prognoza oddziaływania na środowisko
Transkrypt
prognoza oddziaływania na środowisko
WÓJT GMINY PRAŻMÓW WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRAŻMÓW KWIECIEŃ 2012 WYKONAWCA: S T U D I O KA DR HAB. INŻ. ARCH. KRYSTYNA GRUSZECKA opracowali: mgr inż. Łukasz Beń mgr inż. Katarzyna Łysyganicz mgr inż. Dominika Marcińska ul. Familijna 3, Wólka Kozodawska, 05-502 Piaseczno 3, tel. +22/ 736.33.47 2 SPIS TREŚCI 1 1.1 1.2 1.3 1.4 WPROWADZENIE PODSTAWA PRAWNA PRZEDMIOT, CEL I ZAKRES OPRACOWANIA POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI METODYKA PRACOWANIA 2 STAN ISTNIEJĄCY ŚRODOWISKA 2.1 POŁOŻENIE TERENU 2.2 ANALIZA I OCENA STANU ŚRODOWISKA 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.2.6 2.2.7 2.2.8 2.2.9 2.2.10 Geomorfologia i rzeźba terenu Gleby Wody powierzchniowe Wody podziemne Klimat Kopaliny Flora i fauna Ekosystem i krajobraz Obszary chronione Zabytki i obiekty o wartościach kulturowych 2.3 OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA PRZY BRAKU REALIZACJI USTALEŃ STUDIUM 3 3.1 3.2 3.3 CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ PROJEKTU ZMIANY STUDIUM OGÓLNE KIERUNKI ZMIAN SZCZEGÓŁOWE USTALENIA DLA POSZCZEGÓLNYCH FORM UŻYTKOWANIA CELE OCHRONY ŚRODOWISKA I SPOSÓB ICH UWZGLĘDNIENIA W STUDIUM 4 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ ZMIANY STUDIUM 4.1 PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA 4.2 OCENA PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ PRPJEKTU ZMIANY STUDIUM 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.2.5 4.2.6 4.2.7 4.2.8 4.2.9 4.2.10 4.2.11 4.2.12 Wpływ na różnorodność biologiczną Wpływ na jakość życia ludzi Wpływ na rośliny i zwierzęta Wpływ na wody powierzchniowe i podziemne Wpływ na powietrze Wpływ na powierzchnię ziemi Wpływ na krajobraz Wpływ na klimat Wpływ na zasoby naturalne Wpływ na zabytki Wpływ na dobra materialne Podsumowanie 5 PRZEWIDYWANE MOŻLIWOŚCI TRANSGRANICZNEGO ODZZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 6 ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZENIE LUB KOMPENSACJĘ PREZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO 7 PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEJ ZMIANY STUDIUM ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA 8 STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM 3 1 WPROWADZENIE 1.1 PODSTAWA PRAWNA Opracowanie niniejsze jest realizacją obowiązku określonego w art. 46 ust. 1 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z roku 2008, Nr 199, poz. 1227). Zakres przedmiotowy prognozy został sporządzony w oparciu o art. 51 ust. 2 w/w ustawy. Prognoza została sporządzona do projektu „Zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Prażmów” zwanego dalej Studium. Do zmiany Studium przystąpiono na podstawie uchwały Rady gminy Prażmów nr XIII/103/2008 z dnia 27 maja 2008r. Podstawą do sporządzenia prognozy była umowa z dnia 14 sierpnia 2008 (aneks z dnia 12 listopada 2009), w której powyższe opracowanie zleca się firmie Studio Ka z siedzibą w Wólce Kozodawskiej przy ul. Familijnej 3, reprezentowanej przez dr hab. inż. arch. Krystynę Gruszecką. 1.2 PRZEDMIOT, CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko określonych w Studium kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Prażmów. Prognoza dotyczy obszaru gminy Prażmów oraz jej bezpośredniego otoczenia, w zasięgu potencjalnych wzajemnych wpływów. Celem niniejszej prognozy jest określenie rodzajów i tam gdzie to możliwe, wielkości przekształceń poszczególnych komponentów środowiska w ich wzajemnym powiązaniu oraz uciążliwości dla środowiska i życia ludzi, które mogą być rezultatem zamierzeń inwestycyjnych przewidzianych ustaleniami Studium. Szczegółowy zakres prognozy został uzgodniony z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska w Warszawie oraz państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym w Warszawie, zgodnie z art. 57 i 58 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z roku 2008, Nr 199, poz. 1227). 1.3 POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI Podstawą do niniejszego opracowania jest Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Prażmów, zrealizowana na podstawie uchwały Rady gminy Prażmów nr XIII/103/2008 z dnia 27 maja 2008r. Przy opracowywaniu prognozy analizowano również poniższe dokumenty: • • • • • • • • Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego. Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego, Warszawa 2004, (Uchwała nr 65/2004 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 7 czerwca 2004 r.); Strategia rozwoju województwa Mazowieckiego do roku 2020, maj 2006r.; Strategia rozwoju powiatu Piaseczyńskiego, grudzień 2003r.; Program ochrony środowiska dla powiatu Piaseczyńskiego, 2005.; Strategia rozwoju gminy Prażmów, 2002r.; Rozporządzenia Wojewody Mazowieckiego w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu z dnia 13 lutego 2007 (Dz. U. Woj. Maz. Nr 47, poz 870) Rozporządzenia Wojewody Mazowieckiego w sprawie Chojnowskiego Parku Krajobrazowego z dnia 9 kwietnia (Dz. U. Woj. Maz. Nr 75, poz 1976) Projekt Rozporządzenia Wojewody Mazowieckiego w sprawie ustanowienia planu ochrony Chojnowskiego Parku Krajobrazowego; • • • • • • • • • • • • • • • Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z roku 2008, Nr 199, poz. 1227) Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92 poz. 880 z późn. zm.), Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100 poz. 1085 z późn. zm.), Ustawa z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 113 poz. 954), Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. Nr 115 poz. 1550 z późn. zm.), Ustawa z dnia 17 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62 poz. 628 z późn. zm.) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2002 r. w sprawie przebiegu granic obszarów dorzeczy i regionów wodnych (Dz.U. Nr 126 poz. 878), Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. Nr 72 poz. 747 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz.U. Nr 192 poz. 1883), Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 lipca 2001 r. w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i usytuowanie wokół nich obiektów terenowych (Dz.U. Nr 97 poz. 1055), Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87 poz. 796), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 120 poz. 826), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2002 r. w sprawie wartości progowych poziomów hałasu (Dz.U. Nr 8 poz. 81), Rozporządzenie Nr 62 Wojewody Mazowieckiego z dnia 8 grudnia 2003 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla aglomeracji warszawskiej (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 314 poz. 9934), 1.4 METODYKA OPRACOWANIA Przy sporządzeniu prognozy zastosowano głównie stacjonarno-analityczne metody prac. Materiały źródłowe oraz przeprowadzona wizja terenowa posłużyły w określeniu i zanalizowaniu stanu istniejącego środowiska naturalnego. W prognozie przyjęto założenie oceny porównawczej przewidywanych zmian w środowisku w odniesieniu do istniejącego stanu prawnego i rzeczywistego. Ocena porównawcza została wykorzystana tylko w odniesieniu do tych zagadnień, dla których istnieją odpowiednie dane wyjściowe – przeprowadzone były badania pomiarowe w ramach monitoringu środowiska. W oparciu o dostępną wiedzę skoncentrowano się na szczegółowym przeanalizowaniu wpływu wprowadzanych ustaleń Studium na środowisko, przy założeniu, że zawarte w Studium ustalenia zostaną docelowo zrealizowane, a teren w pełni zainwestowany przy wykorzystaniu maksymalnych parametrów tego zainwestowania. • • • Przeprowadzono następujące etapy prac: Zaznajomiono się z projektem Studium oraz z wnioskami, opiniami i uzgodnieniami do Studium; Zaznajomiono się z danymi fizjograficznymi oraz innymi dostępnymi opracowaniami dotyczącymi obszaru objętego prognozą; Analizowano projekt Studium w odniesieniu do obowiązującego prawa, w tym przepisów gminnych; 5 • • Analizowano ustalenia Studium potencjalnie mogące przynieść negatywne skutki dla środowiska naturalnego i życia ludzi; Przeprowadzono wizje terenową w obszarze objętym opracowaniem; Integralną częścią prognozy jest załącznik graficzny. Rysunek w skali 1:20 000 ilustruje zasięgi przestrzenne terenów najbardziej narażonych na negatywny wpływ na środowisko w przypadku realizacji ustaleń studium. Wyodrębniono tereny w zależności od planowanej intensywności zagospodarowania oraz zaznaczono obszary o ograniczonych przez ustalenia Studium oraz przepisy odrębne możliwościach w zagospodarowaniu. Dla wykonania opracowania wykorzystywano następujące materiały źródłowe i pozyskano następujące informacje: • J. Kondracki, 1994, Mezoregiony fizyczno-geograficzne, PWN • W. Okołowicz, D. Martyn, 1979, Regiony Klimatyczne Polski (Polska – Atlas Geograficzny) • Z. Sarnacka, Mapa geomorfologiczna Polski Piaseczno; 1976; Instytut Geologiczny, • Rozporządzenie Nr 117 Wojewody Mazowieckiego z dnia 3 sierpnia 2000r (Dz.Urz. woj. mazowieckiego; 2000; Nr93; poz.911)w sprawie zmiany Rozporządzenia Wojewody Warszawskiego z dnia 29 sierpnia 1997r. w sprawie utworzenia obszaru chronionego krajobrazu na terenie województwa warszawskiego (Dz. Urz. woj. warszawskiego 1997r.; Nr43; poz. 149) z dnia ustanowieniu Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu na terenie województwa Warszawskiego nr 43 z 1997 poz. 149 • Rozporządzenie Nr 7 Wojewody Mazowieckiego z dnia 4 kwietnia 2005r (Dz.U. Nr 92, poz 880) w sprawie Chojnowskiego Parku Krajobrazowego • Urząd Gminy Prażmów (informacja ustna) • Państwowa Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna, 2002,Raport z badań próbek powietrza; • H. Kowińska, Prognoza skutków wpływu ustaleń planu na środowisko przyrodnicze dla części wsi Żabieniec, 2000, Urząd Gminy Piaseczno, • Andrzej Deja, Prognoza oddziaływania na środowisko Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego wsi Wólka Pęcherska, 2001, Urząd Gminy Piaseczno, • Raport o stanie środowiska w województwie mazowieckim, 1999, WIOŚ, • Raport o stanie środowiska w województwie mazowieckim, 2001, WIOŚ, • Raport o stanie środowiska w województwie mazowieckim, 2006, WIOŚ, • Raport o stanie wód powierzchniowych w województwie mazowieckim, 2002, WIOŚ • Strategia ochrony fauny na nizinie mazowieckiej, praca zbiorowa pod redakcją H. Kota, A Dombrowskiego, 2001, Mazowieckie Towarzystwo Ochrony Fauny • K. Gruszecka, H. Kowińska, 1997, Studium rzeki Jeziorki, Urząd Gminy Piaseczno, • W. Częstrowski, J. Zajdel, 1995, Projekt stref ochronnych ujęcia wód podziemnych w Zalesiu Górnym - Wólce Kozodawskiej, Urząd Gminy Piaseczno • S. Kozłowski (redakcja), 1995, Mapa Ekologiczna Województwa Warszawskiego, PiG • Kondracki J., Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, • Środowisko przyrodnicze Warszawy. Praca zbiorowa. PWN, Warszawa 1990, • Dowgiałło J., Macioszczyk A., Oligoceński zbiornik wód podziemnych regionu mazowieckiego. Materiały konferencyjne. PAN, Warszawa 1997, • Stan środowiska w Województwie Mazowieckim w 2005 r. WIOŚ, Warszawa 2007, • Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim. Raport za 2006 r. WIOŚ, Warszawa 2007, • Plan akustyczny Warszawy. Liga Walki z Hałasem, Warszawa 1999, • Ocena Oddziaływania na Środowisko Trasy Armii Krajowej w Warszawie. Etap II. Praca zbiorowa, Proeko sp. z o.o., Warszawa 1998, • Prognoza oddziaływania na środowisko dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Brzezin. Studio KA, Warszawa 2007, • Lorenc H., Mazur A., Współczesne problemy klimatu Warszawy. IMiGW, Warszawa 2003, 6 • • • • • • • 2 Chojnacki J., Zróżnicowanie przestrzenne roślinności Warszawy. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1991, Strategia ochrony fauny na Nizinie Mazowieckiej. Opracowanie zbior. pod red. Kot H., Dombrowski A., Mazowieckie Towarzystwo Ochrony Fauny, Warszawa 2001, Starkel L., Geografia Polski - środowisko przyrodnicze. PWN, Warszawa 1999, Motylewski J., Analiza porównawcza klimatu akustycznego w ruchu drogowym uporządkowanym i nieuporządkowanym. GDKiA, Warszawa 2004, Kowalik P., Ochrona środowiska glebowego. PWN, 2001, Molenda J., Steczko K., Ochrona środowiska w gazownictwie i wykorzystaniu gazu. Wydawnictwa Naukowe i Techniczne, Warszawa 2000, Pole elektromagnetyczne w środowisku człowieka. Materiały konferencyjne. Eko Konsult, Poznań 2003. STAN ISTNIEJĄCY ŚRODOWISKA 2.1 POŁOŻENIE TERENU Gmina Prażmów znajduje się w środkowej części województwa mazowieckiego i należy do powiatu piaseczyńskiego. Sąsiaduje od północy z gminą i miastem Piaseczno, wschodnią granicę dzieli z gminą i miastem Góra Kalwaria, zachodnią z gminą i miastem Tarczyn, natomiast północną granicę z gminą Grójec i gminą Chynów. Zgodnie z fizjograficzną klasyfikacją Kondrackiego (1998) teren gminy znajduje się głównie na Równinie Warszawskiej oraz częściowo położony jest w granicach Wysoczyzny Rawskiej. Ze wzglądów geobotanicznych, zgodnie z klasyfikacją J. M. Matuszkiewicza (2002) obszar ten położony jest w podkrainie Południowo Mazowieckiej. 2.2 ANALIZA I OCENA STANU ŚRODOWISKA 2.2.1 Geomorfologia i rzeźba terenu Obszar objęty opracowaniem położony jest głównie w granicach Równiny Warszawskiej położonej powyżej 100 m n.p.m. Jest to teren o wyrównanej powierzchni, poprzecinanej nielicznymi dolinami, z których najwyraźniejsza jest dolina rzeki Jeziorki. W części zachodniej gmina leży w granicach Wysoczyzny Rawskiej, która opada łagodnie w kierunku Równiny. Równina Warszawska stanowi zdenudowaną powierzchnię akumulacji lodowcowej, w budowie geologicznej dominują piaski gliniaste i gliny lodowcowe, rzadziej piaski i żwiry wodnolodowcowe. Na powierzchni wysoczyzny Rawskiej występują gliny morenowe oraz żwirowe ostańce strefy moren czołowych stadiału Warty zlodowacenia środkowopolskiego. Obszar gminy geologicznie leży w Niecce Warszawskiej, zbudowanej z utworów górnej kredy, trzeciorzędu i czwartorzędu. Rolnicze użytkowanie terenu spowodowało zniwelowanie mikroform rzeźby terenu. Naturalne zagłębienia i oczka wodne występują na terenach łąk, pastwisk i lasów. Większość cieków wodnych zachowała naturalny przebieg. Z antropogenicznych form ukształtowania terenu na obszarze opracowania wymienić należy nasyp kolejowy oraz sieć kanałów melioracyjnych. 2.2.2 Gleby Gleby na omawianym terenie wykształciły się głównie na piaskach, w niewielkiej części na murszach i torfach. Dominują gleby typu pseudobielicowych i brunatnych oraz na mniejszych obszarach czarne ziemie i gleby szare. W dolinach rzek występują mady, gleby mułowo-torfowe i czarne ziemie właściwe. Ponad połowę powierzchni gminy stanowią użytki rolne, z czego 80% to grunty orne. Wśród nich większą cześć stanowią grunty klas III i IV a w mniejszym V i VI. Na gruntach tych przeważają uprawy zbożowe, głównie żyta oraz uprawy warzyw, głównie ziemniaka. 7 2.2.3 Wody powierzchniowe Gmina Prażmów należy do II-go rzędowej zlewni rzeki Jeziorki będącej lewostronnym dopływem Wisły i stanowiącej zachodnią granicę gminy. Rzeka płynie swobodnie głównie przez tereny rolnicze i leśne a jej dolinę pokrywają przeważnie łąki i pastwiska. Główne prawostronne dopływy Jeziorki na terenie opracowania to rzeka Zielona i rzeka Mała. Długość rzeki i potoków na terenie gminy wynosi razem około 22 km z czego uregulowane cieki stanowią około 12 km . Kanały stanowią łącznie długość 7,7 km. Wody powierzchniowe na terenie gminy stanowią również stawy (Wola Prażmowska, Wągrodno, Wola Wągrodzka, Uwieliny), zbiorniki wodne (Ustanów –RSP Uwieliny, Nowy Prażmów, Ludwików) oraz sadzawki (Gabryelin). Rzeka Jeziorka na całej swojej długości posiada wody pozaklasowe. Główne dopływy Jeziorki dostarczają także wody pozaklasowe. Jedynie rzeka Zielona pod względem bakteriologicznym posiada wody trzeciej klasy czystości. (WIOŚ 2001) Zagrożenie powodziowe na terenie gminy występuje jedynie w bezpośrednim sąsiedztwie cieków wodnych. 2.2.4 Wody podziemne Poziomy wodonośne w granicach gminy występują w utworach trzecio- i czwartorzędowych. Czwartorzędowy główny poziom wodonośny znajduje się średnio na głębokości do 5m. Jakość tych wód jest średnia i wymaga zazwyczaj jedynie prostych zabiegów uzdatniania. Trzeciorzędowe piętro wodonośne jest dobrze zaizolowane warstwą iłów i stanowi Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 215A. Średnia głębokość ujęć z tego zbiornika wynosi 180m a jakość jego wód jest dobra i nie wymaga uzdatniania. Poziom wód gruntowych występuje z reguły na głębokości ponad 2 m. Obszary płytkich wód gruntowych stanowią doliny rzek, gdzie ich poziom jest bezpośrednio uzależniony od opadów atmosferycznych i stanu wód w rzekach. W lokalnych obniżeniach terenu wody gruntowe występują na głębokości 0.5-2 m. 2.2.5 Klimat Teren gminy znajduje się w centralnej części regionu klimatycznego mazowieckopodlaskiego. Panuje klimat przejściowy, z przewagą cech kontynentalnych, co skutkuje niskim poziomem opadów atmosferycznych oraz stosunkowo wysokimi amplitudami temperatur. Średnia temperatura lipca wynosi +19°C temperatura stycznia –3°C, opad roczny 550-575mm, liczba dni w roku z opadem 150-155, okres wegetacyjny trwa około 210-212 dni, a okres bezprzymrozkowy ok. 170 dni. Elementy objęte rozpoznaniem Średnia temperatura stycznia Średnia temperatura lipca Średnia temperatura roczna Najwyższa temperatura w roku Najniższa temperatura w roku Liczba dni z opadem powyżej 10 mm Roczna suma opadów Liczba dni w roku z temperaturą poniżej zera Liczba dni w roku z temperaturą wysoką Liczba dni w roku z pokrywą śnieżną Wartości uśrednione z lat 1970 - 1978 -2.9° 19° 8° 30° -17° 10 550 mm 40-50 30-50 20-30 Tab. 1. Charakterystyka warunków klimatycznych 8 2.2.6 Kopaliny Na terenie gminy nie prowadzi się wydobycia kopalin, jak również nie występują udokumentowane złoża surowców mineralnych przewidzianych do eksploatacji (również kruszyw pospolitych – piasku i żwiru). 2.2.7 Flora i Fauna Roślinność na terenie gminy Prażmów związana jest z krajobrazem rolniczym, choć niewątpliwym walorem gminy jest dość wysoka lesistość – prawie 25% powierzchni obszaru objętego opracowaniem stanowią lasy. Występują tu lasy i bory mieszane świeże z przewagą sosny i udziałem dębu, brzozy i lipy. Na stanowiskach żyźniejszych występują grądy z przewagą dębu szypułkowego oraz domieszką grabu, sosny, rzadziej lipy czy czeremchy. W dolinach rzek fragmentarycznie występujące łęgi i olsy. Gatunki domieszkowe stanowią olchy, jesiony, wiązy szypułkowe i polne oraz świerk pospolity i modrzew europejski. Potencjalną roślinnością naturalną w obszarze gminy są grądy subkontynentalne lipowo – dębowo – grabowe i kontynentalne bory mieszane. Na terenie gminy znajdują się dwa rezerwaty przyrody. W rezerwacie Łoś objęto szczególną ochroną fragment naturalnego grądu niskiego z dębem szypułkowym, brzozą brodawkową i osiką w drzewostanie oraz kruszyną, dereniem, trzmieliną i wiązem w podszycie i storczykami w runie. Cenne przyrodniczo są również tereny dolin rzecznych, szczególnie łąki i pastwiska ciągnące się wzdłuż rzeki Jeziorki i będące miejscem bytowania wielu gatunków zwierząt. Fragment skarpy Jeziorki na jej zachodnim brzegu ustanowiono rezerwatem. Znajduje się tam cenny drzewostan pakowy o nieczytelnej już kompozycji parku założonego w XIXI wieku. Zasadzono tam okazałe dzisiaj buki wiązy, modrzewie i dęby oraz pomnikowy Tulipanowiec amerykański. Lasy na terenie gminy Prażmów należą do nadleśnictwa Chojnów oraz są przez nie nadzorowane. Drzewostan w nadleśnictwie to przeważnie III i IVa klasa wieku. Na terenie gminy prowadzone są programy zalesień. Około 20% powierzchni lasów występuje na gruntach porolnych i są to głównie drzewostany sosnowe. Na terenie gminy znajduje się około 32 gatunków roślin chronionych np. śnieżyczka, przebiśnieg, czy wiciokrzew pomorski. Cenne zbiorowiska łąkowe występują w obszarze doliny rzeki Jeziorki i wzdłuż innych cieków wodnych. Na terenie gminy występuje wiele gatunków zwierząt. Ich schronienie stanowią głównie obszary Chojnowskiego Parku Krajobrazowego oraz doliny rzeczne. Wśród ssaków chronionych występują: nietoperze, bobry, wiewiórki, wydry, łasice, gronostaje, jeże i krety. W dwóch działających na terenie gminy obwodach łowieckich (K.Ł. Zalesie – nr 38 i K.Ł. Powiśle – nr 39) wystepują: Łosie, Sarny, Dziki, Lisy, Kuny, Zające, Bażanty, Kuropatwy i Norki. Na terenie gminy występuje również około 150 gatunków ptaków (m. in. myszołów, krogulec, puszczyk), w dużej mierze posiadających tutaj stanowiska lęgowe (zimorodki, tracze nurogęsi, perkozy zauszniki i rdzawoszyje, perkozy, cyraneczki, wąsatki, remizy, bociany czarne). Gady i płazy reprezentowane są przez jaszczurkę żyworodną i jaszczurkę zwinkę, zaskrońca, padalca oraz kilka gatunków żab i ropuch. 2.2.8 Ekosystem i krajobraz Rzeka Jeziorka oraz kompleksy leśne Chojnowskiego Parku Krajobrazowego (tj. szlak od Zalesia Górnego przez lasy ciągnące się wzdłuż torów linii Warszawa - Radom do rzeki Czarnej w okolicy Julianowa) kształtują główne powiązania przyrodnicze zachowując ciągłość funkcji biocenotycznych i stanowiąc regionalne korytarze ekologiczne w skali powiatu. Zasilają one lokalny ekosystem kształtowany głównie na terenach rolnych i porolnych w postaci upraw polowych zbóż i warzyw, zbiorowisk łąkowych, oraz zieleni towarzyszącej zabudowie jednorodzinnej poprzez lokalne korytarze ekologiczne funkcjonujące w oparciu o zadrzewienia śródpolne, rowy i kanały z roślinnością im towarzysząca. Gmina posiada typowy charakter gminy wiejskiej. W jej krajobrazie dominują tereny otwarte pola, łąki i pastwiska oraz kompleksy leśne i zadrzewienia śródpolne i łęgowe. Grunty rolne pozostają w większości w rolniczym użytkowaniu. Zabudowa we wsiach koncentruje się wzdłuż głównych dróg 9 przez nieprzebiegających, rzadko tworząc układy wielouliczne. Dominuje zabudowa jednorodzinna i zagrodowa. Dominanty w krajobrazie tworzą obiekty sakralne. 2.2.9 Obszary chronione Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz.U. nr 92 poz. 880), do form ochrony przyrody na terenie gminy Prażmów należą: • Rezerwat leśny Łoś (11,02 ha) Zarządzenie Ministra nr 119 z dnia 18.04.1989 r. (M.P. Nr 17 z 1989, poz. 120) • Rezerwat krajobrazowy Skarpa Jeziorki (7,13 ha) Zarządzenie Ministra nr 41 z dnia 31.12.1993 r. (M.P. Nr 5 z 1994, poz. 42) • Chojnowski Park Krajobrazowy „ChPK” • Otulina Chojnowskiego Parku Krajobrazowego Rozporządzenie Wojewody Mazowieckiego Nr 9 z dnia 1 czerwca 1993r. (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 9, poz. 100 z późniejszymi zmianami) • Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu „WOChK” • Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu „WOChK” – strefa ochrony urbanistycznej Rozporządzenie Wojewody Mazowieckiego Nr 43 z dnia 29 sierpnia 1997r. (Dz. Urz. Woj. Warsz. Nr 43, poz. 149 z późniejszymi zmianami) • Pomniki przyrody – trzynaście drzew • Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt 2.2.10 Zabytki i obiekty o wartościach kulturowych • Rejestr i ewidencja zabytków (nr wpisu do rejestru oznaczony jest kursywą) Statut Uwagi prawny 1. Łoś Parkowa pozostałość założenia dworskiego ewid. 2. Prażmów Al. Kasztanów 1 zespół dworski – stajnia 1088 3. Prażmów Al. Kasztanów 1 zespół dworski – gorzelnia 1088 4. Prażmów Ryxa 35 c kościół parafialny 1086/713 5. Prażmów Ryxa 41 dwór – pałacyk Ryxa 1087/46 6. Prażmów Ryxa 41 c park 1087/46 7. Ustanów Parkowa 4 zespół dworski – dwór ewid. 8. Ustanów Parkowa 4 zespół dworski – park ewid. 9. Wola Prażmowska Parkowa 4 zespół dworski – dwór ewid. 10. Wola Prażmowska Parkowa 4 zespół dworski – park ewid. 11. Wola Wągrodzka wiatrak ewid. rozebrany 12. Zadębie Nr 16 chałupa drewn. 1221 L.p. • Miejscowość Adres Opis Stanowiska archeologiczne (87 stanowisk) 2.3 OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA PRZY BRAKU REALIZACJI USTALEŃ STUDIUM Obecnie na terenie gminy Prażmów obowiązuje Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 2008 roku oraz miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W przypadku braku realizacji ustaleń projektu Studium zahamowaniu ulegnie rozwój funkcji mieszkalnictwa uzależniony od uzbrojenia gminy w sieć kanalizacji zbiorczej. Jednocześnie stan środowiska będzie ulegał pogorszeniu na skutek zanieczyszczeń gleb oraz wód gruntowych, 10 podziemnych i powierzchniowych spowodowanych przedostawaniem się do nich nieczystości z nieszczelnych zbiorników (szamb). Efekt ten wzmaga funkcjonująca na terenie gminy sieć wodociągowa. Brak realizacji ustaleń Studium w zakresie lokalizacji oczyszczalni obniżał będzie zatem również jakość życia mieszkańców gminy. Elementy objęte prognozą Procesy mogące wystąpić w przypadku braku realizacji ustaleń zmiany studium Rzeźba terenu bez wpływu; Warunki biotopoklimatyczne i jakość powietrza Wody powierzchniowe bez wpływu; zanieczyszczenie cieków wodnych na skutek bezpośredniego odprowadzania do nich ścieków, zanieczyszczenie na skutek przenikania zanieczyszczeń z nieszczelnych zbiorników gromadzenia nieczystości i innych źródeł oraz na skutek odprowadzania zanieczyszczeń do gruntu; Wody podziemne zanieczyszczenie poziomów użytkowych wód podziemnych na skutek przenikania z gleby zanieczyszczeń bytowych; Gleby zanieczyszczenie gleb na skutek przenikania nieczystości oraz nieoczyszczonych wód z terenów komunikacyjnych; Pokrywa roślinna bez wpływu; Tab. 3. Zestawienie elementów środowiska w zakresie prognozowanych zmian przy dotychczasowym użytkowaniu terenu zgodnie z ustaleniami Studium z 2008 roku. 3 CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ PROJEKTU ZMIANY STUDIUM 3.1 OGÓLNE KIERUNKI ZMIAN Podstawowe kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy pozostały bez zmian i są identyczne jak w Studium z 2008 roku. Są to zmiany ukierunkowane na umożliwienie rozwoju funkcji mieszkaniowej oraz wypoczynku i ogólnodostępnej rekreacji obok dotychczas dominujących funkcji rolniczej i ochronnej w stosunku do Chojnowskiego Parku Krajobrazowego. W studium ustala się realizację powyższego poprzez: • • • • • Wskazanie stref rozwojowych, jako predysponowanych do zainwestowania, w tym predysponowanych do rozwoju funkcji mieszkaniowo-rezydencjonalnej (tereny zabudowy mieszkaniowej rezydencjonalnej MNr), funkcji mieszkaniowej z usługami nieuciążliwymi związanymi również z realizacją celów publicznych (tereny mieszkaniowo-usługowe MU), funkcji turystycznej i rekreacyjnej (tereny rozwoju turystyki i rekreacji T) oraz funkcji związanej z rozwojem aktywnością gospodarczej (tereny aktywności gospodarczej AG). Wskazanie strefy otwartej, w tym terenów rolniczej przestrzeni produkcyjnej i leśnej oraz wyznaczenie ciągów ekologicznych zasilających lokalny system przyrodniczy. Wyznaczenie pasa zieleni izolacyjnej w odległości do 35 metrów od linii kolejowej, na którego terenie obowiązuje zakaz zabudowy. Zieleń wysoka na tym terenie ma spełniać rolę ochrony przed hałasem transportu kolejowego. Rezerwę terenów pod budowę ścieżek rowerowych wzdłuż głównych ulic o dużym natężeniu ruchu drogowego. Uzupełnienie braków infrastruktury technicznej na istniejących terenach zabudowanych i wyprzedzające przygotowanie techniczne obszarów wskazanych pod zabudowę. 11 3.2 SZCZEGÓŁOWE USTALENIA DLA POSZCZEGÓLNYCH FORM UŻYTKOWANIA Szczegółowe ustalenia w zakresie kierunków w zagospodarowaniu przestrzennym poszczególnych terenów oraz określone dla nich w projekcie Studium warunki zagospodarowania (maksymalną wysokość zabudowy, wskaźnik intensywności zabudowy, minimalną powierzchnię biologicznie czynną) zestawiono poniżej. Tereny niezabudowane, nieprzeznaczone w Studium do urbanizacji: RM - Obejmuje obszary najwyższych, chronionych klas bonitacyjnych (powyżej IVb) - tereny rolne z dopuszczeniem zabudowy oraz przeznaczania gruntów rolnych pod gospodarkę leśną. • Nie ustala się wskaźników warunków zagospodarowania RP - Obejmuje obszary najwyższych, chronionych klas bonitacyjnych (powyżej IVb) - tereny rolne bez prawa zabudowy; wyznaczone wzdłuż obniżeń dolinnych i na obszarach o podwyższonych walorach ekologicznych stanowiących lokalne i regionalne ciągi ekologiczne. • Nie ustala się wskaźników warunków zagospodarowania ZL - Obejmuje zwarte kompleksy leśne w północnej części gminy oraz duże, rozproszone obszary zalesione w jej południowej części. Zagospodarowanie przestrzenne gminy winno uwzględnić utrzymanie i ochronę istniejących lasów w celu zwiększenia retencyjności obszaru zasilania wód płynących, stabilizacji warunków klimatycznych, a także dla optymalnego wykorzystania gruntów o najniższej wartości produkcyjnej i nieodpowiednich do zabudowy. • Nie ustala się wskaźników warunków zagospodarowania ZL/1 - Obejmuje tereny na gruntach rolnych o niewielkiej powierzchni, zalesione, w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowo - usługowej lub otoczone tą zabudową. Podstawowym przeznaczeniem terenów są lasy i zalesienia. Zezwala się na lokalizacje urządzeń infrastruktury technicznej, obszarów i urządzeń sportu, turystyki i rekreacji oraz obiektów służących gospodarce leśnej. • maksymalna wysokość zabudowy: jedna kondygnacja naziemna z poddaszem użytkowym • minimalna wielkość działki: 1200 m² • minimalna powierzchnia biologicznie czynna: 70% W - Obejmuje małe zbiorniki wodne oraz wody płynące: rzekę Czarna i Jeziorka. Na tych terenach oraz w ich sąsiedztwie zaleca się lokalizację obiektów i urządzeń sportów i rekreacji. • Nie ustala się wskaźników warunków zagospodarowania Tereny zurbanizowane i niezabudowane, przeznaczone w Studium do urbanizacji: MU1 - Obejmuje obszary istniejącej i planowanej zabudowy mieszkaniowej z usługami nieuciążliwymi - zabudowa intensywna, koncentrująca się w północnej części gminy, w zasięgu oddziaływania kolei podmiejskiej, na terenach przylegających do drogi wojewódzkiej Piaseczno – Grójec. • maksymalna wysokość zabudowy: jedna kondygnacja naziemna z poddaszem użytkowym dla zabudowy: jednorodzinnej, zagrodowej oraz letniskowej oraz dwie kondygnacje z poddaszem użytkowym dla zabudowy mieszkaniowo - usługowej oraz usług komercyjnych. Obiekty użyteczności publicznej –indywidualnie • minimalna wielkość działki: 1000 m² i 700 m² dla zabudowy Bliźniaczej • minimalna powierzchnia biologicznie czynna: 40% i 70% dla terenów położonych w granicach obszaru chronionego krajobrazu MU2 - Obejmuje obszary istniejącej i planowanej zabudowy mieszkaniowej z usługami nieuciążliwymi - zabudowa średniointensywna; wyznaczona w oparciu o ciągi komunikacyjne, w uzupełnieniu istniejącej zabudowy wiejskiej, w pozostałej części gminy 12 • • • maksymalna wysokość zabudowy: jedna kondygnacja naziemna z poddaszem użytkowym dla zabudowy: jednorodzinnej, zagrodowej oraz letniskowej oraz dwie kondygnacje z poddaszem użytkowym dla zabudowy mieszkaniowo - usługowej oraz usług komercyjnych. Obiekty użyteczności publicznej –indywidualnie minimalna wielkość działki: 1000 m² (sugerowana 1200 m²) i 700 m² dla zab. bliźniaczej (sugerowana 1000 m²) minimalna powierzchnia biologicznie czynna: 40% i 70% dla terenów położonych w granicach obszaru chronionego krajobrazu MNr - Obejmuje obszary istniejącej i planowanej zabudowy mieszkaniowej rezydencjonalnej, ponumerowanej od 1-5. Ta ekstensywna zabudowa obejmuje tereny dotychczas użytkowane jako RM, LS, MU, ZD o rozproszonym układzie pasowym przy granicy z lasami • maksymalna wysokość zabudowy: jedna kondygnacja naziemna z poddaszem użytkowym • minimalna wielkość działki: 2500 m² • minimalna powierzchnia biologicznie czynna: 70% AG - Podstawowe przeznaczenie terenów pod usługi oraz działalność produkcyjna o charakterze nieuciążliwym. Dozwolona jest lokalizacja zapleczy administracyjno-technicznych, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej oraz dróg dojazdowych, parkingów, garaży niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania tych terenów. • maksymalna wysokość zabudowy: 11,0 • minimalna wielkość działki: indywidualnie • minimalna powierzchnia biologicznie czynna: 40% T - Tereny przeznaczone pod zagospodarowanie rekreacyjno-turystyczne (wypoczynek codzienny, cotygodniowy i okresowy – letni i zimowy) z możliwością zabudowy letniskowej całorocznej tzw. drugiego domu oraz urządzaniem ogródków działkowych. Zaleca się lokalizowanie obiektów i obszarów usług sportu i rekreacji oraz innych usług związanych z funkcją podstawową, terenów zieleni publicznej i niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania tych terenów urządzeń infrastruktury technicznej i komunikacji publicznej. • maksymalna wysokość zabudowy: jedna kondygnacja naziemna z poddaszem użytkowym • minimalna wielkość działki: 1000 m² i 500 m² dla działek pod ogródki działkowe • minimalna powierzchnia biologicznie czynna: 70% Tereny infrastruktury technicznej i komunikacji: IT - Podstawową funkcją jest obsługa mieszkańców gminy Prażmów w zakresie ujęć wody, oczyszczania ścieków, przesyłu prądu i gazu ziemnego. • Lokalizację wszelkich przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jest obligatoryjne (w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.) warunkuje się ich niezbędnością dla obsługi technicznej gminy. Na tych terenach wszelkie składowanie odpadów i wytwarzanie odpadów niebezpiecznych powinno być zabronione, poza wyjątkiem oczyszczalni ścieków, gdzie należy organizować gminny punkt zbiórki odpadów niebezpiecznych. Wokół oczyszczalni ścieków należy wyznaczyć obszary ograniczonego użytkowania wynikające z potrzeby ochrony środowiska i zdrowia ludzi, a wokół ujęć wody strefy ochronne. Wszystkie obiekty obsługi technicznej gminy a w szczególności wodno-kanalizacyjne, energetyczne, w tym obiekty kubaturowe i budowle lokalizowane na terenach funkcjonalnych należy realizować zgodnie z opracowaniami dotyczącymi rozwoju gminnej infrastruktury technicznej sporządzonymi przez Wójta Gminy Prażmów. W miejscowościach Błonie, Dobrzenica, Wola Prażmowska, Kępa, Jaroszowa Wola, Nowy Prażmów konsultacji z Wojewódzkim Sztabem Wojskowym wymagają inwestycje infrastrukturalne o znaczeniu ponadlokalnym. 13 KK - Podstawową funkcją jest transport kolejowy. • Nie należy na tych terenach lokalizować zabudowy mieszkaniowej. Lokalizację wszelkich przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jest obligatoryjne (w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.) warunkuje się ich niezbędnością dla transportu kolejowego. Na terenach tych wszelkie składowanie odpadów i wytwarzanie odpadów niebezpiecznych powinno być zabronione. KD - Podstawową funkcją jest transport drogowy. • Nie należy na tych terenach lokalizować zabudowy mieszkaniowej i przemysłowej. Wszelka zabudowa usługowa może być lokalizowana, jeśli nie naruszy to pasów drogowych wymaganych dla prawidłowego funkcjonowania drogi zgodnie z jej klasą. Lokalizację wszelkich przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jest obligatoryjne (w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.) warunkuje się ich niezbędnością dla transportu drogowego. Na terenach tych wszelkie składowanie odpadów i wytwarzanie odpadów niebezpiecznych powinno być zabronione. • W studium wskazuje się rezerwę terenu (KDZ) pod planowaną drogę zbiorczą po północnej stronie torów kolejowych oraz wskazuje się rejony postulowanych skrzyżowań tej drogi ze zjazdami do wsi (zgodnie z rysunkiem studium). 3.3 CELE OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I SPOSÓB ICH UWZGLĘDNIENIA W STUDIUM Studium wskazuje obszary prawnie chronione: Rezerwat leśny „Łoś”, Rezerwat krajobrazowy „Skarpa Jeziorki”, Chojnowski Park Krajobrazowy wraz z otuliną, Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu, Chronione grunty rolne (IIIa i IIIb kl. bonitacyjnej) i leśne Studium wskazuje obszary do objęcia ochroną: W granicach gminy ochroną prawną objęte są znaczne powierzchnie, dzięki czemu chronione są najbardziej cenne przyrodniczo i krajobrazowo tereny. Po opracowaniu przez właściwe organy planów ochrony rezerwatów oraz Chojnowskiego Parku Krajobrazowego konieczne będzie przystąpienie do opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Nie przewiduje się wyznaczenia nowych form ochrony przyrody. Wskazana jest właściwa pielęgnacja i utrzymanie istniejących pomników przyrody a także drzew o wymiarach pomnikowych. Warto również podjąć działania w ramach ochrony siedlisk: Ochrona siedlisk (podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 sierpnia 2001 r. /Dz. U. nr 92 z 2001 r., poz. 1029/). Ochrona siedlisk ma wielorakie znaczenie przyrodnicze, edukacyjne i estetyczne. Umożliwia zachowanie szczególnych typów krajobrazu, całych zespołów gatunków roślin, współistniejących z nimi zespołów zwierząt oraz gleby i charakterystycznych dla danego siedliska stosunków wodnych. 14 I.A Siedliska nieleśne W trakcie badań terenowych na potrzeby niniejszego studium stwierdzono obecność na terenie gminy następujących siedlisk podlegających ochronie (numer odpowiada numeracji w rozporządzeniu): Numer 18 Nazwa Lokalizacja Murawy szczotlichowe Dobrzenice, Krupia Wólka, Piskórka, Wilcza Wólka Starorzecza i inne naturalne Dolina Jaziorki eutroficzne zbiorniki wodne Naturalne dystroficzne zbiorniki Nowy Prażmów wodne Suche wrzosowiska Nowy Prażmów, Ustanów Pionierskie murawy napiaskowe Wilcza Wólka Murawy bliźniczkowe Nowy Prażmów, Piskórka Łąki trzęślicowe Doliny rzek: Jeziorki i Czarnej Żyzne łąki dwukośne Doliny rzek: Jeziorki i Czarnej Szuwary wielkoturzycowe Dolina Jeziorki 21 22 27 33 40 41 45 54 Częstość występowania ++ ++ + + + + ++ ++ ++ I.B. Siedliska leśne Numer 75 76 78 81 82 84 87 94 Nazwa Acidofilna dąbrowa i las dębowo-brzozowy Brzezina bagienna Bór Bagienny Łęg olszowo-jesionowy Łęg wiązowo-jesionowy Łęg wierzbowo-topolowy Olsy i Łozowska Bór chrobotkowi Nowy Prażmów, Ustanów Częstość występowania ++ Nowy Prażmów Nowy Prażmow Dolina Jeziorki, Dolina Czarnej Dolina Jeziorki, Dolina Czarnej Dolina Jeziorki, Dolina Czarnej Dolina Jeziorki Nowy Prażmów + + ++ + ++ +++ + Lokalizacja Studium wskazuje istniejące lasy ochronne: Na terenie gminy występują: lasy wodochronne (74,63 ha) – obejmują obszary przy ciekach wodnych, tereny okresowo zalewane i o wysokim poziomie wód gruntowych; mają na celu stabilizację i ochronę stosunków wodnych na ww. obszarach i ich okolicach (w oddz. 290, 291, 292A); lasy wokół miast (84,83 ha) – obejmują lasy położone w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców (w oddz. 201-204, 206, 207). Gospodarowanie w lasach, w tym stanowiących lasy ochronne, musi być oparte na ustaleniach planu urządzenia lasu oraz programu ochrony przyrody i powinno być podporządkowane dążeniu do: utrzymania dobrego stanu zdrowotnego i sanitarnego oraz wysokiej odporności drzewostanu na działanie szkodliwych czynników, abiotycznych, biotycznych i antropogenicznych; utrzymania składów gatunkowych drzewostanów zbliżonych do naturalnych – charakterystycznych dla regionu; prowadzenia działań mających na celu zachowanie i wzbogacanie różnorodności biologicznej oraz krajobrazowej w lasach; ograniczenia stosowania środków chemicznych w hodowli i ochronie lasu; ograniczenia pozyskiwania drewna; 15 ograniczania melioracji do koniecznego minimum (w celu poprawienia m.in. retencji wodnej w lasach należy dążyć do jak największego zatrzymania wód w lesie); niedopuszczania do przeznaczania gruntów leśnych na cele nieleśne; zalesiania gruntów porolnych (w nadleśnictwie istnieją dwa programy zalesiania gruntów porolnych, ale brakuje aktualnie chętnych do ich realizacji); właściwego kształtowania strefy ekotonowej lasu. Studium ustala kierunki i zasady ochrony środowiska: Podstawowym założeniem kształtowania struktury przyrodniczej gminy powinno być dążenie do tego, aby całość tworzyła sposób stosunkowo zwarty, powiązany funkcjonalnie i strukturalnie system płatów i korytarzy, o których znaczeniu dla prawidłowego kształtowania struktury krajobrazu szeroko traktuje literatura ekologii krajobrazu. Podstawowe elementy zielonego szkieletu na obszarze objętym opracowaniem stanowią: zwarte kompleksy leśne Chojnowskiego Parku Krajobrazowego, mozaika terenów rolno-łąkowo-leśnych oraz dolina rzeki Jeziorki, stanowiące łącznie ciąg przyrodniczy o znaczeniu co najmniej regionalnym. Istotne są również mniejsze dolinki boczne, będące miejscami spływu wód, mas powietrza, migracji roślin i zwierząt. Podobne funkcje pełnią powierzchnie łąk, pastwisk i pól ornych; trwałe zadrzewienia i zakrzewienia; ciągi zieleni wzdłuż cieków wodnych i rowów, zieleń urządzona, zieleń cmentarna, obszary zmeliorowane. Jako uzupełniające należy traktować pasy i płaty zieleni: ogródków działkowych, sadów, pasmowej zieleni nieurządzonej wzdłuż torów, dróg czy drobnych cieków wodnych, zieleń ogrodów przydomowych, a także powierzchnie biologicznie czynne pozostawione w granicach poszczególnych działek. Celem wszelkich zabiegów powinno być utrzymanie ciągłości strukturalnej i funkcjonalnej istniejących powiązań ekologicznych, zachowanie ich potencjału biologicznego, ograniczenie działań mogących zmienić warunki siedliskowe. Zachowaniu istniejących walorów środowiska powinno służyć zachowanie właściwych proporcji oraz względnie równomiernego rozmieszczenia na terenie gminy obszarów biologicznie czynnych oraz terenów biologicznie pasywnych, intensywnie użytkowanych gospodarczo. Wszystkie w/w elementy stanowią istotną część struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy. W oparciu o ten przyrodniczy szkielet powinny być kształtowane tereny o innych funkcjach, w odpowiednich proporcjach, wskazywanych w niniejszym opracowaniu. Podstawowe zasady kształtowania struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy powinny opierać się o zasady określone między innymi art. 47a Ustawy o ochronie przyrody: zachowanie i ochrona zieleni istniejącej; zapobieganie dalszej fragmentacji i zmniejszaniu powierzchni cennych dla funkcjonowania systemu przyrodniczego gminy; uzupełnianie zadrzewień zgodnie z siedliskiem, głównie wzdłuż cieków wodnych i w obniżeniach terenowych oraz wzdłuż ciągów komunikacyjnych; pozostawianie jako ważnych nisz ekologicznych zadrzewień i zakrzewień śródpolnych, fragmentów zabagnionych, torfowisk, wydm; zachowanie ciągłości przestrzennej i funkcjonalnej terenów zielonych poprzez oszczędne gospodarowanie przestrzenią i ograniczanie niepotrzebnych cięć tej przestrzeni; ochrona przed nadmiernym zainwestowaniem terenów łąk i pastwisk oraz gruntów ornych, w tym zwłaszcza wysokich klas bonitacyjnych; eliminacja dzikich wyrobisk (typowych miejsc lokalizowania dzikich a więc niekontrolowanych wysypisk). Taka polityka jest tym bardziej uzasadniona, że część północna gminy stanowi jeden z kluczowych ogniw systemu ochrony ekologicznej Warszawy, część południowa - południowe ogniwo pierścienia osłonowego Warszawy. Warto tu przedstawić wybrane ustalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy, kształtujących zasady szczególnie istotne dla ochrony i kształtowania struktury przyrodniczej gminy: 16 zachowanie i ochrona kompleksów przyrodniczych w najwyższym potencjale biologicznym, w szczególności dotyczy to lasów, cieków wodnych i ich dolin oraz ciągów powiązań przyrodniczych lokalnych i regionalnych; zachowanie istniejących powierzchni wodnych oraz stosowanie małej retencji; ochrona przed zanieczyszczeniami środowiska gruntowo-wodnego; ochrona i uzupełnianie zadrzewień śródpolnych, przydrożnych oraz towarzyszących ciekom i zbiornikom wodnym; ochrona drobnych elementów naturalnej rzeźby terenu: dolin, obniżeń, skarp i wydm; ochrona gleb wysokiej klasy przed zmianą przeznaczenia na cele nierolnicze; ochrona gruntów leśnych przed zmianą przeznaczenia; ochrona środowiska poprzez rozwój infrastruktury środowiska; zakaz lokalizacji inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko; wprowadzone strefy uciążliwości od dróg, linii kolejowej (120 m) i linii 220 kV oraz strefy sanitarne od granic cmentarza. Studium określa kierunki i zasady przeciwdziałania zagrożeniom ze strony środowiska przyrodniczego: Stan i funkcjonowanie niektórych elementów środowiska, stanowi lub może stanowić potencjalne utrudnienie lub wręcz zagrożenie dla funkcjonowania terenów mieszkaniowych w gminie. Dlatego też niezbędne jest przeciwdziałanie tym zagrożeniom poprzez: pozostawienie wolnych od zainwestowania fragmentów dolin, znajdujących się w zasięgu wód roztopowych; dążenie do zwiększenia retencji wód tych dolin w wyższych odcinkach ich biegu; zapewnienie swobodnego przepływu wód w korytach cieków w celu niedopuszczania do zalewania dolin wodami roztopowymi lub wodami z nawalnych opadów, za pomocą zastosowania odpowiednich rozwiązań technicznych (m.in. zwiększenie retencyjności obszaru ich zasilania, likwidacja zwężeń, regulacja koryt w niższych odcinkach biegu); nie wprowadzanie zabudowy na stromych skarpach doliny, potencjalnie zagrożonych lokalnymi ruchami osuwiskowymi; dostosowanie terenów o wysokim poziomie wód gruntowych do wykorzystania gospodarczego, stosownie do wskazanego przeznaczenia tych terenów. Studium określa kierunki i zasady przeciwdziałania antropogenicznym zagrożeniom dla środowiska: Aby nie dopuścić do degradacji środowiska w rejonach, gdzie takie zagrożenia potencjalnie występują, nie można dopuszczać do pogłębiania konfliktów pomiędzy środowiskiem a istniejącym zagospodarowaniem, lecz konflikty te eliminować lub co najmniej łagodzić. Dlatego też w stosunku do istniejących obiektów, stanowiących zagrożenie dla środowiska, w celu wyeliminowania lub zmniejszenia ich uciążliwości, należy zastosować dostępne prawne i ekonomiczne instrumenty (np. przepisy dotyczące ochrony środowiska, polityka podatkowa, restrykcje). Tam, gdzie będzie to niemożliwe, tereny narażone na uciążliwości należy wyłączyć spod zainwestowania związanego ze stałym pobytem ludzi i wyznaczyć obszary o ograniczonych zasadach inwestowania. W celu prawidłowego kształtowania rozwoju i ochrony środowiska gminy: wskazane jest, aby wyłączyć z zainwestowania tereny najbardziej cenne przyrodniczo i pozostawić je w aktualnym użytkowaniu, z reguły rolnym lub leśnym; wskazana jest ochrona przed zainwestowaniem gruntów rolnych o wysokich klasach bonitacyjnych gleb; wskazana jest ochrona naturalnych zadrzewień i zakrzewień śródpolnych, małych fragmentów leśnych, miedz, zarośli i oraz oczek wodnych – zakaz ich osuszania, zasypywania bagien, torfowisk itp. – cenne byłoby wprowadzenie nakazu zachowania ich w krajobrazie w stanie naturalnym (ochrona ich znaczenia ekologicznego, w ramach retencji wód, tworzonych przez nie walorów krajobrazowych, powiązań ekologicznych itp.); 17 wskazane jest utrzymanie i ochrona lasów w celu m.in. zwiększenia retencyjności obszaru, stabilizacji warunków klimatycznych ze względu na ich walory ekologiczne oraz funkcje wodochronne, glebochronne i in.; szczególnie wskazana jest poprawa stanu urządzeń sieci melioracji wodnych oraz stały monitoring prawidłowego funkcjonowania melioracji wodnych (w wyniku wadliwości ich funkcjonowania – może dojść na znacznych powierzchniach gminy do zachwiania równowagi stosunków wodnych; rowy melioracyjne są również często odbiornikiem nieoczyszczonych ścieków i odpadów); wskazane jest zagęszczanie zabudowy mieszkaniowej i jej koncentracja na terenach już zainwestowanych (zmniejszenie skutków rozwoju mieszkalnictwa na terenach niewystarczająco uzbrojonych i cennych przyrodniczo bądź o gorszych warunkach geotechnicznych; ochrona przestrzeni rolniczo-łąkowej przed niepotrzebnym, spontanicznym czy chaotycznym zainwestowaniem); wskazane jest uzależnianie rozwoju zabudowy od wyeliminowania istniejących braków infrastrukturalnych, zwłaszcza rozdzielczej sieci kanalizacji sanitarnej obsługującej cały teren; wskazane jest stosowanie wszelkiego rodzaju ekranów ochronnych od obiektów uciążliwych, jakimi są trasy komunikacyjne, linie wysokiego napięcia i in., jak również od uciążliwych obiektów punktowych; wskazane jest prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów; wskazane jest ograniczenie do niezbędnego minimum lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko; w przypadku konieczności wprowadzenia tego typu przedsięwzięć, wskazane jest wprowadzenie odpowiednich ograniczeń dla zagospodarowania w ich bezpośrednim sąsiedztwie, wynikających z przepisów szczególnych, dotyczy to między innymi: cmentarzy, napowietrznych linii elektroenergetycznych wysokiego i średniego napięcia; gazociągów wysokiego i średniego ciśnienia; wież telefonii komórkowej; linii kolejowej oraz dróg publicznych; w ramach ochrony jakości powietrza wskazane jest stopniowe zwiększanie udziału paliw ekologicznych w gospodarce cieplnej; wskazane jest stosowanie „czystych technologii”; należy dążyć do obniżenia emisji gazowych i pyłowych z obiektów użyteczności publicznej, handlowych, usługowych i produkcyjnych poprzez ograniczenie ilości spalanych paliw, instalowania urządzeń redukujących zanieczyszczenia, zmianę technologii i profilu produkcji w obiektach za główne źródła zanieczyszczeń; z uwagi na wysoki poziom wód gruntowych i znaczne tereny użytkowane rolniczo szczególnie istotna jest ochrona wód przed zanieczyszczeniem ze źródeł rolniczych, należy zidentyfikować, zrekultywować i zagospodarować tereny zdegradowane oraz zapobiegać dalszym procesom degradacji poprzez likwidacje nielegalnych punktów eksploatacji kopalin pospolitych. Eksploatacja kopalin musi się odbywać zgodnie z przepisami szczególnymi; należy zinwentaryzować i zlikwidować „dzikie wysypiska odpadów”. W odległości do 20 m od wód powierzchniowych, stref ochrony wód nie można stosować nawozów naturalnych, a nawozy mineralne powinny być rozsiewane ręcznie. Pastwiska znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie linii brzegowej wód powierzchniowych nie powinny być przeciążane zbyt dużą ilością zwierząt. Ponadto, w obszarach wskazanych do zainwestowania należy dążyć do zwiększenia powierzchni terenów zieleni m.in. poprzez: ustalanie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i warunkach zabudowy i zagospodarowania terenów minimalnego wskaźnika powierzchni terenów zieleni w stosunku do powierzchni zabudowy wyższego, niż minimum określone przepisami szczególnymi; zagospodarowanie zielenią terenów niewykorzystanych w obrębie istniejącej zabudowy; utworzenie pasów zieleni izolacyjnej wzdłuż uciążliwych tras komunikacyjnych. 18 Tereny zieleni urządzonej należy zagospodarowywać w sposób, zapewniający dostępność dla osób niepełnosprawnych. Studium wskazuje obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków: WYKAZ OBIEKTÓW PRAWNIE CHRONIONYCH WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW ORAZ OBIEKTÓW O WALORACH ZABYTKOWYCH GMINY PRAŻMÓW (nr wpisu do rejestru oznaczony jest kursywą) Statut Uwagi prawny 1. Łoś Parkowa pozostałość założenia dworskiego ewid. 2. Prażmów Al. Kasztanów 1 zespół dworski – stajnia 1088 3. Prażmów Al. Kasztanów 1 zespół dworski – gorzelnia 1088 4. Prażmów Ryxa 35 c kościół parafialny 1086/713 5. Prażmów Ryxa 41 dwór – pałacyk Ryxa 1087/46 6. Prażmów Ryxa 41 c park 1087/46 7. Ustanów Parkowa 4 zespół dworski – dwór ewid. 8. Ustanów Parkowa 4 zespół dworski – park ewid. 9. Wola Prażmowska Parkowa 4 zespół dworski – dwór ewid. 10. Wola Prażmowska Parkowa 4 zespół dworski – park ewid. 11. Wola Wągrodzka wiatrak ewid. rozebrany 12. Zadębie Nr 16 chałupa drewn. 1221 L.p. Miejscowość Adres Opis Powyższe obiekty należy ująć w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, z ustaleniem ich adaptacji oraz wymogiem utrzymania w dobrym stanie technicznym. Dopuszcza się adaptację na cele mieszkaniowe lub nieuciążliwe usługi, pod warunkiem zachowania bryły, układu przestrzennego tych obiektów, materiałów budowlanych i wykończeniowych, zgodnych z pierwotnie użytymi w budynkach. Należy przestrzegać zachowania i rewaloryzacji zagospodarowania obiektów zabytkowych, zgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem i charakterem przestrzennym (tereny zagród wiejskich, park, aleja wysokich drzew itp.). STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE NA TERENIE GMINY PRAŻMÓW Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. Numer stanowiska archeologicznego 62-65/22 62-65/25 62-65/26 62-65/27 62-66/1 62-66/2 62-66/3 62-66/4 62-66/6 62-66/7 62-66/8 62-66/9 62-66/10 62-66/12 62-66/12 62-66/14 62-66/15 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 62-66/16 62-66/17 62-66/20 62-67/8 62-67/9 62-67/10 62-67/12 62-67/14 62-67/15 62-67/16 62-67/17 62-67/18 62-67/19 62-67/20 62-67/22 63-65/2 63-65/3 63-65/4 63-65/5 19 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 63-65/6 63-65/7 63-65/10 63-65/12 63-65/13 63-65/14 63-65/18 63-65/19 63-65/20 63-65/21 63-65/22 63-65/23 63-65/24 63-65/25 63-65/26 63-65/27 63-65/28 63-66/12 63-66/13 63-66/14,15 63-66/16 63-66/17 63-66/18 63-66/19 63-66/18 63-66/19 63-66/20 63-66/21 63-66/23 63-66/24 63-66/25 63-66/26 63-66/29 63-66/30 63-66/31 63-66/32 63-67/24 63-67/30 63-67/32 63-67/33 63-66/34 63-67/36 63-67/38 63-67/40 63-67/41 63-67/26 63-67/27 63-67/28 63-67/29 63-67/32 63-67/35 20 Na określonych na rysunku studium terenach stanowisk archeologicznych, wszelkie prace budowlane, zmieniające ukształtowanie terenu, wymagają wyprzedzająco w stosunku do robót budowlanych zgłoszenia do WKZ i ustalenia dalszego postępowania. POLITYKA PRZESTRZENNA Informacje na temat obiektów, obszarów i stanowisk objętych ochroną znajdują się w komputerowej bazie danych Studium. Miejsca występowania obiektów wpisanych do rejestru, będących w ewidencji konserwatora zabytków, stref ochrony konserwatorskiej oraz stanowisk archeologicznych zaznaczone zostały na rysunku Studium stanowiącym załącznik graficzny nr 1. W celu wykonania obowiązków w zakresie dbałości o dobra kultury oraz uwzględniania zadań ochrony zabytków w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (art. 7 ust. 4, art. 19 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami) Wójt Gminy zobowiązany jest: przedkładać do uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków projekty planów miejscowych, które dotyczą obiektów wpisanych do rejestru zabytków, obiektów będących w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, wszystkich stanowisk archeologicznych oraz terenów objętych strefami ochrony konserwatorskiej. konsultować z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków działania inwestycyjne i prace projektowe, które dotyczą obiektów wpisanych do rejestru zabytków, obiektów będących w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, wszystkich stanowisk archeologicznych oraz terenów objętych strefami ochrony konserwatorskiej. W odniesieniu do historii terenu proponuje się: Popularyzację historii gminy w miejscowych szkołach. W odniesieniu do zabytkowego budownictwa postuluje się: Ochronę obiektów wpisanych do rejestru zabytków przez ich zachowanie i konserwację. Wszelkie prace przy obiektach i na terenach wpisanych do rejestru zabytków oraz w ich bezpośrednim otoczeniu mogą być prowadzone tylko za zezwoleniem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Ochrona obiektów kulturowych umieszczonych w ewidencji przez ich zachowanie i ochronę. Rozbiórka budynku o wartościach kulturowych może być dokonana tylko w uzasadnionych przypadkach za zgodą Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i po wykonaniu stosownej dokumentacji. W odniesieniu do obszarów chronionych postuluje się: Ochronę obszarów i obiektów środowiska kulturowego przez utrzymanie oznaczonych w studium następujących stref konserwatorskich i przestrzeganie zasad ich zagospodarowania. Strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej „A” obejmuje: obszar parku w Prażmowie, obszar parku w Woli Prażmowskiej, obszar parku w Ustanowie, obszar parku w Łosiu. Strefa pośredniej ochrony konserwatorskiej „K” obejmuje: teren wokół parku w Prażmowie, teren wokół parku w Woli Prażmowskiej, teren wokół parku w Ustanowie, teren wokół parku w Łosiu. Najogólniej zakłada się, że w strefach powinny być: bezwzględnie zachowane obiekty o walorach kulturowych i zabytkowych, rozwijane formy budownictwa nawiązującej do architektury lokalnej-tradycyjnej. 21 Ustalenia dla stref: STREFA „A” ścisłej ochrony konserwatorskiej – strefa ta służy w szczególności pełnej ochronie treści historycznych, form, w tym gabarytów oraz fizjonomii: rozplanowania i krajobrazu, struktury a także w możliwie największym zakresie tradycyjnych funkcji. Działalność w tej strefie powinna podlegać następującym rygorom: zachowanie elementów historycznego rozplanowania, tj. utrzymanie istniejącej sieci dróg, osi widokowych i kompozycyjnych, utrzymywanie stanu jako działanie permanentne, uczytelnienie całości bądź elementu jednostki poprzez odsłonięcie, eksponowanie, uporządkowanie, konsultowanie z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków wszelkich działań inwestycyjnych i prac projektowych. STREFA „K” pośredniej ochrony konserwatorskiej – strefa ta służy ochronie krajobrazowej i zabezpieczeniu otuliny, głównie zachowaniu dominacji i harmonijnego nawiązania względem istniejących form na zasadzie sąsiedztwa i w paśmie ich styku, zabezpieczenie właściwej ekspozycji: widoków, gabarytów, charakteru zabudowy. Obejmuje obszary wokół wartościowych zespołów architektoniczno-krajobrazowych. Działalność w tej strefie powinna podlegać następującym rygorom: podporządkowanie i zharmonizowanie nowej zabudowy w stosunku do istniejących historycznych form, wprowadzenie nowych form na nowym, lecz sąsiadującym obszarze na zasadzie autonomicznej, jednak kompozycyjnie związanych z tradycjami, konsultowanie z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków wszelkich działań inwestycyjnych i prac projektowych. W zakresie ochrony stanowisk archeologicznych i konserwatorskich stref archeologicznych: wszelkie zmiany w użytkowaniu terenu i planowane inwestycje (kubaturowe, komunikacyjne, infrastruktury technicznej, realizacji ogrodzeń oraz roboty ziemne – w tym niwelacyjne naruszające istniejący stan chronionych stanowisk i stref archeologicznych – wymagają uzgadniania przez organa samorządowe z wojewódzkim konserwatorem zabytków przed wydaniem pozwolenia na budowę; zmiany w użytkowaniu terenu oraz realizację planowanych i uzgodnionych inwestycji uzależnia się od przeprowadzenia (na koszt właściciela lub użytkownika gruntu) archeologicznych badań wykopaliskowych, zapewnienia stałego udziału archeologa (nadzór) przy wszelkich robotach ziemnych, związanych z realizacją zamierzonej inwestycji z rygorem zmiany nadzoru na badania wykopaliskowe, w przypadku ujawnienia (w wykopach budowlanych) obiektów archeologicznych; do czasu przeprowadzenia archeologicznych badań wykopaliskowych obowiązuje zakaz zmiany użytkowania terenu tj. prowadzenia inwestycji i robót ziemnych wymienionych w pkt. 1; warunkiem wydzielenia działek pod drogi lub poszerzenia drogi i dopuszczenia do korzystania z tej drogi jest przeprowadzenie (na koszt właściciela, użytkownika gruntu lub inwestora) archeologicznych badań wykopaliskowych, wyprzedzających korzystanie z wydzielonej drogi; szczegółowy zakres badań i prac archeologicznych określa wojewódzki konserwator zabytków na etapie uzgadniania zamierzonych zmian w użytkowaniu terenu i planowanych inwestycji; w planowaniu działań inwestycyjnych należy uwzględnić sezonowy charakter badań archeologicznych (prace terenowe), dla przeprowadzenia których najdogodniejszym okresem jest okres od maja do września; w uzgodnieniach z wojewódzkim konserwatorem zabytków należy powoływać się na numer ewidencyjny stanowiska archeologicznego lub konserwatorską strefę archeologiczną. na obszarach stanowisk archeologicznych wytypowanych do wpisania do rejestru zabytków województwa mazowieckiego postuluje się: - wyłączyć tereny użytkowane rolniczo i tereny leśne z wszelkiej zabudowy lub pozostawić jak najdłużej w dotychczasowym użytkowaniu. Bezwzględnie zakazuje się wszelkich prac mogących naruszyć niezniszczone dotychczas warstwy, leżące tuż pod glebą (zakaz dotyczy głębokiej orki, kopania dołów i rowów, sadzenia drzew, eksploatacji piasku, gliny, żwiru i podobnych prac), 22 4 - zmiana sposobu użytkowania na terenach rolniczych i leśnych na obszarach przewidzianych do rozwoju możliwa jest po przeprowadzeniu kompleksowych badań archeologicznych, wyprzedzających zamierzone zmiany, na całym obszarze chronionego stanowiska; na terenach położonych w granicach pozostałych stanowisk archeologicznych: - tereny rolne i leśne należy pozostawić w dotychczasowym użytkowaniu, a w przypadku zmiany w użytkowaniu w/w terenów należy przeprowadzić kompleksowe badania archeologiczne, wyprzedzające zamierzone zmiany, - realizację planowanych i uzgodnionych inwestycji uzależnia się od przeprowadzenia (na koszt inwestora) archeologicznych badań wykopaliskowych – wyprzedzających zamierzone działania inwestycyjne lub archeologicznych badań interwencyjnych – prowadzonych w trakcie badań związanych z inwestycją. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ ZMIANY STUDIUM 4.1 PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA Z najważniejszych problemów ochrony środowiska na terenie gminy Prażmów należy wymienić: • • • • Degradacja środowiska spowodowana brakiem infrastruktury technicznej (szczególnie sieci kanalizacyjnej – degradacja wód powierzchniowych i podziemnych, degradacja gleb oraz sieci gazowej – degradacja powietrza); Chaotyczne, niekontrolowane rozprzestrzenianie się zabudowy mieszkaniowej; Zmniejszanie się powierzchni biologicznie czynnej; Powstawanie dzikich wysypisk śmieci oraz spalanie śmieci w przydomowych paleniskach; 4.2 OCENA PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ PRPJEKTU ZMIANY STUDIUM 4.2.1 Wpływ na różnorodność biologiczną Z uwagi na antropogenizację i ustaloną znaczną obszarowo funkcję mieszkaniowo – usługową oraz rozbudowę sieci infrastruktury technicznej, szczególnie dróg, teren w dalszej perspektywie będzie podlegał zmniejszeniu się różnorodności biologicznej. Podjęcie prac budowlanych na terenach inwestycyjnych wpłynie lokalnie na rzeźbę trenu, szatę roślinną, warunki klimatyczne. Przewiduje się negatywne bezpośrednie, długoterminowe oddziaływanie na bioróżnorodność, o dużym prawdopodobieństwie. Przeciwdziałać temu zjawisku będą ustanowione strefy otwarte, pozbawione prawa do zabudowy (tereny rolne, tereny lasów i zadrzewień, tereny wód powierzchniowych) oraz szereg ograniczeń w zagospodarowaniu, wynikających z form ochrony na mocy przepisów odrębnych. Będą to pozytywne oddziaływania pośrednie. 4.2.2 Wpływ na jakość życia ludzi Oddziaływania związane ze wzrostem powierzchni zabudowanych i rozwojem sieci drogowej będzie oddziaływaniem negatywnym długoterminowym, pośrednim, stałym i skumulowanym. Spowodowane zostanie głównie przez zwiększenie się hałasu i zanieczyszczeń komunikacyjnych, zwiększenie emisji z indywidualnych źródeł ciepła. Studium zawiera wiele ustaleń mających na celu wyeliminowanie w jak największym stopniu negatywnych oddziaływań. W zakresie gospodarki odpadami w Studium ustala się wywożenie odpadów stałych w sposób zorganizowany na tereny składowania lub utylizacji zlokalizowane poza obszarem opracowania. Wprowadzono nakaz zapewnienia na każdej działce budowlanej lub w miejscach wskazanych przez organy gminy miejsce selektywnej zbiórki odpadów stałych do czasu ich wywozu gwarantujące 23 zapewnienie standardu obsługi wyrażającego się częstotliwością wywozu stałych odpadów komunalnych. Każda nieruchomość lub wspólnie kilka nieruchomości, powinna być wyposażona w urządzenia i miejsca do zbierania odpadów stałych. W Studium ustala się wymóg spełnienia dopuszczalnych poziomów hałasu. Tereny właściwie zakwalifikowano do odpowiednich kategorii pod względem dopuszczalnych poziomów hałasu określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 120 poz. 826). Rozwój infrastruktury technicznej, szczególnie skanalizowanie gminy i modernizacja układu drogowego przyniesie pozytywny wpływ na jakość życia mieszkańców gminy. Powyższe ustalenia jak i wprowadzone zasady co do zagospodarowania terenów inwestycyjnych można zaliczyć do pozytywnych oddziaływań pośrednich, długoterminowych i stałych. 4.2.3 Wpływ na rośliny i zwierzęta W skutek realizacji ustaleń Studium przewiduje się tendencję do zmniejszania liczby występujących tu gatunków i ich liczebności oraz pogarszania się warunków siedliskowych dla obecnej szaty roślinnej. Najistotniejsze oddziaływanie – negatywne bezpośrednie długoterminowe – na szatę roślinną będzie miał wzrastający udział terenów zabudowanych oraz sieć infrastruktury drogowej. Ten sam czynnik będzie powodował negatywne, pośrednie oddziaływanie długoterminowe na świat zwierzęcy. Szczególnie zmniejszające się obszary bytowania gatunków jak i ograniczenie warunków migracji. 4.2.4 Wpływ na wody powierzchniowe i podziemne W Studium zachowuje się istniejące cieki wodne wraz z ich obudową przyrodniczą. Wzrost terenów zabudowy wpłynie na zwiększony pobór wody z podziemnego zbiornika wód podziemnych oraz zmniejszenie retencji poprzez wzrost powierzchni nieprzepuszczalnych. Są to negatywne, bezpośrednie i pośrednie oddziaływania długoterminowe. Za pozytywne bezpośrednie oddziaływanie długoterminowe można uznać projektowaną budowę sieci kanalizacyjnej wraz z oczyszczalniami. 4.2.5 Wpływ na powietrze Gmina nie przewiduje budowy systemu sieci cieplnej / ciepłowniczej. Ogrzewanie budynków powinno się realizować w oparciu o źródła lokalne, głównie gazu ziemnego, bez wprowadzania systemu zdalczynnego. Projektowane przeznaczenie wymaga zapewnienia energii cieplnej i elektrycznej, które z uwagi na konwencjonalne źródła wiążą się z emisją zanieczyszczeń do atmosfery. Wzrost terenów zabudowy mieszkaniowej wiąże się więc ze wzrostem emisji gazów i pyłów związanych z ogrzewaniem domów. Szczególnie stosowanie paliw stałych pogarsza jakość powietrza w sezonie grzewczym. Zwiększenie powierzchni zabudowy, zwłaszcza usług rekreacji i turystyki, modernizacja i rozbudowa układu drogowego, związane będzie ze zwiększeniem ruchu pojazdów osobowych i dostawczych. Będą to długoterminowe pośrednie negatywne oddziaływania na jakość powietrza. W ostatnich latach notuje się znaczący wzrost samochodów zasilanych paliwem gazowym. Zaostrzane są również normy dla paliw oraz dopuszczalnej normy emisji z silników spalinowych. W emisjach z silników spalinowych wyróżniono ponad 1500 substancji. Jednak ich oddziaływanie na człowieka i środowisko nie jest jednakowe. Substancjami mającymi wpływ w skali lokalnej będą tlenki węgla, tlenki azotu, a w skali regionalnej i krajowej – tlenki azotu i dwutlenek siarki, natomiast w skali globalnej dwutlenek węgla. Zmiany w zasilaniu silników powodować będą, w miarę wymiany pojazdów, stopniowy spadek zanieczyszczeń powietrza o pochodzeniu komunikacyjnym. Porównując dopuszczalne wielkości emisji dla wprowadzanych norm emisyjnych „EURO”, bądź paliw gazowych należy stwierdzić, że początkowy wzrost immisji w perspektywie od 5 do 10 lat powinien ulec zatrzymaniu, a następnie spadkowi. 24 Szczegółowe oddziaływanie w tym zakresie zależeć będzie od tempa wymiany pojazdów oraz od przepisów wyższego rzędu związanych z polityką proekologiczną w zakresie środków transportu. W zapisach planu wykluczono funkcję produkcyjną, co powinno wpłynąć na ograniczenie emisji gazów na tych terenach. 4.2.6 Wpływ na powierzchnię ziemi Powierzchnia ziemi na terenach z dopuszczoną zabudową będzie mogła być zabudowana w zależności od przeznaczenia. W Studium przewidziano zmniejszenie powierzchni gruntu rodzimego pokrytego roślinnością. Zmniejszenie to będzie zróżnicowane, maksymalnie do 40% powierzchni biologicznie czynnej, z wyjątkiem terenów infrastruktury technicznej, dróg publicznych, gdzie nie ustalono minimalnej powierzchni biologicznie czynnej, zatem może być ona całkowicie wyeliminowana. Z uwagi na przewidywaną antropogenizację w obszarze gminy nie przewiduje się poprawy stanu gleb za wyjątkiem wyeliminowania zanieczyszczeń miejscowych z nieszczelnych szamb poprzez projektowaną kanalizację. Ogólnie kierunek zmian wskazuje na prognozowane negatywne oddziaływania długoterminowe bezpośrednie w tym zakresie. 4.2.7 Wpływ na krajobraz Zapisy Studium prowadzą do utrwalania się podmiejskiego charakteru ekosystemu i krajobrazu. Uzupełnienie i wprowadzenie nowej zabudowy, kształtowanej zgodnie z zapisami Studium, powinno zwiększyć ład przestrzenny i podnieść walory wizualne obszaru, co można uznać za oddziaływania długoterminowe pozytywne. W obszarze nastąpi zmniejszenie udziału dynamicznych składników krajobrazu (drzewa, krzewy) na rzecz wzrostu statycznych składników (zabudowa). Nastąpi znaczne zmniejszenie się przestrzeni otwartych. 4.2.8 Wpływ na klimat Intensyfikacja zabudowy oraz wzrost powierzchni utwardzonych (rozbudowa układu komunikacyjnego), kosztem zmniejszenia powierzchni pokrytej roślinnością, będzie powodować zmianę warunków mikroklimatycznych w kierunku typowym dla terenów zurbanizowanych. Nastąpi obniżenie wilgotności powietrza, zmniejszenie prędkości wiatru, przy jednoczesnej tendencji do występowania miejsc o zwiększonej porywistości wiatru, zmniejszenie amplitudy temperatur dnia do nocy, silne nagrzewanie się powietrza w pasach ulicznych ze zwartą zabudową w okresie letnim, utrwalanie się podwyższonej temperatury w okresie zimowym – w stosunku do terenów podmiejskich. Negatywnymi oddziaływaniami długoterminowymi na klimat będą: wzrost zanieczyszczenia powietrza i wzrost emisji hałasu. 4.2.9 Wpływ na zasoby naturalne Nie przewiduje się wpływu na surowce mineralne. Zasobami naturalnymi na terenie gminy będą zasoby leśne, piętra wodonośne, gleby IIIej klasy. Wszystkie te elementy objęto w Studium ochroną. 4.2.10 Wpływ na zabytki Wszystkie działania ochronne związane z krajobrazem kulturowym i zabytkami znajdującymi się na tym terenie zostały uwzględnione w ustaleniach Studium. 4.2.11 Wpływ na dobra materialne Ocenia się, że realizacja zapisów Studium powiększy dobra materialne ludzi. 25 4.2.12 Podsumowanie Ogólna ocena wpływu skutków ustaleń Studium na środowisko przyrodnicze w obszarze opracowania: Elementy objęte prognozą Zanieczyszczenie powietrza Prognozowane zmiany Wytwarzanie ścieków zwiększenie ładunku ścieków sanitarnych odprowadzanych do kanalizacji, pełne zabezpieczenie odbioru wytworzonych ścieków bytowych; Wytwarzanie odpadów wzrost ilości wytwarzanych odpadów komunalnych oraz innych związanych z realizowanymi usługami; Hałas i wibracje rozwój układu komunikacyjnego będzie się wiązał ze zwiększoną emisją hałasu, pogorszeniem dotychczasowego klimatu akustycznego; Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące Ryzyko poważnych awarii nie planuje się nowych źródeł; Środowisko życia człowieka nastąpi intensyfikacja zagospodarowania, nastąpi pogorszenie warunków aerosanitarnych i akustycznych na skutek intensyfikacji ruchu samochodowego; wzrost zanieczyszczeń związanych z ruchem samochodowym, głównie w zakresie PM10, poprawa jakości powietrza w związku z gazyfikacją gminy; nie przewiduje się ryzyka poważnych awarii przemysłowych, ryzyko awarii jest związane z funkcjonowaniem stacji benzynowych oraz tras komunikacyjnych Wody powierzchniowe poprawa jakości wód w związku z planowaną siecią kanalizacyjną; Wody podziemne możliwe obniżenie poziomu wód gruntowych; poprawa jakości wód w związku z planowaną siecią kanalizacyjną; Rzeźba terenu lokalne przekształcenie rzeźby terenu na skutek realizowanych inwestycji, przede wszystkim drogowych (nasypy, wykopy); Klimat wystąpi przekształcenie warunków mikroklimatycznych w kierunku cech typowych dla terenów podmiejskich; Pokrywa roślinna zmniejszenie powierzchni pokrytej szatą roślinną na skutek przeznaczenia jej pod zabudowę, Świat zwierzęcy możliwe ograniczenie liczby gatunków System ekologiczny - bioróżnorodność dalsze utrwalanie ekosystemu podmiejskiego, zmniejszenie różnorodności ekosystemów – eliminacja ekosystemów terenów łąkowych, rolnych i nieużytków, zachowanie cennych ekosystemów wodnych i ekosystemów zieleni wysokiej, leśnej; Krajobraz dalsza urbanizacja terenu, z dominacją w krajobrazie zabudowy niskiej, uporządkowanie układu zabudowy i układu komunikacyjnego 26 Prawne formy ochrony ożywionych i nieożywionych elementów środowiska Elementy kulturowe środowiska Postępująca antropopresja, Ochrona poprzez funkcje; Ochrona konserwatorska; Podsumowując realizacja zapisów planu wywoła dalsze przekształcenia terenów, które poprzez wprowadzanie nowej zabudowy doprowadzą do ograniczenia powierzchni gruntu rodzimego pokrytego szatą roślinną, nastąpi stopniowa intensyfikacja zabudowy z przewagą funkcji mieszkaniowych, przy jednoczesnym zachowaniu i ochronie terenów najcenniejszych przyrodniczo tj. terenów zielni wysokiej i terenów wód powierzchniowych. Ogólna ocena wpływu skutków ustaleń na środowisko przyrodnicze poza terenem planu: Elementy objęte prognozą Zanieczyszczenie powietrza Prognozowane zmiany Wytwarzanie ścieków wzrost ścieków odprowadzanych poza obszar planu, podstawowy odbiornik ścieków po oczyszczeniu – rzeka Jeziorka; Wytwarzanie odpadów konieczność zapewnienia przetworzenia, utylizacji lub składowania odpadów poza obszarem ich wytwarzania; Hałas i wibracje rozwój układu komunikacyjnego będzie się wiązał ze zwiększoną emisją hałasu, pogorszeniem dotychczasowego klimatu akustycznego na terenach przyległych do tras komunikacyjnych ruchu ponadlokalnego; Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące Ryzyko poważnych awarii Środowisko życia człowieka bez wpływu; Wody powierzchniowe możliwe obniżenie poziomu wód gruntowych; poprawa jakości wód w związku z planowaną siecią kanalizacyjną; Wody podziemne możliwe obniżenie poziomu wód gruntowych; poprawa jakości wód w związku z planowaną siecią kanalizacyjną; Rzeźba terenu bez wpływu; Klimat możliwa intensyfikacja cech typowych dla klimatu podmiejskiego; Pokrywa roślinna bez wpływu; Świat zwierzęcy możliwe ograniczenie migracji większych zwierząt ze względu na zwiększoną intensywność zagospodarowania; System ekologiczny - bioróżnorodność bez wpływu; Krajobraz bez wpływu; wzrost zanieczyszczenia związanego z ruchem samochodowym na obszarach przyległych do tras komunikacyjnych ruchu ponadlokalnego; bez wpływu; pogorszenie warunków związanych z jakością powietrza oraz hałasem i wibracjami na terenach mieszkaniowych wzdłuż ruchliwych tras komunikacyjnych; 27 Prawne formy ochrony ożywionych i nieożywionych elementów środowiska Elementy kulturowe środowiska bez wpływu; bez wpływu; Podsumowując należy stwierdzić, że projektowane zmiany będą prowadziły do oddziaływania zewnętrznego na tereny przyległe. Oddziaływanie to dotyczy przede wszystkim emisji zanieczyszczeń powietrza oraz hałasu związanych z intensyfikacją ruchu samochodowego. Przeznaczenie obszaru planu na funkcje usługowo-mieszkaniowe wymaga również obsługi w zakresie gospodarki wodnościekowej oraz gospodarki odpadami, co także związane jest z oddziaływanie poza obszarem objętym prognozą. Przyjęte ustalenia wiążą się z działaniami ochronnymi, mającymi na celu ograniczenie skutków zmiany funkcji terenów do minimum. W Studium, zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju chroni się środowisko naturalne przy równoczesnym dążeniu do optymalnego wykorzystania terenu dla budownictwa, co powinno się przyczynić w skali obszaru metropolitalnego Warszawy do ograniczenia zabudowy terenów otwartych, cennych przyrodniczo. Projekt zmiany Studium nie wprowadza zmian w zagospodarowaniu, które były by w sposób szczególny uciążliwy dla środowiska, lub w sposób znaczący wpływałyby na jego funkcjonowanie. W związku z projektowanymi lokalizacjami oczyszczalni zakłada się, że ich oddziaływanie będzie zamykać się w granicach wyznaczonych działek pod ich budowę a ich ingerencja w otaczający krajobraz zostanie zmniejszona do minimum. Należy przypuszczać, że wprowadzenie nowych ustaleń zmiany studium będzie miało ogólnie korzystny wpływ na środowisko przyrodnicze gminy. 9 PRZEWIDYWANE MOŻLIWOŚCI TRANSGRANICZNEGO ODZZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Nie przewiduje się transgranicznego oddziaływania na środowisko. 10 ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZENIE LUB KOMPENSACJĘ PREZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO W Studium nie wprowadza się funkcji mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Dla obszarów o różnym przeznaczeniu terenów wprowadza się ograniczenia powierzchni zabudowy, wysokości i intensywności zabudowy. Ponadnormatywne oddziaływania w obszarze opracowania mogą wystąpić wzdłuż tras komunikacyjnych. Zasięg i wielkość emisji w zakresie hałasu oraz zanieczyszczeń powietrza jest na tym etapie trudny do przewidzenia i zależy od zastosowanych rozwiązań. Wprowadzenie innych rozwiązań alternatywnych do rozwiązań przyjętych w Studium wymaga rozważenia przyjęcia możliwości proponowanych poniżej. Elementy objęte prognozą Zanieczyszczenie powietrza Proponowane rozwiązania alternatywne Wytwarzanie ścieków wymóg wprowadzenia kanalizacji deszczowej dla wszystkich dróg, w tym wymóg dla dróg wewnętrznych, zakaz stosowania zbiorników na nieczystości ciekłe na całym obszarze; Wytwarzanie odpadów Hałas i wibracje brak wniosków; nakaz stosowania nawierzchni cichobieżnych typu COLFOST, zwłaszcza na drogach ponadlokalnych, co pozwoli ograniczyć częściowe zaopatrzenie obiektów w ciepłą wodę ze źródeł energii odnawialnej (baterie słoneczne); 28 hałas o kilka dB (3-4 dB), wprowadzenie zabudowy usługowej, izolującej mieszkaniowe, wzdłuż ulic głównych i zbiorczych; Elektromagnetyczne niejonizujące tereny promieniowanie nakaz skablowania linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia; Ryzyko poważnych awarii brak wniosków; Wody powierzchniowe nakaz retencjonowania gospodarczych; Wody podziemne nakaz ograniczonego podpiwniczenia budynków, nakaz zachowania większej powierzchni działek oraz większej powierzchni biologicznie czynnej, jako obszaru zasilania wód podziemnych; Rzeźba terenu bez wniosków; Gleba nakaz zabezpieczenia urodzajnej warstwy gleby podczas prac budowlanych; Klimat bez wniosków; Pokrywa roślinna zakaz usuwania wszystkich drzew (z wyłączeniem drzew zagrażających życiu ludzi), nakaz zachowania większej powierzchni biologicznie czynnej pokrytej roślinnością; brak wniosków; nakaz wprowadzenia większych restrykcji w zakresie architektury nowej zabudowy (kolorystyka, dachy, materiały budowlane), wprowadzenie dróg wewnętrznych i linii zabudowy od nich, jako ustalenia obowiązującego; Świat zwierzęcy Krajobraz wód opadowych do celów Prawne formy ochrony ożywionych brak wniosków; i nieożywionych elementów środowiska brak negatywnych oddziaływań; Elementy kulturowe środowiska 11 PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEJ ZMIANY STUDIUM ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA Monitoring wskaźników stanu środowiska powinien obejmować takie elementy jak: • Zanieczyszczenia powietrza • Zanieczyszczenie wód powierzchniowych • Monitoring liczebności gatunków Prowadzenie statystyki gospodarstw z przyłączami do sieci kanalizacyjnej i wodociągowej oraz statystyki rodzaju zużywanych paliw do indywidualnego ogrzewania, statystyki intensywności zagospodarowania względem powierzchni biologicznie czynnej pozwoliłoby poprzez metody porównawcze precyzyjniej określić wymagane kierunki rozwoju terenu gminy w przyszłości. 29 12 STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Prognoza jest dokumentem prawnie wymaganym, mającym na celu analizę i ocenę skutków realizacji ustaleń i zapisów Studium. Opierano się na dostępnych materiałach i literaturze przedmiotu oraz metodzie porównawczej stanu obecnego zagospodarowania terenu z przewidywanym, w świetle kierunków zagospodarowania określonych w Studium. Analizowano prawdopodobny wpływ, jaki zmiany w zagospodarowaniu obszaru gminy mogą wywrzeć na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego. Jak wynika z przeprowadzonych analiz, największe oddziaływanie wiązać się będzie z rozszerzeniem obszarów zabudowy i związanej z tym intensyfikacji ruchu drogowego. Zaproponowano metody analizy skutków wprowadzenia ustaleń Studium. Obszary najistotniejsze dla funkcjonowania środowiska i najbardziej narażone na negatywne wpływy przedstawiono w formie graficznej w załączniku. 30