pobierz - urząd miasta i gminy w połańcu

Połaniec, dnia 11.11. 2016 r.
Protokół Nr XXXII/2016
z uroczystej sesji Rady Miejskiej w Połańcu
w dniu 11 listopada 2016 roku.
Sesja uroczysta odbyła się w sali widowiskowej Centrum Kultury i Sztuki w Połańcu.
Lista obecności radnych Rady Miejskiej stanowi załącznik do niniejszego protokołu.
Zaplanowany porządek obrad:
1.
Otwarcie sesji przez Przewodniczącego Rady Miejskiej.
2.
Okolicznościowe wystąpienia.
3.
Zakończenie sesji.
Ad. 1
Pan Stanisław Lolo - przewodniczący Rady Miejskiej otworzył uroczystą sesję
Rady Miejskiej z okazji Święta Niepodległości. Poprosił zgromadzonych gości
o powstanie i wprowadzenie Pocztów Sztandarowych. Następnie odsłuchano hymn
państwowy.
Kontynuując, Przewodniczący Rady Miejskiej w imieniu Rady Miejskiej oraz
Burmistrza Miasta i Gminy - p. Jacka Tarnowskiego przywitał wszystkie osoby, które
przybyły na uroczystą sesję:
- p. Marka Strzałę - radnego sejmiku woj. świętokrzyskiego,
- p. Tomasza Fąfarę - wicestarostę powiatu staszowskiego,
-p. Stanisława Walczyka, p. Jacka Nowaka, p. Mariusza Zyngiera - radnych Rady
Powiatu Staszowskiego,
- p. Włodzimierza Ligęzę - byłego przewodniczącego Rady Powiatu,
- p. Romana Łowickiego - byłego przewodniczącego Rady Miejskiej,
- przedstawiciela Komendy Powiatowej Policji w Staszowie -p. Jacka Rozczypałę,
- przedstawiciela Komisariatu Policji w Połańcu - p. Leszka Sapę,
- przedstawiciela Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej - p. Jarosława
Juszczyka,
- druhów OSP na czele z p. Mieczysławem Ścisłowskim - komendantem Miejsko
- Gminnej OSP w Połańcu,
- prezesów, dyrektorów i kierowników zakładów pracy i instytucji z terenu Miasta
i Gminy Połaniec na czele z p. Alfredą Świtek - prezes Zarządu ENGIE Energia
Polska S.A. oraz p. Mieczysławem Kobylarzem - dyrektorem w ENGIE Energia
Polska S.A.,
- p. Danutę Kotlarz - prezes Spółdzielni Mieszkaniowej,
- p. Stanisława Kotlarza - prezesa Banku Spółdzielczego,
- prezesów, dyrektorów i kierowników zakładów pracy i instytucji z terenu powiatu:
p. Mariana Maciasa - prezesa Zakładu Remontowo Budowlanego „Adma",
- p. Małgorzatę Żugaj - skarbnik Gminy,
- p. Mieczysława Machulaka - sekretarza Gminy,
- kierowników i pracowników referatów Urzędu Miasta i Gminy,
- prezesów, dyrektorów, kierowników i pracowników samorządowych jednostek
organizacyjnych: Oświaty, Kultury i Sportu, Opieki Społecznej, Opieki Zdrowotnej
i Gospodarki Komunalnej,
- przedstawicieli ludzi sportu: działaczy LZS, działaczy klubów i sekcji sportowych,
trenerów oraz sportowców,
- przedstawicieli Związku Nauczycielstwa Polskiego,
- przedstawicieli Towarzystwa Kościuszkowskiego,
- kombatantów walk o wolność Naszej Ojczyzny - p. Feliksa Pławskiego,
- przedstawicieli stowarzyszenia „Jędrusie”, na czele z p. Marią Burczy,
- sołtysów i przewodniczących osiedli,
- poczty sztandarowe,
- samorządy uczniowskie i młodzież ze szkół z terenu Miasta i Gminy Połaniec,
- harcerzy z Gminy Połaniec,
- mieszkańców Miasta i Gminy Połaniec,
- przedstawicieli mediów,
- wszystkich gości zaproszonych na uroczystość.
Pan Przew odniczący R ady M iejskiej pow itał rów nież w spółgospodarzy uroczystości:
radnych Rady Miejskiej, p. Jacka Tarnowskiego - burmistrza Miasta i Gminy
Połaniec.
Ad. 2
Zgodnie z zaplanowanym porządkiem obrad Przewodniczący Rady Miejskiej p. Stanisław Lolo wygłosił okolicznościowe przemówienie, cyt.:
„ Szanowni Państwo zgromadzeni licznie na dzisiejszej radosnej uroczystości,
11 listopada 1918 roku to data bardzo ważna w naszej historii, oznacza powrót
Polski na mapy Europy i świata po 123 latach nieobecności, po 123 latach niewoli.
Oto zaborcy - trzy mocarstwa: Austria, Prusy, Rosja - podzielili polską ziemię
i wymazali z mapy Europy nasze państwo. Pomimo licznych powstań, nie udawało
się doprowadzić do odzyskania niepodległości. Dopiero światowy konflikt,
w którym wzięły udział wszystkie mocarstwa zaborcze, stał się szansą na
niepodległość. W I wojnie światowej Rosja stanęła naprzeciw sojuszu Niemiec
2
i Austro-Węgier. Wówczas na ziemiach Polski wytworzyły się stronnictwa
prorosyjskie i proaustriackie.
Po wybuchu wojny Józef Piłsudski zaproponował Austrii pomoc wojskową poprzez
wywołanie powstania w Królestwie Polskim. Już w 1914 roku granicę z Rosją
przekroczył pierwszy polski oddział - Pierwsza Kadrowa Kompania Strzelców.
Wysiłki Józefa Piłsudskiego były jednak nadaremne - ludność miała dość zrywów
i nie udało się wywołać powstania. Postanowiono zatem stworzyć Legiony Polskie.
Brały one czynny udział w walce na frontach I wojny światowej. W przypadku endecji
działalność polityczna nie przyniosła rezultatów, utworzono co prawda komitety
obywatelskie i Komitet Narodowy Polski, ale Rosjanie zignorowali je. Pierwszym
widocznym efektem działalności politycznej był Akt z 5 listopada 1916 roku.
Proklamował on samodzielne Królestwo Polskie, utworzone z ziem zaboru
rosyjskiego. Powstały początki organizacji państwa w postaci Tymczasowej Rady
Stanu, powstałej w styczniu 1917 roku w Warszawie, pełniącej funkcję rządu.
Kolejnym przełomem była rewolucja w Rosji. Władze rewolucyjne postanowiły
możliwie dużo obiecać, a potem po ustabilizowaniu się sytuacji renegocjować.
Powstały wówczas nowe polskie jednostki: Dywizja Strzelców Polskich, I Korpus
Polski oraz armia polska we Francji. Kiedy Polacy mieli już własne siły zbrojne,
państwa centralne zauważyły zagrożenie. Polskie jednostki miały złożyć przysięgę
wierności. W wyniku odmowy rozwiązano I i III brygadę legionów, a żołnierzy
internowano. Józef Piłsudski znalazł się w więzieniu w Magdeburgu. Rosja,
podpisując traktat brzeski, spowodowała zerwanie wszelkich zobowiązań zachodnich
aliantów. Państwom Ententy zaczęło zależeć na silnej Polsce. Ponadto polskie
oddziały w armii austriackiej zbuntowały się, a przez Królestwo Polskie przetoczyła
się fala strajków.
Koniec I wojny spowodował chaos w całej Europie. Na terenach zaborczych
rozpoczęło się spontaniczne rozbrajanie wycofujących się oddziałów niemieckich.
Powstawały liczne ośrodki polskie w miastach. Powołanie Tymczasowego Rządu
Ludowego Republiki Polskiej w Lublinie w nocy 6-7 listopada 1918 roku,
spowodowało ustabilizowanie się sytuacji. Przełomowym momentem było przybycie
10 listopada do Warszawy zwolnionego z więzienia w Magdeburgu Józefa
Piłsudskiego. Komendant I Brygady Legionów został powitany na Dworcu Głównym
przez księcia Zdzisława Lubomirskiego, który reprezentował Radę Regencyjną,
pełniącą wówczas funkcję tymczasowej polskiej władzy państwowej. Jeszcze 10
listopada doszło do spotkania Piłsudskiego z niemiecką Centralną Radą Żołnierską.
W wyniku zawartych porozumień, w nocy rozbrojono 30-tysięczny niemiecki
garnizon stacjonujący w Warszawie, a w ciągu siedmiu następnych dni ewakuowano
z Królestwa ok. 55 tys. niemieckich żołnierzy, którzy musieli zostawić część broni
i sprzętu wojskowego. Na wieść o powrocie Piłsudskiego do Warszawy Tymczasowy
Rząd Republiki Polskiej oddał mu się do dyspozycji. 11 listopada Rada Regencyjna
powierzyła komendantowi władzę wojskową i naczelne dowództwo nad Polską Siłą
Zbrojną, a 14 listopada, także władzę cywilną. Sama rozwiązała się i ustanowiła urząd
Naczelnika Państwa.
3
Zasadniczy krok do przywrócenia Polsce należnego miejsca w Europie został
postawiony właśnie w roku 1918 r. Wówczas spełniły się nadzieje kilku pokoleń
Polaków. Zaczęła się trudna droga powrotu Polski do Europy. Trudna była to droga,
gdyż O drodzona O jczyzna w 1918 r. przedstaw iała bolesny obraz. Przez prawie
półtora wieku była administrowana przez obce władze, które prowadziły agresywną
politykę wyniszczającą, ignorując lokalne potrzeby i wykorzystując zawłaszczone
ziemie jedynie dla swojej korzyści. Osamotnione, nękane i osłabiane przez
dziesięciolecia społeczeństwo, któremu udało się wyrwać z niewoli, dokonało rzeczy
niezwykłej. W ciągu zaledwie trzech lat po odzyskaniu niepodległości utworzono silną
armię, zbudowano od podstaw administrację i uchwalono demokratyczną konstytucję.
W ciągu tych kilku lat zbudowano Rzeczpospolitą praktycznie od podstaw. Siła
narodu polskiego objawiła się wówczas w systematycznym i konstruktywnym wysiłku
na rzecz odbudowy państwa. Budowano drogi, domy, szkoły, szpitale. Usiłowano
zminimalizować efekty ponad wiekowego zastoju w rozwoju technologicznym:
konstruowano polskie samochody i samoloty, uniwersytety szkoliły młodych,
zdolnych inżynierów. Miliony Polaków codziennie wkładało ogromny wysiłek
w budowę nowoczesnej, dumnej Polski. To wspaniałe dzieło spotkał jednak tragiczny
los. Rok 1939 - kolejne rozbiory, tym razem ze strony nazistowskich Niemiec
i bolszewickiej Rosji, lata wyniszczającej wojny oraz upokarzającej, powojennej
niedoli stały się kolejną, bolesną próbą dla Polaków. Lecz także i tym razem duch
narodu polskiego okazał się niezłomny. Było wśród walczących o wolną Polskę wielu
takich, którzy przez cały okres swojego życia nie zaznali wolności, a mimo to nie
wahali się oddać za nią życia. Zapis historii XIX - wiecznej Polski jest obrazem
niegasnącego pragnienia wolności i niepodległości. Pragnienia, które było
kultywowane w polskich domach mimo gróźb i upokorzeń ze strony zaborcy, mimo
trudów codziennego życia, mimo że pragmatyzm nakazywał czasem czynić inaczej.
Szanowni zgromadzeni
Gromadzimy się tu dziś aby świętować odzyskanie przez Polskę Niepodległości, by
uczcić pamięć bohaterów, którzy poprzez swoje czyny i przelaną krew oddali nam
wolny kraj, w którym możemy żyć. Wspomnijmy dzisiaj naszych rodaków, którzy
w najcięższych czasach w historii naszego kraju nie stracili nadziei i walczyli często
w beznadziejnej walce o godność i wolność Polski i Polaków. Złóżmy im hołd,
oddajmy cześć za to, że możemy żyć w niepodległym kraju.
Szanowni Państwo
A czy dziś, żyjąc w demokratycznym, wolnym kraju potrafimy to docenić, co dziś dla
nas znaczy słowo niepodległość?
Odpowiadając na pytanie zacytuję fragment wiersza:
Spośród słów używanych nieczęsto,
tłumnie dzisiaj na place wybiegło
słowo piękne, jak honor i męstwo,
4
słowo, które brzmi - NIEPODLEGŁOŚĆ.
Ono znaczy - bez strachu spać.
Ono znaczy —spokojnie się budzić,
kochać, śmiać się i pewnie trwać,
w wolnym kraju wśród wolnych ludzi.
Obchodząc dziś Święto Niepodległości - rocznicę odzyskania wolności przez Polskę
po wielu latach upokorzeń i niedoli, miejmy zatem świadomość, że właśnie wolność,
spokojny sen i bezpieczne życie - to wszystko zawdzięczamy naszym przodkom.
Zawdzięczamy kilku pokoleniom, które walczyły byśmy mogli żyć w wolnym kraju,
wśród wolnych ludzi, pokoleniom dzięki którym 11 listopada 1918 roku Polska stała
się faktem, a nie jedynie tęsknotą i nadzieją. Ich odwaga i męstwo, których nigdy się
nie zaparli nawet w obliczu śmierci, pozostaną na zawsze przykładem dla nas
i następnych pokoleń Polaków, którym mamy święty obowiązek przekazywać prawdę
o minionych czasach, uczyć czym jest patriotyzm, niepodległość, honor i męstwo.
Dziękuję Państwu za uwagę.”
Następnie spośród zaproszonych gości głos zabrali:
Marek Strzała - radny Sejmiku woj. świętokrzyskiego odczytał list p. Anny Krupki poseł na Sejm RP skierowany do mieszkańców z życzeniami i przekazem, by w tak
ważnym dniu 11 listopada, kiedy mamy możliwość przeżywania Narodowego Święta
Niepodległości, kierować myśli i uczucia w stronę patriotycznych wartości. Pani Poseł
w liście podkreśliła również, że o Ojczyznę trzeba nieustannie walczyć i zabiegać,
gdyż jest Ona naszą największą wartością, cyt. :„Życzę Państwu, abyście każdego dnia
byli dumni z Naszej Ojczyzny - Polski, i aby Ona mogła na was liczyć w każdej,
nawet najtrudniejszej chwili.” Kończąc swoje wystąpienie, p. Radny Sejmiku woj.
świętokrzyskiego dołączył się do życzeń.
Pan Tomasz Fąfara - wicestarosta Powiatu Staszowskiego podkreślał w swoim
przemówieniu, jak ważne święto dziś obchodzimy, prowadzi ono do refleksji jak to się
stało, że Polska po 123 latach walki odzyskała niepodległość. Pan Starosta podkreślił,
że cofając się w głąb historii, widać na przestrzeni minionych lat, jak różne siły
narodu walczyły o wolność Polski. Rok 1918 był rokiem szczególnym, rokiem
jedności całego narodu wokół idei niepodległości. Patrząc z perspektywy czasu, widać
jak bardzo potrzebna jest Polakom jedność, której dzisiaj brak. Nadmienił, że historia
dała nam wielką szansę, mamy najdłuższy okres pokoju w historii naszego kraju,
mamy sprzyjającą sytuację międzynarodową, należy zatem skupić się wokół flagi,
nie zatracając tego co mamy poprzez wewnętrzne podziały i co wspólnie możemy
osiągnąć. Na zakończenie swego wystąpienia p. Starosta życzył zgromadzonym
radosnych obchodów Święta Niepodległości.
5
Następnie głos zabrał p. Włodzimierz Ligęza - były przewodniczący Rady Powiatu.
Wyrażając radość z udziału w tak ważnych uroczystościach podkreślał jak ważne jest,
by społeczeństwo potrafiło zrozumieć, że mamy jedną Ojczyznę i razem powinniśmy
dla niej współpracować.
Pan Roman Łowicki - były przewodniczący Rady Miejskiej zabrał głos stwierdzając,
że patriotyzm to pamięć o historii, jak również dobre wykonywanie swoich
obowiązków, troska o ludzi słabszych. Podkreślał, że należy szanować flagę, a tym
samym pielęgnować to co dziś mamy i z czego możemy się cieszyć - wolność.
Kończąc, życzył zgromadzonym radosnego święta.
W dalszym przebiegu uroczystości przy mównicy miejsce zajęła p. Alfreda Switek prezes Zarządu Engie Energia Polska S.A., która podkreślając w swym wystąpieniu,
że przyzwyczajając się do swobodnego prezentowania swoich poglądów, prowadzenia
działalności gospodarczej, budowania społeczeństwa otwartego na cały świat,
zapominamy tak naprawdę co znaczy wolność i niepodległość, o którą walczyli nasi
przodkowie. Pani Prezes podkreślała: „ Dzisiaj możemy być dumni z ich walki, być
dumni z naszej historii, możemy wspominać wielkich Polaków oraz bezimiennych
bohaterów. Wolność i niepodległość to również nauka historii, historii bez zakłamania,
bez niedomówień, to również możliwość wspominania tych ludzi, którzy w imię
wolności przelali krew po to, abyśmy my dzisiaj mogli tą wolność i niepodległość
świętować.” Pani Prezes podkreślała, że to co zostało nam dane przez poprzednie
pokolenia jest zobowiązaniem, do kultywowania i przekazywania historii następnym
pokoleniom oraz wskazówką, by w naszych codziennych pracach, obowiązkach,
spotkaniach nie dzielić, ale łączyć. Pani Prezes podkreśliła, że chciałaby, aby przez
następne pokolenia, dzieci, wnuki mogły niepodległą Polską się cieszyć, aby nigdy nie
wróciły lata, kiedy o niepodległości trzeba będzie marzyć.
Pan Marian Macias - prezes Zakładu Remontowo Budowlanego „Adma", zabierając
głos podkreślił, że dzień 11 listopada jest radosny dla wszystkich i wszyscy Polacy
powinni być równi. Kontynuując stwierdził, że życzyłby sobie, by młodzi Polacy nie
musieli wyjeżdżać za granicę do pracy, by mieli zapewnioną ją w Polsce, a tym
samym spokojne, godne życie - w kraju, o który walczyli ich przodkowie.
Pan Jacek Tarnowski - burmistrz Miasta i Gminy rozpoczynając swoje przemówienie
złożył zgromadzonym na sali życzenia od p. Adama Jarubasa - marszałka woj.
świętokrzyskiego, radości w obchodzeniu święta, sukcesów i radosnych dni. Pan
Burmistrz w swym przemówieniu zawarł aspekt dążenia przez naród do odzyskania
wolności przez ukazanie atmosfery tamtych dni oraz wskazał na mądre i świadome
korzystanie ze zdobytej wolności przez cały naród, cyt.: W dniu dzisiejszym, tak
uroczystym i wzniosłym, w dniu Święta Niepodległości spotykamy się, by uczcić
6
pamięć tych, którzy oddali w obronie Ojczyzny wolnej i suwerennej, wartość
najcenniejszą - własne życie. 11 listopada szczególnie doceniamy wagę wolności
i niepodległości, o którą nasz naród musiał nieustannie walczyć. Wszyscy znamy
historię tego doniosłego święta i wiemy jak trudna była droga prow adząca do
wskrzeszenia Polski na mapie Europy. Nasi przodkowie w ogniu walki o wolną Polskę
wykuli potężne fundamenty Polski Niepodległej. Dziś jesteśmy dumni
i nieprzemijająco czcimy ich ofiarę i pamięć. Niech ten niebywały entuzjazm naszych
rodaków udzieli się również nam. Niech dzisiejszy dzień będzie dla nas radosny
i wyjątkowy. Pochylmy zatem głowy, oddajmy pamięć tym, którzy na to zasługują:
poprzez udział w uroczystości, modlitwie na mszy świętej, wywieszeniu flagi
państwowej czy złożeniu kwiatów na mogiłach poległych za Ojczyznę i w miejscach
pamięci również. Nasza przeszłość naznaczona krwią i ofiarą życia, wielu naszych
przodków, zobowiązuje nas szczególnie do dumy z polskiej kultury, tradycji oraz do
szczególnego myślenia o niepodległości. Pamiętajmy także, że Połaniec również był
miejscem walk w tym okresie a mieszkańcy skłonni byli do patriotycznych zrywów.
Dopiero po odzyskaniu niepodległości, nasze miasto zaczęło budzić się do życia. Dziś
zaangażowanie patriotyczne nie wymaga od nas poświęcenia, ofiary krwi czy
dokonywania dramatycznych wyborów pomiędzy życiem a służbą Ojczyźnie. Nie
oznacza to jednak, ze patriotyzm przestał być potrzebny we współczesnym świecie.
Jest wręcz odwrotnie. Budując dzisiaj „Małą Ojczyznę” powinniśmy ją oprzeć na
mocnych podwalinach wywiedzionych na naszej jakże bogatej przeszłości. Tylko
wtedy możemy dopiero zacząć prace nad zapewnieniem lepszej przyszłości naszemu
i następnym pokoleniom. W dobie obecnej, patriotycznym wyzwaniem jest walka
o miejsce Polski w Europie, zgodę w naszym kraju, naszym otoczeniu, godną pracę
dla naszych mieszkańców, o poszanowanie narodowych wartości w życiu publicznym,
o ugruntowanie bezpieczeństwa, o rozwój gospodarczy i modernizację naszej gminy,
0 dobre kształcenie dzieci i młodzieży, dobrą opiekę, troskę o ludzi potrzebujących
pomocy, dbałość o ludzi starszych. Dzisiaj pozostają ciągle aktualne pytania o prawdę,
godność, honor i o pamięć. Historia nauczyła nas, że wolność nie jest nam dana na
zawsze, że wymaga od każdego z nas ciągłych starań i codziennej pracy. Dziękując,
serdecznie wszystkim za obecność, życzę nam wszystkim z okazji Narodowego
Święta Niepodległości, mądrego
korzystania z daru wolności, zjednoczenia
w osiągnięciu wspólnych celów, aby pamięć o najcenniejszej z ofiar - własnym życiu,
złożonym na szali przez walczących naszych przodków o odzyskanie utraconego bytu
państwowego była siła do kształtowania się nowoczesnego społeczeństwa - silnego
1 suwerennego.” Pan Burmistrz podkreślał również, że wszystko co robimy jest dla
następców, młodzieży, kolejnych pokoleń i należy tak czynić, cyt.: „... żebyśmy
mogli pozostawić po sobie świat, który będzie wzorem do dalszego naśladowania
w kolejnych życia pokoleń.” Na zakończenie swego wystąpienia p. Burmistrz
podziękował wszystkim za uczestnictwo, zapraszając do dalszej części uroczystości.
7
Na zakończenie uroczystości głos zabrała p. Małgorzata Dalmata - Konwicka - radna
Rady Miejskiej, cyt.:
„Niechaj łańcuch trzech zaborców na kawałki się roztrzaśnie!
Niechaj w niwecz się obróci!
A to Polska właśnie,
Ale zanim nastąpił 11 listopada 1918 roku - dzień Odzyskania Niepodległości przez
Polskę, ileż znaczących wydarzeń miało miejsce w historii.
Pamiętne daty trzech rozbiorów 1772, 1793, 1795, powstań 1794, 1830, 1863,
rewolucja na ziemiach polskich 1905 roku, 1914 rok - wybuch I wojny światowej.
Największy obszar państwo polskie miało w czasach króla Władysława IV Wazy milion km kwadratowych. Ile dziś z tego pozostało - ponad 300 tys. km
kwadratowych. Kiedyś cały wschód był nasz. Ileż polskich zamków, pałaców,
dworków leży na wschodzie. Niszczeją nadgryzione zębem czasu, nadszarpnięte
wojnami. Czasem tylko można je podziwiać w jakimś albumie albo raczej to, co z nich
zostało.
Obszarowo Polska sięgała od morza do morza. Jako pierwsi zasiedliśmy na berlińskim
tronie, a i na moskiewskim też mieliśmy przyjemność zasiadać. Krym był nasz i forty
na Karaibach. Kaffa, Kurlandia, Gambia, Tobago na pierwszy rzut nie kojarzą się
z Polską, a jednak... Wszystkie wymienione tu kraje wchodziły w skład polskiego
mocarstwa, bo to były lenna. Już od czasów średniowiecznych walczyliśmy o Inflanty,
Spisz, Krym, Mołdawię, Szwecję, Ukrainę, Czechy. Rozbiory przekreśliły szanse na
marzenia o zamorskich koloniach.
Co sprawiło, że z tak potężnego imperium zostało tak mało?
„Czegóż się błędny uskarżasz narodzie! Los twój
zwalając na obce uciski? Szukaj nieszczęścia w twej
własnej swobodzie i bolej na jej opłakane zyski. Żaden
kraj cudzej potęgi nie zwabił, Który sam siebie pierwej
nie osłabił”
Na utratę niepodległości złożyło się szereg czynników zewnętrznych i wewnętrznych,
które nagromadziły się przez lata:
-wyniszczające wojny siedemnastowieczne, słabe rządy władców saskich, wzrost
potęgi militarnej sąsiadów, gdzie panowały rządy absolutne, ingerencja wewnątrz
w sprawy Polski, brak poparcia dla Polski w Europie, późno podjęte reformy
ustrojowe, liberum veto, wolna elekcja, rokosze, słaba armia, kiepski system
podatkowy, pusty skarb, dbałość tylko o własny interes w przypadku magnatów
i szlachty, którzy można by rzec mieli monopol na życie społeczno-gospodarcze
i polityczne. A wspaniała kadra wykształconych ludzi w Szkole Rycerskiej czy
Collegium Nobilium albo też w Szkołach Głównych w Krakowie i Warszawie? Co
z nimi ? W sercach ludzi tego pokolenia, marzenia o wolnej Polsce nigdy się nie
8
ziściły. Nadzieje na odzyskanie niepodległości upadły wraz z klęską powstania
kościuszkowskiego, a ranny 10 października 1794 roku w bitwie pod Maciejowicami
Tadeusz Kościuszko, dostał się do niewoli rosyjskiej. Iskierka nadziei dla Polaków
zapaliła się w 1797 roku, kiedy gen. Jan Henryk D ąbrow ski zaczął tw orzyć Legiony
Polskie we Włoszech i później w 1807 roku, kiedy powstało Księstwo Warszawskie.
Wtedy Polakom wydawało się, że jeśli udzielą poparcia Napoleonowi, to Polska
szybko powstanie z kolan, odrodzi się na nowo. Zamiast tego były zawiedzione
nadzieje. „Zobaczę, czy Polacy godni są być narodem” - powiedział Napoleon.
I przyszedł rok 1815 i można powiedzieć, że był to czwarty rozbiór Polski, ponieważ
z części ziem będących pod zaborem rosyjskim utworzono Królestwo Polskie. Na
czele wojska, konstytucji, rządu, sejmu, stał car Aleksander I. I znów kolejne
powstanie - powstanie listopadowe w 1830 roku. Uruchomiono manufaktury
produkujące broń, proch, a w ludwisarniach odlewano armaty. Stoczek, Grochów,
Wawer, łganie, Dąb Wielki i już wydawało się, że niepodległość nasza jest blisko.
I wreszcie bitwa pod Ostrołęką, w której Polacy zostali pokonani. Powstanie
listopadowe zostało stłumione przez feldmarszałka Iwana Fiodorowicza Paskiewicza naczelnego wodza wojsk Imperium Rosyjskiego. Po upadku powstania listopadowego
zlikwidowano Królestwo Polskie. Rozpoczęła się rusyfikacja, zsyłki na Syberię,
konfiskata majątków. W powstaniu listopadowym walczyli miejscowi nauczyciele,
m. in. Ludwik Chmielewski i I. Górski. I znów klęska. I rok 1863 - powstanie
styczniowe z Ludwikiem Mierosławskim, Marianem Langiewiczem i Romualdem
Trauguttem na czele. Było to największe polskie powstanie narodowe, a jego
przyczyną był ucisk Polaków przez swojego zaborcę - Rosjan. Powstanie styczniowe
objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie, Litwę, Białoruś, część Ukrainy. Wszelkie
demonstracje patriotyczne były krwawo tłumione. Nawet nabożeństwa w kościołach
były przerywane. Rosjanie wjeżdżali do świątyń na koniach i tym, czym mieli w ręku,
traktow ali polski naród, a trup ścielił się gęsto. Przez dwa lata walczono w sposób
partyzancki z Rosjanami. Ile było bitew, potyczek, m. in. pod Ciołkowem,
Szydłowcem, Lubartowem, Małogoszczem, Dobrą, Staszowem, Pieskową Skałą,
Chrobrzem, Grochowiskami, Siemiatyczami, Panasówką, Opatowem, Iłżą, Tarnogórą,
Zamościem, Lublinem. Nasi powstańcy byli słabo uzbrojeni a Rosjanie mieli lepszą
broń, i byli lepiej wyszkoleni. Natomiast działające państwo podziemne stało się
kilkadziesiąt lat później wzorcem dla działalności AK. I znów nadzieje na odzyskanie
niepodległości zostały utracone. Skonfiskowano uczestnikom powstania majątki,
zesłano na Syberię. I wreszcie na koniec miał miejsce wybuch powstania
zabajkalskiego w czerwcu 1866 roku zorganizowanego przez polskich zesłańców. Do
dziś w miejscowości Wierszyna na Syberii żyją potomkowie zesłańców z czasów
powstania styczniowego i mówią pięknym staropolskim językiem. I tu, na zesłaniu za
działalność konspiracyjną pojawia się ten, któremu zawdzięczamy święto, dla którego
tu dziś jesteśmy - odzyskanie niepodległości przez Polskę. Pojawia się Józef
Piłsudski, 20-letni student medycyny, socjalista, ale w sensie walki przeciwko
zaborcy. Zamach na cara Aleksandra zakończył się zesłaniem Ziuka, bo tak nazywano
9
Piłsudskiego od najmłodszych lat, na Syberię. Znalazł się w Irkucku jesienią 1887
roku, a potem w Kiereńsku nad rzeką Leną, i wreszcie w Tunce. W czasie jego pobytu
na zesłaniu, podeszła do niego miejscowa wróżka, ujęła jego dłoń i powiedziała mu
takie słowa: „Carem budiesz”... i uciekła z krzykiem. O czyw iście, żc w czekającej na
niepodległość Polsce tytuł cara nie funkcjonował, ale w wolnym tłumaczeniu
Naczelnika Państwa Polskiego, jak najbardziej... Być może była to przepowiednia
dotycząca dalszych losów przyszłego marszałka. Cały ten okres zesłania mocno
wpłynął na działalność polityczną Józefa Piłsudskiego. Po powrocie z zesłania
Piłsudski udaje się do Warszawy, bez majątku, bez pracy, bez chęci na ukończenie
medycyny. Jako przyszły rasowy polityk, wstępuje do partii socjalistycznej. Poznaje
swoją przyszłą żonę Marię z Kopelewskich Juszkiewiczową, córkę szlachcica.
Powstaje Organizacja Bojowa PPS, założona dzięki Józefowi Piłsudskiemu
i Kazimierzowi Sosnkowskiemu. Piłsudski doskonale wiedział, że najlepszym
sposobem na odzyskanie niepodległości będzie wojna, ale tak, by zaangażowali się
w nią zaborcy. A jego proroctwo wyglądało tak: na początku będą wygrywać Niemcy
i Austria, w drugiej części wojny zwycięstwo miało stać się bliższe Francji i Anglii,
a my powinniśmy na początku bić się o Polskę współpracując z Austrią i Niemcami,
a potem przesmyknąć się płynnie na stroną zwycięzców. A w całym tym kotle jeszcze
była Rosja, którą Piłsudski uważał za najgorszego wroga, przez którego Polacy
wycierpieli najwięcej... Ale, by marzenie o niepodległej Polsce mogło się spełnić,
potrzeba było dobrze wyszkolonego wojska. No, cóż, oddziały leśne uzbrojone
w broń myśliwską, dubeltówki, kosy, czyli po prostu partyzantka. Faktem było, że
oficerowie kończyli szkoły wojskowe, ale służyli przecież w rosyjskiej armii, a potem
służąc w wojsku powstańczym, zrzucał zaborczy mundur. Dlatego Piłsudski wiedział,
że potrzeba nam czysto polskiego wojska, wyszkolonego najprościej mówiąc podobnie
pod względem taktycznym i duchowym i moralnym. I dlatego też powstał ZWCZw iązek Walki C zynnej. K azim ierz Sosnkowski był więc twórcą organizacji
bezpartyjnej, której celem było wychowanie pokolenia oficerów, by walczyli
w powstaniu w przeciwko Rosji. I tak się stało. Symbolem ukończenia szkoły
oficerskiej był znaczek przyczepiony do munduru w kształcie „Parasola”. Potem
powstały; „Związek Strzelecki” we Lwowie, a w Krakowie Towarzystwo „Strzelec”,
Drużyny Strzeleckie, Drużyny Bartoszowe. I kiedy wybuchła w 1914 roku I wojna
światowa Polacy nie bali się jej, bo ani przez chwilę nie przestali wierzyć
w niepodległość. Karabiny Mannlicher, werndle. Legiony Piłsudskiego walczyły pod
Laskami, Krzywopłotami, Rokitną, to na terenie zaboru rosyjskiego konspiracyjnie
działała Polska Organizacja Wojskowa, którą jej komendant Józef Piłsudski
postanowił zamienić w odpowiednik Legionów. Wiadomo rola mężczyzn
priorytetowa, ale i kobiety walczyły tu dzielnie. Były łączniczkami, przekazywały
meldunki. Rok przed ogłoszeniem aktu 5 listopada zginął por. Żuliński - kom. POW.
Szedł w ślady ojca-powstańca styczniowego i dziada-powstańca listopadowego.
A jakie są nasze, połanieckie wątki walki o niepodległość? Po trzecim rozbiorze
Polski w 1795 roku Połaniec znalazł się w Nowej Galicji Zachodniej pod zaborem
10
austriackim. Dwóch połanieckich nauczycieli Ludwik Chmielewski i I. Górski
walczyli w powstaniu listopadowym. Bolesław Kubik, dzielny ułan Połańca, zginął
w szarży legionistów w bitwie pod Rokitną 13 czerwca 1915 roku. Walczył pod
rotmistrzem Duninem Wąsowiczem. Obydwaj pochowani na cmentarzu rakowickim
w Krakowie. Mój wuj Władysław Dalmata służył w armii carskiej. Został zesłany na
Sybir i stamtąd już nie powrócił. Zmarł w Irkucku. A ilu jeszcze z nich nieznanych
z imienia i nazwiska leży głęboko w ziemi, w zapomnieniu.
Czy zatem może istnieć naród bez państwa? Może, oczywiście. Polska jest tego
najlepszym przykładem...Bo dla narodu polskiego Bóg, Honor, Ojczyzna to wartości
najważniejsze. Przetrwaliśmy wiele - rozbiory, zabory, zsyłki na Sybir, męczeńską
śmierć na wszystkie możliwe sposoby. Ale pamiętajmy, że nie poszło to na marne.
Orzeł w godle zobowiązuje. Przelaną krwią Polacy wywalczyli wolność. I nie tylko
krwią. Także poprzez swoją ofiarną pracę. Ilu polskich uczonych, artystów, chociaż
przebywali za granicą na emigracji albo na zesłaniu za udział w powstaniach, poprzez
swoją działalność naukową, twórczość wyrażali swój patriotyzm i oddanie dla kraju
-Fryderyk Chopin, Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Henryk Sienkiewicz, Maria
Skłodowska-Curie, Benedykt Dybowski, Aleksander Czekanowski, Bronisław
Piłsudski - brat marszałka Józefa Piłsudskiego i wielu, wielu innych. Pamiętajmy, że
często pracowali oni w warunkach zaprzeczających warsztatowi naukowca. Jednak
nie poddawali się, wierzyli w niepodległy kraj, w wolną Polskę.
Państwo polskie wraca na mapy Europy 11 listopada 1918 roku, załamuje się potęga
mocarstw centralnych. Z okien i fasad urzędów spadały na ziemię czarne orły symbole zaborców, a na dachach powiewały biało - czerwone flagi. I powiewają po
dziś dzień.
Cieszmy się, że dziś możemy wspólnie świętować Dzień Niepodległości, że żyjemy
w wolnej Polsce! I choć czasem emocje biorą górę, bo słowiańska dusza niepokorną
bywa, jak to już nieraz historia pokazała, to myślę, że w chwilach dla nas
najtrudniejszych potrafimy się zjednoczyć i wspólnie stawić czoła wszystkim naszym
problemom. Życzę wszystkim miłego świętowania. Cieszmy się z wolności. Dziękuję
Ad. 3
Wobec wyczerpania porządku obrad uroczystej sesji Rady Miejskiej, p. Stanisław
Lolo - przewodniczący Rady Miejskiej poprosił o wyprowadzenie Pocztów
Sztandarowych, podziękował wszystkim za udział w sesji, zamknął obrady uroczystej
sesji Rady Miejskiej i zaprosił zgromadzonych na dalsze uroczystości związane
z obchodami rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości.
W dalszej części uroczystości:
• część artystyczna w wykonaniu wychowanków Centrum Kultury
i Sztuki w Połańcu,
ll
• uroczysta Msza Święta w intencji Ojczyzny w Kościele pw. Matki Bożej
Wspomożenia Wiernych w Połańcu,
• złożenie kwiatów pod Krzyżem Kosynierów pod Pomnikiem Armii
Krajowej oraz na grobach żołnierzy poległych w I i II w ojnie św iatow ej.
Na tym protokół zakończono.
Protokołowała:
Agnieszka Janowska
(JanCMtO p*ou& a
u