docgeografii
download 
Reklamacja Transkrypt
geografii
Geografia Opracowanie na podstawie: „Wymagania edukacyjne, Puls Ziemi 1”, Wydawnictwo Nowa Era. A. Witek-Nowakowska, „Wymagania edukacyjne na stopnie szkolne”, Wydawnictwo Szkolne PWN. 1. Wymagania zostały umieszczone w tabeli i przyporządkowane do poszczególnych stopni szkolnych. Uczeń mający aspiracje na konkretną ocenę powinien spełnić wymagania przypisane do niej, a także wymagania na oceny niższe. Przykładowo, aby otrzymać ocenę dobrą z geografii należy spełnić wymagania na oceny: dobry, dostateczny i dopuszczający. 2. Odrabianie pracy domowej jest obowiązkowe dla wszystkich uczniów. 3. Dopuszcza się ocenianie krótkich prac pisemnych, projektów edukacyjnych oraz zadań dodatkowych według kryteriów niezawartych w poniższych tabelach. W tych sytuacjach uczniowie zostaną poinformowani na lekcji o szczegółowych wymaganiach na stopnie. 4. Dopuszcza się również sprawdzenie wiedzy i umiejętności uczniów z klas wcześniejszych. W takich sytuacjach uczniowie będą wnikliwie poinformowani o wymaganiach, które zostaną poddane sprawdzeniu. 5. Uczniowie są zobowiązani do odbycia organizowanych przez szkołę zajęć terenowych. Wymagania dotyczące zajęć terenowych zostaną przekazane uczniom na lekcji poprzedzającej zajęcia przeprowadzoną poza placówką szkolną. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności ucznia na ww. zajęciach, do jego obowiązków należy zapoznanie się z tematyką zajęć i przedstawienie jej nauczycielowi w zaproponowanej przez niego formie. Klasa 1 Dział 1. OBRAZ ZIEMI dopuszczający Uczeń: • wymienia źródła informacji geograficznej; • wyróżnia dyscypliny geografii; • wyjaśnia znaczenie terminu „geografia”; • wskazuje na mapie lub na globusie równik, południk 0° oraz półkulę południową, północną, wschodnią i zachodnią; • wyjaśnia terminy: „skala”, „siatka kartograficzna”, „wysokość względna” , „wysokość bezwzględna”, „poziomica”, „mapa”, „legenda mapy”; • wymienia rodzaje skal oraz podaje ich przykłady; • wymienia metody przedstawiania zjawisk na mapach; • analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych; Dostateczny dobry Uczeń: Uczeń: pojęcia: „mapa wyjaśnia, czym zajmuje się geografia rozumie hipsometryczna”, „szelf fizyczna, społeczno-ekonomiczna kontynentalny”, „grzbiet i regionalna; oceaniczny”; rozumie pojęcia: „poziomica”, źródła wiedzy „depresja”, „nizina”, „wyżyna”, „góry”, podaje geograficznej, w których można „długość i szerokość geograficzna”; odnaleźć konkretne zagadnienie; wymienia główne elementy mapy; wyjaśnia różnice między elipsoidą zapisuje skale w różnej postaci a geoidą; (liczbowa, mianowana, liniowa); potrafi uporządkować skale oblicza odległość w terenie według wielkości; na podstawie skali mapy; podaje różnice między planem a mapą; oblicza odległość na mapie odpowiadającą odległości dokonuje podziału map ze względu na w terenie; ich skalę oraz treść; oblicza rozciągłość południkową podaje różnice między siatką i równoleżnikową; kartograficzną a geograficzną; wykazuje znaczenie skali mapy oblicza wysokość względną; w przedstawianiu różnych odczytuje współrzędne geograficzne informacji geograficznych oraz odnajduje punkty na podstawie na mapie; współrzędnych geograficznych; wymienia cechy południków rozpoznaje formy terenu na mapie poziomicowej (wypukłe i równoleżników; i wklęsłe, łagodne i strome stoki); wskazuje na mapie oraz globusie posługuje się w terenie planem zwrotniki i koła podbiegunowe; miasta; orientuje w terenie plan; określa położenie obiektów(obszarów) wskazuje na mapie (również konturowej) wybrane cieśniny, na mapie względem siebie; bardzo dobry Uczeń: zna imiona bądź nazwiska uczonych i ich dokonania w zakresie poznania kształtu i wymiarów Ziemi; podaje wymiary Ziemi; na podstawie odległości w terenie i na mapie oblicza skalę mapy; dobiera odpowiednie mapy w celu uzyskania informacji; oblicza odległość (rozciągłość południkową) między dwoma punktami na mapie, korzystając z zależności 1° – 111,2 km; wyjaśnia, na czym polega generalizacja mapy oraz uzasadnia jej przydatność; charakteryzuje wybrane metody przedstawiania zjawisk na mapach; celujący Uczeń: korzysta z różnych źródeł wiedzy geograficznych w celu wyszukiwania informacji wykraczających poza program realizowany na zajęciach; dokonuje obliczeń wykorzystując skalę powierzchniową; potrafi wykonać profil hipsometryczny; ocenia przydatność map w celu wykonania różnych zadań praktycznych; wykazuje się znajomością rozmieszczenia na mapie (również konturowej) obiektów geograficznych wykraczającą poza poziom zajęć lekcyjnych. • korzysta z legendy mapy; odczytuje z mapy element siatki kartograficznej; odczytuje z globusa elementy siatki geograficznej; wskazuje na mapie główne oraz pośrednie kierunki świata; odczytuje wysokość bezwzględną z opisanej poziomicy; lokalizuje na mapie i nazywa kontynenty i oceany. wskazuje na mapie (również konturowej) najważniejsze obiekty geograficzne; podaje wymiary Ziemi oraz główne cech jej kształtu; • odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych dobiera odpowiednią mapę w celu uzyskania określonych informacji geograficznych; • identyfikuje położenie i charakteryzuje odpowiadające sobie obiekty geograficzne na fotografiach, zdjęciach lotniczych i satelitarnych oraz mapach topograficznych; wskazuje na mapie (również konturowej) wybrane morza, zatoki, wyżyny, niziny, góry, półwyspy, wyspy. Dział 2. ZIEMIA WE WSZECHŚWIECIE Dopuszczają Dostateczny Uczeń: Uczeń: rozumie pojęcia: rozumie pojęcia: „biegun ziemski”, „Wszechświat”, „Układ „górowanie Słońca”, „zenit”, Słoneczny”, „gwiazda”, „południk miejscowy”, „czas „planeta”, „ruch słoneczny”, „czas strefowy”; obiegowy Ziemi”, przedstawia założenia „ruch obrotowy heliocentrycznej teorii Mikołaja Ziemi”, „czas Kopernika; urzędowy”, wymienia przynajmniej po trzy „południe”, „północ”, następstwa ruchu obrotowego kanały, rzeki i jeziora. potrafi korzystać z map satelitarnych i zdjęć lotniczych (obliczanie długości tras, wyszukiwanie obiektów); projektuje i opisuje trasy podróży na podstawie map turystycznych i topograficznych; opisuje podział Wszechoceanu oraz wskazuje na mapie granice pomiędzy oceanami; wskazuje na mapie (również konturowej) wybrane szczyty i przylądki. dobry bardzo dobry celujący Uczeń: Uczeń: Uczeń: rozumie pojęcia: „kometa”, rozumie pojęcie wyjaśnia związek „meteoryt”, „meteor”, „galaktyka”; prędkości liniowej „równonoc”, „przesilenie letnie podaje z prędkością kątową przykłady i zimowe”; punktów w ruchu konsekwencji dla życia obrotowym Ziemi; i działalności rozpoznaje i nazywa ciała niebieskie przedstawione człowieka, oblicza różnicę czasu na ilustracji; wynikających strefowego ze zmiany ilości energii na podstawie wymienia cechy i następstwa słonecznej docierającej długości obrotowego i obiegowego ruchy „doba”; wymienia w odpowiedniej kolejności od Słońca planety Układu Słonecznego; wskazuje na różnice pomiędzy planetą, a gwiazdą; wymienia na podstawie własnych obserwacji konsekwencje ruchów wykonywanych przez Ziemię; podaje czas obiegu Ziemi dookoła Słońca; wymienia daty pierwszych dni astronomicznych pór roku. i obiegowego Ziemi; oblicza kąt, o jaki obraca się Ziemia w określonym czasie; oblicza różnicę czasu słonecznego dla dwóch miejsc na Ziemi; określa czas strefowy dla danego miejsca, wykorzystując mapę stref czasowych; wskazuje na mapie stref czasowych linię zmiany daty; uzasadnia wprowadzenie w niektórych państwach czasu urzędowego; określa czym jest rok przestępny; podaje nazwy i wskazuje na mapie i globusie nazwy równoleżników, nad którymi Słońce góruje w zenicie w pierwszych dniach astronomicznych pór roku; wskazuje na mapie granice stref oświetlenia Ziemi. Ziemi; oblicza czas słoneczny dla wybranych punktów na Ziemi; wyjaśnia zasadę podziału Ziemi na strefy czasowe; wskazuje na mapie państwa, w których występuje więcej niż jedna strefa czasowa; określa datę po przekroczeniu linii zmiany daty; omawia zmiany w oświetleniu Ziemi oraz w długości dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku; podaje cechy stref oświetlenia Ziemi. do powierzchni Ziemi w różnych szerokościach geograficznych; wykazuje związek między miejscowym czasem słonecznym, czasem strefowym a czasem urzędowym; oblicza długość geograficzną na podstawie różnicy czasów słonecznych; oblicza kiedy wypadnie rok przestępny; oblicza czas strefowy danego miejsca na podstawie jego położenia matematycznogeograficznego; posługując się rysunkiem, wyjaśnia zjawiska zaćmienia Słońca i zaćmienia Księżyca; charakteryzuje strefy oświetlenia Ziemi; wyjaśnia przyczyny występowania dnia i nocy polarnej. geograficznej punktów; wyjaśnia związek między długością dnia i nocy a zmianą miejsca wschodu i zachodu Słońca na horyzoncie; przedstawia na schematach zmienność w ciągu roku długości widomej drogi Słońca i wysokości Słońca nad horyzontem w momencie górowania w różnych szerokościach geograficznych; oblicza wysokość Słońca nad horyzontem w momencie górowania na podanej szerokości geograficznej w dniach rozpoczęcia astronomicznych pór roku; oblicza szerokość geograficzną miejsca na podstawie wysokości Słońca nad horyzontem w momencie górowania w pierwszych dniach astronomicznych pór roku. Dział 3. ATMOSFERA dopuszczający Uczeń: • wyjaśnia terminy: „atmosfera”, „troposfera”, „ciśnienie atmosferyczne”, „wyż i niż baryczny”. podaje skład chemiczny powietrza atmosferycznego; podaje czynniki wpływające na temperaturę powietrza na Ziemi; wymienia przykłady wiatrów stałych i okresowo zmiennych oraz lokalnych, występujących na kuli ziemskiej; wymienia rodzaje opadów i osadów atmosferycznych; wymienia dwa składniki pogody Dostateczny Uczeń: wymienia nazwy warstw atmosfery, zaczynając od nazwy tej warstwy, która znajduje się najbliżej powierzchni Ziemi omawia na podstawie schematu zmiany temperatury powietrza w poszczególnych warstwach atmosfery; rozumie pojęcia: „klimat”, „pogoda”, „amplituda temperatury powietrza”, „czynnik klimatotwórczy”, „smog”, „strefa klimatyczna”, „formacja roślina”, „strefa glebowa”; wymienia składniki pogody i klimatu; wskazuje na mapie główne obszary występowania monsunów; sporządza diagram klimatyczny; oblicza: średnią temperaturę powietrza, sumę opadów, amplitudę temperatury powietrza; analizuje występowanie opadów na kuli ziemskiej na podstawie mapy stref klimatycznych dobry bardzo dobry Uczeń: Uczeń: rozumie pojęcia: „izobara”, wyjaśnia zjawisko efektu „izoterma”, „izohieta”, „cień cieplarnianego opadowy”; i miejskiej wyspy ciepła; charakteryzuje poszczególne wykazuje zróżnicowanie warstwy atmosfery; klimatyczne Ziemi na podstawie analizy map oblicza na podstawie diagramu rozkładu temperatury klimatycznego: średnią powietrza i opadów; temperaturę powietrza, sumę opadów, amplitudę temperatury wyjaśnia mechanizm powietrza; powstawania cienia opadowego; oblicza różnicę temperatur powietrza na wskazanych interpretuje mapy wysokościach bezwzględnych; klimatyczne; porównuje klimat morski wymienia czynniki z klimatem kontynentalnym; klimatotwórcze oraz wyjaśnia na przykładach charakteryzuje na podstawie ich wpływ wykresów lub danych liczbowych na zróżnicowanie przebieg temperatury powietrza temperatury powietrza i opadów atmosferycznych na Ziemi. w ciągu roku w wybranych stacjach meteorologicznych, charakteryzuje różne położonych w różnych strefach rodzaje wiatrów; klimatycznych; • stosuje ze zrozumieniem celujący Uczeń: • charakteryzuje rodzaje chmur, a także opadów i osadów atmosferycznych • charakteryzuje skale (Celsjusza, Fahrenheita i Kelvina), wykorzystywane do określania wartości temperatury powietrza przedstawia, na podstawie różnych źródeł wiedzy, przykłady zagrożeń dla świata przyrody wynikające z niewłaściwej działalności człowieka. i klimatu; odczytuje dane z klimatogramów; wymienia najważniejsze cechy wybranych typów klimatu i wskazuje, posługując się mapą, obszary ich występowania; zna nazwy wybranych formacji roślinnych występujących na Ziemi; rozpoznaje wybrane formacje roślinne na podstawie fotografii; podaje przykłady roślin i zwierząt żyjących we wskazanych formacjach roślinnych. • podaje przykłady obszarów podaje przyczyny prowadzące do się efektu charakteryzujących się nadmiarem lub nasilania cieplarnianego oraz skutki tego niedoborem opadów atmosferycznych zjawiska. • wymienia rodzaje opadów i osadów atmosferycznych ze względu na sposób powstania odczytuje informacje z map klimatycznych; wie, że temperatura powietrza spada wraz z oddalaniem się od równika oraz wraz ze wzrostem wysokości bezwzględnej; potrafi odszukać na mapie nazwy ciepłych i zimnych prądów morskich; podaje przykłady wpływu człowieka na klimat w skali lokalnej; podaje cechy klimatu górskiego; wyjaśnia przyczynę powstawania wiatru; charakteryzuje wiatr halny; porównuje, na podstawie wykresów klimatycznych lub danych liczbowych, wybrane typy klimatu; podaje najważniejsze cechy stref klimatycznych; rozpoznaje wybrane formacje roślinne na podstawie opisu; lokalizuje na mapach obszary występowania wybranych formacji roślinnych strefy gorącej, umiarkowanej i chłodnej wykazuje wpływ klimatu pojęcia: „niż baryczny”, „wyż baryczny”; • wyjaśnia na podstawie schematu procesy powstawania chmur, opadów i osadów atmosferycznych na kuli ziemskiej; • wykazuje zależność między siecią rzeczną na danym obszarze a klimatem. na zróżnicowanie roślinności na Ziemi; opisuje piętrowy układ roślinności w górach; wymienia wy charakterystyczne typy gleb występujące w strefie gorącej, umiarkowanej i chłodnej. Dział 4. WODY ZIEMI dopuszczający Uczeń: • wymienia nazwy oceanów i wskazuje te oceany na mapie świata • podaje przykłady ruchów wody morskiej • wskazuje na mapie świata najdłuższe rzeki rozumie pojęcia: „kondensacja”, „parowanie”, „rzeka główna”, „dopływ”, „jezioro”, „gejzer”, „źródło”. Dostateczny Uczeń: rozumie pojęcia: „zlewisko”, „dorzecze”, „dział wodny”, „rzeka stała”, „rzeka okresowa”, „rzeka epizodyczna”; wymienia stany skupienia wody w przyrodzie i podaje przykłady ich występowania; •omawia na podstawie schematu zasoby wodne Ziemi; określa na podstawie mapy, do jakich zlewisk należą wskazane rzeki; wyznacza na mapie działy wodne; • zaznacza na ilustracji dorzecze, dział wodny i zlewisko; • wymienia elementy dorzecza • wymienia różne typy genetyczne jezior; • wymienia rodzaje wód podziemnych; • analizuje budowę niecki artezyjskiej na podstawie ilustracji. dobry Uczeń: • wskazuje na mapie świata wybrane prądy morskie oraz wymienia ich nazwy; • wyjaśnia termin „przepływ”; • omawia obieg wody w przyrodzie na podstawie schematu; • dostrzega i wyjaśnia związki między warunkami klimatycznymi a zasoleniem wody morskiej; • wymienia rodzaje i podaje przykłady zasilania rzek; • podaje przykłady gospodarczego wykorzystania rzek; • analizuje wykresy długości rzek i ich przepływu; • nazywa i wskazuje na mapie różne typy genetyczne jezior oraz obszary bagienne; • podaje przykłady gospodarczego bardzo dobry Uczeń: • charakteryzuje przyczyny i skutki ruchów wody morskiej; • wyjaśnia związki między warunkami klimatycznymi, a rodzajem zasilania rzek; • omawia warunki powstawania bagien; • omawia procesy prowadzące do aktywności gejzeru; • charakteryzuje wybrane rodzaje wód podziemnych; • wskazuje na mapie świata obszary występowania wód artezyjskich i gejzerów. celujący Uczeń: • charakteryzuje zjawisko El Nino; •przedstawia wpływ warunków przyrodniczych i działalności człowieka na zanikanie jezior. wykorzystania stawów i sztucznych zbiorników wodnych; •podaje przykłady gospodarczego wykorzystania wód podziemnych. Dział 5. WNĘTRZE ZIEMI dopuszczający Uczeń: • rozumie pojęcia: „skorupa ziemska”, „lawa”, „wulkan”, „trzęsienie ziemi”, „skała”, „minerał”; •podaje przykłady skutków trzęsień ziemi i wybuchu wulkanu; • wymienia warstwy wnętrza Ziemi w kolejności od warstwy znajdującej się najgłębiej; • wymienia nazwy wybranych skał i minerałów; opisuje cechy skał na podstawie ich wyglądu; rozpoznaje okazy wybranych skał; • określa wiek Ziemi; • wymienia nazwy er, zaczynając od najstarszej; • wymienia procesy wewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi; Dostateczny Uczeń: rozumie pojęcia: „litosfera”, „magma”, „lawa”, „wulkan”, „tsunami”, „skała”, „skamieniałość”, „epicentrum”, „hipocentrum”, „Ognisty Pierścień Pacyfiku”; podaje główne cechy płytowej budowy litosfery; rozpoznaje na rysunku ułożenie skał: płyta, fałd, uskok; rysuje i opisuje schemat stratowulkanu; lokalizuje, na podstawie mapy, obszary częstych trzęsień ziemi i wybuchów wulkanu; rozpoznaje okazy wybranych skał: (np. piasek, żwir, glina, less, piaskowiec, zlepieniec, węgiel kamienny, wapień, granit, bazalt, gnejs, marmur, tuf wulkaniczny) oraz przedstawia ich genezę; podaje przykłady skał wyróżnionych ze względu na genezę; • wymienia metody badania wnętrza Ziemi; • omawia na podstawie tabeli dobry Uczeń: rozumie pojęcia: „płyta tektoniczna”, „prądy konwekcyjne”, „erupcja”, „obszary sejsmiczne”; omawia na podstawie schematu budowę wnętrza Ziemi; wykazuje związek między płytową budową litosfery a występowaniem zjawisk wulkanicznych i trzęsień ziemi; ocenia wpływ występowania wulkanów i trzęsień ziemi na środowisko przyrodnicze oraz życie i działalność człowieka; interpretuje prosty profil geologiczny; podaje przykłady gospodarczego wykorzystania skał; podaje przykłady minerałów skałotwórczych; wyjaśnia rolę skamieniałości przewodnich w odtwarzaniu dziejów Ziemi; • omawia skutki wulkanizmu i trzęsień ziemi. bardzo dobry celujący Uczeń: Uczeń: •przedstawia hipotezy rozumie pojęcia: „ruchy dotyczące wyginięcia górotwórcze”, „góry dinozaurów; fałdowe”, „góry • omawia zrębowe”, „wiek najważniejsze względny i bezwzględny wydarzenia skał”; w poszczególnych omawia teorię płyt erach dziejów Ziemi. litosfery; wyjaśnia różnicę pomiędzy strefą spreadingu, ryftu i strefą uskoków przesuwczych; ustala, na podstawie przekroju geologicznego kolejność wydarzeń geologicznych; wymienia nazwy okresów geologicznych • wykazuje związki pomiędzy płytową budową litosfery a występowaniem zjawisk wulkanicznych i trzęsień ziemi. • wymienia produkty stratygraficznej najważniejsze wydarzenia erupcji wulkanicznej. z przeszłości geologicznej Ziemi; • podaje przykłady skamieniałości przewodnich; • wskazuje na mapie świata przykłady gór fałdowych, wulkanicznych i zrębowych. Dział 6. RZEŹBIARZE POWIERZCHNI ZIEMI dopuszczający Dostateczny Uczeń: Uczeń: • wyjaśnia terminy: wyjaśnia terminy: „wietrzenie fizyczne, chemiczne, biologiczne”, „akumulacja”, „erozja”, „pokrywa zwietrzelinowa”, „zjawiska „grzyb skalny”, „klif”, krasowe”, „gołoborze”, „erozja „dolina V-kształtna”, (rzeczna, lodowcowa, fal morskich,)”, „dolina U-kształtna” „meander”, „starorzecze”, „delta”, na podstawie fotografii „granica wiecznego śniegu”, rozpoznaje wybrane „morena”, „korazja”, „deflacja” formy terenu i podaje „niecka deflacyjna”, „wydma czynnik, który przyczynił paraboliczna”, „barchan”, „abrazja”; się do powstania danej podaje rodzaje rzeźbotwórczej formy terenu; działalności: rzeki, fal morskich, podaje przykłady form lodowców górskich oraz wiatru; powstałych w wyniku rozpoznaje i opisuje, na podstawie rzeźbotwórczej rysunku lub fotografii, wskazane działalności morza formy terenu powstałe • podaje rodzaje skał, które w wyniku rzeźbotwórczej ulegają krasowieniu; działalności: rzeki, fal morskich, • wymienia rodzaje ujść lodowców górskich oraz wiatru; rzecznych • podaje przykłady form krasowych • wskazuje na mapie świata występujących na powierzchni i w głębi obszary występowania Ziemi; dobry bardzo dobry celujący Uczeń: Uczeń: • Uczeń: wyjaśnia terminy: „erozja wyjaśnia terminy: stosuje ze zrozumieniem wgłębna”, „erozja boczna”, „działalność eoliczna”, pojęcia „spadek rzeki” oblicza średni „erozja wsteczna”, „firn”, „pole „most skalny”, „morena oraz firnowe”, „kocioł lodowcowy”; czołowa”, „morena spadek rzeki; zapisuje reakcję denna”, „jezioro • charakteryzuje rodzaje wietrzenia morenowe”, „jezioro chemiczną rozpuszczania i formy terenu powstałe w jego rynnowe”, „oz”, skały wapiennej; wyniku; „sandr”, „pradolina”; opisuje kras jako rodzaj • charakteryzuje wybrane ocenia znaczenie wietrzenia chemicznego; rodzaje ruchów procesu wietrzenia rysuje i opisuje schemat jaskini masowych. w przyrodzie; krasowej (z szatą naciekową) ocenia skutki ruchów przedstawia genezę gołoborzy; masowych dla opisuje rzeźbotwórczą działalność środowiska oraz życia rzeki w różnych odcinkach jej i działalności człowieka biegu, korzystając z rysunków potrafi schematycznych i fotografii; przyporządkować każdej omawia warunki sprzyjające formie terenu, którą powstawaniu delt oraz ujść poznał w trakcie zajęć lejkowatych czynnik oraz proces wyjaśnia genezę wskazanych geologiczny, który form terenu powstałych doprowadził do jej w wyniku rzeźbotwórczej lądolodów. • wskazuje na mapie regiony, w których występują zjawiska krasowe; • wskazuje na mapie świata przykłady rzek posiadających ujście deltowe lub lejkowate; • podaje przykłady form erozji i akumulacji rzecznej; • wskazuje różnice między lodowcem górskim a lądolodem; • dostrzega związek między warunkami klimatycznymi a występowaniem lodowców górskich i lądolodów na Ziemi; •wskazuje na mapie wybrane pustynie; • wymienia rodzaje pustyń ze wzg. na budowę i położenie; • wymienia najważniejsze typy wybrzeży morskich; • wskazuje na mapie świata typy wybrzeży. działalności: rzeki, fal morskich, utworzenia; lodowców górskich oraz wiatru; wyjaśnia genezę poszczególnych typów wymienia i opisuje formy terenu wybrzeży morskich. powstałe w wyniku budującej i niszczącej działalności lądolodu. • wymienia przykłady form powstałych w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów • podaje przykłady form powstałych na skutek erozyjnej i akumulacyjnej działalności wiatru • wskazuje różnice między barchanem i wydmą paraboliczną • omawia na podstawie ilustracji proces powstawania klifu i mierzei.
