Streszczenie - Urząd Gminy w Wielbarku

Streszczenie
Obowiązujące od 1 października 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska1 w art. 17 nakłada na
organy wykonawcze gmin obowiązek opracowania gminnego programu ochrony środowiska w celu
realizacji polityki ekologicznej Państwa. Obowiązek ten stanowi przesłankę dla utworzenia
niniejszego opracowania.
Przedmiotem opracowania jest Program Ochrony Środowiska dla Gminy Wielbark połoŜonej w
powiecie szczycieńskim na terenie województwa warmińsko-mazurskiego.
Na podstawie aktualnego stanu środowiska, źródeł jego zagroŜeń oraz tendencji przeobraŜeń
Program Ochrony Środowiska określa cele polityki ekologicznej na terenie Gminy Wielbark,
instrumenty realizacji programu, potrzebne środki finansowe oraz formy kontroli jego realizacji.
Program Ochrony Środowiska wytycza cele polityki ekologicznej Gminy Wielbark, takie jak:
• racjonalne uŜytkowanie zasobów naturalnych przez zmniejszenie zuŜycia energii, surowców
i materiałów, a równocześnie wzrost udziału w wykorzystywaniu zasobów odnawialnych,
• ochronę powietrza i ochronę przed hałasem przez redukcję emisji gazów i pyłów oraz
emitorów hałasu i wibracji,
• ochronę wód przez właściwą gospodarkę wodno-ściekową oraz racjonalizację zuŜycia wody,
• ochronę gleb i powierzchni ziemi przez racjonalną gospodarkę rolną i minimalizowanie
destrukcyjnych oddziaływań przemysłu oraz komunikacji,
• ochronę zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem bioróŜnorodności przez zmniejszanie
presji wynikającej z rozwoju gospodarczego.
1. DANE PODSTAWOWE O GMINIE
Gmina Wielbark połoŜona jest w południowej części Pojezierza Mazurskiego ok. 70 km od
Olsztyna na szlaku komunikacyjnym Mrągowo-Szczytno-Warszawa.
Powierzchnia gminy 34 789 ha (347,89 km2). Według stanu z dnia 1 stycznia 2004 r. obszar
gminy zamieszkiwany był przez 6 427 osób. Sam Wielbark zamieszkiwany jest przez 2 877 osób, co
stanowi około 43% wszystkich mieszkańców gminy.
Sposób zagospodarowania obszaru gminy Wielbark jest silnie związany z lokalnymi
warunkami naturalnymi. Około 58% powierzchni stanowią lasy i zadrzewienia. UŜytki rolne stanowią
około 35% powierzchni gminy. Znikomy udział w ogólnej powierzchni gruntów mają wody
powierzchniowe, stanowiące tylko około 1%, jak i równieŜ nieuŜytki, których sumaryczna
powierzchnia jest takŜe w granicach niewiele ponad 1%. Tereny zainwestowane zajmują łącznie
około 4% obszaru gminy, z czego 1,1% to działki zabudowane a 2,4% - drogi.
Gospodarka gminy Wielbark jest mocno związana z wykorzystaniem lokalnych zasobów
naturalnych i opiera się głównie na rolnictwie i leśnictwie. Występujące w tych okolicach warunki
glebowe i klimatyczne spowodowały, Ŝe głównym kierunkiem produkcyjnym jest hodowla bydła, w
tym zwłaszcza mlecznego. Drugą po rolnictwie, choć znacznie mniej liczną grupę stanowią osoby
pracujące w handlu i róŜnych usługach. Trzecie pod względem liczby miejsc pracy jest leśnictwo, w
tym ALP i zakłady usług leśnych. Produkcja, w tym produkcja przemysłowa, jest w gminie Wielbark
na dość odległym miejscu w strukturze rynku pracy. Funkcjonuje tu szereg nieduŜych zakładów,
zajmujących się głównie przetwórstwem drewna, produktów rolnych, ziół, runa leśnego, i tworzyw
sztucznych. Znaczącą pozycję na rynku pracy ma sfera budŜetowa.
Bezrobocie w gminie podobnie jak na całych Mazurach ma charakter strukturalny, tj. jest
zjawiskiem trwałym i związanym z niedostosowaniem struktury gospodarczej do współczesnego
rynku, w tym popytu, konkurencji i wymogów wydajności pracy.
Mimo dobrych warunków klimatycznych i znacznego udziału lasów, potencjał rozwoju
turystyki w gminie Wielbark jest niewielki. Infrastruktura związana z turystyką jest prawie nieobecna.
Gmina nie jest zgazyfikowana, ma natomiast nieuporządkowaną gospodarkę ściekową. Brak
jest kanalizacji sanitarnej. Podstawową kategorię odpadów wytwarzanych w gminie stanowią odpady
komunalne. Wg informacji UG zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych objętych było 88%
mieszkańców gminy. Odpady komunalne kierowane są na składowisko rejonowe w Linowie (gmina
Szczytno) oraz składowiska w MaŜanach i Łęgajnach. Na terenie gminy nie prowadzi się selektywnej
1
Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. 62 poz. 627).
128
zbiórki odpadów nadających się do recyklingu ani niebezpiecznych składników znajdujących się w
odpadach komunalnych.
Dla celów pitnych ludności, potrzeb inwentarza oraz przemysłu rolno-spoŜywczego
wykorzystywana jest woda wgłębna z utworów czwartrzędowych. Studnie cechuje stosunkowo duŜa
wydajność (30-70m3/h).
Gminę obsługują drogi publiczne krajowe, wojewódzkie, powiatowe, gminne oraz drogi
zakładowe. Łączna długość dróg publicznych wynosi ok. 270 km. W sieci drogowej najwaŜniejsze
znaczenie ma droga krajowa Nr 57 w osi północ - południe, biegnąca trasą Biskupiec - Szczytno Przasnysz - Pułtusk, która na terenie gminy przebiega przez Szymanki, Wielbark, Piwnice Wielkie i
WyŜegi. Poza drogą krajową duŜe znaczenie dla komunikacji regionalnej mają dwie drogi
wojewódzkie przebiegające w zachodniej części gminy Przez teren gminy przebiega linia kolejowa z
kierunku Szczytno - Wielbark - Ostrołęka i Wielbark - Nidzica.
2. INWENTARYZACJA ZASOBÓW I SKŁADNIKÓW PRZYRODY
PołoŜenie geograficzne i morfologia
Gmina Wielbark połoŜona jest w południowej części Pojezierza Mazurskiego. Teren Gminy
Wielbark ma charakter równinny. Dominują tu rozległe powierzchnie sandrowe łagodnie nachylone w
kierunku południowym i południowo-wschodnim. W tym teŜ kierunku swoje wody odprowadza rzeka
Omulew i jej wszystkie dopływy. Rzeźbę terenu urozmaicają jedynie nieliczne, lokalne wzniesieniami
moreny czołowej i drobne zagłębienia wytopiskowe.
Budowa geologiczna
Obszar Gminy Wielbark leŜy w zasięgu prekambryjskiej platformy wschodnioeuropejskiej, w
jednostce tektonicznej zwanej synkliną perybałtycką.
Warunki klimatyczne
Podstawowe cechy klimatu Gminy Wielbark kształtują masy powietrza wilgotnego znad
Atlantyku oraz kontynentalnego ze wschodu, które są przyczyną częstych wahań pogody. Dość
wyraźne zaznaczają się tu cechy klimatu kontynentalnego.
Wody powierzchniowe
Teren Gminy Wielbark leŜy w dorzeczu Wisły i jest niemal w całości odwadniany przez rzekę
Omulew i jej dopływy. Rzeka Omulew przepływa przez całą gminę z północnego - zachodu na
południowy - wschód, zbierając wody swoich licznych dopływów i odprowadza je do Narwi w
okolicach Ostrołęki. Główne rzeki: Omulew, Sawica, Wałpusza wypływają z jezior (poza granicami
gminy) przez co mają dość wyrównane wodostany.
Wody podziemne
Wody podziemne stanowią źródło zaopatrzenia mieszkańców gminy Wielbark w wodę do
celów bytowo-gospodarczych. Ujmowane są wyłącznie wody z utworów czwartorzędowych, z
róŜnych głębokości (od l m do ponad 100 m.p.p.t) i kilku poziomów wodonośnych. Cała gmina leŜy
na obszarze jednego z największych w Europie zbiorników wód podziemnych - Zbiornika
Omulewskiego.
Zasoby naturalne
Na terenie gminy eksploatowane są obecnie jedynie surowce budowlane, kruszywo naturalne
i glina. Brak jest udokumentowanych złóŜ tych surowców, a wydobycie prowadzone jest na terenach
o niezbadanych zasobach. Zarejestrowanych zostało 11 punktów eksploatacji kruszywa naturalnego,
które wykorzystywane są lokalnie na potrzeby własne gminy. ZłoŜa eksploatowane są okresowo, a
wydobywanie surowców naturalnych nie stwarza zagroŜenia dla środowiska naturalnego.
Gleby i lasy
Największe powierzchnie (ponad połowę obszaru gminy) zajmują bardzo ubogie i lekkie
gleby leśne, wytworzone z piasków, odpowiadające siedliskom boru sosnowego. Na gruntach
129
niezalesionych, skupionych w obniŜeniach terenu dominują gleby organiczne, murszowe i torfowe
powstałe na piaskach. Zajmują one łącznie około 55% ogółu gruntów uŜytkowanych rolniczo.
UŜytki rolne w gminie naleŜą do niskich klas bonitacyjnych. Przeszło połowa to grunty klasy V, a
niewiele ponad 1/4 stanowią grunty klasy IV, przy czym grunty orne są wyraźnie słabsze od uŜytków
zielonych. Udział uŜytków zielonych, wynosi średnio 65%.
Powierzchnia ogólna lasów w gminie 20227 ha. Odsetek, jaki lasy zajmują w ogólnej
powierzchni gminy 58 %. Lasy gminy Wielbark są niemal w 100% wynikiem działalności człowieka.
Gospodarkę leśną prowadzą przede wszystkim Lasy Państwowe (Nadleśnictwo Wielbark a w
północnej części gminy takŜe Szczytno i Jedwabno). Znaczna większość lasów pełni przede
wszystkim funkcje gospodarcze. Status lasów ochronnych ma 1/5 lasów.
Charakterystyka elementów przyrody oŜywionej
Świat roślinny i zwierzęcy
Przy bardzo niewielkim zróŜnicowaniu gatunkowym borów wielbarskich i zagospodarowaniu
niemal wszystkich gruntów organicznych dla potrzeb rolnictwa, największe walory przyrodnicze
gminy to:
• sama wielkość powierzchni leśnych i ich połoŜenie w pasie duŜych kompleksów leśnych,
umoŜliwiającym bytowanie i przemieszczanie się duŜych zwierząt. stuletnie drzewostany
sosnowe w pobliŜu Kucborka
• rzeki Omulew i Sawica, w większości nieuregulowane, stanowiące korytarze ekologiczne
o lokalnym znaczeniu
• liczne tereny o charakterze uŜytków ekologicznych
• zadrzewienia śródpolne, szczególnie na łąkach i pastwiskach, w większości mające
charakter naturalnych odnowień
W tych warunkach odpowiednie warunki bytowania znajdują na terenie gminy takie gatunki jak wilk,
łoś, jeleń, sarna, dzik, bóbr, lis, drapieŜniki z rodziny łasicowatych, a z ptaków drapieŜnych m.in.
orlik krzykliwy, myszołów, pustułka, kobuz, błotniak zboŜowy. Inne rzadkie lub zanikające gatunki
ptaków, które moŜna tu spotkać to m.in. Ŝuraw, cietrzew, kraska i zimorodek. Bardzo licznie gnieździ
się bocian biały.
Formy ochrony przyrody
W 1998 r. w granicach gminy Wielbark rozporządzeniem Wojewody Olsztyńskiego
utworzono obszary chronionego krajobrazu. W myśl tego rozporządzenia rozróŜnia się cztery
kategorie obszarów chronionego krajobrazu:
1. o ochronie rezerwatowej, obejmujące istniejące i projektowane rezerwaty przyrody i uŜytki
ekologiczne,
2. o intensywnej ochronie, obejmujące parki krajobrazowe, istniejące i projektowane,
3. o wzmoŜonej ochronie, obejmujące tereny o wysokich wartościach przyrodniczych i
krajobrazowych, posiadające istotne znaczenie dla trwałości skutków przyrodniczych:
• otuliny parków krajobrazowych istniejących i projektowanych,
• obszary chronionego krajobrazu
4. o umiarkowanej ochronie, obejmujące połoŜone poza obszarami wymienionymi w pkt. 1-3 tereny
mało odporne na degradację oraz tereny o istotnym znaczeniu dla racjonalnego kształtowania
stosunków wodnych
• tereny całkowitych zlewni jezior i wód podziemnych bez izolacji, tereny
źródliskowe
i wododziałowe.
Walory kulturowe
Do rejestru zabytków wpisane są 54 obiekty z terenu gminy Wielbark. Wśród nich są:
• 2 kościoły (Lesiny, Wielbark - kościół ewangelicki)
• 2 dworki (Lejkowo, Wielbark)
• 2 domy w Wielbarku (przy kościele ewangelickim i przy ul. Sprzymierzonych 1)
• 1 park (przy ul. Nowowiejskiego w Wielbarku)
130
• 2 zabytki archeologiczne w Wielbarku („nawarstwienia kulturowe Starego Miasta” i
grodzisko „Okop”)
• 45 zabytków budownictwa wiejskiego we wsiach Borki Wielbarskie (1), Ciemna Dąbrowa
(4), Jesionowiec (5), Kipary (3), Kołodziejowy Grąd (4), Lejkowo (1) Lesiny Wielkie (7),
Łatana Mała (2), Łatana Wielka (1), Piwnice Wielkie (2), Przeździęk Wielki (7),
Przeździęk Mały (2), Sędrowo (2), WyŜegi (1), Zieleniec (2)
Na terenie gminy Wielbark znajdują się 133 stanowiska archeologiczne.
3.
OCENA
ZAGROśEŃ
PRZYRODNICZEGO
I
TENDENCJI
PRZEOBRAśEŃ
ŚRODOWISKA
Stan i tendencje zmian czystości powietrza atmosferycznego
Główne źródła zanieczyszczenia powietrza
Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych na obszarze gminy są
emitory lokalne. Jednak powietrze napływające z zewnątrz niesie ze sobą pewien ładunek
zanieczyszczeń istotny dla warunków lokalnych aerosanitarnych.
Na terenie Gminy Wielbark źródła zanieczyszczenia powietrza moŜna podzielić następująco:
- energetyka cieplna
- kotłownie szkół, szpitali i innych obiektów uŜyteczności publicznej;
- rozproszone indywidualne źródła ciepła;
- emisje komunikacyjne - źródła liniowe.
Stan jakości powietrza
Stopień zanieczyszczenia powietrza w powiecie, określony na podstawie wyników
kontrolnych badań prowadzanych w zakresie przestrzegania decyzji o dopuszczalnej emisji
zanieczyszczeń do powietrza wskazują na nie przekraczanie norm dopuszczalnych stęŜeń
zanieczyszczeń - poza jednostkowymi, okresowymi przypadkami przekroczeń w odniesieniu do
niektórych źródeł emisji.
Z oceny sporządzonej przez WIOŚ wynika, Ŝe powiat szczycieński ze względu na ochronę zdrowia:
• z uwagi na emitowane zanieczyszczenia w postaci dwutlenku azotu i pyłu zakwalifikowany został
do I klasy czystości (najbardziej zanieczyszczone powietrze),
• z uwagi na emisję dwutlenku siarki – do II klasy (średnio zanieczyszczone powietrze).
Analizy stęŜeń pozostałych zanieczyszczeń tj. tlenku węgla, ołowiu w pyle PM 10 i benzenu
wykazały, Ŝe obszary: powiatu i województwa charakteryzowały się niską zawartością tych
wskaźników, co pozwoliło przypisać im klasę III b (najczystsze powietrze).
Jak wynika z dotychczasowych badań dla całego kraju, stąd równieŜ dla całego województwa
warmińsko-mazurskiego przyjęto I klasę czystości dla zanieczyszczenia powietrza ozonem.
Powiat szczycieński z uwagi na emitowane zanieczyszczenia w postaci dwutlenku azotu i dwutlenku
siarki został zakwalifikowany – ze względu na ochronę roślin - do III b klasy czystości (najczystsze
powietrze).
Szczególnych źródłem zanieczyszczeń powietrza są odory, oddziaływujące szczególnie uciąŜliwie i
intensywnie. Na tereni gminy znajdują się dwa takie źródła.
Stan i tendencje zmian czystości wód powierzchniowych
Podstawowymi źródłami zagroŜeń wód powierzchniowych są w gminie Wielbark
nieuporządkowana gospodarka ściekowa i rolnictwo. Zanieczyszczenia organiczne, bakteriologiczne i
biogeny z nieszczelnych szamb, ścieków bytowych wywoŜonych na pola, gnojowicy oraz innych
nawozów organicznych i nieorganicznch a takŜe intensywnie uŜytkowanych pastwisk, dostają się do
wód powierzchniowych zarówno ze spływem powierzchniowym jak i poprzez infiltrację. ZagroŜenie
powiększa fakt, Ŝe sieć cieków wodnych jest niezmiernie rozbudowana (rowy melioracyjne) i liczy
sobie co najmniej 700 km. Biorąc pod uwagę, Ŝe gro cieków przepływa przez tereny rolnicze, których
jest 124 km2, moŜna szacować, Ŝe gęstość sieci wodnej na terenach niezalesionych wynosi 5-6
km/km2, co w znacznym stopniu ogranicza zatrzymywanie zanieczyszczeń na polach.
131
Główne rzeki biorą początek powyŜej gminy i są zanieczyszczane, takŜe ze źródeł znajdujących się w
ich górnym biegu. Dotyczy to przede wszystkim Sawicy, która (poprzez jeziora) jest odbiornikiem
ścieków ze Szczytna ale takŜe Czarki (źródła pod Szczytnem) i Omulwi (odbiornik ścieków z
oczyszczalni w Jedwabnie).
Hałas komunikacyjny
Podstawowym źródłem uciąŜliwego hałasu na terenie Gminy Wielbark jest komunikacja
(drogi i linia kolejowa). Na terenie gminy nie prowadzono kompleksowych badań dotyczących
klimatu akustycznego. MoŜna przypuszczać, Ŝe przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu występują
okresowo w pobliŜu drogi krajowej oraz na głównych ulicach miejscowości gminnej.
Stan i tendencje zmian przyrody oŜywionej
Szata roślinna i świat zwierzęcy
Tereny leśne będące ostoją wielu gatunków roślin i zwierząt, poza zagroŜeniem poŜarowym (I
stopień) naraŜone są równieŜ na gradację szkodników. ZagroŜenie to wynika z występującej tu
struktury gatunkowej drzewostanów, w których zdecydowanie dominuje sosna z niewielkimi
domieszkami brzozy, olszy i świerku. Jednogatunkowe kompleksy leśne, szczególnie iglaste, są
bardzo podatne na szkodliwe działanie szkodników i patogenów.
Powierzchnia ziemi
Obszary równinne z niewielkimi deniwelacjami terenu, znacznym udziałem obszarów
lesistych, oraz torfowisk i gleb piaszczystych w małym stopniu są naraŜone na erozję wodną i
powietrzną
Krajobraz
ZagroŜeniem dla walorów krajobrazowych gminy są dzikie wysypiska śmieci i nie do końca
sprawny system wywozu odpadów z terenów wiejskich. Walory estetyczne obszarów zabudowanych,
i to zarówno w Wielbarku jak i poza nim, obniŜa niezadowalający stan części zabudowy, w tym
szczególnie budynków gospodarczych. Inny problem to kwestia harmonizacji dawnej architektury
wiejskiej i małomiasteczkowej z nowym budownictwem. Jednak potencjalnie największym
zagroŜeniem dla krajobrazu jest nieuregulowana w planie zagospodarowania kwestia minimalnych
areałów umoŜliwiających załoŜenie nowego siedliska.
Bezpieczeństwo chemiczne i biologiczne. PowaŜne awarie przemysłowe
Na terenie Gminy Wielbark, według istniejącego rozeznania nie znajdują się obiekty
wymagające z mocy ustawy sporządzenia planu zarządzania ryzykiem.
WaŜnym działaniem jest stałe zwiększanie bezpieczeństwa ekologicznego i eliminacja substancji
uznanych za groźne dla zdrowia ludzi. W tym zakresie przewiduje się realizację programu usuwania z
budynków pokryć dachowych i ściennych zawierających azbest.
Źródła promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego
Źródłem promieniowania elektromagnetycznego są:
1. urządzenia będące w powszechnym uŜyciu np. kuchenki mikrofalowe, telefony komórkowe,
anteny radiowe i telewizyjne, itd.
2. urządzenia elektromedycznych do badań diagnostycznych i zabiegów fizykochemicznych;
3. stacje telekomunikacyjne telefonii komórkowej;
4. linie wysokiego napięcia i związane z nimi stacje elektroenergetyczne.
Intensywność występowania pól elektromagnetycznych w środowisku jest kontrolowana i w
niektórych przypadkach podlega ograniczeniom na tyle na ile uzasadnia to obecny stan wiedzy
dotyczącej oddziaływania pól elektromagnetycznych na człowieka, a takŜe moŜliwości techniczne.
Źródła promieniowania jonizującego
Wśród źródeł promieniowania jonizującego, które potencjalnie występują na terenie Gminy
są: naturalne źródła, do których obok promieniowania z kosmosu zaliczamy promieniowanie
132
pochodzące z nuklidów promieniotwórczych znajdujących się w skałach i glebie,
sztuczne: wykorzystywane do terapii, elektrownie węglowe, budownictwo.
oraz źródła
Podsumowanie
Na podstawie zebranych informacji i ich analizy sporządzono listę problemów ekologicznych,
jakie występują na terenie Gminy Wielbark:
- zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego
- zanieczyszczenie wód powierzchniowych
- zanieczyszczenie wód podziemnych
- hałas
- degradacja gleb
- degradacja szaty roślinnej
- zagroŜenie niektórych gatunków zwierząt.
Określono równieŜ przyczyny ich występowania i metody przeciwdziałania.
4. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA I HARMONOGRAM JEGO REALIZACJI
Zaproponowane dla Gminy Wielbark cele, kierunki i zadania ekologiczne w odniesieniu do
konkretnych elementów środowiska:
Cel nadrzędny:
WYSOKA JAKOŚĆ ŚRODOWISKA WARUNKIEM ZRÓWNOWAśONEGO
I DYNAMICZNEGO ROZWOJU GMINY WIELBARK
Cele ekologiczne:
1. Zapewnienie wysokiej jakości powietrza w klasie A na terenie gminy oraz dalsza redukcja
emisji pyłów i gazów.
W celu osiągnięcia w/w celu określono kierunki działań ekologicznych:
• Ograniczenie emisji w sektorze komunalnym i przemysłowym
• Ograniczenie emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych
2. Zapewnienie wystarczającej ilości wody o odpowiedniej jakości uŜytkowej, racjonalizacja
zuŜycia wody, rozbudowa systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków.
W celu osiągnięcia w/w celu określono kierunki działań ekologicznych:
• Zarządzanie zasobami wodnymi
• Ochrona wód
• Ochrona przeciwpowodziowa i retencja wodna
3. Ochrona powierzchni ziemi i gleb przed degradacją.
W celu osiągnięcia w/w celu określono kierunek działań ekologicznych:
• Gleby uŜytkowane rolniczo
4. Racjonalizacja zuŜycia energii, surowców i materiałów oraz wzrost udziału zasobów
odnawialnych.
W celu osiągnięcia w/w celu określono kierunki działań ekologicznych:
• Racjonalizacja uŜytkowania wody.
• Zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji.
• Zmniejszenie energochłonności gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze źródeł
odnawialnych
5. Zminimalizowanie uciąŜliwego hałasu w środowisku.
W celu jego osiągnięcia określono kierunki działań ekologicznych:
• Ochrona przed hałasem komunikacyjnym.
6. Minimalizacja ilości odpadów kierowanych do unieszkodliwiania na składowiskach oraz
ograniczenie ich negatywnego wpływu na środowisko.
Zagadnienia związane z gospodarką odpadami zostały dokładnie omówione w Planie
Gospodarki Odpadami.
7. Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych.
W celu osiągnięcia w/w celu określono kierunki działań ekologicznych:
• Integracja aspektów ekologicznych z planowaniem przestrzennym.
133
Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt.
Ochrona lasów.
Edukacja ekologiczna społeczeństwa w zakresie ochrony przyrody.
8. Prowadzenie intensywnej edukacji ekologicznej społeczeństwa.
Zadania ekologiczne prowadzące do realizacji tego kierunku działania to:
• promowanie zachowań związanych z codziennym bytowaniem mieszkańców a zgodnym z
zasadami ochrony krajobrazu i przyrody;
• edukacja ekologiczna społeczeństwa na temat wykorzystania proekologicznych nośników
energii i szkodliwości spalania materiałów odpadowych ;
• rygorystyczne przestrzeganie wymagań ochrony przyrody w ramach funkcjonowania
obiektów turystycznych i rekreacyjnych, budownictwa mieszkaniowego oraz prowadzenia
działalności gospodarczej i rolniczej;
• rozwój przyrodniczych ścieŜek dydaktycznych;
• włączenie w akcję edukacji ekologicznej proekologicznych organizacji pozarządowych.
•
•
•
Harmonogram realizacji zadań ekologicznych
Z uwagi na szeroki zakres przedsięwzięć koniecznych do osiągnięcia wyznaczonych celów,
spośród wszystkich zadań ekologicznych wybrano kilka, które naleŜy realizować w pierwszej
kolejności. Ich zestawienie stanowi krótkoterminowy harmonogram - plan operacyjny Programu
Ochrony Środowiska na lata 2004-2007. Część pozostałych zadań ekologicznych będzie realizowana
w okresie długoterminowym w ramach długoterminowego harmonogramu – planu operacyjnego
Programu Ochrony Środowiska na lata 2008-2015.
W obu harmonogramach – planach operacyjnych dla Gminy Wielbark poszczególnym celom
strategicznym i ich kierunkom działań przyporządkowano konkretne zadania priorytetowe z
określeniem czasu ich realizacji i instytucje, które powinny je realizować lub współrealizować. Z
uwagi na specyfikę niektórych zadań np. edukacja ekologiczna, czy zadania kontrolne będą one
realizowane zarówno w ramach harmonogramu krótko jak i długoterminowego.
MoŜliwości pozyskiwania środków finansowych na realizację przedsięwzięć przewidzianych w
Programie Ochrony Środowiska
W Polsce występują najczęściej następujące formy finansowania inwestycji w zakresie
ochrony środowiska :
• fundusze własne inwestorów,
• poŜyczki, dotacje i dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów kredyty
preferencyjne udzielane
• zagraniczna pomoc finansowa
• kredyty i poŜyczki udzielane przez banki komercyjne,
• leasing.
Zarządzanie programem ochrony środowiska
Zarządzanie programem ochrony środowiska realizowane będzie przez Wójta Gminy działających z
jego upowaŜnienia dyrektorów Wydziału jednostek organizacyjnych. Polegać ono będzie na
inicjowaniu, organizowaniu i okresowej weryfikacji elementów programu zgodnie z wymaganiami
ustawy – Prawo ochrony środowiska.
Monitoring realizacji programu
Monitoring jest podstawą oceny efektywności wdraŜania programu ochrony środowiska, a
takŜe dostarcza informacji w oparciu o które moŜna ocenić, czy stan środowiska ulega polepszeniu
czy pogorszeniu.
Kampanie informacyjno edukacyjne związane z wdraŜaniem i realizacją programu
• Kampania informacyjno-edukacyjna w szkołach
• Kampania informacyjno-edukacyjna dla podmiotów gospodarczych działających na terenie
gminy
• Kampania informacyjno-edukacyjna prowadzona przez organizacje społeczne.
134
Tablica 1. Wykaz najwaŜniejszych zadań inwestycyjnych dla Gminy Wielbark w zakresie zrównowaŜonego rozwoju i ochrony środowiska
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Lata realizacji
Zadanie
inwestycyjne
Prowadzenie ewidencji wywozu ścieków i
osadów z szamb
Zakończenie rekultywacji wysypiska śmieci
w Wielbarku
Rozbudowa wysypiska w Linowie
Rozbudowa systemu odbioru odpadów
Budowa punktu zbiórki i wdroŜenie zbiórki
selektywnej
Rozbudowa oczyszczalni ścieków
Kanalizacja - II i III etap kanalizacji w
Wielbarku
Budowa kanalizacji
dla pozostałych
miejscowości
Razem
Koszt
całkowity
tys.zł
Źródła finansowania
Podział kosztów
2004
2005
2006
2007
2008 –
2011
2
2
2
2
8
16
UGW
15
-
-
-
-
15
UGW
100
1027
25
1028
25
-
-
2055
150
UGW-10% PMRGO-90%
UGW
-
-
50
50
-
100
UGW
-
-
750
750
1500
UGW
-
-
2000
2000
4000
UGW
-
-
-
-
6700
6700
UGW
117
1054
1105
2802
9458
14536
135