PILOTAŻOWY Program zajęć terapeutycznych z wykorzystaniem
Transkrypt
PILOTAŻOWY Program zajęć terapeutycznych z wykorzystaniem
PILOTAŻOWY Program zajęć terapeutycznych z wykorzystaniem programów multimedialnych dla uczniów z zaburzeniami percepcji słuchowej. „WSPOMAGANIE ROZWOJU” Dziecko z uszkodzonym narządem słuchu wymaga odpowiedniego postępowania rewalidacyjnego, by mogło rozwijać się w optymalnych warunkach słuchowo – językowych. Odpowiednio do indywidualnych możliwości dziecka, predyspozycji rodziców i wymagań środowiskowych należy stosować w stosunku do niego właściwą metodę postępowania. Zaletą terapeutycznych programów komputerowych są szerokie i różnorodne możliwości graficzne, które w znacznym stopniu mogą wzmocnić stymulację rozwoju psychoruchowego dzieci oraz możliwość indywidualizacji pomocy dla określonego dziecka. Proponowane zajęcia przeznaczone są dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualna w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim oraz dla uczniów z niepełnosprawnością sprzężona. CELE I ZADANIA: Głównym celem zajęć jest usprawnianie mowy dzieci jak również poszerzanie wiedzy dziecka o treści wzięte z życia codziennego i związanymi z poszczególnymi porami roku. 1. Wzbogacanie słownictwa oraz poszerzanie kompetencji komunikacyjnych: z zakresu poczucia sprawstwa : - kształcenie podstawowej umiejętności obsługiwania się komputerem; - wyrabianie umiejętności fiksowania wzroku na zmieniających się obrazach; - kształtowanie myślenia przyczynowo – skutkowego; - zachęcanie dziecka do swobodnych wypowiedzi na tematy przedstawione na powstałych obrazach; przykłady ćwiczeń: - samodzielne komponowanie obrazka poprzez manipulację myszą lub uderzenie w przycisk; - pytania dotyczące kolorowej ilustracji; z zakresu percepcji wzrokowej i koordynacji wzrokowo – ruchowej: - wykształcenie i doskonalenie umiejętności fiksowania wzroku na obrazie; 1 - rozwijanie umiejętności angażowania wzroku i ruchu w konkretne zadania; przykłady ćwiczeń: - grupowanie elementów według określonej cechy (np. koloru), - szukanie w zbiorze dwóch takich samych elementów, - dobieranie elementów w pary, - układanie rozsypanek, uzupełniarek obrazkowych (np. puzzle, niepełne ilustracje, dopasowywanie wypełnień do konturów). z zakresu percepcji słuchowej i koordynacji słuchowo - ruchowej: - kształcenie umiejętności słuchania i skupiania uwagi na bodźcach słuchowych; - wyrabianie umiejętności rozpoznawania i nazywania dźwięków najbliższego otoczenia oraz niektórych instrumentów muzycznych; - rozwijanie umiejętności angażowania; przykłady ćwiczeń: - wysłuchanie określonego dźwięku (odgłosu otoczenia, przyrody, zwierzęcia itp.) i wskazanie (zaznaczenie) ilustracji, która do dźwięku pasuje, - ocenianie natężenia dźwięku(głośno, cicho). z zakresu koordynacji wzrokowo- słuchowo- ruchowej: - kształtowanie umiejętności jednoczesnego angażowania zmysłu słuchu i wzroku oraz motoryki małej; - wyrabianie umiejętności wykonywania poleceń zgodnie z instrukcją słowną; - rozwijanie koncentracji uwagi. przykłady ćwiczeń: - odnajdywanie w zbiorze i zaznaczanie ilustracji stosownej do usłyszanego dźwięku, - odnajdywanie w zbiorze i zaznaczanie ilustracji, która odpowiada usłyszanemu dźwiękowi i jest jednocześnie w ruchu, - odnajdywanie w zbiorze i zaznaczanie ilustracji odpowiedniej do usłyszanego dźwięku oraz przeniesieniu jej w miejsce określone w poleceniu słownym, - wykonanie zamkniętych poleceń słownych (np. pokolorowanie konkretnego fragmentu ilustracji na dany kolor). Z zakresu grafomotoryki: - rozwijanie motoryki małej przez manipulację myszka: - kształcenie umiejętności kreślenia różnych wzorów po śladzie i samodzielnie, - wyrabianie precyzji ruchów, 2 - wyrabianie umiejętności rozpoznawania i nazywania kolorów, - rozwijanie kreatywności ( możliwość wydrukowania wykonane przez dziecko pracy), - ćwiczenia grafomotoryczne w tradycyjnym znaczeniu( karty pracy do wydruku). 2. Podnoszenie poziomu komunikacji pozawerbalnej dziecka. Nauka wykorzystywania werbalnych i pozawerbalnych środków przekazu informacji – wyrażania gestem, mimika, ruchami ciała własnych życzeń, potrzeb i stanów emocjonalnych(idź, chodź, daj, jeść, pić itp.); wdrażanie znaków języka migowego z wykorzystaniem programu - Komputerowy słownik tematyczny Podczas zajęć wykorzystane zostaną następujące multimedialne programy terapeutyczne wydawnictw interaktywnych Young Digital Planet : Wspomaganie rozwoju. Z Tosią przez pory roku... to specjalistyczna seria programów multimedialnych, przeznaczony przede wszystkim dla: dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną, ruchową bądź sprzężoną - jako element wspomagający stymulację wielozmysłową (w tym dla dzieci słabosłyszących i niesłyszących, z autyzmem) dzieci z parcjalnymi zaburzeniami rozwoju - jako pomoc w terapii pedagogicznej, dzieci w wieku przedszkolnym - jako element wspierający ich wszechstronny rozwój. Pakiet Wspomaganie rozwoju. Z Tosią przez pory roku... składa się z czterech części: Zima, czyli przygody Tosi w krainie śniegu Wiosna, czyli Tosia wśród zieleni i kwiatów Lato, czyli wakacje Tosi Jesień, czyli Tosia wśród kolorowych liści Każda z płyt zawiera ćwiczenia o zróżnicowanym poziomie trudności, kształcące w zakresie różnych sprawności. Szczególną rolę w tej specjalistycznej serii odgrywa sposób motywacji dzieci do samodzielnego wykonywania ćwiczeń, wykorzystujący różnorodne wzmocnienia pozytywne. Stanowią je nagrody dźwiękowe, graficzne, animacyjne lub wzory kart pracy z ćwiczeniami grafomotorycznymi do wydruku, uaktywniające się po prawidłowym wykonaniu konkretnego ćwiczenia bądź jego fragmentu. Sfonem – program do badania i terapii słuchu fonemowego z serii programów Logopedia. Przeprowadzany za pomocą programu test sprawdza, czy badana osoba słyszy różnicę pomiędzy określonymi opozycjami fonemowymi(tzw. Paronimami, np. koza: kosa, kula: kura itp.). LOGO-Gry są zestawem gier wspomagających i uatrakcyjniających terapię logopedyczna dzieci z zaburzeniami mowy spowodowanymi uszkodzeniem słuchu, dzieci z opóźnionym rozwojem mowy, z autyzmem, mutyzmem, opóźnionym rozwojem umysłowym i z innymi zaburzeniami. Atrakcyjna forma graficzna i ciekawa fabuła gier pozwalają zwiększyć efektywność terapii oraz zmotywować dziecko do wykonywania ćwiczeń. Istotną cechą LOGO-Gier w wypadku dzieci głuchych jest możliwość „ujrzenia” swego głosu na ekranie monitora. Oglądanie optycznego obrazu własnej wypowiedzi pozwala dziecku z wada słuchu 3 porównać ową wypowiedź z wypowiedzią prawidłową, a następnie dążyć do jak najlepszego dopasowania się do wzorca. Jak również prowadzone będą następujące ćwiczenia słuchowe: opisy obrazków, opowiadanie historyjek obrazkowych, słuchanie bajek, opowiadań, wymyślanie zakończenia do opowiadań, bajek, opowiadanie treści usłyszanych bajek i opowiadań, kończenie zdań, nauka na pamięć wierszyków, piosenek, rymowanek i ich prezentowanie, rozwiązywanie, układanie zagadek, odtwarzanie rytmu (klaskaniem, pukaniem itp.), odtwarzanie rytmiczne układów przestrzennych (dziecko wystukuje ołówkiem o blat stołu układ złożony np. z klocków), dobieranie układu przestrzennego do usłyszanego rytmu, graficzne przedstawianie układu dźwięków (rysowanie kropek, kresek itp.), rozpoznawanie odgłosów otoczenia (szelesty, szmery, stuknięcia), ich naśladowanie i lokalizacja, rozpoznawanie odgłosów przyrody (szum deszczu, śpiew ptaków itp.), rozpoznawanie odgłosów wydawanych przez upadające lub uderzające o siebie przedmioty (np. pęk kluczy, klocki, łyżeczka), rozpoznawanie dźwięków wydawanych przez instrumenty, wyodrębnianie zdań, wyrazów w wypowiedziach, uzupełnianie zdań brakującymi wyrazami, powtarzanie ciągów słownych i zdań, tworzenie rymu do podanego wyrazu, układanie rymowanek, kojarzenie głoski z literą (głoska – słyszana, litera – zapisana, np. słowo „grzyb” to 4 głoski: g-rz-y-b, ale 5 liter: g-r-z-y-b), różnicowanie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych ze słuchu (np. b - p, d - t), różnicowanie wyrazów podobnych, różniących się głoskami opozycyjnymi (np. data – tata), dobieranie wyrazów rymujących się lub kończących się tą samą sylabą, dobieranie par obrazków według pierwszej głoski, tworzenie wyrazów rozpoczynających się od danej głoski, dzielenie wyrazów na sylaby, wyklaskiwanie w rytm wypowiadanych sylab, śpiewanie wyrazów i piosenek sylabami, określanie długości wyrazów na podstawie liczby sylab, tworzenie wyrazów przez dodanie lub odjęcie sylaby, wykrywanie różnic i podobieństw w wyrazach (pierwsza i ostatnia głoska, liczba głosek, liczba sylab), łączenie głosek w słowa (m – a – m – a: mama), rozkładanie słów na głoski (mama: m – a – m – a), układanie z klocków literowych prostych wyrazów, dobieranie podpisów do obrazków, różnicowanie słów podobnie brzmiących (wskazywanie obrazków po usłyszeniu ich nazw, np. dom - tom), tworzenie wyrazów rozpoczynających się od podanej sylaby (odgadywanie nazwy obrazka na podstawie podanej sylaby początkowej), 4 układanie zdań z podanymi wyrazami, i inne… FORMY PRACY Biorąc pod uwagę możliwości intelektualne i sprawnościowe dzieci należy zwrócić uwagę na indywidualizację stopnia trudności wykonywanych zadań, i inne dla każdego dziecka tempo pracy, dlatego dane zajęcia przeprowadzane będą w formie indywidualnej bądź w małych dwuosobowych zespołach. METODY PRACY Zajęcia będą się odbywały w pracowni logopedycznej, gdzie dzieci pracują bezpośrednio przy komputerze. Metody nauczania oparte są na czynnościach praktycznych, gdyż wymagają zaangażowania i działania ze strony uczniów. Prace praktyczne poprzedzają wskazówki ze strony nauczyciela, obrazowane na projektorze. opracowała: Bożena Tutaj Literatura: M.Wójcik, Edukacja i rehabilitacja osób z wada słuchu – wyzwania współczesności, wyd.ped. Akapit, Toruń 2010 Przewodnik metodyczny wydawnictwa interaktywnego Young Digital Poland 5