23_PARSZA PEKUDEI

23.Cotygodniowe czytanie Tory
Parsza Pekudei ‫( פְּקוּדֵי‬rzeczy policzone)
Szemot 38;21- 40;38
Streszczenie parszy:
Uwaga: Ta stosunkowo krótka parsza jest odczytywana z Parszą Wajachel podczas nieprzestępnego roku
(tj.w roku, kiedy nie ma dodatkowego miesiąca Adar w żydowskim kalendarzu). Rok 5774 jest właśnie rokiem
nieprzestępnym w żydowskim kalendarzu, dlatego parsza Pekudei jest czytana jest razem z Wajachel.
Mojżesz dokonuje obliczenia materiałów podarowanych przez ludzi na budowę Miszkan (Przybytku).
Becalel i Oholiab robią szaty kapłańskie - naramiennik (fartuch), choszen (napierśnik), ketonet (płaszcz),
cic korone ze złota (diadem), nakrycie głowy, tuniki, pas i spodnie, wszystko zgodnie ze wzorami
podanymi Mojżeszowi na górze (jest o tym mowa także w Parszy Tecawe).
Nasza parsza zaczyna się słowami:
To jest obliczenie kosztów Miszkanu, Przybytku Świadectwa, które zostało dokonane na rozkaz Mojżesza,
przez lewitów pod kierunkiem Itamara, syna kapłana Aarona." (Exodus 38:21)
Wszystkie elementy Miszkan zostały ukazane Mojżeszowi, który następnie buduje go i namaszcza olejem
świętym namaszczenia. Aaron i jego czterej synowie są wprowadzani w kapłaństwo. Parsza kończy się
opisem obłoku chwały, pojawiającego się nad Miszkan, co oznacza, że znajduje się w nim Obecność
Boża (szekina JHWH).
Kehuna Bigdei - szaty kapłańskie
Tylko potomkom Aarona wolno nosić szaty kapłańskie (Lewita lub zwykły Izraelita nie mógł tego robić),
i to tylko podczas wykonywania Awoda (usługi) w Miszkan. Zwykli kapłani (kohen hedyot) mieli cztery
wymagane części stroju, podczas gdy Najwyższy Kapłan (kohen Gadol) miał ich aż osiem.
Wszyscy Kohanim (zwykli kapłani) nosili:
1) ketonet - pełnej długości płaszcz lub długa koszula, tunika
2) michnasajim - krótkie spodnie,
3) migba'at – zwój białego płótna, który zawijano w turban, oraz
4 ) awnet - bardzo długa szarfa, zawiązywana powyżej pasa. Awnet miało ponad 40 metrów długości!
Oprócz tego, Kohen Gadol (Arcykapłan) miał na sobie:
5) efod, fartuch zakładany na ubiór (związywany z przodu) z niebieskiej, fioletowej i czerwonej wełny,
lnu i wyszywany złotą nicią,
6) Choszen miszpat, napierśnik z etui, na którym znajdowało się dwanaście szlachetnych kamieni z
wyrytymi imionami dwunastu pokoleń Izraela, (w etui znajdowały się Urim i Tumim)
7) me'il – niebieska szata, prawdopodobnie z wełny ze złotymi dzwonkami i ozdobami w kształcie
owoców granatów przyszytymi na dolnym brzegu,
8) cic - złoty diadem z napisem kodesz la-JHWH - "Święty dla JHWH".
Zauważ, że ani zwyczajni kohanim ani Kohen Gadol nie nosili butów lub kapci. Innymi słowy, służyli
w Miszkanie (a później w Świątyni) zupełnie boso!
Według tradycji żydowskiej, złote dzwonki były noszone przez Najwyższego Kapłana na dole płaszcza,
aby "odstraszyć" święte anioły, kiedy służył w części kodesz w Miszkan (widocznie Bóg nie chciał by
aniołowie krytykowali Arcykapłana, kiedy wykonywał swoje obowiązki). Inna tradycja mówi, że
dzwonki były używane, aby Izraelici pamiętali o modlitwie za Arcykapłana, który służył w ich imieniu.
Choszen lub napierśnik Najwyższego Kapłana jest także opisany w tej części Tory. Na święte szaty był
nakładany na ramiona (lniany fartuch) z pektorałem, który zawierał dwa specjalne kamienie zwane Urim
v'tummin ("światłość i doskonałość". Wj. 28:30;. Kapł. 8:8; Liczb. 27:21;. Pwt. 33:8). Te kamienie były
używane do rozeznania woli Bożej w niektórych przypadkach (1 Sam 14:41;. 28,6;. Ezd 2:63;. Neh 7:65).
Niektórzy twierdzą, że Szechina powodowała, iż Urim i Tummim oświetlały swym blaskiem avnei
choszen (12 kamieni na choszen reprezentujące 12 plemion Izraela). Ponieważ każdy kamień miał
inskrypcje z nazwą plemienia Izraela, podświetlane litery na choszen dawały odpowiedzi na pytania
postawione przez Najwyższego Kapłana.
Avnei Choszen - dwanaście kamieni napierśnika
W Choszen kamienie były ułożone w cztery rzędy po trzy kamienie. Na każdym kamieniu zostały wyryte
litery reprezentujące nazwę plemienia Izraela (w sumie 51 liter niektóre powtarzały się parokrotnie,
innych nie było wcale, więc nie był to kompletny alfabet hebrajski).
1.
Rząd 1: Reuben (rubin), Simeon (topaz), a Levi (szmaragd)
2.
Rząd 2: Judy (granat), Issachara (szafir), i Zabulona (beryl)
3.
Rząd 3: Dan (hiacynt), Neftalego (agat) i Gad (kryształ ametyst);
4.
Rząd 4: Aszer (chryzolit), Józefa (onyks), a Benjamin (być może jaspis ?- nie znamy dziś właściwej
nazwy tego kamienia w hebr. oryg. waszneh).
Według Gemary (Sota), "Szamir" był to cudowny robaka, tak mały jak ziarno jęczmienia, który został
użyty do grawerowania nazwy plemion na kamieniach.
Uwaga tłumacza: W różnych polskich przekładach Pisma św. mogą pojawiać się inne niż podane
powyżej nazwy kamieni szlachetnych, co jest spowodowane dużą trudnością przełożenia
oryginalnych starożytnych hebrajskich nazw tych kamieni na języki nowożytne.
Wyznawcy Mesjasza Jeszua są również wybranym królestwem kapłanów ( 1 Piotra 2:9 ) i mają
bezpośredni dostęp do Ruach HaKodesz (Ducha Świętego), aby rozeznać wolę Bożą. Robimy to poprzez
wiarę, prosząc Boga o mądrość, i ufając w Jego światło i doskonałość, która nas prowadzi do całej
prawdy ( Jana 16:3 ).
Ile osób opuściło Egipt w Exodus?
Nasz fragment Tory z tego tygodnia daje nam wskazówkę, co do liczby ludzi, którzy opuścili Egiptu w
czasie wyjścia z Egiptu. Według mędrców gdy Miszkan był wypełniony Bożą Obecnością (mniej niż
jeden rok kalendarzowy po wyjściu w 15 Nisan), ponad dwa miliony osób było obecnych w tym czasie.
Można to ustalić po wadze srebra wykorzystywanego na gniazda (adonim) w miszkan ( II Mojż. 38:25 ).
Jak wspomniano wyżej, pół szekla podatku zostało nałożone na wszystkie mężczyźni w wieku od 20 lat i
więcej ( II Mojż. 30:13-16 ). Mojżesz zanotował wagę srebra było to "sto talentów [tj. kikars] plus 1.175
szekli. Jeśli kikar równa się 3000 sykli i było 100 kikars daje to 300.000 szekli. Następnie trzeba dodać
1775 co daje 301.775 i pomnożyć przez 2 doprowadza do 603.550 mężczyzn w wieku 20 lub więcej
(patrz II Mojż. 38:26 ). Zakładając, że żonaci mężczyźni mieli 2 lub więcej dzieci, całkowita liczba osób
reprezentowanych przez Szekalim osiąga ponad dwa miliony.
Kiedy Poświęcono Miszkan ?
Według żydowskiego Midraszu, miszkan został ukończony 25 Kislew, ale Bóg powiedział do Mojżesza
nie do budowy i zadedykować je aż do Rosz Chodesz Nisan ( Rosz Chodaszim ), ponieważ był to
początek żydowskiego roku. (Później Bóg powiedział Mojżeszowi, że zechciał zarezerwować 25 Kislev
dla żydowskiego święta Chanuka ).
Bóg nakazał zmontować miszkan "pierwszego miesiąca w drugim roku [od daty wyjścia z Egiptu],
pierwszego dnia miesiąca" (czyli na 1 Abib/Nisan, lub Rosz Chodaszim ). Ponieważ Mojżesz dał
przykazanie rozpoczęcia budowy Przybytku dzień po Jom Kipur (czyli 11 Etanim/Tiszri), co oznacza,
że zajęło to Becalelowi i jego współpracownikom mniej niż sześć miesięcy, aby zbudować Przybytek
i wszystkie jego sprzęty. Według Peszita Rabbati, miszkan zastał faktycznie ukończony 25 Kislev, ale
Bóg chciał go inaugurować dopiero 1 Nisan (z okazji narodzin Izaaka). Miesiąca Kislev zastał tego
pozbawiony, i Bóg rzekł: ". Muszę to zrekompensować" W jaki sposób Bóg zrekompensował miesiąc
Kislev? Poprzez dedykację świątyni przez Haszmoneans (na Chanuka ). Zauważmy dalej, że miszkan
został konsekrowany siedem dni wcześniej zanim Bóg objawił tam swoją obecność. Podczas każdego
z "siedmiu dni konsekracji" (początek w 23 Adar) Mojżesz dokonał poświęcenia całego miszkan i składał
ofiary, każdego ranka. Ósmego dnia (tj. 1 Nisan) złożył go, ale nie demontował go ponownie. Mojżesz
namaścił wszystkie elementy świętym olejem namaszczenia zwanym Szemen ha-miszchah (zauważ,
że słowo "miszchah" (‫ ) ִמ ְשׁחָה‬pochodzi z tego samego źródła, co "Mesjasz" (‫שׁי ַח‬
ִ ‫) ָמ‬, wskazując, że miszkan
będzie zwiastować Boży plan odkupienia wykonany w Jeszua), a następnie formalnie powołano
i namaszczono Aarona i jego czterech synów na kapłanów. Boża Obecność - objawia się jako Szekhina
Obłok Chwały, który - następnie wypełnił Miejsce Najświętsze w Namiocie Spotkania.
Rosz Chodesz Abib/Nisan, to początek radosnego miesiąca odkupienia z niewoli Egiptu, lewici zaczęli
montować miszkan i Izrael rozpoczął uroczystości trwające przez osiem dni. Jednak żaden z lewitów,
ani nawet Becalel nie może złożyć belki dla miszkan! Ludzie przyszli do Mojżesza i poprosił go o
pomoc, a Bóg dokonał cudu dla niego, co pozwoliło mu ustawić belki. Potem przeniósł się na pokrycia
warstw z wielobarwnych tkanin, umieścił dwie luchot (Tablice) w świętej Arce, i zakończył w kodesz
hakodaszim (Najświętszego). Mojżesz umieścił na Szulchan (Stół) hapanim lechem (chleby pokładne),
złoty ołtarz kadzenia i Menore w kodesz (Świętym Miejscu). W rzeczywistości, to Mojżesz zmontował
cały miszkan - w tym zewnętrzny dziedziniec - jako dar od Boga, za jego wierność.
‫ִשׁכָּן‬
ְ ‫ מּ‬Miszkan skąd taka nazywa?
Słowo Miszkan pochodzi od hebrajskiego słowa liszkon, czyli do odpoczynek, bo był uważany za miejsce
spoczynku Szechinah (Obecność Boża). Miszkan jest nazywany też miszkan ha’eidut – namiot świadectw
– bo świadczy o Bożym przebaczeniu dla narodu żydowskiego za bałwochwalstwo z Egel maseikhah
(Złoty cielec).
Miszkan i stworzenie
Mędrcy czasami mówią, że budowa miszkan jest analogią Bożego stworzenia Wszechświata:
Stworzenie świata
1 dzień - rozprzestrzenianie Niebios jako zasłony
2 dzień - Górne / dolne wody, oddzielone
Budowa Miszkanu
Zasłony w Miszkanie
Parochet (kotara) oddziela
kodesz (święte miejsce) z kodesz hakodeshim
(Najświętszego)
3 dzień - Dolne wody zgromadzone
Gromadzenie ludzi; kijor (kadź z brązu)
4 dzień - Stworzenie słońca, księżyca, gwiazd
Światłość Menory
5 dzień - Stworzenie ryb i ptaków
Keruvim (cherubin)
6 Dzień - Stworzenie Adama w Edenie
Poświęcenie Aarona jako najwyższego kapłana
7 dzień - Bóg odpoczął
Szabat; namaszczony olejem Miszkan
Miszkan i Mikdasz
Księga Wyjścia kończy się opisem miszkanu (Namiotu Zgromadzenia) na swoim miejscu.
Dziś nie ma już fizycznego Miszkan (lub świątyni), Pirke Avot 3:7 jest często cytowany, aby zachęcić Żydów do
szukania Bożej obecności:
"Jeśli dziesięciu siedzi i angażuje się w studiowanie Tory, to Boża Obecności przebywa między nimi, jak jest
napisane," Bóg staje w zgromadzeniu bogów "(Ps 82:1). Skąd wiemy, że ma zastosowanie do pięciu? Ponieważ
jest napisane "jego wiązka jest osadzona na ziemi" (Amos 9:6 w wersji angielskiej) Skąd wiemy, że stosuje się
nawet do trzech? Ze względu na werset "Wśród sędziów sądzi" (Ps 82. cd wiersza 1).
A skąd wiemy, że odnosi się nawet do dwóch? Bo jest napisane: „Wtedy bojący się Boga mówili jeden do
drugiego a Bóg usłyszał i wysłuchał." (Mal 3,16). A skąd wiadomo, że dotyczy to nawet do jednego? Ponieważ
jest napisane: "…Na każdym miejscu, na którym pozwolę by wspominano imię Moje, przyjdę do ciebie i będę ci
błogosławił" (Szemot 20:21). "Pirke Avot 3:7
Jako wierzący w Jeszuę Mesjasza Umiłowani, zdajemy sobie sprawę i wiemy, że dostęp do Bożej Obecności daje
nasza wiara. Zasłona została usunięta!
Jaszer Koach we Chazak!
(Mówi się po zakończeniu czytania tej księgi Tory)
Czytanie z Haftara (Melachim/I Królów 7:51-8:21):
Księga Wyjścia kończy się budową Miszkanu. Haftara opisuje zaś poświęcenie Świątyni Jerozolimskiej,
przemianę ruchomego namiotu w trwałą strukturę Świątyni Salomona. Było to wydarzenie o niezwykłej wadze,
kamień milowy w dziejach Izraela. Arka przymierza mogła się teraz znaleźć we wspaniałym budynku, który
odzwierciedlał ogrom i moc bożego objawienia.
Poświęcenie Świątyni otwierało nowy etap w historii narodu żydowskiego. Gdy arka została na stałe
umieszczona w Jerozolimie, zakończył się podbój ziem. Księga Wyjścia kończy się budową miszkanu, a sam
proces wyjścia - exodus z Egiptu - kończy się poświęceniem Świątyni. Do tego momentu Żydzi wciąż byli
wędrowcami. Nie mając stałego miejsca dla arki przymierza, Żydzi nie mogli się uznać za w pełni
zakorzenionych w swoim kraju. I podobnie jak Mojżeszowi odmówiony zostaje przywilej zobaczenia swego ludu
w Ziemi Obiecanej, tak i Dawid nie zobaczy za życia swego zrealizowanego marzenia o zbudowanej Świątyni. W
ten sposób pośród wielkiej radości związanej z budową Świątyni znajdujemy także smutek. Dawid, dzielny
wojownik, wielki przywódca i wielki poeta narodu, nie był świadkiem realizacji swego marzenia. Salomon
przywołuje pamięć ojca i przypomina, że to on właśnie rozpoczął proces, który zakończył się powstaniem
Świątyni. Podkreśla jednak równocześnie, że zadanie dokończenia dzieła zostało przekazane synowi,
następnemu pokoleniu. To Jehoszua (Jozue), nie Mojżesz, wprowadził synów Izraela do Kananu. To Salomon,
nie Dawid, zbudował i poświęcił Świątynię w Jerozolimie.
Przymierze wymaga od nas, abyśmy potrafili ufać w przyszłe sukcesy narodu. Jest charakterystyczne dla
wielkich biblijnych bohaterów, że potrafili całym sercem oddać się zadaniu, które zostało dopełnione przez ich
następców. Dlatego pamięć tak ważna jest dla wierzących. Poprzez pamięć wszyscy, którzy przyczynili się do
zachowania i rozwoju przymierza, obecni są w chwili, gdy ono się wypełnia.
Czytanie z Brit Chadasza 1 Kor. 3:16-17 i Hebrajczyków 13:10;
Czytania z Brit Chadasza przypomina ludziom wierzącym w Mesjasza Jeszuę, że są oni częścią jego duchowej
świątyni, zbudowanej nie przez ludzi lecz przez Boga, świątynie tę ma wypełniać Boży Duch.
Drugie czytanie wspomina o istnieniu ołtarza z którego nie mają prawa jeść ci, którzy służą ziemskiemu
Przybytkowi.
DALSZE MYŚLI o PARSZY PEKUDEI (Rzeczy policzone) 2 Mojż. 38:21-40:38
• Wyliczenie materiałów użytych do budowy Przybytku (38:21-31) • Wykonanie szat kapłańskich (39:131) • Zakończenie prac przy budowie Przybytku (39:32) • Przyniesienie wszystkich elementów konstrukcji
i wyposażenia Przybytku Mojżeszowi (39:33-42) • Mojżesz błogosławi budowniczym Przybytku (39:43) •
Polecenie ustawienia Przybytku (40:1-8) • Polecenie poświęcenie Przybytku olejkiem pomazywania
(40:9-11) • Polecenie oczyszczenie kapłanów wodą i poświęcenie ich olejkiem pomazywania (40:12-15) •
Ustawienie przybytku pierwszego dnia pierwszego miesiąca drugiego roku po wyjściu Izraela z Egiptu
(40:16-33) • Okrycie Przybytku przez obłok chwały Bożej (40:34-38) •
Parsza opisuje budowę miszkanu. Jaki był jego cel? Jeśli cała ziemia pełna jest obecności Boga, jeśli
Boga dosięgnąć można z każdego miejsca, to po co budować jedno specjalne miejsce?
Dwa midrasze proponują różne spojrzenia na miszkan. Pierwszy z nich uczy: "Był kiedyś król, który
oddał swoją córkę za żonę księciu z obcego kraju. Po weselu młoda para szykowała się do wyjazdu do
ojczyzny księcia. Król powiedział do niego: Nie mogę znieść tego, że moja córka odjeżdża, ale nie mogę
także zatrzymać cię tutaj. Wyświadcz mi zatem przysługę. W swoim domu przygotuj niewielkie miejsce,
w którym mógłbym być z wami. I tak Bóg powiedział do Moszego: Dałem wam Torą. Nie mogę się z nią
rozstać i nie mogę wam jej odebrać. Proszę zatem, gdziekolwiek idą synowie Izraela, niech uczynią dla
mnie miejsce, w którym będę mógł być blisko was". Wedle tego midrasza miszkan jest dla Boga. To
miejsce miłości, bliskości i głębokiego połączenia pomiędzy Bogiem, Izraelem i Torą. Inny midrasz
stwierdza, że po grzechu złotego cielca Bóg powiedział: "Wpuściliście zło pomiędzy siebie. Nie mogę
być pomiędzy wami, ale nie mogę was zupełnie opuścić. Dlatego uczyńcie dla mnie niewielką przestrzeń,
gdzie będę mógł mieszkać pomiędzy wami". Tutaj miszkan jest potrzebny dlatego, że naród jest grzeszny.
Gdyby wspólnota była "doskonała", miszkan nie byłby w ogóle potrzebny.
Każdy midrasz przedstawia inną perspektywę. Pierwszy widzi miszkan jako znak bożej miłości
i duchowego wznoszenia się ludu Izraela. Drugi zaś postrzega go jako rezultat grzeszności ludu.
Wedle pierwszego miszkan to wewnętrznie święte miejsce spotkania oblubieńców, wedle drugiego
- to święte narzędzie, dzięki któremu mamy stać się lepszym narodem.
Czy te midrasze mogą służyć jako wzorce dla budowania miszkanu dziś?
Napełnienie świątyni chwałą Pańską
„Tedy okrył obłok namiot zgromadzenia, a chwała Pańska napełniła przybytek. Tak, iż nie mógł Mojżesz
wnijść do namiotu zgromadzenia; bo był nad nim obłok, a chwała Pańska napełniła była przybytek.”
(2 Mojż. 40:34-35)
W historii świata są tylko trzy takie wydarzenia, gdy Bóg wprowadza się do przygotowanego Mu przez
ludzi mieszkania. Dwa z nich są już przeszłością, ale jedno jest jeszcze przed nami.
Zasadniczo częściej myślimy o Bogu jako o tym, który daje nam mieszkanie. To On stworzył dla nas
wspaniałą ziemię na mieszkanie. Dał nam cudownie skonstruowane ciała jako narzędzia miłości. On
mocą krwi Jezusa przygotował Kościołowi w swoim wielkim domu wieczne mieszkanie. Jednak i to jest
prawdą, że ludzie też mogą uczynić Bogu mieszkanie i jeśli wszystko odbędzie się według wzoru Jego
czystości i świętości, Bóg chętnie wprowadzi się do takiego mieszkania. Objawem tego jest obłok Jego
chwały, który napełnia zbudowaną przez ludzi świątynię.
Pierwszą taką świątynię zbudował Bogu Mojżesz. Był to dom z drewna, szlachetnych metali oraz tkanin
i skór. Dom ten skonstruowany został według wzoru ukazanego Mojżeszowi na Górze Synaj, pod
nadzorem natchnionych budowniczych, Besalela i Oholiaba. Pierwszego dnia miesiąca pierwszego, w rok
po wyjściu z Egiptu Mojżesz ustawił Przybytek, poświęcił go olejkiem pomazywania, a wtedy Bóg po raz
pierwszy w historii świata wprowadził się do ziemskiego mieszkania. Symbolicznie zamieszkał On
między swym ludem, aby okazać swą bliskość i miłość. To musiało być wspaniałe uczucie być sąsiadem
Boga, Stwórcy wszechrzeczy.
Czterysta siedemdziesiąt dziewięć lat później (1 Król. 6:2) na górze Moria inny wielki mąż Boży, król
Salomon, rozpoczął budowę drugiego, nieprzenośnego tym razem domu dla Pana Boga. Było to w
Jerozolimie, a Bóg tym razem miał zamieszkać w królestwie Izraela urządzonym przez Jego
umiłowanego Dawida. I znów tak samo, jak w Przybytku Mojżesza, gdy tylko dokończona została
budowa – a było to w dniu święta miesiąca siódmego (1 Król 8:2) – „stało się, gdy wychodzili kapłani z
świątnicy, że obłok napełnił dom Pański. Tak iż się nie mogli kapłani ostać i służyć dla onego obłoku;
albowiem napełniła była chwała Pańska dom Pański.” (1 Król. 8:10-11). Pan Bóg ponownie
zademonstrował swą chęć zamieszkania wśród synów Izraela. Ale i to mieszkanie nie miało być trwałym
domem Bożym na ziemi. Czterysta trzydzieści lat później (Ezech. 4:5-6) jerozolimska świątynia została
zburzona przez Babilończyków, a jej odbudowie pod wodzą Zorobabela towarzyszyła co prawda
obietnica napełnienia tego domu chwałą (Agg. 2:7-8), ale obietnica ta odnosiła się do przyjścia Jezusa,
który miał wkroczyć do niej kolejne 487 lata później (Dan. 9:24) jako król. Jednak jego odrzucenie przez
tych, do których przyszedł, sprawiło, że świątynia Zorobabela nie stała się nigdy mieszkaniem Boga. Nie
było w niej zresztą najważniejszego atrybutu Bożej obecności – Skrzyni Przymierza, między cherubami
której Bóg miał się spotykać z kapłanami Izraela (2 Mojż. 25:22).
Już po zniszczeniu pierwszej świątyni w Jerozolimie, a przed jej odbudową pod wodzą Zorobabela,
prorok Ezechiel przepowiadał wybudowanie świątyni, do której znów wprowadzić się miał Pan Bóg:
„A oto chwała Boga Izraelskiego przychodziła drogą od wschodu, a szum jej był jako szum wód wielkich,
a ziemia się lśniła od chwały jego. (…) Tedy mię podniósł duch, i wwiódł mię do sieni wewnętrznej, a oto
dom pełen był chwały Pańskiej.” (Ezech. 43:2,5). Jak już powiedzieliśmy nie stało się to prawdą w
odniesieniu do świątyni Zorobabela. Tak więc wciąż jeszcze czekamy na budowę świątyni, do której
mogłaby wprowadzić się chwała Boża. Budowę takiej świątyni zapowiedział Pan Jezus: „Ani na tej
górze, ani w Jeruzalemie nie będziecie chwalili Ojca. (…) prawdziwi chwalcy będą chwalić Ojca w duchu
i w prawdzie.” (Jan 4:21,23). Miała to być świątynia zbudowana nie z kamieni, ale z ludzkich serc: „I wy
jako żywe kamienie budujcie się w dom duchowny” (1 Piotra 2:5). To o tej świątyni prorokuje także
Objawiciel: „I napełniony jest kościół dymem od chwały Bożej i od mocy jego, a nie mógł nikt wnijść do
kościoła, aż się skończyło siedm plag onych siedmiu Aniołów.” (Obj. 15:8).
Czyż może być większy przywilej, jak uczynić Bogu w naszym sercu mieszkanie, tak aby chętnie w nim
zamieszkał: „Jeźli mię kto miłuje, słowo moje zachowywać będzie; i Ojciec mój umiłuje go, i do niego
przyjdziemy, a mieszkanie u niego uczynimy.” (Jan 14:23). Czy moje serce jest na tyle przestronne i
święte, aby mogły w nim zamieszkać te dwie najwspanialsze istoty wszechświata? To pytanie zadaję
sobie każdego poranka i wiem, że nie mógłbym udzielić na nie pozytywnej odpowiedzi, gdyby nie łaska
Boża... A przecież trzeba sobie zadać jeszcze ważniejsze pytanie: Czy moje serce stanowi materiał na
budowę świętego mieszkania Bożego na ziemi, któremu nigdy już nie będzie końca? Czy do budowy tego
domu uda mi się dołożyć choćby tylko pół szekla podatku spisowego (2 Mojż. 38:26)? Na to pytanie
odpowiedzi udzielić może jedynie Bóg. Jednak warto samemu nad tym się zastanowić, czytając historię
ustawienia Przybytku w pierwszym dni pierwszego miesiąca drugiego roku wędrówki Izraela do Ziemi
Obiecanej.
Warto wiedzieć, że:
• srebro wykorzystane do budowy Przybytku pochodziło z podatku spisowego i ważyło więcej niż złoto
i miedź razem wzięte (2 Mojż. 38:24,25,29).
• Z podanych w spisie materiałów przeliczników można obliczyć, że jeden talent srebra liczył 3000 szekli
(2 Mojż. 38:25-26).
Najbardziej zachwycające elementy w stroju kapłańskim
Trzy rzeczy w stroju kapłańskim napełniają głębokim zachwytem piszącego komentarz - pierwsza to
pas ze skręconego bisioru i z filoletowej purpury i z karmazynu - wzorzyście haftowany, druga to
napierśnik sądu z osadzonymi w nim kosztownościami i trzecia - diadem, korona święta ze szczerego
złota...
Chylimy czoła przed tak zarysowaną zachwycającą troistością stroju - a w domyśle funkcji w ciele
pięknego Arcykapłana Jezusa. Czyż haftowany pas nie mógłby symbolizować usługę cielesną Bożych
sług, którzy - jak diakoni w zborze Jerozolimskim dbali o posługę dla stołów - czyli zaspakajali potrzeby
brzucha, który był przepasany na ciele kapłana wzorzystym pasem. We współczesnej usłudze dla Bożego
Kapłańskiego Ciała pokazywałoby to na posługę braci i sióstr dbających o potrzeby wyżywienia, o
porządek na miejscach zgromadzeń. Napierśnik sądu - pokazywałby zdolność do rozsądzania, oceniania
czynów, słów, postaw w kościele i otaczającym nas świecie, zaś diadem z kosztownego kruszcu zrozumienie ogólnego, zachwycającego każdy poświęcony umysł zarysu Planu Dziejów w którym każde
stworzone przez Boga Istnienie jest kosztownym szlachetnym minerałem, który Bóg chce pięknie
oszlifować i w końcu owego planu osadzić w pobliżu swego tętniącego Bożego Serca, tak bardzo
kochającego życie...
Otwór na głowę
A rozpór płaszcza w pośród jego, jako rozpór u pancerza, i brama około kraju jego, aby się nie
rozdzierał. 2 Mojż. 39:23
Błękitna szata kapłana, nakładana na lniane ubrania podstawowe, była prostokątną chustą z otworem
na głowę pośrodku. Otwór ten miał być tak wykończony, obszyty, by się nie rozdzierał przy wkładaniu
Wszelkie dziury i otwory mają skłonność do powiększania się. Wykopy w ziemi trzeba szałować,
żeby się nie obsuwały. Dziurę w skarpetce trzeba zaszyć od razu, bo będzie coraz większa. Raz
naderwany materiał będzie rozrywał się dalej.
Żeby przełożyć przez coś głowę i wyjrzeć na drugą stronę, trzeba wykonać otwór. Jednak otwory na
głowę muszą być zabezpieczone, obrębione, obszyte, żeby się nie powiększały. Nasz intelekt ma
skłonność do „oswajania trudności”. Coś co najpierw wydaje się szokujące, niebezpieczne, z czasem traci
owe cechy i łatwiej mieści nam się w głowie, albo raczej to nasza głowa łatwiej mieści się w różnych
rozdarciach szaty, innych niż to jedno, specjalnie w tym celu przez Boga zaplanowane otwarcie błękitu
nieba.
PYTANIA i ODPOWIEDZI do PARSZY PEKUDEI
Parsza: Pekudei [ ‫" ] פְּקוּדֵי‬rozliczenie" Rozdziały: Exodus 38:21-40:38
Uwaga: Wajachel jest połączona z Parszą Pekudei podczas nie przestępnych lat żydowskiego kalendarza
(czyli w latach gdy nie ma dodatkowego miesiąca Adar II umieszczonego w kalendarzu), dlatego w tym
roku ich nie łączymy.
Streszczenie
Parsza Pekudei jest ostatnim fragmentem Księgi Wyjścia. Zaczyna się od rachunków Mojżesza wszystkich
materiałów, które zostały ofiarowane na budowę Miszkan (tj. Przybytku). Mojżesz najpierw dokonuje
inwentaryzacji materiałów budowlanych i wyposażenia, a potem dokładnie sprawdza specjalne kapłańskie
szaty. Kiedy praca została potwierdzona być w pełni zgodną z zaleceniami Boga Mojżesz pobłogosławił
ludzi.
Następnie Bóg nakazał Mojżeszowi złożyć Miszkan do „pierwszego miesiąca w drugim roku [od daty
Wyjścia], w pierwszym dniu miesiąca” (czyli do 1 Nisan, lub Rosz Chodaszim). Ponieważ Mojżesz dał
przykazanie, że rozpocznie budowę Przybytku w dzień po Jom Kipur (czyli 11 Tiszri), oznacza to, że zajęło
to mniej niż sześć miesięcy Becalelowi i jego brygadzie aby stworzyć przybytek i całe jego wyposażenie.
Kiedy Miszkan był kompletny, a wszystkie jego elementy zostały zliczone i sprawdzone, Mojżesz złożył go
i pomazał wszystkie jego elementy świętym olejem namaszczenia. Potem wprowadził Aarona i jego
czterech synów do posługi kapłaństwa. Boża Obecność – objawiona jako obłok chwały, wypełniła następnie
Miejsce Najświętsze w Namiocie Spotkania.
Tak też Księga Wyjścia kończy się: „ I nie mógł Mojżesz wejść do Namiotu Spotkania, ponieważ chmura
osiadła na nim, a chwała Pana napełniła Miszkin”. Podczas wszystkich ich podróży, kiedy Chmura została
podniesiona z nad Miszkan, lud Izraela wyruszał. Ale jeśli chmura nie została podjęta, to oni nie wyruszali
aż do dnia, kiedy została podjęta. Bowiem obłok Pański był nad Miszkan przez dzień, a ogień przez noc,
przed oczami całego domu izraelskiego poprzez wszystkie ich podróże”(Księga Wyjścia 40:35-38).
PYTANIA:
1.
Kiedy Boża obecność wypełniła Miszkan?
2.
Kto był odpowiedzialny za finansowe rozliczanie Miszkan?
3.
Które dwie osoby były odpowiedzialne za budowę Miszkan i całego jego wyposażenia?
4.
Co znaczy imię Becalel?
5.
Ile kamieni było u Arcykapłana na tablicy napierśnika? (choszeri)?
6.
Według mędrców, ile osób z grubsza było obecnych kiedy Boża obecność wypełniła Miszkan?
7.
Czy w Miszkanie (Przybytku) użyto więcej złota czy srebra ?
8.
Jak Mojżesz poświęcił wyposażenie Miszkan?
9.
Jak jest opisana obecność Szekinah dotycząca Miszkan?
10.
Jakie są dwa wielkie wątki Księgi Wyjścia?
11.
Jakie są nazwy jedenastu fragmentów Tory w Księdze Wyjścia?
12.
Co mówimy kiedy jest czytany ostatni werset z Księgi Tory?
ODPOWIEDZI:
1. Na 1 Nisan (początek Nowego Roku po Exodus). Według Midrasza Miszkan zakończono 25 Kislev,
ale Bóg czekał aż do 1 Nisan aby zamanifestować swoją obecność w tym miejscu (na pamiątkę narodzin
Izaaka, a także aby wskazać początek nowego roku). Miszkan był poświęcany przez siedem dni,
począwszy od 23 Adar. . Podczas każdego z siedmiu dni od poświęcenia Mojżesz ustawiał Miszkan i
składał codziennie rano ofiarę a potem go rozkładał z powrotem. Ósmego dnia (tj. 1 Nisan) postawił go,
ale nie złożył go ponownie.
2. Itamar, syn Aarona, był odpowiedzialny za tabernakulum i jego rachunki (Wj 38:21).
3. Becalel ben Uri z pokolenia Judy, i Oholiav ben Ahiszmach z pokolenia Dana (Wj 38:22-23).
4. W cieniu (betzel) Boga (El).
5. Dwanaście, każdy jeden kamień został nazwany imieniem plemienia Izraela.
6. Ponad dwa miliony. Określają tę liczbę w zgodzie z rachunkiem masy srebra użytej na podstawy
(gniazda) (adonim) słupów Miszkanu. Półszeklowy podatek został nałożony na wszystkich mężczyzn w
wieku od 20 lat i wyżej (Wj 30:13-16). Mojżesz zapisał wagę srebra na sto talentów [kikars] plus 1,175
szekli. Jeśli jeden Kikar wynosi 3000 szekli i było 100 kikars kwota równa jest 300.000 szekli. Kiedy
dodamy 1,775 mamy 301,775 i pomnożymy przez 2 co w rezultacie daje 603,550 mężczyzn od 20 lat
wzwyż (Szemot. 38:26). Zakładając, że byli to żonaci mężczyźni z 2 lub więcej dzieci, całkowita liczba
osób reprezentowanych przez szekalim osiąga dwa miliony.
7. Srebra. Było użytych ponad 100 kikars srebra i 29 kikars złota (Wj 38:24-25).
8. Pomazywał każdego szemen ha-miszchah, świętym olejem namaszczenia. Zauważ, że słowo
"miszchah" jest związane z Masziach słowo "Mesjasz". Każda część Miszkan zwiastowała Boży plan
zbawienia danego w Jeszua.
9. Jako chmura nad Miszkan w dzień i słup ognia w nocy. Kiedy chmura podnosiła się, Izraelici mieli
spakować namiot spotkania i kontynuować swą podróż. Mówiono o chmurze, że jest taka sama jak
chmura Synaj.
10. Wyzwolenie z niewoli i objawienie na Synaju (tj. Miszkan).
11.Szemot, Waera, Bo, Beszalach, Jitro, Miszpatim, Terumah, Tecawe, Ki Tisa, Wajachel i Pekudei.
12. Chazak chazak, venitchazek: „Bądźcie mocni, bądźcie mocni i pozwól nam być wzmocnionymi!”
Tematy do Dyskusji:
1. Według tradycji żydowskiej, Miszkan nazywa się „Miszkan Świadectwa”, aby świadczyć, że
Bóg przebaczył ludziom grzech złotego cielca. Czy zgadzasz się z tym pomysłem?
2. Mędrcy mówią, że „Bóg zapewnia ratunek zanim przyniesie plagę”. Na przykład, Bóg dał
obietnicę potomstwa kobiecie zanim zostało ogłoszone w ogrodzie Eden przekleństwo Adamowi
i Ewie. W jaki sposób widzisz że Bóg zapewnia „ratunek przed plagą” w przypadku Miszkan?
3. Żydowska tradycja ma tendencję do traktowania nadania Prawa na górze Synaj, jako cel całego
procesu odkupienia, swego rodzaju „powrotu z wygnania” do pełnej postaci ludzi wybranych
przez Boga. Spisana Tora wskazuje jednak, że punktem kulminacyjnym objawienia na Synaju
było udzielenie wzorca na Miszkan dla Mojżesza. Innymi słowy, celem objawienia nie było
przede wszystkim nadanie zbioru praw moralnych i społecznych, ale raczej, aby umieścić
obecność Boga pośrodku ludzi. Czy zgadzasz się czy nie? Dlaczego tak lub dlaczego nie?
4. Tradycja żydowska twierdzi, że „modlitwa, pokuta i dobre uczynki” zastępują konieczność ofiar,
dlatego też musi alegoryzować rolę Miszkan / Świątyni - wraz ze wszystkimi różnymi prawami
ofiarnymi wyłożonymi w Księdze Kapłańskiej. Jak Judaizm rabiniczny różni się od religii
objawionej w spisanej Torze Mojżesza?
5. Istnieje pokusa, by czytać Księgę Wyjścia jakoby opowieść o innych ludziach. Opisy z
Księgi Wyjścia, podobnie jak inne opowieści w Torze, mogą funkcjonować dla nas jako
przypowieści. „Czyny ojców są znakami dla dzieci”. Każdy Żyd jest osobiście
odpowiedzialny postrzegać Paschę jako czas pamiątki swojego osobistego wyzwolenia
z niewoli faraona, tak jak każdy Żyd ma uważać siebie, iż osobiście otrzymał objawienie na
górze Synaj. Miszkan sam w sobie był metaforą Bożego planu zbawienia danego w
Jeszua. Na przykład, Siedlisko Miłosierdzia (kapporet) reprezentowało tron Boga (Hbr 4:16;
2 Kr 19:15) gdzie było dokonywane przebłaganie za nasze grzechy (Rzym. 3:25). Na jakie
sposoby utożsamiasz się z opowieściami zawartymi w Księdze Wyjścia? Jak traktujesz
Krzyż Jeszua w świetle objawienia Miszkan?
6. Jako następne pytanie, przedyskutować, jak wielkie wątki Księgi Wyjścia (niewolnictwo,
uwolnienie, objawienie, ołtarz) mogą być zastosowane w twojej własnej relacji z Jeszua.
Błogosławieństwo końcowe po czytaniu Tory:
Błogosławiony jesteś, JHWH, Boże nasz, Królu wszechświata, który
dałeś nam Torę prawdy i ustanowiłeś życie wieczne pośród nas.
Błogosławiony jesteś, JHWH, dawco Tory.
UWAGA: Współcześnie większość ortodoksyjnych żydów nie wymania oryginalnego IMIENIA BOGA Izraela
‫ יְהוָה‬JHWH , zastępując je w modlitwach różnymi substytutami, z których najpopularniejsze to Adonai i Haszem.
Dlatego w ich wykonaniu to błogosławieństwo brzmi tak:
Baruch atta Adonai eloheinu melekh ha-olam, Aszer.
Natan lanu torat emet wechaijei olam nata betokheinu.
Baruch atta Adonai, notein hatorah .
Kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie jest dozwolone, a nawet bardzo wskazane według zasady: „Darmo wzięliście, darmo też dawajcie”