Witaj kolego z Francji. Zapraszam Cię na niezapomnianą wycieczkę

Witaj kolego z Francji. Zapraszam Cię na niezapomnianą wycieczkę po mojej miejscowości –
Stalowej Woli! Zapraszam!
1. Zwiedzanie rozpoczynamy od Klasztoru Braci Mniejszych Kapucynów w Rozwadowie , obecnie
dzielnicy Stalowej Woli – świątynia powstała w latach 1752-1754r. Ufundował ją książę Jerzy
Lubomirski razem z klasztorem.
2. Kolejnym przystankiem naszej wycieczki jest Zamek Lubomirskich, obecnie Muzeum
Regionalne
3. Kościół Matki Bożej Szkaplerznej w Stalowej Woli – neogotycka świątynia położona
w Rozwadowie, dzielnicy Stalowej Woli.
Kościół wzniesiono w 1907r. z czerwonej
cegły.
4. Kolejną stacją jest Kościół Świętego Floriana w Stalowej Woli – drewniana świątynia
z 1802 roku, przeniesiona w 1943 roku ze wsi Stany, obok drewniana dzwonnica z XIX wieku i
ołtarz polowy. Do jego budowy użyto trzech rodzajów drewna: modrzewia, sosny stanowskiej
i sosny pospolitej. Jeden z ciekawszych obiektów sakralnych w Polsce. Mieści się przy ulicy
Floriaoskiej.
5. Huta Stalowa Wola – zakład przemysłu przetwórczego powstały w ramach Centralnego
Okręgu Przemysłowego na północny zachód od miasta Nisko, w okolicach wsi Pławo –
obecnie Stalowa Wola.
6. Na koniec naszej podróży zapraszam na poczęstunek do Hotelu Hutnik
A teraz krótko o historii Stalowej Woli:
Miasto powstało jako rezultat decyzji o zlokalizowaniu w pobliżu wsi Pławo między miasteczkami
Nisko i Rozwadów w ramach budowy COP tzw. Zakładów Południowych. Pierwsze historyczne
wzmianki na temat wsi Pławo, na terenie której powstało miasto, pochodzą z 1. połowy XV wieku. W
pobliskim Przyszowie znajdował się dwór łowiecki króla Władysława Jagiełły, zbudowany
przed 1358 rokiem przez Kazimierza Wielkiego. W koocu XV wieku Pławo było wsią królewską.
Osiadła ludnośd trudniła się łowiectwem, wyrębem drzew, bartnictwem i uprawą roli. W
czasie potopu szwedzkiego w roku 1656, widły Wisły i Sanu stały się miejscem bitwy
wojsk hetmana Stefana Czarnieckiego z wojskami króla Karola Gustawa.
W czasie I rozbioru Polski w 1772 r. królewska wieś Pławo weszła w skład kameralnego
dominium Nisko, należącego do skarbu austriackiego. W latach 1837-1867dobra te stanowiły
prywatną własnośd baronów Richenbachów. Następnie przeszły w ręce magnackiej rodziny
Resseguier. Podczas I wojny światowej dobra zostały sprzedane obszarnikowi Maksymilianowi
Franckemu.
Przełomowym momentem dla mieszkaoców Pława było zatwierdzenie w 1937 roku
planu Centralnego Okręgu Przemysłowego i budowa od 1938 roku Zakładów Południowych na
terenach wsi. Głównym inicjatorem planu i autorem programu był ówczesny wicepremier i minister
skarbu, budowniczy Gdyni, Eugeniusz Kwiatkowski. Przed wybuchem II wojny światowej powstała
częśd zakładów oraz osiedla przyfabryczne nazwane Stalowa Wola. Nazwa miasta pochodzi od słów
ówczesnego ministra spraw wojskowych, gen. Tadeusza Kasprzyckiego, który o planie budowy COP-u
mówił, że jest to stalowa wola narodu polskiego wybicia się na nowoczesnośd[7].
W latach okupacji w osiedlu i hucie działał ruch oporu. Funkcjonowała tu Placówka AK "Stalowa
Wola", "154" należąca do Obwodu AK Nisko. Za udział w konspiracji zginęło wielu mieszkaoców.
Masowo wywożono tu więźniów z zamku w Rzeszowie na miejsca publicznych straceo, np. w
Charzewicach w październiku 1943 r. rozstrzelano 20 osób. W sierpniu 1944 r. do Stalowej Woli
wkroczyli Rosjanie i rozpoczęły się represje stosowane przez NKWD[8]. W dniu 1 kwietnia 1945 r.
Stalowa Wola otrzymała prawa miejskie.
W 1953 roku miasto zostało wydzielone jako odrębny powiat miejski. W 1973 przyłączono do
niego Rozwadów, a w 1977 – Charzewice. W latach powojennych rozpoczął się dynamiczny rozwój
miasta. Powstały nowe osiedla, ulice, budynki użyteczności publicznej, wiele zakładów
przemysłowych i usługowych, szkoły podstawowe, średnie i wyższe, baza kulturalna i sportowa.
Rozwój miasta był nierozerwalnie związany z Zakładami Południowymi, które w 1948 r. otrzymały
nazwę Huty Stalowa Wola. Przez wiele lat huta była kombinatem obejmującym szereg zakładów,
położonych również w innych miastach. Były to m.in.: Fabryka Maszyn w Radomsku, Fabryka Maszyn
w Leżajsku, Fabryka Maszyn w Strzyżowie, Zakład Maszyn Budowlanych w Lubaczowie, Zakład
Projektowania i Realizacji Inwestycji i Remontów Budowlanych w Stalowej Woli, Zakład ProjektowoTechnologiczny w Stalowej Woli, Odlewnia Żeliwa w Koluszkach. Kombinat zatrudniał w szczytowym
okresie w zakładzie macierzystym i szeregu filii zamiejscowych około 35 tys. pracowników. Po zmianie
ustroju polityczno-gospodarczego kraju dalsze istnienie i rozwój huty wymagały równoczesnego
dokonania prywatyzacji, przeprowadzenia zmian organizacyjnych oraz utworzenia spółek z udziałem
kapitału prywatnego. 15 lipca 1991 roku nastąpiło przekształcenie HSW Kombinatu Przemysłowego w
HSW Spółkę Akcyjną. Huta Stalowa Wola SA specjalizuje się w produkcji i eksporcie maszyn
budowlanych, maszyn do prac drogowych i ziemnych. Jest miejscem pracy dla kilku tysięcy
mieszkaoców miasta i okolic.
Drugim co do wielkości zakładem powstającym w Stalowej Woli w ramach Centralnego Okręgu
Przemysłowego była Elektrownia Stalowa Wola. Początkowo elektrownia dostarczała energię
elektryczną na potrzeby Huty, później w wyniku rozbudowy i modernizacji stała się podstawowym
dostawcą energii cieplnej dla przemysłu i okolicznych miast. Przez wiele lat Elektrownia Stalowa
Wola funkcjonowała w ramach Zakładów Energetycznych Okręgu Wschodniego jako tzw. Ozet od
skrótu Okręgowy Zakład Energetyczny Tarnów, od 1989 roku stała się
samodzielnym przedsiębiorstwem paostwowym, zaś od 1 października 1996 roku działa jako spółka
akcyjna.
W ciągu 60 lat Stalowa Wola z małego przyfabrycznego osiedla urosła do dużego miasta, dziś
trzeciego pod względem ludności w województwie podkarpackim. Jest od 1 stycznia 1999 również
miastem powiatowym. W skład powiatu wchodzą gminy: Bojanów, Pysznica, Radomyśl nad Sanem,
Stalowa Wola, Zaklików i Zaleszany. Na terenie o łącznej powierzchni 83,4 km² zamieszkuje ok. 115
tys. osób.
W 1989 roku miasto zostało odznaczone Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Stalowa Wola z lotu ptaka