Zagadnienia do zajęć z historii powszechnej średniowiecza

Zagadnienia do zajęć z historii powszechnej średniowiecza (sem. II)
Temat I. Papiestwo i cesarstwo. Od współpracy do konfliktu.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Cesarstwo Niemieckie – początki. Struktura, stosunki wewnętrzne, opozycja.
Państwo Kościelne – struktura, rozwój.
Od kiedy zaczęła się współpraca pomiędzy papiestwem a cesarstwem?
Przyczyny konfliktu (polityczne, ideologiczne).
Przebieg i eskalacja konfliktu (Henryk IV i Grzegorz VII).
Etapy prowadzące do zakończenia sporu (konkordat w Wormacji).
Pojęcia: cesarstwo, papiestwo (Państwo Kościelne), cezaropapizm, papocezaryzm, dictatus papae,
symonia, nepotyzm, nikolaizm, konkordat, konklawe, pax Dei.
Temat II i III. Wyprawy krzyżowe. Przyczyny i skutki.
Przyczyny:
1. Geneza ruchu krucjatowego.
2. Przyczyny krucjat: ideologiczne, społeczno – gospodarcze, polityczne,
3. Przyczyny (j. w.) i przebieg pierwszych wypraw krzyżowych.
4. Zakony rycerskie i ich rola.
Pojęcia: krucjata, państwa krzyżowe: Królestwo Jerozolimskie, krzyżacy, joannici, templariusze,
Skutki:
a.)
b.)
c.)
d.)
e.)
polityczne,
społeczne,
gospodarcze,
kulturowe,
ideologiczne
Temat IV i V. Rywalizacja Francji i Anglii w Europie.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Geneza rywalizacji – Eleonora akwitańska.
Sytuacja we Francji w II poł. XII w.
Anglia po najeździe normandzkim.
Geneza wojny stuletniej.
Główne kierunki działań francuskich i angielskich.
Joanna d'Arc i jej rola w historii obu państw.
Temat VI. „Wielki step”. Najazdy Mongołów.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Mongołowie – kim byli?
Powstanie i organizacja imperium mongolskiego.
Czyngis – chan.
Organizacja wojska i sposoby walki (teksty źródłowe).
Główne kierunki podbojów mongolskich.
Pojęcia: Mongołowie, Tatarzy, Orda, Złota Orda, chan, chanat, Temudżyn (Czyngis – chan),
jarłyk, baskakowie, kagan, kurułtoj, Tamerlan.
Temat VII. Ruś pod jarzmem tatarskim.
1.
2.
3.
4.
5.
Książęta ruscy wobec najazdu tatarskiego.
Charakter rządów tatarskich.
Próby oswobodzenia Rusi.
Wzrost znaczenia Moskwy.
Zrzucenie jarzma tatarskiego: geneza i okoliczności.
Temat VIII. Kryzys Cesarstwa.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Cesarstwo po sporze z Papiestwem.
Społeczne podłoże kryzysu.
Polityczne aspekty kryzysu.
Walki o tron niemiecki.
Wielkie bezkrólewie.
Symptomy wychodzenia z nieładu politycznego.
Karol IV cesarzem.
Temat IX. Ruchy społeczno – religijne późnego średniowiecza. Husytyzm.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Podłoże herezji średniowiecznych.
Albigensi i katarzy.
Inne herezje średniowieczne.
Podłoże rozwoju husytyzmu.
Filozofia husytów.
Spalenie Jana Husa i skutki tego zdarzenia.
Pojęcia: waldensi, albigensi, katarzy, begardzi, Jan Hus, „cztery artykuły praskie”, Jan Żiżka,
taboryci, kalikstyni, „sierotki”, kompakty.
Temat X. „Jesień średniowiecza”
1.
2.
3.
4.
Problem periodyzacji epoki.
Między średniowieczem a renesansem.
Przemiany w społeczeństwie, kulturze, sztuce.
Prekursorzy renesansu.