy
Składki członkowskie
Sponsorzy
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
Samorząd Gminy
GCK Zabrodzie
Stowarzyszenia:
Młynarze”
,,Ochrony Przyrody
GCK Zabrodzie
Stowarzyszenia:
Młynarze”
,,Ochrony Przyrody
Stowarzyszenie:
Samorząd gminy
Stowarzyszenie:
114
Termin realizacji
Podmiot wykonujący
Składki członkowskie
Sponsorzy
Organizacja kwest na odrestaurowanie nekropolii
2008-2013
Utworzenie Gminnego Centrum Informacji
Promocja walorów gminy – wydawania publikacji i folderów, akcje
promocyjne
WdroŜenie programu ,,Starszy Brat – Starsza Siostra” - utworzenie grup
składających się z wolontariuszy oraz dzieci zaniedbanych wychowawczo,
mających problemy z nauką
2009
2008-2013
BudŜet parafii
Datki i dary
BudŜet gminy
BudŜet gminy
2009-2013
BudŜet gminy
Wsparcie rodzin najuboŜszych w dostępie do edukacji – wyprawki szkolne,
dodatki w związku z rozpoczynaniem roku szkolnego, stypendia socjalne
i naukowe
2008-2013
Szkolenie ustawiczne nauczycieli i prowadzących zajęcia z rodzicami
2008-2013
Utworzenie świetlicy socjoterapeutycznej
Utworzenie punktu konsultacyjnego wspierającego rodziny w wypełnianiu
funkcji wychowawczych
2009
2009
BudŜet wojewody
Środki UE
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
BudŜet gminy
Ludzki
BudŜet gminy
Ludzki
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
Państwowa Agencja
Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych
Parafie
Stowarzyszenie:
Samorząd gminny
Samorząd gminny
GCK Zabrodzie
Samorzad gminny
Gminne Placówki
Oświatowe
GOPS Zabrodzie
Samorząd gminny
GZEAS w Zabrodziu
GOPS Zabrodzie
Zewnętrzne jednostki
szkoleniowe
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
Placówki OświatowoWychowawcze
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
115
Termin realizacji
Organizowanie festynów i akcji promujących zdrowy styl Ŝycia, wolny od
uzaleŜnień
2008-20013
BudŜet gminy
Sponsorzy
Firmy Ubezpieczeniowe
Pozyskanie animatorów i ich przeszkolenie
2008-2013
Pozyskiwanie inwestorów i wspieranie małej przedsiębiorczości ( wyznaczenie
terenów pod inwestycje m.in. po byłym PGR-rze, przyjazny lokalny system
podatkowy i prawny , rozbudowa infrastruktury gminnej)
2008-2013
BudŜet gminy
2008-2013
BudŜet wojewody
Ludzki
Organizowanie szkoleń i przekwalifikowań odpowiadających
zapotrzebowanie rynku pracy
na
Organizacja prac społecznie-uŜytecznych
2008-2013
Wsparcie w aktywizacji kobiet wiejskich wychowujących małe dzieci
( rozwijanie usług w zakresie opieki nad dzieckiem poprzez: zwiększenie
liczby przedszkoli samorządowych oraz tworzenie przyjaznego klimatu do
tworzenia przedszkoli prywatnych, udzielanie mikropoŜyczek na działalność
gospodarcza w tym obszarze)
2008-2013
Powołanie Klubu Integracji Społecznej oraz wspieranie w powstawaniu
Spółdzielni Socjalnych i grup wsparcia dla osób długotrwale bezrobotnych
2009-2013
Biuro Obsługi Ruchu
Inicjatyw Społecznych,
Fundacja Rozwoju
Demokracji Lokalnej
Ludzki
BudŜet gminy
BudŜet powiatu
BudŜet gminy
BudŜet powiatu
PPWOW
Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości
Ludzki
BudŜet gminy
PARPA
PPWOW
Podmiot wykonujący
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
GCK Zabrodzie
Gminne Placówki
Oświatowe
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
GCK Zabrodzie
Gminne Placówki
Oświatowe
Samorząd gminny
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
Samorząd powiatu
PUPw Wyszkowie
Zewnętrzna jednostki
szkolące
Samorząd gminny
Samorząd powiatu
PUPw Wyszkowie
Osoby fizyczne
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
Samorząd powiatu
PUPw Wyszkowie
Osoby fizyczne
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
Samorząd powiatu
PUPw Wyszkowie
116
Termin realizacji
Przebudowa Ośrodka Zdrowia w Zabrodziu
2009-2013
Likwidacja barier architektonicznych: w Szkołach Podstawowych, Gimnazjum , Zespole
Szkół w Zabrodziu, GCK w Zabrodziu i budynku Urzędu Gminy
2009-2013
Budowa lokali socjalnych oraz powstanie Towarzystwa Budownictwa
2009-2013
Społecznego
Przekształcanie mieszkań prywatnych w mieszkania chronione i hostele
2009-2013
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników socjalnych, edukacja
mediatorów i animatorów lokalnych
2008-2013
Doskonalenie procesów diagnostycznych oraz ustawiczne monitorowanie
zjawisk społecznych
2008-2013
Podmiot wykonujący
Ludzki
BORIS
Krajowa Izba Gospodarcza
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
Program Rozwoju
Regionalnego Województwa
Mazowieckiego
PFRON
BudŜet gminy
PFRON
BudŜet gminy
Bank Gospodarstwa
Krajowego
Deweloperzy
Osoby fizyczne
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
PFRON
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
BudŜet powiatu
Ludzki
BudŜet gminy
Samorząd gminny
Lekarze rodzinni
Samorząd gminny
Samorząd gminny
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
PFRON
Samorząd gminny
Samorząd powiatu
PCPR Wyszków
Mazowieckie Centrum
Polityki Społecznej
Instytut Rozwoju SłuŜb
Społecznych
BORIS
Samorząd gminy i jego
jednostki organizacyjne
117
Termin realizacji
Podmiot wykonujący
Zatrudnienie specjalistów w GOPS Zabrodzie w związku z ciągłym
poszerzaniem oferty usług społecznych
2009-2013
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
Pozyskanie nowego budynku dla potrzeb GOPS Zabrodzie
2009-2013
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
Wspieranie grup samopomocowych z rodzin dysfunkcyjnych
2008-2013
BudŜet gminy
Realizacja i uaktualnianie programu „Opieki nad dzieckiem i rodziną”
2008-2013
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
Uruchomienia wolontariatu przy GOPS Zabrodzie
2009-2013
Dofinansowanie wypoczynku letniego dzieci
2008-2013
Realizacja projektów systemowych i konkursowych na rzecz integracji
społecznej i zawodowej oraz przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu
2008-2013
Powstanie Centrum Rehabilitacji świadczącego usługi osobom
niepełnosprawnym w ich miejscu zamieszkania
2009-2013
BudŜet gminy
BORIS
BudŜet gminy
Kościoły, Caritas Polska
KRUS Wyszków
PPWOW
Fundacje i stowarzyszenia
Sponsorzy
PPWOW
Ludzki
BudŜet gminy
BudŜet gminy
PFRON
Ludzki
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
BORIS
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
KRUS Wyszków
Sponsorzy
Fundacje i stowarzyszenia
Osoby fizyczne ,
Przedsiębiorcy
Samorząd gminy
GOPS Zabrodzie
GCK Zabrodzie
Gminne Placówki
Oświatowe
Związki wyznaniowe
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
118
Termin realizacji
WdroŜenie Programu Aktywności Lokalnej
2008-2013
Świadczenie usług opiekuńczych w środowisku zamieszkania beneficjentów
2008-2013
Kwartalne spotkania partnerów społecznych (m.in. władze lokalne ,instytucje
sektora publicznego, organizacje pozarządowe, mieszkańcy , przedstawiciele
sektora biznesu , ekspertów i konsultantów) biorących udział we
współzarządzaniu polityka społeczną
2008-2013
Badania przesiewowe osób zagroŜonych chorobami cywilizacyjnym
2008-2013
Stały udział personelu medycznego w szkoleniach i kursach
2008-2013
Promowanie zdrowego stylu Ŝycia wśród mieszkańców gminy m.in. poprzez:
pogadanki , prelekcje, seminaria i konferencje
2008-2013
Wczesne diagnozowanie problemów alkoholowych wśród mieszkańców
2008-2013
Dbałość o czyste środowisko :
• Coroczna Akacja ,,Sprzątanie Świata”
• Likwidacja dzikich wysypisk śmieci
• Ustawianie koszy na śmieci
• Segregacja śmieci
• Zapobieganie kłusownictwu
• Przeciwdziałanie rabunkowej gospodarce drewnem
• zatrudnienie straŜników leśnych
2008-2013
Podmiot wykonujący
BudŜet gminy
Ludzki
BudŜet gminy
Ludzki
PPWOW
Samorząd gminny i jego
BudŜet gminy
Narodowy Fundusz Zdrowia
Firmy Farmaceutyczne i
produkujące sprzęt medyczny
BudŜet gminy
Narodowy Fundusz Zdrowia
Środki własne (w przypadku
podmiotów gospodarczych)
NFZ
BudŜet gminy
NFZ
BudŜet gminy
Zarząd Lasów Państwowych
Leśnicy w odniesieniu do
Lasów Niepaństwowych
Wojewódzki Fundusz
Ochrony Środowiska
Regionalny Program
Wspierania Obszarów
Wiejskich
Samorząd gminny
GOPS Zabrodzie
Samorząd gminny i jego
oraz pozostali partnerzy
społeczni
Samorząd gminny
Placówki medyczne
Lekarze rodzinni
Pielęgniarki środowiskowe
Placówki medyczne
Lekarze rodzinni
Placówki medyczne
Lekarze rodzinni
Placówki medyczne
Lekarze rodzinni
GKRPA w Zabrodziu
Zarząd Lasów
Państwowych
Samorząd Gminy
Samorząd powiatowy
Stowarzyszenia
proekologiczne
119
Termin realizacji
Podmiot wykonujący
BudŜet powiatu
BudŜet gminy
2008-2013
Rozbudowa oczyszczalni ścieków, kanalizacji sieciowej i wodociągowej
Zastępowania ogrzewania tradycyjnego przy wykorzystaniu źródeł
odnawialnych ; w tym instalacja kolektorów słonecznych
Systematyczne usuwanie azbestowych pokryć dachowych
2008-2013
Zadanie ciągłe
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
Program Rozwoju
Mazowieckiego,
Regionalny Program
Wiejskich,
Wojewódzki Fundusz
Ochrony Środowiska
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
Program Rozwoju
Mazowieckiego,
Regionalny Program
Wiejskich,
Wojewódzki Fundusz
Ochrony Środowiska
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
Program Rozwoju
Mazowieckiego,
Regionalny Program
Samorząd Gminy
Samorząd Gminy
Samorząd Gminy
Mieszkańcy gminy
120
Termin realizacji
Podmiot wykonujący
Wiejskich,
Wojewódzki Fundusz
Ochrony Środowiska
Rozwój turystyki i rekreacji poprzez:
•
•
•
•
•
budowa ścieŜek rowerowych
oznakowanie szlaków turystycznych - umieszczenie tablic informacyjnych o
obiektach o zabytkowych i atrakcyjnych miejscach turystycznych i
rekreacyjnych w gminie.
rozbudowa bazy usługowo-turystycznej, hotelarskiej, pola namiotowe
wybudowanie przystani wodnej w miejscowości Młynarze
zachęcanie do otwierania gospodarstw agroturystycznych i ekologicznych.
2008-2013
Promocja walorów turystycznych gminy poprzez wydanie folderu o gminie
Zabrodzie z szczegółowa mapą o infrastrukturze turystycznej , kulturalnej
i zabytkowej
.
2008-2013
Opracowanie i upublicznienie Raportu o Stanie Środowiska naturalnego gminy
2013
Coroczny raport o realizacji zadań wynikających z Gminnej Strategii
Rozwiązywania Problemów Społecznych
corocznie
BudŜet gminy
BudŜet wojewody
Program Rozwoju
Mazowieckiego,
Regionalny Program
Wiejskich,
Wojewódzki Fundusz
Ochrony Środowiska
PPWOW
Przedsiębiorcy i osoby
fizyczne
Samorząd Gminy
Mieszkańcy gminy
BudŜet gminy
PPWOW
Przedsiębiorcy i osoby
fizyczne
Samorząd gminny
Stowarzyszenia
proekologiczne
Gminne Centrum
Informacji i Promocji
Gminy
Samorząd gminny
BudŜet gminy
BudŜet gminy
Samorząd gminny wraz ze
wszystkimi podmiotami
realizującymi zadania w
obszarze polityki społecznej
121
Strategia Rozwiązywania problemów społecznych w Gminie Zabrodzie na lata 2008-2013
IX.
Zakończenie
Po zakończeniu podjętych projektów i osiągnięciu przez nie zamierzonych celów
będziemy na bieŜąco o nich
informować mieszkańców gminy.
Analizując rezultaty,
poprzez rzeczową ewaluację i monitoring, stosując takie narzędzie jak: przeprowadzanie
ankiet zarówno wśród beneficjentów ostatecznych
będących,
i jednostek
oraz organizacji
ngo,
realizatorami projektów, będzie moŜna bardziej doprecyzować zapisane w
strategii cele operacyjne. Co kwartał na sesjach Rady Gminy i stałych Komisjach Rady
Gminy oraz
spotkaniach z mieszkańcami,
o nowych potrzebach
będziemy prowadzić dyskusje panelowe
zarówno mieszkańców jak i lokalnych instytucji i partnerów
społecznych. Zadaniem gminy jest
promowanie osiągnięć i działań w obszarze polityki
społecznej a, takŜe informowanie na bieŜąco powiatowej prasy,
zarówno o planach jak
i realizowanych projektach.
W dalszym okresie czasu planujemy kontynuowanie dotychczas podejmowanych
działań zmierzających do ograniczenia skutków alienacji poszczególnych grup społecznych.
Zdajemy sobie sprawę z moŜliwości wyeliminowania jedynie części z nich. Niektóre
działania mają lub powinny mieć charakter długofalowy.
Zespół powołany Zarządzeniem Wójta do opracowywania i wdroŜenia strategii
będzie miał równieŜ obowiązek
jej aktualizacji.
Aktualizacja bezie dokonywana
na
wniosek partnerów społecznych, nie częściej niŜ raz w roku
Strategia i wynikające z niej programy są otwarte i elastyczne. Podlegają okresowej
weryfikacji i modyfikacji. Działania te wynikają ze zmieniającej się rzeczywistości
społeczno-ekonomicznej, pogłębiania diagnozy potrzeb oraz zmieniającego się prawa.
Wszelkie, niezbędne zmiany będą wprowadzone do Strategii w formie aneksów. Corocznie
będzie opracowywany i upubliczniony raport dotyczący realizacji zadań wynikających z
niniejszej strategii.
122
X.
Załączniki do strategii:
1. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na
rok 2008.
2. Lokalny Program opieki nad dzieckiem i rodziną na lata 2006-2011.
3. Gminny Program Współpracy z Organizacjami PoŜytku Publicznego i Wolontariacie
na rok 2008.
4. Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2008.
123

Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów

Transkrypt

Podobne dokumenty

Poprzednia strona WWW

Apel o pomoc dla poszkodowanych w pożarze

Zaproszenie na mecz piłki nożnej

Środowisko

Pobierz

GMINA ZABRODZIE

Herb i flaga

Zabrodzie, 09/02/2015 ZAPYTANIE OFERTOWE 6.1/8 Zwracamy się

Historia - Gmina Zabrodzie

REGULAMIN TURNIEJ PIŁKI NOZNEJ O PUCHAR WÓJTA GMINY