Trasa R 9

Trasa R 9
(kolor oznakowania na mapie pomarańczowy)
Paczków - Unikowice - Ujeździec - Dziewiętlice - Trzeboszowice - Ratnowice - Meszno - Śliwice Broniszowice - Kałków - Buków - Kwiatków - Siestrzechowice - Nysa - Biała Nyska - Morów - Iława Łączki - Biskupów - Gierałcice - Wilamowice Nyskie - Nowy Świętów - Rudawa - Bodzanów Głuchołazy
Trasa R9 prowadzi wzdłuż granicy polsko-czeskiej przez Przedgórze Sudeckie. Teren ten jest lekko
pofalowany i obfituje w widoki z jednej strony Jezior Otmuchowskiego i Nyskiego, a z drugiej Sudetów. Trasa
przebiega przez Paczków - miasto słynne z kompleksu murów obronnych - w stronę granicy, do której zbliża
się w Dziewiętlicach. Następnie prowadzi do Otmuchowa, co daje możliwość zwiedzenia miasta. Potem
przez Kałków z unikalnym XIII-wiecznym kościołem zmierza w kierunku Siestrzechowic z renesansowym
pałacem Jerinów i Nysy, ale samego miasta nie osiąga. Dalej trasa wiedzie przez wioski Przedgórza
Sudeckiego i Bodzanów w dolinie Białej Głuchołaskiej do Głuchołaz, dawnego miejsca wydobycia złota.
Punktem końcowym trasy jest przejście graniczne Głuchołazy - Mikulowice.
Jezioro Paczkowskie - nazwę swoją wzięło od miasta, przy którym leży. Nowo powstały akwen wodny
składa się z dwu zbiorników kaskadowych: zbiornika Kozielno i zbiornika Topola. U wylotu każdego ze
zbiorników znajduje się elektrownia wodna. W miejscu ich styku znajdują się kopalnie kruszywa. Zbiorniki te
oprócz funkcji przeciwpowodziowej będą pewnie także obiektami rekreacyjno-wypoczynkowymi, wokół
których powstaną ośrodki sportów wodnych.
Paczków - miasto założone na początku XIII wieku. W 1254 roku powstał tu warowny gród, strzegący
granicy nysko-otmuchowskiego księstwa przed Czechami i księstwami śląskimi. Realizacja grodu na
niezasiedlonym miejscu umożliwiła wykonanie optymalnych założeń urbanistycznych. Powstało miasto o
klasycznym, średniowiecznym układzie ulic i zabudowań. Paczków fortyfikowano na początku jego
założenia, dlatego też wiele zabytków stanowi przykład średniowiecznej architektury obronnej. Jednym z
nich są kamienne mury wraz z 19 basztami łupinowymi o długości ok. 1200 metrów i wysokości 9 metrów,
które otoczyły miasto regularnym owalem. Miejskie obwarowania do dziś stanowią jedne z najlepiej
zachowanych w Polsce fortyfikacji miejskich. Wjazdu do renesansowej części miasta strzegą wieże bramne:
Kłodzka, Wrocławska (obecnie widokowa), Ząbkowicka, Nyska. Kompleks obronny sprawia, że Paczków
zwany jest „polskim Carcassonne". Inne zabytki to: klasycystyczny ratusz z XIX wieku z 45-metrową gotycką
wieżą, renesansowe kamienice, kościół pw. św. Jana Ewangelisty z XIV wieku, który stanowi przykład
gotyckiej świątyni obronnej z unikatową studnią kościelną zwaną „Tatarską", zbudowany z muru pruskiego
Dom Kata. Jedną z największych atrakcji miasta jest Muzeum Gazownictwa.
Unikowice - późnobarokowa kaplica z 1774 roku z rzeźbami św. Jana Nepomucena i Antoniego. Drewniany
dom z początku XIX wieku. Wzniesiona około 1800 roku kapliczka. Granitowy krzyż pokutny z wyrytą datą
1654.
Ujeździec - kościół pw. św. Katarzyny wzniesiony w 1834 roku, odnowiony w roku 1956, z marmurową płytą
nagrobną Zygmunta Filipa von Jerin z 1802 roku. Zespół dworski składający się z dworu z 1595 roku, oficyny
z początku XIX wieku, spichlerza z I połowy XIX wieku i XIX-wiecznego parku krajobrazowego.
Dziewiętlice - wzmiankowany w 1305 roku kościół pw. św. Marii Magdaleny, obecny wzniesiony w XV wieku.
Trzy kapliczki z przełomu XVIII i XIX wieku.
Trzeboszowice - neogotycki kościół pw. św. Jadwigi, obecny pochodzi z roku 1888. Zbudowany około 1800
roku dwór. Domy z I połowy XIX wieku. Dwie kapliczki, z 1800 i 1850 roku, z barokowymi rzeźbami.
Ratnowice - gotycki kościół pw. św. Marcina wraz z otaczającym go kamiennym murem z przełomu XV i XVI
wieku. Na murze barokowy posąg św. Jana Nepomucena z XVIII wieku.
Meszno - domy z XIX wieku.
Broniszowice – XIX-wieczna, neogotycka kaplica z rzeźbami św. Piotra i Pawła. Budynek folwarczny z
początku XIX wieku. Dom z I połowy XIX wieku.
Kałków - jeden z najstarszych w okolicy, zbudowany w XIII wieku, romańsko - gotycki kościół Narodzenia
Najświętszej Marii Panny z unikatowymi XIII-wiecznymi portalami i polichromiami.
Buków - barokowa figura św. Jana Nepomucena z 1780 roku ufundowana przez Antoniego Taerne z Nysy.
Siestrzechowice - renesansowy pałac z 1594 roku zbudowany dla sędziego Andrzeja von Jerin, bratanka
biskupa Andrzeja von Jerin, z kartuszami herbowymi biskupa Franciszka Ludwika z przełomu XVII i XVIII
wieku, biskupa Andrzeja von Jerin, Karola arcyksięcia austriackiego oraz okolicznych rodzin rycerskich, w
kaplicy rokokowy ołtarz i polichromia z początku XVI wieku. W otoczeniu niewielki park. Oficyna z I połowy
XIX wieku. Figura św. Jana Nepomucena z I połowy XIX wieku.
Jezioro Nyskie - zbiornik retencyjny na Nysie Kłodzkiej został oddany do użytkowania w 1971 r., po
zbudowaniu zapory betonowo-ziemnej długości 2 km i wysokości 20 m. Ma 22 km2 powierzchni i 111 mln m3
wody, przy zaporze mała hydroelektrownia. Powstał na terenach dawnych wsi: Miedniki, Brzezina Polska
oraz częściowo Głębinów. Ten duży zbiornik wodny dzięki czystej wodzie, piaszczystym plażom i strzeżonym
kąpieliskom stwarza dobre warunki do uprawiania sportów wodnych. Znad tafli jeziora możemy się
rozkoszować pięknym widokiem na pobliskie Góry Opawskie, Jesioniki z Pradziadem i Góry Rychlebskie po
czeskiej stronie oraz Góry Złote i Bardzkie ze Śnieżnikiem po stronie polskiej. Udany wypoczynek
gwarantuje doskonały mikroklimat, sąsiedztwo lasu mieszanego oraz doskonale rozbudowana baza
noclegowa i gastronomiczna na północnym brzegu w Głębinowie i Skorochowie. Jezioro jest też miejscem
gniazdowania wielu gatunków ptaków (bączka, cyranki, remiza, dziwonii, mewy czarnogłowej) oraz miejscem
odpoczynku w okresie wiosennym i jesiennym dla licznych gatunków przelotnych ptaków wodnych i
błotnych, między innymi dzikich kaczek i gęsi. Jezioro uznawane jest za ostoję ptactwa wodnego o randze
europejskiej. Stwierdzono tu obecność rzadkich gatunków ptaków, jak ostrygojad, brodziec pławny czy
czajka towarzyska. Licznie występujące sandacze, okonie, sumy i szczupaki czynią jezioro również rajem dla
wędkarzy. Aktualnie cała okolica jeziora to teren Otmuchowsko-Nyskiego Obszaru Krajobrazu Chronionego.
Biała Nyska - neogotycki (wzmiankowany w 1284 r.) kościół św. Jana Ewangelisty z płytą nagrobną
Małgorzaty Glaub ur. Falkenhans. Ruiny zamku wzniesionego w XVI wieku z rozległym parkiem
krajobrazowym ze śladami sztucznego stawu z wyspą.
Morów - renesansowy dwór z XVI wieku, przebudowany na spichlerz.
Iława - kaplica pw. św. Heleny z XIX wieku z barokową rzeźbą św. Jana Nepomucena, XIX-wieczny lamus.
Łączki - XIX-wieczny dwór i pochodzące z I połowy XIX wieku domy.
Biskupów - barokowy (wzmiankowany w 1286 roku) kościół pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej
Marii Panny z zachowaną późnogotycką polichromią z początku XVI wieku. Wokół kościoła stary
oszkarpowany mur. Zbudowany w 1907 roku dwór z czterema kartuszami herbowymi i datą 1562.
Gierałcice - neogotycki kościół pw. św. Michała Archanioła. Obok późnorenesansowa, kamienna wieża. W
otoczeniu kościoła zachowany kamienny mur. Późnorenesansowy dwór z XVII wieku. Dwie kapliczki z
początku XIX wieku. Przy dawnej plebanii barokowa figura kamienna św. Jana Nepomucena z XVIII wieku.
Nowy Świętów - XIII-wieczny kościół Chrystusa Króla z otaczającym go średniowiecznym murem i wieżą z
roku 1719.
Bodzanów - od 1622 roku w rękach Jezuitów, którzy wznoszą tu budynek klasztorny. Obecny pochodzi z
XVIII wieku i należy do ojców oblatów. Niedaleko klasztoru park krajobrazowy z okazami starych dębów.
Barokowo - klasycystyczny kościół pw. sw. Józefa pochodzi z XVIII wieku, przebudowany w wieku XIX.
Murowana kapliczka z rzeźbą Świętego Józefa z Dzieciątkiem z XIX w.
Głuchołazy - miasto założone przez biskupa Wawrzyńca między 1220 a 1232 rokiem jako warowna osada
graniczna. W dokumentach zachowała się jego niemiecka nazwa Cygenhals (1249 r.), którą ludność
tłumaczyła jako Kozia Szyja. Lokowane na prawie flamandzkim miasto było wielokrotnie niszczone przez
pożary i powodzie. Znane z tkactwa i kopalń złota. W 1683 roku zatrzymały się tu wojska Hieronima
Lubomirskiego ciągnące pod Wiedeń. W XIX wieku utworzono w Głuchołazach uzdrowisko wykorzystujące
tutejsze wody lecznicze. W mieście zachowało się wiele ze starej zabudowy, m.in.: XIII-wieczny kościół św.
Wawrzyńca z barokowym korpusem z fundacji biskupa Franciszka von Neuenburga, w którym znajduje się
obraz z widokiem Głuchołaz podczas powodzi 1472 roku; średniowieczne wójtostwo, w skład którego
wchodzą budynek mieszkalny oraz gospodarczy, wielokrotnie niszczony i palony przez Husytów; mury
miejskie z zachowaną do dziś basztą Bramy Górnej, wzniesioną w XIV wieku; gotycki kościół cmentarny pw.
św. Rocha z lat 1626-1627; wybudowany w latach 1865-1866 z datków miejscowych ewangelików kościół
Świętego Franciszka.