Technicznych i osiągnięcia klasy

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Wymagania dotyczące
energooszczędnych budynków
użyteczności publicznej w
kontekście Wytycznych
Technicznych i osiągnięcia klasy
(A, B, C) energooszczędności
Piotr Obłękowski
Główny Specjalista
Departament Ochrony Klimatu
Wydział Efektywności Energetycznej w Budownictwie
Warszawa, 28 maja 2014 r.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Pakiet klimatyczny 3x20
10 stycznia 2007 r. Komisja Europejska przedstawiła pakiet
klimatyczno-energetyczny, zawierający następujące cele
dla UE:
•
•
•
zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych przynajmniej o
20% w 2020 r. w porównaniu do bazowego 1990 r.
zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w
zużyciu energii końcowej do 20% w 2020 r.,
zwiększenie efektywności wykorzystania energii o 20% do
2020 r. w porównaniu do prognozy zapotrzebowania na
paliwa i energię
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Prawo unijne
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja
2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków
„Budynki odpowiadają za 40 % łącznego zużycia energii w Unii. Sektor ten
się rozwija, co prowadzi do wzrostu zużycia energii. Dlatego
ograniczenie zużycia energii oraz wykorzystywanie energii ze źródeł
odnawialnych w sektorze budynków stanowią istotne działania
konieczne do ograniczenia uzależnienia energetycznego Unii i emisji
gazów cieplarnianych.”
„Mniejsze zużycie energii oraz zwiększone wykorzystanie energii ze źródeł
odnawialnych mają również duże znaczenie dla zwiększenia
bezpieczeństwa dostaw energii, wspierania rozwoju technicznego, a
także dla tworzenia możliwości zatrudnienia i rozwoju regionalnego,
zwłaszcza na obszarach wiejskich.”
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Prawo unijne
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r.
w sprawie charakterystyki energetycznej budynków
Artykuł 9
Budynki o niemal zerowym zużyciu energii
1. Państwa członkowskie zapewniają, aby:
a) do dnia 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowe budynki były budynkami o niemal
zerowym zużyciu energii; oraz
b) po dniu 31 grudnia 2018 r. nowe budynki zajmowane przez władze publiczne
oraz będące ich własnością były budynkami o niemal zerowym zużyciu
energii.
Państwa członkowskie opracowują krajowe plany mające na celu zwiększenie
liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Te krajowe plany mogą
zawierać założenia zróżnicowane w zależności od kategorii budynku.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Prawo krajowe
Krajowy Ustawodawca zmiany te wprowadził miedzy innymi w
następującym rozporządzeniu, gdzie jednocześnie określił co uznał
jako budynek o „niemal zerowym zużyciu energii”:
Dziennik Ustaw z 13 sierpnia 2013 poz. 926
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I
GOSPODARKI MORSKIEJ1)
z dnia 5 lipca 2013 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie2)
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Prawo krajowe
§ 328. 1.
1. Budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne, klimatyzacyjne, ciepłej wody
użytkowej, a w przypadku budynków użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego,
produkcyjnych, gospodarczych i magazynowych - również oświetlenia wbudowanego,
powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zapewniający spełnienie
następujących wymagań minimalnych:
1) wartość wskaźnika EP [kWh/(m2·rok)] określającego roczne obliczeniowe
zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji,
chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej, a w przypadku budynków
użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, gospodarczych i
magazynowych - również do oświetlenia wbudowanego, obliczona według przepisów
dotyczących metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynków, jest
mniejsza od wartości obliczonej zgodnie ze wzorem, o którym mowa w § 329 ust. 1 lub
3, przy uwzględnieniu cząstkowych maksymalnych wartości wskaźnika EP, o których
mowa w § 329 ust. 2;
2) przegrody oraz wyposażenie techniczne budynku odpowiadają przynajmniej
wymaganiom izolacyjności cieplnej określonym w załączniku nr 2 do rozporządzenia
oraz powierzchnia okien odpowiada wymaganiom określonym w pkt 2.1. załącznika nr 2
do rozporządzenia.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Prawo krajowe
a
Rodzaj budynków
Cząstkowe maksymalne wartości wskaźnika EPH+W na potrzeby
ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej
[kWh/(m2 · rok)]
od 1 stycznia 2014 r.
od 1 stycznia 2017 r.
od 1 stycznia 2021 r.*)
3
4
5
a) jednorodzinny
120
95
70
b) wielorodzinny
105
85
65
95
85
75
a) opieki zdrowotnej
390
290
190
b) pozostałe
65
60
45
110
90
70
1
2
Budynek mieszkalny:
1
2
Budynek zamieszkania zbiorowego
Budynek użyteczności publicznej:
3
4
Budynek gospodarczy, magazynowy
i produkcyjny
*) Od 1 stycznia 2019 r. - w przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich
własnością.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Porównanie z innymi krajami
Standardy energetyczne budynków w Polsce i porównanie z innymi krajami (stan na 2010 r.)
Standardy innych krajów europejskich o zbliŜonym do polskiego klimacie stawiają większe wymagania w zakresie ochrony
cieplnej budynków. Porównanie zawiera tabela poniŜej. Porównanie standardów ochrony cieplnej budynków.
(źródło: internet)
Kraj
Okres
Wartość wskaźnika
sezonowego
zapotrzebowania na ciepło do
ogrzewania,
[kWh/ (m2·rok)]
Polska
Budynki z lat 1967 – 85
Budynki z lat 1967 – 85
Budynki po 1993 r.
Od 1998 r.
240 ÷ 290
160 ÷ 200
120 ÷ 160
90 ÷ 120
Austria
Budynki aktualnie wznoszone
Planowane
25 ÷ 50
15 ÷ 25
Niemcy
Budynki zgodnie z przepisami obowiązującymi od
1995 roku
Planowane
50 ÷ 100
30 ÷70
Szwajcaria
Dom energooszczędny
Budynki aktualnie wznoszone
55
55 ÷ 85
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Klasy energooszczędności
Klasy energooszczędności budynków, procent dofinansowania kosztów
dokumentacji projektowej i umorzenia kwoty pożyczki.
Klasa
budyn
ku
Zmniejszenie
zapotrzebowania
budynku na
energię użytkową
(Eu) w
odniesieniu do
budynku
referencyjnego
(%)
1
2
A
Zmniejszenie
zapotrzebowania
Dla dotacji:
budynku na
poziom dofinansowania
energię
kosztów dokumentacji
pierwotną (Ep) w
projektowej
odniesieniu do
Dla pożyczki:
budynku
poziom umorzenia
referencyjnego
pożyczki
(%)
(%)
3
4
≥60
≥ 20
do 70
B
≥ 45
≥ 15
do 50
C
≥ 30
≥ 10
do 30
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Wytyczne techniczne 1/3
Energia użytkowa
Wzrost klasy energooszczędności budynku, o którym mowa w PP LEMUR
wynika ze zmniejszenia zapotrzebowania na energię użytkową
budynku ocenianego w porównaniu z budynkiem referencyjnym i
wynika z zastosowania w budynku ocienianym rozwiązań
powodujących zmniejszenie zapotrzebowania na energię w wyniku:
•
•
•
•
Podniesienia standardu ochrony cieplnej budynku i zmniejszenie strat
ciepła przez przenikanie przez przegrody zewnętrzne,
Zmniejszenie strat ciepła na potrzeby wentylacji,
Zastosowanie energooszczędnego oświetlenia,
Zastosowanie rozwiązań powodujących zmniejszenia zużycia ciepłej
wody w budynku.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Wytyczne techniczne 2/3
Energia końcowa
Zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową wynika z:
•
•
•
•
Zmniejszenia zapotrzebowania na energię użytkową,
Podniesienia jakości oraz sprawności przesyłu i rozdziału energii w
instalacjach wewnętrznych,
Zastosowania odnawialnych źródeł energii,
Zastosowania energooszczędnych urządzeń i wyposażenia
wchodzących w skład wewnętrznych instalacji przesyłu i rozdziału
energii.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Wytyczne techniczne 3/3
Energia pierwotna
Zmniejszenie zapotrzebowania na energię pierwotną wynika z:
•
•
•
Zmniejszenia zapotrzebowania na energię końcową,
Zastosowanych paliw i nośników energii.
Zmniejszenia zapotrzebowania na energię pomocniczą.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Definicje 1/2
(ZAŁĄCZNIK NR 4 do programu priorytetowego Efektywne wykorzystanie energii.
Część 4) LEMUR-Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej)
Budynek referencyjny - przez budynek referencyjny należy rozumieć budynek
taki sam co do kształtu, konstrukcji, funkcji i sposobu użytkowania jak budynek
oceniany (projektowany), spełniający minimalne wymagania określone w
Rozporządzeniu Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z
dnia 5 lipca 2013 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków
technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U.
2013 poz 926),
Redukcja zapotrzebowania budynku na energię pierwotną (Ep)
i energię użytkową (Eu) - oznacza % redukcji zapotrzebowania budynku na
energię pierwotną i użytkową w stosunku do wartości obliczonych dla budynku
referencyjnego.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Definicje 2/2
Potwierdzenie osiągnięcia efektu ekologicznego - należy przez to rozumieć
osiągnięcie parametrów określonych w tabeli nr 1 pn: Klasy
energooszczędności budynków i procent dofinansowania kosztów
dokumentacji projektowej, o której mowa w ust 7.2. Programu, przy czym jego
wysokość może różnić się od zapisanej w umowie i będzie adekwatna do
faktycznie osiągniętej klasy energooszczędności budynku tj. klas A, B lub C. W
celu potwierdzenia osiągnięcia określonej klasy budynku, beneficjent
zobligowany jest do wykonania pomiarów licznikowych poszczególnych
nośników energii. Pomiary, o których mowa w zdaniu poprzednim beneficjent
wykonuje w okresie jednego pełnego roku eksploatacji budynku
rozpoczynającego się nie później niż w okresie jednego roku od daty
ostatecznej decyzji pozwolenia na użytkowanie. W terminie 90 dni po
zakończeniu roku, w którym dokonywane będą pomiary, beneficjent przedłoży
do NFOŚiGW potwierdzenie (Raport Końcowy) osiągnięcia efektu
ekologicznego wynikającego ze zmniejszenia zapotrzebowania budynku na
energię Eu i Ep - osiągnięcia klasy A, B lub C.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Poprawna kwalifikacja klasy A,B lub C
załącznik 1a Podstawą poprawnej kwalifikacji klasy energooszczędności
•
•
•
jest:
dokumentacja projektowa,
ostateczne pozwolenie na budowę,
obliczenia
(przez
projektanta)
dla
budynku
nowoprojektowanego oraz budynku referencyjnego
WYTYCZNYCH
TECHNICZNYCH (załącznik nr 3 dla
programu priorytetowego LEMUR).
opracowane
na
podstawie
Co odzwierciedla wypełniony załącznik 1a:
• wypełnienie części A (część obliczeniowa) i B (wkład do
obliczeń),
• załącznik 1a musi być podpisany przez: głównego
projektanta, wnioskodawcę a gdy jest również
kwalifikowany koszty weryfikacji, przez weryfikatora.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Dokumentacja projektowa
UWAGA:
Dokumentacja projektowa będąca podstawą
oceny w PP LEMUR i która powinna być
załączona do wniosku w postaci
elektronicznej (skany łącznie z pieczęciami)
jest to dokumentacja na podstawie której
uzyskano ostateczne pozwolenie na
budowę.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Rola Inwestora w PP LEMUR
•
•
•
•
•
•
•
Świadome decyzje na pierwszych etapach przygotowania inwestycji.
Prawidłowe przygotowanie materiałów wyjściowych dla projektantów,
pokreślenie realnych założeń, celów, na miarę potrzeb i środków.
Świadome i prawidłowe przeprowadzenie procedury przetargowej na wybór
projektanta.
Ekonomika przyjętych rozwiązań stosownie do sposobu użytkowania. Nadzór nad
pracami projektowymi.
Zapewnienie dostępu do osób o wystarczającej wiedzy
do podejmowania decyzji związanych
z realizacją inwestycji. Zapewnienie również
dostępu do wiedzy na wstępnym etapie
gdzie powstają kluczowe dla inwestycji decyzje.
Nadzór nad realizacją obiektu.
Świadomość eksploatacji obiektu.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Rola Projektanta w PP LEMUR
•
•
•
•
Na etapie koncepcji praca nie tylko na modelu funkcjonalnym,
oraz modelu estetycznym ale również na modelu energetycznym
koncepcji z uwzględnieniem całego zespołu branżowego.
Świadomość
nowoczesnych
rozwiązań
technologicznych
uwzględniając cechy użytkownika, przepisy prawa, oraz poprawne
poruszanie się pod kątem ekonomiki rozwiązań w kontekście nie
tylko samej budowy ale i eksploatacji.
Udział na wstępnym etapie projektowym koncepcji inżynierów
branżowych, dostosowywanie proponowanych rozwiązań pod
kątem optymalnego zbilansowania roli i funkcji obiektu, jego
modelu estetycznego, zachowań użytkownika oraz kosztów
eksploatacji.
Wyższy standard dokumentacji do pozwolenia na budowę
uwzględniający energooszczędne rozwiązania na poziomie
projektu wykonawczego
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Weryfikator w PP LEMUR
Weryfikator – rola doradcza dla Beneficjenta:
Na etapie przed pozwoleniem na budowę:
• nadzór/współpraca z projektantem na każdym etapie koncepcji pod kątem
rozwiązań energooszczędnych,
• weryfikowanie ekonomiki przyjętych rozwiązań architektoniczno – budowlanych
i instalacyjnych,
• weryfikacja poprawności obliczeń przygotowanych przez Projektanta,
• proponowanie rozwiązań konkurencyjnych,
• pośredniczenie w rozmowach specjalistycznych pomiędzy Projektantem a
Inwestorem,
Na etapie realizacji obiektu:
• nadzór prawidłowych rozwiązań proponowanych przez Wykonawcę Inwestycji
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Dlaczego LEMUR? 1/2
•
•
Realizacja programu priorytetowego LEMUR jest związana
bezpośrednio z wypełnieniem zapisów Dyrektywy o
charakterystyce energetycznej (DYREKTYWA PARLAMENTU
EUROPEJSKIEGO I RADY 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w
sprawie charakterystyki energetycznej budynków), w której
państwa członkowskie UE zobowiązały się, iż od dnia
1.01.2019 r. nowe budynki zajmowane przez władze
publiczne oraz będące ich własnością, były budynkami o
niemal zerowym zużyciu energii.
Program priorytetowy LEMUR pomaga odpowiednio
wcześniej przygotować inwestycje o wysokich walorach
energooszczędnych
przewidujących
zastosowanie
nowoczesnych i energooszczędnych technologii OZE które są
uwzględnione w poszczególnych komponentach I i II osi
priorytetowej POIiŚ.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Dlaczego LEMUR? 2/2
•
•
•
•
Brak innego tak kompleksowego instytucjonalnego
wsparcia dla inwestycji energooszczędnych
uwzględniających charakter i instytucjonalność
Beneficjentów.
Program priorytetowy LEMUR uwzględnia specyfikę
przygotowywania inwestycji publicznych, PZP oraz
instytucjonalność Beneficjentów.
Wspiera i promuje inwestycje proekologiczne wśród
władz publicznych.
Przygotowuje
szeroką
kadrę
ekspertów,
projektantów, wykonawców oraz świadomość
proekologiczną.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Systemy certyfikacji 1/4
http://www.breeam.org/
Certyfikat BREEAM (BRE Environmental Assessment Metod) jest obecnie jedną z
metod oceny budynków pod kątem ich ekologiczności w Europie. Została
stworzona w 1990 roku przez organizację BRE (Building Research
Establishment).
Metoda ta skupia się na ocenie jakości prowadzonego procesu inwestycyjnego.
BREEAM jest narzędziem zarządzania projektem. Celem jego stosowanie jest
wyznaczanie nowych standardów w budownictwie. Konsekwencją jego
stosowania są ogromne osiągnięcia w zakresie ochrony środowiska, komfortu
użytkowania obiektu oraz wydajności budynku.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Systemy certyfikacji 2/4
Minergie - http://www.minergie.ch
MINERGIE®
jest
szwajcarską
marką
jakości
nowoczesnych,
energooszczędnych domów, która istnieje od 1994 roku. Jest
uznawana, stosowana, prawnie chroniona i wspierana przez rząd
Szwajcarii, kantony i jednostki gospodarcze. W centrum uwagi tego
ekologicznego certyfikatu znajduje się energooszczędność i komfort
użytkownika budynku – komfort mieszkania lub pracy. Osiągany jest
on przede wszystkim dzięki wysokiej jakości „powłoce” budynku oraz
optymalnej stałej wymianie powietrza wewnętrznego.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Systemy certyfikacji 3/4
http://www.usgbc.org/leed
Certyfikat LEED
LEED jest zbiorem wytycznych tworzących system oceny
budynków oparty na standardach USGBC. Certyfikat LEED,
o który można ubiegać się dobrowolnie, jest więc
dokumentem stwierdzającym poziom spełnionych
kryteriów wynikających z ustalonych wzorców.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Systemy certyfikacji 4/4
DGNB - http://www.dgnb.de
czyli Niemiecki Certyfikat dla Budynku Zrównoważonego jest systemem
oceny współczesnych budynków zgodnym z zasadami
zrównoważonego rozwoju. Certyfikat DGNB zaświadcza, że dom jest
zdrowy, ekologiczny, trwały i ma na celu oszczędność energii.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Przykłady 1/4
Budynek na terenie GPP w Katowicach im Marii Goeppert-Mayer
Źródło: Internet, materiały reklamowe projektantów, inwestorów
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Przykłady 2/4
Budynek na terenie GPP w Katowicach im Marii Goeppert-Mayer
Źródło: Internet, materiały reklamowe projektantów, inwestorów
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Przykłady 3/4
Źródło: Internet, materiały reklamowe
projektantów, inwestorów
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Przykłady 4/4
Źródło: Internet, materiały reklamowe
projektantów, inwestorów.
w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Dziękuję za uwagę
w w w. n f o s i g w. g o v. p l