pobierz

Niska emisja problemem wielu polskich miast
Niska emisja i smog, czyli gdzie lepiej nie
oddychaj pełną piersią
Wielu z nas, myśląc o zaletach mieszkania w Polsce, jest przekonanych, że chociaż nie mamy
tak wielu cennych zabytków jak np. Włochy, urokliwego romantyzmu stolicy jak Francja czy
nie słyniemy z tak prężnej gospodarki jak Niemcy, to z pewnością możemy pochwalić się
przyrodą i zdrowym, świeżym powietrzem. Jeśli nie chcemy psuć sobie humoru, lepiej nie
czytajmy zatem rankingów wskazujących najbardziej zanieczyszczone miasta w Europie.
Okazuje się, że niska emisja i smog to poważny problem w wielu miejscach naszego kraju.
Jakość powietrza, jakim oddychamy, coraz częściej staje się tematem poważnych dyskusji w
Europie. Z opublikowanego w 2013 roku raportu Europejskiej Agencji Środowiska (EEA)
wynika, że mimo zmniejszających się poziomów emisji i ograniczenia stężenia niektórych
zanieczyszczeń powietrza na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci, Europa wciąż jest daleka od
rozwiązania problemu zanieczyszczeń powietrza. Głównym problemem są pył zawieszony i
ozon troposferyczny(zwany też smogiem fotochemicznym), które znacząco przyczyniają się
do skrócenia życia człowieka, powodując problemy z oddychaniem i choroby układu
krążenia. Zanieczyszczenia te są efektem działalności człowieka, głównie takich sektorów jak
transport, energetyka, wysypiska śmieci i sektor komunalny odpowiedzialny za problem,
jakim jest niska emisja.
Polskie miasta w niechlubnej czołówce
Europejska Agencja Środowiska opracowała też ranking najbardziej zanieczyszczonych miast
w Europie. Nie jest od dla nas niestety powodem do dumy. Okazuje się, że w skali Europy
Polska ma aż sześć miast w pierwszej dziesiątce tych najbardziej zanieczyszczonych. Są to
Kraków, Nowy Sącz, Gliwice, Zabrze, Sosnowiec, Katowice. Wypadamy gorzej niż Bułgaria,
która swoimi miastami Pernik, Plovdiv, Pleven i Dobrich obsadziła pozostałe cztery pozycje
w pierwszej dziesiątce rankingu.
Nieznacznie lepiej wypadamy w rankingu francuskiego dziennika „Le Monde”,
opracowanego w 2014 roku. Francuzi wymieniają już tylko trzy polskie miasta w niechlubnej
dziesiątce najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej – są to Kraków, Wrocław i
Warszawa.
Niska emisja ogromnym problemem polskich miast
Co jest największym problemem polskich miast wymienionych w tych rankingach? Przede
wszystkim niska emisja i smog powodowane paleniem węglem niskiej jakości, spalaniem
liści i śmieci, także spalinami samochodowymi.
Za najbardziej zanieczyszczone polskie miasto uchodzi Kraków, którego władze coraz
poważniej zajmują się tym problemem. Niska emisja i będący jej efektem smog to problem
nie tylko odczuwalny, ale i doskonale widoczny. Głośna była próba podjęcia przez Sejmik
Wojewódzki uchwały zakazującej stosowania paliw stałych, takich jak węgiel, do ogrzewania
budynków. Uchwała ta została jednak zaskarżona, Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał,
że Sejmik Wojewódzki nie ma wystarczających kompetencji, by wprowadzić taki zakaz.
Skargę kasacyjną ws. decyzji sądu wniosło Stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy. To
jednak niejedyna inicjatywa mająca na celu walkę z niską emisją i smogiem. Miasto zachęca
do wymiany pieców węglowych na bardziej ekologiczne, dopłacając 900 zł do każdego
kilowata nowej mocy. Średnia dotacja wynosi kilkanaście tysięcy złotych. Ostatnio władze
Krakowa rozpoczęły również współpracę z Akademią Górniczo-Hutniczą, która zbada
właściwości fizykochemiczne pyłów emitowanych na terenie miasta i zaproponuje
rozwiązania, które pozwolą ograniczyć zanieczyszczenia.
Wrocław ma mniejsze stężenie pyłów zawieszonych Kraków, co nie znaczy, że jego
mieszkańcy mogą odetchnąć z ulgą. Z opracowania gazety „Le Monde” wynika, że poziom
zanieczyszczeń powietrza mogący zagrażać zdrowiu utrzymuje się we Wrocławiu aż przez
166 dni w roku!
Głównym powodem złej jakości powietrza w Warszawie jest transport, zatruwający przede
wszystkim obszary o nasilonym ruchu, jak Śródmieście. Ale i tu problem spalania śmieci nie
jest nieznany. W stolicy nawet najczystsze dzielnice mają przekroczone normy stężenia
rakotwórczego benzoalfapirenu, który trafia do powietrza właśnie w wyniku spalania
odpadów. Problem ten jest widoczny zwłaszcza na obrzeżach miasta i obszarach
działkowych. Na szczęście w Warszawie coraz gęstsza staje się sieć ścieżek rowerowych, są
również pomysły ograniczenia ruchu samochodowego w centrum miasta, co ma wielu
przeciwników, ale efektem z pewnością będzie poprawa jakości powietrza.
Niska emisja i smog to także poważne problemy miast całej aglomeracji śląskiej. Mimo że
województwo śląskie jest jednym z mniejszych województw w Polsce, problem skażenia
powietrza jest tu bardzo duży, wiąże się to z dużym zaludnieniem i urbanizacją. Bogactwo
śląskiej ziemi w surowce naturalne spowodowało gwałtowny rozwój przemysłu
wydobywczego, którego cechą charakterystyczną są dymiące kominy i degradacja
środowiska. Powietrze w miastach takich jak Katowice czy Sosnowiec na szczęście cały czas
się poprawia – dzięki inwestycjom w ekologię i programom likwidacji zjawiska, jakim jest
niska emisja.
Jest lepiej
Na koniec odrobina optymistycznych informacji. Europa w ostatnich dziesięcioleciach
poprawiła jakość powietrza. Jak przypomina EEA, jeszcze w XX wieku zanieczyszczenia
powietrza były na naszym kontynencie dużo większym problemem niż obecnie. Niska emisja
była poważnym zagrożeniem dla zdrowia Europejczyków. Głównym sprawcą tych
problemów były paliwa konwencjonalne, zwłaszcza węgiel, wykorzystywane do opalania
fabryk i ogrzewania domów, które w połączeniu z warunkami zimowymi powodowały, że
bardzo wysokie poziomy zanieczyszczenia utrzymywały się nad obszarami miejskimi przez
wiele tygodni czy miesięcy. Przykładem może być Londyn, który miał tak ogromy problem
ze smogiem, że ten stał się niemal cechą charakterystycznym wyspiarskiej metropolii.
Dzięki współpracy międzynarodowej, krajowym i unijnym przepisom i większej świadomości
społecznej, problem zanieczyszczeń w Europie zmniejsza się. Jeździmy wyposażonymi w
filtry samochodami, które coraz efektywniej wykorzystują paliwo, fabryki są zobowiązane do
zmniejszania emisji szkodliwych substancji, szybko rozwijają się technologie wykorzystania
ekologicznych odnawialnych źródeł energii. Do tego niska emisja staje się tematem coraz
głośniejszym w mediach. Chociaż rankingi najbardziej zanieczyszczonych miast nie są
niczym przyjemnym, mogą mieć jednak pozytywny efekt, zwracając naszą uwagę na ten
poważny problem.