Terminy zapłaty w transakcjach handlowych
Transkrypt
Terminy zapłaty w transakcjach handlowych
Radosław Dyki Terminy zapłaty w transakcjach handlowych komentarz dla praktyków przykłady wzorcowe regulaminy postępowania dla przedsiębiorców i podmiotów publicznych ODDK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. Gdańsk 2013 Spis treści Wstęp ................................................................................................................................................ 7 I. Ogólnie o przeciwdziałaniu opóźnieniom w płatnościach .............................................. 9 I.1. Kredyt kupiecki..................................................................................................................... 9 I.2. Regulacje prawne – dyrektywy UE i ustawy ............................................................10 I.3. Cel regulacji .......................................................................................................................... 11 I.4. Maksymalny termin zapłaty ........................................................................................... 11 I.5. Odsetki jako opłata za udzielenie kredytu kupieckiego a odsetki za opóźnienie w zapłacie ..................................................................................................12 I.6. Rekompensata za koszty odzyskiwania należności.................................................12 I.7. Pozostałe modyfikacje regulacji o terminach zapłaty w transakcjach handlowych...........................................................................................................................13 I.8. Odrębne regulacje służące przeciwdziałaniu opóźnieniom w płatnościach .....................................................................................................................13 I.9. Brak przymusu korzystania z uprawnień oraz brak możliwości ograniczenia uprawnień ................................................................................................... 14 I.10. Stosunek przepisów ustawy do przepisów Kodeksu cywilnego.........................15 Warto zapamiętać ..........................................................................................................................15 II. Transakcje handlowe ............................................................................................................17 II.1. Definicja transakcji handlowej.......................................................................................17 II.2. Dostawa towaru .................................................................................................................17 II.3. Świadczenie usługi............................................................................................................. 18 II.4. Związek z wykonywaną działalnością ......................................................................... 19 II.5. Wyłączenia spod zastosowania ustawy .......................................................................20 II.5.1. Ogólnie o wyłączeniach ..................................................................................20 II.5.2. Długi objęte postępowaniem upadłościowym lub naprawczym .......21 II.5.3. Umowy dotyczące czynności bankowych ................................................23 II.5.4. Umowy zawierane pomiędzy podmiotami zaliczanymi do sektora finansów publicznych ................................................................24 II.5.5. Umowy, których przedmiotem jest broń i amunicja .............................25 II.6. Forma umowy ......................................................................................................................26 Warto zapamiętać .........................................................................................................................27 III. Podmioty, do których ma zastosowanie ustawa............................................................29 III.1. Przedsiębiorcy, podmioty publiczne, konsumenci...................................................29 III.2. Przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej .........................................................................................................................30 III.3. Podmioty prowadzące działalność niezaliczaną do działalności gospodarczej .........................................................................................................................32 3 Spis treści III.4. Podmioty dokonujące zamówień według przepisów o zamówieniach publicznych ...........................................................................................................................33 III.5. Osoby wykonujące wolny zawód ................................................................................... 35 III.6. Zagraniczni przedsiębiorcy .............................................................................................36 III.7. Podmioty publiczne i podmioty lecznicze .................................................................38 Warto zapamiętać ..........................................................................................................................41 IV. Terminy zapłaty ....................................................................................................................43 IV.1. Termin zapłaty a swoboda umów .................................................................................43 IV.2. Termin zapłaty a wymagalność .....................................................................................43 IV.3. Termin zapłaty a Kodeks cywilny ................................................................................43 IV.4. Jak liczyć terminy ...............................................................................................................44 IV.4.1. Oznaczanie terminu zapłaty..........................................................................44 IV.4.2. Terminy oznaczone w dniach .......................................................................45 IV.4.3. Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach .....................46 IV.4.4. Dni wolne od pracy ..........................................................................................49 IV.5. Termin zapłaty w transakcjach handlowych .............................................................50 IV.5.1. Różne terminy dla różnych podmiotów ....................................................50 IV.5.2. Strony określające termin zapłaty ...............................................................50 IV.5.3. Początek biegu terminu...................................................................................52 IV.5.4. Długość terminu ...............................................................................................53 IV.5.5. Chwila zapłaty i wygaśnięcie zobowiązania do zapłaty wynagrodzenia ..................................................................................................56 IV.5.6. Udokumentowanie faktu doręczenia faktury oraz dostawy towaru lub wykonania usługi .......................................................................58 IV.5.7. Zapłata przed terminem – zastrzeżenie terminu na korzyść stron, skonto .......................................................................................................59 IV.5.8. Prolongata terminu zapłaty............................................................................ 63 IV.5.9. Termin zapłaty w sytuacji badania towaru lub usługi..........................64 IV.5.10. Dokonywanie zapłaty wynagrodzenia częściami .................................. 65 IV.6. Terminy zapłaty w sytuacji, gdy dłużnikiem jest podmiot publiczny ..............66 Warto zapamiętać ..........................................................................................................................68 V. Odsetki ......................................................................................................................................71 V.1. Ogólnie o odsetkach...........................................................................................................71 V.2. Wysokość odsetek ...............................................................................................................72 V.2.1. Odsetki umowne ...............................................................................................72 V.2.2. Odsetki ustawowe .............................................................................................72 V.2.3. Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych .......................................73 V.2.4. Odsetki maksymalne ....................................................................................... 74 V.2.5. „Ustawowe odsetki za opóźnienia w płatnościach” według dyrektywy 2011/7/UE....................................................................................75 V.3. Obliczanie kwoty odsetek ................................................................................................77 V.3.1. Wzór na obliczanie odsetek ...........................................................................77 V.3.2. Kalkulatory odsetek .........................................................................................78 V.3.3. Zmiana stawki odsetek ....................................................................................78 4 Spis treści V.4. Odsetki stanowiące opłatę za udzielenie kredytu kupieckiego ...........................79 V.4.1. Podmioty uprawnione do dochodzenia odsetek jako opłaty za kredyt kupiecki i zobowiązane do ich zapłaty ...................................79 V.4.2. Warunki dochodzenia odsetek jako opłaty za kredyt kupiecki .........79 V.4.3. Okres, za który przysługują odsetki jako opłata za kredyt kupiecki ................................................................................................................80 V.4.4. Wysokość odsetek jako opłaty za kredyt kupiecki .................................83 V.4.5. Płatność odsetek jako opłaty za kredyt kupiecki ....................................86 V.5. Odsetki za opóźnienie w zapłacie wynagrodzenia..................................................87 V.5.1. Podmioty uprawnione do dochodzenia odsetek za opóźnienie i zobowiązane do ich zapłaty ........................................................................87 V.5.2. Warunki dochodzenia odsetek za opóźnienie .........................................87 V.5.3. Okres, za który przysługują odsetki za opóźnienie ...............................87 V.5.4. Wysokość odsetek za opóźnienie .................................................................89 V.5.5. Płatność odsetek za opóźnienie ...................................................................94 V.6. Odsetki w przypadku dokonywania zapłaty wynagrodzenia częściami .........94 V.7. Zaliczanie płatności wynagrodzenia i odsetek .........................................................96 Warto zapamiętać ..........................................................................................................................99 VI. Stała rekompensata i pozostałe uprawnienia wierzyciela........................................101 VI.1. Stała rekompensata ..........................................................................................................101 VI.1.1. Czym jest stała rekompensata i warunki jej otrzymania ...................101 VI.1.2. Wysokość rekompensaty...............................................................................102 VI.1.3. Koszty odzyskiwania należności przekraczające kwotę stałej rekompensaty .......................................................................................102 VI.1.4. Wymagalność stałej rekompensaty ...........................................................103 VI.1.5. Stała rekompensata w przypadku świadczenia spełnianego częściami .......................................................................................................... 104 VI.2. Zastrzeżenie prawa własności ..................................................................................... 104 VI.3. Odszkodowanie w przypadku zwłoki dłużnika .....................................................106 VI.4. Zabronione postanowienia umowne ..........................................................................107 Warto zapamiętać ........................................................................................................................107 VII. Dochodzenie uprawnień przed sądem ....................................................................... 109 VII.1. Postępowanie sądowe......................................................................................................109 VII.1.1. Ogólnie o postępowaniu sądowym............................................................109 VII.1.2. Postępowanie nakazowe związane z transakcjami handlowymi ....110 VII.1.3. Postępowanie nakazowe związane z zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem lub uznaniem długu................................111 VII.1.4. Postępowanie upominawcze i tryb zwykły ............................................113 VII.2. Organizacje społeczne ..................................................................................................114 VII.3. Przedawnienie roszczeń ...............................................................................................115 VII.3.1. Przedawnienie roszczenia i jego skutki ...................................................115 VII.3.2. Ogólne terminy przedawnienia ..................................................................116 VII.3.3. Przerwanie biegu przedawnienia...............................................................118 VII.3.4. Zawieszenie biegu przedawnienia .............................................................121 5 Spis treści VII.3.5. Przedawnienie należności głównej ...........................................................121 VII.3.6. Przedawnienie odsetek za opóźnienie......................................................124 VII.3.7. Przedawnienie odsetek jako opłaty za udzielenie kredytu kupieckiego ...................................................................................................... 127 VII.3.8. Przedawnienie kosztów dochodzenia należności .................................129 Warto zapamiętać ........................................................................................................................131 Załączniki ....................................................................................................................................133 Załącznik 1 Regulamin postępowania związany z terminami zapłaty w transakcjach handlowych – dla przedsiębiorcy ......................................133 Załącznik 2 Regulamin postępowania związany z terminami zapłaty w transakcjach handlowych – dla podmiotu publicznego niebędącego podmiotem leczniczym ani jednostką sektora finansów publicznych ..........................................................................................142 Załącznik 3 Regulamin postępowania związany z terminami zapłaty w transakcjach handlowych – dla podmiotu publicznego będącego podmiotem leczniczym ...................................................................152 Załącznik 4 Regulamin postępowania związany z terminami zapłaty w transakcjach handlowych – dla podmiotu publicznego zaliczanego do jednostek sektora finansów publicznych ........................161 Załącznik 5 Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych ......................170 Załącznik 6 Dyrektywa w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych ..............................................................................175 6