Strategie przygotowania się do egzaminu maturalnego z języka

Strategie przygotowania się
do egzaminu maturalnego
z języka obcego nowożytnego
Nauka do egzaminu maturalnego powinna być starannie zaplanowana i przeprowadzona. Ważne jest zatem,
aby nie odkładać jej na ostatnią chwilę. Nie można zapomnieć, że język obcy jest umiejętnością, a każdą umiejętność należy ćwiczyć i nie da się jej nauczyć na pamięć, jak faktów czy dat, a to z kolei wymaga czasu i przede
wszystkim systematyczności. Przygotowanie do egzaminu powinno zatem obejmować trzy fazy:
1. faza planowania
2. faza uczenia się
3. faza ewaluacji.
Faza planowania, w której uczeń postawi sobie cele do wykonania i przygotuje plan pracy.
Wskazówki dla ucznia:
 Nie odkładaj wszystkiego na ostatnią chwilę. Przygotowania do egzaminu maturalnego rozpocznij najlepiej
już na początku semestru zimowego.
 Upewnij się, czy wiesz wszystko o strukturze egzaminu. Jeśli nie, poproś nauczyciela o wyjaśnienie
lub sięgnij do informatora maturalnego.
 Oszacuj, co sprawia ci najwięcej problemu w nauce języka niemieckiego: czy jest to opisywanie obrazka,
a może pisanie? Na to połóż największy nacisk, np. zwiększ ilość wykonywanych ćwiczeń na słuchanie, jeśli
ta sprawność sprawia ci najwięcej problemów (możesz zebrać wszystkie zadania z podręcznika w danym
zakresie i stworzyć sobie własny bank zadań).
 Podziel materiał według wybranego przez siebie klucza. Mogą go tworzyć np. zagadnienia tematyczne,
które sukcesywnie będziesz wykonywał w czasie.
 Przygotuj sobie plan pracy, w którym podzielony materiał przypiszesz jednostkom czasu.
1
Przykładowy plan pracy:
Przedział
czasowy
Zakres
tematyczny
Cel
słuchanie
Materiały
- słuchanie globalne
Z kim
pracuję?
Czy
zrobione?
Czy
potrafię?
sam
- słuchanie selektywne
czytanie
- czytanie globalne
sam
- wyszukiwanie
informacji w tekście
mówienie
- opisywanie obrazka
- odpowiadanie na
z kolegą/
koleżanką
pytania do obrazka
- prowadzenie rozmowy
na temat…
Tydzień 1:
od…
do…
- dokonywanie wyboru
Człowiek
- uzasadnianie wyboru
pisanie
- mail/ list
…
-…
gramatyka
- odmiana czasowników
…
regularnych
i nieregularnych
-…
słownictwo
- opisywanie wyglądu
…
- zainteresowania
- emocje
-…
Tydzień 2:
od…
…
…
…
…
do…
Faza uczenia się, która obejmuje pracę nad materiałem językowym i poszczególnymi
sprawnościami językowymi. To właśnie teraz uczeń powtarza i utrwala słownictwo, ćwiczy
gramatykę, rozwiązuje zadania rozwijające sprawność czytania i słuchania ze zrozumieniem,
tworzy teksty pisemne i ćwiczy mówienie.
Wskazówki dla ucznia:
 Lepiej uczyć się systematycznie każdego dnia krócej, np. 20 minut, niż kumulować naukę jednego dnia raz
w tygodniu przez 3-4 godziny.
 Wietrz pomieszczenie, w którym się uczysz.
 Pamiętaj, że aby się móc uczyć, potrzebujesz spokoju.
 Zastanów się, kto i w jaki sposób może pomóc ci w nauce. Ucz się z innymi kolegami/ koleżankami.
 Zastanów się, co przeszkadza ci w nauce. Postaraj się wyeliminować ten problem przed nauką.
Jeśli np. rozprasza cię bałagan w pokoju, zanim zaczniesz się uczyć, posprzątaj go.
 Dzień przed egzaminem odpocznij. Idź na spacer, odwiedź znajomych, zajmij się tym, co ci sprawia przyjemność i cię odpręża. Połóż się wcześniej, by się wyspać.
2
Słuchanie
 Zanim rozpoczniesz słuchanie tekstu, zgromadź słownictwo tematyczne. Możesz to zrobić, tworząc np.
mapę myśli. Następnie wykonaj kilka ćwiczeń leksykalnych. Możesz również przeczytać tekst na dany temat,
aby się z nim zapoznać.
 Gdy przystępujesz do słuchania tekstu, najpierw zapoznaj się z zadaniem. Przeczytaj dokładnie polecenie
i wszystkie informacje zawarte w zadaniu. Następnie wysłuchaj nagrania. Po wysłuchaniu nagrania
rozwiąż zadanie. Ponownie wysłuchaj nagrania. Podczas drugiego słuchania koncentruj się tylko na tych
odpowiedziach, które sprawiły ci problem.
 Rozwiązania zadania ze słuchu sprawdzaj porównując je z kluczem lub transkrypcją.
 Po zakończeniu zadania spróbuj przemyśleć, co sprawiło ci największą trudność: czy niedostateczna
znajomość słownictwa, czy zbyt trudny i zbyt złożony temat, czy zbyt szybkie tempo mówienia.
W kolejnych zadaniach skoncentruj się na swoich słabych punktach.
 Przygotowując się do egzaminu maturalnego słuchaj piosenek, oglądaj telewizję, słuchaj nagrań w sieci
– w języku, którego się uczysz. Osłuchanie się z językiem pomoże ci w rozwijaniu sprawności rozumienia
ze słuchu.
Czytanie
 Przed przystąpieniem do czytania tekstu spróbuj określić, co może być jego tematem. Temat określić
na podstawie tytułu, śródtytułów czy ewentualnie obrazka.
 Zastanów się również, z jakim tekstem masz do czynienia: z artykułem, wpisem na forum internetowym,
listem itp. Takich informacji dostarczy ci struktura tekstu. Pomoże ci to lepiej zrozumieć tekst jeszcze przed
jego przeczytaniem.
 Podczas pierwszego czytania tekstu skoncentruj się na najważniejszych informacjach. Czy twoje początkowe przypuszczenia odnośnie do tematu tekstu się sprawdziły? Zapoznaj się z zadaniem. Przeczytaj dokładnie polecenie i wszystkie informacje zawarte w zadaniu.
 Nie skupiaj się na słówkach, których nie rozumiesz. Nie przeszkodzą ci one w zrozumieniu tekstu.
 Nie korzystaj od razu ze słownika, jeśli nie znasz jakiegoś słowa. Próbuj odgadnąć nieznane słowo z kontekstu. Jeśli ciągle sprawia ci ono problem, wynotuj je, a po skończeniu zadania sprawdź je w słowniku.
 Podczas czytania dziel tekst na krótkie części i próbuj opowiedzieć ich treść własnymi słowami.
 Jeśli w tekście znajdują się nowe dla ciebie słowa, po skończeniu czytania i rozwiązaniu zadania przystąp
do pracy nad nowym słownictwem.
Pisanie
 Wyszukuj sobie wiele okazji do pisania. Jeśli czytasz tekst lub słuchasz nagrania, napisz jego streszczenie.
Jeśli ćwiczysz wypowiedź ustną, napisz ją potem. Jeśli powtarzasz słówka, używaj je w tekstach pisanych
(napisz list, sms, wpis na blogu, komentarz itp.). Pomoże ci to przezwyciężyć lęk przed pisaniem i oswoić
się z tą sprawnością.
 Przed napisaniem tekstu, przeczytaj dobrze polecenie: jaką formę ma mieć tekst? Jakie informacje musisz
uwzględnić? Jakich zwrotów będziesz potrzebował? Wynotuj je z podziałem na zwroty stałe charakterystyczne
dla struktury tekstu i słownictwo potrzebne do przekazania informacji.
 Formułuj tekst od razu w języku obcym. Nie pisz go najpierw po polsku. Tak przyzwyczaisz się do pisania
w języku obcym, a na egzaminie zaoszczędzisz czas.
 Po napisaniu tekstu daj go do sprawdzenia koledze/koleżance, nauczycielowi lub innej osobie, która zna
ten język. Jeśli sam sprawdzasz własny tekst, zrób sobie przerwę. Po kilku godzinach spojrzysz na swój
tekst z większym dystansem i wtedy dostrzeżesz błędy.
 Podczas sprawdzania tekstu sprawdź, czy tekst:
― ma formę, jaka została określona w zadaniu (zawiera właściwe dla danej formy zwroty, ma akapity,
właściwą strukturę: wstęp, rozwinięcie i zakończenie)
― uwzględnia wszystkie informacje określone w zadaniu
― zawiera prawidłowe słownictwo
― jest poprawny gramatycznie.
3
Mówienie
 Czytaj teksty na głos. Pozwoli ci to oswoić się z własnym głosem w obcym języku, przyzwyczaić się
do mówienia w tym języku, poprawi wymowę i intonację.
 Słuchając tekstów, rób częste pauzy i powtarzaj zdania za lektorem.
 Jeśli przygotowujesz się do wypowiedzi (np. opisu obrazka), zgromadź najpierw potrzebne słownictwo.
Wypisz je na karcie, pogrupuj w zależności od aspektu, o którym będziesz mówić.
 Wypisz sobie informacje, które chciałbyś przekazać w swojej wypowiedzi.
 Mów zawsze na głos. Nigdy nie ucz się mówienia „w pamięci”.
 Jeśli ćwiczysz odgrywanie ról, poproś kolegę lub koleżankę o pomoc. Mogą ci oni również pomóc, wcielając
się w rolę nauczyciela i zadając ci pytania, zawarte w danym zadaniu.
Słownictwo
 Jeśli uczysz się nowych słówek, nie ucz się ich w wyizolowanej formie. Wyszukuj je z tekstów, które właśnie
przeczytałeś. Wynotuj, by później nad nimi popracować.
 Ucząc się nowych słówek, twórz z nimi zdania, a następnie używaj je w tekstach pisanych i mówionych.
Im częściej ich używasz, tym lepiej zapamiętujesz.
 Poznając nowe słowo, staraj się wyszukiwać inne słowa z tej samej rodziny. Możesz je przedstawić
w formie mapy myśli.
 Powtarzając słownictwo już znane, stosuj urozmaicone strategie, jak:
― fiszki
― wizualizacje (obrazki)
― zabawy słowne (krzyżówki, wykreślanki itp.)
― wieszanie słów w widocznym miejscu
― rymowanie
― listy wyrazów itp.
 Powtarzaj słownictwo na głos.
 Twórz sobie własny słownik, w którym będziesz próbować wyjaśniać słowa w języku obcym.
 Ucz się słownictwa codziennie. Nawet 10 minut codziennego powtarzania słów pozwoli ci je trwale
zapamiętać.
Gramatyka
 Prowadź zeszyt gramatyczny, w którym będziesz notować reguły, schematy i przykłady gramatyczne.
Własne notatki są lepsze niż gotowe.
 Ucząc się struktur gramatycznych pamiętaj, że znajomość samej reguły nie wystarczy. Wymyślaj dla niej
jak najwięcej przykładów.
 Przy powtarzaniu reguł i schematów struktur gramatycznych stosuj techniki graficzne: symbole, rysunki,
kolory.
 Daną strukturę gramatyczną ćwicz wielokrotnie w zadaniach różnego typu.
 Jeśli czytając dany tekst natrafisz na strukturę gramatyczną, której nie rozumiesz, wynotuj ją, a następnie
samodzielnie postaraj się określić, w jakiej sytuacji została zastosowana i jaka jest jej budowa.
Następnie sprawdź ją w gramatyce.
 Porównuj struktury w różnych językach. Czasem są one podobne.
 Każdą ćwiczoną strukturę stosuj w wypowiedzi ustnej lub pisemnej. Wymyślaj i wykonuj zadania,
w których można ją zastosować.
4
Faza ewaluacji, w której uczeń ocenia swoje postępy w nauce, sprawdza, na ile cele,
które sobie postawił, zrealizował.
Wskazówki dla ucznia:
 Po każdym etapie nauki, zawartym w twoim planie, sprawdzaj, czy udało ci się w pełni zrealizować cel.
Jeśli jakiś aspekt nie został zrealizowany, zastanów się, dlaczego.
 Rozwiązania zadań sprawdzaj z kluczem rozwiązań, poproś o sprawdzenie kolegę, koleżankę, nauczyciela,
rodziców.
 Zastanów się, co sprawiło ci najwięcej problemów, co musisz jeszcze raz powtórzyć.
 Pomyśl, czy twoje sposoby nauki ci odpowiadają, czy masz jakiś problem z tym, jak się uczyć poszczególnych sprawności. Jeśli tak, rozmawiaj z rówieśnikami, z nauczycielem, słuchaj pomysłów innych i wypróbuj
je w swojej nauce.
 Pamiętaj, że na każdym etapie nauki możesz modyfikować swój plan. Ważne, byś wiedział, dlaczego
to robisz.
Życzymy wszystkim uczniom powodzenia na egzaminie, a nauczycielom bardzo dobrych wyników z egzaminu
maturalnego ich podopiecznych.
5