Karta Dokumentacyjna Geostanowiska

Karta Dokumentacyjna Geostanowiska
Informacje ogólne
Numer KDG: 2148
1. Nazwa obiektu: Źródlisko Kaplica Leśna w Nowinach Horynieckich
2. Typ obiektu geostanowiska: obiekty wodne
3. Współrzędne (WGS84):
Szerokość:
50° 13' 12,300
Długość:
23° 24' 10,500
4. Przynależność geograficzna
4.1. Miejscowość: Nowiny Horynieckie
4.2. Województwo
4.3. Powiat
4.4 Gmina
podkarpackie
lubaczowski
Horyniec-Zdrój (gm. wiejska)
5. Kraina geograficzna: Roztocze Wschodnie;
6. Opis lokalizacji terenu: źródlisko jest położone około 1 km na SE od Nowin Horynieckich, w dolinie erozyjnej uchodzącej do doliny głównej Słotwiny
7. Forma własności terenu: prywatna
8. Numer i nazwa arkusza mapy 1:50k:
960 - Horyniec
9. Wykonano w ramach projektu: Geopark Kamienny Las na Roztoczu
Cechy fizyczne obiektu geostanowiska
Cecha
Wartość liczbowa
JM
Długość:
od: 50 do:
m
Szerokość:
od: 0 do: 1
m
Wysokość:
od:
m
do:
Powierzchnia:
m²
Objętość:
m³
Wysokość n.p.m.:
285
m
Inne mierzalne cechy: Wydajność: maksymalna – 10 dm3•s-1, minimalna – 30 dm3•s-1
Strona 2
Wydruk wygenerowano 2017-03-07 03:05:20 z CRGP GW 2.3.20, kdgxml:2.0, KDG GUID:b20b618f-52ce-477e-b59b-63aed1c26d06, TS:dd15996c-01dd-4d11-9a59-7132b1ef1fc5
Aktualny stan obiektu
1. Forma własności obiektu: prywatna
2. Status: na obszarze chronionym
Uwagi dot. statusu: źródlisko nie jest objęte ochroną prawną i znajduje się w Południoworoztoczańskim Parku Krajobrazowym, w obszarze ochrony
międzynarodowej – OSO Natura 2000 „Roztocze PLB060012”, w Obszarze SOO Horyniec PLH 180017, oraz w Specjalnym Obszarze Ochrony (SOO) Siedlisk
(SOOS) - PLH060093 Uroczyska Roztocza Wschodniego
3. Stan zachowania obiektu: zadowalający; wymaga prac zabezpieczających;
4. Położenie: na szlaku turystycznym
5. Dostępność: łatwo dostępny
6. Ekspozycja: dobrze wyeksponowany
7. Ranga obiektu: regionalna
8. Uwagi o położeniu i dostępności: dojście do źródliska jest oznakowane od strony Nowin Horynieckich, w sąsiedztwie obiektu znajdują się elementy
infrastruktury: ławki i stoły drewniane, kosze na śmieci (za mało), schody zejściowe betonowe zabezpieczone drewnianymi poręczami, drewniane podesty nad
źródłami zabezpieczone drewnianymi poręczami
9.1. Ocena atrakcyjności turystycznej [0-10]: 7
9.2. Ocena atrakcyjności dydaktycznej [0-10]: 5
9.3. Ocena atrakcyjności naukowej [0-10]: 4
9.4. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: źródlisko łatwo dostępne, dokumentuje cechy budowy geologicznej obszaru, podkreśla walory widokowe
krajobrazu, jest lokalnym obiektem kultu
10. Pozostałe uwagi: Ciekawym obiektem jest źródło, zlokalizowane w centralnej części kapliczki. Wypływającej wodzie przypisuje się uzdrawiające
działanie, szczególnie w chorobach oczu. Źródlisko wraz z kaplicą pw. Matki Bożej jest miejscem pielgrzymkowym, znanym od 1636 roku. Uwagę zwracają
obiekty zabezpieczające niszę – murki oporowe, zbudowane niestety z materiału źle dobranego (okruchy cementowe, szary piaskowiec kwarcytyczny!!!, eratyki
skandynawskie) do tak malowniczego przyrodniczo miejsca. W konsekwencji psują jego walory estetyczne. Należałoby uporządkować surowiec i zdecydować
się na ekspozycję wyłącznie lokalnego kamienia (geza i wapień detrytyczny), albo wszystkie murki otynkować. Wówczas otoczenie sprawiałoby wrażenie
uporządkowanego. Obiekt znajduje się przy szlaku Św. Brata Alberta, który jest oznaczony kolorem zielonym oraz przy trasie rowerowej oznaczonej kolorem
czerwonym „Nad Brusienką”, przy ścieżce poznawczej znaczonej kolorem czerwonym oraz przy ścieżce przyrodniczo-kulturowej Horyniec-Nowiny
Horynieckie oznaczonej kolorem zielonym.
Charakterystyka geologiczna geostanowiska
1. Regiony strukturalne: synklinorium brzeżne (niecka brzeżna);
2. Wiek geologiczny: kampan dolny; baden; kreda górna; miocen;
Strona 3
Wydruk wygenerowano 2017-03-07 03:05:20 z CRGP GW 2.3.20, kdgxml:2.0, KDG GUID:b20b618f-52ce-477e-b59b-63aed1c26d06, TS:dd15996c-01dd-4d11-9a59-7132b1ef1fc5
3.1. Litologia: Gezy; Wapienie;
3.2. Forma rzeźby terenu: dolina; zbocze;
3.3. Geneza: źródlana;
4. Opis geostanowiska: Woda wypływa spod zboczy doliny Słotwiny, na odcinku około 50 m. Zbocza doliny są nachylone pod kątem 45°. Do źródliska
prowadzi dolina, w której dnie zachodzi intensywna erozja wgłębna, zwłaszcza po intensywnym opadzie. Materiał zwietrzelinowy z doliny jest nanoszony przez
wodę do niszy źródliska oraz zasypuje schody dojściowe. Bruzdy erozyjne są zasypywane różnym materiałem (wapień detrytyczny, otoczaki skał północnych, w
tym znaleziono sporych rozmiarów otoczak granitu „rapakiwi”, oraz okruchy cegły).
Wąwóz/dolina, prowadząca do niszy źródliskowej jest zawieszona względem jej dna na około 7 m. Źródlisko tworzą wypływy descensyjne podzboczowe
ułożone linijnie po prawej stronie tej doliny oraz pojedyncze wypływy funkcjonujące po jej lewej stronie. Nie ma tutaj jednej wyraźnie wykształconej niszy,
którą w tym przypadku należy utożsamiać z początkowym, górnym, odcinkiem doliny.
Trzy duże wypływy szczelinowe z gezy kampanu są widoczne pod północnym zboczem doliny, naprzeciw kapliczki. Bardzo słabo wykształcone nisze są
eksponowane na południe. Na środku obszaru źródliskowego, w dnie doliny funkcjonuje źródło ascensyjne. Duże ciśnienie hydrostatyczne w złożu skalnym
powoduje, iż woda tryska na wysokość kilkunastu centymetrów ponad dno doliny. Charakterystyczne dla całego źródliska są ponad 3 m różnice wysokości
pomiędzy poszczególnymi wypływami.
Około 200 m na wschód od źródliska na powierzchni odsłaniają się gezy kampanu. Dalej w kierunku północno-wschodnim gezy są przykryte utworami
miocenu. Są to badeńskie wapienie detrytyczne i muszlowe, piaskowce wapniste oraz piaski kwarcowe. Zarówno utwory kredowe, jak i badeńskie są
nadbudowane cienką warstwą gleby.
Niewątpliwą atrakcją źródliska jest dość czytelna budowa geologiczna. Warstwę wodonośną stanowią skały górnokredowe (geza kampanu), odsłaniające się w
dnie potoku poniżej linii wypływów, a także w niektórych wypływach. Są to szarożółte, dość twarde, gezy margliste spękane dość nieregularnie. W czasie
inwentaryzacji pomierzono spękania ciosowe o azymucie 340/55°. W skałach widoczne są bardzo liczne szczątki fauny. Obecność gatunku Rostellana cf.
aquecostata (Favre) pozwoliły zaliczyć gezy do kampanu dolnego. W bezpośrednim sąsiedztwie niszy źródliskowej na powierzchni występują piaski i gliny
deluwialne.
Wydajność źródliska zmienia się od 10 do 30 dm3•s-1, co według wskaźnika zmienności wieloletniej R. Mailleta pozwala zaliczyć je do źródeł mało
zmiennych. Pod względem wielkości wydajności źródło to klasyfikuje się do IV klasy O. Meiznera. Temperatura wody wypływającej mieści się w granicach
8,8-9,3°C.
Opracowanie
Autorzy: Teresa Brzezinska-Wójcik; Łukasz Chabudziński;
Aktualizacje
Brak aktualizacji dokumentu
Strona 4
Wydruk wygenerowano 2017-03-07 03:05:20 z CRGP GW 2.3.20, kdgxml:2.0, KDG GUID:b20b618f-52ce-477e-b59b-63aed1c26d06, TS:dd15996c-01dd-4d11-9a59-7132b1ef1fc5
Dokumentacja graficzna
Data
Autor
Tytuł
2010-06-17,
Łukasz Chabudziński
Widok ogólny na źródlisko Słotwiny „Kaplica Leśna” w Nowinach Horynieckich
2010-06-17,
Łukasz Chabudziński
Widok na najwyżej położony wypływ źródliska Słotwiny „Kaplica Leśna” w Nowinach
Horynieckich
2010-06-17,
Łukasz Chabudziński
Wypływ szczelinowy z gez kampanu w źródlisku Słotwiny „Kaplica Leśna” w Nowinach
Horynieckich
2010-06-17,
Łukasz Chabudziński
Wypływ ascensyjny funkcjonujący w centralnej części niszy źródliska Słotwiny „Kaplica
Leśna” w Nowinach Horynieckich
2010-06-17,
Łukasz Chabudziński
Zejście do źródliska Słotwiny „Kaplica Leśna” z widocznymi elementami infrastruktury
turystycznej w Nowinach Horynieckich
Zdjęcie
Strona 5
Wydruk wygenerowano 2017-03-07 03:05:20 z CRGP GW 2.3.20, kdgxml:2.0, KDG GUID:b20b618f-52ce-477e-b59b-63aed1c26d06, TS:dd15996c-01dd-4d11-9a59-7132b1ef1fc5
Bibliografia
L.P. Autor
Tytuł
Publikacja
Rok wydania
Uwagi
ISBN
1
Chodorowska-Kwiecień M. & Kawalec
B.
Składniki chemiczne wód podziemnych Roztocza Rawskiego i ich tło
Biul. Geol. UW 21: 241-263
1977
Cechy chemiczne wód podziemnych na
tle warunków geologicznych i
hydrogeologicznych
bez ISBN/ISSN
2
Dawidek J.
Źródła w zlewni Raty i w strefie krawędziowej Roztocza Rawskiego
Z. Michalczyk (red.), Źródła Roztocza.
Monografia hydrograficzna. Wyd.
UMCS, Lublin: 151-164
1996
Zestawienie źródeł i pomiarów
wydajności
83-227-0826-2
3
Musiał T.
Litologia i właściwości surowcowe wapieni miocenu Roztocza
Rozpr. UW 265: 1-187
1987
Cechy litologiczne wapieni i piaskowców ISSN 0509-7177
mioceńskich
4
Pazdro Z.
Hydrogeologia ogólna
Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa,
ss. 575
1983
Podział źródeł ze względu na ich
wydajność i zmienność
5
Popielski W.
Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, skala 1: 50 000, arkusz
Horyniec (960) i arkusz Sieniawka (987)
Państwowy Instytut Geologiczny,
Warszawa: 1-32
2000
Litologia i stratygrafia utworów
bez ISBN/ISSN
geologicznych na analizowanym obszarze
6
Popielski W.
Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, skala 1: 50 000, arkusz Horyniec (960)
Wyd. PIG, Warszawa
2000
Litologia i stratygrafia utworów
bez ISBN/ISSN
geologicznych na analizowanym obszarze
7
Wład P. & Wiśniewski M.
Roztocze Wschodnie
Przewodnik nie tylko dla turystów. Wyd.
Naukowe, Turystyczne i Edukacyjne –
Paweł Wład, Mielec, ss. 376
2001
Opisy tras i obiektów turystycznych
83-220-0121-5
83-912139-2-7
Strona 6
Wydruk wygenerowano 2017-03-07 03:05:20 z CRGP GW 2.3.20, kdgxml:2.0, KDG GUID:b20b618f-52ce-477e-b59b-63aed1c26d06, TS:dd15996c-01dd-4d11-9a59-7132b1ef1fc5