Untitled

Archeologia Polski Środkowowschodniej, t. II, 1997
A d a m G ą s io r o w s k i
A n a l iz a m a t e r ia ł ó w k o s t n y c h z j a m y k u l t u r y a m f o r k u l is t y c h z P o d l o d o w a ,
stan.
2 , w o j . z a m o js k ie
N a w ie lo k u ltu ro w y m sta n o w isk u 2 w P o d lo d o w ie
od k ry to w 1996 r. ja m ę k u ltu ry am fo r ku listy ch , w w y p ełn isk u której n a ró ż n y c h p o z io m a c h (poziom I - strop
o b iek tu na g łę b o k o ści 60 -8 0 cm , p o zio m II - w arstw y
sp ąg o w e n a g łę b o k o ści 110-135 cm ) w y stę p o w a ł k o stn y
m ateria ł zw ie rzęc y (J. B a g iń sk a , H. Taras w tym tom ie).
A n aliza g atu n k o w a sz c z ą tk ó w k o stn y c h w y k o n an a z o ­
sta ła p rzy k o n su ltac ji pro f. M a rk a Jastrzę b sk ieg o z K a ­
ted ry A n ato m ii A k ad e m ii R o ln iczej w L ublinie.
P o zio m I
- n a g łę b o k o ści 60 -7 0 cm odkry to u sz k o d zo n y k o ­
n iec b liż sz y z fra g m en tem trz o n u p raw ej kości ra m ie ­
n io w ej d zik a (Sus Scrofa );
- na głębokości 70-80 cm w ystąpiło 6 w iększych i licz­
ne drobne fragm enty k ości długich, 40 fragm entów ż e ­
ber, 16 fragm entów p o k ry w y czaszki oraz około 50 m a ­
ły ch nieokreślonych, ro zd ro b n io n y ch k ości ptaka, w iel­
k ości w rony lub kaczki. R a ze m z nim i znaleziono 6 p a ­
liczków , kość p ię to w ą i sk o k o w ą oraz ło p atk ę p ra w ą i le­
w ą m ałego ssaka, b y ć m oże ow cy lub kozy ( Ovis-Capra ).
Z e w zg lęd u n a stw ierd zo n y n a ło p atce n iesym etry czn y
p rzebieg grzebienia n ależy w y k lu czy ć przynależność tych
kości do p sa (i kopta, z re sztą praw d o p o d o b n ie nie zn an e­
go je sz c z e w ó w czas n a ziem iach polskich).
P o zio m II
- na g łę b o k o ści 110-120 cm zn a le zio n o kon iec b liż ­
szy drugiej k o śc i śró d rę cz a d zik a i fra g m en t k o ści d łu ­
giej n ie zid e n ty fik o w an e g o ptaka;
- n a g łę b o k o ści 120-135 cm zn a jd o w ały się n asad y
dalsze trzeciej i czw artej k o ści śró d sto p ia oraz 8 fra g ­
m e n tó w trzo n ó w ty ch k o śc i, 4 k ości p alcó w i rac ica d z i­
L
k a (Sus scrofa), a ta k ż e 2 p alicz k i k o zy -o w cy (Ovis-Cap ra). P alic zk i te p o tw ie rd z a ją o k reśle n ie w y stęp u jący ch
w p o zio m ie I k o ści ja k o m a łe g o p rzeżu w acza.
C zęść k o śc i z o stała p ra w d o p o d o b n ie p rze m iesza n a
w p o sz cz eg ó ln y c h w a rstw a c h p rz e z d ro b n e ssaki żyjące
lub m ające g n ia zd a p o d ziem ią.
Z id en ty fik o w an ie k o ści z w ierzęcy ch o d krytych w j a ­
m ie k u ltu ry a m fo r k u listy ch w P o d lo d o w ie stanow i d ro b ­
n y p rzy c zy n ek do b a d a ń n a d h o d o w lą zw ie rząt i ło w ie c ­
tw em u p raw ian y m i p rze z lu d n o ść tej kultury. M im o n a ­
rastającej w o sta tn ic h la tach ilo ści m a teria łó w ź ró d ło ­
w y ch , zn a jo m o ść ty ch za ję ć je s t n ad al n ie w y starcz ają­
ca. P rz e w a ż a ją c a d o tą d ilo ść k o stn y c h sz czątk ó w z w ie ­
rzę cy ch p o ch o d zi z cm en tarzy sk , gdzie rep rez en tu ją albo
z w ierzęta o fiarn e z w iązan e z o b rząd k iem pog rzeb o w y m ,
alb o resz tk i sk ład an eg o do g ro b u p o ż y w ie n ia m ięsn eg o
(por. T. W iślań sk i 1979, s. 2 8 1 ). K o ści o w cy lub k ozy
z P o d lo d o w a p o w ię k s z a ją - n ie lic z n ą p o z a K u jaw am i
(M . S zm y t 1996, s. 176) w p o ró w n a n iu ze szczątk am i
b y d ła lub św ini - ilo ść stan o w isk k u ltu ry am fo r kulistych,
n a k tó ry ch stw ierd zo n o w y stę p o w a n ie m ały c h p rze żu w a­
czy. D z ik n a to m ia st re p re z e n tu je g a tu n e k sta n o w iąc y
w ó w cza s b ard z o cz ęsty o b ie k t p o lo w a ń (T. W iślański
1979, s. 282).
N iez id e n ty fik o w a n e k o śc i p ta k a p o c h o d z ą z o so b ­
n ik a, k tó ry ró w n ież m ó g ł b y ć spożyty. N ie m o ż n a p rzy
ty m w y k lu czy ć, że część p ta sic h k o śc i d łu g ich sta n o w i­
ła p o żą d an y su ro w iec do w y ro b u ró żn y c h p rzedm iotów .
T akie p rzy k ła d y sp o ty k a m y w ze sp o ła ch ró żn y ch k ultu r
n e o lity c zn y c h (por. m .in. J. G u rb a , A. K u ty ło w sk i 1970,
P L. 152: 5, 7).
it e r a t u r a
B a g i ń s k a J., T a r a s H.
1997
Jam a kultury am for kulistych z Podlodow a, stan.
2, gm. Ł aszczów , w tym tom ie.
G u r b a J., K u t y ł o w s k i A.
1970
Sepulture nr 4, S trzyżów 2A, distr. D e H rubie­
szów, Inv. A rch., fasc. 25, P L 152.
S z m y t M.
1996
Spoteczności kultury amfor kulistych na Kuja­
wach, Poznań.
W i ś l a ń s k i T.
1979
D alszy rozw ój ludów neolitycznych. P lem iona
kultury am for kulistych, PZPol., t. 2, s. 261-300.
36
A
dam
A
G
dam
G
ą s io r o w s k i
ą s io r o w s k i
A
nalysys o f
B
one
in
M
P
a t e r ia l f r o m a
odlodów
, S
it e
The bone material was found in two strata, on tne depoths
o f 60-80 cm and 110-135 cm. It consisted o f a bone o f a boar
K a te d ra A rc h e o lo g ii U M C S w L u b lin ie
P
it o f
2, Z
G
a m ość
lobural
V
A
m ph o ra e
C
ulture
o iv o d s h ip
(Sus scrofa), numerous fragments o f bones o f an unidentifield
bird, and bones a sheep or a goat (Ovis-Capra).