7-instrukcje-dla

Wskazówki dla ankieterów
Droga ankieterko! Drogi ankieterze!
Przed rozpoczęciem pracy KONIECZNIE wypełnij jedną ankietę po to,
aby poznać szczegółowo treść pytań, treść odpowiedzi i sposób wypełniania
ankiety (stosowanie znaku X, reguły przejść w pytaniach filtrujących).
Jeżeli po wypełnieniu ankiety będziesz miał jakieś wątpliwości odnośnie sposobu
przeprowadzenia badań ankietowych, zwróć się do osoby koordynującej badania.
Spis treści
Przed rozdaniem ankiet w klasie ................................................................................................ 1
Po wypełnieniu ankiet przez uczniów ........................................................................................ 2
Pytania i wątpliwości ................................................................................................................. 4
Możliwe pytania ankietowanych: ............................................................................................... 6
Przed rozdaniem ankiet w klasie
1. na pierwszej stronie każdej ankiety w zaznaczone kolorem szarym pole wpisz swój kod
(przydzielony Ci przez osobę koordynującą badania):
Kod
ankietera
Kod
szkoły
Numer
ankiety
2. na pierwszej stronie każdej ankiety w zaznaczone kolorem szarym pole wpisz kod szkoły:
1
Kod
ankietera
Kod
szkoły
Numer
ankiety
3. przedstaw uczniom ogólny cel badań (przeczytaj uważnie wprowadzenie do ankiety – bo to
wprowadzenie im streścisz);
a) wyjaśnij, jak wypełniać ankiety (znak X);
b) zapewnij, że ankiety są anonimowe, po wypełnieniu zostaną zaklejone w kopercie
w obecności uczniów;
c) poinformuj uczniów, że w trakcie wypełniania ankiety mogą się do Ciebie zwrócić o pomoc
z jakimkolwiek problemem dotyczącym ankiety;
d) reaguj w sytuacji, gdy uczniowie rozmawiają podczas wypełniania i konsultują odpowiedzi;
w ankietach audytoryjnych jest to dosyć powszechny problem, który polega na powielaniu
odpowiedzi innych respondentów - przekonaj ich wtedy, że tylko osobiste przemyślenia
i szczere odpowiedzi pomogą w pracy naukowej (podkreśl słowo „naukowej”);
e) przed rozpoczęciem badań, poinformuj nauczyciela, że powinien być obecny w klasie
podczas przeprowadzenia badań ankietowych; uzgodnij to wcześniej z dyrekcją szkoły;
f) policz uczniów w trakcie, gdy wypełniają ankietę, zwracając uwagę na strukturę płci;
liczbę dziewcząt/kobiet i chłopców/mężczyzn zapamiętaj albo zanotuj.
Po wypełnieniu ankiet przez uczniów
1. włóż je do koperty i w obecności uczniów zaklej kopertę (1 klasa = 1 koperta);
2. po opuszczeniu szkoły otwórz kopertę i ponumeruj ankiety (stosuj własną numerację
zaczynając od 1, pamiętaj, że numery nie mogą się powtarzać):
Kod
ankietera
Kod
szkoły
Numer
ankiety
UWAGA!
Otwarcie koperty z ankietami w szkole lub jej bezpośrednim sąsiedztwie
(np. przy oknach szkolnych klas) jest NIEDOPUSZCZALNE!
3. sprawdź, jaka jest struktura respondentów według płci – powinna się zgadzać z wytycznymi,
które otrzymałeś od osoby koordynującej badania,
4. jeżeli masz
ZA MAŁO ankiet od osób określonej płci
1. kontynuuj badania w innej klasie, tak żeby
uzupełnić próbę;
2. podczas uzupełniania próby przeprowadź
badania z całą klasą, nadmiarowe
kwestionariusze usuniesz w sposób opisany
w kolumnie obok; należy unikać sytuacji,
w której ankiety wypełnia tylko część
uczniów w klasie – zwłaszcza w przypadku
drażliwego tematu;
3. w przypadku, gdy w danej szkole nie ma
wystarczającej liczby osób określonej płci –
ZA DUŻO ankiet od osób określonej płci
usuń ankiety nadmiarowe:
a) zacznij od tych, które są wypełnione
niedbale
(mają
rysunki,
zawierają
niemerytoryczne komentarze i uwagi,
dowcipy);
b) następnie usuń te, które zawierają
niekompletne odpowiedzi, dużo braków
odpowiedzi;
c) na końcu – gdy pozostaną już kompletne
i prawidłowo wypełnione ankiety – usuwaj je
w sposób losowy.
2
zob. str. 4: Pytania
(5) Co zrobić, jeśli w
odpowiedniej
liczby
chłopców? Tak może być
mechanicznym
albo
ogólnokształcącym.
i wątpliwości:
szkole nie ma
dziewcząt
lub
np. w technikum
w
liceum
UWAGA:
1. nie wyrzucaj ankiet, które odrzuciłaś /
odrzuciłeś;
2. oba zestawy (zapakowane osobno) przekaż
osobie koordynującej badania;
5. po zakończeniu badań w danej szkole musisz uzupełnić „Kartę pracy ankietera”.
W odpowiednie pola
a) wpisać swój kod:
Kod ankietera
Kod szkoły
Pieczęć szkoły
Data i podpis ankietera
Pieczęć szkoły
Data i podpis ankietera
Pieczęć szkoły
Data i podpis ankietera
b) wpisać kod szkoły:
Kod ankietera
Kod szkoły
c) zdobyć pieczęć szkoły:
Kod ankietera
Kod szkoły
d) podpisać się czytelnie i wpisać datę realizacji badania w danej placówce:
Kod ankietera
Kod szkoły
Pieczęć szkoły
Data i podpis ankietera
3
Pytania i wątpliwości
1. Skąd wziąć adres szkoły?
Adresy szkół otrzymasz od osoby koordynującej badania:
Nazwa szkoły
Gimnazjum Nr 1 w
Głogowie, ul. Sikorskiego
11, 67-200 Głogów
Lokalizacja
miasto
Symbol
szkoły
DOL-G-1M
Liczba dziewcząt
/ kobiet
Liczba chłopców /
mężczyzn
13
13
Kod
ankietera
Podpis
ankietera
Kod
ankietera
Podpis
ankietera
2. Skąd wziąć kod szkoły?
Kody szkół otrzymasz od osoby koordynującej badania:
Nazwa szkoły
Gimnazjum Nr 1 w
Głogowie, ul. Sikorskiego
11, 67-200 Głogów
Lokalizacja
miasto
Symbol
szkoły
DOL-G-1M
Liczba dziewcząt
/ kobiet
Liczba chłopców /
mężczyzn
13
13
3. W jaki sposób dowiem się, ile ankiet mają wypełnić dziewczęta / kobiety, a ile ankiet
mają wypełnić chłopcy / mężczyźni?
Informacje otrzymasz od osoby koordynującej badania:
Nazwa szkoły
Gimnazjum Nr 1 w
Głogowie, ul. Sikorskiego
11, 67-200 Głogów
Lokalizacja
miasto
Symbol
szkoły
DOL-G-1M
Liczba dziewcząt
/ kobiet
Liczba chłopców /
mężczyzn
13
13
Kod
ankietera
Podpis
ankietera
4. Skąd wziąć numer telefonu do szkoły? Chodzi o umówienie się na realizację
badania?
Numer telefonu do szkoły należy samodzielnie odszukać, korzystając z Internetu
albo drukowanych wersji książek telefonicznych lub informatorów.
5. Co zrobić, jeśli w szkole nie ma odpowiedniej liczby dziewcząt lub chłopców?
Tak może być np. w technikum mechanicznym albo w liceum ogólnokształcącym.
Gdyby w trakcie badań ankieter napotkał na problem z dostępnością uczniów o określonej płci
(dotyczy zwłaszcza zasadniczych szkół zawodowych i techników, które mogą być typowo
męskie lub typowo żeńskie), powinien wybrać inną szkołę tego typu w wylosowanej
miejscowości i tam dokończyć badania, zbierając brakujące ankiety.
Gdyby w wylosowanej miejscowości nie było szkoły danego typu, to proszę wybrać taką szkołę
w powiecie. Jeżeli to wciąż niemożliwe (brakuje tego typu placówki), to proszę wybrać
dowolne sąsiednie miasto, które jest siedzibą powiatu.
Zobacz też tabela: ZA MAŁO/ZA DUŻO ankiet od osób określonej płci – na str. 2.
6. Co zrobić, gdy w gimnazjum nie ma wymaganej liczby uczniów? Taka sytuacja
może mieć miejsce w gminach wiejskich.
4
W przypadku gimnazjów zlokalizowanych na wsiach (rzadziej w miastach) może pojawić się
problem małolicznych klas. Gdyby ankieter nie mógł zrealizować badań w jednej szkole,
powinien skorzystać z listy rezerwowej, ale tylko w ostateczności. Adresy szkół
„rezerwowych” znajdują się w załącznikach do niniejszego opracowania.
7. Co zrobić, gdy szkoły zawodowe są wieloprofilowe? Są tam klasy męskie i osobno –
żeńskie?
W takiej sytuacji ankieter powinien zrealizować badania w kilku klasach – tak, żeby zebrać
wymaganą liczbę ankiet od respondentów określonej płci, odrzucając ankiety nadmiarowe
w sposób opisany w tabeli ZA MAŁO/ZA DUŻO ankiet od osób określonej płci – na str. 2.
8. Czy nie lepiej wręczać ankiety tym uczniom, którzy chcą wziąć udział w badaniach?
Ankieter nie może dystrybuować kwestionariuszy wśród osób chętnych do wzięcia udziału w
badaniach. Badania nie mogą mieć charakteru „kto chce wypełnić?” lub „którą klasę poleci
pani dyrektor”. Ankieter samodzielnie decyduje o wyborze konkretnej klasy i konkretnej osoby
do badań (pamiętając o innych wytycznych).
9. Czy nauczyciel powinien być obecny w klasie podczas badania?
Zdecydowanie tak. Nauczyciel powinien być obecny w klasie. Trzeba to koniecznie uzgodnić
z dyrekcją szkoły i poinformować o tym nauczyciela przed rozpoczęciem badania.
10. Co zrobić w przypadku, gdyby nauczyciel / dyrekcja szkoły robili problemy
dot. przeprowadzenia badania?
Najlepiej umówić się telefonicznie. Gdyby pojawiły się problemy, to proszę użyć autorytetu
Ministerstwa Zdrowia i dodać, że w 2008 roku GIS realizował badania na znacznie większą
skalę (12 tysięcy uczniów) i szkoły chętnie współpracowały.
Gdyby szkoła stanowczo protestowała, proszę wybrać inną szkołę z listy rezerwowej.
11. Co zrobić, gdyby dyrekcja chciała określić, która klasa ma wziąć udział w badaniu?
Proszę unikać takich sytuacji. Najlepiej gdyby ankieter sam wskazał klasę – podając
przypadkowo jej symbol literowy np. „b”. Proszę jednak się upewnić, że klasa jest ogólna
(w przypadku gimnazjum) albo, że jest w niej wymagana liczba kobiet i mężczyzn (dotyczy
szkół ponadgimnazjalnych).
12. Co zrobić, gdyby akurat w tym dniu uczniowie w dużej mierze byli nieobecni
(chorzy, poszli na wagary)?
Proszę zebrać brakującą liczbę ankiet w innej klasie.
13. Co zrobić, gdyby uczniowie „wypełniali wspólnie”, patrzyli, co który napisał?
jak odpowiedział? w jaki sposób ich upomnieć? czy takie ankiety mają być brane
pod uwagę?
5
Jak wcześniej wspomniano, należy reagować na takie sytuacje na bieżąco. Za dyscyplinowanie
uczniów jest odpowiedzialny obecny w klasie nauczyciel.
14. Czy uczeń, który wcześniej zakończył wypełnianie ankiety, może opuścić klasę
(jeśli tak, to gdzie się udać)?
Nie, uczeń po wypełnieniu ankiety wraca na miejsce.
15. Czy uczniowie, którzy zakończyli ankietę wcześniej, nie będą przeszkadzać
pozostałym? Jak reagować w takich sytuacjach?
Za dyscyplinowanie uczniów jest odpowiedzialny obecny w klasie nauczyciel.
16. W jaki sposób reagować na zachowania „nietypowe”, destrukcyjne i agresywne
niektórych uczniów (możliwe po wyjściu nauczyciela z klasy, zwłaszcza
w gimnazjach i ZSZ)?
Za dyscyplinowanie uczniów jest odpowiedzialny obecny w klasie nauczyciel. Nauczyciel
nie może opuścić klasy.
Możliwe pytania ankietowanych:
1. Ile mogę zaznaczyć odpowiedzi w pytaniu?
Nr pytania
1, 2, 3
4, 5
6, 7, 8, 9, 10, 11
12
13, 14, 15, 16
17, 18
19
20, 21
22
23, 24, 25
26, 27, 28
29, 30, 31, 32, 33
34
35, 36
37
38, 39, 40
Ile odpowiedzi może wybrać respondent?
1
wielokrotnego wyboru
1
„x” w każdym wierszu, dla każdej używki
z osobna
wielokrotnego wyboru
1
wielokrotnego wyboru
1
wielokrotnego wyboru
1
wielokrotnego wyboru
1
wielokrotnego wyboru
1
wielokrotnego wyboru
1
2. Jaką mam gwarancję, ze ankieta jest anonimowa?
6
Przekazuję ankiety do Warszawy i to ja wpisuję na nich specjalne kody, które pozwolą jedynie
zidentyfikować województwo, w którym były realizowane badania. Badania służą celom
naukowym, a wyniki będą podawane zbiorczo na podstawie 5,5 tysiąca ankiet z całej Polski.
3. Co to znaczy, że pytanie jest wielokrotnego wyboru?
To znaczy, że można wybrać więcej niż jedną odpowiedź, jeżeli taka jest potrzeba. Można
w takim pytaniu wybrać również tylko jedną odpowiedź.
4. Co zrobić, jeżeli nie ma odpowiedzi, którą chciałbym zaznaczyć?
Spośród podanych wariantów odpowiedzi, spróbuj wybrać ten, który jest Ci najbliższy,
najbardziej się odpowiada Twoim preferencjom. Jeśli nie możesz wskazać takiego wariantu,
wpisz pod danym pytaniem własną kategorię odpowiedzi.
5. Ja nie biorę dopalaczy. Czy muszę dalej wypełniać ankietę? Po pytaniu 28?
NIE, pytanie nr 28 jest ostatnim pytaniem. Jednak jeżeli masz jakieś spostrzeżenia dotyczące
dopalaczy, to możesz je zapisać na ostatniej stronie ankiety.
6. Ja w pytaniu 28 wybrałem kilka wariantów odpowiedzi i ten ostatni również. Czy
muszę dalej wypełniać ankietę? Po pytaniu 28?
TAK, wybór ostatniego wariantu powoduje, że badany powinien kontynuować wypełnianie
ankiety.
7. Czy będzie możliwość zobaczenia wyników, jeżeli tak, to kiedy?
Wyniki zbiorcze zostaną opublikowane. Informacji należy szukać na stronie internetowej
Ministerstwa Zdrowia (http://www.mz.gov.pl/) albo Generalnego Inspektoratu Sanitarnego
(http://gis.gov.pl/).
8. Czy dostanę coś w zamian za wypełnienie ankiety?
Niestety, nie przewidujemy żadnych prezentów. Często w badaniach ankietowych jest tak,
że osoby obdarowane nie wypełniają jej szczerze. Chcą się przypodobać ankieterowi w ramach
rewanżu za prezent. Nam chodzi wyłącznie o szczere i przemyślane uwagi.
9. Ile mam czasu na wypełnienie ankiety?
Powinno to zająć kilkanaście minut.
10. Co zrobić, jeżeli pomylę się podczas wypełniania?
Proszę zaznaczyć właściwą odpowiedź jeszcze raz i wskazać strzałką tę właściwą.
Proszę napisać „właściwa odpowiedź”.
11. Co zrobić, jeżeli nie chcę uzupełniać?
7
Szanuję Twoje zdanie, ankieta jest dobrowolna, jednak bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi.
Zapewniam, że nikt ze szkoły nie pozna Twoich odpowiedzi.
12. Co jeśli nigdy nie miałem do czynienia z dopalaczami, czy też mam odpowiadać?
Tak, jest sporo pytań, na które chcemy poznać Twoje odpowiedzi (pytania 1-28)
13. Czy muszę odpowiedzieć na wszystkie pytania?
Odpowiadaj tylko na pytania, które Ciebie dotyczą.
14. Dla kogo i po co ta ankieta?
Jak wspomniałam/wspomniałem na wstępie ankieta służy celom naukowym. Zleciło ją
Ministerstwo Zdrowia.
15. Kto będzie oglądał te ankiety?
Nikt ze szkoły i nikt z Ministerstwa Zdrowia. Analizą zajmują się specjaliści z firmy
analizującej dane, którzy nie poznają nawet treści wszystkich pytań. Opracują wyniki i zbiorczy
raport przekażą do Ministerstwa.
16. Czy da się sprawdzić na podstawie pisma, że ja ją wypełniłem?
Nie, nikt tego nie będzie analizował. Jeżeli masz wątpliwości, to wstawiaj jedynie znak X obok
wariantów odpowiedzi. Znak X jednego ucznia wygląda tak samo, jak znak X drugiego ucznia.
8