Termodynamika układów niejednorodnych: cienkie warstwy i
Transkrypt
Termodynamika układów niejednorodnych: cienkie warstwy i
Termodynamika układów niejednorodnych: cienkie warstwy i wielowarstwy magnetyczne, zagadnienie interfejsu. Ilona Zasada Katedra Fizyki Ciała Stałego, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 149/153, 90-236 Łódź Abstrakt Wszelkiego rodzaju nanostruktury są układami niejednorodnymi termodynamicznie ze względu na ograniczenia przestrzenne związane z ich rozmiarem i kształtem. Układy cienkowarstwowe jako niejednorodne w kierunku prostopadłym do powierzchni, stanowią doskonały przykład konieczności zmiany podejścia w opisie ich własności. Jedną z doskonale sprawdzających się koncepcji jest propozycja Néel podziału układu na jednorodne termodynamicznie podukłady składające się z fizycznie równoważnych atomów. W przypadku cienkich warstw podział ten jest naturalny, co po raz pierwszy zauważył Valenta i z powodzeniem zastosował do opisu magnetyzmu cienkich warstw przedstawionych jako zbiór monoatomowych płaszczyzn równoległych do powierzchni o określonym kierunku krystalograficznym. Na tej podstawie zbudowany został model pozwalający na interpretację złożonych zjawisk magnetycznych związanych np. ze zmianą kierunku namagnesowania spowodowaną istnieniem anizotropii wywołanej różnymi czynnikami, mianowicie: grubością warstwy, temperaturą, składem chemicznym, adsorbatem itp. Pokazano, między innymi niekolinearność procesu zmiany kierunku magnetyzacji – w zgodzie z ostatnimi wynikami doświadczalnymi. Dokładne zrozumienie procesów magnetyzacji na poziomie atomowym jest konieczne w związku z potencjalnymi zastosowaniami układów cienkowarstwowych w nanorozmiarowych pamięciach magnetycznych. Koncepcja Néel nie wnosi ograniczeń związanych z rodzajem analizowanego zjawiska. Z powodzeniem można ją zastosować do badania porządku stopowego czy topnienia w cienkich warstwach a w szczególności do analizy tworzenia się nieuporządkowanego stopu, interfejsu na granicy dwóch ośrodków. To ostatnie zagadnienie jest szczególnie istotne w przypadku wielowarstw i nanostruktur wykorzystywanych w nowoczesnej elektronice. Urodzona i wykształcona w Łodzi. Studia ukończone w 1982 roku na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii UŁ. W tym samym roku zatrudniona w ówczesnym Zakładzie Fizyki Ciała Stałego. Uzyskane w 1987 roku stypendium rządu Francuskiego stało się początkiem studiów doktoranckich odbytych w Uniwersytecie Claude Bernard Lyon I, zakończonych tamże w 1990 roku obroną rozprawy doktorskiej. Stypendium Fundacji Kościuszkowskiej i staż podoktorski w Lawrence Berkeley Laboratories u prof. M Van Hove. Główne zainteresowania badawcze do 2003 roku (uzyskanie habilitacji) dotyczyły teorii dyfuzyjnego rozpraszania niskoenergetycznych elektronów (DLEED) w kontekście własności warstw zaadsorbowanych oraz magnetycznych własności powierzchni. Obecnie profesor Uniwersytetu Łódzkiego w Katedrze Fizyki Ciała Stałego Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej. Prodziekan ds. studenckich poprzedniej kadencji. Przewodnicząca Rady Programowej Międzywydziałowych Studiów Matematyczno Przyrodniczych UŁ w bieżącej kadencji. Realizowana tematyka badawcza związana jest z trzema nurtami: termodynamika układów niejednorodnych; LEED jako technika komplementarna w badaniach strukturalnych powierzchni; układy z grafenem badane metodami elektrodynamiki kwantowej (QED) i w ramach teorii funkcjonałów gęstości (DFT).