Pobierz PDF

Ściąga eksperta
Australia - środowisko przyrodnicze
POŁOŻENIE - Australia jest najmniejszym kontynentem na Ziemi a jej powierzchnia wynosi 7 700 000 km2. Do Australii zalicza się
również Oceanię czyli zespół wysp na Oceanie Spokojnym zajmujący powierzchnię 1 300 000 km2. Australia leży na półkuli południowej.
Od zachodu i południa otacza ją Ocean Indyjski a od północy i wschodu Ocean Spokojny. Na północy wyspy Archipelagu Malajskiego
oddzielają Australię od kontynentu Azjatyckiego.
RZEŹBA TERENU - Rzeźba kontynentu ma charakter równinny. Wzdłuż wschodniego wybrzeża przebiegają Wielkie Góry
Wododziałowe. Najwyższą ich część stanowią Alpy Australijskie znajdujące się w południowej części tego łańcucha. Tam też położony
jest najwyższy szczyt Australii – Góra Kościuszki o wysokości 2228 m n.p.m. Centralną część kontynentu zajmuje Nizina
Środkowoaustralijska a zachodnią część kontynentu stanowi dość równinna Wyżyna Zachodnioaustralijska. Wyspy Oceanii mają różny
charakter. Do wysp kontynentalnych zaliczymy m.in. Nową Zelandię i przeważająca część Wysp Melanezji do których zalicza się m.in.
Tasmania, Nowa Gwinea czy Wyspy Salomona. Charakteryzują się one większą powierzchnią i urozmaicona rzeźbą terenu. Innym
rodzajem są wyspy koralowe i atole, są one niewielkie i wchodzą w skład Wysp Mikronezji. Do wysp wulkanicznych zaliczymy natomiast
Hawaje będące częścią Polinezji.
KLIMAT - Warunki klimatyczne Australii uwarunkowane są w przeważającej części przez przebiegający przez jej środek Zwrotnik
Koziorożca, tak więc większość obszaru znajduje się w strefie klimatu zwrotnikowego suchego i wilgotnego. Wybrzeża północne leżą w
strefie klimatu podrównikowego a południowe w strefie klimatu podzwrotnikowego morskiego i kontynentalnego. Wpływ na kształtowanie
pogody Australii maja także prądy morskie oraz góry. Góry stanowią barierę klimatyczną dla wilgotnych mas powietrza napływających
znad Oceanu Spokojnego. Po wschodniej ich stronie występują równomierne opady przez cały rok na co wpływ ma ciepły Prąd
Wschodnioaustralijski. W zachodniej i środkowej części kontynentu powietrza nie ma już żadnych barier. Na tych na ogół równinnych
terenach powietrze zwrotnikowe przemieszcza się swobodnie. Temperatury nie są zbyt zróżnicowane w ciągu roku, dość znaczna jest
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 1/3
Ściąga eksperta
natomiast różnica opadów. Istnieją zarówno rejony o nadmiernej sumie opadów jak i takie gdzie przez kilka lat deszcz nie pada w ogóle.
Najbardziej suche obszary znajdują się w środkowej części kontynentu oraz na zachodzie, gdzie zaznacza się wpływ zimnego Prądu
Zachodnioaustralijskiego. Na wybrzeżach południowych występują monsuny przynoszące obfite deszcze latem a wybrzeża północne
nawet kilka razy do roku nawiedzane są przez cyklony.
WODY - Specyficzne warunki klimatyczne Australii a więc duże parowanie, rozmieszczenie opadów oraz ukształtowanie powierzchni
terenu sprawiają, że we wnętrzu kontynentu praktycznie nie ma rzek. Obszary bezodpływowe stanowią aż 60% powierzchni kontynentu.
We wnętrzu kontynentu woda pojawia się czasami w pustych korytach rzek okresowych i epizodycznych, które uchodzą do
bezodpływowych jezior. Największa ich ilość znajduje się w zachodniej części kontynentu. Woda w tych jeziorach bardzo intensywnie
paruje, tak więc zazwyczaj jest ona słona, chyba że wyparowuje zupełnie a wtedy na dnie misy jeziornej pozostaje dość widowiskowa
tafla soli. Jeziora słodkowodne spotykane są albo w Alpach Australijskich albo na Tasmanii. Największą rzeką jest Darling, choć zdążało
się, że podczas długotrwałej suszy jej środkowy bieg wysychał. Jedyne stałe rzeki, jakie istnieją w Australii to te, które spływają ze
wschodnich stoków Gór Wododziałowych. Przyroda jednak nie pozostawiła Australijczyków bez stałego dostępu do wody. W głębi Ziemi
w warstwach skał wodonośnych kryją się ogromne zasoby wodne często pod bardzo wysokim ciśnieniem. Powyżej i poniżej warstwy
wodonośnej znajdują się nieprzepuszczalne warstwy skalne i wszystkie razem mają kształt nieckowatego zagłębienia. Woda opadowa
wnika w warstwy wodonośne w rejonie Gór Wododziałowych a następnie poprzez szczeliny i pory skalne spływa w kierunku Niziny
Środkowoaustralijskiej. Po przewierceniu się przez poszczególne warstwy skalne zalegająca woda pod wpływem ciśnienia samoczynnie
wypływa na powierzchnię jako woda artezyjska. Nie wszędzie jednak ciśnienie jest tak duże, aby samoczynnie wyrzucać wodę. Wtedy
jedna w studniach zalega na takim poziomie, że jej wody są łatwe do pozyskania. Nazywamy je wodami subartezyjskimi.
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 2/3
Ściąga eksperta
ŚWIAT ROŚLIN - Roślinność w Australii jest typowa dla warunków klimatycznych jakie tam występują. Różni się jednak od roślinności
jaka występuje w tych samych strefach na innych kontynentach. Odizolowanie w jakim się znajdowała Australia sprawiło, że żyje tam
ogromna liczba gatunków, które nie występują nigdzie indziej na świecie. Nazywamy je endemitami. Oprócz tego spotykane są również
gatunki roślin, które w niezmienionej formie przetrwały od czasów prehistorycznych, nazywamy je reliktami. Roślinność na kontynencie
zdominowana jest krzaczaste sucholubne zarośla oraz formacje trawiaste. Wśród nich rosną eukaliptusy, drzewa butelkowe oraz akacje.
Najbardziej charakterystyczną formacją roślinną jest australijski skrub, w którego skład wchodzą m.in. eukaliptusy i akacje. Eukaliptusy
wydzielają olejki eteryczne, które są łatwopalne dlatego podczas suszy często wybuchają tam samoistne pożary. Na obszarach skrajnie
suchych występują rośliny efemeryczne, czyli takie które po ulewnym deszczu w bardzo szybkim tempie kiełkują, rosną i wydają nasiona,
aby w tej ostatniej formie móc przetrwać do kolejnych opadów. Lasów w Australii jest stosunkowo niewiele, na północy rośnie las
równikowy z palmami, figowcami, eukaliptusami i paprociami drzewiastymi.
ŚWIAT ZWIERZĄT - Świat zwierzęcy Australii również pełen jest endemitów. Dominującą grupą są torbacze, do których należą kangury,
koala, wombaty oraz workowate wiewiórki i około 100 innych gatunków. Torbaczem jest również żyjący tylko na Tasmanii drapieżny
diabeł tasmański. Australia jest jedynym miejscem zamieszkania prymitywnych gatunków ssaków, których młode wylęgają się z jaj.
Nalezą do nich dziobak i kolczatka australijska a grupa ta nazywana jest stekowcami. W Australii żyją także jadowite węże, krokodyle,
pająki, skorpiony oraz wiele gatunków ptaków m.in. kakadu i papużki faliste, które w naszym kraju hodowane są często w domach.
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Strona 3/3