"Duża nowelizacja" ustawy o prawie autorskim i prawach

Newsletter / 29 lipca 2015 r.
Str.2. "Duża nowelizacja" ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Str.4. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej
Str.6. Rządowy projekt ustawy zmieniający sposób naliczania odsetek trafił do Sejmu
Str.8. Organ podatkowy jest związany wartością nominalną udziałów
Str.9. Trybunał Konstytucyjny orzekł o karaniu wystawiających fikcyjne faktury
Str.10. Rzecznik Generalny TSUE: kryptowaluty jak środek płatniczy
Str.11. Kiedy praktykant lub stażysta oraz członek zarządu powinni być
traktowani jako pracownicy
Str.13. UOKiK zapowiada kontrole przestrzegania praw konsumentów z
początkiem 2016 r.
Str.14. Kolejna szansa na dofinansowanie działalności firm w ramach PO IR
"Duża nowelizacja" ustawy o prawie autorskim i prawach
pokrewnych
W dniu 10 lipca br. Sejm uchwalił tzw. dużą nowelizację prawa autorskiego. Proponowane regulacje
stanowią w większości implementację dyrektyw Unii Europejskiej, choć zmieniają także przepisy już
funkcjonujące, które po przeanalizowaniu praktyki ich stosowania wymagają nowelizacji.
Jak wynika z uzasadnienia projektu, zasadniczym celem nowelizacji oprócz dostosowania
ustawodawstwa krajowego do standardów europejskich jest ułatwienie obywatelom legalnego
dostępu do utworów w inny sposób niż wyłącznie poprzez uzyskanie zgody uprawnionego podmiotu.
Proponowane zmiany dotykają takich obszarów prawa autorskiego jak dozwolony użytek publiczny,
prawo cytatu, wypożyczenia biblioteczne, korzystanie z utworów osieroconych i utworów niedostępnych
w obrocie handlowym oraz wydawanie utworów znajdujących się w tzw. domenie publicznej bez
obowiązku uiszczania opłat na Fundusz Promocji Twórczości.
Obecnie instytucje naukowe i oświatowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych
badań, korzystać z rozpowszechnionych już utworów. Nowela rozszerza to prawo także do
zwielokrotniania całych drobnych rozpowszechnionych utworów lub fragmentów większych
utworów. Posłużenie się pojęciem zwielokrotniania umożliwi również wykorzystywanie drobnych
utworów lub fragmentów większych utworów w tzw. nauczaniu na odległość (e-learninig), jednakże
jedynie w przypadku zdefiniowanego i ograniczonego kręgu odbiorców (za pomocą np. loginu i hasła).
Nowelizacja przewiduje także rozszerzenie zakresu prawa cytatu, dotychczas ograniczonego
wyłącznie do urywków utworów i drobnych utworów w całości, o możliwość cytowania w całości
utworów plastycznych oraz fotograficznych.
Nowe przepisy ułatwią także korzystanie z tzw. utworów osieroconych, w stosunku do których nie
można dotrzeć do ich autora bądź osób uprawnionych. Podmiotami uprawnionymi do korzystania z
utworów osieroconych będą archiwa, uczelnie, instytuty badawcze, biblioteki i muzea. Korzystanie
przez nie z utworów osieroconych będzie możliwe jedynie w zakresie ich zwielokrotniania oraz
udostępniania publicznego, w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu oraz czasie
przez siebie wybranym.
Nowelizacja przewiduje również regulację dotyczącą korzystania z utworów niedostępnych w
obrocie handlowym (tzw. out of commerce). Podstawą do zwielokrotniania i udostępniania tych
utworów przez podmioty kultury będzie umowa licencyjna zawarta z organizacją zbiorowego
zarządzania.
Istotną zmianą jest także likwidacja Funduszu Promocji Twórczości, a co za tym idzie likwidacja
odprowadzanych na jego rzecz opłat. Obecnie opłaty takie są odprowadzane za publikowanie
utworów nieobjętych ochroną prawnoautorską, a więc należących do domeny publicznej. Obowiązek
ten zostanie zniesiony, dzięki czemu publikacja tych utworów nie będzie podlegała ograniczeniom.
2
"Duża nowelizacja" ustawy o prawie autorskim i prawach
pokrewnych
Projektowane przepisy będą upoważniały instytucje oświatowe i kulturalne, w zakresie ich zadań
statutowych, do użyczania egzemplarzy utworów rozpowszechnionych, wyrażonych słowem,
powstałych lub opublikowanych w języku polskim w formie drukowanej. Z tytułu użyczania egzemplarzy
takich utworów przez biblioteki publiczne określonym podmiot będzie przysługiwać wynagrodzenie.
Będą to m.in. twórcy, współtwórcy, tłumacze oraz wydawcy. Wynagrodzenie będzie przysługiwać po
złożeniu przez uprawnionego pisemnego oświadczenia, wyrażającego wolę otrzymywania
wynagrodzenia.
Obecnie projekt nowelizacji znajduje się w Senacie i ma być zostać rozpatrzony w dniu 4 sierpnia
2015 r.
Więcej informacji: Magdalena Kaleta tel. (22) 12 35 236, Daria Pałucka tel. (22) 12 35 234
3
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o
swobodzie działalności gospodarczej
W dniu 21 lipca 2015 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej.
Podstawowym założeniem nowelizacji jest uproszczenie przepisów ustawy oraz usprawnienie działania
systemu Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), co ma zapewnić
sprawniejszą obsługę przedsiębiorców.
Według Ministerstwa Gospodarki, najważniejsze cele nowej regulacji to:
Uproszczenie i ujednolicenie zasad uzyskiwania zaświadczeń o wpisie do CEIDG
Przedsiębiorca będzie miał możliwość uzyskania zaświadczenia z CEIDG w formie dokumentu
elektronicznego albo wydruku z CEIDG, które będzie zawierać szczegółowe dane niejawne jak: data
urodzenia
przedsiębiorcy,
jego
numer
PESEL,
adres
zamieszkania.
Zaświadczenie takie może się okazać bardzo praktycznym i przydatnym załącznikiem do wszelkich
umów zawieranych z przedsiębiorcami – osobami fizycznymi.
Ułatwienie w dochodzeniu roszczeń od przedsiębiorców wpisanych do CEIDG
Za niezwykle istotną zmianę należy uznać wprowadzenie do systemu CEIDG wiążącego adresu do
doręczeń korespondencji pocztowej. W praktyce podanie adresu przez przedsiębiorcę będzie zatem
rodzić skutki administracyjne, co stanowi ważny krok w celu ułatwienia dochodzenia roszczeń przez
wierzycieli od poszczególnych przedsiębiorców.
Ponadto, wprowadzono zapis, zgodnie z którym przedsiębiorca zobowiązany będzie do przedstawienia
tytułu prawnego do nieruchomości, której adres podał do systemu CEIDG. W przypadku, gdy
przedsiębiorca nie wykaże tytułu, zostanie wykreślony z CEIDG. Rozwiązanie takie ma zapewnić
prawidłowość danych podawanych w systemie CEIDG i korzystnie wpłynąć na bezpieczeństwo obrotu
gospodarczego.
Poszerzenie zakresu danych zawartych we wpisie do CEIDG
W systemie CEIDG będzie można zawrzeć dodatkowe informacje dotyczące przedsiębiorcy, w tym
m.in. numer telefonu (przedsiębiorca może zezwolić na udostępnienie numeru w systemie) czy data
trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej.
4
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o
swobodzie działalności gospodarczej
Uproszczenie procedury wykreślania i dokonywania sprostowań wpisów w CEIDG
Zgodnie z projektem nowelizacji wykreślenie z CEIDG z powodu m.in. trwałego zaprzestania
wykonywania działalności gospodarczej (tj. śmierci osoby prowadzącej działalność), upływu 24miesięcznego okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej oraz z tytułu prawomocnego
orzeczenia zakazu prowadzenia działalności, będzie mogło nastąpić bez wszczynania postępowania
administracyjnego i wydawania w tym zakresie decyzji Ministra Gospodarki.
Ponadto, organy gminy będą uprawnione do sprostowania wpisu w CEIDG, w przypadku błędnego
przekształcenia wniosku papierowego na formę elektroniczną. Nie będzie wymagana decyzja Ministra
Gospodarki w tym zakresie, co niewątpliwie przyspieszy procedurę.
Ograniczenie zakresu danych podawanych przez przedsiębiorcę we wniosku o zmianę wpisu w
CEIDG w przypadku zawieszenia działalności gospodarczej
Przedsiębiorca we wniosku o wpis w CEIDG w przedmiocie zawieszenia działalności gospodarczej nie
będzie zobowiązany do podania ponownie danych adresowych związanych z działalnością
gospodarczą.
Wprowadzenie możliwości rezygnacji z wpisu do CEIDG przed rozpoczęciem działalności
Gospodarczej
Przedsiębiorca, który nie rozpoczął faktycznie prowadzenia działalności gospodarczej, będzie mógł
zrezygnować z wpisu do CEIDG. W takim przypadku dane tej osoby nie będą publikowane w systemie
CEIDG, wobec tego w świetle prawa osoba ta nie stanie się przedsiębiorcą.
Proponowane zmiany upraszczają i tym samym przyspieszają procedury przewidziane w ustawie, co w
praktyce powinno skutkować sprawniejszą oraz szybszą obsługą przedsiębiorców. Ponadto,
nowelizacja niewątpliwie może przyczynić się do zapewnienia prawidłowości danych wskazanych w
CEIDG i umocnić tym samym bezpieczeństwo obrotu gospodarczego.
Projekt ustawy został skierowany do Sejmu.
Więcej informacji: Anna Łużniak, tel. (71) 75 00 741
5
Rządowy projekt ustawy zmieniający sposób naliczania
odsetek trafił do Sejmu
W dniu 24 lipca 2015 r. do Sejmu wpłynął rządowy projekt o zmianie ustawy o terminach zapłaty w
transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, który całkowicie
modyfikuje sposób naliczania odsetek od zaległych świadczeń, zarówno pomiędzy
przedsiębiorcami, jak i osobami fizycznymi.
Odsetki w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych
Zgodnie z przyjętym przez Radę Ministrów projektem, do ustawy o terminach zapłaty w transakcjach
handlowych ma zostać wprowadzona definicja „odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach
handlowych”. Ich wysokość ma być równa sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku
Polskiego (NBP) i ośmiu punktów procentowych.
Oznacza to, że nie byłoby stosowane dotychczasowe odesłanie do art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej, na
podstawie którego przedsiębiorca może żądać odsetek w wysokości równej sumie 200% podstawowej
stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku
Polskim, oraz 2% (stawka ta nie może być jednak niższa niż 8%).
Przy aktualnych stopach procentowych NBP, wysokość odsetek należnych wierzycielowi wynosiłaby:
-
8 % przy zastosowaniu obecnego mechanizmu (stopa lombardowa wynosi 2,50 %);
- 9,50 % przy zastosowaniu nowego mechanizmu (stopa referencyjna wynosi 1,5 %).
Przyjęcie rządowego projektu (przy obecnych stopach procentowych) byłoby zatem korzystne dla
wierzycieli działających w obrocie profesjonalnym, gdyż mogliby naliczać odsetki w wyższej niż
dotychczas wysokości. Należy jednak pamiętać o możliwej zmianie stóp procentowych, zwłaszcza, że
teraz są jednymi z najniższych w historii.
Odsetki w Kodeksie cywilnym
Proponowane przez rząd zmiany dotyczą również odsetek ustawowych uregulowanych w Kodeksie
cywilnym.
Obecnie odsetki ustawowe określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia, biorąc pod uwagę m.in.
konieczność zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych.
Wysokość odsetek jest przy tym taka sama dla odsetek kapitałowych oraz odsetek za opóźnienie i
aktualnie wynosi 8 %.
6
Rządowy projekt ustawy zmieniający sposób naliczania
odsetek trafił do Sejmu
Skierowany do Sejmu projekt przewiduje natomiast wprowadzenie, poza odsetkami ustawowymi
(stosowanymi np. zawsze wtedy, gdy strony w umowie nie określą własnego poziomu odsetek),
instytucji „odsetek ustawowych za opóźnienie” (czyli przewidzianych dla sytuacji, w której dłużnik
opóźnia się ze swoim świadczeniem). Zmianie miałby ulec również sposób ich określania.
W konsekwencji przyjęcia zmian:
- wysokość odsetek ustawowych byłaby równa sumie stopy referencyjnej NBP i trzech punktów
procentowych,
- wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie byłaby równa sumie stopy referencyjnej NBP i
pięciu punktów procentowych.
Także po zmianach zachowane byłoby jednak prawo stron do ustalenia w umowie wyższych odsetek, z
tym że obowiązywałyby odsetki maksymalne, wynoszące odpowiednio dwukrotność odsetek
ustawowych lub odsetek ustawowych za opóźnienie.
Poza określonym powyżej zmianami, rządowy projekt przewiduje również szereg pomniejszych zmian,
związanych w szczególności z implementacją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE
w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych.
Przed głosowaniem nad zaproponowanymi zmianami, projekt zostanie jeszcze przekazany do
właściwej komisji sejmowej, która może wprowadzić do niego poprawki.
Więcej informacji: Michał Wach, tel. (71) 75 00 770
7
Organ podatkowy jest związany wartością nominalną
udziałów
Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 20 lipca 2015 r. (sygn. akt II FSK 1772/13) wydanym w
poszerzonym składzie potwierdził, że organy podatkowe nie są uprawnione do doszacowania
podatnikowi przychodu w sytuacji, gdy wartość nominalna udziałów lub akcji obejmowanych za wkład
niepieniężny (w innej postaci niż przedsiębiorstwo) odbiega od wartości rynkowej wkładu (tzw. wkład
niepieniężny z agio).
W przypadku, gdy wspólnik w spółce kapitałowej obejmuje udziały lub akcje za aport o wartości
wyższej od ich wartości nominalnej, nadwyżka wartości wkładu w stosunku do wartości nominalnej
udziałów lub akcji jest księgowana na kapitał zapasowy spółki. Stanowiąc nadwyżkę ponad wartość
nominalną udziałów lub akcji, nie jest ona przychodem podatkowym.
Liczne organy podatkowe stoją jednak na stanowisku, że w sytuacjach, gdy wartość nominalna
udziałów lub akcji bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej przedmiotu
aportu, przychód podatnika może być określany w wysokości wartości rynkowej wkładu. Podatnicy
wskazują wprawdzie na różne uzasadnienia gospodarcze dla agio, m.in na potrzebę stworzenia
pożądanej struktury kapitałów własnych w spółce, jednak argumentacja ta jest często odrzucana przez
organy podatkowe. Liczne spory i rozbieżność w orzecznictwie na tym tle doprowadziły do wydania
przez NSA wyroku w poszerzonym składzie 7 sędziów. Taki wyrok nie wiąże innych składów
orzekających NSA, jednak z uwagi na autorytet powiększonego składu sędziowskiego może
doprowadzić do ujednolicenia linii orzeczniczej.
Zgodnie z doniesieniami prasowymi, w ustnym uzasadnieniu wyroku NSA podkreślił, że ustawodawca
określił przychód z tytułu objęcia udziałów lub akcji w zamian za wkład niepieniężny (w innej postaci niż
przedsiębiorstwo) w wysokości wartości nominalnej udziałów lub akcji, a wartość nominalna jest stała i
nie odnosi się do ceny rynkowej. Organy podatkowe nie mogą natomiast zmieniać wartości nominalnej
udziałów, nawet gdy odbiega ona od wartości rynkowej przedmiotu wkładu.
Z uwagi na formę rozstrzygnięcia oraz wyraźne wskazanie w ustnym uzasadnieniu, że analiza odnosi
się do stanu prawnego z lipca 2012 r., w przypadku planowanego wkładu z agio warto zabezpieczyć się
indywidualną interpretacją podatkową. Jednocześnie należy pamiętać, że w przypadku aportu w postaci
środka trwałego lub WNiP, agio nie zawsze się opłaci, gdyż część wniesiona na kapitał zapasowy nie
będzie stanowiła podstawy odpisów amortyzacyjnych.
Więcej informacji: Katarzyna Czekajło-Zajkowska, tel. (71) 75 00 720
8
Trybunał Konstytucyjny orzekł o karaniu wystawiających
fikcyjne faktury
Trybunał Konstytucyjny udzielił odpowiedzi na pytanie odnośnie sposobu karania wystawcy fikcyjnych
faktur. Za fikcyjne (potocznie zwane „fakturami pustymi”) powszechnie uważa się faktury, które
stwierdzają wykonanie świadczenia, które nie miało miejsca, a które zostały wystawione
w celu potwierdzenia rzekomego wykonania świadczenia, którego w rzeczywistości nie było (np. w celu
wprowadzenia w błąd innej osoby dla doprowadzenia jej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem).
Wystawienie faktury VAT za świadczenie, które nie zostało wykonane grozi ujemnymi konsekwencjami
zarówno w sferze podatkowej, jak i karnoskarbowej. Podmiot, który wystawił taki dokument ma zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług - obowiązek uiszczenia podatku VAT w niej
wskazanego, a dodatkowo podlega karze grzywny przewidzianej w Kodeksie karnym skarbowym, jako
wystawca nierzetelnej faktury.
Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Fabrycznej we Wrocławiu, rozstrzygając podobną sprawę stanął przed
dylematem – czy zastosowanie jednocześnie obu wskazanych powyżej negatywnych konsekwencji nie
będzie w istocie podwójnym ukaraniem za ten sam czyn? W związku z tym, skierował pytanie prawne
do Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie, uznając, iż w takim przypadku może dojść do naruszenia
jednej z podstawowych zasad obowiązujących w demokratycznym państwie prawnym, czyli zakazu
dublowania kary za ten sam czyn.
Trybunał stwierdził, że zastosowanie kary grzywny w stosunku do osoby, wobec której
wcześniej zastosowano obowiązek zapłaty kwoty podatku wystawionej na fakturze jest zgodny z
Konstytucją i nie narusza zasady ne bis in idem.
W ocenie Trybunału, zobowiązanie do zapłaty podatku nie ma charakteru penalnego, nie wprowadza
odpowiedzialności karnej, lecz ma raczej funkcje restytucyjne i prewencyjne, w związku z czym nie
może być uznane za karę. A skoro nie mamy do czynienia z dwoma karami, nie można też mówić o
naruszeniu zakazu podwójnego karania za ten sam czyn.
Oznacza to, że wystawca nierzetelnej faktury musi liczyć się, że organy nałożą na niego karę grzywny
mimo, że zapłacił podatek VAT wykazany w tym dokumencie.
Więcej informacji: Iwona Strzępka, tel. (71) 75 00 761
9
Rzecznik
płatniczy
Generalny
TSUE:
kryptowaluty
jak
środek
W przedstawionej Trybunałowi Sprawiedliwości UE w dniu 16 lipca 2015 r. opinii w szwedzkiej sprawie
Skatteverket v David Hedqvist (C-264/14) dotyczącej opodatkowania VAT transakcji obejmujących
wymianę kryptowalut na tradycyjne waluty za wynagrodzeniem uwzględnionym w kursie wymiany,
Rzecznik Generalny Trybunału opowiedział się za zwolnieniem takich transakcji z VAT.
Opinia nie dotyczyła podatkowego traktowania kryptowalut w kontekście zapłaty nimi za towary lub
usługi, jednak Rzecznik Generalny odniósł się również częściowo do tej kwestii. Wydając opinię oparł
się on bowiem na istocie i roli kryptowalut w obrocie gospodarczym, zwracając uwagę, że pełnią one
taką samą funkcję, jak legalne środki płatnicze, tj. są wyłącznie środkiem umożliwiającym wymianę i co
do zasady powinny być tak samo traktowane na gruncie VAT. W konsekwencji sama sprzedaż
kryptowalut nie stanowi zdaniem Rzecznika dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających
opodatkowaniu VAT. Natomiast transakcje obejmujące wymianę kryptowalut za prowizją powinny
podlegać zwolnieniu z VAT, jako usługi finansowe dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako
prawny środki płatniczy (na podstawie art. 135(1)(e) Dyrektywy o VAT).
Opinia Rzecznika Generalnego nie wiąże Trybunału, stanowi jednak dla niego ważną wskazówkę
interpretacyjną – jak wynika ze statystyk opublikowanych na portalu UE, w zdecydowanej większości
spraw rozstrzygnięcia Trybunału pokrywają się z opiniami Rzeczników Generalnych. Niezależnie
jednak od tego, czy wyrok Trybunału potwierdzi ustalenia Rzecznika Generalnego, czy im zaprzeczy,
powinien on mieć istotny wpływ na ujednolicenie podatkowego traktowania kryptowalut w państwach
członkowskich Unii Europejskiej. Obecnie różne podejścia w poszczególnych państwach utrudniają
rozliczanie wewnątrzunijnych transakcji dotyczących m.in. BTC (które w niektórych państwach UE są
traktowane jako zwolnione z VAT, a w innych – jako opodatkowane wg stawki podstawowej - w Polsce:
23%).
Termin wydania wyroku nie został jeszcze określony. Najprawdopodobniej jednak będzie trzeba
poczekać na niego jeszcze kilka miesięcy.
Więcej informacji: Katarzyna Czekajło-Zajkowska, tel. (71) 75 00 720
10
Kiedy praktykant lub stażysta oraz członek zarządu powinni
być traktowani jako pracownicy
W wyroku z dnia 9 lipca 2015 r. TSUE uznał, zarówno członka zarządu spółki kapitałowej jak i
praktykanta (stażystę) za pracownika w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. a) Dyrektywy Rady Nr 98/59/WE z
dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do
zwolnień grupowych (dalej: Dyrektywa 98/59).
Sprawa dotyczyła niemieckiej spółki, która zwolniła szereg swoich pracowników nie zgłaszając tych
działań odpowiednim organom jako zwolnienia grupowego. Spółka stała na stanowisku, że ze względu
na ilość pracowników spółki prowadzone zwolnienia nie stanowiły zwolnień grupowych – spółka nie
przekroczyła progu zatrudniania 20 pracowników. Kwestią sporną w sprawie była kwestia kwalifikacji
jako pracowników: członka zarządu nieposiadającego w niej udziałów oraz praktykantki (stażystki),
która otrzymywała wynagrodzenie z urzędu pracy.
Do TSUE trafiło rozstrzygnięcie czy te dwie osoby powinni być brane pod uwagę przy obliczeniu
poziomu zatrudnienia na potrzeby kwalifikacji zwolnienia jako zwolnienia grupowego – wyrok TSUE
może mieć znaczenie również dla polskich pracodawców, ponieważ polskie prawo, podobnie jak prawo
niemieckie nie traktuje takich osób jako pracowników.
Trybunał wskazał, iż pojęcia „pracownika” nie można definiować poprzez odesłanie do prawodawstw
państw członkowskich, lecz należy je interpretować w sposób autonomiczny i jednolity w ramach
porządku prawnego Unii a ponadto zwrócił uwagę, że charakter prawny stosunku zatrudnienia w
świetle prawa krajowego nie może mieć żadnego wpływu na to, czy uważa się kogoś za pracownika w
rozumieniu prawa Unii.
Trybunał przypomniał również, że cechą charakterystyczną stosunku pracy jest okoliczność, że dana
osoba wykonuje przez pewien okres na rzecz innej osoby i pod jej kierownictwem świadczenia, w
zamian za które otrzymuje wynagrodzenie.
W konsekwencji, Trybunał orzekł, że członek zarządu spółki kapitałowej wykonujący za
wynagrodzeniem świadczenia na rzecz spółki, która go powołała i której jest on integralną częścią, oraz
wykonujący swe obowiązki pod kierownictwem lub pod kontrolą innego organu tej spółki, który może w
każdej chwili i bez ograniczenia zostać odwołany z pełnionych przez siebie funkcji, spełnia przesłanki
do uznania go za pracownika w rozumieniu prawa Unii.
Podobnie praktykantkę (stażystkę), która wykonuje praktyczne czynności w przedsiębiorstwie w
ramach praktyki na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy, należy uważać za pracownika w
rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 98/59, pomimo wypłacania wynagrodzenia przez inny niż
pracodawca podmiot.
11
Kiedy praktykant lub stażysta oraz członek zarządu powinni
być traktowani jako pracownicy
Od wyroku minęło zaledwie kilka tygodni jednak już jest on szeroko komentowany pod względem jego
ewentualnego wpływu na sytuację stażystów oraz członków zarządu spółek kapitałowych. Z jednej
strony wyrok jest kontrowersyjny ponieważ znacząco rozszerza pojecie pracownika. Z drugiej strony
jednak, odnosi się bezpośrednio jedynie do przepisów Dyrektywy 98/59, mającej na celu ochronę
pracowników, którzy nagle, z przyczyn nie leżących po ich stronie, zostali zwolnieni z pracy, nie zaś do
pojęcia pracownika jako takiego. Ponadto, wyrok potwierdza jedynie akceptowane zarówno w
orzecznictwie jak i uregulowane wprost w prawie pracy (art. 22 k.p.) podstawy uznania określonego
stosunku za stosunek pracy tj. m.in. istnienie stosunku podporządkowania. Trybunał zwrócił przy tym
uwagę, że każdy tego rodzaju przypadek należy interpretować indywidualnie, mając na uwadze
powyższą przesłankę podporządkowania, oraz wynagrodzenia.
Wyrok nie powinien więc automatycznie wywołać żadnych negatywnych konsekwencji dla polskich
pracodawców, jednak może przyczynić się do zwrócenia przez sądy i organy większej uwagi na
kwestię weryfikacji poszczególnych stosunków łączących pracodawców w osobami współpracującymi z
nimi w oparciu o różnego rodzaju umowy i możliwości kwalifikacji takich umów jako stosunek pracy,
niezależnie od rodzaju umowy formalnie wiążącej strony. Szczególnie więc, w sytuacji ustalenia
wysokości zatrudnienia na granicy ustawowego progu dotyczącego zwolnień grupowych, należy
zachować szczególną ostrożność w tej kwestii i ponownie przeanalizować sposób kwalifikacji
poszczególnych osób.
Więcej: wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie C 229/14
(Ender Balkaya przeciwko Kiesel Abbruch und Recycling Technik GmbH).
Więcej informacji: Barbara Pulchny, tel. (71) 75 00 752
12
UOKiK
zapowiada
kontrole
przestrzegania
konsumentów z początkiem 2016 r.
praw
25 grudnia 2014 r. weszła w życia ustawa o prawach konsumenta, która gruntownie zmieniła zasady
prowadzenia sprzedaży w sklepach tradycyjnych i internetowych. Nowe przepisy znacznie rozszerzyły
obowiązki przedsiębiorcy, w szczególności informacyjne, wydłużył czas na odstąpienie od umowy
zawartej na odległość (z 10 do 14 dni), oraz wprowadziły nową procedurę reklamacji.
Z informacji medialnych wynika, że UOKiK planuje rozpoczęcie z początkiem 2016 r. kontrole
przedsiębiorców w zakresie przestrzegania przez nich przepisów nowej ustawy. W ocenie UOKiK
przedsiębiorcy mieli wystarczająco dużo czasu aby przystosować się do nowych regulacji, a pierwszy
rok działania ustawy Urząd uznaje za dostosowawczy. Dodatkowo przecież wejście w życie ustawy
poprzedziło sześciomiesięczne vacatio legis.
Obecnie do UOKiK napływają skargi konsumentów na przedsiębiorców, którzy nie przestrzegają
nowych przepisów. Niektóre z niedozwolonych praktyk, na które skarżą się konsumenci występowały
na rynku jeszcze przed zmianą prawa, a część z nich polega na niewywiązywaniu się z nowych
obowiązków.
Starą (złą) praktyką przedsiębiorców jest na przykład utrudnianie konsumentom odstąpienia od
umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy lub na odległość. Przedsiębiorcy nie udzielają
konsumentom informacji o prawie do odstąpienia, nie udostępniają formularza umożliwiającego
odstąpienie, a także nie chcą zwracać kosztów dostarczenia towaru do konsumenta.
Ponadto Urząd zauważył, że przedsiębiorcy nie realizują obowiązku uzyskania zgody konsumenta na
rozpoczęcie wykonywania usługi przed upływem 14 dni, do czego zobowiązują ich nowe przepisy. Nie
spełniają także obowiązku uzyskania od konsumentów zgody na każdą dodatkową płatność i nie
informują o łącznej cenie. Do UOKiK docierają także sygnały, że przedsiębiorcy nie respektują nowej
treści art. 172 Prawa telekomunikacyjnego i prowadzą telefoniczne działania marketingowe bez
uzyskania uprzedniej zgody na kontakt telefoniczny w celu marketingu bezpośredniego.
Te i inne naruszenia będą przedmiotem kontroli, jakie UOKiK planuje rozpocząć w 2016 r. Na razie
Urząd wzywa przedsiębiorców do zaprzestania łamania prawa. Jeżeli jednak kontrole wykażą że
nadal nie ma poprawy, odpowiedzią na nieprzestrzeganie nowych przepisów będą postępowania
administracyjne w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Warto pamiętać, że
stwierdzenie przez UOKiK naruszeń może skończyć się nałożeniem na przedsiębiorcę kary pieniężnej
w wysokości nie większej niż 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok
nałożenia kary. Kara może być nałożona także gdy przedsiębiorca nieumyślnie dopuścił się zakazanej
praktyki.
Więcej informacji: Magdalena Kaleta, tel. (22) 12 35 236
13
Kolejna szansa na dofinansowanie działalności firm w
ramach PO IR
Ministerstwo Gospodarki opublikowało dokumentację dla następnego konkursu w ramach Krajowego
Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój - Działanie 2.1 „Wsparcie inwestycji w infrastrukturę
B+R przedsiębiorstw”.
I. Przedmiot konkursu
W ramach działania udzielana będzie pomoc na wsparcie tworzenia lub rozwoju centrów
badawczo- rozwojowych poprzez inwestycje w aparaturę, sprzęt, technologie i inną niezbędną
infrastrukturę, rozumianą jako się niezbędne wydatki dotyczące tworzenia lub rozwijania działalności
B+R związane z zakupem lub wytworzeniem środka trwałego w postaci budowli i budynków pod
warunkiem, że ich nabycie pozostaje w bezpośrednim związku z celami projektu objętego wsparciem,
która służyć będzie prowadzeniu prac badawczo-rozwojowych na rzecz tworzenia innowacyjnych
produktów
i
usług.
Przez inwestycję typu centrum badawczo-rozwojowe rozumie się jednostkę organizacyjną lub
wyodrębnioną organizacyjnie jednostkę rozpoczynającą lub rozwijającą działalność, której głównym
zadaniem jest prowadzenie przez wykwalifikowaną kadrę badań naukowych i prac rozwojowych w
wydzielonych i przystosowanych do tego typu działalności pomieszczeniach oraz z wykorzystaniem
infrastruktury badawczo-rozwojowej.
II. Beneficjenci
Konkurs skierowany jest zarówno do sektora MŚP, jak również do dużych przedsiębiorstw.
III. Koszty kwalifikowane i poziom dofinansowania
Kwota środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów wyłonionych w konkursie wynosi 460
mld PLN.
Minimalna wartość kosztów kwalifikowanych w projekcie to 2 mln PLN.
Dofinansowanie w ramach konkursu stanowić może:
- w zakresie infrastruktury – regionalną pomoc inwestycyjną, dla której maksymalna intensywność
wsparcia wynosi 70% wartości kosztów kwalifikowanych (w zależności od statusu
przedsiębiorstwa i miejsca lokalizacji inwestycji);
14
Kolejna szansa na dofinansowanie działalności firm w
ramach PO IR
- w zakresie prac rozwojowych – pomoc na projekty badawczo-rozwojowe, dla której maksymalna
intensywność dofinansowania waha się pomiędzy 25% (dla dużych przedsiębiorstw) a 45% dla
mikro- i małych przedsiębiorstw;
- pomoc de minimis, której maksymalna wartość dofinansowanie w okresie bieżącego roku i dwóch
poprzednich lat podatkowych wraz z pomocą o którą Wnioskodawca się ubiega nie może przekroczyć
kwoty stanowiącej równowartość 200.000 EUR, a w przypadku przedsiębiorcy prowadzącego
działalność w sektorze drogowego transportu towarów - 100.000 EUR. Maksymalna intensywność
dofinansowania waha się pomiędzy 25% (dla dużych przedsiębiorstw) a 45% dla mikro- i małych
przedsiębiorstw.
Do kosztów kwalifikowanych można m.in. zaliczyć:
W ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej:
-
nabycie nieruchomości;
nabycie i wytworzenie pozostałych środków trwałych wraz z kosztem ich instalacji i
uruchomienia;
nabycie robót i materiałów budowlanych;
nabycie patentów, licencji, know- how;
W ramach pomocy na prace badawczo- rozwojowe:
-
koszty odpowiedniej wiedzy technicznej;
koszty doradztwa;
W ramach pomocy de minimis:
-
koszty zakupu materiałów o produktów związanych z realizacją projektu.
Nabór wniosków w ramach konkursu rozpocznie się 1 września, a zakończy 30 października
2015 r.
Więcej informacji: Joanna Karczewska, tel. (71) 75 00 749
15
Jeśli są Państwo zainteresowani uzyskaniem szerszych informacji, prosimy o kontakt z
doradcami Kancelarii, z których porad zazwyczaj Państwo korzystają lub kontakt z wyżej
wskazanymi autorami tekstów.
Niniejszy Newsletter nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi
odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia
opinii Kancelarii.
Olesiński & Wspólnicy KANCELARIA ADWOKACKA,
Adwokat Rafał Olesiński
ul. Powstańców Śląskich 2-4,
53-333 Wrocław
www.olesinski.com
Tel. +48 (71) 75 00 700
Fax: +48 (71) 75 00 789
[email protected]
16