Nr wniosku: 178402, nr raportu: 13448. Kierownik (z rap.): dr

Nr wniosku: 178402, nr raportu: 13448. Kierownik (z rap.): dr Mirosław Adrian Rudnicki
Projekt "Kształtowanie się pogranicza i relacji zachodniobałtyjsko-słowiańskich u progu wczesnego średniowiecza" miał
na celu zbadanie zasięgu terytorialnego i podziału zachodniobałtyjskiego kręgu kulturowego oraz analizę kształtowania
się sąsiedniego osadnictwa wczesnosłowiańskiego. Kolejnym celem było prześledzenie powiązań między Bałtami
Zachodnimi i Słowianami na podstawie źródeł archeologicznych historycznych i lingwistycznych. Wyniki badań
wskazują na wyraźne powiązania między tymi dwoma etnosami. Analiza kontaktów zachodniobałtyjsko-słowiańskich
opierała się głównie o materiały pochodzące z terenu grupy olsztyńskiej. Prawdopodobnie odgrywała ona dominującą rolę
w kontaktach kręgu zachodniobałtyjskiego z kulturami słowiańskimi w VI-VII w. Niekiedy uważa się ją za swoiste
centrum cywilizacyjne obszarów zachodniobałtyjskich, Wpływy słowiańskie są słabo czytelne w materiałach grupy
elbląskiej, kultury sudowskiej i kultury Dollkeim/Kovrowo. Zanik grupy olsztyńskiej u schyłku VII w. utrudnia dalsze
studia w tym kierunku. Stabilizujące się osadnictwo słowiańskie na Mazowszu i Podlasiu doprowadziło zapewne do
zintensyfikowania wpływów na kulturę materialną zachodnich Bałtów, czego doskonałym świadectwem jest proces
adaptacji w zakresie wytwórczości ceramiki czytelne we wczesnośredniowiecznych materiałach pruskich. Wydaje się, iż
najwcześniejsze kontakty zachodniobałtyjsko-słowiańskie miały charakter pokojowy. Źródła archeologiczne sugerują
również, iż do kontaktów grupy olsztyńskiej z kulturami wczesnosłowiańskimi w VI i VII w., mogło dochodzić nie tylko
na obszarach pogranicza. Znaleziska późnych zapinek płytkowych i różnorodnych form zawieszek, wskazują na
powiązania ludności grupy olsztyńskiej z obszarami między Dnieprem a Dunajem.
W ramach realizacji projektu przeprowadzono badania wykopaliskowe na cmentarzysku z VI-VII w. w Burdągu w woj.
warmińsko-mazurskim. Wykopaliska dostarczyły niezwykle bogatych znalezisk świadczących o bogactwie i szerokich
kontaktach ludności Mazur u progu wczesnego średniowiecza. Dostarczyły również świadectw kontaktów ludności grupy
olsztyńskiej z kulturami wczesnosłowiańskimi.
Badania w ramach realizacji projektu stworzyły fundament do studiów nad kształtowaniem się wczesnośredniowiecznych
pruskich struktur plemiennych, które najprawdopodobniej wykrystalizowały się z kultur archeologicznych okresu
wędrówek ludów.