CHARATERYSTYKA ŚRODKA FARMACEUTYCZNEGO

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1.
NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
PENESTER, 5 mg, tabletki powlekane
2.
SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka powlekana zawiera 5 mg finasterydu (Finasteridum).
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3.
POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka powlekana.
Żółte, okrągłe dwuwypukłe tabletki powlekane.
4.
SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1
Wskazania do stosowania
Finasteryd jest wskazany do stosowania w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego (BPH) w
celu:
 złagodzenia objawów
 zmniejszenia ryzyka wystąpienia ostrego zatrzymania moczu
 zmniejszenia ryzyka konieczności przeprowadzenia przezcewkowej resekcji gruczołu krokowego
(TURP) i (lub) prostatektomii
 zmniejszenia powiększonego gruczołu krokowego, usprawnienia przepływu moczu oraz
zmniejszenia objawów związanych z rozrostem gruczołu krokowego
Produkt jest przeznaczony wyłącznie do leczenia mężczyzn z powiększeniem gruczołu krokowego.
4.2
Dawkowanie i sposób podawania
Zazwyczaj stosowana dawka to 5 mg raz na dobę, niezależnie od posiłku.
Nasilenie niektórych objawów (nokturia, bolesne lub nagłe parcie na mocz) zwykle zmniejsza się na
początku leczenia finasterydem, ale pełne działanie leku powodujące zmniejszenie objętości gruczołu
krokowego i objętości moczu zalegającego w pęcherzu występuje po około sześciu miesiącach
stosowania.
Dawkowanie u osób w podeszłym wieku
Nie ma potrzeby zmiany dawkowania u pacjentów w podeszłym wieku.
Dawkowanie w niewydolności nerek
Nie ma potrzeby zmiany dawkowania u pacjentów z niewydolnością nerek (klirens kreatyniny
zmniejszony do 9 ml/min).
Dawkowanie w niewydolności wątroby
Nie ma danych dotyczących ewentualnej konieczności zmiany dawkowania u pacjentów z
niewydolnością wątroby.
1
4.3
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą.
Produkt jest przeciwwskazany u kobiet w ciąży i u kobiet w wieku rozrodczym.
Produkt jest przeciwwskazany u dzieci.
4.4
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Ogólne
U pacjentów z dużą objętością zalegającego moczu i (lub) znacznie zmniejszonym przepływem moczu
produkt należy stosować ostrożnie z powodu możliwości wystąpienia zastoinowej niewydolności
układu moczowego.
Wpływ na stężenie swoistego antygenu sterczowego (PSA) oraz na czułość i swoistość wykrywania
raka gruczołu krokowego
U pacjentów z rakiem gruczołu krokowego leczonych finasterydem dotychczas nie wykazano korzyści
klinicznych wynikających ze stosowania leku. Przeprowadzono badanie kliniczne, w którym
obserwowano pacjentów z BPH i podwyższonym stężeniem PSA, podczas którego powtarzano
oznaczanie stężenia PSA i wykonywano biopsję gruczołu krokowego. Badania te nie wykazały zmian
w odsetku wykrywalności raka gruczołu krokowego, które wynikałyby ze stosowania fimasterydu.
Nie stwierdzono znaczących róznic w ogólnej liczbie przypadków raka gruczołu krokowego w grupie
pacjentów leczonych finasterydem i w grupie pacjentów otrzymujących placebo.
W celu wykluczenia raka gruczołu krokowego przed rozpoczęciem leczenia finasterydem, zalecane
jest przeprowadzenie badania per rectum oraz innych badań służących do wykrywania raka gruczołu
krokowego, a następnie powtarzanie badania w trakcie leczenia.
W diagnostyce raka gruczołu krokowego jest również wykorzystywane stężenie PSA w surowicy.
Zazwyczaj stężenie PSA w surowicy większe niż 10 ng/ml (oznaczenie metodą Hybritech) wymaga
przeprowadzenia dodatkowych badań i rozważenia biopsji; w przypadku wartości stężenia PSA w
surowicy od 4 ng/ml do 10 ng/ml rak należy przeprowadzić dodatkowe badania. Nakładanie się
wyników stężenia PSA jest możliwe zarówno u mężczyzn z rakiem jak i bez raka gruczołu
krokowego. Z tego powodu nie można wykluczyć raka gruczołu krokowego u mężczyzn z BPH, u
których stężenie PSA jest w granicach normy, niezależnie od leczenia finasterydem. Wartość stężenia
PSA < 4 ng/ml nie wyklucza obecności raka gruczołu krokowego.
U pacjentów z BPH finasteryd powoduje zmniejszenie stężenia PSA w surowicy o około 50 %, nawet
w obecności raka gruczołu krokowego. Z tego względu podczas oceny wyników stężenia PSA u
pacjentów z BPH leczonych finasterydem należy wziąć pod uwagę możliwe zmniejszenie stężenia
PSA w surowicy; nie wyklucza ono obecności raka gruczołu krokowego. Obniżenia wartości PSA
można się spodziewać w pełnym zakresie stężeń PSA, może ono różnić się u poszczególnych
pacjentów. Analiza wyników stężeń PSA w surowicy zebranych w trwającym 4 lata badaniu z
udziałem ponad 3 000 pacjentów potwierdziła, że konieczne jest podwojenie wartości stężenia PSA u
pacjentów leczonych finasterydem dłużej niż 6 miesięcy, w porównaniu do normalnych wartości
stężeń u pacjentów nie stosujących finasterydu. Takie dostosowanie wyników pozwala zachować
czułość i swoistość oznaczania stężenia PSA, jak również możliwość wykrycia raka gruczołu
krokowego.
Jakiekolwiek utrzymujące się zwiększenie stężenia PSA u pacjentów leczonych finasterydem wymaga
uważnej oceny, w tym rozważenia celowości stosowania produktu leczniczego Penester.
Finasteryd nie zmniejsza znacząco stężenia wolnego PSA (stosunek PSA wolnego do ogólnego).
Stosunek PSA wolnego do ogólnego pozostaje niezmieniony nawet podczas leczenia finasterydem. W
przypadku gdy w celu diagnostyki raka gruczołu krokowego wykorzystywana jest wartość wolnego
PSA, nie ma konieczności dostosowania uzyskanych wyników.
2
Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych
Wpływ na wyniki oznaczeń PSA w surowicy
Stężenie PSA w surowicy jest zależne od wieku pacjenta i wielkości gruczołu krokowego, zaś
wielkość gruczołu krokowego zwiększa się z wiekiem pacjenta. Podczas oceny laboratoryjnej stężeń
PSA należy wziąć pod uwagę fakt, że stężenie PSA u pacjentów leczonych finasterydem zmniejsza
się. U większości pacjentów obserwowany jest gwałtowny spadek stężenia PSA w pierwszym
miesiącu leczenia, następnie stężenie stabilizuje się na nowym poziomie. Wartość stężenia PSA po
leczeniu jest o około połowę mniejsza od wartości stężenia przed rozpoczęciem leczenia.
Z tego względu wartość stężenia PSA należy podwoić u pacjentów leczonych finasterydem przez
ponad 6 miesięcy, w porównaniu do wartości stężenia u nie leczonych pacjentów.
Produkt leczniczy zawiera laktozę. Pacjenci z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy,
niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni
stosować tego produktu leczniczego.
4.5
Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Nie stwierdzono dotychczas żadnych istotnych klinicznie interakcji finasterydu z innymi produktami
leczniczymi. Nie wydaje się, aby finasteryd znacząco wpływał na układ enzymatyczny cytochromu
P450 odpowiedzialny za metabolizm leków. U ludzi zostały przebadane propranolol, digiksyna,
glibezyd, warfaryna, teofilina i fenazon; nie stwierdzono istotnych klinicznie interakcji.
Inne jednocześnie stosowane leczenie
Pomimo, że nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji, w badaniach klinicznych finasteryd
był stosowany jednocześnie z takimi lekami jak inhibitory konwertazy angiotensyny (inhibitory ACE),
alfa-adrenolityki, beta-adrenolityki, blokery kanału wapniowego, azotany, leki moczopędne,
antagoniści receptora H2, inhibitory reduktazy HMG-CoA, niesteroidowe leki przeciwzapalne,
chinolony i benzodiazepiny i nie stwierdzono istotnych klinicznie interakcji.
4.6
Ciąża lub laktacja
Ciąża
Finasteryd jest przeciwwskazany u kobiet w ciąży lub u kobiet w wieku rozrodczym (patrz punkt 4.3).
Ze względu na zdolność hamowania przemiany testosteronu w dihydrotestosteron przez inhibitory
5-α-reduktazy, leki te, w tym finasteryd, podawane przypadkowo kobietom w ciąży mogą powodować
zaburzenia rozwoju zewnętrznych narządów płciowych płodu męskiego.
Narażenie na finasteryd - ryzyko dla płodu
Kobiety w ciąży lub kobiety w wieku rozrodczym nie mogą dotykać rozkruszonych lub połamanych
tabletek produktu Penester ze względu na możliwe wchłonięcie finasterydu i związane z tym ryzyko
dla płodu męskiego. Tabletki produktu Penester są powlekane i w przypadku gdy nie są uszkodzone
nie może dojść do kontaktu z substancją czynną.
Laktacja
Nie wiadomo czy finasteryd jest wydzielany z mlekiem u kobiet.
4.7
Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Finasteryd nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
4.8
Działania niepożądane
Penester jest zwykle dobrze tolerowany.
3
1524 pacjentów leczonych finasterydem w dawce 5 mg na dobę i 1516 pacjentów otrzymujących
placebo obserwowano przez 4 lata pod kątem bezpieczeństwa produktu leczniczego. 4,9% (74
pacjentów) przerwało leczenie z powodu działań niepożądanych związanych ze stosowaniem
produktu, w porównaniu do 3,3% (50 pacjentów) otrzymujących placebo. 3,7% (57 pacjentów)
leczonych finasterydem i 2,1% (32 pacjentów) otrzymujących placebo przerwało udział w badaniu ze
względu na działania niepożądane wpływające na czynność seksualną. Te działania niepożądane
należały do najczęściej obserwowanych.
Jedyne działania niepożądane zaobserwowane w praktyce klinicznej określone przez lekarzy jako
prawdopodobnie, możliwie lub na pewno związane ze stosowaniem produktu leczniczego, których
częstość występowania była większa niż 1% w grupie pacjentów leczonych finasterydem i była
znacząco większa niż w grupie pacjentów otrzymujących placebo podczas trwającego 4 lata badania
były działania niepożądane dotyczące czynności seksualnej, zaburzeń piersi oraz wysypka. W
pierwszym roku leczenia impotencję odnotowano u 8,1% pacjentów leczonych finasterydem w
porównaniu do 3,7% pacjentów otrzymujących placebo. Zmniejszenie libido zgłoszono u 6,4%
pacjentów w porównaniu do 3,4% pacjentów, zaburzenia ejakulacji u 0,8% w porównaniu do 0,1%
(we wszystkich przypadkach finasteryd w porównaniu do placebo). Od 2. i 4. roku trwania badania nie
zauważono różnic w częstości występowania wymienionych działań niepożądanych. Łączna częstość
od 2. do 4. roku kształtuje się w następujący sposób: impotencja (5,1% finasteryd, 5,1% placebo),
obniżone libido (2,6%, 2,6%), zaburzenia ejakulacji (0,2%, 0,1%). W pierwszym roku badania,
zmniejszenie objętości ejakulatu odnotowano u 3,7% i 0,8% pacjentów stosujących finasteryd i
placebo, odpowiednio; w okresie od drugiego do czwartego roku, łączna częstość wynosiła 1,5% dla
finasterydu i 0,5% dla placebo. W pierwszym roku zgłaszano również powiększenie sutków (0,5%,
0,1%), tkliwość sutków (0,4%, 0,1%), wysypkę (0,5%, 0,2%). W okresie od drugiego do czwartego
roku, łączna częstość wynosiła: powiększenie sutków (1,8%, 1,1%), tkliwość sutków (0,7%, 0,3%) i
egzantema (0,5%, 0,1%).
Nie ma dowodów na zwiększoną częstość występowania działań niepożądanych w przypadku
długotrwałego stosowania finasterydu. Im dłużej trwa leczenie tym mniejsza częstość występowania
działań niepożądanych dotyczących czynności seksualnej.
Po wprowadzeniu leku do sprzedaży odnotowano występowanie następujących działań
niepożądanych:

reakcje nadwrażliwości, w tym świąd, pokrzywka i obrzęk warg i twarzy

bolesność jąder
Zmiany w wynikach badań laboratoryjnych
U pacjentów leczonych finasterydem ulega zmniejszeniu stężenie PSA (patrz punkt 4.4). Nie
zaobserwowano zmian w wynikach standardowych badan laboratoryjnych.
Działania niepożądane odnotowane podczas stosowania finasterydu przedstawiono poniżej zgodnie z
klasyfikacją narządową: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1 000 do
<1/100), rzadko (≥1/10 000 do <1/1 000), bardzo rzadko (<1/10 000), nieznana (nie można ocenić na
podstawie dostępnych danych):
Klasyfikacja narządowa MedDRA
Badania
częstość
bardzo często
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Zaburzenia układu immunologicznego
niezbyt często
nieznana
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi
często
niezbyt często
Zaburzenia psychiczne
nieznana
często
4
działanie niepożądane
zmniejszone stężenie PSA (patrz
punkt 4.4)
wysypka
reakcje nadwrażliwości w tym świąd,
pokrzywka, obrzęk warg i twarzy
impotencja, zaburzenia ejakulacji
(zmniejszona objętość ejakulatu)
powiększenie i tkliwość gruczołów
sutkowych
ból jąder
zmniejszone libido
4.9
Przedawkowanie
W czasie testów klinicznych pacjentom podawano finasteryd w pojedynczej dawce wynoszącej do 400
mg oraz w dawkach wielokrotnych wynoszących do 80 mg na dobę przez 3 miesiące. Nie wystąpiły
objawy przedawkowania. Nie jest znane swoiste leczenie przedawkowania finasterydu.
5.
WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1
Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: inhibitory 5-α-reduktazy testosteronu
kod ATC: G 04 CB 01
Finasteryd jest kompetytywnym inhibitorem występującego u ludzi enzymu 5-α-reduktazy
testosteronu typu II (enzym wewnątrzkomórkowy, który przekształca testosteron do silniejszego
androgenu – dihydrotestosteronu), powoli tworzącym z nim stabilny kompleks enzymatyczny.
Odwrócenie tego stanu jest powolne (czas półtrwania wynosi 30 dni). Badania in vivo i in vitro
wykazały, że finasteryd jest inhibitorem 5-α-reduktazy testosteronu typu II nie wykazującym
powinowactwa do receptorów androgennych.
Łagodny rozrost gruczołu krokowego (ang. benign prostate hyperplasia, BPH) występuje u większości
mężczyzn w wieku powyżej 50 lat i częstość jego występowania rośnie z wiekiem. Badania
epidemiologiczne wskazują, że łagodny rozrost gruczołu krokowego trzykrotnie zwiększa ryzyko
wystąpienia ostrego zatrzymania moczu i konieczności nagłej interwencji chirurgicznej. U pacjentów
z łagodnym rozrostem gruczołu krokowego trzykrotnie zwiększa się ryzyko wystąpienia objawów
dyzurycznych o średnim i dużym nasileniu w porównaniu do mężczyzn z prawidłową wielkością
gruczołu krokowego. Rozrost gruczołu krokowego i rozwój BPH zależy od czynności androgenu,
dihydrotestosteronu (DHT). Testosteron, produkowany przez jądra i nadnercza, jest szybko
przekształcany w DHT z udziałem 5-α-reduktazy typu II, głównie w gruczole krokowym, wątrobie i
skórze. Enzym jest najczęściej wiązany w jądrach komórkowych komórek tych tkanek.
Udowodniono, że stosowanie finasterydu w dawce 5 mg na dobę przez 4 lata u pacjentów z BPH
powodowało zmniejszenie stężenia DHT we krwi o około 70%, zmniejszenie objętości gruczołu
krokowego o około 20%. Ponadto o 50% zmniejszyło się stężenie PSA w surowicy, co jest
spowodowane zahamowaniem rozrostu nabłonka gruczołowego. Supresja stężenia DHT i regresja
rozrostu gruczołu krokowego z jednoczesnym zmniejszeniem stężęnia PSA utrzymywała się przez
czas trwania badania, nawet przez 4 lata. W tych badaniach stężenia testosteronu w surowicy były
zwiększone o około 10-20%, pozostawały jednak w granicach fizjologicznych.
5.2
Właściwości farmakokinetyczne
Po doustnym podaniu mężczyznom finasterydu znakowanego izotopem węgla 14C, 39% dawki jest
wydalane w moczu w postaci metabolitów (nie stwierdzano w moczu finasterydu nie
przekształconego), 57% podanej dawki jest wydalana z kałem. Zidentyfikowano dwa metabolity
wykazujące jedynie niewielkie działanie hamujące względem 5-α-reduktazy typu II w porównaniu do
finasterydu.
Dostępność biologiczna finasterydu po podaniu doustnym wynosi około 80% w porównaniu do
dostępności po podaniu dożylnym. Pokarm nie wpływa na dostępność biologiczną finasterydu.
Maksymalne stężenie finasterydu w osoczu jest osiągane w ciągu dwóch godzin po podaniu, a
wchłanianie jest zakończone po 6-8 godzinach. Wiązanie z białkami wynosi około 93%. Klirens z
osocza wynosi około 165 ml/min., objętość dystrybucji około 76 l.
U pacjentów w podeszłym wieku eliminacja finasterydu jest nieco spowolniona. Okres półtrwania u
mężczyzn w wieku 70 lat wydłuża się do 8 godzin w porównaniu do średniego okresu półtrwania
5
wynoszącego 6 godzin u mężczyzn w wieku od 18 do 60 lat. Nie ma to znaczenia klinicznego i nie ma
potrzeby modyfikowania dawek w zależności od wieku.
U pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek i klirensem kreatyniny od 9 do 55 ml/min. okres
półtrwania i stopień wiązania z białkami osocza po podaniu pojedynczej dawki finasterydu
znakowanego izotopem węgla 14C był taki sam jak u zdrowych ochotników, ale część metabolitów,
która zwykle jest wydalana w moczu była wydalana z kałem. Świadczy to o tym, że wydalanie z
kałem zwiększa się proporcjonalnie do zmniejszonego wydalania metabolitów z moczem. Nie ma
potrzeby modyfikowania dawki u nie dializowanych pacjentów z niewydolnością nerek.
Nie ma danych dotyczących stosowania produktu u pacjentów z niewydolnością wątroby.
Finasteryd przenika przez barierę krew-mózg. Niewielkie ilości finasterydu stwierdzano w ejakulacie
leczonych pacjentów.
5.3
Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Badania na zwierzętach nie wykazały istnienia ryzyka związanego ze stosowaniem produktu u ludzi.
Przeprowadzono badania dotyczące działania toksycznego powtarzanych dawek, badania
genotoksyczności, badania w kierunku działania rakotwórczego i badania farmakologiczne dotyczące
bezpieczeństwa stosowania leku. Wykonano także badania toksykologiczne i nad biotransformacją
leku. Badania na rezusach wykazały, że występowanie w nasieniu niewielkich ilości finasterydu nie
może być czynnikiem ryzyka dla rozwoju męskiego płodu.
6.
DANE FARMACEUTYCZNE
6.1.
Wykaz substancji pomocniczych
Laktoza jednowodna, skrobia kukurydziana, powidon K 30, sodu dokuzan, karboksymetyloskrobia
sodowa (typ A), magnezu stearynian.
Skład otoczki:
Hypromeloza 2910/5, makrogol 6000, talk, tytanu dwutlenek, symetykon emulsja SE4, żółty tlenek
żelaza.
6.2
Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy..
6.3
Okres ważności
3 lata.
6.4
Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Bez specjalnych wymagań.
6.5
Rodzaj i zawartość opakowania
10 tabletek w blistrze PVC/PVdC/Al lub 15 tabletek w blistrze Al/PVC/PVdC.
3 blistry po 10 tabletek oraz 2 blistry lub 6 blistrów po 15 tabletek w tekturowym pudełku.
Wielkość opakowania: 30 tabletek lub 90 tabletek.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do
stosowania
Bez szczególnych wymagań.
6
7.
PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA
DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Zentiva k.s., U kabelovny 130, Dolní Měcholupy, 102 37 Praga 10, Republika Czeska.
8.
NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Pozwolenie nr: 8979.
9.
DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
/ DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
27.09.2001
03.08.2006
08.08.2007
28.08.2008
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
maj 2011
7