Ziemie polskie w latach1815-1830

Ziemie polskie w latach1815-1830
1. Sprawa polska na kongresie wiedeńskim
1.
2.
3.
Z części ziem Ks.
Warszawskiego utworzono
Królestwo Polskie
związane unią personalną
z Rosją
Z Krakowa i okolicznych
ziem zachodnich powstało
Wolne Miasto Kraków
(tzw. Rzeczypospolita
Krakowska) pod kontrolą 3
zaborców
Z zachodnich ziem Księstwa
Warszawskiego utworzono
Wielkie Księstwo
Poznańskie wchodzące w
skład Prus
2. Królestwo Polskie (tzw. Kongresowe)
Konstytucja 1815 r.

Listopad 1815 r. oktrojowana konstytucja
(najbardziej liberalna w ówczesnej Europie)






Unia personalna z Rosją; królem Polski car rosyjski , który
kieruje polityką zagraniczną
Wolność osobista
Swoboda wypowiedzi
Nienaruszalność własności
Język polski językiem urzędowym
Odrębny Sejm, rząd, administracja, 30 tys. wojska


Władza wykonawcza – w
imieniu króla sprawował
namiestnik (gen. Józef
Zajączek) i 5-osobowa Rad
Administracyjna
Rada Stanu kontrolowała
administrację krajową

Władza ustawodawcza –
sejm, złożony z króla,
senatu i izby poselskiej –
co dwa lata 30 dni obrad

Niezawisłość władzy
sądowniczej
3. Ziemie polskie pod panowaniem Prus




Namiestnik – Antoni Radziwiłł,
ale faktyczną władzę pełnił naczelny
prezes (nadprezydent)
Język polski obok języka
niemieckiego
Od 1824 r. sejm
prowincjonalny (zbierany co 3
lata, bardzo małe znaczenie)
Gdańsk z ziemią chełmińską,
jako Prusy Zachodnie, a
Warmia jako Prusy Wschodnie
wchodziły w skład Prus
4. Królestwo Galicji i Lodomerii








Najmniej autonomii
Od 1817 r. galicyjski sejm stanowy
(raz w roku), tylko uprawnienia
doradcze
We Lwowie gubernator,
mianowany przez cesarza
Pomagali mu urzędnicy (Gubernium)
Wyżsi i średni urzędnicy to
Niemcy lub Czesi; Polacy jedynie
na niższych szczeblach
Zgermanizowane sądownictwo,
oświata
Cenzura, kontrola policyjna, wysokie
podatki, ciągły pobór rekrutów do
armii
Duża część to Rusini (Ukraincy), którzy
tworzą swoją świadomość narodową
5. Rzeczypospolita Krakowska


Zależna od 3 zaborców; wolna, niezależna, neutralne
Konstytucja




Władza wykonawcza – senat, kierowany przez prezesa
(Stanisław Wodzicki)
Władza ustawodawcza – Zgromadzenie Reprezentantów
Nadal Kodeks cywilny
Język polski urzędowym i wykładowym językiem
6. Rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego




Rozwój na wsi (więcej ziemniaków i roślin
przemysłowych)
Nowe metody (płodozmian, cukrownie, gorzelnie),
żelazne narzędzia ronicze
Czasem zamiany pańszczyzny na oczynszowanie
gospodarstw chłopskich
Inwestycje komunikacyjne
- Kanał Augustowski (omija Gdańsk w transporcie Wisłą
do Gdańska)
- utwardzone drogi (ok. 1000 km)
Przemysł





Oparty na węglu i rudzie żelaza
Od 1822 r. zniesienie ceł między Polską a Rosją
Lata 20-te początki Łódzkiego Okręgu
Przemysłowego (włókiennictwo)
Warszawa się rozrasta (1830 r. ok. 140 tys.)
Przemysł wydobywczy i hutniczy w Staropolskim
Okręgu Przemysłowym na Kielecczyźnie i Zagłębiu
Dąbrowskim (pod patronatem Stanisława Staszica,
dyrektora Wydziału Przemysłu KP)
Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki



1825 r. powołał do życia Towarzystwo Kredytowe
Ziemskie (bank inwestycyjny)
1828 r. Bank Polski
Doprowadził do ożywienia gospodarki przez zniesienie
barier celnych
7. Gospodarka w zaborze pruskim i
austriackim




WKP to teren typowo rolniczy
1816 r. początek procesu uwłaszczania chłopów (tzw.
regulacja); ale dotyczyła jedynie terenów Prus
WKP dostało ustawę w 1823 r. – uwolnienie z
pańszczyzny a odszkodowaniem lub oddaniem części
gospodarstw
By modernizować gospodarkę założono w Poznaniu
Ziemstwo Kredytowe





W Galicji słabo
Władze nie zainteresowane rozwojem regionu; nadal
pańszczyzna
Przeludnione wsie, chłopi przywiązani do ziemi
RP Krakowska stopniowa likwidacja pańszczyzny
Kraków to ośrodek handlu i rzemiosła, przemysłu (1817 r.
maszyna parowa)