Narodowy Portal Turystyczny Fortyfikacje, twierdze

Narodowy Portal Turystyczny
Fortyfikacje, twierdze, militaria
Na terenach Polski rozgrywały się na przestrzeni dziejów różne działania zbrojne i liczne wojny,
w tym także wynikłe z wielkich konfliktów o zasięgu europejskim. Postępy w sztuce wojennej
spowodowały, że dawniejsze zamki nie mogły dobrze spełniać swych funkcji obronnych i
zastępowane były od XVI w. bardziej nowoczesnymi fortyfikacjami. Miały one bronić
Rzeczypospolitej przed najazdami i buntami na wschodnich kresach. Gdy Polska straciła
niepodległość, zaborcy podjęli na jej obszarze budowę tzw. twierdz głównych, które powstawały
z przerwami do okresu przed I wojną światową. Tworzone wtedy dzieła obronne to przede
wszystkim duże twierdze pruskie (np. Goniądz, Toruń, Poznań), rosyjskie (Warszawa, Osowiec),
austriackie (Kraków, Przemyśl).
W okresie międzywojennym i podczas ostatniej wojny powstawały duże obszary umocnione (np.
Międzyrzecki Rejon Umocniony, Wał Pomorski). Wiele obiektów o charakterze militarnym uległo
zniszczeniom w wyniku działań bojowych lub późniejszych rozbiórek i dewastacji, ale nadal jest
ich bardzo dużo. Zarówno budowle dawne, jak też nowożytne fortyfikacje są teraz przedmiotem
rosnącego zainteresowania turystów.
Ślady po wojskowej aktywności, kiedyś ukryte przed wzrokiem postronnych, dziś są
udostępniane do zwiedzania, zamieniane w muzea, osiedla mieszkaniowe albo...
gastronomiczno-klubowe zagłębia. Jak warszawskie Forty Racławickie, część carskiego systemu
umocnień, w skład którego wchodziła też stołeczna Cytadela.
Fortyfikacje, twierdze, militaria
1/4
Narodowy Portal Turystyczny
Fortyfikacje, twierdze, militaria
MRU - Międzyrzecki Rejon Umocniony to pozostałość po imponujących planach Niemiec, które
w latach 30. na swojej wschodniej granicy postanowiły zbudować potężną linię fortyfikacji.
Budowa została przerwana na rozkaz Hitlera, ale to co ocalało wciąż robi wrażenie: schrony
bojowe, przeszkody zwane zębami smoka, 28 km podziemnych chodników i cały
hydrotechniczny system zapór, kanałów i mostów.
Równie imponujące rozwiązania pozostawiły po sobie radzieckie wojska. Borne-Sulinowo, czyli
tajne militarne miasto, ukryte w lasach Pojezierza Drawskiego, wróciło na mapy dopiero w 1992
roku. Wybudowano wtedy ratusz i pocztę, a do odnowionych bloków po sołdatach wprowadzili
się emerytowani górnicy ze Śląska.
Sławą obrósł Wilczy Szaniec na Mazurach, w latach 40. jedna z głównych kwater Hitlera i
całego i Naczelnego Dowództwa Sił Zbrojnych. Na 250 hektarach powstał wielki zespół bunkrów
i schronów przeciwlotniczych; nie brakowało tam nawet... herbaciarni, kasyna i kina.
Hitlerowskie skarby mają ponoć znajdować się w kłodzkiej twierdzy o znacznie starszym,
pruskim rodowodzie. W litej skale wykuto tu czterdzieści kilometrów podziemnych dróg,
sięgających nawet sześć metrów w głąb. Poszukiwacze niezwykłości utrzymują, że właśnie tu
Fortyfikacje, twierdze, militaria
2/4
Narodowy Portal Turystyczny
Fortyfikacje, twierdze, militaria
ukryto Bursztynową Komnatę.
Z rozporządzenia pruskiego władcy powstała także twierdza Boyen w Giżycku. W potężnej
warowni, której Rosjanom nigdy nie udało się zdobyć, mogły się bronić 3 tysiące żołnierzy.
Ponoć dowództwo obiektu utrzymywało kontakt z innymi miastami za pomocą poczty gołębiej.
Jedną z nielicznych europejskich fortec, która nigdy nie została zdobyta, jest twierdza Osowiec,
położona w Biebrzańskim Parku Narodowym. Wybudowana przez Rosjan, była - bez skutku oblegana przez niemieckie wojska podczas pierwszej wojny światowej.
Fortyfikacje, twierdze, militaria
3/4
Narodowy Portal Turystyczny
Fortyfikacje, twierdze, militaria
Fortyfikacje, twierdze, militaria
4/4