kliknij - Mikoryza, szczepionki mikoryzowe, grzyby mikoryzowe

1z2
DLA KOGO PRODUKUJEMY AZALIE?
To pozornie przewrotne pytanie w tytule artykułu zostało zadane celowo. Rośliny wrzosowate (Ericales)
byłyby bardzo chętnie sadzone, ale często z powodu mizernych efektów wzrostowych w późniejszym
okresie — są pomijane przy urządzaniu ogrodów. Czy można to zmienić i spowodować, że w wielu
ogrodach znajdzie się na nie miejsce? Myślę że tak, ale wyjaśnijmy sprawę od początku.
Wszystkie dotychczasowe zalecenia przy sadzeniu roślin wrzosowatych (azalia, borówka, wrzos, i wiele
innych) podają konieczność zakupienia kwaśnego torfu i wymieszania go z glebą w celu jej zakwaszenia,
gdyż jest to podstawowy warunek ich wzrostu. Ale nikt nie mówi o tym, że dzięki migracji jonów w
środowisku glebowym po pewnym czasie to miejsce uzyska taki sam odczyn jak gleba macierzysta.
Obecnie do dyspozycji jest nowocześniejsza technologia.
Rozwiązanie tych i innych problemów wzrostu wrzosowatych to szczepionka mikoryzowa. Zawiera ona
grzyby symbiotyczne współżyjące z roślinami wrzosowatymi, wyizolowane z roślin żyjących w
środowisku naturalnym. Grzyby te są niezwykle ważne. Wrzosy, borówki i azalie (Wola Zarczycka) rosną
na bardzo jałowych terenach i tworzą zwarte biocenozy. Już w 1974 roku dr David Read wyizolował
grzyba z korzeni Calluna vulgaris i potwierdził jego zdolność do wchodzenia w mikoryzę. Od 30 lat istnieje
pewność, że są takie grzyby, a od kilku lat funkcjonuje specjalna szczepionka przeznaczonej dla
wszystkich roślin wrzosowatych.
Ale wracając do samego zjawiska mikoryzy należy spróbować odpowiedzieć na podstawowe pytanie:
jakie powoduje ona skutki w roślinie z nią współżyjącą? Jest ich sporo — szczególnie u roślin
wrzosowatych potrzeba symbiozy mikoryzowej jest bardzo widoczna. Rośliny te mają włosowaty system
korzeniowy, ale pozbawiony włośników. Powoduje to znaczne upośledzenie w pobieraniu wody i
składników pokarmowych z podłoża. W warunkach naturalnych, funkcje te są wykonywane przez grzyby
mikoryzowe. Należy więc tak przygotować rośliny do dalszego życia, aby miały to, co jest im potrzebne.
Taką pracę wykonują właśnie grzyby mikoryzowe i w szkółce można to osiągnąć dając roślinom
odpowiednią szczepionkę.
Rozszerzając wiedzę o funkcjach grzybów mikoryzowych należy zwrócić uwagę na fakt aktywnego
pobierania przez nie z podłoża żelaza (chloroza), fosforu (korzenie i kwiaty) oraz wielu mikroelementów
(ogólna kondycja). Bardzo ważną funkcją jaką pełnią grzyby mikoryzowe jest też ochrona przed
patogenami korzeniowymi. Zarówno czynna, jak i bierna. Znaczące ograniczenie infekcji przed
Phytophthora sp. (Orlikowski 2003) pozwala na zmniejszenie dawek pestycydów u producenta, a odbiorca
może mieć nadzieję, że posadzone rośliny będą zdrowo rosły.
Uzyskano już odpowiedź na większość pytań związanych z celowością mikoryzacji roślin wrzosowatych.
Dopóki żyje roślina, żyje związana z nią grzybnia mikoryzowa. Wypełnia więc do końca swoją misję
wobec rośliny i sprzyja wzrostowi nawet w niekorzystnych warunkach glebowych, pozwalając rozszerzyć
krąg zainteresowanych i zadowolonych. Unikalna umiejętność adaptacji mikrośrodowiska w obrębie
systemu korzeniowego pozwala sadzić rośliny tam, gdzie teoretycznie w ogóle nie powinny rosnąć.
Praktycznie wygląda to tak, że w sąsiedztwie korzeni jest optymalny dla nich odczyn pH 4,5, natomiast na
zewnątrz może być nawet pH 8,5 (obserwacje własne potwierdzone w AR Kraków).
2z2
Funkcji, które dla rośliny pełni grzyb mikoryzowy jest więcej i poznaje się je w miarę prowadzonych
badań. Niemniej te już przedstawione wydają się w sposób oczywisty przemawiać za pełnym
wprowadzeniem szczepionek mikoryzowych do produkcji szkółkarskiej. Narzędzia jakimi dysponuje
przyroda, takie jak grzybnia mikoryzowa, powinno się wykorzystywać w jak najszerszym zakresie, gdyż
pozostają z nią w całkowitej zgodzie.
Zainteresowanym polecam strony www.mikoryza.pl i www.in-vitro.pl.
inż. W. Szałański
Mykoflor