Zapytajcie endokrynologa

Zapytajcie
endokrynologa
dr Magdalena Grajewska-Ferens
adiunkt w klinice endokrynologii
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
.ekstra
Nasz ekspert odpowie na Wasze pytania, wyjaśni, jak złagodzić
dolegliwości, gdzie uzyskać fachową pomoc. Listy przesyłajcie na
adres redakcji, z dopiskiem: „Zdrowie - endokrynolog".
_
Nadmierne
_
owłosienie
-jak się go pozbyć?
Mam problem z nadmiernym
owłosieniem: na nogach, brzu­
chu, rękach, plecach, klatce
piersiowej i twarzy. Brałam Diane-35, ale bez rezultatu. Czy są
jakieś leki, które skutecznie po­
mogą pozbyć się owłosienia?
Agata (23 I.), Płońsk
• Zawsze najpierw należy
ustalić, czy mamy do czynienia
z hirsutyzmem (czyli nadmiernym_owłosieniem zlokalizowa­
nym nad górną war­
gą, na brodzie,
Metoda
leczenia
hirsutyzmu
zależy
od jego
przyczyny.
klatce piersiowej, wokół broda­
wek sutkowych, pod pępkiem
i na wewnętrznej powierzchni
ud) czy z tzw. hipertricozą.
Jest to owłosienie typu lanugo
(pozostałość owłosienia płodo­
wego), może znajdować się
na całym ciele. Mimo że jest
nieraz bardzo bujne - nie wy­
maga leczenia, jest jedynie pro­
blemem kosmetycznym.
Nadmierne owłosienie może
być wynikiem nadmiernej pro­
dukcji hormonów męskich (androgenów). Bardzo ważne jest
ustalenie, jaka jest jej przyczy­
na. Może to być np. nadpro­
dukcja androgenów w jajni­
kach czy w nadnerczach lub
nadmiar prolaktyny. Hirsutyzm może być też objawem
wielu chorób, np. zespołu policystycznych jajników, wrodzo­
nego przerostu nadnerczy, gu­
zów jajników. Dopiero po po­
znaniu przyczyn nadmiernego
owłosienia (badania zleci le­
karz) można wybrać metodę le­
czenia. Diane-35 jest skuteczna
tylko w leczeniu hirsutyzmu
odjąjnikowego. Nie działa w in­
nych przypadkach.
Do jakiego wieku stosować HTZ?
Od czasu operacji ginekologicznej śnionych przyczyn) krwawienia
przyklejam plastry System 50. To
z dróg rodnych, hormonozależne
trwa już 14 lat, ale bez plastrów
guzy jajników, macicy, piersi,
czuję się źle, oblewa mnie gorą­
cierpią na chorobę zatorowo-zaco. Jak długo można stosować
krzepową. TJ kobiet po usunięciu
terapię hormonalną?
macicy nie stosuje się prepara­
Anna (57 I.), Krosno tów złożonych - wystarczą środ­
• Hormonalną terapię zastępczą ki zawierające sam estradiol.
(dobór preparatu, ustalenie daw­ Uważa się, że HTZ najlepiej sto­
ki i drogi podawania) zleca indy­ sować 5-10 lat. W tym czasie
widualnie lekarz. On także okre­ należy regularnie kontrolować
piersi, narząd rodny, gęstość
śla czas trwania kuracji. Prepa­
raty zawierające estrogeny i pro­ krwi i układ krzepnięcia. Jeśli
mimo stosowania HTZ nie ma
gesteron dobrze wpływają na
pożądanych efektów, czyli m.in.
psychikę, popęd seksualny, pa­
ustąpienia objawów wypado­
mięć, koncentrację, skórę, układ
wych (np. uderzeń gorąca), po­
krążenia, stan kości. Są jed­
prawienia gęstości kości, należy
nak przeciwwskazania do stoso­
wania HTZ. Nie zaleca się jej ko­ pomyśleć o zmianie preparatu,
jego dawki i drogi podawania.
bietom, które mają (z niewyja­
C o
to iest nadczynność przytarczyc?
Lekarz podejrzewa u mojej
25-letniej córki nadczynność
przytarczyc. Jaka jest przyczy­
na tej choroby? Jak się objawia
i w jaki sposób się ją leczy?
Janina (52 I.), Bychawa
• Przytarczyce leżą w sąsiedz­
twie tarczycy, produkują parathormon PTH i są odpowiedzial­
ne za utrzymanie prawidłowe­
go poziomu wapnia we krwi.
W przeciwieństwie do witami­
ny D3, która buduje kość, parathormon ją niszczy. Nadmiar
PTH (czyli nadczynność przy­
tarczyc) może prowadzić do od­
wapnienia kości i powstawania
guzów brunatnych kości, co
osłabia ich strukturę i może
sprzyjać złamaniom. To niejedyne zagrożenie związane
z nadczynnością przytarczyc.
Choroba sprzyja też kamicy
nerkowej, obserwuje się rów­
nież trudną do leczenia chorobę
wrzodową i nadprodukcję kwa­
su solnego. W wyniku nadmia-
przytartarczyca
przełyk
Przytarczyce są parzystymi gruczo­
łami wydzielania wewnętrznego.
ru PTH może nawet dojść do
ostrego zapalenia trzustki i za­
burzeń psychicznych.
Powodów choroby może być
wiele, m.in. niedobór witami­
ny D3, zaburzenia wchłaniania,
niewydolność wątroby i nerek.
Leczenie zależy od przyczyny
nadczynności. Ustala ją lekarz
na podstawie szczegółowych
badań (przede wszystkim
hormonalnych).
Dlaczego mój syn
ma powiększone piersi?
Zauważyłam, że mój 11 -letni
syn ma powiększone nieco pier­
si. W jednej Adam wyczuł gu­
zek. Czy to może być spowodo­
wane dojrzewaniem? Co robić?
Elżbieta (35 i.), Wałbrzych
• Powiększenie gruczołów
sutkowych u chłopców
w okresie dojrzewania zdarza
się często i zwykle nie jest po­
wodem do niepokoju, poza
tym mija bez śladu. Ale taki
objaw może świadczyć także
np. o: niedoborze hormonów
tarczycy, guzach jąder i nad­
nerczy, chorobach wątroby,
podwyższonym poziomie
prolaktyny. Zdarza się też
przy niektórych chorobach
genetycznych.
Aby ustalić, jaka jest przyczy­
na powiększenia gruczołów
sutkowych, trzeba wykonać
USG sutków, jąder i nadner­
czy. Iiekarz może także zlecić
badanie poziomu hormonów
i markerów nowotworowych.
Leczenie zależy od przyczyny
problemu. Jeśli powiększenie
jest wynikiem nagromadzenia
tkanki tłuszczowej, wówczas
wystarczą ćwiczenia obręczy
barkowej i niskokaloryczna dieta. Przy przeroście tkan­
ki gruczołowej też konieczne
są ćwiczenia, ale również
zmiana diety - wykluczenie
z niej drobiu, jaj oraz soi.