Seminarium zorganizowane w dniu 1 grudnia 2010 roku przez

Seminarium zorganizowane w dniu 1 grudnia 2010 roku przez Stowarzyszenie
Emitentów Giełdowych (SEG) miało na celu przybliżyć uczestnikom wiedzę na temat
zarządzania ryzykiem w spółkach publicznych.
Seminarium otworzył Mirosław Kachniewski, który we wstępie, jak również w czasie
swojej prezentacji przedstawił istotę, specyfikę oraz najważniejsze rodzaje ryzyk
występujących w działalności gospodarczej spółki giełdowej. W swoim wystąpieniu
wiceprezes Stowarzyszenia wyróżnił jakie mogą być konsekwencje materializacji ryzyka
w przedsiębiorstwie oraz wskazał na konieczność podjęcia działań naprawczych
i informacyjnych w celu ich ograniczania. Na końcu swojej prezentacji wiceprezes SEG
podkreślił, że ze względu na obowiązki informacyjne spółek giełdowych materializacja
ryzyka stanowi dla nich podwójny problem. Zatem firmy notowane na giełdzie powinny
również podwójnie zadbać o zarządzanie ryzykiem.
W pierwszej części seminarium głos zabrali prezes i wiceprezes Stowarzyszenia
Zarządzania Ryzykiem POLRISK: Tomasz Miazek oraz Sławomir Pijanowski. Pierwszy
z nich, w swoim wystąpieniu przedstawił praktyczne przykłady i konsekwencje wystąpienia
ryzyk skutkujących osobistą odpowiedzialnością członków zarządu, jak i rady nadzorczej
odpowiedzialnych za zarządzanie przedsiębiorstwem. Liczne, praktyczne przykłady jakie
podał prelegent w swojej prezentacji dotyczyły głównie odpowiedzialności osobistej
wybranych zarządzających w polskich spółkach giełdowych wobec ich właścicieli
(akcjonariuszy), samej spółki oraz organów nadzorczych (KNF). Tematem prezentacji
drugiego przedstawiciela Stowarzyszenia POLRISK, Sławomira Pijanowskiego było dość
kontrowersyjne stwierdzenie nt. istoty zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie:
„Nie musisz zarządzać ryzykiem – przetrwanie i ponadprzeciętne wyniki
nie są obowiązkowe”. Do pokazania w jaki sposób przedsiębiorstwa powinny zarządzać
ryzykiem, Pan Sławomir dokonał interesującego i osobliwego porównania istnienia firmy
z życiem afrykańskiego zwierzęcia - krokodyla, które wydaje się być najlepiej
przystosowanym do warunków otoczenia w jakim żyje. Według prelegenta to właśnie
najlepsze „cechy krokodyla” ewaluowane przez miliony lat powinny być inspiracją
dla kierownictwa przy wprowadzaniu systemu zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie.
W drugiej części seminarium głos zabrali pracownicy działu zarządzania ryzykiem
w firmie Deloitte: Szymon Urbanowicz, Wojciech Kryński oraz Bartosz Jura. Pierwszy z nich
przedstawił najważniejsze rodzaje ryzyka finansowego na jakie może być narażone
przedsiębiorstwo, tj. ryzyko rynkowe, ryzyko kredytowe oraz ryzyko płynności. W tej części
prezentacji Szymon Urbanowicz wyjaśnił także istotę wykorzystania instrumentów
pochodnych do minimalizacji ryzyka rynkowego w spółce. Instrumenty pochodne zostały
stworzone aby umożliwić zabezpieczanie (hedging) przed zmiennością rynkowych
czynników ryzyka (np. kursy walutowe). Zatem stosowanie tych instrumentów
przez przedsiębiorstwa w celach spekulacyjnych jest bardzo ryzykowne oraz niewskazane.
Prelegent podkreślił także istotę ryzyka kredytowego oraz ryzyka płynności jako kluczowe
do ograniczenia przez przedsiębiorstwo. Brak zarządzania tego rodzajami ryzyka może
skutkować bankructwem spółki nawet w warunkach rentownej ich działalności. Drugi
z pracowników firmy Deloitte, wyjaśnił praktyczne zastosowanie systemu Exante Online
do zarządzania ryzykiem w firmie. Zgodnie z najlepszymi praktykami struktura organizacyjna
wspierająca proces zarządzania ryzykiem rynkowym w przedsiębiorstwach jest zwykle
dzielona na dwa lub trzy podstawowe obszary, obejmujące odpowiednio Front
oraz integrowany Middle/Back-Office lub oddzielne obszary Front, Middle oraz Back-Office.
W swojej prezentacji pan Bartosz Jura wyjaśnił istotę zarządzania ryzykiem strategicznym
w przedsiębiorstwie. Wskazał, że zarządzanie ryzykiem powinno być zintegrowane
z procesem zarządzania strategicznego, odbywać się w oparciu o przyjętą strategię
zarządzania ryzykiem odzwierciedlającą apetyt na ryzyko udziałowców. Strategia zarządzania
ryzykiem powinna uwzględniać specyfikę poszczególnych klas ryzyk w tym ryzyk
strategicznych, Interesującą częścią tej prezentacji było wskazanie na problem ryzyka utraty
reputacji.
Ostatni temat seminarium poświęcony został ryzyku nadużyć występujących w spółkach
giełdowych co zostało zaprezentowane przez doradcę podatkowego Roberta Oliwę partnera
firmy LTA. Przedstawił on i zilustrował przykładami nadużycia, które mogą dotknąć spółkę
publiczną - działania polegające na: kradzieży spółki jako całości, przejmowaniu zleceń
spółki, kradzieży towaru oraz inne nadużycia powodujące generowanie przez firmę strat
finansowych.
dr Artur Wyszyński
Katedra Finansów i Bankowości
Wydział Nauk Ekonomicznych UWM w Olsztynie